فضيلت هاى سه گانه
قسمت دوم
استاد سيد محمد جواد مهرى
درباره فضيلت اين سه ماه (رجب ـ شعبان ـ رمضان) در ماه گذشته مطالبى به عرض رسيد. اينك در ادامه بحث گذشته رواياتى چند درباره فضيلت ماه شعبان و ماه مبارك رمضان تقديم مى داريم.
امام صادق (ع) فرمود:
((من صام ثلاثه ايام من شعبان وجبت له الجنه و كان رسول الله صلى الله عليه و آله شفيعه يوم القيامه)) هر كه سه روز از ماه شعبان را روزه بدارد, بهشت براى او واجب گردد و رسول خدا در روز قيامت شفيعش خواهد بود.
در ماه شعبان امام زين العابدين عليه السلام اصحاب خود را جمع مى كرد و مى فرمود: ((معاشر اصحابى اتدرون اى شهر هذا؟ هذا شهر شعبان و كان رسول الله(ص) يقول: شعبان شهرى. إلا فصوموا فيه محبه لنبيكم و تقربا الى ربكم, فو الذى نفس على بن الحسين بيده, سمعت إبى الحسين يقول: سمعت اميرالمومنين(ع) يقول: من صام شعبان محبه نبى الله و تقربا الى الله عزوجل, إحبه الله عزوجل و قربه من كرامته يوم القيامه و إوجب له الجنه)).
ياران من! مى دانيد اين چه ماهى است؟ اين ماه شعبان است كه رسول خدا(ص) مى فرمود: شعبان ماه من است, پس در آن روزه بگيريد به خاطر محبت و دوستى پيامبرتان و براى تقرب به پروردگارتان, به همان خدايى كه جان على بن الحسين در دست اوست از پدرم حسين بن على(ع) شنيدم كه اميرالمومنين عليه السلام مى فرمود: هر كه به خاطر محبت پيامبر و براى تقرب به خداى عزوجل ماه شعبان را روزه بدارد, خداوند او را دوست خواهد داشت و به كرامتش در روز رستاخيز نزديك خواهد كرد و بهشت را بر او واجب خواهد گردانيد.
رسول خدا(ص) در روايت مفصلى درباره اين دو ماه مى فرمايد: ((شعبان شهرى و رمضان شهر الله عزوجل فمن صام شهرى كنت له شفيعا يوم القيامه و من صام شهر الله عزوجل انس الله وحشته فى قبره و صل وحدته و خرج من قبره مبيضا وجهه آخذا الكتاب بيمينه و الخلد بيساره حتى يقف بين يدى ربه عزوجل فيقول: عبدى فيقول لبيك سيدى. فيقول عزوجل: صمت لى؟ فيقول: نعم يا سيدى فيقول تبارك و تعالى: خذوا بيد عبدى حتى تإتوا به بنبى فإوتى به فإقول صمت شهرى فيقول نعم فإقول له: انا اشفع لك اليوم قال فيقول الله عزوجل اما حقوقى فتركتها لعبدى و اما حقوق خلقى فمن عفا عنه فعلى عوضه حتى يرضى. قال النبى فآخذ بيده حتى إنتهى به الى الصراط فإجده زحفا زلقا لايثبت عليه اقدام الخاطئين, فآخذ بيده فيقول لى صاحب الصراط: من هذا يا رسول الله؟ فإقول هذا فلان باسمه من إمتى, كان قد صام فى الدنيا شهرى ابتغإ شفاعتى و صام شهر ربه ابتغإ وعده, فيجوز الصراط بعفو الله عزوجل حتى ينتهى الى باب الجنه فاستفتح له فيقول رضوان ذلك اليوم امرنا ان نفتح اليوم لامتك. قال ثم قال اميرالمومنين(ع): صوموا شهر رسول الله(ص) يكون لكم شفيعا و صوموا شهر الله تشربوا من الرحيق المختوم و من وصلها بشهر رمضان كتب له صوم شهرين متتابعين)).
شعبان ماه من است و رمضان ماه خداى عزوجل. پس هر كه ماه مرا روزه بدارد, در روز قيامت شفيعش خواهم بود و هر كه ماه خدا را روزه بدارد خداوند در قبرش وحشتش را از بين مى برد و او را مإنوس مى سازد و تنهائيش را مى زدايد و هرگاه از قبرش خارج شود با روى سفيد و در حالى باشد كه در دست راستش كتابش را گرفته و جاودانگى را در دست چپش و مىآيد تا در برابر خداى عزوجل قرار گيرد پس خداوند به او مى فرمايد: بنده ام! پاسخ مى دهد: لبيك يا مولاى من! خداوند مى فرمايد: به خاطر من روزه گرفتى؟ عرض مى كند: آرى مولاى من, پس خداوند تبارك و تعالى مى فرمايد: : (اى فرشتگانم) دست بنده ام را بگيريد و او را نزد پيامبرم بياوريد. پس او را به حضور رسول خدا مى رسانند. پس من به او مى گويم: ماه مرا روزه گرفتى؟ (شايد مقصود جزئى از ماه شعبان باشد نه همه اش) مى گويد: آرى! پس من به او مى گويم: من امروز شفاعتت مى كنم. سپس خداى عزوجل مى فرمايد: اما من از حقوق خودم به خاطر بنده ام گذشتم و اما حقوق ديگر بندگانم كه بر گردن او هست, هر كه از او بگذرد و عفوش كند, من آنقدر تعويضش مى كنم تا راضى گردد.
رسول خدا(ص) فرمود: پس من دست
او را مى گيرم تا اينكه او را به صراط مى رسانم, پس آن را صاف و لغزنده مى يابم كه گامهاى خطاكاران بر آن ثابت نشود و بلغزد, پس من دست او را مى گيرم, فرشته موكل به صراط مى گويد: اى رسول خدا, اين كيست؟ مى گويم: اين فلان است (اسمش را مىآورم) او در ماه من (شعبان) به خاطر دريافت شفاعتم, روزه گرفته و ماه خدا (رمضان) را به خاطر وعده الهى روزه گرفته, پس در بهشت را براى او مى گشايم و رضوان (فرشته بهشت) مى گويد كه در آن روز به ما امر مى شود كه در بهشت را بر امتت بگشائيم.
سپس اميرالمومنين(ع) فرمود: ماه رسول خدا را روزه بداريد تا در روز رستاخيز شفيعتان باشد و ماه خدا را روزه بگيريد تا از رحيق مختوم (شراب گواراى بهشتى) بياشاميد و هر كه ماه شعبان را به ماه رمضان بپيوندد, براى او پاداش دو ماه پى در پى نوشته شود.
به هر حال اين فرصت را بايد غنيمت شمرد و گرچه تاكنون از اين ماههاى پر فضيلت استفاده نشده در اين آخرين روزهاى ماه شعبان, بسيار بهره بايد برد و با دعا و قرآن و نيايش و مناجات شعبانيه روزها و شبها را گذراند و از هر لحظه و دقيقه اى براى توشه گيرى روز رستاخيز استفاده شايان برد. ضمن اينكه بايد خداى را بسيار شكر و سپاس گوئيم كه ما را تا فرا رسيدن اين ماههاى مبارك زنده نگه داشته و صحت و سلامتى داده است, هرگز نبايد اين ساعتها و روز و شبهاى باارزش به بطالت و بى كارى و سستى و كاهلى بگذرد. در طول سال جز چند روزى بيش نيست كه از روزها و ماههاى ديگر امتياز و خصوصيت بسزايى دارند, بويژه آخرين روزهاى ماه شعبان و تمام روزها و شبهاى ماه مبارك رمضان.
ابوالصلت هروى گويد: در آخرين جمعه از ماه شعبان خدمت امام هشتم عليه السلام مشرف شدم. حضرت فرمود:
اى اباالصلت! ماه شعبان بيشترش گذشت و اينك جمعه آخرش فرا رسيده پس تلافى كن در اين چند روز آخر, آنچه از تقصيرهايت در اين ماه گذشته است و روآور به آنچه براى تو سودمند است و بسيار دعا كن و از خدا طلب آمرزش گناهانت نما و قرآن را بسيار تلاوت كن و از گناهانت توبه كن تا چون ماه مبارك رمضان فرا رسد خود را براى خدا خالص و آماده گردانيده باشى و امانت كسى را در گردن خود نگذار جز آنكه آن را ادا كنى و كينه مومنى را در دل قرار نده جز آنكه بيرونش كنى و تقواى الهى داشته باش و بر او در پنهان و آشكار توكل كن زيرا هر كه بر خدا توكل كند, خدا او را بس است و در بقيه اين ماه بسيار خدا را بخوان. و اما در فضيلت ماه رمضان آنقدر روايت از معصومين(ع) رسيده است كه كتاب ها براى نوشتن لازم است, همين بس كه در اين ماه خدا, درهاى بهشت گشوده و درهاى جهنم بسته مى شود و پاداش كارهاى خير مضاعف و دو برابر مى گردد; پس بايد بسيار تلاش كرد كه خداى نخواسته درهاى جهنم بر رويمان باز نشود. ضمنا بدين مناسبت خطبه رسول اكرم در آخر ماه شعبان را حتما مطالعه كنيد (اين خطبه شريفه در بسيارى از كتاب ها و همچنين مفاتيح نقل شده است).
فرا رسيدن اين ماه پر فضيلت را به عموم مسلمين بويژه ملت متهجد و خداجوى ايران اسلامى تبريك و تهنيت عرض مى كنيم و اميدواريم خداوند توفيق عبادت بيشتر و قرائت قرآن و اعمال خير و اطعام مومنين را به ما در اين ماه مبارك عطا فرمايد.