سخنان معصومان عليهم السلام
دنيا همچون بازار است
رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم :
ليجيئنّ أقوامٌ يَوم الْقيامَة لَهُم حَسَناتٌ كامْثالِ الْجِبال فَيَأمُر بِهِم الَى النّار فَقيل : يا نَبى ّ اللّه أمُصَلُّونَ كانُوا؟ قال َ: نَعَم ْ, كانُوا يصلّون و يصومون وَيأخذُون وَهْناً مِنَ اللَّيْلِ لكِنَّهُمْ اِذا لاحَ لَهُمْ شَىءٌ مِنَ الدُّنْيا وثبوا عليه (1)
گروهى از مردم را روز قيامت حاضر مى كنند كه اعمال نيكى همانند كوهها دارند ولى فرمان مى رسد آنان را در آتش دوزخ افكنند. از حضرت سؤال شد: اى پيغمبر خدا آيا آنان نمازخوان بودند؟ حضرت فرمود: آرى نماز مى خواندند و روزه مى گرفتند و حتى شب زنده دارى هم مى كردند ولى چون چيزى از دنيا براى آنان آشكار مى شد, خود را بر آن مى افكندند. (نسبت به آن حريص بودند)رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم :
يا أباذَر ما مِنْ شابٍّ يدع اللّه الدُّنيا و لهوُها و اهرم شبابَهُ فى طاعة الله الاّ اعطاه اللّه اجر اثنين و سبعين صدّيقا(2)
اى اباذر هيچ جوانى به خاطر خدا از دنيا و سرگرمى هاى آن روى نگرداند, و جوانى خويش را در طاعت خدا پر نكند مگر اين كه خداوندپاداش هفتاد و دو صدّيق به او عطا فرمايد.امام على عليه السلام :
انتهزوا فرص الخير فانّها تمرّ مرّ الصحاب (3)
فرصتهاى خوب را مغتنم شماريد, چه آنها مانند ابر در گذرند.امام على عليه السلام :
وَ عامِلٌ عَمِلَ فى الدُّنيا لِما بَعْدها فجاء َهُ الَّذى له من الدُّنيا بغير عملٍ، فاحرز الحظّين مَعَاً، وَ ملك الدّارين جَميعَاً فاصْبَحَ وجيهَاً عِنْدَاللّه، لايسأل الله حاجةً (شيئا)فَيَمْنَعُهُ (4)
و آن كه در دنيا براى آخرت كار مى كند ، و نعمت هاى دنيا نيز بدون تلاش به او روى مى آورد ، پس بهره هر دو جهان را چشيده ، و مالك هر دو جهان مى گردد، و با آبرومندى در پيشگاه خدا صبح مى كند، و حاجتى را از خدا در خواست نمى كند جز آن كه روا مى گردد.امام على عليه السلام :
الدُّنيا جيفَةُ طالِبُها كِلابُ (5)
دنيا مردار است و اگر كسى خواست مردار بخورد حملهء سگ ها را نيز بايد تحمّل كند.امام صادق عليه السلام :
الرغبَة فى الدُنيا تورث الغَمّ والحُزن , والزُّهْد فى الدُّنيا راحَةُ القَلْب والْبَدَن . (6)
ميل به دنيا موجب غم و اندوه مى شود و بى ميلى به دنيا آسايش تن و دل است .امام صادق عليه السلام :
فانْ اردت أن تجْمَع عزّ الدُّنيا فَاقْطَع طَمعك مِمّا فى أيدى النّاس فانّما بلغ الاءنبياء و الصّدّيقون ما بَلغوا بقَطْع طَمَعِهِمْ (7)
اگر مى خواهى عزّت و بزرگوارى دنيا را به دست آورى از آنچه در اختيار مردم است قطع طمع كن , كه پيامبران و صديقين با اين خصلت به مدارج خود نايل شدند.امام صادق عليه السلام :
