پرسشها و پاسخها
سؤال:
1- اگر فردى به مسافرت برود و
بداند كه بيش از ده روز در آن مكان مىماند ولى نيّت نكند نماز و روزه آن فرد چه
حكمى دارد؟
2- در بحثها و روايات اسلامى
يكى از موارد مهمّ و مؤثر در ازدواج را شرافت خانوادگى همسر مىدانند و مىگويند
براى يك ازدواج اسلامى، خانواده و همسر بايد ديندار و اهل نجابت باشند حال سؤال من
اين است كه از نظر اسلام، منظور از خانواده چه كسانى هستند و چه فاميلهايى را شامل
مىشوند، مثلاً اگر در خانواده دختر، پدر و مادر نمازخوان باشند و دختر هم خوب
باشد ولى برادران او بىقيد باشند، در اين رابطه تكليف چيست؟
3- صله رحم در شرايط امروزى تا
چه حدّى است، آيا حتماً بايد به ديدار خويشان رفت؟ با اين كه آنها آنقدر زيادند كه
امروزه به خاطر شرايط كارى نمىتوان به همه سر زد پس تكليف چيست؟
4- در حديث داريم كه صله رحم
عمر را زياد مىكند، مگر عمر انسان از روز اوّل نزد خداوند معيّن نيست پس چرا كم و
زياد مىشود؟(تبريز: عباس رضايى)
پاسخ:
1- اگر بداند ده روز در يكجا
مىماند، نمازش تمام است هر چند قصد نداشته باشد كه بماند مانند زندانى يا سرباز.
2- منظور اين است كه عموماً
خانوادهاى با شرافت و نجابت باشند، هرچند در ميان آنها افراد غير صالح هم باشد،
زيرا وجود افراد نادر تأثير كلّى در خانواده ندارد. در ميان خانواده پيامبران و
ائمهعليهم السلام نيز افراد منحرف پيدا مىشدند. و البتّه اين يك شرط اساسى نيست.
بلكه شرط اساسى ديانت و اخلاق طرفين است و نجابت خانواده و ديانت پدر و مادر و
مُعْظَمِ فاميل يكى از امتيازات است.
3- صله رحم مستحب است و منظور
از آن نيكى و احسان است در هر مناسبت و موردى كه پيش بيايد؛ مثلاً اگر كسى از
ارحام مريض شد از او عيادت كند و اگر مصيبتى بر او وارد شد، به او تسليت بگويد و
اگر نيازمند است، به او كمك كند و اگر با او ملاقات كرد از وى احترام و دلجويى به
عمل آورد و امثال آن. و هرگز معناى صله رحم اين نيست كه بايد مرتّب ديد و بازديد
داشته باشند گرچه اين نيز يكى از راههاى صله رحم است. و امّا آن چه تكليف است، عدم
قطع رحم است، زيرا قطع رحم يكى از گناهان كبيره است و معناى آن اين است كه انسان
با ارحام خود قطع رابطه يا دشمنى داشته باشد.
4- تنها عمر انسان نيست كه از
ازل براى خداوند معلوم است بلكه همه سرنوشت او، معلوم و مشخّص است، ولى هرگز به
اين معنا نيست كه انسان از اسباب و وسايل رسيدن به اهداف خود دست بردارد، زيرا
آنچه مقدّر است همين است كه انسان به آن سبب معيّن متوسل مىشود و به آن هدف
مىرسد و همچنين در مورد ضدّ آن. تأثير صله رحم و يا قطع رحم و دعا و صدقه و امثال
آن فرقى با تأثير عوامل طبيعى ندارد و همچنان كه معقول نيست انسان به دليل قضا و
قدر دارو را مصرف نكند و بگويد اگر خدا بخواهد شفا مىدهد و اگر نخواهد دارو هم
اثر ندارد يا مثلاً ماشينى را با سرعت سرسامآور براند و بگويد اگر تصادف مقدّر
باشد واقع مىشود، – هرچند آهسته برانيد – و اگر نباشد واقع نمىشود! همچنين صحيح
نيست انسان مثلاً دعا نكند و بگويد هرچه مقدّر است واقع مىشود، صله رحم نيز از
همين قبيل است. سرنوشت انسان با قطع نظر از علل و اسباب ترسيم نشده است، بلكه از
راه علل و اسباب ترسيم شده است و معناى ترسيم سرنوشت اين است كه جهان يك مجموعه
علل و اسباب است مانند يك كارخانه كه هر جزيى جزو ديگر را لامحاله در پى دارد.
