سوگمندانه باید گفت: شناخت ابعاد وجودی امام خامنهای حتی برای بسیاری از خواص مجهول است، تا چه رسد به نسل کنونی و بهویژه قشر جوان که تاریخ زندگی و مبارزات یک شخص را در یک توئیت کوتاه دنبال میکند.
ناشناخته ماندن شخصیت رهبر معظم انقلاب و ابعاد گوناگون آن، مواضع و عملکردها و حتی آرمانهای معظمله که گاهی به صراحت بیان میکنند و مظلومانه در گذر زمان از یاد میروند، علل و عوامل بسیاری دارد که یکی از آنها را میتوان غفلت متولیان این امر از نگاه منظومهای به فرمایشات و مواضع رهبر فرزانه انقلاب و تحلیل و تفسیر آنها در رفت و برگشتهای تاریخی و عدم ارائه منظومهای آنها با حوادث پیرامونی و رخدادهای تاریخی به نسل کنونی و بسنده کردن به دستهبندی فرمایشات رهبری و اکتفا کردن به گردآوری موضوعی آنها دانست؛ تا آنجا که برخی از آنها حتی در موضوعات مهم و محوری هم زحمت انطباق و استناد مواضع و تصمیمگیریهای معظمله با گذشته و آرمانها و چشماندازهای آیندهی رهبری را به خود نمیدهند.
نگاه ویژه رهبر معظم انقلاب به جوانان حتی غیرمسلمان در اروپا و آمریکا بر کسی پوشیده نیست. این نوشتار درصدد بیان جایگاه جوان از منظر رهبر معظم انقلاب و تفاوت جوانگرایی امامین انقلاب با جوانزدگی برخی جریانها و دولتها و یا نگاه راهبردی انقلاب به جوانان با نگاه ابزاری برخی سیاستبازان و چرتکه به دستان منفعتطلب نیست و تنها بر آن است تا در دو برش تاریخی دو برگ از تاریخ یکی در گذشته و دیگری در زمان کنونی آن هم در حد یک تابلو نوشته، نگاه راهبردی رهبر معظم انقلاب را به جوانان، هم در اتاق فکر و حوزه تصمیمگیری و هم در عرصه و میدان عمل تصویر کند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، لانهگزینی گروهکها در دانشگاهها و تبدیل شدن محیط علمی کشور به پایگاه احزاب و گروههای ضد انقلاب، در یک بازه زمانی موجب تعطیلی دانشگاه شد. بازگشایی مجدد دانشگاهها
همراه و همزاد شکلگیری نهاد ستاد انقلاب فرهنگی بود. نیاز به ترمیم این ستاد در سال ۱۳۶۲، آیتالله خامنهای در جایگاه ریاست جمهوری اسلامی را بر آن داشت تا اسامی اعضای حقیقی و حقوقی این ستاد را برای تأیید آنان به محضر امام خمینی ارسال کنند.
حضرت آیتالله خامنهای که در تابستان ۱۳۶۲ از سوی کنگره سراسری حزب جمهوری اسلامی به دبیر کلی این حزب انتخاب شدند، بدون هیچ نگاه حزبی و گروهی، افرادی را که در آن مقطع صلاحیت این امر مهم را داشتند انتخاب کردند. ایشان در این فهرست دو دانشجو را در جایگاهی همتراز با جایگاه نخستوزیر، وزیر علوم، وزیر ارشاد و شخصیتهای علمی دانشگاهها قرار دادند که بیانگر دغدغه این رئیس جمهور واقعبین، آیندهنگر و حضور جوانان دانشجو در اتاق فکرها و مراکز تصمیمگیری بود. حضرت آیتالله خامنهای در تاریخ ۷/۶/۱۳۶۲ در نامهای به محضر امام خمینی نوشتند:
«بسمالله الرحمنالرحیم. محضر مبارک رهبر عظیم انقلاب حضرت مستطاب آیتالله العظمی امام خمینی «مدظلهالعالی» با نزدیک شدن زمان بازگشایی دانشگاهها و با توجه به اهتمامی که آن حضرت همواره نسبت به دانشگاه و دانشگاهیان ابراز فرمودهاید، لزوم تحرک مضاعف برای آمادگی هرچه بیشتر دانشگاه جهت پذیرش دانشجویان احساس میشود. با تقدیر و احترام نسبت به کلیه تلاشهایی که از سوی اعضای محترم ستاد انقلاب فرهنگی و همه استادان و محققان و دانشجویان دست اندر کار امور دانشگاهی مخلصانه مبذول گردیده است، ترمیم و تکمیل ستاد انقلاب فرهنگی استدعا و ترکیب جدید آن به ترتیب زیر پیشنهاد میگردد.
۱- نخستوزیر محترم ۲- وزیر فرهنگ و آموزش عالی ۳- وزیر ارشاد اسلامی ۴- آقای دکتر شریعتمداری ۵- آقای دکتر احمدی ۶- آقای دکتر سروش ۷- آقای دکتر معین ۸ و ۹- دو نفر دانشجو به انتخاب جهاد دانشگاهی.
