بی‌پرده با تاریخ / بهمن ۱۳۵۹
سید روح‌الله امین‌آبادی
در اولین روز بهمن ماه ۱۳۵۹، وزارت امورخارجه کشورمان با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد ایران به دلیل حضور صدام در کنفرانس سران کشورهای اسلامی در این کنفرانس شرکت نخواهد کرد. رئیس‌جمهور آمریکا رونالد ریگان نیز به‌‌رغم تعهد دولت این کشور به عدم دخالت در امور ایران در قرارداد الجزایر، خواستار تغییر دولت ایران شد. از سوی دیگر آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، رئیس وقت مجلس در سخنرانی‌های متعدد خود اعلام کرد مذاکرات نشان داد که آمریکا همچنان شیطان بزرگ است و راه قدس از تسخیر سفارت آمریکا می‌گذرد. ابوالحسن بنی‌صدر رئیس‌جمهور وقت نیز که خط جدایی از نهادهای نظام را پیگیری می‌کرد در سخنرانی‌های خود متکبرانه اعلام کرد: «من تنها رئیس‌جمهور تاریخ هستم که گذشت زمان از محبوبیتم نکاسته است.»
با هم رویداد‌های بهمن ۱۳۵۹ را مرور می‌کنیم.
دلایل عدم حضور ایران در کنفرانس اسلامی اعلام شد
در بخشی از اطلاعیه وزارت امورخارجه در اولین روز بهمن ماه ۱۳۵۹ آمده است:
«دولت جمهوری اسلامی ایران با الهام از رهنمودهای امام خمینی رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و ضمن ابراز علاقه به شرکت در کنفرانس مذکور، با در نظر گرفتن جنایات و تجاوزات رژیم عراق علیه ایران که به همه ملل و دولت‌های جهان، مسلم و روشن و از مظاهر آشکار نقض تمام موازین اسلامی و انسانی است و به علت شرکت و حضور صدام در اجلاس سران کشورهای مسلمان جهان در این کنفرانس شرکت نخواهد کرد.»(۱)
راه قدس از تسخیر سفارت آمریکا می‌گذرد
آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در جلسه علنی ۱ بهمن ۱۳۵۹ مجلس ضمن ارائه تحلیلی در مورد تسخیر سفارت آمریکا و آزادسازی گروگان‌ها گفت راه قدس از تسخیر سفارت آمریکا می‌گذرد و در ادامه افزود:
«قبل از هر چیز باید مراتب تشکر و قدردنی خود را از برادران عزیز دانشجویان پیرو خط امام، این فرزندان راستین انقلاب اسلامی ابراز کنیم که نقطه عطفی در حرکت جمهوری اسلامی شدند. افراد اشتباه زیاد دارند، اما ثابت شده که وجدان عمومی یا بی‌اشتباه است یا کم اشتباه و تأییدی که این ملت و این مردم البته قشر مسلمان آگاه حکیم، حکیم به معنای غیرفرمولی‌اش، یعنی آن شعور خاصی که اسلام به این مردم داده است، حمایتی که اینها کردند و پشتوانه کار بودند و حضور همین‌ها بود که سم‌پاشی‌های افراد ناآگاه یا مغرض را خنثی کرد. از دولت هم باید تشکر کرد که بسیار ماهرانه و هوشیارانه در پیاده کردن مصوبات مجلس و با نهایت هوشیاری در مقابل رندی‌های طرف مذاکره و با ملاحظه همه جهات که نگذارد آنها با همه شیطنتی که دارند و در این مذاکرات احساس شد واقعاً شیطان بزرگ هستند و آن قدر شیطانند که در پاک‌نویسی و ماشین کردن یک سند، حتی کلمه حساسی را می‌اندازند که اگر از زیر چشم بازبین‌ها در رفت، یک کلاه بگذارند، دولت هوشیار و انقلابی مسلمان ما همان طور که از یک مسلمان آگاه انتظار می‌رفت درست برخورد کرد واین مصوبه را خوب اجرا کرد.می‌خواهم بگویم این عمل انقلابی در تاریخ از بزرگ‌ترین اقدامات سازنده تاریخ است.»
