اینرنت نگو بگو هلو!

سیّد علی‌اکبر رضوی

بدون محدودیت، با سرعت نور، پیش به سوی اینترنت

دسترسی به اینترنت هم در کشور ما برای خودش حکایتی دارد. از آمارهای ضد و نقیضی که وزارت ارتباطات می‌دهد گرفته تا میزان دسترسی مردم به اینترنت‌های پرسرعت و هزینه اتصال به اینرنت. حالا هم که چند وقتی است مردم چشمشان به خبرهاست تا کی این اینترنت وای‌مکس که اینقدر روی آن تبلیغ شده است و بهترین جایگزین اتصالات اینرنتی در آینده معرفی شده است شروع به کار می‌کند.

وایمکس چیست؟

وایمکس یک نوع سیستم رادیویی(بی‌سیم) با پنهای باند بالا است که می‌تواند همزمان حجم زیادی از اطلاعات و فیلم و صدا را تا ده‌ها کیلومتر منتشر کند. روی همین حساب یکی از بهترین گزینه‌ها برای دسترسی اینترنتی از طریق بی‌سیم محسوب می‌شود.

شبکه‌های بنا شده با تکنولوژی wimax، جزء‌شبکه‌های wirless شهری محسوب می‌شوند که به راحتی می‌توانند با وجود منطقه بسیار وسیعی که دکل‌های wimax تحت پوشش خود قرار می‌دهند، کل شه رو یا شهرک‌های صنعتی و مناطق استراتژیک(چیزی در حدود ۵۰ کیلومتر برای ایستگاه‌های ثابت و ۵ تا ۱۵ کیلومتر برای ایستگاه‌های سیار) را پوشش دهند و قابلیت استفاده اینترنت بسیار پرسرعت را از طریق این تکنولوژی برای سازمان‌ها، ارگان‌ها و شرکت‌های تجاری و همچنین منازل مسکونی امکان‌پذیر سازند.

به کمک wimax ، سرعت داده‌هایی مانند Wi – Fi پشنیبانی می‌شوند و موضوع تداخل امواج نیز کاهش می‌یابد. از جمله خصوصیات wimax آن است که سرویسی که ارائه می‌شود به صورت کاملاً نامحدود می‌باشد و هیچ‌گونه محدودیت حجمی و یا زمانی ندارد و این بدان معناست که شما می‌توانید بدون هیچ محدودیت زمانی،‌در تمام شبانه روز به هر مقدار و حجمی که پهنای باندش اجازه می‌دهد download یا upload داشته باشید.

فرق Wi – Fi  با Wimax چیست؟

Wi-Fi  یا همان چیزی که بیشتر به وایرلس(wireless) مشهور است، اتصای بی‌سیم را با بردی کوتاه، حداکثر در حد محوطه یک فرودگاه، نمایشگاه یا کافی‌شاب (نهایتاً در سطح ۶۵ کیلومتر مربع و شعاع ۳۰ تا ۱۰۰ متر) برقرار می‌سازد. در حالی که WiMAX صحبت از اتصال بی‌سیم دست کم در حد یک شهر کوچک است (چیزی در حدود هشت هزار کیلومتر مربع). گذشته از این حداکثر سرعتی که تکنولوژی Wi-Fi برای کاربران فراهم می‌کند، سرعت دانلود پنج مگابایت در ثانیه است در حالی که با تکنولوژی WiMAX می‌توانید با سرعت شگفت‌انگیز ۵۰ تا ۱۰۰ مگابایت داده‌ها را از اینترنت دانلود کنید. یعنی به عبارت دیگر می‌توانید یک فیلم با کیفیت دی وی‌دی را در حالی در ماشینتان نشسته‌اید و دارید در جاده حرکت می‌کید به صورت آنلاین تماشا کنید. یکی دیگر از تفاوت‌های دیگر که طراحان تکنولوژی وایمکس روی آن تبلیغ می‌کنند و آن را یکی از دلایل همه‌گیر شدن این سیستم در آینده می‌دانند، ارزان و به صرفه بودن آن نسبت به خطور دیگر اینترنت به خصوص Wi-Fi است. البته خیلی هم خوشبین نباشید، چون همین الآن قیمتی که اپراتورهای وایمکس در ایران ارائه می‌دهند چیزی در حدود ۶ برابر قیمت اینترنت‌های پرسرعت DSL است. البته در کشورهای دیگر این قیمت بسیار پایین‌تر از این حد است.

