رهبر فرزانه انقلاب در بیستم مهرماه چند سال قبل در دیدار با دانشجویان و دانشگاهیان کرمانشاه به مراحل انقلاب اسلامی اشاره فرمودند و پنج مرحله تکاملی را به شرح زیر برای آن ذکر و آن مراحل را تبیین کردند.
۱- مرحله اول، ایجاد انقلاب اسلامی
۲- مرحله دوم، تشکیل نظام اسلامی
۳- مرحله سوم، تشکیل دولت اسلامی
۴- مرحله چهارم، تشکیل کشور و جامعه اسلامی
۵- مرحله پنجم، مرحله تمدن اسلامی
حضرت آقا تحقق مراحل تکاملی انقلاب اسلامی را فرایندی طولانی و دشوار، اما ممکن دانستند.
رهبر معظم انقلاب در بیست و دوم بهمن ماه سال ۱۳۹۷ در چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی نیز بیانیه‌ای را به عنوان بیانیه گام دوم انقلاب صادر کردند و تحقق اهداف انقلاب را منوط به طی مراحل تکاملی انقلاب دانستند و در این زمینه خطاب به ملت ایران به‌ویژه جوانان توصیه‌هایی را مطرح فرمودند.
معظم‌له در بیانیه گام دوم در استمرار مراحل تکاملی پنجگانه انقلاب به هدف والایی به عنوان یک راهبرد استراتژیک اشاره کردند و از جوانان خواستند به سوی آن قله آرزوها حرکت و برنامه‌ریزی کنند. آن هدف والا عبارت است از: «ایجاد آمادگی برای نزدیک کردن انقلاب به آرمان بزرگش که طلوع خورشید ولایت عظمای امام زمان ارواحنا فداه است.» به عبارتی مقام معظم رهبری تحقق مراحل پنجگانه انقلاب و حتی دستیابی به تمدن اسلامی را نیز هدف ندانستند، بلکه این مراحل را ابزار و وسیله و زمینه‌ای دانستند برای دستیابی به طلوع خورشید ولایت عظمی«عج».
شرایط صدور بیانیه گام دوم
برای تبیین و تفهیم درست پیام‌های مندرج در بیانیه گام دوم لازم است فضای حاکم بر زمان صدور بیانیه توصیف و معلوم شود که شرایط زمانی و سیاسی صدور بیانیه چه بوده است. ذیلاً به برخی از این شرایط اشاره می‌شود:
۱- این بیانیه همزمان با چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی صادر شد. به عبارتی بهانه مهم در صدور این بیانیه مسئله چهل سالگی انقلاب و برجستگی آن اولاً به خاطر اهمیت این انقلاب به عنوان بزرگ‌ترین انقلاب قرن بیستم و ثانیاً به خاطر بقا و دوام عزت‌بخش و مقتدرانه انقلاب در چهل سال گذر از توطئه دشمنی و کینه‌توزی‌های اجماع بین‌المللی به سرکردگی آمریکا علیه انقلاب اسلامی بود. ضمن اینکه عدد چهل در فرهنگ و آیین اسلامی ما از برجستگی خاصی برخوردار است و نشانه رسیدن به بلوغ و پختگی و گذر از دوران کودکی و نوجوانی و گذار از دوره بی‌ثباتی به دوران ثبات و اقتدار است.
بدیهی است صدور چنین بیانیه‌ای به عنوان گام دوم بیانگر بی‌اعتنایی به توطئه‌ها و تهدیدهای دشمنان و بدخواهان این ملت و کشور و نشانه عزم و اراده خلل‌ناپذیر رهبری و ملت ایران در عبور از مشکلات و دستیابی به قله‌های سرافرازی و اقتدار است.
