شهادت اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین(حماس)، قهرمان مقاومت ضد اشغالگری و نماد مقاومت فلسطین علیه رژیم منحوس و غاصب و کودککش صهیونیستی، با توسل به عملیات تروریستی در سحرگاه ۱۰ مرداد ۱۴۰۲ در پایتخت محور مقاومت (تهران)، بار دیگر صدای آزادیخواهان را به گوش جهانیان رساند و عمق جنایات رژیم تروریستی و اشغالگر قدس را برملا کرد و سند دیگری شد بر زبونی باند جنایتکار تلآویو، از کشتار زنان، کودکان و سالخوردگان فلسطینی و زیر پا گذاشتن حقوق بشر تا نقض حریم حقوقی و قوانین بینالمللی کشورها در ترور رهبران محبوب ملتها.
الف. شخصیت فرهنگی و علمی و مبارزاتی شهید اسماعیل هنیه
اسماعیل عبدالسلام احمد هنیه، ملقب به ابوالعبد، در تاریخ در ۲۹ ژانویه ۱۹۶۳ در اردوگاه الشاطی در غزه به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و راهنمایی را در مدارس سازمان آنروا (وابسته به سازمان ملل متحد) در اردوگاه الشاطی در غزه و تحصیلات دبیرستان در دانشسرای دینی الازهر در غزه گذراند. تحصیل آکادمیک او لیسانس زبان عربی از دانشکده تربیت دانشگاه اسلامی غزه بود.
در تاریخ ۱۹۹۱ میلادی (۱۳۷۰ شمسی) همراه با تعدادی از مبارزان و رهبران مقاومت فلسطین به منطقه مرج الزهور در جنوب لبنان تبعید شد. وی پس از پایان تحصیلات تا پیش از ریاست دفتر سیاسی حماس، فعالیتها و سمتهای ذیل الذکر را به عهده داشت:
*دبیر پیشین هیئت امنای دانشگاه اسلامی غزه؛
*مسئول پیشین امور اداری دانشگاه اسلامی غزه؛
*مدیر سابق علمی سابق دانشگاه اسلامی غزه؛
*عضو سابق هیئت امنای دانشگاه اسلامی غزه؛
*عضو کمیته عالی گفتگوی حماس با سایر گروههای فلسطینی و تشکیلات خودگردان؛
*عضو کمیته عالی پیگیری انتفاضه به نمایندگی از حماس؛
*رئیس دفتر شیخ احمد یاسین رهبر شهید جنبش حماس؛
* عضو رهبری سیاسی جنبش حماس؛
*عضو سابق هیئت مدیره جمعیت اسلامی غزه؛
*رئیس باشگاه جمعیت اسلامی غزه به مدت ۱۰ سال؛
*منتخب مجلس ملی فلسطین؛
*منتحب بهعنوان نایب رئیس دفتر سیاسی حماس و رئیس آن در غزه؛
*منتخب بهعنوان نخستوزیر تشکیلات خودگردان فلسطین پس از سال ۲۰۰۶ میلادی که حماس کنترل نوار غزه را به عهده گرفت.
* منتخب بهعنوان رئیس دفتر سیاسی حماس پس از خالد مشعل تا زمان شهادت.
ب. زمان و مکان اجرای ترور
ترور شهید اسماعیل هنیه در زمان و مکان و شرایطی انجام شد که بحران غزه به یک جنگ منطقهای تمام عیار تبدیل شده بود؛ زیرا رژیم صهیونیستی با اجرای این عملیات، چند ساعت پس از عملیات تروریستی در بیروت علیه فرمانده مقامت اسلامی لبنان، همه خطوط قرمز را زیر پا گذاشت و عملا ً اوضاع را به سمت جنگی فراگیر با کل محور مقاومت سوق داد.
در این راستا حضرت آیتالله خامنهای، در پیامی ضمن تسلیت شهادت این رهبر شجاع و مجاهد برجسته به امت اسلامی و جبهه مقاومت و ملت سرافراز فلسطین تأکید کردند:
«رهبر شجاع و مجاهد برجسته فلسطینی، جناب آقای اسماعیل هنیه در سحرگاه دیشب به لقاءالله پیوست و جبهه عظیم مقاومت عزادار شد. رژیم صهیونیستی جنایتکار و تروریست، میهمان عزیز ما را در خانه ما به شهادت رساند و ما را داغدار کرد، ولی زمینه مجازاتی سخت را نیز برای خود فراهم ساخت .»
