گفته ها و نوشته ها
استمرار امامت يا ولايت فقيه
در حديثى از حضرت رضا عليه السلام سه دليل بر لزوم وجود ولى امر در جامعه و تبعيت از او بيان شده است:
1ـ وقتى مردم به رعايت حدود و مقرراتى در جامعه امر شدند تا از فساد و هرج و مرج در امان باشند. اين امر پايدار نمى ماند و مردم به آن قيام نمى كنند, مگر آن كه شخص امينى بر آن ها گمارده شود تا مانع قانون شكنى گردد.
2ـ هيچ جمعيت و ملتى نمى يابيم كه بدون قيم و رئيس, توانسته باشد به حيات خود ادامه دهد, چرا كه چاره اى جز اين براى دين و دنيايشان نيست و حكمت خداوند اجازه نمى دهد كه بدون رهبر, رها شوند. قوام موجوديت آن ها به وجود چنين شخصى است.
در پرتو رهبرى او با دشمنان مى جنگند (سياست خارجى) و اموال عمومى را عادلانه تقسيم مى كنند (سياست اقتصادى) جمعه و جماعات آنها برپا مى گردد (نظام عبادى) و به وسيله او دست ظالم از سر مظلوم كوتاه مى شود…
3ـ اگر براى امت, امام و رهبرى استوار و امين و پاسدارى امانتدار تعيين نشود, دين و آيين به فرسودگى مى گرايد و از بين مى رود و سنن و احكام الهى دستخوش تغيير و تحريف قرار مى گيرد و قطعا بدعتگذاران چيزهايى به آن مى افزايند و بى دينان چيزهايى از آن مى كاهند و در نتيجه مسلمانان دچار سردرگمى و اشتباه مى شوند. (بحارالانوار, ج6, ص60)
تلاش براى كسب روزى حلال
ابوبصير از امام صادق(ع) نقل مى كند كه فرمود: من در ملك خود كار مى كنم تا اين كه عرق مى ريزم, حال آن كه كسانى دارم كه به جاى من كار كنند, مى خواهم خداى متعال شاهد باشد كه در پى كسب روزى حلال تلاش مى كنم.(وسائل الشيعه, ج17, باب9, ح7)
كس نيارد زپس تو پيش فرست
بدان كه پيش رويت راهى است دراز و پرمشقت و (براى طى آن) چاره اى جز تدارك توشه مناسب ندارى, توشه اى مناسب براى رسيدن به مقصد و توإم با سبكبارى (از گناهان). پس بيش از توان بر پشت خود بار مكن, كه سنگينى آن وبال گردن تواست. هرگاه نيازمندى را بيابى كه توشه تو را به سوى رستاخيز حمل كند و فرداى قيامت, به هنگام نيازمندى ات, آن را به تو رساند, او را غنيمت شمار و بار را به او سپار و هر قدر مى توانى دستگيرىاش كن (با انفاق) چه كه شايد (روز تنگدستى) او را بطلبى و نيابى.
(نهج البلاغه, نامه 31)
در زمره آنان مباش
در زمره آنان مباش كه آخرت را بدون عمل انتظار دارند و… براى آن چه فانى مى گردد كوشش و رقابت مى كنند و نسبت به آن چه بقا دارد سهل انگارى مى نمايند.(نهج البلاغه, حكمت 142)
سلام كردن
امام حسين عليه السلام فرمود: سلام, هفتاد حسنه دارد, شصت و نه حسنه از آن كسى است كه سلام مى كند و يكى از آن جوابگوست.(تحف العقول, ص253)
عاق والدين
امام صادق(ع) فرمود: كمترين آزردن پدر و مادر گفتن اف است[ كه در قرآن از گفتن آن نهى شده] و اگر خداوند چيزى را آسان تر از آن مى دانست از آن نهى مى كرد. (اصول كافى, ج2, ص349)
تإخير در توبه
امام جواد عليه السلام فرمود:
تإخير انداختن توبه فريب خوردن است و زياد دست به دست كردن سرگردانى است و عذرتراشى در برابر خداوند, نابودى است و اصرار بر گناه آسودگى از مكر خداست و از مكر خدا جز مردم زيانكار, آسوده نباشند.(تحف العقول, ص480)
تابع روزى از طرف خدا
حكايت شده كه امام صادق(ع) گاهى براى ميهمانان خود فرنى و حلوا و گاهى نان و زيتون مىآورد. شخصى به آن حضرت عرض كرد: اگر با تدبير عمل كنى هميشه مى توانى در يك وضع باشى و يكسان از ميهمانان پذيرائى كنى.
