سخنان معصومين
دنيا در كلمات امام على عليه السلام
«خُذ مِن الدُّنيا ما أَتاكَ، و تَوَلَّ عمَّا تَولّى عنك، فإن أنت لم تَفعل فأجمِل فى الطَّلَب.» (نهج البلاغه، حكمت 393)
از دنيا همان قدر بگير كه به تو مىرسد و آنچه از تو رو گرداند، ناديده بگير و اگر نمىتوانى چنين باشى لااقل خواسته ات را كمتر كن.
«إذا أقبلت الدّنيا على أحدٍ أعارته محاسن غيره، و اذا أدبرت عنه سلبته محاسن نفسه.» (مروج الذهب، ج 3، ص 434)
اگر دنيا به كسى رو كند، خوبيهاى ديگران را به طور موقت به او مىدهد، و زمانى كه به كسى پشت كند، امتيازات و نيكيهاى خود او را هم از او مىگيرد.
«مَن طَلَبَ الدُّنيا طَلَبهُ المَوت حتّى يُخرِجَه عَنها، وَ مَن طلب الآخرة طلبته الدّنيا حتّى يستوفى رزقه منها.».
(العقد الفريد، ج 3، ص 157)
آن كه دنبال دنيا رود مرگ دنبالش مىرود تا او را از دنيا ببرد و آن كه طالب آخرت است دنيا در طلبش مىرود تا رزقش را به او برساند.
«لايترك الناس شيئاً من أمر دينهم لاستصلاح دنياهم الّا فتح اللّه عليهم ما هو أضرّ منه.» (نهج البلاغه، حكمت 106)
مردم چيزى از امور دينشان را براى نفع دنيايشان ترك نمىكنند مگر آن كه خداوند زيانبارتر از آن را به رويشان خواهد گشود.
«من أصبح على الدّنيا حزيناً فقد أصبح لقضاء اللّه ساخطاً…و من لهج قلبه بحبّ الدنيا التاط قلبه منها بثلاثٍ: همّ لا يغبّه، و حرص لا يتركه، و أملٍ لا يدركه.» (تذكرة الخواص، ص 144)
كسى كه به خاطر دنيا اندوهگين باشد از قضا و قدر الهى ناخشنود است…و آن كه دلش با دوستى دنيا پيوند خورده باشد قلبش به سه چيز آلوده گردد: اندوهى كه از او جدا نشود، حرصى كه او را ترك نگويد و آرزويى كه هيچگاه به آن نخواهد رسيد.
«مثلُ الدُّنيا كَمَثَل الحَيَّةِ، لَيِّنٌ مَسُّها، وَ السَّمُّ الناقِعُ فى جَوفِها، يَهوى إليها الغِرُّ الجاهل، و يَحذَرُها ذواللُّب العاقِل.»
(نهج البلاغه، حكمت 119)
دنيا همانند مار است، لمس كردن آن، نرم و ملايم است اما درونش از زهر آكنده است، لذا فريب خورده نادان به آن ميل پيدا مىكند و هوشيار عاقل از آن حذر مىكند.
«احذروا الدّنيا فإنّها غذّارةٌ غرّارةٌ خدوعٌ، معطيةٌ منوعٌ، ملبسةٌ نزوع، لايدوم رخاؤها، ولا ينقضى عناؤها، و لا يركد بلاؤها.».
(همان، خطبه 220)
از زرق و برق دنيا بر حذر باشيد كه دنيا خيانتكارى است فريبنده و نيرنگباز، بخشندهاى است منع كننده، پوشندهاى است برهنه سازنده، آرامش آن بى دوام، مشكلاتش بى پايان، و بلاهايش قطع ناشدنى است.
«مَن كانَتِ الدُّنيا هَمَّهُ كَثُرَ فى القيامةِ غَمُّه.»
(شرح ابن ابى الحديد، ج 20، ص 211)
كسى كه دنيا همتش باشد در قيامت اندوهش بسيار گردد.
«مَن كانَتِ الدُّنيا هَمَّهُ اشتدّت حَسرَتُهُ عِندَ فِراقِها.»
(مستدرك نهج البلاغه، ص 165)
آن كه دنيا همتش باشد به هنگام جدايى از آن، حسرتش شديد خواهد بود.
«الدُّنيا سَمٌّ يَأكُلُهُ مَن لا يَعرِفُه.» (غررالحكم، ج 1، ص 69)
دنيا، زهرى كشنده است هر كه نشناسدش آن را مىخورد.
«المَغبُونُ مَن شَغَلَ بِالدُّنيا، وَفاتَه حَظُّهُ مِن الآخرة.»
(همان، ص 106)
زيانكار كسى است كه سرگرم دنيا شده و بهرهاش از آخرت از دستش رفته است.
«إيّاك و الوَلَهَ بالدُّنيا، فإنّها تُورِثُكَ الشَّقاءَ وَ البَلاء، و تَحدُوك على بَيعِ البَقاءِ بالفَناء.»
(نهج البلاغه، خطبه 28)
بر تو باد به دورى از شيفتگى به دنيا، زيرا كه تو را به بدبختى و گرفتارى مىاندازد و تو را به طرف فروختن آخرت به سراى نيستى مىراند.