تاریخچه وایمکس

اول از همه سرو کله وایمکس از آنجایی پیدا شد که دانشمندان در تحقیاتشان به این نتیجه رسیدند که در کشورهای در حال توسعه هزینه‌های اتصال به اینترنت پرسرعت خیلی زیاد است و از طرفی هم به خاطر وجود نداشتن زیرساخت‌های مناسب امکان دسترسی به اینترنت پرسرعت برای تمام افراد وجود ندارد. برای همین به فکر افتادند که امکان اتصال به اینترنت توسط امواج رادیویی را ایجاد کنند. اتفاقاً این طرح خیلی خوب هم جواب داد. برای همین کشورهای غربی هم دهانشان آب افتاد و گفتند چرا ما خودمان از این فناوری استفاده نکنیم. همین شد که خیلی زود وایمکس در کشورهای پیشرفته هم طرفداران خودش را پیدا کرد تا جایی که دانشمندان پیش‌بینی می‌کنند تعداد کاربران وایمکس تا سال ۲۰۱۳ به ۱۴۰ میلیون مشترک برسد. با این وجود مطمئناً در آینده بیشتر سهم بازار از خدمات اینترنت پرسرعت در اختیار وایمکس خواهد بود.

وایمکس در کجاها طرفدار دارد؟

اتحادیه جهانی وایمکس اخیراً اعلام نموده است در سال ۲۰۰۹ ، ۱۱۲ پیاده سازی جدید وایمکس وجود داشته. بطوری که تعداد این پیاده‌سازی‌ها از ۴۰۷ مورد در سال ۲۰۰۸ به ۵۱۹ مورد در سال ۲۰۰۹ رسیده است. این پوشش شامل ۱۸ کشور در آسیای جنوب شرق با ۶۲ ارائه دهنده خدمات، ۹ کشور در خاورمیانه با ۱۶ سرویس دهنده، ۴۰ کشور در اروپا با ۱۴۵ خدمات‌دهنده، ۳۷ کشور در آفریقا با ۹۲ ارائه دهنده خدمات، ۲ کشور در آمریکای شمالی با ۴۶ سرویس دهنده و در نهایت ۲۹ کشور در آمریکایی مرکزی و لاتین با ۹۵ ارئه دهنده خدمات می‌شود. جالب آن است در بین این اپراتورهای وایمکس ۹۵ اپراتور، از جمله اپراتورهای نسل دوم تلفن همراه به حساب می‌آیند. در کشورمان ایران نیز،‌از بین ۴ اپراتور دارای مجوز ارائه خدمات وایمکس، ۲ اپراتور موبایل دیده می‌شود.

مزایای وایمکس

۱ـ ‌عدم نیاز به خط تلفن: برای تمامی خطوی پرسرعت DSL مثل ADSL و ADSL2 وجود یک خط تلفن ثابت ضروری است. ولی در وایمکس شما کافیست یک مودم وایمکس به همراه یک شناسه عبور داشته باشید تا از هر مکانی بتوانید به اینترنت متصل شوید.

۲ـ سرعت بالا

اتصال با خطوط DSL با توجه به مراکز ارائه دهنده سرویس و فاصله کاربر تا مرکز سرویس دهنده حجم محدودی از پنهای باند را در اختیار کاربر قرار می‌دهد( در ایران حداکثر ۱ مگابایت در ثانیه). در حالی که در وایمکس بدون توجه به فاصله کاربر تا مرکز سرویس دهنده حجم زیادی از اطلاعات،‌تصویر و صدا را می‌تواند برای کاربر ارسال کند( چیزی در حدود ۵۰ تا ۱۰۰ مگابایت در ثانیه).

۳ـ دسترسی در حال حرکت

حتی اگر در اتوموبیل شخصی‌تان نشسته‌ باشید و سرعتی بین ۶۰ تا ۲۵۰ کیلومتر در ساعت داشته باشید، باز هم می‌توانید با همان کیفیتی که در بالا ذکر شد اطلاعات را رد و بدل کنید.

۴ـ امنیت بالا

امکان تداخل اطلاعات و هک سیستم‌های بی‌سیم در وایمکس بسیار پایین‌تر از سیستم‌های دیگر بی‌سیم مثل Wi-Fi است. علتش هم این است که در انتقال اطلاعات از طریق وایمکس از یک نوع رمزنگاری دیجیتالی استفاده می‌شود که امکان تداخل اطلاعات را از بین می‌برد.

۵ ـ دسترسی آسان

دیگر هر کجا که لپ‌تاپتان را باز کنید یا موبایلتان را روشن کنید اینترنت در دسترس دارید. البته باید موبایلتان امکان اتصال به اینترنت از طریق وایمکس را داشته باشد که بیشتر گوشی‌های که بعد از ۲۰۰۸ تولید شده‌اند این امکان را دارند. در مورد لپ‌تاپ‌ها هم خرجش یک مودم وایمکس است که مانند حافظه فلش می‌ماند و از طریق USB به کامپیوتر متصل می‌شود.

