جوانان
رسول خدا(ص): ((اوصيكم بالشبان خيرا فانهم ارق افئده ان الله بعثنى بشيرا و نذيرا فحالفنى الشبان و خالفنى الشيوخ ثم قرإ فطال عليهم الامد فقست قلوبهم)). (1)
به شما درباره جوانان به نيكى سفارش مى كنم كه آن ها دلى رقيق تر و قلبى فضيلت پذيرتر دارند. خداوند مرا به پيامبرى برانگيخت تا مردم را به رحمت الهى بشارت دهم و از عذابش بترسانم جوانان سخنانم را پذيرفتند و با من پيمان محبت بستند ولى پيران از قبول دعوتم سر باز زدند و به مخالفتم برخاستند. سپس به اين آيه اشاره فرمود كه دوره اى طولانى بر آن ها گذشت و دلهايشان زنگ قساوت گرفت.
رسول خدا(ص): (( الشاب الجواد الزاهد هو احب الى الله من الشيخ البخيل العابد)).(2)
جوان بخشنده زاهد نزد خداوند محبوب تر از پيرمرد عابدى است كه بخل بورزد.
امام على(ع): ((اهجروا الشهوات فانها تقودكم الى ركوب الذنوب والتهجم على السيئات)).(3)
از تمايلات ناروا اعراض كنيد (شهوات نفسانى را ترك گوييد) كه شما را به وادى گناهكارى مى كشاند و غافلگيرانه شما را در آغوش سيئات مى افكند.
امام على(ع): ((لاتقسروا اولادكم على آدابكم فانهم مخلوقون لزمان غير زمانكم)).(4)
آداب و رسوم زمان خودتان را با زور به فرزندان خويش تحميل نكنيد, زيرا آنان براى زمانى غير از زمان شما آفريده شده اند.
امام على(ع): ((لاتترك الاجتهاد فى اصلاح نفسك فانه لايعينك عليها الا الجد)). (5)
هرگز از مجاهده و كوشش در اصلاح خويش باز نايست زيرا چيزى جز سعى و كوشش تو را در اين كار يارى نخواهد كرد.
امام على(ع): ((اياك و صحبه من الهاك و اغراك فانه يخذلك و يوبقك)).(6)
بپرهيز از رفاقت با كسى كه اغفالت مى كند و فريبت مى دهد كه سرانجام مايه خوارى و هلاكت خواهد بود.
امام على(ع): ((اقمعوا هذه النفوس فانها طلقه ان تطيعوها تنزع بكم الى شر غايه)).(7)
اين نفوس سركش را مقهور كنيد كه خودسر و بى قيدند. اگر خواسته هاى آن ها را پيروى نماييد سرانجام شما را در بدترين پرتگاه مى افكنند.
امام على(ع): ((غلبه الشهوه تبطل العصمه و تورد الهلك)).(8)
غلبه و فرمانروايى شهوت, مصونيت اخلاقى را از بين مى برد و آدمى را به وادى هلاكت مى رساند.
امام على(ع): ((اولى الاشيإ ان يتعلمها الاحداث الاشيإ التى اذا صاروا رجالا احتاجوا اليها)).(9)
بهترين چيزى كه شايسته است جوانان ياد گيرند چيزهايى است كه در بزرگسالى مورد نيازشان است.
امام صادق(ع): ((يا معشر الاحداث اتقوا الله و لاتسإلوا الروسإ, دعوهم حتى يصيروا اذنابا)).(10)
ابان بن تغلب گويد از امام صادق ـ عليه السلام ـ شنيدم مى فرمود: اى گروه جوانان از خدا بترسيد و گرد فرمانروايان ستم كار نگرديد, آنان را ترك كنيد تا از مقام بزرگى تنزل كنند و دنباله روى جامعه باشند.
امام جواد(ع): ((اياك و مصاحبه الشرير فانه كالسيف يحسن منظره و يقبح اثره)).(11)
از رفاقت با شرور بپرهيز كه مانند شمشير, ظاهرى خوب و اثرى بد دارد.
امام جواد(ع): ((راكب الشهوات لاتقال عثرته)).(12)
كسى كه بر مركب شهوات خويش سوار است (و خودسرانه مى تازد) هرگز از لغزش و سقوط رهايى نخواهد داشت.
پاورقي ها:پى نوشت ها: 1 ) كتاب شباب قريش, ص1. 2 ) تاريخ يعقوبى, ج2, ص97. 3 ) غرر الحكم, ص132. 4 ) نهج البلاغه ابن ابى الحديد, ج20, كلمه102, ص267. 5 ) غرر الحكم, ص818. 6 ) همان, ص152. 7 ) همان, ص138. 8 ) همان, ص507. 9 ) شرح ابن ابى الحديد, ج20, كلمه817, ص333. 10 ) تفسير برهان, ص412. 11 ) بحارالانوار, ج17, ص214. 12 ) همان, ج17, ص214.