غزّه، یک وسعت خاکی کوچک و بی‌اعتبار نیست؛ جایی است به وسعت دلِ همه مسلمانان و مظلومان؛ سرزمینی که تکّه تکّه قلب همه مشتاقان به فلسطین را در خود جای داده.
غزّه، خانه دل دردمندان و میعادگاه مبارزان و مجاهدان راه خداست. عاشقان قدس، هیچ گاه دل از غزّه برنگرفته‌اند و مردمان سخت‌کوش و دردمندش را از یاد نخواهند برد.
نوار غزّه را بهتر بشناسیم
این خاک گلگون و زجر دیده، تکّه‌ای از جسم رنجور و پایمال شده فلسطین است. در انگلیسی به نوار غزه: Gaza strip می‌گویند. در عربی هم نام آن «قطاع غزّه» است.
نوار غزّه ناحیه‌ای است به شکل نوار با امتدادی طولانی که در کنار دریای مدیترانه، در منطقه خاورمیانه واقع شده است. از جنوب غربی با مصر، از شمال و شرق با دیگر شهرهای فلسطین اشغالی ۱۹۴۸ هم مرز است.
منطقه نوار غزّه، ۴۱ کیلومتر طول و در بخش‌هایی، از شش تا دوازده کیلومتر عرض دارد. مساحت کلی آن ۳۶۵ کیلومتر مربع است. شهر غزّه بزرگ‌ترین شهر در منطقه نوار غزّه است که مردمانش همگی فلسطینی هستند. این منطقه، دارای ۵۱ کیلومتر مرز با فلسطین اشغالی ۱۹۴۸ و نزدیک به چهارده کیلومتر، با مصر هم مرز است.
جمعیت این منطقه، نزدیک به یک میلیون و پانصدهزار نفر است که با توجّه به وسعت آن، پُر تراکم‌ترین منطقه با در جهان به حساب می‌آید.
نوار غزّه، دارای قدیمی‌ترین بقایای به جا مانده از معابد بزرگ ساخته شده به دست بشر است.
همچنین در این منطقه، می‌توان برخی از قدیمی‌ترین اسکلت‌های به جای مانده انسان‌ها را مشاهده کرد که واقعاً دیدنی هستند.
خان یونس، یکی از شهرهای نوار غزّه، در هفت کیلومتری شمال شرقی روخ قرار دارد و شهرهای متعدّدی در طول ساحل بین این منطقه و شهر غزّه واقع شده است. بیت لاهیا و بیت حانون، به ترتیب در شمال و شمال شرقی شهر غزّه قرار گرفته‌اند.
وقتی نیروهای امپراتوری عثمانی در طول جنگ جهانی اوّل، از بریتانیا شکست خوردند، کنترل نوار غزّه به همراه دیگر سرزمین‌های فلسطین، به دست دولت وقت بریتانیا افتاد. این اتفاق، در ۲۵ آوریل ۱۹۲۰ میلادی روی داد. انگلیسی‌‌ها با تشکیل یک سیستم حکومتی خودخواسته، تحت عنوان قیومیت بریتانیا بر فلسطین، آن جا را تحت نفوذ خود قرار دادند.
کشور مصر بعد از تشکیل رژیم صهیونیستی به مدت نوزده سال، اداره نوار غزه را به عهده گرفت؛ امّا سرانجام رژیم صهیونیستی، در جریان جنگ ژوئن ۱۹۶۷، آن را اشغال و تحت سلطه خود گرفت.
شهر غزّه بعد از بیت المقدّس دومین شهر بزرگ فلسطین است که در شمال نوار غزّه و جنوب غرب فلسطین، در ساحل دریای مدیترانه واقع شده است. مساحت این شهر ۴۵ کیلومتر مربع و تعداد ساکنانش تا سال ۲۰۰۶ میلادی، چهارصد هزار نفر برآورد شده است.
در سال ۲۰۰۵ م، ارتش رژیم صهیونیستی، به دنبال ضربات کوبنده مقاومت، از غزّه عقب نشینی کرد و این رژیم، هزاران نفر از شهرک‌نشینان یهود را از این منطقه بیرون راند.