لايَجْمَعُ اللّهُ لِمُومنٍ من الوَرَعِ والزُّهدِ فى الدُّنيا الاّ رَجَوْتُ لَهُ الجَنّةَ و انّى لاُحِبُّ الرّجلَ الْمُؤمِنَ مِنْكُمْ اذا قامَ فى صَلاتِه أن يُقْبَلَ بقلْبِه اِلَى اللّه تعالى و لايَشْغَلَهُ بامْرِ الدُّنيا. فَلَيْسَ مؤمِنٌ يقبِلَ بقَلْبِه فى صَلاتِه اِلَى اللّهِ الاّ أقْبَلَ اللّهُ اِلَيْهِ بِوَجْهِه وَ اَقْبَلَ بِقُلوبِ المؤمِنينَ اِلَيْهِ بِالمَحَبَّةِ لَهُ بَعْدَ حُب ِّاللّه اِيّاهُ (8)
اگر براى مؤمن زهد و ورع جمع شد, من اميد بهشت دارم . من دوست دارم كه نماز را با توجه به خدا بخوانيد و چيزى شما را مشغول نكند.پس مؤمنى نيست كه با قلبش رو به خدا كند جز اين كه خداوند به او رو كرده و دلهاى مؤمنان را جايگاه محبّت او قرار مى دهد.امام صادق عليه السلام :
مَنْ زَهِدَ فى الدّنيا اثبت اللّه الحكمة فى قَلْبِه و انْطَقَ بها لسانَهُ وبَصَّرَهُ عُيُوبَ الدُّنيا داءَها و دواءَها و اخرجه اللّه مِنَ الدُّنيا سالماً الى دارالسَّلام (9)
هر كس در دنيا زهد ورزد خداوند حكمت را در قلبش استوار سازد و زبانش را بدان گويا سازد و او را به عيب هاى دنيا و به درد و درمان آن بينا فرمايد و او را از دنيا سالم بيرون بَرَد و به دارالسلام وارد سازد.امام كاظم عليه السلام :
انّ مثل الدُّنيا مَثَلُ الحيّه مَسُّها ليّنٌ وَ فى جَوْفها السَّم القاتِل , يَحْذَرُها الرّجالُ ذَووالعقول و يهوى الَيْها الصّبيان بِأَيْديهِمْ (10)
دنيا همچون مار است برونش نرم و در درونش زهر كشنده است , خردمندان از آن دورى مى كنند و كودكان به آن دست مى يازند.امام هادى عليه السلام :
الدُّنيا سوقٌ ربح فيها قَوْمٌ و خَسِرَ آخَروُن (11)
دنيا بازارى است كه گروهى در آن سود مى برند و گروهى ديگر زيان مى بينند.امام حسن عسكرى عليه السلام :
انَّكُم فى آجالٍ منقوصَةٍ و ايامٍ معدودةٍ والموت يأتى بغتةً, مَنْ يزرع خيراً يحصد غبطةً و مَنْ يزرع شرّاً يحصد ندامةً (12)
همانا شما را عمرهايى است كوتاه و روزهايى اندك , و ناگهان مرگ فرا مى رسد, پس آن كس كه خير بكارد شادى و خوشى بدرود و هر كه بدى بكارد پشيمانى و ندامت برداشت كند.امام عسكرى عليه السلام :
انّ اللّه جعل الدّنيا دار بَلْوى و الآخرة دارَ عُقْبى و جعل بَلْوَى الدّنيا لثواب الآخرة سبباً و ثواب الآخرة من بَلْوَى الدّنيا عوضاً (13)
همانا خداوند دنيا را سراى آزمون و روز واپسين را سراى پاداش قرار داده است و آزمون دنيا را سبب دستيابى به پاداش آخرت گردانيده وپاداش آن جهانى را در مقابل آزمون اين جهان مقرّر كرده است .پى نوشت ها:
1 بحار, ج 74 ص 1762. بحار, ج 77 ص 84
3 شرح غرر الحكم , ج 3 ص 644
4. نهج البلاغه , حكمت 269
5 بحار, ج 87 ص 289 6. بحار, ج 75 ص 240
7 بحار, ج 5 ص 3238. امالى مفيد, ص 165
9 بحار, ج 2 ص 331. بحار, ج 78 ص 311
11 تحف العقول , ص 36212. بحار, ج 78 ص 373
13. تحف العقول , ص 483