تقریباً بیشتر کشورهای جهان و تمام جریانهای مقاومت، این ترور را محکوم کردند و نسبت به عواقب احتمالی آن هشدار دادند. حتی کاخ سفید در اولین واکنش خود نسبت به ترور شهید اسماعیل هنیه – هرچند این عملیات بدون پوشش و حمایت آمریکا ممکن نبود – اعلام کرد: «ترور در ایران و لبنان، خاورمیانه را به یک جنگ منطقهای نزدیک میکند.»
شهید هنیه سالها جان گرامیاش را در میدان مبارزهای شرافتمندانه بر سردست گرفته و آماده شهادت بود و فرزندان و کسان خود را در این راه تقدیم کرده بود. او از شهید شدن در راه خدا و نجات بندگان خدا باک نداشت، ولی ما در این حادثه تلخ و سخت که در حریم جمهوری اسلامی اتفاق افتاده است، خونخواهی او را وظیفه خود میدانیم.
ج. شروع عملیات روانی در کنار عملیات تروریستی
با توجه به اینکه شهادت اسماعیل هنیه موجب همبستگی اضلاع محور مقاومت برای تسریع نابودی رژیم خونخوار صهیونیستی خواهد شد؛ لذا این رژیم با کمک عوامل مزدور داخلی و رسانهای خود، عملیات روانی را شروع کرده است. ادامه این مبحث در باره این رویکرد است.
۱. با توجه به آغاز به کار رسمی ریاست جمهوری اسلامی جدید، بازوهای رسانهای خائن صهیونیستها در منطقه به دنبال القای روایت همدستی ایران با رژیم صهیونیستی در خصوص مقاومت فلسطین هستند تا ملتهای منطقه را به ایران بیاعتماد کنند.
- رسانههای صهیونیستی و عوامل نفوذی آنان در فضای مجازی در راستای ممانعت از اوجگیری حس انتقام از رژیم جلاد و کودککش صهیونیستی در ملت ایران، اقدام به اختلافافکنی داخلی و گرفتن انگشت اتهام به سوی رئیس جمهور منتخب و جریان متبوع او کرد، در حالی که در زمان ترور شهید اسماعیل هنیه، همچنان مسئولین و وزرای دولت سابق حاکم بودند و دولت جدید اساساً هنوز مستقر نشده بود.
- همچون برهههای مختلف عملیات صهیونیستها علیه مقاومت، این بار هم منافقین بهعنوان بازوی عملیات روانی صهیونیستها دست به کار شدند تا با انتشار شایعات و دروغها، به جای تمرکز محکومیتها علیه صهیونیستها، کشور را دچار نزاعهای لفظی داخلی کنند.
این ادعاها برای باورپذیری و نزاع بیشتر در پوشش اکانتهای ظاهراً انقلابی، اما در واقع با عقبه نفاق مطرح شدهاند.
۴. خود تحقیری و خط تخریب نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، بهویژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، خواست رژیم منحوس صهیونیستی و آمریکای جنایتکار است. بر این مبنا تعدادی از اکانتهای جعلی با ظاهر و پوشش انقلابی پس از ترور شهید اسماعیل هنیه، با اعلام خبر ترور شهید هنیه در تهران، دولت آقای پزشکیان را در این زمینه سرزنش کردند و بیش از هرچیزی تمرکز را به تشدید شایعات در داخل و انتقامجویی علیه نهادهای انقلابی اختصاص دادند.
هـ. جزئیات جدیدی از نحوه ترور اسماعیل هنیه
خالد قدومی، نماینده جنبش حماس در تهران در گفتگویی به بیان جزئیاتی از ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس توسط رژیم صهیونیستی اسرائیل پرداخت. وی در اینباره گفت:
«جزئیات شامل مشاهدات شخصی بنده و گزارش رسمی از طرف سپاه است. این ترور ناجوانمردانه با موشک کوتاه برد و سر انفجاری ۷ کیلوگرمی اتفاق افتاده است. آن شب داخل اتاق رفتم و پیکر شهید هنیه را دیدم. در آنجا بر اساس مشاهدات عینی مشخص بود که دیوارهای این اتاق به سمت داخل منهدم شده است.
