چگونه عمل خواهید کرد؟
“قالوا أوذینا من قبل أن تأتینا و من بعد ما جئتنا، قال عسى ربّکم أن یهلک عدوّکم و یستخلفکم فی الأرض فینظر کیف تعملون.” (سوره اعراف، آیه۱۲۹)
(اصحاب حضرت موسى) گفتند: پیش از آن که تو به سوى ما بیایى و پس از آمدنت، اذیت و آزار دیده و مىبینیم؛ موسى گفت: امید است که پروردگارتان دشمنتان را به هلاکت برساند و شما را در زمین جانشین آن‌ها سازد تا ببینند چگونه عمل مىکنید؟!
پیروان حضرت موسى علیه و على نبینا و آله السلام به آن حضرت همواره اعتراض مىکردند که پیش از آمدن تو، ما تحت فشار و شکنجه بودیم و پیوسته از فرعونیان اذیت و آزار مىدیدیم و اکنون نیز که تو آمدهاى و ما را رهبرى مىکنى، همان اذیتها و شکنجهها ادامه دارد و گویا پیشرفتى حاصل نشده است.
آن‌ها توقع داشتند تا حضرت موسى پیدا شد و قیام کرد، بدون درنگ فرعون و فرعونیان نابود شوند و حکومت به دست آن‌ها بیفتد و تمام آزارها برطرف گردد و زندگى روى خوش نشان دهد و رویدادهاى تلخ پایان پذیرد و تنگدستى و فقر از بین برود! ولى هرگز چنین نیست.
انسان باید در تمام مواقع زندگى، منتظر بلایا و حوادث نابهنگام و رخدادهاى تلخ و ناهموار باشد و با صبر و شکیبایى و مقاومت و استقامت و پایدارى بر آن‌ها فایق آید، نه این که چنین پندارد که پس از برطرف شدن سایه شوم فرعون و شاه ستمکار، دیگر خطرى و حادثهاى رخ نخواهد داد. حکومت حق باید با بلاها و حوادث همواره دست و پنجه نرم کند و هر آن منتظر باشد که دشمن ترسو و بزدل که در کمین نشسته و منتظر فرصت است، یورش برد و یا دزدانه صیّادى را صید کند، ولى صیادان باید مراقب باشند و هرگز دیدگان دشمن را به خواب نبینند. اما اگر روزى شهادت به آنان روى آورد نهراسند و نترسند و خود را به دوست بفروشند و با او معامله کنند.
به هر حال مردم دلیر و شجاع ایران زمین هرگز مانند بنىاسرائیل نبودند و چنان حالتى نداشتند و دانستند که پس از پیروزى انقلاب، مانند پیش از آن باید دست از پیکار با دشمن برندارند و هر آن منتظر حوادث باشند و با استقامت پیروزى را ادامه دهند. باید همیشه استقامت و شکیبایى را حفظ کرد و از مصیبتهاى وارده نهراسید و در برابر مشکلات – هرچند چون کوهى انباشته شده – خم به ابرو نیاورند، بلکه تلاش در برطرف سازى آن‌ها داشته باشند و با توکل بر خدا به پیش تازند.
هشدار دیگرى که در این آیه شریفه به چشم مىخورد، مربوط به مسئولین امر و پیش کسوتان امت و حکمفرمایان است.
خداوند ضمن این که به مؤمنین بشارت مىدهد که دشمنان شما را نابود خواهم ساخت و شما را جانشین آنان در زمین خواهم نمود و حکومت را به دست شما خواهم داد و این پیروزى – طبق سنّت بىچون و چراى الهى – محقق خواهد شد ولى هم نیاز به استقامت و پایدارى دارد و هم باید در بوته آزمایش قرار بگیرید، نکند که فردا حکومت به دست شما بیافتد و شما پس از به قدرت رسیدن، کارهاى خلاف ستمگران پیشین را تکرار کنید و دست به ظلم و تباهى بزنید.
خداوند با کلمه “عسى” در آیه شریفه به ما مىفهماند که پیروزى امکانپذیر است ولى شرایطى دارد. قطعاً پیروزى به دست خواهد آمد و از زیر یوغ ظلم و ستم فرعونیان آزاد خواهید شد ولى مواظب باشید که این نعمت الهى آسان به دست نیامده و در سایه پیکار و تلاش و ایثار و شهادتها و شهامتها و از خود گذشتگىها، به شما رسیده است، پس ضمن محافظت و نگهدارى آن، باید مواظب باشید که ملت را چنان گذشته تحت فشار قرار ندهید؛ البته مردم نیز نباید چون بنىاسرائیل از هر کمبودى فریاد برآورند و صبر خود را از دست بدهند. همه با هم باید با وحدت و استقامت و توکل بر خدا، پیروزى به دست آمده را نگهداریم و راز پیروزى را هرگز فراموش نکنیم تا سرنوشت بنىاسرائیل نصیبمان نگردد و در زمره کافران نعمت قرار نگیریم.