«سخنان معصومین»
… از عوامل
فقر و تنگدستی
بداخلاقي
امام على
عليه‌السلام:
مَن ساءَ
خُلْقُهُ ضاقَ رِزْقُهُ؛ (غررالحكم،
ح 8023)
هر كس بد اخلاق
باشد، روزى‌اش تنگ مىشود.
دروغ
رسول اكرم صلی‌الله عليه و آله:
اَلكَذِبُ يَنقُصُ الرِّزقَ؛ (نهج‌الفصاحه)
دروغ، روزى را كم می‌كند.
زنا
رسول اكرم صلی‌الله عليه و آله:
فِى الزِّنا سِتُّ خِصالٍ: ثَلاثٌ مِنها
فِى الدُّنيا وَ ثلاثٌ فِى الآخِرَه، فَاَمّا الَّتى فِى الدُّنيا فَيَذهَبُ
بِالبَهاءِ وَ يُعَجِّلُ الفَناءَ وَ يَقطَعُ الرِّزقَ وَ اَمّا الَّتى فِى
الآخِرَهِ فَسوءُ الحِسابِ وَ سَخَطُ الرَّحمنِ وَ الخُلودُ فِى النّارِ؛ (خصال، ص 321، ح 3)
زِنا، شش پيامد دارد؛ سه در دنيا و سه در
آخرت. سه پيامد دنيايى‌اش اين است كه: آبرو را می‌بَرد، مرگ را شتاب می‌بخشد و
روزى را می‌بُرد و سه پيامد آخرتی‌اش: سختى حسابرسى، خشم خداى رحمان و ماندگارى در
آتش است.
پرداخت نکردن زکات
امام صادق علیه‌السلام:
وَ إِذَا مُنِعَتِ الزَّكَاهُ ظَهَرَتِ
الْحَاجَه (اصول کافی، ج 4،
ص185)
هرگاه زکات داده نشد، فقر و احتیاج
پدیدار گردد.
خيانت و دروغگويي
امام موسى كاظم عليه‌السلام:
…الْخيانَه وَالْكَذِبُ يَجْلِبانِ
الفَقْرَ وَ النِّفاقَ؛ (بحارالأنوار،
ج 78، ص 327)
…خيانت و دروغگويى باعث فقر و نفاق
مىشود.
آشکار شدن گناهان
امام على عليه‌السلام:
اِذا ظَهَرَتِ الجِناياتُ ارتَفَعَتِ
البَرَكاتُ؛ (غررالحكم، ح
4030)
هرگاه گناهان آشكار شوند، بركتها از
ميان مىرود.
گناهانی که…..
امام سجاد علیه‌السلام:
الذُّنُوبُ الّتى تُنزِلُ النِّقَمَ
عِصیانُ العارِفِ بِالبَغىِ وَ التَطاوُلُ عَلَى النّاسِ وَ الاِستِهزاءُ بِهِم وَ
السُّخريَّةُ مِنهُم (معانى الاخبار، ص 270)
گناهانى که باعث نزول عذاب (و گرفتاري) مىشوند،
عبارتاند از: ستم کردن شخص از روى آگاهى، تجاوز به حقوق مردم، و دست انداختن و
مسخره کردن آنان.
كسالت و ناتواني
امام علي علیه‌السلام:
اِنَّ
الْاَشْیاءَ لَمَّا ازْدَوَجَتْ اِزْدَوَجَ الْکسِلُ وَالْعَجْزُ فَنَتَجا
بَیْنَهُما الْفَقْر؛ (وسائل
الشیعه، ج 17، ص ۵۹)
هنگامى که اشیا با یکدیگر ازدواج کردند، تنبلی
و ناتوانى با هم ازدواج کردند و از آنان فقر متولد شد.
