پرسشها و پاسخها:
سؤال:
1- آيا مىتوان جملات و كلمات
نماز را كه به زبان عربى است ترجمه كرده؛ يعنى به فارسى درآورده و جملات نماز را
به صورت فارسى خواند؟ چون براى ما فارسى زبانها درك معنا و مفهوم نماز بيشتر روشن
مىشود.
2- آب دهان موقعى كه از دهان
خارج مىشود چه حكمى دارد آيا پاك است يا خير؟
3- اگر كسى در حين نماز خواندن
متوجه خطرى در مال يا جانش بشود آيا مىتواند براى برطرف كردن خطر، نماز خود را
بشكند؟
(مهدى. ع : خمينى شهر اصفهان)
پاسخ:
1- اذكار و اوراد واجب نماز و
همچنين اذكار مستحبى كه به خصوص وارد شده است بايد به همان صورت كه وارد شده است
خوانده شود و ترجمه آن كافى نيست. و همچنين قرائت سوره حمد و يك سوره ديگر بايد به
همان زبان عربى – كه اصل قرآن است – خوانده شود. و اگر ترجمه آن كافى بود پيامبر –
صلّى اللّه عليه و آله و سلّم – يا ائمه – عليهم السّلام – اجازه مىفرمودند. ولى
دعا چه در قنوت و چه در ساير مواضع مانند سجده، مانعى ندارد كه به زبان ديگرى
خوانده شود. گرچه باز هم عربى بهتر است.
2- پاك است.
3- اگر رفع خطر متوقّف بر باطل
كردن نماز است اشكال ندارد، بلكه واجب است انسان براى حفظ نفس اقدام نمايد.
× × ×
سؤال
1- در سالهاى حيات حضرت امام (ره)
كه تقريباً 10 – 11 ساله بودم در مسائل شرعى از حضرت امام تقليد مىكردم. با توجه
به اين كه در آن زمان من به سن تكليف نرسيده بودم آيا مىتوانم اكنون از حضرت امام
تقليد كنم يا نه؟
2- آيا شخصى كه فقط مادرش سيده
باشد مىتوان به آن شخص سيّد گفت و او را از خاندان پيامبر – صلى الله عليه و آله
و سلم – حساب كرد يا نه؟(سلطانى : اصفهان)
پاسخ:
1- اگر در حيات حضرت امام –
قدس سره – به فتواى ايشان به عنوان تقليد از ايشان عمل كردهايد مىتوانيد بر
تقليد ايشان باقى باشيد هر چند قبل از سن تكليف باشد.
2- اگر منظور از سيّد بودن
استحقاق خمس باشد طبق فتواى حضرت امام و مشهور ميان فقها شرط آن اين است كه از
جانب پدر به عبدالمطلب جدّ پيامبر برسد – هر چند از اولاد پيامبر هم نباشد – مانند
بنىعباس و اگر منظور احترام آنهاست به عنوان انتساب به رسول اكرم، كسانى كه مادر
آنها سيّده است نيز احترام دارند گرچه احترام براى هر مؤمن لازم است و غير مؤمن
احترام مؤمن را ندارد حتى اگر سيد باشد.
× × ×
سؤال:
چرا نماز ظهر و عصر و مغرب و
عشا را ما با هم مىخوانيم؟ مگر نبايد هر چيزى را در جاى خودش انجام داد؟
2- آيا يك شخصى كه گناهان
كبيره انجام داده است و توبه كرده و شخص ديگر گناهى نكرده و هر دو كارهايشان را تا
آخر عمر مانند هم انجام دادهاند، آن شخص كه گناه نكرده جايگاه و مقامش با شخص
گناهكار و توبهكار در آن جهان يكىاست؟ وآيا گناهى هست كه خداوند نبخشد؟
3- آيا خمس به پول ثابت تعلق
مىگيرد يا به پولى كه هر ماه كم و زياد مىشود هم تعلق مىگيرد؟ اگر كتابى درباره
خمس است لطفاً راهنمايى فرماييد.
4- اگر شخصى گناهى انجام داده
باشد – از روى ناآگاهى – و بعد از آگاهى به آن گناه، آن را ترك كند آيا گناهان پيش
كه از روى بىاطلاعى انجام داده است با آن گناهى كه از روى آگاهى انجام داده،
يكسان است؟
5- من در جايى كار مىكنم كه
غذا و وسايل مربوط به مسافر داخل هواپيما در آن جا جمعآورى ياتهيه مىشود. آيا
اگر از وسايل و خوراكيها و چيزهاى ديگر آن جا استفاده كنم حلال است يا حرام؟
6- من در سال 65 به علت حضور
در جبهه نتوانستم روزه بگيرم و نمىدانستم كه تا قبل از رمضان سال بعد بايد روزه
قضا را بگيرم، تكليف من چيست؟(تهران : برادر م. ح)
پاسخ:
1- البته خواندن هر كدام از
نمازها در زمان فضيلت خود بهتر است و ثواب آن بيشتر است، ولى طبق روايات زيادى كه
از حضرت رسول – صلى اللّه عليه و آله و سلم – و ائمه هدى – عليهمالسلام – رسيده
است جمع بين دو نمازى كه وقت مشترك دارند اشكال ندارد و اين امر را براى آسان كردن
تكليف بر امت تشريع فرمودهاند و در كتب حديث اهل سنّت نيز رواياتى در اين مورد
آمده است.
