حجه الاسلام و المسلمین قدیری
بسم الله الرحمن الرحیم
س- سئوالاتی از دفتر استفتا حضرت امام درباره‌ی مالیات و سربازی و رفتن بجبهه بدون رضایت پدر ومادر شده که جواب مطابق فتوای آن حضرت داده شده است که مالیات کفایت از وجوه شرعیه نمی‌کند و مراعات مقررات دولت اسلامی لازم است، ورفتن به سربازی بر حسب مقررات دولت اسلامی لازم است و اگر از نظر مقررات رفتن به جبهه برشخص متعین شده باید برود و در غیر این صورت موجب اذیت والدین باشد مراعات حال آنها ر ابکند. ممکن است توضیحی درباره‌ی وجه این مسائل بدهید .
ج- بسمه تعالی، از آثار و نتایجی که بر دولت حقه و حکومت اسلامیه مترتب است این است که مراعات قوانین و مقررات آن لازم و واجب شرعی است، مثل سایر واجبات از قبیل نماز و روزه، و تخلف از مقررات دولت اسلامی گذشته از مجازات قانونی که ممکن است داشته باشد عقوبت اخروی هم دارد و برهان این مدعی با خودآن است، چو ن پس از فراغ ازاین که حکومت لازم است و حکومت باید اسلامی باشد لزوم مراعات قوانین آن دلیل خاصی نمی خواهد و معنی لزوم حکومت لزوم مراعات مقررات آن است. بنابراین خیلی از مسائلی که در رژیم طاغوتی و غیر اسلامی حل نشده بود، دررژیم اسلامی حل است.درسابق گفته می شد که مالیات اسلامی خمس و زکات و سایر وجوه شرعیه است و مالیاتی که دولتها از درآمد و اموال وچیزهای مخصوص می گرفتند محکوم به غصب بود، ولی امروز اگر دولت اسلامی برا ی حفظ نظام مالیاتی مقرر نماید برهمه واجب شر عی است که آنرا بپردازند و بر تخلف از آن عقاب و عذاب الهی مترتب است، واین مطلب ربطی به وجوه شرعیه ندارد و منافاتی بین واجب بودن مالیات و واجب بودن خمس و غیر آن نیست. بنابراین باید گفت چون مراعات مقررات دولت اسلامی لازم است، دادن مالیات واجب شرعی است و وجوه شرعیه راهم برحسب حکم الهی باید داد و هیچیک بجای دیگری محسوب نمی شود.
ونیز در سابق گفته می‌شد که رفتن مشمولین نظام وظیفه به سربازی لزوم ندارد، بلکه اگر فرار هم بکنند مانع ندارد و حتی دراواخر عمر رژیم فرار از پادگانها طبق حکم حضرت امام روحی له الفدا واجب بود، ولی امروز برهر فرد مشمول واجب شرعی است که برطبق مقررات وارد نظام سربازی شود و اگر تخلف کند معصیت کار است و فرار از سربازی حرام است.
واما در خصوص شرکت د رجبهه ها ی جنگ، باید به این نکته توجه داشته باشیم که شرکت درجنگ امروز بر تمام افراد ملت واجب است بوجوب کفایی که همه افراد باید از عهده ی این تکلیف برایند که یا خودشان بجنگ بروند و یا به مقدار کفایت افرادی را اعزام دارندبلی، اگربه مقدار کفایت درجبهه ها موجود شد، کسانی که در جبهه هستند منتی بردیگران دارند که تکلیف را از عهده ی آنها برمی دارند و در این جهت فرقی بین زن ومرد و پیرو جوان نیست، زیرا در دفاع اینگونه تفصیلات و شرائطی که درجهاد، یعنی جنگ ابتدایی با کفار ذکر شده اعتبار ندارد، پس بر همه واجب است که دراین امر شرکت داشته باشند، چه فرزندان، وچه والدین آنها، و اگر اعزام افراد به مقدار کافی موقوف باشد به اینکه پدرومادر ها فرزندان خود ر ا به جبهه بفرستند باید آنها را اعزام دارند و رضایت بدهند. بلی اگر به مقدار کفایت موجود باشد و از نظر مقررات دولت اسلامی رفتن شخص بجبهه متعین ولازم نشده باشدو رفتن موجب اذیت والدین شود، مراعات حال ایشان را بکند و حاصل اینکه صوری دراین مسئله هست.
۱- صورت نبود نیروی انسانی درجبهه به مقدار کفایت که در این صورت برهمه لازم و واجب شرعی است نیرو به مقدار کافی تحصیل کنند و فرزندان و پدر و مادران دراین جهت فرقی ندارند، و اگر فرزند مهیای رفتن به جبهه است پدر و مادر حق ندارند از او ممانعت کنند.
۲- درصورتی که از نظر مقررات بر شخص رفتن جبهه لازم باشد مثل افرادی که در ارتش یا سپاه هستند یا کسانی که عمل و هنر خاصی داشته باشند که وجود آنها در جبهه لازم باشد.براین اشخاص هم لازم است شرکت کنند و پدرومادر حق ممانعت ندارند.
