بی‌پرده با تاریخ / نگاهی به حوادث تیر و مرداد ۱۳۶۱
سید روح‌الله امین‌آبادی
تیر و مرداد ۱۳۶۱ در خود حوادث تلخ و شیرین فراوانی را جای داده است. شهادت آیت‌الله صدوقی سومین شهید محراب در ۱۱ تیر ۱۳۶۱ به دست منافقین، ربودن سردار متوسلیان به همراه اعضای هیئت دیپلماتیک ایران در لبنان توسط مزدوران رژیم صهیونیستی و بمباران شهر همدان در روز قدس همین سال و شهادت عده‌ای از هموطنان در حالی که علیه اسرائیل دست به راه‌پیمایی زده بودند از جمله این رویدادها هستند.
در سی‌ام تیرماه همین سال نیز خلبان شهید عباس دوران با بمباران پالایشگاه الدوره در جنوب بغداد و کوبیدن خود به هتل برگزاری اجلاس عدم تعهدها، این شهر را ناامن کرد و صدام را در رسیدن به آرزوهای دور و درازش ناکام گذاشت.
شهادت سومین شهید محراب
در ۱۱ تیر ماه ۱۳۶۱ آیت‌الله صدوقی، نماینده امام خمینی و امام جمعه یزد مورد سوءقصد منافقین قرار گرفت و به شهادت رسید.
روزنامه اطلاعات در گزارشی که در شماره فوق‌العاده شنبه ۱۲ تیر منتشر کرد نوشت: «چونان هر هفته، دیروز نیز خبر نمازجمعه یزد مخابره شد، کوتاه، ساده و مختصر، اما درست در لحظاتی که خبر برگزاری نمازجمعه یزد به امامت آیت‌الله صدوقی، این یار خستگی‌ناپذیر امام مخابره می‌شد، شمع فروزان وجودش خاموش شد و روح پرفتوحش در ملکوت اعلی و در جوار قرب الهی و در نزد شهدای والامقام اسلام به پرواز درآمد.»
سخنان شهید صدوقی در آخرین خطبه
متن خبر نماز جمعه یزد و به عبارتی آخرین خطبه‌های آیت‌الله صدوقی به این شرح است: «مراسم نماز عبادی سیاسی و پر صلابت جمعه این هفته یزد با شرکت گسترده یکپارچه و انبوه مردم روزه‌دار به امامت آیت‌الله صدوقی نماینده امام و امام جمعه یزد در میعادگاه عاشقان الله در مسجد ملااسماعیل اقامه شد.
آیت‌الله صدوقی در خطبه اول نماز با تأکید بر اهمیت روزه در سلامتی افراد، با ذکر محسنات روزه و فواید آن، شمه‌ای از کیفیت روزه در زمان صدر اسلام را برشمرد و در خطبه دوم نماز جمعه نیز به تشریح بیانات اخیر امام پرداخت.
ایشان اظهار داشتند: «به فضل خدا و انسجام قوای سه‌گانه ارتش دلیر جمهوری اسلامی، بعد از یکسره شدن کار عراق از طریق بغداد مطمئناً بر اسرائیل غاصب نیز پیروز می‌شویم و قدس عزیز را از چنگال خون‌آشامان روزگار آزاد خواهیم کرد.»
ساعتی پس از این خطبه‌ها، خبری همچون پتک بر سر مردم یزد و سراسر کشور کوبیده شد و ایران سراسر عزا و ماتم گردید. حضرت آیت‌الله صدوقی نماینده امام و امام جمعه یزد پس از اقامه نماز جمعه به هنگام خروج از محراب نماز مورد تهاجم یک منافق تروریست که به همراه خود مقادیری مواد منفجره به همراه داشت قرار گرفت و به شدت مجروح و بدن ایشان متلاشی شد و به شهادت رسید.
پیام امام به مناسبت شهادت آیت‌الله صدوقی
به دنبال شهادت آیت‌الله صدوقی، امام خمینی رهبر انقلاب در پیام تسلیتی تأکید کردند: «طبع یک انقلاب فداکاری است. لازمه یک انقلاب شهادت و مهیا بودن برای شهادت است. صدوقی عزیز رضوان‌الله علیه شهید بزرگی است که در تمام صحنه‌های انقلاب حضور داشت و یار و مددکار گرفتاران و مستمندان بود و وقت عزیزش صرف در راه پیروزی اسلام و رفع مشکلات انقلاب می‌شد و برای خدمت به خلق و انقلاب سر از پا نمی‌شناخت.»