امیدوار است با توجه ویژه امام بزرگوار بازگشایی دانشگاه با حرکتی اسلامی و با توفیق الهی قرین باشد. سیدعلی خامنهای – رئیس جمهور اسلامی ایران»(۱)
موافقت امام جوانگرا با پیشنهاد رئیس جمهور جوانگرا بدیهی بود. امام خمینی(ره) با شاگردان و فضلای جوان نهضت را آغاز کرده بودند و با جوانان نهضت را به انقلاب رساندند. ایشان از چنان بینش واقعبینانه و آیندهنگریای برخوردار بودند که جنگ را با جوانان پیش بردند و در میدان علم هم این جوانان بودند که نقش اصلی را ایفا میکردند.
امام خمینی(ره) در پاسخ به نامه رئیس جمهور جوانگرا به مطلبی اشاره کردند که امروز مطالبه رهبری انقلاب از رئیس جمهور و دولتمردان و مسئولان است.
امام در این نامه از جوانان دانشجو خواستار برخورد قاطعانه با عوامل نفوذی و عناصر منحرف وابسته به بلوک شرق و غرب و وابستگان به اجانب در دانشگاهها شدند. امام خمینی در هفتم شهریور ۱۳۶۲ خطاب به آیتالله خامنهای نوشتند:
«باسمه تعالی
با تشکر از زحمات اعضای محترم ستاد انقلاب فرهنگی و تمام کسانی که برای اسلامی و انسانی کردن دروس و محیط دانشگاهها زحمت کشیدهاند، امید است با ترمیم ستاد محترم و کوشش دانشجویان عزیز و متعهد و هماهنگی اساتید محترم و تلاش تمامی دست اندرکاران مؤمن و پشتیبانی ملت معظّم، این پایگاه اسلامی ـ ملی، که سرنوشت کشور در آتیه دور و نزدیک به آن پیوستگی دارد، با استقلال و شایستگی به خدمت خود ادامه دهد. و امروز که کشور از استقلال شایسته برخوردار است و قید و بند غرب و شرق و غربزدگان و شرقزدگان از کشور و دانشگاه گسسته شده است، جوانان عزیز دانشگاهی هرچه بیشتر در کسب علوم و فنون در اعتلای کشور معظم خود کوشش نمایند و از نفوذ عناصر منحرف و وابسته به چپ و راست قاطعانه جلوگیری کنند، و نگذارند محیط مقدس دانشگاه آلوده به اغراض منحرفان و وابستگان به اجانب گردد. و اگر انحراف و گرایشی به شرق و غرب خدای نخواسته از اساتید یا دانشجویان مشاهده کردند، به ستاد فرهنگی اطلاع دهند، و در رفع آن با ستاد همراهی لازم را بنمایند.
از خداوند تعالی توفیق همگان را برای ادامه استقلال و اعتلای میهن اسلامی خواستار است.
روحالله الموسوی الخمینی»(۲)
جایگاه جوان در اندیشه امام خمینی(ره) بر کسی پوشیده نیست. تأکید رهبری انقلاب در سالهای گذشته مبنی بر تزریق خون تازه در کالبد جامعه و جلوگیری از پیر شدن برخی نهادهای انقلابی بهویژه استقلال از جوانگرایی دولت شهید رئیسی بیانگر اهتمام این امام جوانگرا و جوانمحور در میدان دادن و میدانداری جوانان است.
همین باور موجب شد که رهبری انقلاب در دیدار با رئیس جمهور کنونی و وزرا، تحویل دادن مدیران جوان در دوره آخر کار این دولت را همسنگ همه کارهای دیگر بدانند، ترس از غفلت این دولت و یا حاشیهسازیهای خط نفوذ و… امام خامنهای را بر آن داشت تا برای جلوگیری از مهاجرت جوانان نخبه، بسترسازی برای تکیه زدن جوانان بر جایگاه مدیریتی و اشتغالِ نیروی جوان در راستای جوان نگهداشتن ایران عزیز و نظام مقدس جمهوری اسلامی یک مدیر جوانگرا و جوانمحور را برای شناسایی و سازماندهی آنان منصوب کنند و چنین بنویسند:
«بسمالله الرحمنالرحیم. جناب آقای دکتر محمد مخبر دام توفیقه. با عنایت به خدمات متعهدانه و تأثیرگذار جنابعالی در عرصههای مدیریتی و اقتصادی بهویژه در دولت شهید رئیسی و سیاست درست و مدبرانه بهکارگیری نخبگان و جوانان پرانگیزه و تلاشگر در اجرای طرحهای گوناگون، شما را بهعنوان مشاور و دستیار رهبری منصوب میکنم.
انتظار میرود در امتداد سیاست مزبور، شناسایی نیروهای جوان و همکاری با آنان را با برنامهریزی منطقی پی گرفته و در کمک به دستگاههای دولتی و غیره از آن بهرهبرداری نمایید. توفیقات شما را از خداوند متعال مسئلت میکنم. سیدعلی خامنهای، ۲ مهر ۱۴۰۳
پاورقی:
۱٫ صحیفه امام، ج. ۱۸، ص. ۸۳٫
۲- صحیفه امام، ج. ۱۸، صص. ۸۳ و ۸۴٫