پیامبر اکرم(ص):
” قٰالَ رَجُلٌ لِلّنبیّ (ص) عَلِّمْنی عِلْماً لٰا یُحٰالُ بَیْنی وَ بَیْنَ الْجَنَّهِ. قٰالَ: لٰا تَغْضَبْ وَ لٰا تَسألِ الْنّاسَ شَیئاً وَ اَرْضَ للنّٰاسِ مٰا تَرْضٰی لِنَفْسِکَ”.
شخصی از رسول اکرم پرسید: دانشی به من بیاموز که بی دریغ مرا به بهشت ببرد. فرمود: خشم مکن و از مردم چیزی را درخواست نکن و برای مردم همان بخواه که برای خود خواهی.
امیرالمؤمنین (ع):
“ـ برادران و خواهران این روایت را با دقت بخوانید و به جای عیب جوئی به فکر چاره باشید”:
” وَ اِنّمٰا یَنْبَغى لِأهْلِ الْعِصْمَهِ وَ الْمَصْنُوعِ اِلَیْهِمْ فِی السَّلٰامَهِ اَنْ یَرْحَمُوا اَهْلَ الذُّنُوْبِ وَ الْمَعْصِیَهِ وَ یَکُونَ الشُّکْرُ هُوَ الْغٰالِبُ عَلَیْهِمْ وَ الحٰاجزُ لَهُم عَنْهُمْ فَکَیْفَ بِالْعٰائِبِ الذّى عٰابَ اَخٰاهُ وَ عَیَّرَهُ بِبَلْوٰاه”
سزاوار است برای آنان که از گناه مصون مانده اند و توفیق رهائی از گناه یافته اند که بر گنهکاران رحم کنند و بیشتر به شکر خدا بپردازند که (این شکر) مانع آنها از تعرض به آنان باشد، نه چون عیب جوئی که زبان به عیبهای برادر خود گشوده و او را به بلائی که گرفتارش شده است، سرزنش می کند.
امام حسین(ع):
“اِیّٰاکَ وَ مٰآ تَعْتَذِرُ مِنهُ فَاِنَّ الْمُؤمِنَ لٰایُسِىءُ وَ لٰا یَعْتَذِرُ وَ الْمُنٰافِقَ کُلُّ یَوْمٍ یُسىءُ وَ یَعْتَذِرُ”
مبادا کاری کنی که مجبور به عذرخواهی شوی زیرا مؤمن نه بدی می کند و نه عذر می طلبد ولی منافق هر روز بدی می کند و عذرخواهی می نماید (قابل توجه تمام مردم، مخصوصا مسئولین امور). (تحف العقول ص ۲۵۳)
امام باقر (ع):
“ثَلٰاثٌ هُنَّ قٰاصِماتُ الظَّهْر: رَجُلٌ اسْتَکْثَرَ عَمَلَهُ وَ نَسِیَ ذُنُوْبَهُ وَ اُعْجِبَ بِرأیِهِ”
سه خصلت است که کمر انسان را می شکند: ۱ـ کسی که کردار نیک خود را بسیار بداند. ۲ـ کسی که گناهان خود را فراموش کند. ۳ـ کسی که به اندیشه و نظر خود بسیار خوش بین باشد. (بحار الانوار، ج ۷۲، ص ۳۱۴)
امام صادق(ع):
“اَبْعَدُ مٰا یَکُوْنُ الْعَبْدُ مِنَ اللهِ اَنْ یَکُونَ الرَّجُلُ یُوٰاخی الرَّجُلَ وَ هُوَ یَحْفَظُ عَلَیْهِ زُلٰامهً لِیُعَیِّرَهُ بِهٰا یَوماً مٰا”
دورترین بنده خدا از رحمت الهی، کسی است که با دیگری طرح برادری ریخته و همچنان لغزشهای او را یادداشت می کند که روزی او را به آنها سرزنش نماید. (کافی، ج ۲،ص ۳۵۵)
امام موسی بن جعفر (ع):
” مَنْ قَصَدَ اِلَیْهَ رجُلٌ مِنْ اِخوٰانِه مُسْتَجیراً بِهِ فی بَعْضِ اَحْوٰالِهِ فَلَمْ یُجِرْهُ بَعْدَ اَنْ یَقْدِرَ عَلَیْهِ، فَقَدْ قَطَعَ وِلٰایَهَ اللهِ عَزَّوَجَلَّ”
هر که مردی از برادران مؤمنش به او پناه برد و در پاره ای از گرفتاریهایش، از او درخواست یاری کند، و او پناهش ندهد با اینکه قدرت بر آن دارد، همانا پیوند خود را با خدای عزوجل بریده است. (کافی، ج ۴، ص ۷۲)
امام جواد (ع):
“الْمُؤمِنُ یَحْتٰاجُ اِلٰی خِصٰالٍ: تَوْفیقِ مِنَ اللهِ وَ وٰاعِظٍ مِنْ نَفْسِهِ وَ قَبُوْلٍ مِمَّنْ یَنْصَحُهُ”
مؤمن به چند چیز نیازمند است: توفیقی که خداوند به او عطا فرماید و وعظ و اندرزی از درون و وجدان خویش و پذیرش نصیحت از دیگران. (بحار، ج ۷۵، ص ۶۵)
امام هادی (ع):
“مَنْ رَضِیَ عَنْ نَفْسِهِ کَثُرَ الّٰساخِطُوْنَ عَلَیْهِ”
کسی که از خود راضی باشد، ناراضیان او بسیار خواهند بود. (بحار، ج ۷۲، ص ۳۱۶)