در بخش دیگری از این پیام آمده است: «اینجانب دوستی عزیز را که بیش از ۳۰ سال با او آشنا بودم و روحیات عظیمش را از نزدیک درک کردم، از دست دادم و اسلام خدمتگزاری متعهد و ایران فقیهی فداکار واستان یزد سرپرستی دانشمند را از دست داد و در ازاء آن به هدف نهایی که آمال این شهیدان است نزدیک شد. من به پیشگاه مقدس بقیه‌الله الاعظم روحی فداه و ملت عزیز و اسلام عزیزتر تبریک و تسلیت عرض می‌کنم.»(۱)
آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور نیز در پیام تسلیتی خطاب به امام خمینی تأکید کردند: «شهادت شهید سعید حضرت آیت‌الله صدوقی یار دیرین حضرتعالی و خدمتگزار قدیمی اسلام را که چون مولایش امیرمؤمنان«ع» در ماه مبارک رمضان و در محراب عبادت به لقاء‌الله پیوست به حضور شریف تبریک و تسلیت عرض می‌کنم. این نیز ضربه انتقام‌آمیزی است که از سوی استکبار جهانی به انقلاب اسلامی زده شد و به فضل الهی با ضربات کوبنده پیروان و فرزندان شما در میدان‌های جنگ و سیاست و اقتصاد بر سر دشمن جهانی این انقلاب پاسخ داده خواهد شد.»(۲)
سرداری که وطن همچنان چشم انتظار بازگشت اوست
در چهاردهم تیر سال ۱۳۶۱، اتومبیل هیئت نمایندگی دیپلماتیک کشورمان حین ورود به شهر بیروت و در هنگام عبور از پست ایست و بازرسی توسط مزدوران حزب فالانژ متوقف و چهار سرنشین آن به‌رغم مصونیت دیپلماتیک، توسط آدم‌ربایان دست‌نشانده رژیم صهیونیستی به گروگان گرفته و پس از شکنجه و بازجویی، به نظامیان اسرائیلی تحویل داده شدند که از سرنوشت آنان تا کنون اطلاعی در دست نیست.
یکی از این چهار تن، سردار سرلشکر پاسدار جاویدالاثر حاج احمد متوسلیان بود. سردار متوسلیان پس از شروع غائله کردستان در اسفندماه سال ۱۳۵۷ به همراه ۶۶ تن از همرزمانش داوطلبانه عازم بوکان شد و به دلیل ابتکارعمل هوشیارانه و فرماندهی قاطع خود توانست کلیه اشرار مسلح را متواری و منطقه را از لوث وجود ضدانقلابیون که در رأس آنها دموکرات‌ها قرار داشتند، پاکسازی کند. او پس از تثبیت مواضع نیروهای انقلاب در بوکان، به شهرهای سقز و بانه رفت.
در ابتدای ورود به شهر بانه، به تلافی کمین ناجوانمردانه‌ای که ضدانقلابیون به نیروهای ستون ارتش زده بودند، طی یک عملیات دقیق ضدکمین خسارات سنگینی را به آنان وارد آورد. در این نبرد، ۴۰۰ اسیر و ۲۰۰ کشته از ضدانقلاب برجای ماند.
پس از آن به همراه گروهی از رزمندگان از جمله معاون خود (شهید محمد توسلی) برای فتح سنندج راهی این شهر شد. ستون تحت فرماندهی او از سمت راست شهر، حلقه محاصره ضدانقلاب را در هم شکست و به همراه سرداران رشیدی چون «محمد بروجردی» و «اصغر وصالی»، سنندج را آزاد کرد و کمر تجزیه‌طلبان را شکست.
در زمستان سال ۱۳۵۸ به او مأموریت داده شد تا جاده پاوه ـ کرمانشاه را که در تصرف ضدانقلاب بود آزاد کند. عملیات با فرماندهی او و همکاری سپاه پاوه شروع شد و با موفقیت کامل به انجام رسید و متوسلیان به همراه سایر برادران وارد شهر پاوه شدند. پس از مدتی، با حکم شهید بروجردی، به فرماندهی سپاه پاوه منصوب شد. آزادسازی شهر مریوان که در تصرف گروهک‌های محارب بود و آزادسازی ارتفاعات دزلی مشرف بر شهر پنجوین عراق که در حکم سرپل نفوذ عناصر ضدانقلاب به خاک ایران اسلامی بود، از دیگر دلیرمردی‌های سردار متوسلیان است.