فواید دشمنی با آمریکا برای ملت ایران از زبان هاشمی
رئیس مجلس گفت:
«ما متوجه شدیم که باید روی پای خودمان بایستیم. ملت ما متوجه شد که در حرکت انقلابی خود نیاز به ریاضت دارد و بدون ریاضت نمی‌شود کار کرد. باید آمادگی ریاضت پیدا کرد و دنیا فهمید که آمریکا این شیطان بزرگ، درست به تعبیر قرآن با لشکر پیاده و سوارش و با نیروهای مخفی و ظاهرش از هر جا که توانست تلاش کرد ما را در این برنامه به‌خصوص بشکند و نتوانست. اگر فردا که ان‌شاءالله دیر نخواهد بود عراق و صدام را شکستیم و ملت عراق را آزاد کردیم و حکومت اسلامی در عراق به وجود آمد، غیر از اینکه یک ملتی آزاد شده است و منطقه رو به صلاح می‌رود، در بعد جهانی قضیه، جبهه اسلامی از رود هیرمند در شرق سیستان تا رود اردن در شرق دولت غاصب اسرائیل، یکپارچه پشت ملت فلسطین می‌ایستد و اردن دیگر چیزی نخواهد بود. بعد از عراق آیا جبهه به این عمق دیگر اسرائیل را می‌گذارد که بماند؟ و اگر ما روزی از جبهه شرق با این طول و این عرض به گرده اسرائیل فشار بیاوریم، سادات‌ها و صدام‌ها و شاه‌حسین‌ها چه می‌توانند بکنند؟ خداوند از همین مجرای باریک و از همین دروازه جاسوس‌خانه آمریکا راه را به سوی قدس برای ما گشوده است.»(۲)
هاشمی: راه مقابله با کاستی‌ها سازش با آمریکا نیست
در ۱۱ بهمن ماه ۱۳۵۹، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی رئیس وقت مجلس شورای اسلامی که به همدان سفر کرده بود طی سخنان پیش از خطبه‌های نمازجمعه این شهر گفت:
«انقلاب همیشه در مسیرش به نواقصی برخورد می‌کند. در این موقع انسان دو راه دارد. یا سازش کند و برای اینکه مخالف نداشته باشد، به‌طور مثال با آمریکا یا با ارتجاع و یا شهوتران‌ها بسازد. این می‌شود آسایشی که زحمت در آن نیست، اما این، انقلاب اسلامی نیست.» [و باید در مقابل کاستی‌ها مقاومت کرد و تن به سازش نداد].(۳)
تکبر مثال‌زدنی یک رئیس‌جمهور
ابوالحسن بنی‌صدر ۵ بهمن ماه ۱۳۵۹ در اجتماع مردم قزوین با بیان اینکه مردم ایران مردمی بی‌سابقه در تاریخ معاصر هستند، متکبرانه اظهار داشت:
«در جهان ما سابقه ندارد که کسی به ریاست جمهوری انتخاب شده باشد و زمان از محبوبیتش نکاسته باشد. آنچه من دارم و مایلم در این مکان عرض کنم این است که: خداوندا! مرا سزاوار این اعتماد قرار ده و این ملت بزرگ را نسبت به من با مهر و محبت نگاه بدار و مرا در انجام این مسئولیت سنگین موفق بدار.»(۴)
ضرورت‌های سیاست خارجی انقلاب در بیان سید محمد خاتمی
سید محمد خاتمی نماینده اردکان در مجلس شورای اسلامی، سیاست خارجی ایده آل جمهوری اسلامی را تشریح کرد. او همه مشکلات ایران را ناشی از مبارزه ملت با سلطه خارجی دانست و گفت:
«برای دنیا روشن شده است که ملت ما زیر سلطه هیچ کشوری نخواهد رفت، لذا همه مشکلاتی که برای کشور ما به وجود آمده به خاطر پافشاری روی این اصل بوده است. روزی که مردم با شاه مبارزه می‌کردند، او را به عنوان عامل و سمبل سیستم وابسته آمریکایی می‌شناختند. بدین لحاظ می‌بینیم که بلافاصله نیروی اصلی انقلاب، مبارزه با امپریالیسم آمریکا را اساس هرگونه مبارزه برای استقلال قرار می‌دهد و این مبارزه در اشغال لانه جاسوسی که در واقع مرکز فرمانروایی آمریکا بر ایران بود در اوج خود جلوه‌گر می‌شود.»