بر اساس مشاهدات بنده، بین گزارشهایی که دیدم، شنیدم و خواندم، گزارشهای سپاه منطقیتر بود. وسیم ابوشعبان محافظ شهید هنیه در اتاق دیگری بود. بهمحض اینکه پنجرهها شکست و دیوارها آوار شد، پیکرش روی آوار قرار گرفت. البته قرار است بعد از تحقیقات توسط کمیتههای مشترک جمهوری اسلامی ایران و مقاومت جزئیات این رخداد به مردم توضیح داده شود.»
وی همچنین اظهار داشت:
«در مورد این جزئیات و تفصیل اینکه پیکر آقای هنیه چهطور بوده مناسب نیست خیلی صحبت کنم. بدن حاج آقا هدف قرار داده شده بود. چیزی که پرتاب شده بود اثرش از بالا به پایین بود. من در طبقه دوم بودم. سرویس بهداشتی واحدی هم که من داخلش بودم خراب شد. اگر انفجار میبود از پایین به سمت بالا میرفت؛ اما از بالا به پایین آمد. اتاقهایی هم که در کنار اتاق شهید هنیه بودند، تخریب شدند. محافظ ایشان وسیم ابوشعبان همراهشان بود. وسیم در ساختمان منتظر بود. من هم منتظر بودم تا شهید هنیه از مراسم ضیافت شام ریاست جمهوری بیایند. دیر شده بود و بچههای حراست خسته شده بودند. به وسیم گفتند: چند ساعت به صبح مانده است. شما میتوانی بمانی؟، وسیم هم گفت: لبیک. میمانم. در واقع قسمتش چنین بود که بیاید، بماند و شهید بشود.»
هنیه در آخرین دیدارش با رهبر معظم انقلاب درباره شهدا صحبت کرد. آخرین جملهای که هنیه به حضرت آقا گفت شعر عربی اذا غاب سید قام سید آخر بود. بعد هم از آقا خداحافظی کرد.
حاج اسماعیل هنیه در آن شب بعد از نماز مغرب و عشاء که خبر حمله به ضاحیه بیروت و فواد شکر آمد با دوستانش در باره شهادت صحبت کرد و گفت: «آرزوی مجاهد چه باید باشد؟ یا پیروز یا شهید میشود. خدا کند من هم شهید بشوم.»
و بعد از یک ساعت به آرزویش رسید.(۱)
و. تحلیل وضعیت:
رژیم صهیونیستی با ترور اسماعیل هنیه، برای چندمینبار ثابت کرد زمانی که در تنگنا و موقعیت پذیرش آتشبس بدون دستاورد ویژهای قرار میگیرد، از هیچ ابزاری برای فرار از این تنگنا چشمپوشی نمیکند. نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی، بعد از عملیات ۱۷ اکتبر ۲۰۲۳ مهرماه ۱۴۰۲ که دچار مشکل ادراکی شده بود با طولانی شدن و فرسایشی شدن جنگ، از حالت بازیگر عقلائی خارج شد و سعی کرد از طریق ترور فرماندهان ارشد محور مقاومت، ناکامیهای موجود خود را جبران و خود را تا حدودی از فشارهای وارده خارج کند. افزون بر آن سعی کرد با گسترده کردن جنگ و وارد کردن سایر اعضای محور مقاومت، آمریکا و اروپا را نیز به صحنه جنگ بکشاند؛ چون میداند که حیات سیاسی و مادی او به نتیجه نهایی این جنگ بستگی دارد.
البته بعد از انجام عملیات وعده صادق توسط جمهوری اسلامی ایران، اینگونه گمان میرفت که بازدارندگی مناسب در قبال اسرائیل ایجاد شده است؛ اما چند روزی پس از عملیات وعده صادق، یک نشانه خطرناک ظاهر شد که شاید توسط عامه مردم جدی گرفته نشد. به پرواز درآمدن چند کوادکوپتر در اصفهان که با توجه به سخیف بودن آن، بیشتر مورد تمسخر قرار گرفت؛ اما پیام این چند کوادکوپتر، حجم بالای نفوذ موساد و اسرائیل در ایران بود.