پس از حذف باند بنی‌صدر از دستگاه اجرایی کشور ـ در دی ماه ۱۳۶۰ و در شب ۲۷ رجب، مصادف با بعثت حضرت رسول اکرم«ص» ـ عملیات سرنوشت‌‌ساز محمدرسول‌الله«ص» از دو محور مریوان و پاوه بر روی منطقه خرمال توسط متوسلیان و شهید همت رهبری شد که در این محور، رزمندگان اسلام به مرزهای بین‌المللی رسیدند. این عملیات در حقیقت سنگ بنای تأسیس تیپ ۲۷ حضرت رسول«ص» به شمار می‌رود.
پس از مدتی، زمینه اجرای عملیات بیت‌المقدس در دستورکار یگان‌های رزمی قرار گرفت. حاج احمد علاوه بر مسئولیت خطیر فرماندهی تیپ محمد رسول‌الله، در تمامی مأموریت‌های شناسایی شرکت داشت و با نفوذ به قلب مواضع دشمن از نزدیک راهکارهای مناسب عملیات را شناسایی می‌کرد.
در شب دهم اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۱ عملیات بیت‌المقدس آغاز شد و رزمندگان اسلام به فرماندهی حاج‌احمد از دو محور به مواضع دشمن یورش بردند. نقطه آغاز عملیات، منطقه دارخوین به سمت جاده اهواز ـ خرمشهر بود که با عبور نیروها از رود متلاطم کارون به سمت دژ مارد جهت‌دهی شده بود. با وجود حجم سنگین آتش کور و بی‌وقفه یگان‌های توپخانه ارتش بعث عراق، رزمندگان اسلام توانستند نیروهای دشمن را در این محورها زمینگیر و کلیه پاتک‌های آنها را دفع کنند.
او به‌رغم جراحت وخیمی که از ناحیه پا داشت حاضر به ترک میدان نبرد نشد و نیروهایش را با صلابت و اقتدار تمام از دژهای مستحکم و میادین متعدد مین عبور داد. سرانجام در ساعت ۱۱ صبح روز سوم خردادماه سال ۱۳۶۱ رزم‌آوران تیپ ۲۷ حضرت رسول«ص» با جلوداری سردار حاج‌احمد متوسلیان در کنار سایر یگان‌های سپاه به خاک مطهر خرمشهر قدم نهادند.
در پی آزادسازی خرمشهر، حاج‌احمد در معیت سایر سرداران فتح خرمشهر به محضر فرمانده کل قوا حضرت امام خمینی«ره» مشرف شدند. در آن دیدار، حضرت امام خمینی«ره» این سرداران دلاور، به‌ویژه حاج‌احمد را به‌گرمی مورد تفقد خاص خویش قرار دادند.
هنوز طعم شیرین فتح خرمشهر را در ذائقه‌اش احساس می‌کرد که خبر تلخ تهاجم ارتش صهیونیستی به خاک لبنان را شنید. او در اواخر خرداد سال ۱۳۶۱ طی مأموریتی به همراه یک هیئت عالی‌رتبه دیپلماتیک از مسئولین سیاسی ـ نظامی کشورمان راهی سوریه شد تا راه‌های مساعدت به مردم مظلوم و بی‌دفاع لبنان را بررسی کند و سرانجام در ۱۴ تیر ۱۳۶۱ توسط مزدوران رژیم صهیونیستی به همراه سه عضو هیئت دیپلماتیک ایران ربوده شد. امید می‌رود که روزی آزاد شود و به خاک وطن بازگردد.
جنایت بزرگ دشمن بعثی در روز قدس همدان
در ۲۵ تیر ۱۳۶۱ در حمله جنگنده‌های عراقی به همدان عده‌ای از مردم بی‌دفاع در مناطق مستضعف‌نشین این شهر شهید و مجروح و ده‌ها خانه مسکونی نیز ویران شدند.
در ساعت ۹ و ۳۰ دقیقه صبح این روز در حالی که مردم مسلمان و متعهد همدان خود را برای شرکت در راه‌پیمایی روز قدس و شرکت در نمازجمعه آماده می‌کردند و دسته دسته به طرف مبدأ راه‌پیمایی نزدیک می‌شدند، چند فروند بمب‌افکن متجاوز عراقی از ارتفاع بسیار زیاد از فراز همدان گذشتند و اقدام به بمباران مناطق مسکونی این شهر کردند.