۲- این بیانیه به‌نوعی پاسخی کوبنده به یاوه‌سرایی‌های جان بولتون، نماینده اسبق آمریکا در سازمان ملل بود که در تیرماه و چند ماه مانده به چهل سالگی انقلاب در جمع عده‌ای از اوباشان گروهک تروریستی منافقین گفته بود، «مردم ایران جشن چهل سالگی انقلاب خود را نخواهند دید. ما جشن کریسمس ۲۰۱۹ را در تهران می‌گیریم.»
او از اقدامات خصمانه دولت ترامپ علیه ایران استقبال می‌کند و می‌گوید، «نتیجه تصمیم دولت ترامپ برای بازبینی سیاست‌هایش در قبال ایران باید این باشد که ایران نتواند پیروزی چهل سالگی انقلابش را جشن بگیرد.» و ادامه می‌دهد، «سیاست اعلام شده آمریکا باید براندازی نظام حاکم در تهران باشد و چون رفتارها و اهداف نظام ایران تغییر نخواهد کرد، بنابراین تنها راه حل ما تغییر آن نظام است. تشخیص ما این است که انقلاب ۱۹۷۹ ایران تا جشن چهل سالگی‌اش دوام نخواهد آورد.»
توضیح اینکه در میان صاحب‌نظران سیاسی و اجتماعی با تجربه‌ای که از انقلاب‌های دیگر دارند این مسئله مطرح است که همه انقلاب‌ها پس از مدتی دچار ترمیدور می‌شوند؛ یعنی پس از مدتی شور و نشاط انقلابی آنها فروکش می‌کند و مجدداً به حالت قبل خود برمی‌گردند. به این نحو که پس از مدتی از انقلاب و قرار گرفتن انقلابیون در رأس امور، مجدداً عده‌ای شورش و انقلابیون اصیل را از دور خارج و حتی آنها را قتل‌عام می‌کنند و انقلاب به وضعیت قبل از انقلاب برمی‌گردد. همان‌گونه که در انقلاب‌های کمونیستی شرقی و لیبرالیستی غربی و دیگر انقلاب‌ها اتفاق افتاده و باعث شده که این نظریه توسط عده‌ای از ضدانقلاب تبلیغ شود که انقلاب اسلامی رفتنی است و به سرنوشت دیگر انقلاب‌ها گرفتار خواهد شد.
رهبر فرزانه انقلاب در چنین شرایطی این بیانیه را صادر فرمودند تا به کسانی که گهگاه خواب آشفته بربراندازی انقلاب اسلامی را می‌بینند نشان دهند که نه تنها خواب و خیال‌های باطل آنان تعبیر نخواهد شد، بلکه ایران اسلامی عزم خود را برای ساختن ایرانی الگو و تمدن‌ساز جزم کرده است و به دشمنان و بدخواهان بیگانه و پیاده‌نظام‌های مرعوب و حقیر داخلی آنان که متأثر از تبلیغات فضای مجازی، تهاجم وسیعی را علیه امید و نشاط مردم نسبت به آینده آغاز کرده بودند و دائماً فضای یأس و ناامیدی را پمپاژ می‌کردند و فریاد می‌زدند که کار انقلاب تمام است، نشان داد که نه تنها انقلاب اسلامی ایران دچار ترمیدور و ارتجاع نخواهد شد، بلکه رهبری الهی و ولایی مبتنی بر ولایت فقیه به عنوان یک پادزهر، روزنه‌های هرگونه عقبگرد و ارتجاع و ترمیدور را مسدود خواهد کرد.
۳- این بیانیه در زمانی صادر شد که اقتدار ایران در منطقه در هماوردی با نظام سلطه که با همراهی مرتجعین منطقه میلیاردها دلار برای اغتشاش در منطقه و پیرامون ایران صرف کرده‌اند به اثبات رسیده بود. اقتداری که ایران اسلامی از خود در مقابله با داعش دست ساخته آمریکا در دفاع از سوریه، عراق، لبنان و به‌ویژه جلوگیری از وارد شدن آسیب داعش به ایران نشان داد، مثال زدنی است. به عبارتی این بیانیه در اوج اقتدار بین‌المللی ایران اسلامی در مقابله با داعش و رشد تولید علم و فناوری و صنایع پیشرفته موشکی و تکنولوژی‌های برتر نظامی و هسته‌ای در منطقه و خاورمیانه صادر شد.
