؟ سوال:
در رابطه با بازى شطرنج قبل از انقلاب مراجع حكم به حرام بودن آن مى دادند ولى اكنون بعضى بر فرض عدم برد و باخت آن را جايز دانسته اند در صورتى كه همه مى دانند امكان ندارد كه يك بازى بشود بدون برد و باخت. مثلا سر يك نوشابه يا نهار يا چيزهاى ديگر و آخر الامر منتهى مى شود به جام و مدال و كاپ و فعلا هم رواج پيدا كرده و در سيماى جمهورى اسلامى هم آموزش داده مى شود. خواهشمند است حكم فقهى آن را بيان فرمائيد.
(اراك, حاج على, ك)
پاسخ:
به نظر حضرت امام ـ قدس سره ـ اگر شطرنج در عرف مردم قمار باشد بازى با آن حتى بدون برد و باخت جايز نيست.
؟ سوال:
آيا عروس مى تواند جلو چشم پدر شوهر خود سر برهنه و يا با آستين هاى بالا زده ظاهر بشود؟
(تهران, باقرآباد, قنبر على, ق)
پاسخ:
پدر شوهر محرم است.
؟ سوال:
تكليف دانشجويان دانشگاه پيام نور كه فقط پنجشنبه و جمعه به دانشگاه مى روند آن هم در شهرى غير از شهر محل اقامتشان راجع به روزه گرفتن چيست؟
(بيرجند, كاظم, چ)
پاسخ:
به فتواى حضرت امام ـ قدس سره ـ اگر مسافت شرعى باشد روزه باطل است.
؟ سوال:
1ـ در مورد كفاره جمع از شما سوال كرده بودم و شما فرموده بوديد كه بايد براى هر كفاره 60 روز روزه بگيريد به اين ترتيب كه 31 روز آن دنبال هم باشد با توجه به اين كه من به علت ضعف و بيمارى قادر نيستم 31 روز پى در پى روزه بگيرم آيا از من ساقط مى شود يا اين كه مى توانم در اين بين چند روز بخورم و بعدا بگيرم.
اما اطعام آيا مى توانم پول اطعام 60 فقير را به روحانى محل بدهم يا بايد به نماينده مرجع تقليد برسانم؟
2ـ آيا زن مى تواند بى حجاب توى حياط يا بالكن بيايد در صورتى كه احتمال اين كه از خانه هاى مجاور او را ببينند وجود دارد.
3ـ آيا مرد مى تواند از پشت پرده يا پنجره و مانند آن از فاصله زياد به زن نامحرمى نگاه كند.
4ـ اصرار بر گناه صغيره كه به فتواى حضرت امام(ره) خود, يك گناه كبيره است يعنى چه؟
5ـ نگاه كردن به دختر بچه هايى كه معلوم نيست مكلف شده اند يا نه چه حكمى دارد.
(تهران: مهدوى)
پاسخ:
1ـ بايد 31 روز پى در پى باشد و اگر به دليل بيمارى نمى توانيد, به مقدارى كه مرض مانع است ضرر نمى زند. پس اگر مثلا پس از 10 روز يك روز يا دو روز خوردن ضرورى است به همين مقدار بايد اكتفا كنيد و مابقى را پى در پى انجام دهيد. ضمنا كفاره جمع اگر براى ابطال روزه با كار حرام باشد مورد احتياط است و فتوى نيست و مى توانيد رجوع كنيد به كسى كه آن را واجب نمى داند و به اطعام اكتفا نمائيد. و در مورد اطعام بايد خود طعام داده شود و مى توانيد پول را به كسى بدهيد كه به او اطمينان داريد تا غذا بخرد و به فقرا بدهد و اگر انجام نداديد وصيت كنيد كه بعدا عمل شود ولى سعى كنيد در حال حيات انجام دهيد.
2ـ نبايد زن خود را در معرض ديد نامحرم قرار دهد.
3ـ نگاه از پشت شيشه و پرده نازك هم جايز نيست.
4ـ تشخيص گناه صغيره مشكل است ولى اگر تشخيص داده شود اصرار بر آنها و عدم ترك و توبه, خود در حكم گناه كبيره است.
5ـ بدون لذت و خوف فريفته شدن و به گناه افتادن اشكال ندارد.