وزیر خارجه باید اسلام‌شناس باشد
خاتمی در مورد شرایط وزیر خارجه گفت:
«بر اساس روح انقلاب، کسی می‌تواند و باید این پست را اشغال کند که اسلام را بداند، یعنی جان و روحش نشأت گرفته و برآمده از ارزش‌های والای اسلام باشد. او بایستی انعکاسی از شخصیت بزرگ امام امت باشد و در سایه اعتقاد و اعتماد در صدد عرضه ارزش‌های اسلامی برآید.»
وی با بیان اینکه ما در دنیای واقعیات زندگی می‌کنیم، اظهار داشت:
« از شرایط انتخاب وزیر امورخارجه، اطلاعات سیاسی، آگاهی از اوضاع و احوال ملل، ماهیت حکومت‌های موجود در دنیا و مشکلات و مسائل دنیای اسلام و مستضعفین است. با وجود این، آشنایی او با سیاست و دیپلماسی اسلام بایستی بیش از جنبه‌های دیگر باشد.»(۵)
تعهدی که بلافاصله نقض شد!
در حالی که آمریکا تعهد کرده بود در امور داخلی ایران مداخله نکند، امروز رئیس‌جمهور آمریکا در یک کنفرانس مطبوعاتی خواستار تغییر دولت کنونی در ایران شد. ریگان گفت هر چند به خاطر گروگان‌گیری علیه ایران اقدام تلافی‌جویانه‌ای را انجام نمی‌دهد، برقراری مجدد روابط با ایران را ممکن نمی‌داند. وی گفت:
«فکر نمی‌کنم انتقام‌گیری به نفع ما باشد، اما در عین حال ما نمی‌توانیم گروگان‌گیری را نادیده بگیریم.»
رئیس‌جمهور آمریکا در مورد تعهدنامه‌ای که دولت پیشین آمریکا آن را با ایران امضا کرده بود، گفت:
«ما این تعهدنامه را براساس قوانین بین‌المللی و نیز قوانین داخلی خودمان به مرحله اجرا در می‌آوریم. در ایران باید دولتی روی کار بیاید که حافظ ثبات منطقه باشد.»(۶)
گردهمایی تشنج‌آمیز ضدانقلاب در میدان آزادی
در مراسمی که در میدان آزادی توسط چریک‌های فدایی خلق، طیف اقلیت برگزارشد، بر اثر خشونت و درگیری یک تن کشته و تعدادی نیز مجروح شدند. از نخستین ساعات بامداد این روز هواداران چریک‌های فدایی طیف اقلیت با وجود اعلام ممنوعیت تجمع از سوی وزارت کشور به سوی میدان آزادی حرکت کردند. این عده که تعدادشان از هزار نفر تجاوز نمی‌کرد، تلاش داشتند در شمال غرب میدان آزادی تجمع کنند و سخنرانی ترتیب دهند که با ورود گروه‌های دیگر مردم که علیه منافقین و فدائیان خلق شعار می‌دادند، از خیابان جنوبی میدان آزادی به طرف محوطه میدان به حرکت درآمدند. در ساعت نه و نیم صبح اجتماع فدائیان خلق به خشونت منجر شد و اعضای این گروهک با مردمی که در محل جمع شده بودند درگیر شدند. در این درگیری‌ها یک تن بر اثر ضربه مغزی کشته شد و گروهی نیز مجروح و به بیمارستان منتقل شدند. سخنگوی کلانتری ۱۸ تهران نیز که نزدیک‌ترین کلانتری به محل حادثه است گفت: «یک مأمور ما از ناحیه شکم هدف گلوله قرار گرفته است و هم‌اکنون در بیمارستان بستری است.»(۷)
هشدار روحانی نسبت به تضعیف صدا و سیما
حسن روحانی نماینده سمنان در مجلس شورای اسلامی طی سخنانی نسبت به تضعیف صدا و سیما به‌شدت هشدار داد و افرادی را که این سازمان را تضعیف می‌کنند، به مناظره دعوت کرد. روحانی در بخشی از سخنان خود به صدا و سیما و مدیریت آن پرداخت و گفت:
«ناچارم به نکته‌ای در مورد صدا وسیما اشاره کنم. یکی از آرزوهای ملت ما این بود که آخرین اصل قانون اساسی به مرحله اجرا در آید و نمایندگان سه قوه، مسئولیت اداره و نظارت براین سازمان را عهده بگیرند. در آستانه دومین سالگرد انقلاب شکوهمند ما، این امر تحقق پیدا کرد.»
روحانی با اشاره به تخریب مدیران صدا و سیما از سوی نزدیکان رئیس‌جمهور گفت:
«ما به خاطر توصیه‌هایی که امام به ما کرده‌اند، ساکت می‌مانیم… اما بدانند اگر ادامه پیدا کند، آنها را پای میز مناظره خواهیم کشاند. یوم لاینفع فیها‌هارت و پورت و لاسر و صدا الا من اتی الناس بدلائل قوی. یادشان باشد تک‌تک شورای سرپرستی قادرند همه اینهایی را که جو می‌سازند پای میز مناظره بکشانند.»(۸)
پی‌نوشت‌ها
۱ـ کیهان ، ۱ بهمن ۱۳۵۹، ص ۲٫
۲ـ رک مشروح مذاکرات مجلس، ۱ بهمن ۱۳۵۹٫
۳ـ جمهوری اسلامی ، ۱۱ بهمن ۱۳۵۹، ص ۴٫
۴ـ جمهوری اسلامی، ۵ بهمن ۱۳۵۹، ص ۲٫
۵ـ اطلاعات ، ۵ بهمن ۱۳۵۹ ، ص ۵٫
۶ـ کیهان، ۱۱ بهمن ۱۳۵۹، ص ۱۴٫
۷- جمهوری اسلامی، ۱۸ بهمن ۱۳۵۹، ص ۳٫
۸ـ مشروح مذاکرات مجلس، ۱۸ بهمن ۱۳۵۹٫
سوتیترها:
۱٫
در حالی که آمریکا تعهد کرده بود در امور داخلی ایران مداخله نکند، امروز رئیس‌جمهور آمریکا در یک کنفرانس مطبوعاتی خواستار تغییر دولت کنونی در ایران شد. ریگان گفت هر چند به خاطر گروگان‌گیری علیه ایران اقدام تلافی‌جویانه‌ای را انجام نمی‌دهد، برقراری مجدد روابط با ایران را ممکن نمی‌داند.
۲٫
حسن روحانی نماینده مردم سمنان در مجلس شورای اسلامی: «ما به خاطر توصیه‌هایی که امام به ما کرده‌اند، ساکت می‌مانیم… اما بدانند اگر ادامه پیدا کند، آنها را پای میز مناظره خواهیم کشاند. تک‌تک شورای سرپرستی قادرند همه اینهایی را که جو می‌سازند پای میز مناظره بکشانند