امّا همچنان رژیم صهیونیستی از هوا و زمین و دریا، نوار غزّه را محاصره کرده و این منطقه را به بزرگ‌ترین زندان روباز دنیا تبدیل نموده است.
هم‌اکنون کلیّه گذرگاه‌های نوار غزّه ـ که بیش از ده گذرگاه ـ است، تحت کنترل و سیطره رژیم صهیونیستی اسرائیل است؛ اما گذرگاه رفح از کنترل آنان خارج و به وسیله مصر بسته شده است.
اقتصاد نوار غزّه به دنبال اشغال فلسطین و جنگ‌های پیاپی و اشغال این منطقه در سال ۱۹۶۷م، از هم فرو پاشیده و ببیش‌تر از هشتاد درصد ساکنان آن، زیر خط فقر زندگی می‌کنند.
صنایع آن اغلب از تجارت‌های خانوادگی که به تولید منسوجات، صابون، حکّاکی بر چوب درخت زیتون و سوغاتی صدف مروارید می‌پردازند، تشکیل شده است.
نوار غزّه، دارای شبکه کوچک و محدودی از راه‌هاست. در این منطقه، یک راه‌آهن یک خطه استاندارد وجود دارد که در طول نوار در مسیر شمال به جنوب، از مرکز این منطقه می‌گذرد. این راه آهن ـ که به وسیله رژیم صهیونیستی تخریب شده ـ در گذشته از جنوب به راه آهن مصر و از شمال به راه آهن داخل فلسطین وصل بود.
احداث تنها بندر نوار غزّه پس از آغاز انتفاضه الاقصی، به صورت نیمه‌کاره و معلّق رها شده است. فرودگاه بین‌المللی غزّه، به موجب توافقاتی که در پیمان دوم اسلو و همچنین در تفاهم نامه ۱۹۹۸ وای ریور به عمل آمده بود، در ۲۴ نوامبر ۱۹۹۴م، افتتاح شد؛ امّا این فرودگاه در اکتبر سال ۲۰۰۰م، به دستور اسرائیل بسته شد و در دسامبر ۲۰۰۱م، از سوی این رژیم، بمباران شد و کاملاً تخریب گردید.
بیشترین ساکنان نوار غزّه را آوارگان فلسطین اشغالی سال ۱۹۴۸ تشکیل می‌دهند.
بیشترین ساکنان شهر غزّه، در هشت اردوگاه زندگی می‌کنند که سازمان ملل متّحد، خدمات درمانی و آموزشی در اختیارشان قرار می‌دهد. تعدادی از این اردوگاه‌ها در مرزهای شهرها برپا شده‌اند و بعدها به عنوان بخشی از شهرها درآمده‌اند.
طبق آمارهای سازمان ملل، ساکنان اردوگاه‌های نوار غزّه، به شکل زیر در آنها تقسیم شده‌اند:
اردوگاه جبالیا: ۱۰۶۶۹۱ نفر؛
اردوگاه روخ: ۹۵۵۸۷ نفر؛
اردوگاه الشاطی: ۷۸۷۶۸ نفر؛
اردوگاه خان یونس: ۶۳۲۱۹ نفر؛
اردوگاه نُصیرات: ۵۷۱۲۰ نفر؛
اردوگاه بُرَیج: ۲۸۷۷۰ نفر؛
اردوگاه المَغازی: ۲۲۲۶۶ نفر؛
اردوگاه دیر البلح: ۱۹۵۳۴ نفر؛
دیوار فولادی مصر
سازمان عربی حقوق بشر در انگلیس، فاش ساخت که این دیوار در اصل، یک طرح امریکایی است؛ جنایتی علیه انسانیت، با هدف تشدید محاصره ملّت فلسطین در نوار غزّه . این دیوار از صفحات فولادی تشکیل شده که طول هر کدام هجده متر و ضخامتش پنجاه سانتی‌متر است. دیوار یاد شده در عمق بیست تا سی متری زمین فرو خواهد رفت و مجهّز به حسگرهای هشدار دهنده در مقابل تلاش برای عبور از آن است. افسران امریکایی و فرانسوی نیز به شکل کاملی بر ساخت آن نظارت دارند.
