تازه هاى علمى پژوهشى
كشفيات جديد دانشمندان
محققان با ابداع روش جديدى در زمينه حفظ سلولهايى كه دچار كم آبى شده اند انقلابى در پيوند اعضا بوجود آورده اند.
با كشف نوعى قند كه قدرت شگفت انگيزى در حفظ سلولها دارد و چند روز بعد بدون هيچ اثر سويى مى توان سلولهاى خشك شده را با استفاده از آن دوباره احيإ كرد به اين موفقيت دست يافته اند.
اين قند ((تريهالوس)) نام دارد و يك عامل شناخته شده براى حفظ حيات در شرايط بىآبى است.
اين قند از اجزإ سازنده خمير ترش است كه در نوعى گياه كه در بيابان در شرايط بىآبى سالها زنده مى ماند وجود دارد. اين قند در ضمن در نوعى حشره ذره بينى كه در خاك زندگى مى كند و وقتى آبى وجود ندارد خشك مى شود ولى سالها بعد پس از بارندگى مجددا احيإ مى شود وجود دارد.
اين قند خود را بدور مولكولهاى بزرگ مى پيچاند و وقتى آب خشك شد همانند يك پوشش محافظ و بدون منفذ عمل مى كند.
اما مشكل بزرگ در سلولهاى انسانى عبور دادن اين قند از درون ديواره سلولهاى محافظ است بطورى كه قند بتواند ماده درون هسته خود را نيز حفظ كند.
دو تحقيق منتشر شده در شماره ماه فوريه ((نيچر بيوتكنولوژى)) به شرح پيشرفتهاى چشمگير در مهار قدرت اين قندtrehalose)) پرداخته است.
گروهى از متخصصان بيوشيمى كاليفرنيا يك ويروس ناتوان شده سرماخوردگى را گرفته و دو ژن كنترل كننده آنزيمهايى كه قند تريهالوس را از غشاى سلولى عبور مى دهند درون آن قرار دادند.
سلولهايى كه به اين ويروس تغيير يافته آلوده شدند با قند تريهالوس كشت داده شده و بعد خشك شدند تا مرحله اى كه آب خود را از دست دادند.
معمولا بعد از 3روز و در برخى موارد 5 روز مى توان اين سلولها را احيإ كرد بطورى كه بدون هيچگونه عوارض سمى كليه وظايف خود را انجام دهند.
در شيوه ديگرى كه مورد استفاده پژوهشگران بوستون قرار گرفت از ابزار متفاوتى يعنى پروتئين باكتريايى استفاده كردند تا اين قند را از درون غشإ سلولى عبور دهند.
وقتى اين سلولها منجمد شدند 72 درصد آنها زنده ماندند در مقايسه با رقم 0/4 براى سلولهايى كه قند مذكور را دريافت نكردند. اين مطالعه در حال حاضر تنها بر روى سلولها متمركز است.
در حال حاضر اعضاى پيوندى بايد سريعا از بدن فرد اهدا كننده خارج شده, خنك شوند و بعد به سرعت به بدن بيمار مناسب پيوند زده شوند در غير اين ضورت بافت آن شروع به فاسد شدن مى كند. گاهى اوقات كه بيمار مناسب يافت نمى شود عضو اهدايى خراب مى شود.
اگر امكان نگهدارى سالم سلولها, بافتها, و اندامها و انتقال آنها به شكل خشك شده فراهم شود فرآيند نظيريابى در پيوند عضو بسيار آسانتر خواهد شد.
اين موفقيت براى كشورهاى فقيرتر هم فوايدى به همراه دارد. در حال حاضر پيوند اعضا نيازمند يك سيستم پر هزينه و پيچيده براى مقابله اطلاعات در مورد دهنده و گيرنده عضو و سپس انتقال عضو به محل مورد نياز است.شيوه جديدى براى مقابله با سرطان
پژوهشگران آلمانى در امر مبارزه با سرطان به پيشرفتهايى دست يافته اند.
موسسه فناورى مولكولى در شهر جنا با همكارى شركت هوخست ماريون راسل در فرانكفورت موفق به ابداع شيوه اى شده است كه امكان تزريق مقادير دقيق مولكولهاى ضد احساس به سلولهاى انسانى را امكان پذير مى كند.
خبر اين كشف توسط وزارت آموزش و فناورى آلمان در برلين كه هزينه انجام اين برنامه تحقيقاتى را تامين كرده است اعلام شد.
اين شيوه جديد مى تواند به پيشگيرى از مصرف بيش از حد مولكولهاى ضد احساس كه در درمان سرطان شايع است و ايجاد فشار بيشتر بر بيمار كمك كند.
وزارت آموزش و فناورى آلمان استفاده از مولكولهاى ضد احساس را نمايانگر مرحله جديدى در درمان سرطان توصيف كرد.
اين شيوه شامل تغيير شيميايى بخشهاى كوچك دىانآ است.
آزمايشهاى انجام شده بر روى انواع بافت هاى تومور نشان داده است كه طى يك دوره كوتاه, 80 درصد از سلولها مولكولهاى جديد را پذيرفتند و توانستند از گسترش بيشتر سلولهاى سرطانى جلوگيرى كنند.مزاياى استفاده از يك دستگاه جديد قلبى ريوى
با استفاده از يك دستگاه اصلاح شده قلب ـ ريه كه قادر است براى مدت طولانى اكسيژن وارد خون كند تعداد زيادى از بيمارانى كه در وضعيت بحرانى قرار داشتند از مرگ نجات يافتند.
دانشگاه ميشيگان كه در بكارگيرى اين ماشين پيشگام بوده است شانس ادامه حيات 1000 بيمار را از سال 1980 مورد بررسى قرار داد. اين ماشين از طريق سرخرگهاى ساق پا و گردن وارد جريان خون مى شود.
بر اساس اين تحقيق در بين 586 نوزادى كه دچار نارسايى شديد تنفسى بودند و به دستگاههاى باطرى و قابل حمل متصل بودند ميزان ادامه حيات 88 درصد بود از 132 كودك مبتلا به نارسايى تنفسى كه از ماشين كمك گرفتند 70 درصد بهبود يافتند و 56 درصد از 146 بيمار بزرگسال نيز زنده ماندند.
اينگونه بيماران معمولا در بخش مراقبتهاى ويژه نگهدارى مى شوند و يك دستگاه تهويه جريان ورود و خروج هوا را به ريه ها برقرار مى كند.
تنها وقتى از اين دستگاه استفاده مى شود كه شانس زنده ماندن براى بيماران با ديگر روشهاى متعارف و موجود خيلى كم باشد يا نباشد.نخستين پيوند دو دست قطع شده
تيم جراحى بيمارستان ((ادوارـ هريو)) شهر ليون فرانسه به سرپرستى پروفسور ((ژان ميشل دوبرنار)) موفق شد براى اولين بار در جهان دو دست مردى را كه به مرگ مغزى دچار شده بود به فرد ديگرى پيوند بزند.
موفقيت قطعى اين پيوند كه در تاريخ 13 ژانويه گذشته انجام شد توسط سرپرست تيم جراحى تأيد و بدين ترتيب عصر نوينى در جراحى ترميمى آغاز شد.
پروفسور ((دوبرنار)) حال عمومى گيرنده اعضاى پيوندى را عالى توصيف كرد و افزود: اينك التيام كامل شده و نخ هاى بخيه بيرون كشيده شده اند و موها و ناخن هاى هر دو دست به خوبى رشد مى كنند.
اين خبر در فرانسه انعكاس وسيعى يافته است. از جمله لوپاريزين روزنامه صبح پاريس با درج عكسى از ((دنى شاتوليه)) به عنوان اولين فردى كه در سطح جهان دو دست پيوندى دارد در باره او نوشت: ((دنى شاتوليه)) قطعا مرد خوشبختى است. دو دست او در سال 1996 در جريان يك حادثه از ناحيه ساعد قطع شد. او بيست و پنج روز پس از عمل براى اولين بار روز گذشته به همراه پزشك معالج در ملا عام حاضر شد و با بالابردن دستان خود به نشانه پيروزى, اولين احساس خود را چنين بيان كرد: (( به زودى مى توانم بچه هايم را قلقلك دهم و با توپ خود را با آنها مشغول سازم. اين عمل به من حياتى دوباره بخشيد. اكنون دو دست واقعى دارم كه مى توانم با آنها فرزندان خود را لمس كنم.))
شايان ذكر است كه اولين پيوند دست يك سال و نيم پيش در بيمارستان ليون انجام شد اما ويژگى پيوند اخير در آن است كه اولين پيوندىاست كه درجريانآن هردو دست پيوند زده شده است.
در همين حال دكتر موسوى زاده جراح و متخصص ايرانى پيوند اعضا كه دوره فوق تخصصى خود را در يكى از مراكز پزشكى فرانسه مى گذراند در گفت و گو با ايرنا در پاريس درخصوص اهميت اين عمل گفت: عمل پيوند دست به خودى خود كار بسيار پيچيده اى نيست بلكه مسئله مهم در چنين عملهايى آنست كه تيم پزشكى بتواند با سنجش مناسب ميزان ايمنى بدن بيمار و تجويز داروهاى مناسب, توان جذب عضو پيوندى به وسيله بدن بيمار را افزايش دهد و آن را به ميزان قابل قبول براى انجام عمل, برساند.
به گفته اين پزشك جراح ايرانى دستگاه ايمنى بدن در شرايط متعارف با عضو پيوندى همانند يك عضو بيگانه برخورد و آنرا دفع مى كند بنابر اين تيم پزشكى بايد با بررسى دقيق مشخصات فيزيكى عضو پيوندى و بدن بيمار اولا در تلاش براى يافتن حداكثر قرابت بين اعضاى پيوندى با بدن پيوندپذير باشد و دوم آنكه با تجويز داروهاى مناسب به گونه اى عمل كند كه زيانهاى ناشى از كاهش قدرت ايمنى بدن و يا عوارض جنبى مصرف داروهايى كه بيمار را براى عمل آماده مى كند به حداقل ممكن كاهش يابد.
دكتر موسوى زاده در ادامه اين گفت و گو افزود: گاهى اوقات در عملهاى پيوندى براى آنكه بدن عضو پيوند زده شده را دفع نكند با تجويز دارو سيستم ايمنى بدن را ضعيف مى كنند. حال بايد به اين نكته توجه داشت كه گاهى اوقات عوارض جنبى عمل و تجويز داروها مى تواند اثرات جنبى بسيار ناگوارى براى بدن بيمار پيوندپذير به همراه داشته باشد. اثراتى كه گاهى اوقات مى تواند مرگ بيمار را نيز در پى داشته باشد. بنابراين پزشكان تاكنون ترجيح مى دادند با اولويت دادن به حفظ جان بيماران از انجام چنين عملهايى خوددارى كنند.
به گفته دكتر موسوى زاده با اين حال عمل جراحى اخير در فرانسه اين ويژگى مهم را دربرداشته است كه تجويز دارويى مناسب از سوى تيم پزشكى صورت گرفته و خطرات پيوند به حداقل ممكن كاهش يافته است.
اين پزشك ايرانى آينده عمل پيوند دست را روشن خواند و گفت با پيشرفتهاى جديد علم پزشكى از جمله استفاده از سلولهاى همسان و همانند سازى مى توان آمادگى كامل پذيرش عضو جديد را بدون خطرات جنبى آن, براى بدن فرد پيوندپذير فراهم كرد.