گفته ها و نوشته ها
حكمت محبت
روزى اعرابى باديه نشينى حضور رسول اكرم (صلى الله عليه و آله ) رسيد و از صحنه محشر و روز قيامت پرسيد. حضرت فرمودند: براى قيامت چه حاضر كرده اى؟ عرض كرد : هيچ ! ولى خدا و رسولش را دوست دارم . حضرت به او فرمود: ((المرء مع من احب)) انسان با محبوب خويش همراه است . يعنى اگر محبت تو صادقانه است , با محبوب خود محشورى . ( چگونه ممكن است محبت باشد ولى انسان به ميل خود عمل كند نه به رضاى محبوب ) . (بحارالانوار , ج 17 , ص 13)مهماندار بهشت
رسول خدا (صلى الله عليه وآله ) فرمودند: وقتى بهشتيان وارد بهشت مى شوند كوبه در را مى كوبند (دق الباب مى كنند) زيرا در زدن خود نوعى ادب براى ميهمان است (گر چه در بسته نباشد) . از زدن كوبه اين صدا به گوش مى رسد: يا على يا على!(الامالى والمجالس صدوق , ص 471)مرحوم علامه طباطبايى رضوان الله تعالى عليه در شرح اين حديث مى فرمودند: مهمان وقتى به خانه اى مى رود نام صاحب خانه را صدا مى زند, صاحب بهشت و مهماندار بهشت على بن ابيطالب سلام الله عليه است از اين رو صداى كوبه در بهشت هم ((ياعلى)) است . چون هر كس به بهشت مى رود در سايه رهبرى و هدايت اين خانه و ميهمان اين خاندان است.(حكمت عبادات آيت الله جوادى آملى ص 255)
عارف كيست ؟
بوعلى سينا گويد: عارف , گشاده رو و متبسم است , كوچك و بزرگ از فروتنى او بهره مند مى شوند او هم از ديدار همگان شادمان است , چرا چنين نباشد كه او همه هستى را تجلى حق مى بيند.(اشارات و تنبيهات ,ج 3,ص 391)انسان عاشق
((عشق)) كه واژه اى عربى است از گياه خاصى كه ((عشقه)) نام دارد مشتق شده , در فارسى به اين گياه ((پيچك)) گويند. اين گياه وقتى به بدنه دزخت چسبيد, ديگر آن را رها نمى كند, راه تنفس درخت را مى بندد تا كم كم آن درخت زرد مى شود, آنگاه برگهايش مى ريزد و سرانجام خشك مى گردد. در اين هنگام مى گويند: اين درخت را ((عشقه)) گرفت . عاشق به چنين انسانى مى گويند.علما مايه بركت هستند
حضرت زكريا بن آدم از اصحاب حضرت رضا عليه السلام در قم بود. وى در نامه اى براى حضرت پيام داد كه رجال علمى و بزرگان يا پيرمردان رحلت كرده اند و من با نسل فعلى مانوس نيستم . مى خواهم اگر اجازه بفرماييد از قم بروم ؟
حضرت در جواب به وى فرمودند: نه هرگز! تو در قم بمان , چون وجود تو براى مردم قم بركت است . خداى سبحان به بركت تو عذاب را از اين مردم برمى دارد, همانگونه كه به بركت قبر پدرم موسى بن جعفر (سلام الله عليه ) عذاب را از اهل بغداد برمى دارد. (بحار, ج 2, ص 251)صراط از مو باريكتر و از شمشير برنده تر
مرحوم محقق طوسى وقتى صراط را معنى مى كند مى گويد: آنچه گفته شد كه صراط از مو باريكتر و از شمشير برنده تر است , يعنى هم تشخيص دادن وظيفه وهم راه رفتن براساس آن دشوار است . پى بردن به وظيفه مانند عبور از راهى است كه از شمشير تيزتر و از مو باريكتر باشد و بعد از آن كه وظيفه را تشخيص داد وقتى بخواهد به آن وظيفه عمل كند, مثل آن است كه مى خواهد از راهى كه از مو باريكتر و از شمشير تيزتر است عبوركند. (آغاز و انجام محقق طوسى , ص 33)مرز ايمان و كفر
امام صادق (عليه السلام ) فرمود: مرز بين ايمان و كفر چيزى جز كم عقلى نيست . چون انسان به منظور جلب توجه ديگران عبادت مى كند در حالى كه اگر اين عبادت را براى خدا خالصانه انجام دهد, خداوند زودتر او را به مطلوبش مى رساند. ( اصول كافى , ج 1, ص 28, ح 33)گوشه اى از حكمت هاى وضو
وضوگرفتن , يعنى شستن صورت و دستها و مسح سر و پاها با نيت.