۳-صورتی که افراد به مقدار کافی درجبهه موجود باشند و از نظر مقررات رفتن به جبهه برشخص لازم نباشد،دراین صورت اگر پدر و مادر از رفتن فرزند اذیت می شوند فرزند رعایت حال انها را بکند و نیزباید معلوم باشد که این تفصیل مربوط به قبل از رفتن به جبهه است و اما بعد از رفتن وشرکت و استقرار درجبهه نباید از مقررات جبهه ها تخلف شود، هرچند شخص بدون رضایت پدرومادر رفته باشد، زیرا مراعات مقررات بخصوص در جبهه برواجب دیگر تقدم دارد.
ومناسب است اشاره ای به مدرک فقهی مشروط بودن اعمال فرزند و مشروط نبودن آن باذن یا رضایت پدرومادر، یامانع بودن منع یا کراهت ایشان بشود، فقها عظام رحمه الله علیهم مسئله را به این نحو عنوان فرموده اند که آیا در اعمال مستحبه فرزند، نظیر روزه ی مستحبی و حج مستحبی اذن یا رضایت پدر شرط است یامنع یا کراهت او مانع است یا هیچیک ثابت نیست، و عین این بحث امروز مورد حاجت است که حکم شرکت یا سپاه یا رفتن او به جبهه بدون اذن یا رضایت پدر ومادرچیست؟
کبریاتی که ممکن است توهم شود که دلیل مسئله است چهارعنوان است:
۱- وجوب اطاعت والدین
۲- وجوب برّ و احسان به انها
۳- حرمت عقوق
۴- اشتراط اذن والدین در عبادات
اما وجوب اطاعت فقط به دو روایت در آن برخوردیم که خودمتن آنها قرینه عدم وجوب است،
“اَمّا والِدَیکَ فَاَطِمهُما وَ اِن اَمَراکَ اَن تَخرُجَ مِن اَهلِکَ وَمالَکَ فَاخرُج فَاِنّه مِنَ الِایمانِ”
و امر اطمعها، هرچند فی نفسه ظاهر در وجوب است، لکن به قرینه ذیل روایت از ان صرف می شود، زیرا مقطوع است که امر ایشان به خروج از اهل و مال و جوب اطاعت ندارد و کلمه «من الایمان» هم موید است که امرا طعهما وجوبی نیست ،و روایت دوم درقضیه ایست منقول از پیغمبر اکرم(ص) که:
« اِنّ الرَّسُول َ استَفسَرَ مِن الرَّجُل ِاَنَّهُ هَل یَقتُلُ اَبا هُ لَو اَمَرَهُ النَّبِیُّ قالَ نَعَم قالَ(ص): اِنّی لا امُرکَ بِذ لِکَ وَانَّما امُرکَ بِاطاعَتِهِ»
و هرچند«انما امرک باطاعته» فی نفسه ظهور در وجوب اطاعت دارد، ولی امر عقیب توهم خطر وجوبی نیست.بنابراین کبرای وجوب اطاعت بدون دلیل است، و اما وجوب برّ و احسان بوالدین هر چند مقتضای قرآن کریم است:
“وَقَضَی رَبُّکَ اَلّا تَعبُدوا اِلّا اِیّاهُ وَبِالوالِدَینِ اِحسانا”
وروایات هم در این باب زیاد است. لکن گذشته ازاینکه ماده احسان و برخود قرینه است براینکه امرآن وجوبی نیست معلوم است که برّ واحسان بنحو مطلق واجب نیست وقدر متقین مورد وجوب ان موردی است که عنوان عقوق بر تر ک آن مترتب باشد که بحث خواهدشد.
علاوه بر اینکه بجا آوردن اعمال واجبه یا مستحبه بدون اذن و رضایت پدرومادر، بلکه با منع آنها خلاف احسان و برّ نیست،بلکه گاهی احسان هم هست، مثل اینکه به نیابت آنها بجا آورده شود یا به قصد اهدا ثواب به آنها انجام می گیرد.واما حرمت عقوق هرچند ثابت است بحسب روایات و از جمله ان روایتی است درنماز جماعت که:
“ان الرجل یسمع ابواه الکلام الغلیظ افهل یقتدی به، قال (ع) نعم مالم یکن عاقاقا طعا”
لکن نمی توانیم برای اشتراط رفتن فرزندان بجبهه یا غیر آن باذن یا رضایت پدرو مادر به آن تمسک کنیم، زیرا عقوق بمعنی منع حقوق است و حق داشتن پدرو مادر دراین مورد اول کلام است. بلی، اگر رفتن فرزند به جبهه یا غیر آن و همچنین اعمال دیگر فرزند موجب اذیت ایشان باشد عقوق صدق می کند، ولذا ذکر شدکه اگر رفتن به جبهه واجب نشده از نظر مقررات و غیر آن و موجب اذیت والدین می شود مراعات حال آنها رابکند.واما اشتراط اذن والدین در عبادت فرزند در بعض موارد خاصه رسیده و کلی نیست و روایات آن هم خالی از ضعف سند یا دلالت نیست و تفصیل موکول است به محل خودش و این مختصر گنجایش آنر ا ندارد.
**لزوم پرداخت مالیات و عدم کفایت ان از وجوه شرعیه
** وجوب رفتن به سربازی برای مشمولین
** بحث درباره لزوم یا عدم لزوم رضایت والدین برا ی رفتن به جبهه و ارگانها
والحمدلله رب العالمین