حضرت پاسخ داد: تدبير امر ما در دست خداوند است هر زمان كه به ما عطا كند, ما هم بر خود و ميهمانان خود وسعت قرار مى دهيم و هر زمان كه به ما تنگ گيرد, و كم عطا كند ما هم چنان زندگى مى كنيم.(المحجه البيضإ, ج2, ص43)
كنترل زبان
امام سجاد عليه السلام فرمود: همه روزه زبان فرزند آدم به ساير اعضايش مى گويد: شما چگونه صبح كرديد؟
آنها مى گويند: به خير و خوبى! اگر تو بگذارى, سپس به او مى گويند: براى خدا مزاحم ما مشو زيرا اگر ثواب يا عقابى براى ما باشد به واسطه تو خواهد بود.(خصال شيخ صدوق, ص60)
منت خداوند بر بنده اش
امام باقر عليه السلام فرمود: خداوند تبارك و تعالى مى گويد: اى فرزند آدم سه نعمت به تو دادم و تو قدر ندانستى!
1ـ زشتى هاى تو را پوشانيدم كه هر گاه بستگانت مى دانستند تو را به خاك نمى سپردند.
2ـ به تو در نعمت جهان فراخى دادم, آن گاه از تو قرض خواستم, و تو از آن همه نعمت خيرى پيش نفرستادى.
3ـ ثلث اموالت را هنگام مرگ در اختيارت نهادم و تو خيرى براى خودت نيندوختى. (خصال صدوق, ص109)
بلاهاى تازه
امام موسى بن جعفر عليه السلام فرمود: هرگاه مردم گناهان تازه اى كه قبلا مرتكب نمى شدند انجام دهند خداوند بلاهاى تازه اى كه تا به حال به حساب نمىآوردند به آنها مى دهد[ پس گناه نكنيم تا از بلا در امام باشيم] (تحف العقول, ص434)
لباس زيبا
شخصى از حضرت مجتبى عليه السلام پرسيد: چرا هنگام برخاستن براى نماز لباس هاى خوب و زيبا مى پوشى و از بهترين لباسهايت استفاده مى كنى؟
در پاسخ فرمود: ((ان الله جميل يحب الجمال فاتجمل لربى و هو يقول: خذوا زينتكم عند كل مسجد)) همانا خداوند زيباست و زيبايى را دوست دارد. به همين جهت من لباس زيبا را براى راز و نياز با پروردگارم مى پوشم, كه او دستور داده است كه زينت خود را به هنگام عبادت به خود برگيريد.
(وسائل الشيعه, ج3, باب احكام الملابس)
تلاش براى بى نيازى از مردم
روزى پيامبر(ص) با اصحاب خود نشسته بودند, رسول خدا(ص) جوان نيرومندى را ديد كه اول صبح مشغول كار و كوشش مى باشد. بعضى از حاضران گفتند: اين جوان شايسته تمجيد و ستايش بود اگر نيروى جوانى خود را در راه خدا به كار مى انداخت.
پيامبر(ص) فرمود: چنين نگوييد, اگر اين جوان كار مى كند تا نيازمندىهاى خود را تإمين كند و از ديگران بى نياز گردد, در راه خدا گام برداشته و هم چنين اگر به نفع پدر و مادر ناتوان و كودكان خردسالش كار كند, و آنها را از مردم بى نياز سازد, باز هم در راه خدا قدم برداشته است.(محجه البيضإ, ج3, ص140)
تلخى سوال
در ديوان منسوب به حضرت على عليه السلام شعرى است به اين مضمون:
جا به جا كردن صخره ها از قله كوهها, نزد من از تحمل منت مردم محبوب تر است. من تلخى همه اشيإ را چشيده ام. هيچ چيز تلخ تر از ((سوال)) و درخواست از مردم نيست!