همین گزارش حاکی است که جنگنده‌های متجاوز عراقی بار دیگر در ساعت ۱۱ و ۳۷ دقیقه این روز به‌طور بی‌هدف شهر همدان را بمباران کردند و این در حالی است که مردم قهرمان و شهیدپرور همدان در راه‌پیمایی روز قدس شرکت کرده بودند.
گزارش رسیده از همدان حکایت از شهادت ۷۴ نفر در این بمباران داشت. منابع بیمارستانی نیز گزارش می‌دهند که این بمباران حدود ۱۷۹ مجروح بر جای گذاشت که از این تعداد ۳۲ نفر جراحاتشان شدید بود و به بیمارستان‌های تهران انتقال یافتند.(۳)
خلبانی که همه برنامه‌های صدام را به هم ریخت
در۳۰ تیر ۱۳۶۱ سرهنگ عباس دوران با حمله دلاورانه به حریم هوایی بغداد پالایشگاه الدوره در جنوب این شهر را منهدم کرد. او تمام بمب‌های هواپیمای خود را روی پالایشگاه ریخت و در پایان مورد اصابت موشک‌های ضدهوایی قرار گرفت. در حالی که کمک خلبان همراه او با چتر نجات بیرون پرید، دوران از خروج اضطراری از فانتوم صدمه دیده خود صرف‌نظر کرد و در حالی که در آتش می‌سوخت با هدف ناامن جلوه دادن شهر بغداد، به هتل محل برگزاری هفتمین دوره اجلاس سران جنبش غیرمتعهدها کوبید و مانع برگزاری این اجلاس در کشور عراق شد.
علت لغو اجلاس عدم‌تعهدها در بغداد از زبان ولایتی
ولایتی وزیرخارجه وقت ۱۹ مرداد ۱۳۶۱ عامل اصلی لغو اجلاس عدم‌تعهدها در بغداد را پیروزی رزمندگان در جبهه‌ها، حمله شجاعانه قهرمانان تیز پرواز نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران به بغداد و عبور از سد جهنمی دفاع ضدهوایی که در اطراف بغداد درست کرده بودند و تلاش مجاهدین مسلمان عراق در انفجار وزارت کشور و در نزدیکی کاخ صدام و محل برگزاری اجلاس غیرمتعهدها اعلام کرد.
وی افزود که همه اینها نشان می‌دهد که اولاً رژیم صدام رژیم متزلزلی است که با توجه به پیروزی‌های نیروهای اسلام احتمال سقوطش خیلی زیاد است و ثانیاً عزاقی‌ها هر قدر هم دفاع ضدهوایی خود را در اطراف بغداد قوی بکنند، جلوی تیزپروازان ما را نمی‌توانند بگیرند. با توجه به ایمان خلبانان ما که خود را برای شهادت آماده کرده‌اند، مرحوم شهید سرهنگ دوران که یکی از بهترین فرماندهان متدین و متعهد نیروی هوایی بود، با یکی از سرگردهای متعهد داوطلبانه می‌روند و پالایشگاه بغداد را بمباران می‌کنند. محاسبات عراقی‌ها با دفاع ضدهوایی‌ای که دارند درست است، زیرا کمتر خلبانی حاضر می‌شود خود را با آن دفاع مجهز درگیر کند، ولی آنها یک مطلب را در محاسبات خودشان در نظر نداشتند و آن محاسبه ایمان نیروهای ایرانی است.(۴)
پی‌نوشت‌ها
۱ـ صحیفه امام، جلد ۱۶، ص ۳۶۹ـ ۳۶۷٫
۲ـ اطلاعات، ۱۲ تیر ۱۳۶۱، ص ۲٫
۳ـ کیهان، ۲۶ تیر ۱۳۶۱، ص ۲٫
۴ـ اطلاعات، ۱۹ مرداد ۱۳۶۱، ص ۳.
سوتیترها:
۱٫
در ۲۵ تیر ۱۳۶۱ در حالی که مردم مسلمان و متعهد همدان خود را برای شرکت در راه‌پیمایی روز قدس و شرکت در نمازجمعه آماده می‌کردند، چند فروند بمب‌افکن عراقی اقدام به بمباران مناطق مسکونی این شهر کردند.
۲٫
در پی آزادسازی خرمشهر، حاج‌احمد در معیت سایر سرداران فتح خرمشهر به محضر فرمانده کل قوا حضرت امام خمینی«ره» مشرف شدند. در آن دیدار، حضرت امام خمینی«ره» این سرداران دلاور، به‌ویژه حاج‌احمد را به‌گرمی مورد تفقد خاص خویش قرار دادند.