؟ سوال:
گوش دادن به آهنگهايى كه از صدا و سيما پخش مى شود چه آهنگهاى شاد و غمگين چه آهنگهاى سنتى چه حكمى دارد و آيا باعث باطل شدن روزه نمى شود؟
(اصفهان: ز ـ حيدرى)
پاسخ:
آهنگى كه مناسب مجالس لهو و عياشى نباشد جايز است و هم چنين اگر مشكوك باشد و به هر حال آهنگ روزه را باطل نمى كند.
؟ سوال:
چند سال قبل از ناحيه ساعد, دست راستم شكست پس از گچ گرفتن و معالجات متوجه شدم كه دستم كج گرفته و در هنگام وضو و شستن صورت با مشكل مواجه هستم, آيا اشكال دارد در موقعى كه دست راست تا اين حد مشكل دارد از دست چپ براى شستن صورت استفاده شود؟
(بوشهر: اسفنديار, ك)
پاسخ:
شستن صورت با دست چپ عمدا هم اشكال ندارد بلكه مى توانيد زير لوله بگيريد و بشوئيد.
؟ سوال:
1ـ اگر مإموم در هنگام قرائت ركعت دوم به امام اقتدا كند آيا لازم است قنوت را همراه امام بخواند و اگر خواند آيا در ركعت دوم كه ركعت سوم امام است خواندن قنوت جايز است؟
2ـ خواندن نماز ظهر و عصر قبل از خواندن قضاى صبح جايز است و اگر بعد از ورود در نماز ظهر يادش آمد چه بايد بكند؟
3ـ در صورت نبودن روحانى در روستا و اعتماد مردم به معلم غير روحانى وى مى تواند جماعت را اقامه كند؟
(بيرجند: جواد,م)
پاسخ:
1ـ بايد متابعت از امام كند و مى تواند در ركعت بعد نيز قنوت بخواند.
2ـ خواندن نماز ظهر و عصر قبل از قضاى صبح اشكال ندارد ولى بهتر است ابتدا صبح آن روز را قضا كنيد. و اگر در اثنإ نماز يادتان آمد اگر قبل از ركوع ركعت سوم باشد مستحب است عدول به نماز صبح كنيد.
3ـ اگر شراط امام جماعت را دارا باشد, اشكال ندارد.
؟ سوال:
1ـ گفتن اذان و اقامه قبل از نمازهاى يوميه و نماز عيد فطر و ميت چه حكمى دارد؟
2ـ آيا فشار قبر براى هر انسانى وجود دارد و آيا براى همه يكسان است؟
(يزد: م ـ فاطمى)
پاسخ:
اذان و اقامه قبل از نماز يوميه مستحب است و واجب نيست و براى نمازهاى ديگر واجب هم نيست.
2ـ ظاهرا منظور از فشار قبر عذابى است كه در عالم برزخ بر انسان به دليل گناهان يا رفتار او وارد مى شود و اگر انسان نيكوكار باشد و با مردم و بخصوص اهل خانه اخلاق خوب داشته باشد و از گناهان بزرگ اجتناب كند اميد است عذابى بر او نباشد.
؟ سوال:
1ـ اگر بعد از مدتى متوجه شويم كه سوره اى را كه در نماز مى خوانده ايم در چند آيه آن كلمات را اشتباه تلفظ مى كرده ايم آيا نماز صحيح است يا خير؟
2ـ در حال انجام غسل جنابت متوجه شدم كه اذان صبح را شروع كرده اند, من به كار خود ادامه دادم و غسل را به اتمام رساندم آيا روزه ام صحيح است؟
3ـ آيا دعاى هنگام افطار را مى توانيم به فارسى بگوئيم؟
(بندربوشهر: عبدالله, ب)
پاسخ:
1ـ اگر در آن موقع ترديد در صحت قرإت نداشتيد نماز صحيح است.
2ـ اگر عمدا غسل را تا طلوع فجر تإخير نيانداخته ايد روزه صحيح است و اگر عمدا بوده بايد آن روزه را تمام كنيد و بعدا هم قضا كنيد.
3ـ دعايى كه وارد شده بايد به عربى خوانده شودولى به فارسى هم دعا كردن خوب است و بهتر است ترجمه همان دعاها باشد.
شيراز: برادر, ر, ز:
خريد لوازم خانگى به صورت قسطى حلال است.
