فتوت و جوانمردى در كلام امام على (ع)

 

على عليه السلام :

((الكريم من جازى الاسائه بالاحسان))
جوانمرد كسى است كه بدى را با نيكى پاسخ دهد.

(ميزان الحكمه ج8, ص365)

على عليه السلام :

((الكريم اذا قدر صفح و اذا ملك سمح و اذا سئل انجح))
جوانمرد كسى است كه وقتى قدرت يابد ببخشايد و چون توانمند شد عطا كند و چون چيزى از او خواسته شد نياز را برآورد.

(غرر الحكم, ج7, ص346)

على عليه السلام :

((ثلاثه من المروءه: جود مع قله و احتمال من غير ذله و تعفف عن المسإله))
سه چيز از مروت و جوانمردى است:
بذل و بخشش, در عين تنگدستى, تحمل و بردبارى بدون ذلت و خوارى, عفاف ورزيدن از سوال و طلب.

(ميزان الحكمه, ج9, ص113)

على عليه السلام :

((من علم من اخيه مروه جميله فلايسمعن فيه الاقاويل… و من حسنت علانيته فنحن لسريرته ارجى))
كسى كه از دوستش مروت و مردانگى خوب سراغ دارد نبايد درباره او سخنان ياوه گوش كند… و هر كه ظاهرش نيكو شود به باطن او اميدوارتريم.

(دستور معالم الحكم / 29 و 30)

على عليه السلام :

((ما تزين الانسان بزينه اجمل من الفتوه))
انسان به هيچ زينتى, زيباتر از جوانمردى آراسته نشده است.

(غرر الحكم, ج6, ص96)

على عليه السلام :

((بعد المرء عن الدنيه فتوه))
جوانمردى, دور بودن انسان از پستى و فرومايگى است.

(غرر الحكم, ج3, ص260)

على عليه السلام :

((نظام الفتوه احتمال عثرات الاخوان و حسن تعهد الجيران))
نظام مردانگى, تحمل لغزشهاى برادران و رسيدگى شايسته به همسايگان است.

(غرر الحكم, ج6, ص185)

على عليه السلام :

((ليس من شيم الكرام تعجيل الانتقام))
سرعت در انتقام گرفتن از اخلاق انسانهاى بزرگوار نيست.

(غرر الحكم, ج5, ص81)

على عليه السلام :

((المبادره الى العفو من اخلاق الكرام, المبادره الى الانتقام من اخلاق اللئام))
سرعت در عفو از اخلاق مردان بزرگ و شتاب در انتقام گرفتن از اخلاق فرومايگان است.

(ميزان الحكمه, ج8, ص367)

على عليه السلام :

((غايه المروه ان يستحيى الانسان من نفسه))
نهايت مردانگى آن است كه انسان از خودش شرم كند.

(شرح ابن ابى الحديد, ج20, ص338)

على عليه السلام :

((افضل المروه مواساه الاخوان بالاموال و مواساتهم فى الاحوال))
برترين مردانگى يارى رساندن به دوستان با اموال و مساوات با آنها در تمام حالات زندگى است.

(غرر الحكم, ص207)

على عليه السلام :

((اول المروه طلاقه الوجه و آخرها التودد الى الناس))
آغاز مردانگى, گشاده رويى است و فرجام آن محبت كردن به مردم است.

(غرر الحكم, ج1, ص205)

على عليه السلام :

((يستدل على مروه الرجل ببث المعروف و بذل الاحسان و ترك الامتنان))
براى مردانگى مرد به نشر نيكى وبذل احسان و منت نگذاشتن (بر نيكى ها) استدلال مى شود.

(غرر الحكم, ج2, ص377)

على عليه السلام :

((المروه: العدل فى الامره والعفو مع القدره والمواساه مع العسره))
مردانگى: عدالت در فرمانروايى و گذشت با قدرت و يارى كردن در تنگدستى است.

(غرر الحكم, ج1, ص114)