۴- این بیانیه نشان داد که گام دوم انقلاب در ادامه و استمرار گام چهل ساله گذشته انقلاب و در جهت اهداف و آرمان‌های انقلاب امام و شهیدان، بدون احساس ندامت و پشیمانی و بدون عقب‌نشینی و کوتاه آمدن از آرمان‌ها و ارزش‌های انقلاب صادر شده است. این بیانیه در حقیقت نشانه عزم و اراده نظام بر استمرار مراحل تکاملی انقلاب اسلامی و به عبارتی بیانگر این واقعیت است که برخلاف تهدیدهای دشمنان بیرونی و گزینه‌های روی میزی که برای جنگ‌طلبی مطرح می‌کنند، نظام بدون واهمه از باج‌خواهی‌ها و عربده‌کشی‌های نظام سلطه و برخلاف اهداف پلیدی که پشت تحریم‌ها برای تغییر رفتار و در نهایت تغییر نظام اسلامی قرار دارد؛ حتی با وجود ناکارآمدی‌ها و مشکلات ناشی از عملکرد نامطلوب برخی از مسئولان، قادر به پمپاژ امید و نشاط در مردم و ترسیم آینده‌‌ای درخشان در برابر ناامیدی‌هاست.
جوانان مخاطب پیام هستند
مخاطب رهبری در بیانیه گام دوم جوانان هستند. رهبری فرزانه با استراتژی میداندار کردن جوانان در عرصه مدیریت کشور، جوانان را با عبارات مختلفی مانند موتور حرکت و پیشرفت کشور و تحقق‌بخش مراحل تکاملی انقلاب به شرح زیر مورد خطاب قرار دادند:
«دهه آینده دهه شما جوانان است. چشم امید برای برای تحقق عدالت به شما جوانان است. آینده کشور چشم‌انتظار شما جوانان است. دهه آینده زمان تحرک جوانان برای بهره‌برداری از دستاوردهای گذشته و ظرفیت‌های استفاده نشده است. استمرار راه طی شده پس از چهل سال برای ساختن الگوی کامل نظام پیشرفته اسلامی در همه عرصه‌های دین، اخلاق، معنویت و عدالت باید توسط جوانان انجام شود. اینک مطالبه عمومی من برای تحقق این اهداف از شما جوانان است. جوانان عزیز! قدر خود بدانید و با قوت الهی به سوی آینده خیز بردارید و حماسه بیافرینید، زیرا دنیا به جوانان ایرانی و پایداری ایرانی و ابتکار ایرانی در بسیاری از عرصه‌ها با چشم تکریم و احترام می‌نگرد.
«ضرورت حضور مدیران جوان، کارگزاران جوان، اندیشمندان جوان، فعالان جوان در همه عرصه‌ها و میدان‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و بین‌المللی برای استمرار راه طی شده پس از چهل سال، شما جوانان، در شکستن محاصره‌های تبلیغی دشمنان در مأیوس کردن مردم و مسئولان از آینده پیشگام باشید؛ نهال امید به آینده را در خود و دیگران پرورش دهید و ترس و نومیدی را از خود و دیگران بزدایید.»
بر این اساس جوانان عزیز ما باید با عزم راسخ و اراده‌ای پولادین و شناخت عمیق از چالش‌ها و فرصت‌های انقلاب و با توکل بر خدا، خود را برای تکمیل مراحل انقلاب و ساختن تمدن اسلامی آماده و علی‌الخصوص زمینه‌ها را برای طلوع خورشید ولایت عظمای امام عصر«عج» فراهم سازند.
به یاری خداوند در شماره‌های بعدی به بخش‌های مهم بیانیه و الزامات دستیابی به تمدن اسلامی و توصیه‌های ارائه شده به جوانان پرداخته خواهد شد.