نکته تلخ اینکه ایران مجدداً از همین جریان نفوذ ضربه خورد و بدین ترتیب رژیم صهیونیستی مجدداً ایران را بر سر دو راهی زیر قرار داد:
۱. حمله به اسرائیل و احتمال گسترده شدن جنگ؛
۲.عدم حمله و پذیرش ترورهای بعدی
با توجه به مطالب ذکر شده در مورد پاسخ نظامی ایران به رژیم صهیونیستی میتوان تصریح کرد که ایران بعد از ترور شهید هنیه، جز پاسخگویی چارهای ندارد؛ چون اگر واکنشی نشان ندهد؛ سطح بازدارندگی ایران بهشدت تحلیل خواهد رفت؛ بهگونهای که حتی ممکن است ترور مقامات رده بالای کشور را در داخل خود کشور، توسط عوامی رژیم صهیونیستی شاهد باشیم.
از سوی دیگر، بحث اعتبار ایران در محیط بینالملل نیز مطرح است. مهمتر آنکه، بر خلاف حمله به کنسولگری ایران در خاک سوریه، این بار حمله در داخل خاک ایران رخ داده و یک مهمان خارجی بلندپایه نیز که مسئولیت حفاظتش بر عهده ایران بوده ترور شده است. اگر بعد از حمله به کنسولگری ایران در سوریه، امکان این بود که از طریق متحدان منطقهای عضو محور مقاومت پاسخ داد، این بار ایران نمیتواند به گزینه اقدام از طریق این متحدان فکر کند. با توجه به موضعگیری رهبر معظم انقلاب و مقامات سیاسی ایران نیز به نظر میرسد پاسخ ایران قطعاً اتفاق خواهد افتاد.
در واقع ترور شهید هنیه نشان داد که ایران نیازمند ارائه پاسخی سنگینتر از وعده صادق است. البته ایران ضمن اعلام پاسخ قاطع به رژیم صهیونیستی و در کنار حملات هماهنگ شده مقطعی حزبالله، جنگ روانی با اسرائیل را تشدید و سپس اقدام به حمله علیه اسرائیل میکند (این نظر بر این پایه استوار است که ایران بخواهد پاسخ نظامی بدهد). اما عملیات احتمالی باید به لحاظ کیفیت بالاتر و بزرگتر و بیشتر از وعده صادق باشد و مراکز نظامی و تاسیساتی اسرائیل مورد هدف قرار گیرند. از سوی دیگر، با توجه به حجم اعتراضات علیه نتانیاهو و اختلاف ساکنین سرزمینهای اشغالی با وی و تعمیق اختلافات و چند دستگی در حزب لیکود و افزایش اختلافات وی با گالانت، ایران باید از ظرفیت موجود استفاده کند تا در عملیات احتمالی بتواند افکار عمومی در سرزمینهای اشغالی را بیشتر از گذشته علیه نتانیاهو تحریک و بسیج کند و چالشهای اجتماعی و سیاسی داخلی را برای نتانیاهو افزایش دهد. مسئلهای هم که ایران باید مدنظر قرار دهد که علاوه بر افزایش کیفیت عملیات نظامیاش و وارد کردن خسارات به اسرائیل، حملهاش به گونهای باشد که بازدارندگی ایجاد کند و مانع از گسترش درگیری و ادامهدار شدن درگیریها شود.
بدین لحاظ حمله ایران نیز میتواند چند جانبه و با همکاری دیگر اضلاع محور مقاومت در عراق، سوریه، لبنان و یمن باشد تا از پنج جهت رژیم صهیونیستی مورد حمله قرار گیرد. حتی به منطور حفظ موازنه قدرت با آمریکا، اقداماتی نیز علیه برخی از پایگاههای نظامی این کشور در عراق و سوریه صورت بگیرد که این هم توسط برخی گروهها نظیر حشدالشعبی تا کنون انجام شده است.
البته ایران برای گرفتن بهانه از سایر کشورها، طبیعتا منازل مسکونی و غیر نظامی را مورد هدف قرار نخواهد داد و هدف قرار دادن اماکن نظامی تاسیساتی و یا مقامات اسرائیل محتمل به نظر میرسد.
از سوی دیگر با توجه به افزایش عملیات تروریستی رژیم صهیونیستی علیه رهبران مقاومت در منطقه، ایران باید به لحاظ امنیتی در داخل و خارج (حفاظت از مستشاران خود) رویههای محکمتری را اتخاذ کند؛ لذا به بازبینی در بحث امنیتی در داخل و خارج کشور بعد از انجام عملیات احتمالی نیاز است. زیرا احتمال ترور فرماندهان محور مقاومت و مستشاران ایران همچنان وجود خواهد داشت و از سمت دیگر ممکن است اسرائیل به تلافی ضربه کاریای که خورده، مراکز تاسیساتی و هستهای ایران را مورد هدف قرار دهد.(۲)
ز- پیامدهای شهادت اسماعیل هنیه در جهان اسلام
اتحاد میان اهل تسنن و اهل تشیع، بعد از عملیات تروریستی رژیم صهیونیستی در به شهادت رساندن اسماعیل هنیه و ابعاد پاسخ محور مقاومت به تجاوزات تلآویو از محورهای مورد توجه روزنامههای مطرح جهان عرب است که در واقع منعکسکننده افکار عمومی جهان عرب هستند. در ادامه به برخی از آنها اشاره میشود.
روزنامه رأی الیوم در خصوص ترور اسماعیل هنیه نوشت: «صحنه نماز خواندن رهبر ایران بر پیکر اسماعیل هنیه بهترین صحنه برای توصیف اتحاد امت اسلامی و اتحاد میان شیعه و سنی و آغازی بر پایان فصل اختلافات تاریخی این امت به شمار میرود. همان طور که خداوند در قرآن کریم میفرماید: «برترین شما نزد خداوند باتقواترین شماست»، باید صرف نظر از مذاهب مختلف به میزان تقوای اشخاص توجه داشته باشیم. پیامبر اکرم «ص» نیز در خصوص سلمان فارسی فرمودند: «سلمان از ما اهلبیت«ع» است.»
موضوعاتی که میان شیعه و سنی پیوند برقرار میکنند بسیار بیشتر از موضوعات مورد اختلاف هستند. چه بسا جو مثبت حاکم بر کشورهای منطقه، از ایران گرفته تا عربستان، ترکیه، امارات، قطر و مصر بتواند آغازی تاریخی را برای جهان عرب و اسلام رقم بزند.
روزنامه القدس العربی در خصوص فلسطین نوشت: «اوضاع برای فلسطینیها و نبرد آنها با اشغالگران صهیونیست به مرحله حساسی رسیده است. صهیونیستها نتوانستهاند به آرزوهای خود برای تأمین امنیت به اصطلاح سرزمین موعود دست پیدا کنند. فلسطینیها نیز در برابر فشارهای تلآویو و سیاستهای کشتار سر خم نکردهاند. ترورهای اخیر تلآویو با وجود حمایتهای غرب و توان نظامی بالا نمیتواند کفه ترازو را به نفع این رژیم تغییر دهد، زیرا که حق با فلسطینیهاست و زمانی که حق با انسان باشد اراده و قدرتش دو چندان میشود.»
روزنامه سوری الثوره در خصوص ترورهای سیاسی نوشت:
«ترورهای سیاسی در هیچ برههای از تاریخ اقدام شجاعانه به شمار نیامدهاند. کسی که دست به ترور میزند در توهم پیروزی به سر میبرد، اما این واقعیت ندارد. ماهیت ترور، یک اقدام بزدلانه و نشانه شکست است. این بدان معناست که دشمن به مرحله شکست نهایی رسیده که دست به ترور میزند. درست است که شهادت یک فرمانده در محور مقاومت دردناک، اما زودگذر است و خیلی زود جایگزین میشود. آنچه که رژیم صهیونیستی دستاورد و پیروزی میداند آخرین میخی است که بر تابوت شکست خود میکوبد.»
روزنامه سوری الوطن در گزارشی نوشت:
«آمریکا باید مانع واکنش رژیم صهیونیستی به حملات قریبالوقوع محور مقاومت شود، زیرا در غیر این صورت شاهد آغاز جنگی فراگیر در منطقه خواهیم بود؛ جنگی که شدیدترین درگیری در منطقه از زمان تأسیس رژیم جعلی صهیونیستی خواهد بود. به نظر میرسد کابینه رژیم صهیونیستی بعد از سفر اخیر نتانیاهو به آمریکا و دریافت حمایت از سوی کنگره این کشور تصمیم گرفته دامنه آتش را به سمت لبنان بکشاند.»
روزنامه یمنی المسیره در خصوص تحولات منطقه نوشت:
« از لحاظ گزینهها و اهداف در میان رؤسای جمهور آمریکا هیچ تفاوتی وجود ندارد. رژیم صهیونیستی نیز مانند آمریکا برای جنگافروزی در منطقه به دنبال بهانه بود که حادثه ساختگی جولان اشغالی این بهانه را به دستش داد. آمریکا که به بهانه سلاحهای کشتار جمعی در عراق اقدام به لشکرکشی به این کشور میکند چطور انتظار دارد کشوری در اندازه ایران برای حق مشروع دفاع از خود وارد عمل نشود و یا واشنگتن برای این حق مشروع شرط و شروط تعیین کند؟ دلیلی ندارد ایران و محور مقاومت از جنگ منطقهای هراسی داشته باشند، بلکه این آمریکا و رژیم صهیونیستی هستند که باید بترسند.»
روزنامه المراقب العراقی نیز در این خصوص نوشت:
«توجه جهانیان همچنان به مسئله واکنش ایران به ترور اسماعیل هنیه معطوف است. طی روزهای گذشته هیئتهای عربی و غربی بسیاری به سمت ایران روانه شدهاند تا برای کاهش سطح واکنش این کشور چانهزنی کنند. این در حالی است که تهران تمام این درخواستها را رد و پیام خود را به کشورهای عربی مخابره کرده است. رسانههای عربی و غربی از موج فراری سخن میگویند که اراضی اشغالی شاهد آن است. همین انتظار و وحشت بخشی از واکنش ایران به شمار میرود. صهیونیستها از وعده صادق ۲ هراس دارند.»
روزنامه عراقی الصباح در خصوص نظامیان آمریکایی در این کشور به نقل از یاسر پالحسینی عضو پارلمان عراق نوشت:
«ما خواهان عملیاتی شدن مصوبه پارلمان عراق مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از این کشور در سریعترین زمان ممکن هستیم. تشدید اقدامات دولت برای اجرای این مصوبه در آینده نزدیک ضروری و مهم است. نیروهای آمریکایی در عراق عناصر اشغالگری به شمار میروند که حاکمیت این کشور را نقض کردهاند.»(۳)
ح- نکته آخر
جنایت اشغالگران صهیونیستی، ملت فلسطین را از تداوم مسیر پیروزی باز نمیدارد. با ترور رهبران، مقاومت متوقف نخواهد شد؛ زیرا همانطور که شهید اسماعیل هنیه در دیدار با رهبر معظم انقلاب بیان کرد: «اذا غاب سید قام سید آخر»، قطعاً راه او با قوت و شدت بیشتری ادامه خواهد یافت.
شهید اسماعیل هنیه به آرزویش رسید. یاد و خاطرهاش همواره در دلهای ما و آزادگان جهان زنده خواهد ماند.
پینوشتها:
- خبر آنلاین ۲۱ مرداد ۱۴۰۳، جزئیات جدیدی از نحوه ترور اسماعیل هنیه؛ به نقل از خبرگزاری مهر
- سید محمد شفیعی، دیپلماسی ایرانی، «انتقام از اسرائیل، چرا و چگونه؟!» ۶ شهریور ۱۴۰۳، کد خبر: ۲۰۲۷۹۱۵، تلخیص و با اصلاحات و اضافات
۳٫ خبرگزاری مهر، «اتحاد تاریخی شیعه و سنی بعد از شهادت هنیه»، ۱۵ مرداد ۱۴۰۳، کد خبر: ۶۱۸۶۷۲۸