× × ×
سؤال:
1- آيا به كالاهايى كه بنيادها
به قيمت دولتى به افراد تحت پوشش مىدادند، زكات تعلّق مىگيرد؟ اگر جواب مثبت است
به قيمت دولتى يا آزاد؟ و همچنين به حقوقى كه با عنوان مزايا و يا اهداى گروه يا
مقطع كارى به رزمندگان و جانبازان مىدهند، و حقوقى كه خود بنياد جانبازان
مىپردازد، (با توجه به اين كه بنياد اين حقوق را به عنوان هديه مىدهد) تعلّق
مىگيرد يا نه؟
2- اگر به واسطه شنيدن يا خواندن مطالبى كه
تحريك كننده است ناخواسته از انسان منى خارج شود، آيا روزه باطل مىشود؟ در هر
صورت تكليف چيست؟
3- اگر انسان بدون هيچ مصلحت و
ضرورتى در جواب فردى طورى سخن بگويد كه طرف خلاف آن را تصوّر كند دروغ محسوب
مىشود؟
(اصفهان: معتزرى)
پاسخ:
1- حتماً منظور شما از زكات،
خمس است. و بنابر اين اگر آن كالاها به عنوان هديه باشند به فتواى حضرت امامقدس
سره خمس ندارند و اگر مزد كارى باشند اگر از كالاهاى مصرفى مانند برنج و روغن
هستند، در صورتى كه از مؤونه سال زياد بيايند خمس دارند و اگر از كالاهايى هستند
كه عين آن باقى مىماند، مانند يخچال، اگر مورد نياز باشد خمس ندارد و اگر مورد
نياز نباشد و آن را بفروشد قيمت آن اگر تا سر سال، در مؤونه مصرف شود خمس ندارد و
اگر بماند خمس دارد. و خمس در خود كالا واجب مىشود و اگر قيمت آن را بخواهد حساب
كند بايد به قيمت عادلانه بازار محاسبه شود.
2- اگر قصد آن را نداشته باشد
و عادتش هم چنين نباشد كه با چنين كارى منى خارج شود روزه صحيح است.
3- اگر سخن او احتمال معناى
راست را هم دارد و همان منظور واقعى اوست دروغ نگفته بلكه توريه كرده است.
× × ×
سؤال:
1- آيا خواندن قرآن در حالى كه
قواعد آن را خوب ياد نگرفته باشيم ثواب دارد؟ مىگويند ملايكه غلطهاى قواعد را
اصلاح مىكنند.
2- در شهر ما بعضيها رو به غرب
نماز مىخوانند و بعضى مىگويند رو به جنوب غربى بايد خواند آيا در يك شهر نه
چندان بزرگ مثل انديمشك، مىشود دو جور رو به قبله ايستاد و نماز خواند؟
3- در مجالس عزادارى دلم شكسته
مىشود، امّا نمىدانم چرا اشك ندارم، آيا همين مقدار هم ثواب دارد؟
(انديمشك: ه . ميرعالى)
پاسخ:
1- رعايت قواعد تجويد لازم
نيست، سعى كنيد درست خواندن را ياد بگيريد و آن كافى است.
2- از قبلهنما استفاده كنيد،
اگر اسم شهرتان در آن نيست نزديكترين شهر را ملاك قرار دهيد.
3- به حالت گريه درآمدن در
مجالس عزادارى امام حسينعليه السلام ثواب دارد.
× × ×
× فرديس كرج: برادر د. درويشى
دروغ فى حدّ ذاته بد و حرام
است ولى اگر براى انسان يا براى كسى ديگر كه حفظ او لازم است ضرر بزرگى داشته
باشد، جايز مىشود، بلكه گاهى واجب است و راست گفتن حرام، مثلاً اگر حفظ جان انسان
يا مؤمنى ديگر بر آن متوقف باشد حتماً واجب است و راست گفتن در اين جا جايز نيست،
همچنين اگر راست گفتن موجب كدورت خاطر دو نفر مؤمن شود، جايز نيست بلكه لازم است
بين دو نفر مؤمن كه كدورت دارند، اصلاح كند حتى اگر با گفتن دروغ باشد، اينها همه
در روايات اسلامى بطور قطعى آمده است.
× خمينى شهر اصفهان: براد ك. م
. د
مىتوانيد او را طلاق دهيد و
آن مدارك براى اثبات حقانيّت شما كافى است
× تهران : برادر ن. و
1- شما سالميد و آن حالت طبيعى
است، آن آبها پاك است و غسل ندارد.
2- لازم نيست قطع رابطه كنيد
ولى در كيفيّت برخورد احتياط كنيد كه شيطان شما را فريب ندهد و گناه را به صورت يك
كار مستحب جلوه ندهد.
× × ×
تقدير:
از خوانندگان محترم ذيل كه با
ارسال مقاله، شعر و ديگر آثار علمى و هنرى با مجله پاسدار اسلام همكارى نموده
صميمانه سپاسگزاريم:
رضا اسماعيلى، عباس احمدى، صبا(علىهاشمىپور)،
محمد رضا صادقى، رسول معتمدى، محسنهادى طحان زواره، مرتضى امامىپور، محمد رضا
صحرانورد فرد خراسانى، على سلطان محمدى، على قانع، بسيج دانش آموزى دبيرستان آية
الله طالقانى.
× × ×
تذكر:
توجه همه خوانندگان گرامى را
به نكات ذيل جلب مىكنيم:
1- مطالب ارسالى، در جهت اهداف
مجله و قلمرو اعلام شده در بخش “يادآوريها” باشد.
2- مقالهها و اشعار مربوط به
مناسبتها، حداقل تا پانزدهم ماه قبل، فرستاده شوند.
3- تنها به نسخههاى اصلى
ترتيب اثر داده مىشود.
× × ×
توجه:
مقلدان مقام معظم رهبرى،
مىتوانند سؤالهاى تلفنى خويش را از طريق دو شماره ذيل با دفتر استفتاء معظمله در
ميان بگذارند: قم 743232 – 743333