شستن صورت يعنى خدايا هر گناهى كه با اين صورت انجام دادم آن را شستشو مى كنم كه باصورت پاك به جانب تو عبادت كنم . و با پيشانى پاك سر بر خاك بگذارم .
شستن دستها يعنى خدايا از گناه دست شستم و گناهانى را كه با دستم مرتكب شده ام , با شستن دست آن را تطهير مى كنم.
مسح سر يعنى خدايا از هر خيال باطل و هوس خام كه در سر پروراندم سرم را تطهير مى كنم و آن خيالهاى باطل را به دور مى ريزم .
مسح پا يعنى خدايا من از جاى بد رفتن پا مى كشم و پا را از هر گناهى كه با آن انجام داده ام تطهير مى كنم.
و با مضمضه آب در دهان , آن را براى بردن نام مبارك حق تعالى تطهير مى كنم. (من لايحضره الفقيه , ج 2, ص 202.)آثار وضو
رسول خدا (صلى الله عليه وآله وسلم ) فرمود : امت من در قيامت ميان ساير امت ها ممتاز و نورانى محشور مى شوند و اين بر اثر وضوى آنان است. (خوشا آنان كه هميشه با وضو هستند.)(بحارالانوار, ج80, ص 237)سه خصلت براى نمازگزار
امام باقر عليه السلام فرمود: نمازگزار سه خصلت دارد:
1ـ وقتى به نماز ايستاد, فرشتگان از آنجا تا دور نماى آسمان او را دربر مى گيرند و او در ميان صفوف فرشتگان است .
2ـ خيرات از چهره هاى آسمان پيوسته بر سر نمازگزاران فرودمىآيد تا نمازش را به پايان برساند
3ـ خداى سبحان فرشته اى را وكيل كرده تا به نمازگزار بگويد: تو اگر بدانى با چه كسى مناجات مى كنى , دست از نماز برنمى دارى. (من لايحضره الفقيه, ج 1,ص 210)حكمت سلام نماز
يكى از عرفاى بزرگ اسلام مى گويد: كسى كه در نماز حواسش پيش غير خدا و متوجه زندگى است ,چگونه به خود اجازه مى دهد در پايان نماز بگويد: ((السلام عليكم و رحمه الله)) چون پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله ) فرمود: ((المصلى يناجى ربه)) نمازگزار مشغول مناجات با خداست , پس با مردم و در جمع ديگران نيست . وقتى نمازش تمام شد و مناجاتش با خداى سبحان به پايان رسيد, از حضور خدا برمى گردد و در بين مردم قرار مى گيرد لذا مى گويد((السلام عليكم و رحمه الله)) , افرادى كه در مجمع و كنار يكديگر نشسته اند هيچ كدام به يكديگر سلام نمى كنند, زيرا در حضور يكديگرند. كسى كه در آن جمع نيست و از جاى ديگر وارد مى شود سلام مى كند.
آن عارف مى گويد: من در تعجبم كسى كه حواسش پيش زندگى است و اصلا با خدا مناجات نكرده و از مردم جدا نشده, چگونه به خود اجازه مى دهد كه بگويد: السلام عليكم و رحمه…. (سرالصلاه امام خمينى ((ره)), ص 108 ـ 115)