خوابيدن بين الطلوعين
امام علي علیه‌السلام:
نَوْمُ
الْغَداهِ مَشْؤُمَهٌ تَطْرُدُ الرِّزْقَ وَتَصْفَرُ اللَّوْنَ وَتُقَبِّحُهُ
وَتُغَیِّرُهُ… اِنَّ اللَّهَ تَعالى یُقَسِّمُ الْاَرْزاقَ ما بَیْنَ طُلُوعِ
الْفَجْرِ اِلى طُلُوعِ الشَّمْسِ فَاِیَّاکمْ وَتِلْک النَّوْمَه؛ (مکارم الاخلاق، طبرسى)
خواب صبح (بین طلوع فجر تا طلوع خورشید) شوم
است و باعث طرد رزق، زشتى و زردى چهره و تغییر آن می‌شود… . خداوند، ارزاق را
بین طلوع فجر تا طلوع خورشید تقسیم می‌کند. از خوابیدن در این هنگام پرهیز کنید.
عدم برنامه‌ريزي
امام على علیه‌السلام:
وَتَرْک التَّقْدِیرِ فِى الْمَعیشَهِ
یُورِثُ الْفَقْرَ… (خصال،
شیخ صدوق)
[برنامه‌ریزى نکردن و] عدم اندازه‌گیرى
در معاش، موجب فقر می‌شود.
سوء تدبیر
امام علي عليه‌السلام:
حُسْنُ
التَّدْبِیرِ یَنْمِى قَلِیلَ الْمالِ وَسُوءُ التَّدْبِیرِ یَفْنِى کثیرَه، (الحیاه، ج 4، ص 488)
برنامه‌ریزى نیکو در امور [اقتصادى ]،
مال اندک را افزایش می‌دهد و برنامه‌ریزى بد، مال فراوان را نابود می‌کند.
انجام گناه
امام على علیه‌السلام:
تَوَقُّوا الذُّنُوبَ فَمَا بَلِیَّهٌ
اَشَدُّ وَأفْظَعُ مِنْهَا وَلاَ یَحْرُمُ الرِّزْقُ اِلاَّ بِذَنْبٍ حَتَّى
الْخَدْشِ وَالنَّکبَهِ وَالْمُصِیبَهِ، قَالَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ: وَمَا
أصَابَکمْ مِنْ مُصِیبَهٍ فَبِمَا کسَبَتْ أیْدِیکمْ وَیَعْفُوا عَنْ کثِیر؛ (مکارم الاخلاق، ص ۱۴۷)
از گناهان دورى کنید که هیچ بلایى شدیدتر
و زشت‌تر از آن نیست و رزق بازداشته نمی‌شود، مگر به دلیل انجام گناهى، [حتى در حد
ایجاد خراش و جراحت و ناراحتی در دیگران]؛ چرا که خداوند فرمود: هر مصیبتى که به
شما رسد، به سبب اعمالى است که انجام داده‌اید و بسیارى را نیز عفو مى کند.
خيانت در امانت
رسول اكرم صلى‌الله علیه وآله:
ألْاَمَانَهُ
تَجْلِبُ الْغِنَاءَ وَالْخِیَانَهُ تَجْلِبُ الْفَقْرَ،
امانتدارى باعث بی‌نیازى و خیانت [در
امانت،] سبب فقر می‌شود (بحارالانوار،
ج 75، ص 114)
فحاشي
امام علي عليه‌السلام:
مَنْ فَحَشَ عَلَى اَخِیهِ الْمُسْلِمِ
نَزَعَ اللّهُ مِنْهُ بَرَکه رِزْقِهِ وَ وَکلَهُ اِلَى نَفْسِهِ وَأَفْسَدَ
عَلَیْهِ مَعِیشَتَهُ، (کافى، ج 2، ص 326)
هرکس به برادر مسلمانش فحاشى کند، خداوند
برکت روزیش را از او بر مى‌دارد و او را به خودش وامى‌گذارد و زندگیش را تباه می‌کند.
ندادن حق برادر مسلمان
رسول اکرم صلی‌الله علیه و آله و سلم:
مَنْ حَبَسَ عَنْ أخِیهِ الْمُسْلِمِ
شَیْئاً مِنْ حَقِّهِ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَیْهِ بَرَكَةَ الرِّزْقِ إِلَّا أنْ
یَتُوبَ (وسائل الشیعه، جلد
27، صفحه ۳۲۵)
هركس چیزی از حقّ برادر مسلمانش را نگه
دارد و به او ندهد، خداوند برکت روزی را بر او حرام می‌سازد مگر آنکه توبه کند.