2- بدون شك ترك گناه يك امتياز
است. انسان بايد تا مىتواند سعى كند به دام شيطان نيفتد و مخالفت فرمان الهى نكند
و هرگز گناهكار تائب، به مقام آنان كه اصلاً گناه نكردهاند نخواهد رسيد و لذا
مردم عادى هرچه سعى كنند به مقام معصومان كه گناه نكردهاند نمىرسند. گذشته از
اين كه چه بسا انسان به اميد توبه،گناهى مىكند و اجل او را مهلت نمىدهد.
امّا اين كه آيا گناهى هست كه
خداوند آن را نبخشد، اگر منظور بدون توبه باشد طبق آيه قرآن خداوند هر گناهى را
ممكن است ببخشد به جز شرك. و اين بخشش بدون توبه است زيرا شرك هم با توبه بخشيده
مىشود. و امّا با توبه، طبق وعده الهى توبه همه گناهكاران پذيرفته است ولى نبايد
مطمئن بود زيرا ممكن است بعضى از گناهها قبل از بخشيده شدن پيامدهاى ناگوارى داشته
باشند، همچنان كه در اين جهان قطعاً دارد. و خداوند براى پذيرش توبه دو شرط ذكر فرموده
است: “انما التوبة على اللّه للذين يعملون السوء بجهالة ثم يتوبون من قريب فأولئك
يتوب اللّه عليهم و كان اللّه عليماً حكيماً × و ليست التوبة للذين يعملون
السّيئات حتّى اذا حضر أحدهم الموت قال انّى تبت الآن و لا الّذين يموتون و هم
كفار اولئك أعتدنا لهم عذاباً اليماً”.
(نساء 17 و 18)
خداوند بر خود، اين تعهد را
پذيرفته است كه توبه كسانى كه كارهاى نادرست از روى جهالت انجام مىدهند و زود
توبه مىكنند را بپذيرد و توبهاى نيست براى بدكارانى كه تا دم مرگ گناه مىكنند و
چون مرگ را پيش روى خود مىبينند اظهار پشيمانى مىنمايند و همچنين توبهاى نيست
براى آنان كه با كفر مىميرند…
شايد منظور از جهالت و نادانى
اين باشد كه گناه را از روى تأثير غرايز و هواهاى نفسانى انجام مىدهند. جهالت به
معناى سفاهت و كار احمقانه است، در مقابل آن، گناه كسانى است كه از روى عناد و تكبر
بر حق و نپذيرفتن فرمان الهى گناه مىكنند. شايد چنين باشد كه اين گونه افراد
اصلاً موفّق به توبه جدّى و واقعى نمىشوند.
پس دو دسته توبه آنها پذيرفته
نيست: يكى آنها كه از روى عناد و كبر در مقابل حق مىايستند و دوم كسانى كه تمام
عمر را در گناه غوطهورند و توبه را براى دم مرگ مىگذارند. و نمونهاى كه هر دو
در او جمع شد فرعون بود. او هم با علم به حقانيت دعوت حضرت موسى – عليهالسلام –
از روى كبر و غرور و عناد با حق ايمان نمىآورد و هم در آخرين دم كه مىخواست غرق
شود گفت: ايمان آوردم به خداى موسى و‌هارون! ولى خطاب رسيد: اكنون ايمان مىآورى
در حالى كه تاكنون سرپيچى مىكردى و توبه او پذيرفته نشد.
3- از اين جهت فرقى ندارد. و
مسائل خمس در توضيح المسائل ذكر شده است.
4- واضح است كه يكسان نيست و
گناه پس از علم و اطلاع بزرگتر است؛ چيزى كه هست انسان جاهل به مسأله اگر عذرى در
جهل خود نداشته باشد، خودِ جهل او نيز موجب مؤاخذه است زيرا تعلم احكام شرع يك
وظيفه و تكليف است و ندانستن عذر نيست.
5- اگر طبق مقررات و قرارداد
عمل كنيد اشكال ندارد.
6- بايد آن روزهها را قضا
كنيد و براى تأخير از سال اول براى هر روز 750 گرم غذا – ولو نان خالى باشد – به
يك فقير بدهيد.
× × ×
× تهران: برادر مسعود. ك،
300
هرگز تسليم ازدواج تحميلى
نشويد. پدر و مادر حق ندارند فرزند را به ازدواج با فرد بخصوصى مجبور سازند و
اصلاً عقد بدون رضايت شما صحيح نيست. و امّا تهديد آنها به اين كه بايد از خانه
خارج شوى، باز هم خلاف شرع است و وظيفه پدر در صورت تمكّن و نياز فرزند تهيه مسكن
براى اوست و حق ندارد در مقابل حق مسكن چيزى را مطالبه كند يا فرزند را به كارى
مجبور سازد. در عين حال شما نهايت احترام و تواضع را در برابر آنها داشته باشيد و
اگر براى شما مشكل نيست و مانعى نمىبينيد مورد پيشنهادى آنها را ردّ نكنيد ولى
اگر مانعى مىبينيد يا علاقهاى نداريد هرگز تسليم نشويد و با نهايت احترام و
تواضع پاسخ منفى بدهيد.
× تهران: برادر ك. م.
افغانى
آنچه از بودجه مدرسه
برداشتهايد بايد برگردانيد.
× برادر ك
بايد سعى كنيد صاحب آن مغازه
را پيدا كنيد و اگر ميان چند نفر و يا چند مغازه مردّد است با همه آنها صحبت كنيد
و از آنها رضايت بخواهيد و اگر بطور كلى از يافتن آن مأيوس شديد قيمت آن را صدقه
بدهيد.