دانستنيهائي
از قرآن
نکوهش شديد
رباخواري
«يا ايها
الذين آمنوا لاتأکلوا الرّبا أضعافاً مضاعفه و اتقوا الله لعلم تفلحون». (سوره آل
عمران-آيه 130)
اي مؤمنان
ربا را چند برابر نخوريد و تقواي الهي داشته باشيد، شايد رستگار شويد.
يکي از
پليدترين مفاسد اجتماعي که اگر در جامعه اي رواج پيدا کند، تر و خشک را مي سوزاند
و زندگي را تيره و سياه مي کند و ايمان را ازدلها مي ربايد و فقر را چند برابر مي
کند و باعث هزاران فساد ديگر مي شود ربا يعني سود پول است. اگر ربا در جامعه اي
پديد آمد، برکت از آن جامعه رخت بر مي بندد و عذاب الهي به صورت بلاهاي روزمره و
بيماريهاي صعب العلاج نازل مي شود و پايبندي به احکام دين از بين مي رود و نور
ايمان از رخساره ها زدوده مي شود و آلودگي روحي و راني، فضاي جامعه را در برمي
گيرد.
آنقدر که اين
مفسده در قرآن مورد نکوهش قرار گرفته، شايد هيچ خصلتي چنين نکوهش نشده است. در آيه
275 از سوره بقره مي فرمايد:
«الذين
يأکلون الربا لا يقومون الا کما يقوم الذي يتخطبه الشيطان من المس»- آنان که
رباخوارند، بر نمي خيزند جز مانند کسي که بر اثر تماس شياطين، ديوانه شده و نمي
تواند تعادل خود را نگهدارد.
درآيه بعدي
پس از تأکيد بر حرمت ربا و ابطال زغم رباخواران که ربا نيز يک نوع خريد و فروش بيش
نيست! تأکيد مي فرمايد که هرچه از ربا پس انداز شود، در دنيا نابود مي شود و از
بين مي رود و در آخرت نيز با رباخواران، مانند کافران ناسپاس برخورد مي شود.
«يمحق الله
الربا و يربي الصدقات و الله لا يحب کل کفار أثيم»- خداوند ربا را نابود مي سازد و
صدقات را افزايش و برکت مي دهد و همانا خداوند هيچ کافر ناسپاسي را دوست نمي دارد.
توجه کنيد که
در مقابل نابودي ربا، بحث از افزايش و برکت صدقه دادن است. و بي گمان وام دادن و
مشکل يک مؤمني را برطرف کردن، از راه حلال و شرعي، بسيار اجر و ثواب دارد که در
اين زمينه روايات زيادي وارده شده و فعلاً مورد بحث نيست.
اما بحث
درباره کلاه شرعيهائي است که رباخواران از خدا بي خبر براي مشروع جلوه دادن کار
خود، روي آن مي گذارند و با ترفندهاي مختلف، بدهکار بيچاره را تحت سخت ترين شرايط
قرار مي دهند و با اين حال با کمال پرروئي نام خرديو فلروش روي آن مي گذارند.
قطعاً ذرّه اي از ايمان در وجود چنين کساني يافت نمي شود هرچند به صورت ظاهر اهل
نماز و مسجد و تسبيح! باشند. اين تاجران رباخوار همواره سرمايه دارتر مي شوند و در
مقابل، طبقات ضعيف جامعه، مستضعف تر شده و به تحليل مي روند؛ هرچند اين سرمايه ها
که با اشک ديده محرومان و خون دل يتيمان، تهيه شده است، معمولاً پودر مي شود و جز
وزر و وبال و حرت بر صاحبش، چيزي عايد او نمي گردد.
وانگهي با
شيوع رباخواري در جامعه، سرمايه‌ها در مسيرهاي غلط و انحرافي مي‌افتد و پايه‌هاي
اقتصاد جامعه متزلزل مي‌گردد، گذشتهاز اينکه منشأ بسياري از دشمني‌ها و کدورت‌ها و
جنگهاي طبقاتي و سرانجام جنايت‌ها و آدم‌کشي‌ها و دزدي‌ها و غارت‌ها مي‌گردد.
در مقابل،
کساني که براي رضاي خدا و براي خدمت به جامعه و مستضعفين، بر آنها انفاق مي‌کنند و
مشکلاتشان را رفع مي‌نمايند و يا با دادن وامهاي مشروع و غير ربوي، نيازهاي افراد
را بر طرف مي‌سازند، گذشته از اينکه مورد رضايت و خشنودي حضرت حقتعالي قرار مي‌گيرند؛
با محبت و عواطف جامعه نيز مواجه مي‌گردند و مايه تسلي خاطرها و ايجاد محبت و الفت
در ميان خانواده‌ها و باعث آرامش خاطر و روان انسانها خواهند بود، و در آن حالت،
خداوند نيز به آنها برکت بيشتري عطا مي‌فرمايد
و صلح و صفا را در ميان آنان مستدام مي‌دارد و مشکلاتشان را رفع مي‌کند و
دعاهايشان را مقرون اجابت قرار مي‌دهد.
به اميد
اينکه هر چه زودتر، رباخواري از جامعه اسلامي ما زدوده شود و معاملات ربوي با
معاملات شرعي تعويض گردد تا ما نيز از برکت و رحمت و لطف و عنايت خداوند منان بهره‌مند
گرديم. ان شاءالله تعالي