سازمان عربی حقوق بشر گفت که تا کنون مصر، حدود پنج کیلومتر و چهارصد متر از مجموع ده کیلومتری این دیوار را در طول جاده صلاح الدین در نوار غزّه احداث کرده است. این گزارش، هدف اعلام شده از این دیوار را تخریب شبکه تونل‌های مرزی رفح عنوان کرده است که منبع اساسی کالاهای وارداتی به باریکه غزّه به شمار می‌روند. طرّاحان این دیوار فولادی در صددند تا آنچه را که در جنگ غزّه در تحقّق آن ناکام بودند، از طریق احداث موانع فلزی و تشدید محاصره محقّق سازند.
ساخت این دیوار می‌تواند تشدید بحران انسانی در نوار غزّه را ـ که هشتاد درصد از ساکنان آن زیر خطر فقر زندگی می‌کنند ـ ، در پی‌داشته باشد.
در این گزارش همچنین تصریح شده است که با وجود خطراتی که متوجّه کارگران فلسطینی مشغول به کار در تونل‌های منطقه مرزی رفح که برای تأمین نیازهای دارویی و غذایی ساکنان باریکه غزّه تلاش می‌کنند خواهد شد، دولت مصر گاهی با پمپاژ هفتگی گاز سمی در این تونل‌ها و گاهی نیز با پمپاژ آب به درون این تونل‌ها، از فعالیت آنها برای انتقال کالا به داخل نوار غزّه ممانعت به عمل می‌آورد. گفتنی است که در همین راستا با همکاری نیروی هوایی رژیم صهیونیستی، تونل‌های مرزی رفح، چندین بار منفجر شد، که تا کنون به کشته شدن و مجروحیت ده‌ها تن از شهروندان فلسطینی انجامیده است.
بر اساس گزارش یاد شده، دولت مصر صدها نفر از کارگران مشغول به کار در تونل‌های مرزی رفح را نیز بازداشت و روانه زندان کرده است که هنوز از سرنوشتشان، اطلاعی در دست نیست.
در این گزارش می‌خوانیم که دولت آمریکا پنجاه میلیون دلار برای خرید تجهیزات پیش‌رفته کنترل مرزهای مصر با غزّه اختصاص داده است و فرانسه هم برای کمک به این امر، ماهواره جاسوسی «هیلیوس ۲ بی» را ـ که یکی از مأموریت‌های آن کنترل مرزهای نوار غزّه است ـ ، به فضا خواهد فرستاد.
گشت‌های مشترک نیروهای مصری و امریکایی هم در طول مرزهای نوار غزّه، به کرّات دیده شده‌اند.
سازمان عربی حقوق بشر، این سؤال را مطرح می‌سازد که: احداث این دیوار فولادی، به نفع کدام طرف است؟ و دولت مصر تحت چه عنوانی آن را می‌سازد؟ آیا واقعاً یک ملّت بی‌پناه و زخم دیده، چه خطر و تهدیدی را می‌توانند برای امنیّت ملی مصر ایجاد کنند و آیا امنیّت مصر در همین گذرگاه مرزی رفح خلاصه می‌شود؟!
باید گفت نوار غزّه هنوز هم در محاصره است. دردها و زخم‌هایش التیام نیافته‌اند. کودکانش با شکم گرسنه، سر بر بالین خواب می‌گذارند و مردمانش، در فقر و زحمت زندگی می‌کنند؛ امّا در تپش قلب‌هاشان، نام مبارک آزادی، طنین‌انداز است و جوان‌هایش، برای آینده‌ای روشن و پر امید در تلاش‌اند. غزّه ،پر توان‌تر از دیروز خود، با خدا عهد بسته که تا رهایی کامل از چنگ رژیم صهیونیستی اسرائیل، از پای ننشیند.
منبع:
هفته‌نامه دفتر جنبش مقاومت اسلامی حماس ـ تهران، ش ۱۰۷٫