امر به معروف و نهى از منكر پيامبر اسلام صلى اللّه عليه و آله و سلّم:
«اِنَّ اللّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَيُبغِضَ المُؤمِنَ الضَّعيفَ الّذَى لا دينَ لَهُ، فَقيلَ لَهُ: وَ ما المُؤمِنُ الّذى لادينَ لَهُ؟ قالَ الّذى لايَنهى عَنْ المُنكَرِ.»
(فروع كافى، ج 5، ص 59)
خداى عزيز از مؤمن ضعيفى كه دين ندارد عصبانى است و از او نفرت دارد.
عرض كردند چه مؤمنى است كه دين ندارد؟
حضرت فرمود: نهى از منكر نمىكند. رسولخدا صلى اللّه عليه و آله و سلّم:
«مَنْ اَمَرَ بِالْمَعْرُوفِ اَو نَهى عَنْ الْمُنْكَرِ اَوْ دَلّ عَلى خَير اَوْ اَشارَ بِهِ فَهُوَ شَريك وَ مَنْ اَمَرَ بِسُوءٍ اَوْ دَلَّ عَلَيهِ اَوْاَشارَ بِهِ فَهُوَ شَريك.»
(خصال صدوق، ج 1، ص 138)
كسى كه امر به معروف و نهى از منكر كند و بسوى خير راهنمائى كند و يا به آن اشاره نمايد در عمل شريك ثواب است و كسى كه با كار ناشايسته سفارش كند و يا به آن راهنمائى نمايد، شريك گناه است. رسولخدا صلى اللّه عليه و آله و سلّم:
«اِذا اُمَتّى تَواكَلَتْ الاَمْرَ بِالمَعْرُوفِ وَ النَّهىَ عَنْ الْمُنْكَرِ فَلْيَأذَنُوا بِوِقاعِ مِنْ اللّهِ تَعالى.» (فروع كافى، ج 5، ص 59)
امام رضا(ع) از رسول گرامى (ص) نقل كرده است كه فرمود: وقتى ملت من امر به معروف و نهى از منكر را بيكديگر حواله دادند بايد در انتظار حوادثى از طرف خدا باشند. امام على عليه السلام :
«اَلْمُؤْمِنُ يَكُونُ آمِرٌ بِالْمَعْرُوفِ ناهى عَنْ الْمُنْكَرِ.»
(اثنى عشريه، ص 25)
مؤمن امر كننده به معروف و نهى كننده از منكر است. امام على عليه السلام:
«لَعَنَ اللّهُ الآمِرينَ بِالمُعْرُوفِ التَّارِكينَ لَهُ وَ النّاهينَ عَن المُنْكَرِ العامِلينَ بِه.» (وسائل الشيعه، ج 11، ص 420)
آنان كه خود ارزشهاى الهى، انسانى را رها مىكنند و به ديگران دستور مىدهند و نيز خود ناارزشيها را عمل مىكنند و بديگران توصيه ترك آنها را مىدهند خداى متعال بر آنان لعنت كرده است. امام على عليه السلام :
«مَا أعَمالُ البرِّ كُلُّها، وَالجِهادُ فى سَبيلِ اللّهِ عِندَ الأَمِر بِالمَعرُوفِ وَ النَّهىَ عَن المُنكَرِ الّا كَنَفثَةٍ فى بَحرٍ لُجِّىٍّ.»
(نهج البلاغه، حمكت 374)
تمامى اعمال و كارها حتى جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهى از منكر مانند قطرهاى در مقابل يك درياى بزرگ و پهناور است. امام على عليه السلام :
«فَرَضَ اللّه الأَمرَ بِالمَعروفِ مَصلَحَةً لِلعَوامِ، وَ النَّهى عَنِ المُنكَرِ رَدْعَاً لِلسُّفَهاء.»
(همان، ص 252)
خداوند متعال امر به معروف را براى صلاح و مصلحتهاى جامعه و نهى از منكر را براى راندن بى خردان (نادانان) از گناه، واجب كرد. امام على عليه السلام :
«مَن أَمَرَ بِالمَعرُوفِ شَدَّ ظُهُورَ المؤمِنينَ، وَ مَن نَهَى عَنِ المُنكَرِ أَرغَمَ اُنُوفَ الكافِرِينَ (المنافقِين).»
(همان، ص 30)
آن كس كه به نيكيها فرمان دهد، پشت مؤمنان را محكم كرده است و كسى كه از زشتيها نهى كند بينى كافران(منافقان) را به خاك ماليده است. امام باقر عليه السلام:
«اِنَّ الاَمْرَ بِالْمَعرُوفِ وَ النَّهى عَنْ الْمُنكَرِ سَبيلُ الاَنْبِياءِ وَ مِنهاجُ الصُّلَحاءِ، فَريضَةٌ عَظيمَة»
(جامع السعادات، ج 2، ص 84)
امر به معروف و نهى از منكر راه انبياء، روش شايستگان و واجبى بزرگ است. امام باقر عليه السلام:
«الاَمرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهىُ عَنْ الْمُنْكَرِ خَلقانِ مِنْ خَلْقِ اللّهِ عَزَّ وَ جَلَّ، فَمَنْ نَصَرَ هُما اَعَزَّهُ اللّهُ وَ مَنْ خَذَلَهُما خَذَلَهُ اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ.»
(خصال صدوق، ج 1، ص 115)
امر به معروف و نهى از منكر دو فرد از مخلوق خداى عزيزاند. كسى كه امر به معروف و نهى از منكر را يارى كرد خدا او را عزيز گرداند و كسى كه آنها را ناديده گرفت خدا هم او را ناديده مىگيرد. امام صادق عليه السلام:
«وَيلٌ لِقَومٍ لا يَدينُونَ اللّهَ بِالاَمْرِ بِالْمَعرُوفِ وَ النَّهىَ عَنْ الْمُنكَرِ.»
(فروع كافى، ج 5، ص 57)
واى به حال ملتى كه با امر به معروف و نهى از منكر تسليم خدا نمىگردند.
پاورقي ها:
