در راه ریشه کن ساختن فقر
فاجعه بزرگ بشریت
آیت الله حسین نوری
«اسلام» به این منظور از استقرار عدالت اجتماعی سخن می گوید و اصول و موازین مخصوصی را در زمینه اقتصاد مطرح می کند که همه مردم از مواهب موجود در جهان و نعمت های خداداد به طور عادلانه استفاده کنند و دارای زندگی ای باشند که در آن افراط و تفریط، اسراف و تبذیر، و اختلاف فاحش طبقاتی وجود نداشته باشد و از فقر و بیکاری و مضیقه اقتصادی اثری و خبری در جامعه بزرگ بشری دیده نشود و فاجعه ای به نام گرسنگی در جهان انسانی وجود نداشته باشد.
این ها مسائلی است که جز با حاکمیت قوانین اسلام و اجرای اصول اقتصاد اسلامی هرگز حل نخواهد شد.
زیرا اصولا در اسلام هیچ ننگ اجتماعی بالاتر از این نیست که عده ای معدود آن قدر داشته باشند که مواهب و نعمت های خدا را حیف و میل کنند و یا در راه تولید و فروش سلاح های مخرب و هموار ساختن راه استعمار و استثمار و سلطه های طاغوتی خرج کنند و عده دیگری یا حتی یک فرد از انسان از تأمین احتیاجات حیاتی خود عاجز و ناتوان باشد.
اکنون قبل از تعقیب بحث سابق که در رابطه با گرسنگی مطرح گمردید در این آمار که مشتی از خروار است دقت بفرمائید:
۱- نگرشی به بحران گرسنگی و سوء تغذیه در کشورهای استعمار زده
هر سال ۴۰ میلیون نفر انسان از گرسنگی می میرند تا زندگی بر اقلیت غارتگر جهان لذت بخش تر شود آمار مرگ و میر ناشی از سوء تعذیه و گرسنگی تنها در سال ۱۹۸۰ قریب ۵۰ میلیون نفر بود. رقمی بالاتر از کشتگان جنگ های اول و دوم جهانی…!!
روند افزایش فقر و گرسنگی در دنیای بحران زده کنونی چنان است که گفته اند:
«در صورت ادامه سلطه استکبار جهانی در سال ۲۰۰۰ (۱۶ سال دیگر) هزار میلیون نفر در فقر کامل به سر خواهند برد» به عبارت دیگر اگر وضعیت بد غذائی که در طول ۲۰ سال گذشته وجود داشته ادامه یابد تا سال ۱۹۸۵ رقم افراد گرسنه دو برابر خواهد شد و این فاجعه قرنی است که تنها اکتبر ۱۹۸۱ آن «جامعه اقتصادی اروپا یک میلیون تن مواد غذائی را نابود کرد» تا کاهش در بهای محصولات غذائی ایجاد نشود.
۲- پاکستان فقیر و تسلیحات مدرن
اخیراً اولین سه شکاری اف ۱۶ آمریکائی به پاکستان تحویل داده شدند، طبق قرار داد منعقده با ایالات متحده آمریکا در ماه ژوئن ۱۹۸۲ به زودی چهل دستگاه از این نوع که مشابه می باشند که ارتش امریکا به آن ها مجهز است به پاکستان واگذار خواهند شد. ایالات متحده آمریکا یک کمک اقتصادی ۲/۳ میلیارد دلاری جهت تأمین هزینه خرید تسلیحاتی پاکستان به این کشور اعطا کرده است مِنْبعَد نیروی هوائی پاکستان با این شکاری ها مدرنترین سیستم های تسلیحاتی را در اختیار خواهد داشت.
این شکاری های جدید در زمانی به پاکستان تحویل داده می شوند که این کشور در وضعیت نامساعدی به سر می برد همان طور که خبر گزاری فرانسه در این رابطه می نویسد «زمستان امسال، پاکستان دیگر قادر به تأمین برق انرژی حرارتی و به راه انداختن چرخ کارخانه های خود نیست».
در شهرهای بزرگ خاموشی حکمفرما است و تنها کسانی که گله و شکایت چندانی از این وضعیت ندارند فروشندگان شمع و چراغ نفتی می باشند. «در کراچی» پایتخت اقتصادی پاکستان «صنعت» برای سومین سال متوالی با قطع مکرر جریان برق و کاهش فشار گاز رو به رو است دولت نظامی به هیچ وجه در پی یافتن راه حلی برای مسائل و مشکلات کشور ۸۰ میلیون نفری که یکی از فقیرترین کشورهای جهان محسوب می شود و مردم آن در شرایط اسف بار به سر می برند نیست ۷۰% درصد از مردم پاکستان فقط به ۲۰% از خدمات عمومی دسترسی دارند. سطح آموزش و پرورش و بهداشت در این کشور بسیار پائین است و شمار افراد با سواد در آن به ۲۰% می رسد که یکی از پائین ترین ارقام اقتصادی در جهان محسوب می شود.
سرکوب، فقر و فلج اقتصادی مهاجرت عظیم فقیرترین کارگران و همچنین ماهرترین آن ها را به ویژه به سوی کشورهای حوزه خلیج فارس در پی داشت.
پاره ای از کشورهای سرمایه داری چون ایالات متحده آمریکا و ژاپن با مشاهده سودی که می توانند از به کار گماشتن کارگزاران به جیب بزنند صنایع چندی را در این کشور مستقر نموده اند.
این مسائل مانعی بر سر راه روند واقعی صنعتی شدن کشور ایجاد کرده و ابعاد وابستگی اقتصاد ملی را افزایش می دهد.
۳- آمریکای لایتن و فقر اقتصادی
کاراکاس خبرگزاری جمهوری اسلامی:
به گزارش بانک توسعه قاره آمریکا از ۱۲۰ میلیون نفر جمعیت فعلی کشورهای آمریکای لاتین ۲۶ میلیون نفر بیکارند و اکنون بزرگترین مشکل آمریکای لاتین گرسنگی و سوء تغذیه می باشد از سوی دیگر در طول سال گذشته ذخائر ارزی کشورهای امریکای لاتین دوازده میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار کاهش یافت که در ۴۰ ساله اخیر بی سابقه بوده است. این در حالی است که در همین مدت تنها دو میلیارد و هفتصد میلیون دلار وام در اختیار کشورهای این منطقه گذاشته شده است.
اینها نمونه بسیار کوچکی است از انعکاس «فقر» این فاجعه عظیم بشری در سطح جهان که در نتیجه عدم توجه به مکتب اقتصادی پیامبران بزرگ الهی (ص) به وجود آمده است.
ما به منظور ارائه عوارض زیانبار «فقر»، یکی از مظاهر آن را که مسأله گرسنگی است مطرح ساختیم و محرومیت حدود ۸۵ درصد مردم دنیا از آن دسته از مواد غذائی لازم و حیاتی را که فقدان یا حتی کمبود آن ها زیان های جبران ناپذیری بر سلامت و زندگی بشر وارد می آورد را شرح دادیم و به طور کلی آن مواد را تحت عنوان «مواد پروتئینی» و «مواد معدنی» و «ویتامین ها» در آوردیم و بحث خود را مشروحا درباره مواد پروتئینی به پایان رساندیم و مقداری هم درباره مواد معدنی بحث نمودیم اکنون با توفیق خداوند متعال دنباله بحث:
زیان های کمبود «فسفر»
یکی دیگر از مواد معدنی که در مسأله فقر غذائی و گرسنگی مخفی نقش مهمی دارد «فسفر» است. فسفر بیش از تمام مواد دیگر در بدن انسان پخش شده و هسته اصلی همه بافت ها را تشکیل می دهد و در واقع جزء مکمل استخوان ها است اما مسأله این است که آثاری که حاکی از کمبود این ماده معدنی باشد بسیار مخفی است زیرا «فسفر» در ترکیب بیشتر مواد خوراکی تقریباً از هر نوع که باشد پیدا می شود و هر کس با هر نوع رژیم غذائی (در صورتی که غذا در اختیار داشته باشد) روزانه مقدار کافی از آن را به بدن خود می رساند. منتها نکته جالب و مهم اینجا است که کمبود این ماده، زیان و خسارت خود را به طور غیر مستقیم بر افراد و سلامت زندگی آن ها وارد می آورد.
بدین معنی در مناطقی که خاک آن ها دچار فقر ماده «فسفر» است تربیت احشام به خوبی صورت نمی گیرد و با پدید آمدن این اشکال در امر دامداری، احشام که طبیعی ترین منابع پروتئین هستند کمیاب یا احیاناً نایاب می شوند و مردم آن نواحی به خاطر کمبود «فسفر» دچار فقر مواد پروتئینی می گردند.
اهل تحقیق می گویند در کشورهای گوناگون کنگوترانسوال و آفریقای جنوبی، فقر علوفه و علیق از لحاظ «فسفر» موجب توقف رشد و یا سبب ایجاد بد شکلی استخوان و انحطاط حیوانات می گردد.
در این گونه مناطق که خاک آن ها دچار فقر «فسفر» است تربیت احشام بسیار دشوار و گاه حتی غیر ممکن می شود و در آن نواحی، فقط به علت فقدان فسفر تولید خواربار هم صورت نمی گیرد و مردم از این لحاظ در فقر و گرسنگی می مانند ملاحظه می کنید که کمبود یک ماده معدنی کار را به جائی می رساند که مردم بعضی مناطق از پروتئین های حیوانی و حتی خواربار هم محروم می شوند و در فقر شدید غذائی دست و پا می زنند.
کم خونی بیماری مصیبت بار فقیران
دیگر از مواد معدنی که برای سلامت و تعادل و ترمیم دستگاه های بدن انسان نقش حیاتی دارد «آهن» است دانشمندان می گویند: که انسان بالغ، روزانه بین ۶ تا ۱۶ میلی گرم (هزارم گرم) آن لازم دارد.
آن دسته از مواد غذائی که از منابع اصلی و طبیعی آهن محسوب می شوند هم ریشه حیوانی دارند و هم ریشه گیاهی، در مورد گیاهان مقدار آهن موجود آن قدر متفاوت و مختلف است که نمی توان روی آن با دقت و اطمینان حساب کرد به طوری که پژوهشگری به نام «بیسون» در سال ۱۹۴۱ ثابت کرده است که میزان آهن موجود در «کاهو» بر حسب زمینی که در آن کاشته شده است از یک میلیگرم تا ۵۰ میلیگرم تفاوت می کند.
اما مهمترین منابع تأمین آهن، خوراکی های حیوانی است که در درجه اول عبارتند از ماهیچه، دل و قلوه و جگر و تخم مرغ و متأسفانه این ها موادی است که اکثریت عظیمی از مردم بدان ها دسترسی ندارند و بسیاری از افراد شاید ماهی یک بار هم از آن ها نمی توانند تغذیه کنند.
باید دانست که دستگاه بدن انسان به آهن احتیاج شدیدی دارد و به ویژه از آن برای ساختن ذره «هموگلوبین» که با گلبول های قرمز آغشته است و در ساختمان خون نقش مهمی دارد استفاده می کند.
از این رو عادی ترین و رائج ترین تظاهر کمبود و فقر آهن در بدن انسان، بیماری معروف و خطرناک «کم خونی» است که خود از نارسائی مقدار «هموگلوبین خون» ناشی می شود.
به گفته دانشمندان بیولوژیست نخستین مورد گرسنگی خاص آهن در ماه های اولیه زندگی کودکان دیده می شود و این نتیجه فقیر بودن شیر مادر آن ها از لحاظ «آهن» است چنانکه چند سال پیش ثابت شده که ۵۰ درصد از کودکان محله «ایست اند» یعنی محله فقیر نشین لندن، در طی نخستین سال زندگی دچار «بیماری کم خونی» بودند و بعد از آن به این نتیجه رسیدند که کم خونی حاصل از فقر آهن در موارد غذائی نزد افراد بالغ نیز به اندازه بیماری کمبود کلسیم رواج و شیوع دارد.
باید به این نکته نیز توجه داشت که متأسفانه تظاهرات و عوارض کمبود آهن در مناطق فقیر و در میان ساکنان نواحی گرمسیر استوائی بیش از هر جای دیگر دیده می شود زیرا محیط آن ها قادر نیست آهنی را که برای جبران طبیعی مصرف گلبول ها لازم است تأمین کند چرا که مناطق گرمسیر استوائی برای تولید محصولات حیوانی که در عین حال منابع غنی پروتئین و آهن هستند آمادگی و استعداد کافی ندارند.
و بدین ترتیب نوع زمین و آب و هوای مناطق گرمسیری موجب پیدایش و دوام گرسنگی مزمن مواد آهن و بیماری های «کم خونی» است.
