سخنان معصومان عليهم السلام
عزّت نفس
امام على عليه السلام :
لا تَسْأَلُوا اِلاَّ اللّهَ سُبْحانَه ُ, فَاِنَّهُ اِنْ اَعْطاكُمْ اَكْرَمَكُم ْ, وَ اِنْ مَنَعَكُمْ حازَ لَكُم ْ(1)
به جز از خداى سبحان چيزى نخواهيد زيرا اگر به شما بدهد, شما را گرامى داشته و اگر ندهد ذخيره جآخرتتان ج خواهد كرد.
امام على عليه السلام :
مَنْ اَتى غَنيّاً فَتَواضَعَ لَهُ لِغِناهُ ذَهَب ثُلُثا دينِه (2)
هر كس نزد ثروتمندى رود و به خاطر توانگرى و ثروتش در مقابل او كرنش و فروتنى كند, دو سوّم دينش رفته است .
امام على عليه السلام :
الصّبر على الفَقْر معَ العزّ أجمل من الغنى مع الذّل (3)
شكيبايى بر تنگدستى همراه با عزّت , زيباتر از ثروتمندى با ذلّت است .
امام حسن عليه السلام :
اِذا اَرَدْتَ عِزّاً بِلا عَشيرَةٍ وَ هَيْبَةً بِلا سُلْطانٍ فَاخْرُجْ مِنْ ذُلِّ مَعْصِيَة اللّهِ اِلى عِزِّ طاعَةِ اللّه ِ(4)
هرگاه خواستى عزّت بدون داشتن فاميل , و شكوه بدون سلطنت را, پس از ذلّتِ نافرمانى خدا, به سوى عزتِ اطاعتِ او خارج شو.
امام حسين عليه السلام :
مَوتٌ فى عِزَّةٍ خَيْرٌ مِنْ حَياةٍ فى ذُل ٍّ(5)
مرگ با عزّت , بهتر از زندگى با ذلّت است .
امام سجاد عليه السلام :
ما اُحِبُّ انّ لى بِذُلِّ نَفْسى حُمُرُ النَعَم (6)
دوست ندارم داراى شتران سرخ مو (و ثروت كلان ) باشم ولى در برابر تحصيل آن لحظه اى تن به ذلّت دهم .
امام سجاد عليه السلام :
رأيت الخير كلّه قد اجتمع فى قطع الطمع عمّا فى ايدى النّاس و من لم يرج النّاس فى شىء و ردّ امره الى اللّه عزّوجلّ فى جميع اموره ,استجاب الله عزّوجلّ له فى كل ّشى ء.(7)
تمام خير و نيكى را ديدم كه در بريدن طمع از آن چه دست مردم است مى باشد, و هر كه هيچ اميدى به مردم نداشته باشد و امورش را در هركارى به خداى عزّوجل واگذارد, خداى عزّوجلّ در تمام چيزها او را اجابت كند.
امام سجاد عليه السلام :
من كرمت عليه نفسه هانت عليه الدّنيا(8)
هر كس خود را ارجمند شمارد, دنيا را پَست انگارد.
امام باقر عليه السلام :
طلب الحوائج الى النّاس استلاب للعزّ… واليأس عمّا فى ايدى الناس , عزّ المؤمن فى دينه (9)
حاجت خواستن از مردم , موجب سلب عزّت خواهد شد. و قطع اميد از آن چه در دست مردم است , مايهء عزّت مؤمن در دينش مى باشد.
امام صادق عليه السلام :
لاَيَنْبَغى لِلْمُؤمِن اَنْ يَذِلَّ نَفْسَه ُ, قيلَ لَهُ وَ كَيْفَ يَذِلُّ نَفْسَه ُ؟ قال َ: يَتَعَرّضُ لِما لايُطيق ُ.(10)
سزاوار نيست مؤمن خود را ذليل كند, سؤال شد چگونه ؟ فرمود: خود را در معرض كارى كه از او ساخته نيست قرار دهد.
امام صادق عليه السلام :
مَنْ سألَ النّاسَ و عِندَهُ قُوتُ ثلاثة ايّامٍ لَقى الله تعالى يَومَ يَلْقاهُ وَ لَيْسَ فى وَجْهِه لَحْم ُ(11)
كسى كه از مردم تقاضاى كمك كند, با اين كه غذاى سه روز را دارد, روز قيامت با خداوند ملاقات كند در حالى كه در صورتش گوشت نيست (يعنى با چهرهء زشت و بى آبرو وارد محشر مى شود.)
پى نوشت ها:
1. نهج البلاغه , نامه 31
2. همان , حكمت 228
3. غرر الحكم .
4. بحارالانوار, ج 44 ص 139
5. همان , ص 192
6. مستدرك الوسائل , ج 2 ص 464
7. اصول كافى , ج 2 ص 148
8. تحف العقول , ص 285
9. بحارالانوار, ج 75 ص 112
1. فروع كافى , ج 5 ص 46
11. ثواب الاعمال , (ترجمه شده ) ص 630
ِ]