۶ ـ اتصال به وسیله دستگاه‌‌‌های مختلف

شما حتی با یک دستگاه MP3 Player هم می‌توانید به اینترنت وصل شوید. به شرط آنکه دستگاه شما قابلیت اتصال به شبکه وایمکس را داشته باشد. اما بیشترین مصرف وایمکس در گوشی‌های موبایل و لپ‌تاپ‌هاست که با شرط داشتن مودم وایمکس می‌توانند از هرجایی به اینترنت متصل شوند. حتی می‌توانید وایمکس را برای کامپیوتر خانگی‌تان هم استفاده کنید.

۷ ـ استفاده‌های غیر از اینترنت

وایمکس صرفاً یک نوع تکنولوژی مبتنی بر امواج رادیویی است که با قار گرفتن در پروتکل‌های اینترنت می‌توان از ان برای تبادل اطلاعات تحت وب هم استفاده کرد. امّا غیر از آن کاربردهای دیگری مثل امکان برقراری ویدئو کنفرانس یا فرستادن تبلیغاتی توسط این تکنولوژی هم وجود دارد که می‌توان همزمان از آن استفاده کرد.

اصلاً خود عبارت اینترنت پرسرعت در کشور ما بیشتر به یک نوع طنز و کنایه شبیه است تا یک عبارت علمی در حوزه کامپیوتر و اینترنت. برای اینکه سرعت‌های ارائه شده توسط سرویس دهنده‌های اینترنت پرسرعت برای کاربران خانگی در ایران نهایتاً ۵۱۲ کیلوبایت است. البته خطوط یک مگابایتی هم وجود دارد که فقط به شرکت‌ها و ادارات ارائه می‌شود. تازه در خوشبیانه‌ترین حالت اگر بتوانید از نصف این پنهای باند استفاده کنید باید کلاهتان را بیندازید هوا، برای اینکه سرعت واقعی اینترنت‌های پرسعت در ایران خیلی کمتر از آن چیزی است که ابراز می‌شود. این در حالی است که در کشورهای پیشرفته و در بیشتر کشورهای در حال توسعه دنیا سرعت متوسط استفاده از اینترنت از ۵۱۲ کیلوبایت در ثانیه تا ۳ مگابایت در ثانیه است. به علاوه هزینه استفاده از این نوع سرویس‌ها در کشور ما آنقدر زیاد است که خیلی‌ها را بی‌خیال آن می‌کند که دور و بر آن بروند و به همان اتصالات قدیمی(dialup) کفایت می‌کنند. در حالی که این نوع اتصال به اینترنت تقریباً در دنیا منسوخ شده است به طور مثال برای استفاده از سرویس اینترنت پرسرعت با پهنای باند ۱۲۸ کیلوبایت و ترافیک ۳ گیگ در ماه که پر مصرف‌ترین نوع آن در ایران است باید چیزی در حدود ماهی ده‌هزار تومان بپردازید که این تقریباً سه برابر قیمت جهانی آن است. اینها را به علاوه نید به قطعی‌ها و اختلالات زیاد در خطوط پرسرعت باعث کلافه شدن کاربر می‌شود. همه اینها باعث می‌شود تا مردم رقبت چندانی به استفاده از اینترنت پرسرعت نداشته باشند، مگر کسانی که سرو کارشان با اینترنت زیاد است و اینترنت (dialup) کفافشان را نمی‌دهد. حالا با همه این احوال و رغبت کمی که مردم نسبت به سرویس اینرنت پرسرعت در ایران دارند و البته هزینه‌های بالای این نوع خدمات معلوم نیست وایمکس چقدر می‌تواند موفق باشد. به علاوه اینکه قیمت‌های ارائه شده برای استفاده از وایمکس برای کاربران خانگی اصلاً صرفه اقتصادی ندارد.

حالا به درد ما می‌خورد یا نه؟

این که وای‌مکس، جایگزین برای سرویس‌های سیمی از جمله DSL است شکی نیست. اما بد نیست بدانید که برای کاربر عادی با استفاده معمول مرور اینرنت و انجام دادن امور روزمره بر روی خط اینترنت،‌نیاز به تغییر روش دسترسی هست یا نه؟ در قدم اول، مهم‌ترین موضوعی که مطرح می‌شود، نسبت هزینه به سرعت است. بررسی ساده و استعلام قیمت از طریق سایت اینترنتی شرکت‌های ارائه دهنده خدمات جدول مقایسه‌ای زیر را به ما داد.(با تذکر در این مورد که قیمت‌ها و سرعت‌ها تقریبی است. یعنی وقتی شما دسترسی ۱۲۸ کیلوبایت بر ثانیه دریافت می‌کنید این رقم حداکثر سرعت شما را نشان می‌دهد. ضمن این که قیمت‌ها بدون محاسبه آبونمان مخابرات و عوارض است).

با توجه به قیمت‌های موجود و این‌که شرکت‌های جدید ارائه کننده خدمات، هنوز ( تا زمان نگارش این مطلب) قیمتی اعلام نکرده‌اند، می‌توان متوجه شد که ای شیوه مگر در موارد خاص برای کاربران عادی صرفه اقتصادی ندارد.‌