يزد: برادر عبدالله:
عبادت را ترك نكنيد هرچند نتوانيد حضور قلب را به طور كامل داشته باشيد. اگرچه حضور قلب روح نماز است ولى دست يابى به آن بسيار مشكل است و تنها شما نيستيد كه از اين نعمت محروميد كه موجب اين همه يإس و نوميدى باشد بلكه اصولا تمركز حواس چه در نماز و چه در غير آن از مشكل ترين رياضتها است. آن چه مهم است اين كه تلاش كنيد هرچند به طور محدود خشوع و حضور قلب را در خود ايجاد كنيد به هر مقدار كه موفق شويد غنيمت است.
اصفهان: راننده تريلر:
سوال خود را از دفتر مرجع تقليدتان بپرسيد.
رزن همدان: خواهر م, ح:
شما هنوز در اول راهيد, بايد صبر و حوصله داشته باشيد هم شما و هم شوهرتان. مطمئن باشيد مشكلاتتان تدريجا حل خواهد شد و با همديگر با صلح و صفا زندگى خواهيد كرد هر دو بايد بدانيد كه شما براى همديگر هستيد نه براى خانواده يكديگر, شما اهميت ندهيد به دور شدن ايشان از خانواده شما, گرچه اين كار سزاوار نيست و هم چنين ايشان هم به اين جهت اهميت ندهد بلكه بيشترين توجه را به خوبيها و محبت هاى يكديگر داشته باشيد و سعى كنيد با تفاهم و تواضع و به دور از خودخواهى و اصرار بر مواضع خويش يكديگر را درك كنيد. خداوند خانه اى را كه در آن صلح و صفا و محبت و صميميت باشد دوست دارد و بر عكس خانه اى را كه در آن آواى فراق و ناهمگونى بين زن و شوهر مومن داده شود دوست ندارد. شما سعى كنيد با محبت و جاذبه خود او را جذب كنيد تا هرگز نتواند سخن از ناخوش آيندى بگويد و او نيز بايد چنين باشد. خداوند لطف و رحمتش را بر شما نازل فرمايد.
جديدترين آثار مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم كه به دفتر مجله اهدإ شده است:
چاپ اول:
روش هاى تإويل قرآن, دكتر محمد كاظم شاكر.
قواعد وقف و ابتدا در قرإت قرآن كريم, دكتر محمد كاظم شاكر.
حريم در فقه شيعه, محى الدين فاضل هرندى.
ابوالاسود الدوئلى فى الميزان, دكتر محمد المنصور.
حسن يوسف, آيه الله سيد رضا صدر.
در خانقاه بيدخت چه مى گذرد؟ محمد مدنى.
ادراك حسى از ديدگاه ابن سينا, محمد تقى فعالى, واحد كلام و فلسفه مركز مطالعات و تحقيقات اسلامى.
المعتبر فى شرح المختصر, جلد پنجم, عباس ظهيرى.
دين و چشم اندازهاى نو, ترجمه غلامحسين توكلى, واحد كلام و فلسفه مركز مطالعات و تحقيقات اسلامى.
گذشته, حال و آينده حوزه در نگاه رهبرى, تإليف جمعى از نويسندگان مجله حوزه.
فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه مجلس شوراى اسلامى جلد سى و پنجم, مركز مطالعات و تحقيقات اسلامى.
سيد محمد كاظم يزدى, مرتضى بذرافشان, پژوهشكده باقرالعلوم.
پول بانك, صرافى, محمد حسين ابراهيمى.
گام نخستين, حسن رمضانى.
سلمان فارسى استاندار مداين, احمد صادقى اردستانى.
مإخذ شناسى نظام تعليم و تربيت روحانيت, محمد نورى, مركز مطالعات و تحقيقات اسلامى.
النهجه المرضيه فى شرح الالفيه, تحقيق نقى منفرد.
الالهيات من كتاب الشفإ, تحقيق آيه الله حسن زاده آملى.
تفسير راهنما روشى نو در ارائه مفاهيم و موضوعات قرآن, جلد هفتم, اكبر هاشمى رفسنجانى و جمعى از محققان.
المعجم المفهرس لالفاظ احاديث بحارالانوار, جزء 14.
چاپ دوم و سوم:
حجاب از ديدگاه قرآن و سنت, فتحيه فتاحى زاده.
مظهر ولايت پژوهشى در زندگى اميرمومنان, سيد اصغر ناظم زاده.
تحليلى از زندگانى سياسى امام حسن مجتبى(ع) سيد جعفر مرتضى ترجمه محمد سپهرى.
پاورقي ها: