زندگینامه آیت
الله العظمی مرعشی نجفی
مرحوم آیت الله
العظمی سیّد شهاب الدّین مرعشی نجفی در روز بیستم صفر سال 1315 هجری قمری در نجف
اشرف بدنیا آمد. ایشان فرزند مرحوم مغفور آیت الله سیّد شمس الدّین محمود مرعشی
نجفی متوفی به سال 1338 هجری قمری در نجف اشرف و مدفون در وادی السّلام نجف می‌باشند.
ایشان تحصیلات ابتدائی و مقدّماتی را نزد مرحوم آیت الله والد خود و استادان دیگر
آموخته سپس تحصیلات عالیه را نزد اساتید نامدار زمان همچون مرحوم آیت الله العظمی
آقا ضیاء الدّین عراقی قدّس سره و دیگر اعلام آن عصر در نجف اشرف آموختند. بطوریکه
در زمره یکی از مبرزترین شاگردان آنان قرار گرفتند. معظم له پس از تکمیل مدارج
عالی و نیل به درجه اجتهاد بقصد زیارت حضرت ثامن الائمه (ع) عازم ایران شدند (در
سال 1342 هجری قمری) تا آنکه پس از برخورد با بعضی از علماء و بزرگان تهران اجباراً
یک سال برای استفاده از محضر درس آنان از قبیل مرحوم آیت الله حاج شیخ عبدالنبی
نوری و مرحوم آیت الله آقا حسین نجم آبادی و مرحوم آیت الله آشتیانی رحمهم الله در
تهران اقامت نموده سپس عازم تشرف زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها شدند که در
اینجا بنا به خواسته مرحوم آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی قدس
سرّه، رحل اقامت افکنده و به دستور ایشان از همان سال (1343 هـ- ق) سمت مدرسی حوزه
علمیّه قم را بعهده گرفتند و تا آخرین لحظات عمر شریف خود به تدریس و تحقیق اشتغال
داشتند و اکثر فضلا و علماء فعلی و گذشته در قم و شهرستانهای دیگر از محضر پرفیض
معظم له استفاده نموده‌اند.
ایشان دارای
تألیفات بی‌شماری در زمینه‌های مختلف علوم اسلامی هستند که مقداری از آنها به طبع
رسیده است. همچنین آثار اسلامی بسیاری از ایشان بیادگار مانده که معروفترین آن
کتابخانه عمومی بزرگی است که در سال 1353 هجری شمسی (1394 هـ- ق) گشایش یافت و قبل
از این تاریخ کتابخانه فوق مستقل نبوده و در مدرسه علمیه ایشان قرار داشته است که
ابتدائاً در سال 1385 قمری مورد استفاده قرار گرفته است.
از دیگر بناهای
اسلامی ایشان می‌توان ساختمان‌های چهار مدرسه بزرگ علمی را در شهرستان قم برای
طلاب حوزه علمیّه نام برد که یکی از آنها در محل سابق تنها سینمای قم که در رژیم
طاغوت ساخته شده و سپس بدست جوانان مبارز منفجر و حسب الأمر ایشان زمین آن خریداری
و فعلاً ساختمان احداثی آن شامل یک مدرسه علمی و یک کتابخانه و مدرس و سالن سخنرانی
و چاپخانه و اورژانس و دفتر انتشارات می‌باشد.
همچنین ساختمان
یک حسینیه و کوی طلاب و صدها چاه عمیق و صدها مسجد و کتابخانه و حسینیه دیگر را در
شهرستانها می‌توان نام برد.
از خصوصیّات
اخلاقی و فردی ایشان آن بود که فوق‌العاده خوش برخورد و دارای سجایای اخلاقی بی‌شماری
بودند که این موضوع مورد تأیید همگان است.
معظم له دارای
اجازات زیادی از اکثر علما و اساتید زمان خود بودند بخصوص از بعضی از علماء هند و
ممالک عربی که حدود 200 نفر می‌باشند. ایشان همچنین دارای چندین اجازه از علمای
عامه و علمای زیدیه بودند.
پدر ایشان مرحوم
آیت الله سید شمس‌الدّین محمود مرعشی متولد 1279 هـ. ق از علماء بزرگ نجف اشرف و
از شاگردان مبرز آیات عظام مرحوم آخوند خراسانی صاحب کتاب کفایه الاصول و مرحوم
حاج سیّد محمد کاظم طباطبایی یزدی صاحب کتاب عروه و مرحوم فاضل شربیانی و مرحوم
حاج شیخ محمّد حسن مامقانی و مرحوم شیخ الشریعه اصفهانی و مرحوم سیّد محمّد شبر
نجفی و مرحوم شیخ علی خاقانی نجفی و مرحوم شیخ محمّد طه نجفی قدس الله اسرار هم
بوده‌اند. مرحوم آیت الله سیّد علی معروف به سیّد الاطبا یا سیّد الحکما جد ایشان
نیز از شاگردان مرحوم صاحب جواهر و مرحوم شیخ مرتضی انصاری بوده که علاوه بر فقه و
اصول در طب شهرت بسزایی داشته است و اوّلین کسی است که دندان مصنوعی را اختراع
نموده است (شرح در مجلّه جهان پزشکی چاپ تهران).
