اصول اعتقادی
اسلام
معاد
عذاب های
روحی دوزخيان
آيت الله
حسين نوری
انسانی هائی
كه در دنيا در مزرعه̾ وجود خود به جای اينكه نهال های پر ثمر فرهنگ مترقّی اسلام و
اخلاق و ملكات فاضله را بنشانند ، بوته های خار فرهنگ انحطاط و ملكات رذيله كاشته
اند و به جای گام گذاشتن در راه شناخت و انجام وظائف انسانی راه های ضلالت و
انحراف را پيموده اند بالاخره با همين فرهنگ منحط و انحرافی و اخلاق زشت و اعمال
ناپسند پا به عرصه̾ محشر می گذارند و عقوبات و آلام جهنّمی را درو می كنند .
رطب ناورد
چوب خر زهره بار
چه تخم افكنی
در همان چشم دار
درخت زقوم
اريجان پروری
مپندار هرگز
كز و بر خوری
مپندارم ای
در خزان كشت جو
كه گندم
بياری به وقت درو
همانطور كه
در مقاله̾ پيش گفته شد آلام و عقوبت های دوزخيان به طور كلّی دو دسته است :
1-
آلام و عقوبت های
جسمانی .
2-
آلام و عذاب های
روحانی .
شرح آلام
جسمانی چه از لحاظ تعداد و كميّت و چه از جهت كيفيّت به عمل آمد و در شرح آلام
روحانی به توضيح دو تا از آنها پرداختيم و اكنون بقيّه̾ آنها .
در معرض
تحقير و اهانت
سوّمين عذاب
روحی اهل جهنّم اين است كه همواره در معرض تحقير و اهانت قرار می گيرند كه قرآن مجيد
اين موضوع را در چند مورد ، مورد تذكر قرار داده است :
1-
و نادّوا يا مالك لقض
علينا ربّك قال انّكم ما كثون لقد جئناكم بالحق و لكن اكثركم للحق كارهون » [1]
.
يعنی اهل
جهنم از مالك كه يكی از فرشتگانی است كه خزينه دار جهنّم است تقاضا می كنند كه از
پروردگارت بخواه كه ما را بميراند تا از سختی ها و عذاب های جهنّم راحت شويم ،
مالك از روی اهانت پاسخ به اين تقاضا را به مدّت هزار سال به تأخير می اندازد. [2]
از آن پس می گويد : « انّكم ماكثون لقد جئناكم بالحق و لكن اكثركم للحق كارهون » .
شما هميشه در
اين عذاب خواهيد زيست و هرگز رهائی نخواهيد داشت ما آئين حق را برای همه̾ شما
انسان ها آورديم ولی بيشتر شما از حق كراهت داشتيد و از آن اعراض كرديد .
2-
« انّ شجرة الزّقوم
طعام الأثيم كألمهل يغلی في البطون كغلی الحميم خذوه فاعتلوه الی سواء الجحيم ثم
صبّوا فوق رأسه من عذاب الحميم ذق انّك انت العزيز الكريم » [3]
.
يعنی درخت
زقوم طعام گنهكاران است كه از جهت شدّت حرارت مانند مس در آتش گداخته و مثل آب كه
بر روی آتش جوشان است در نهاد آنها می جوشد ، و خطاب قهر الهی می رسد كه گناه
كاران را بگيريد و بمباران دوزخ در افكنيد پس از آن آب جوشان بر سرشان فرو بريزيد
و از روی تحقير و اهانت به آنان كه بر مسند فرمان روائی ظالمانه تكيه زده خود را
در اوج عزّت می ديدند و به القاب و عناوين دهن پركن دل بسته و سر مست بودند گفته
می شود « ذق انّك انت العزيز الكريم » اكنون بچش اين عذاب را كه تو خود را عزيز و
كريم می دانستی !
3-
« و نادی اصحاب
النّار اصحاب الجنة ان افيضوا علينا من الماء أوممّا رزقكم الله » [4]
.
از آنجا كه
بهشت و جهنم را خداوند طوری قرار داده است كه ساكنان بهشت و اهل جهنّم يكديگر را
كاملا می بينند ، دوزخيان می بينند كه بهشتيان بر مسند عزّت و كرامت الهی تكيه زده
در پرتو لطف خاصّ خداوند در كاخ های زيبا كه آب های روان در فضای فرح بخش و عطر
آگين آن از ميان گل ها و شكوفه ها جاری است و غلمان بهشتی در خدمت آنان صف كشيده
اند به سر می برند و از انواع نعمت های جنّت بهره مند می باشند در اين حال از آن
ها تقاضا می كنند كه از آن آب گوارا و نعمت های ديگری كه خداوند روزی شما گردانيده
است به ما نيز بدهيد بهشتيان مدّت چهل سال تقاضای آنها را بدون پاسخ می گذارند [5]
و بعد از آن می گويند : « انّ الله حرّمهما علی الكافرين » [6]
.
يعنی خداوند
اين آب و طعام بهشتی را بر كافران حرام گردانيده است .
4-
« و من خفّت موازينه
، فاؤلئك الدّين خسروا انفسهم في جهنّم خالدون تلفح وجوههم النّار وهم فيها كالحون
الم تكن آياتی تتلی عليكم فكنتم بها تكذّبون قالوا ربّنا غلبت علينا شقوتنا و كنّا
قوما ضالّين زيّنا اخرجنا منها فان عدنا فانا ظالمون قال اخسئوا فيها و لا تكلّمون
» [7]
.
يعنی كسانی
كه ميزان اعمالشان سبك می باشد خودشان را به زيان افكنده برای هميشه در دوزخ معذب
خواهند بود آتشی دوزخ چهره های آنها را می سوزاند و با سيما و قيافه های زشت و
درهم كشيده در آنجا به سر خواهند برد ، به آنها از جانب حق خطاب می شود كه آيات من
بر شما تلاوت نمی شد ؟ و شما در برابر اين آيات حيات بخش به جای تفكّر و تسليم به
تكذيب آن ها نمی پرداختيد .
آنها در پاسخ
می گويند : ای پروردگار ما شقاوت ما بر ما غلبه كرد و كار ما به گمراهی كشيد
پروردگارا ما را از جهنّم نجات بده اگر ديگر در راه عصيان و طغيان گام گذاشتيم از
ستمكاران خواهيم بود و به هر گونه عذاب محكوم خواهيم بود و به هر گونه عذاب محكوم
خواهيم شد در اين حال خطاب تحقير آميزی از جانب خداوند به آنها می رسد كه : در
جهنّم بمانيد و لب از سخن گفتن فرو ببنديد .
سرزنش و
توبيخ جهنميان
چهارمين عذاب
روحی اهل جهنم اين است كه به طور مكرر مورد توبيخ قرار می گيرند و اين موضوع نيز
در قرآن كريم در مواردی آمده است :
1-
نخستين ضربه روحی كه
بر گنهكاران وارد می گردد اين است كه از جانب خداوند به آنها خطاب می شود : « و
امتازوا اليوم ايها المجرمون » سپس گفته می شود « الم اعهد اليكم يا بني آدم الّا
تعبدوا الشّيطان انّه لكم عدو مبين و ان اعبدونی هذا صراط مستقيم و لقد اضلّ منكم
جبلا كثيرا افلم تكونوا تعقلون هذه جهنّم التي كنتم توعدون »[8]
.
ای گنهكاران
از صف و جمعيّت نيكوكاران جدا شويد ای فرزندان آدم آيا با شما عهد نبستم كه شيطان
را پرستش نكنيد زيرا او دشمن آشكار شما است و تنها مرا عبادت كنيد كه اين راه
مستقيم سعادت و فلاح شما است اينك جمعيّت بسياری از شما را به گمراهی كشانده است
آيا فكر و عقل نداشتيد ؟ اين است همان جهنّمی كه به شما وعده داده شده بود .
2-
و الّذين كفروا لهم
نار جهنّم لا يقضی عليهم فيموتوا و لا يخفّف عنهم من عذابها كذلك نجزی كلّ كفور و
هم يصطرخون فيها ربّنا اخرجنا نعمل صالحا غير الّدی كنّا نعمل اولم نعمّركم ما
يتدّ كر فيه من تذكر و جائكم النّذير فذوقوا فما للظّالمين من نصير » [9]
.
يعنی كيفر
آنان كه راه كفر و عناد در برابر حق را پيش گرفتند . آتش دوزخ است كه نه به پايان
می رسد تا بميرند و نه تخفيف بيابد تا آسوده شوند و اين است جزای هر كافر و عنادگر
و آنها در آتش دوزخ فرياد می كشند كه ای پروردگار ما را اكنون از اين عذاب خلاص كن
تا راه ديگری در پيش بگيريم و بر خلاف گذشته به انجام اعمال نيك بپردازيم در اين
حال از جانب خداوند خطاب می رسد كه آيا شما را يك عمر مهلت نداديم و پيغمبرانی
برای راهنمائی شما نفرستاديم تا هر كه قابل پند شنيدن است بشنود و متذكر شود و به
توبه و بازگشت به سوی حق بپردازد ؟
بنابراين
امروز اين عذاب دوزخ را بچشد كه ستمكاران را هرگز ياوری و نجات دهنده ای وجود
ندارد .
3-
« و قلا الّذين في
النّار لخزنة جهنّم ادعوا ربّكم يخفّف عنا يوما من العذاب قال اولم تكن تاتيكم
رسلكم بالبينات قالوا بلی قالوا فادعوا و ما دعاء الكافرين الّا في ضلال »[10]
يعنی : اهل
دوزخ به خازنان جهنم می گويند از خدا بخواهيد كه يك روز عذاب ما را تخفيف بدهد و
آن ها در پاسخ می گويند آيا پيغمبران الهی به منظور هدايت شما با براهين روشن از
جانب خداوند نيامدند ؟ دوزخيان در جواب می‌گويند آری آمدند ولی متأسفانه ما آنان
را پيروی نكرديم و اكنون به اين روز سياه افتاديم پس خازنان دوزخ می گويند اينك هر
چه می خواهيد دعا و ناله كنيد كه دعای كافران جز زيان و ضلالت نتيجه ای نخواهد
داشت .
4-
« و للّذين كفروا
بربّهم عذاب جهنّم و بئس المصير إذا القوا فيها فوج سالهم خزنتها الم ياتكم نذير
قالو بلی قد جاء نا نذير فكذّبنا و قلنا ما نزّل الله من شیء ان انتم الّا في ضلال
كبير و قالوا لو كنّا نسمع او نعقل ما كنّا في اصحاب السّعير فاعترفوا بذنبهم
فسحقا لاصحاب السعير » [11]
.
برای كسانی
كه در زندگی دنيا در برابر حق راه كيفر و عناد را پيش گرفتند عذاب جهنّم كه
منزلگاه بسيار بدی است مهيّا گشته است و چون در آتش جهنّم كه چون ديگ جوشان در
التهاب و تموّج است افكنده شوند صدای فرياد مهيبی را از آن بشنوند و آن آتش به
طوری بر كافران خشمناك است كه گوئی از شدّت غيظ و غضب خود می خواهد قطعه قطعه شود
. هز فوجی و گروهی از كافران كه در جهنّم افكنده می شود خازنان جهنم به آن
فوج و گروه می گويند : آيا از جانب حق
تعالی پيغمبری برای راهنمائی شما نيامده ؟
آنها در پاسخ
می گويند آری رسول حق آمد ولی ما به جای اينكه در برابر او راه تسليم و ايمان را
پيش بگيريم راه تكذيب پيش گرفتيم و گفتيم خداوند چيزی نازل ننموده است و شما در
گمراهی سخت می باشيد : اكنون متوجّه و متنبه شده ايم كه اگر در دنيا سخن پيغمبران
الهی را می شنيديم و بر اساس عقل و فكر گام بر می داشتيم امروز از دوزخيان نبوديم
آری آنان امروز به گناه خود اعتراف می كنند .
ولی ديگر
سودی ندارد ، دوزخيان را از رحمت حق دوری باد .
ادامه دارد