سؤال:
۱- این که در پایان نماز جماعت معمولاً نمازگزاران با هم دست مىدهند و با لفظ »قبول باشد« براى قبولى نماز دعا مىکنند چه حکمى دارد؟ و آیا دست دادن بعد از نماز بدعت نیست؟
۲- اگر در نماز جماعت در یک صف چندین نفر که به سنّ بلوغ نرسیدهاند کنار هم باشند آیا در نماز جماعت اشکالى به وجود مىآید؟
(بیرجند: علیرضا،ک)
پاسخ:
۱- دست دادن و دعا کردن به طور کلّى خوب است و وارد شده است. هر چند در این مورد مدرکى دیده نشده است.
۲- اگر بچّهها ممیّز باشند ضرر ندارد مگر این که معلوم باشد نمازشان صحیح نیست. و در این فرض هم اگر از جهتى دیگر اتصال باشد کافى است.
سؤال:
۱- من در کشور کانادا مشغول به تحصیل هستم، در کلاس چند دختر کانادایى و ایرانى وجود دارند که بدون حجاب با پسران کنار یکدیگر مىنشینند. آیا در این محیط جایز است به آنها نگاه کنیم یا خیر؟
۲- آیا مجاورت و یا دست دادن و دست زدن به دختران کانادا که اکثراً مسلمان نیستند چه حکمى دارد؟ نسبت به دختران ایرانى و مسلمان اگر بعداً قصد ازدواج با یکى از آنها را داشته باشم چه حکمى دارد؟
۳- دختر خالهام با یکى از پسران کانادایى دوست است آیا مىتواند با این پسر که مسلمان نیست ازدواج کند یا خیر؟
(کانادا – پسر ۱۶ ساله)
پاسخ:
۱- نسبت به زنان غیر مسلمان اگر نگاه همراه با لذّت و شهوت نباشد و ترس از وقوع حرام نباشد اشکال ندارد. و امّا نسبت به مسلمانان به فتواى حضرت امام – قدّس سرّه – جایز نیست. ولى مسأله اختلافى است شما مىتوانید نظر مرجع خود را از دفتر ایشان بپرسید، ولى نگاه با شهوت و لذت یا خوف وقوع در گناه حتماً حرام است در هر دو مورد.
۲- مجاورت در کلاس چون طبعاً مستلزم برخورد و تماس و بدتر از آن است باید از آن اجتناب شود و امّا دست دادن و دست زدن به نامحرم به هیچ وجه جایز نیست مگر در مواقع ضرورت مانند معالجه. و قصد ازدواج در آینده اثرى ندارد مگر این که از هم اکنون با اجازه ولىّ دختر عقد خوانده شود.
۳- نمىتواند ازدواج کند مگر این که آن پسر مسلمان شود.
سؤال:
۱- در کلاس چهارم ابتدایى پرگارم را گُم کردم و بعد از آن پرگار دوستم را برداشتم و به پدر و مادرم گفتم پرگارم پیدا شده، پس از مدتها پشیمان شدم خواستم جبران کنم اما او شوهر کرده و رفته، قیمت پرگار آن زمان پنجاه تومان بود و از آن زمان تا به حال ناراحتم شما بگویید تکلیفم چیست؟
۲- امسال دیپلم گرفتهام و سخت در فکر رفتن به حوزه هستم امّا از شرائطش اطلاعى ندارم، راهنمائیم کنید.
(زرند ساوه: م، ص)
پاسخ:
۱- اگر او را مىتوانید پیدا کنید هر چند رو در رو نباشد، مىتوانید به وسیله نامه او را راضى کنید یا پول او را بدهید و باید در صورت امکان پرگارى مانند پرگار او بدهید و اگر نبود قیمتش را.
۲- ما اطلاع دقیقى از شرایط و وضعیت حوزه خواهران نداریم مىتوانید با جامعه الزهراء مکاتبه کنید.
سؤال:
۱- در یکى از ادارات دولتى مشغول به کار هستم، هر وقت که روحانى اداره نیاید یکى از مدیران با تأکید چند نفر براى جماعت مىایستد البته عدهاى پشت سر او نماز نمىخوانند و کنارى به فرادى مىایستند عدهاى هم مصلحت اندیشى مىکنند در صف مىایستند ولى نمازشان را خودشان مىخوانند آیا این موضوع باعث فاصله افتادن بین افرادى که اقتدا کردهاند نمىشود، تکلیف آقایان یا خانمهایى که صف آخر ایستادهاند چه مىشود؟
۲- بعضاً ملاحظه مىشود در سطح شهر بعضى از مسؤولین، مدیران، کارمندان، رانندهها با ماشینهاى دولتى زن و بچّه خود را سوار مىکنند و استفاده شخصى از بیتالمال مىکنند، براى این کار چه کسى مجوّز باید بدهد؟
(با تشکر عبدالستار)
پاسخ:
۱- اگر طورى بایستند که اتصال کسانى که اقتدا مىکنند قطع نشود اشکالى به وجود نمىآید ولى اگر مثلاً تمامى یک صف اقتدا نکنند صف پشت سر جماعتشان باطل است و نباید این افراد در جماعت اخلال کنند.
۲- اگر طبق مقررات مجاز نباشد هیچ کس حق ندارد اجازه بدهد.
سؤال:
۱- بازى کردن با پاسور (ورق) جهت سرگرمى و بدون انگیزه و هیچ گونه قید و شرطى چه حکمى دارد؟
۲- آیا تدریس دروس حوزوى به صورت پیام نور امکان دارد. اگر حوزهاى بدین صورت است و یا در دست اقدام است معرّفى فرمایید؟
۳- در مسح پاها در وضو اگر مقدارى از محلّ وضو گرفتن فاصله گرفتیم و بعد مسح پاها را انجام دادیم آیا وضو باطل مىشود؟
۴- اگر عمداً بر جنابت باقى ماندیم و بعد براى نماز یا رفتن به مسجد تیمّم بدل از غسل جنابت انجام دادیم چه حکمى دارد.
۵- گذاشتن انگشتر نقره در دست چپ چه حکمى دارد؟
۶- نگاه کردن به فیلمهاى ویدیویى که در آن گه گاهى زنان به صورت نیمه عریان ظاهر مىشوند و غیر مسلمان هستند چه حکمى دارد؟
۷- در بعضى از مجالس عروسى از نوار ترانه استفاده مىشود اوّلاً چه حکمى دارد، ثانیاً مهمانى که به عروسى رفته و صداى آن را مىشنود چه باید بکند؟
(دزفول: علیرضا، آ)
پاسخ:
۱- بازى با پاسور و سایر آلات قمار حتى بدون برد و باخت جایز نیست.
۲- از پیام نور حوزه اطلاعى نداریم.
۳- در وضو لازم نیست در جاى اول باقى بمانید و مىتوانید مثلاً مسح سر و پا را پس از مقدارى راه رفتن انجام دهید.
۴- با امکان غسل تیمم صحیح نیست.
۵- انگشتر در هر دستى باشد اشکال ندارد ولى بهتر است در دست راست باشد.
۶- اگر از فیلمهاى مبتذل باشد نگاه به آن جایز نیست و اگر معمولى باشد نگاه بدون شهوت جایز است.
۷- استفاده از آن حرام است و نشستن در چنین مجلسى نیز جایز نیست. البته به فتواى حضرت امام – قدس سره – غنا در مجلس عروسى زنانه به شرط آن که سخن باطل گفته نشود و مرد نشنود اشکال ندارد آن هم فقط هنگام زفاف یا مجلس قبل و بعد از آن.
سؤال:
۱- در مورد احترام به قرآن توضیحاتى بفرمایید، این درست است که روى قرآن نباید حتى یک ورق کاغذ گذاشته شود؟
۲- در مورد آیه »و جعلنا…« که در مجله ۱۹۴ در ماجراى شناور آورده شده آدرس آن را بفرمایید؟
۳- در مورد اثر جوهر یا خودکار روى دست آیا وضو با آن صحیح است؟
۴- آیا به کتابهایى که ما در طول دوران دانشجویى خریدارى نمودهایم و یک ترم بیشتر از آن استفاده نکردهایم خمس تعلق مىگیرد؟
(فریدون، ق،و)
پاسخ:
۱- آن چه که عرفاً هتک و توهین به قرآن شمرده شود جایز نیست و حدّ معیّنى در شرع ندارد به جز این که بدن بىوضو نباید با خط آن تماس پیدا کند و نجس کردن آن جایز نیست و اگر نجس شد باید تطهیر شود.
۲- آیه (وجعلنا) آیه ۹ سوره یس است و آن را در جایى مىخوانند که مىخواهند چیزى را از چشم دشمن مخفى کنند.
۳- هر چیزى را که احتمال بدهید مانع رسیدن آب به پوست است باید برطرف کنید. گفته مىشود جوهر خودکار چنین است.
۴- اگر دیگر به آن کتابها هیچ احتیاجى ندارید و مورد مطالعه و بازنگرى و استفاده نیست خمس دارد، مگر این که آن را با پول خمس داده یا پولى که خمس به آن تعلّق نمىگیرد خریده باشید.
سؤال:
۱- این که بعضى مىگویند على علیه السلام شب معراج پیش از پیامبر – صلى الله علیه و آله – در آسمان بودهاند آیا صحیح است؟
۲- این که خداوند مىفرماید که فلان صفت را خدا بر خودش فرض کرده آیا به این معناست که آن صفت قبل از آن وجود نداشته است؟
۳- آیا این روایت که: خدا لعنت کند یهود و نصارا را که قبرهاى اولیاء و بزرگانشان را مسجد قرار دادند، از رسول اکرم(ص) است؟
۴- آیا انسان مىتواند مالى را که پیدا کرده – با وجودى که صاحب مال را مىشناسد ولى نمىتواند با او روبرو شود – از طرف صاحبش صدقه بدهد؟
۵- این که مىگویند: دیدن فیلمهاى غیر اسلامى که بازیگران آن غیر مسلمان هستند ایرادى ندارد و در تلویزیون کشور اسلامیمان در این مدت زمان بعد از وفات امام به طور افراطى نشان مىدهند پس چرا ماهواره را ممنوع کردهاند؟
(آبیک: مؤمن على، ب)
پاسخ:
۱- این سخن که امیرالمؤمنین – سلام الله علیه – پیش از پیامبر صلى الله علیه و آله به معراج رفته بود سخن غالیان است و دروغ و بىاساس است.
۲- این جمله به آن معناست که خداوند به مقتضاى آن صفت متعهد شده است و آن چه را خداوند متعهد شود حتمى است.
۳- آرى چنین روایتى آمده است.
۴- نمىتواند بلکه باید به خود او برگرداند.
۵- سعى بر این است که فیلمهایى که نشان داده مىشود مفسدهانگیز نباشد و همه فیلمهاى خارجى مفسده ندارد. تازه آنها را هم با سانسور قسمتهایى از آن پخش مىکنند.
× کرج برادر یا خواهر: م، شهیدى نیا
سؤالات خود را از دفتر مرجعتان بپرسید.
× اهواز برادر: ف، ک، الف، م
۱- اگر پدر یا جدّ پدرى دارد باید با اجازه یکى از آنها باشد.
۲- مىتواند.