آیت الله العظمی
مرعشی نجفی هر روز سه وعده در حرم و صحن حضرت معصومه (س) اقامه جماعت می‌نمودند
ایشان در مواقع تحصیلی روزی دو جلسه به تدریس می‌پرداختند که یکی در علم فقه در
مسجد بالاسر حضرت معصومه (س) اقامه جماعت می‌نمودند ایشان در مواقع تحصیلی روزی دو
جلسه به تدریس می‌پرداختند که یکی در علم فقه در مسجد بالاسر حضرت معصومه (س) و
دیگری اصول که در منزل خودشان درس می‌فرمودند و در این جلسات صدها نفر از فضلا
شرکت می‌نمودند.
روزانه صدها نامه
و سئوال از اطراف و اکناف چه در داخل و چه در خارج کشور به دفتر ایشان می‌رسید که
عموماً آنها را جواب می‌فرمودند.
آیت الله العظمی
مرعشی نجفی تدریس فقه و اصول را از سال 1343 هجری قمری در حوزه علمیه قم آغاز
کردند که سابقاً در مدرسه فیضیّه به آن اشتغال داشتند. ایشان بیشتر اوقات فراغت
خود را به تألیف و تصنیف در علوم و فنون مختلفه اسلامی که نام آنان ذکر شد می‌پرداختند
که بسیاری از آنها به چاپ رسیده است.
ایشان در موارد
مختلف با صدور بیانیه‌ها سخنرانیها برای آگاهی مردم در مسائل سیاسی بویژه قبل از
پیروزی انقلاب اسلامی در کنار حضرت آیت الله العظمی امام خمینی (قدّس سرّه)
فعالیّت داشتند.
ایشان مسافرتهای
متعدّدی بمنظور تحقیق علوم اسلامی به اطراف و اکناف ایران و بعضاً خارج از ایران
داشته و در این سفرها با دانشمندان مشهوری مباحثات علمی داشتند که از جمله آنان
علاّمه سیّد محمود شکری آلوسی بغدادی، علاّمه سیّد علی خطیب، سیّد یاسین حنفی،
استانس رملی بغدادی صاحب تألیف بسیار، شیخ عبدالسّلام شافعی کردستانی، سیّد ناصر
حسین هندی فرزند مرحوم سیّد حامد حسین صاحب کتاب عبقات الانوار، فیلسوف مشهور هندی
«تاگور»، میرزا احمد تبریزی سر سلسله فرقه ذهبیّه، میرزا عنایت الله اخباری،
پرفسور کربن فرانسوی، حاج زین العابدین خان ابراهیمی کرمانی، سیّد محمّدین زباره
یمنی، امام یحیی یمنی، سیّد جمال الدین کوکبانی یمنی زیدی، مسیو گدار فرانسوی، دکتر
فؤاد سزگین، سیّد ابراهیم رفاعی بغدادی راوی بغدادی، رشید بیضون لبنانی، سیّد
محمّد رشید رضا صاحب تفسیر المنار، عارف الزین مدیر مجلّه العرفان در لنبان، شیخ
عبدالسلام کردستانی شافعی، قاضی بهجت افندی صاحب کتاب تاریخ آل محمّد، پرفسور
ولستر انگلیسی و…
استادان ایشان در
علوم حساب، هندسه ریاضی، علوم غریبه، ادبیات، علوم آلی، تجوید، قرائت قرآن کریم،
فقه و اصول، طب، کلام و عقاید ادیان، حروف و اوفاق، تفسیر، انساب، حدیث، رجال،
درایه، تراجم، خارج فقه و اصول عموماً از علمای برجسته و شهیر عصر خود می‌باشند.
آیت الله العظمی
مرعشی نجفی دارای خدمات افتخاری در مشاهد مشرفه از جمله حرم مطهر حضرت معصومه، حرم
حضرت امام رضا (ع)، حرم حضرت سیّدالشهداء، حرم حضرت ابوالفضل العباس، حرم حضرت
احمدبن الامام موسی بن جعفر (شاه چراغ شیراز)، حرم حضرت عبدالعظیم در شهر ری، بقعه
سیّد جلال الدین اشرف، حرم علی بن الامام محمّد الباقر در مشهد اردهال کاشان
بودند.
آیت الله العظمی
مرعشی نجفی در تاریخ 7 شهریور ماه 69 پس از اقامه نماز جماعت بر اثر سکته قلبی دار
فانی را وداع گفت و به دیدار حقّ شتافت.
ماهنامه پاسدار
اسلام، این ضایعه اسفناک را به مقام حضرت ولی عصر ارواحنا فداه، مراجع و علمای
اسلام، رهبر انقلاب و ملّت مسلمان ایران بویژه فرزندان و خاندان آن مرجع عالی‌مقام،
تسلیت عرض می‌نماید.