کوتاه و خواندنی از کتب اخلاقی و عرفانی

 

محمد‌باقری‌زاده اشعری

پس بدان ای کسی که خداوند –عَزَّ شَأَنه و جَلَّ جَلالُه-، این نعمت اولاد را به تو ارزانی داشته، این امانتی است که از جانب او به تو سپرده شده، و شما را ولی نعمت او قرار داده. در این امانت باید خیانتی از تو نسبت به او سر نزند، و تفریطی در این باب نکرده باشی، که حقی ضایع شده باشد تا صاحب امانت از تو مؤاخذه بکند که چرا او را حفظ و ضبط نکرده‌ای و از اوّل با تربیتی که من به تو دستور داده بودم، تربیتش نکردی تا به من رد کنی و اجر جزیل از من بگیری؟

کیفیّت تربیت اطفال، آن‌که اگر طفل را باحیا دیدی، این دلیل بر عقل اوست،‌ جدّ و جهد بکن در تَحَفُّظ او تا مُهْمَل نشود؛ زیرا که در نفس بچّه، هنوز ناملایمات منقّش نشده. ساده است و رأی و عزیمتی از خود ندارد، و صاحب مشربی نگردیده.

«تذکره المتَّقین»، شیخ محمد بهاری همدانی (با اندکی ویرایش).

آداب تربیت اولاد(۲)

اولاً باید او را بر آداب شرعیه، ترغیب و تحریص نمایی، و ملزم کنی او را بر سُنَن نبویّه(ص) و ثانیاً مدح خوبان را پیش او ذکر کنی، و اگر کار خوبی از او سر زد، بسیار او را مدح کنی… و تعلیم کنی بر او غرض از خورد و خوراک را [که همان سَلامت بدن است نه لذّت بردن؛ زیرا غذاها مانند دواها هستند. خوراکی‌ها آفریده شده‌اند تا وسیله‌ای برای سلامت بدن و برطرف کننده رنج گرسنگی و مانع از بیماری باشند، و غرض از این سخنان، کوچک نشان دادن طعام و خوراکی در نزد کودک است].

«تذکره المتّقین»، شیخ محمّد بهاری همدانی (با اندکی ویرایش)

اثر سوء غیبت

مسلمین مأمورند به دوستی و مواصلت و نیکویی به یکدیگر و مودّت و اخوّت. و معلوم است آنچه موجب ازدیاد این معانی شود، محبوب و مرغوب است، و آنچه این عقد مواصلت و اخوّت را بگسلد و تفرقه در بین جمعیّت اندازد، مبغوض صاحب شرع و مخالف مقاصد بزرگ اوست. و پُرواضح است که این کبیره موبقه [و مُهلک] اگر رایج شود در بین جمعیّتی، موجب کینه و حسد و بغض و عداوت شده و ریشه فساد، در جمعیّت بدوانَد. درخت نفاق و دورویی در آنها ایجاد کند و از این جهت، بر فساد و قبح آن افزوده گردد. پس بر هر مُسْلم غیورِ دینداری لازم است برای [حفظ] شخص خود از فساد، و نوع اهل دین از نفاق و نگهداری حوزه مسلمین و نگهبانی وحدت جمعیّت و احکام عقد اخوّت، خود را از این رذیله [حفظ] کند و آنها را نهی از این عمل قبیح نماید، و اگر خدای نخواسته تاکنون دارای این  عمل زشت [بوده] از آن توبه کند و در صورت امکان و عدم فساد از صاحبش، استرضاء و استحلال نماید، و إلّا برای او استغفار کرده و ترک این خطیئه را  نموده، و ریشه صداقت و وحدت و اتّحاد را در قلب خود کشت کرده، تا از اعضای صالحه جامعه به شمار آید، و یکی از اجزای دخیله در چرخ اسلام باشد. والله الهادی الی سبیل الرّشاد

«چهل حدیث»، امام خمینی

دنیا دار ثواب و عقاب پروردگار نیست

بدان که این عالم دنیا برای نقص و قصور و ضعفی که در آن است، نه دار کرامت و جای ثواب حقّ‌تعالی است، و نه محلّ عذاب و عقاب است؛ زیرا که دار کرامت حقّ، عالمی است که نعمت‌های آن خالص و اختلاط به نقمت ندارد و راحت آن مشوب به تعب و رنج نیست، و در این عالم چنین نعمتی که امکان ندارد؛ زیرا که دار تزاحم است و به هر نعمتی، انواع رنج و زحمت و نقمت اختلاط دارد. بلکه حکما گفته‌اند: لذّات این عالم، دفع آلام است، و توان گفت که لذّاتش موجب آلام است؛ زیرا که این‌جا هر لذّتی در پی، رنج و الم و تعبی دارد. بلکه مادّه این عالم تعصّی دارد از قبول رحمتِ خالص و نعمت غیر مشوب و همین‌طور عذاب و زحمت و رنج و تعب این عالَم نیز خالص نیست؛ بلکه هر رنجی و تعبی، مخوف به نعمتی و نعمت‌هایی است، و هیچ یک از آلام و اَسقام و رنج و محنت در این عالم غیر مشوب نیست، و موادّ این عالم، تعصّی دارد از قبول عذاب خالص مطلق، و دار عذاب و عقاب حق، داری است که در آن ، عذاب محض و عقاب خالص باشد. آلام و اسقام آن جا، مثل این عالم نیست که به عضوی دون، عضوی متوجّه باشد. یک عضو، سالم و راحت باشد و عضو دیگر، در تعب و زحمت.

«چهل حدیث»، امام خمینی(ره)﷼

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *