دانستنى هايى از قرآن
وظيفه ما در برابر فتنه ها
((و اتقوا فتنه لا تصيبن الذين ظلموا منكم خاصه و اعلموا ان الله شديد العقاب))(سوره انفال – آيه 25)
پروا كنيد از فتنه اى كه چون درگيرد, تنها به ستمكارانتان نمى رسد (بلكه به خاطر سكوت, دامنگير همگان مى شود) و بدانيد كه خداوند سخت كيفر است.
لا تصيبن: چنانچه در مجمع البيان آمده است, اميرالمومنين و امام باقر عليهما السلام و برخى از اصحاب, اين كلمه را ((لتصيبن)) خوانده اند كه در اينجا دو علامت تاكيد آمده و نفى برطرف شده است ولى مشهور همان رسم الخط قرآنى حاضر است و بيشتر مورد پذيرش مى باشد.
به هر حال اين آيه, مومنان را از فتنه اى هشدار مى دهد كه اگر درگرفت و شعله ور شد, مخصوص ستمكاران و يا مشركان نخواهد بود, زيرا آثار سوء آن بى گمان, گريبانگير همه مى شود.
از اين آيه همچنين معلوم مى شود, در صورت شعله ور شدن فتنه اى در جامعه, بر تمام مومنان واجب است در صدد رفع و دفع آن برآيند و با اجراى حكم واجب الاتباع امر به معروف و نهى از منكر, آن را خاموش كنند و از رسيدن شعله هايش به ساير مناطق جلوگيرى به عمل آورند. وخداوند در اين مورد هشدار داده است كه اگر مومنين در امر اختلافات موجود در جامعه, سهل انگارى كنند, وحدت جامعه از بين مى رود و چند دستگى ايجاد مى شود و در آن صورت هر دسته و گروهى كه چيره شود, زمام امور ملت را به دست مى گيرد و معلوم نيست آن دسته بر حق باشد زيرا مبناى حكومت كردن, پيروى و طرفدارى از حزب و گروهى خاص است جز ديگر احزاب و دسته ها. و اصلا وقتى مبناى حكومت كردن بر اساس فرقه اى و دسته اى باشد, حق به حق دار نمى رسد و تنها يك قشر از امكانات جمعى بهره ور مى شوند و ساير مردم بويژه مستضعفان و كسانى كه به گروهى وابسته نيستند در بدترين وضعى به سر خواهند برد. و اگر چنين فتنه اى برپا شد, آثار بد و شوم آن نه تنها حكمرانان و مسئولان را در بر خواهد گرفت, كه همه مردم – خواه نا خواه – از آن رنج خواهند برد و همگان دچار بلاهاى ناگوار و تلخكامى ها خواهند گشت. در آن صورت است كه همه در پيشگاه حق تعالى مسئول خواهند بود و بى گمان عقاب و عذاب الهى, شديد و غير قابل تحمل است.
فتنه: مقصود از فتنه اين است كه برخى از امت با برخى ديگر اختلاف كنند در مساله اى كه همگان از حقيقت آن – كم و بيش – اطلاع دارند ولى دسته اى آن را نپذيرفته و تمرد مى كنند. و با معرفت به حق بودن آن, تنها به خاطر مسائل گروهى و دسته اى با آن مخالفت مى كنند كه در آن صورت, آثار سوء چنان اختلافهائى, دامن همگان را فرا مى گيرد و تمام امت در آتش آن فتنه ناخواسته مى سوزند . تازه به اين هم اكتفا نمى شود كه خداوند قطعا دانشمندان و قدرتمداران و آگاهان را به خاطر ايجاد فتنه يا سكوت بر آن و يا كمك به شعله ور شدنش, سخت عقاب مى كند و بايد همه بدانند كه اگر فتنه اى در جامعه پيدا شد, تمام اقشار ملت بويژه اولياى امور مسئوليت قطعى دارند كه آن را فروخوابانند نه بيشتر آتش فتنه را برفروزند.
آرى! اين آيه استمراريت فرمانها و سنتهاى خدا را مى رساند, گوئى قرآن كريم همين امروز بر سر ما فرياد مى زند كه: دست نگه داريد!! تفرقه بس است!! اينقدر يكديگر را به خاطر آرمانهاى غلط جناحى نكوبيد!! اينقدر با علم به مسائل, در پى مخالفت و اعتراض بى جا نباشيد!! اينقدر چوب لاى چرخ مسئولان نگذاريد!! جو موجود را بيش از اين متشنج نكنيد!! دشمنان را شاد نسازيد!! و اينقدر مردم مظلوم را فداى اهداف حزبى و دسته اى خود نكنيد!! چه شده است شما را؟!چرا در پى كوبيدن افرادى هستيد كه مى خواهند خدمت كنند؟!
اين سخن خطاب به گروه خاصى نيست بلكه خطاب به تمام افرادى است كه به عنوان اين جناح و آن جناح و اين خط و آن خط در راس امور قرار دارند و هيچ استثنائى در آن نيست.
آيه خطاب به تمام افرادى است كه به نحوى ايجاد بلوا و آشوب مى كنند و نمى گذارند كشور در آرامش بسر ببرد و اگر بدبينانه تر بخواهيم به اوضاع روز بنگريم, بايد بگوئيم متاسفانه اين فتنه انگيزشان – كه عددشان هم كم نيست – غير مستقيم به جهانخواران و مستكبران كه دشمنان ديرينه اسلام و ايران هستند, كمك مى كنند, خط مى دهند و آنها را اميدوار مى سازند و از سوئى ديگر, به ملت ستمى روا مى دارند كه دامنگير خودشان نيز خواهد شد.
چرا از اوضاع آشفته جهان عبرت نمى گيريد و چرا با دست خود, انقلاب بزرگتان را به روز سياه مى نشانيد؟! اگر خداى نخواسته ورق برگردد و در اثر اختلاف هاى خطى و جناحى, به انقلاب عظيم اسلامى آسيبى رسد, تمام شما در دنيا خوار و ذليل مى شويد و تر و خشك با هم خواهد سوخت و در آخرت نيز از عقاب الهى هرگز در امان نخواهيد بود.
بنابراين خداوند در اين آيه شريفه تمام امت اسلامى را در تمام زمان ها و مكان ها هشدار مى دهد كه نه تنها وظايف خود را به خوبى انجام دهند,بلكه ديگران را بايد به وظايف خود وادارند و از هر گونه اختلاف و پراكندگى در امور اجتماعى سخت بپرهيزند زيرا اين تفرقه ها و اختلاف ها موجب شكست و سقوط خواهد شد و دود آن به چشم تمام ملت خواهد رفت ((واطيعوا الله ورسوله ولا تنازعوا فتفشلوا وتذهب ريحكم واصبروا ان الله مع الصابرين)).
در حديثى از رسول اكرم صلى الله عليه و آله نقل شده كه فرمود: ((ان الله عز وجل لا يعذب العامه بعمل الخاصه حتى يرد المنكر بين ظهرانيهم و هم قادرون على ان ينكروه, فاذا فعلوا ذلك عذب الله الخاصه و العامه)) – خداوند هرگز عامه مردم را به خاطر عمل گروهى خاص كيفر نمى كند مگر آنكه منكرات در ميان آنان آشكار شود و قدرت داشته باشند آن را انكار كنند ولى در عين حال چشم بر هم نهاده و سكوت مى كنند, در آن حال است كه خداوند هم آن گروه را مجازات خواهد كرد و هم عامه مردم را كيفر خواهد داد. و معلوم مى شود كه اين سنت الهى منحصر به كيفر اخروى نيست بلكه در همين دنيا هم آثار شومش گريبانگير افراد خواهد شد.
به خدا پناه مى بريم از اين وضعيتى كه پيش آمده و فتنه اى كه متاسفانه رو به رشد است و خاصه و عامه نه تنها ساكت مانده اند بلكه هر گروهى به هواى خود قسمتى از آن فتنه را برافروخته تر مى سازد, گوئى همه در پى آنند كه آتش فتنه را شعله ور تر كنند به خيال آنكه اگر اين آتش, برافروخته شد فقط آن جناح ديگر مى سوزد, غافل از آنكه خشك و تر خواهد سوخت.
خدايا به تو پناه مى بريم و از تو عاجزانه استمداد مى كنيم مسئولان امر را هدايت فرمائى و اين ملت مظلوم را از اين آتش خانمانسوز برهانى.
آمين رب العالمين.