گفته ها و نوشته ها
توجه به معاش زندگى
داود بن سرحان مى گويد: روزى امام صادق(ع) را ديدم كه با دست خود مقدارى خرما را پيمانه مى كند, عرض كردم: قربانت گردم اگر به بعضى از فرزندان يا غلامان دستور مى داديد تا اين كار را انجام دهند بهتر بود!
امام در پاسخ من فرمود: اى داود! زندگى يك انسان مسلمان سامان نمى يابد مگر با سه كار: 1 ـ دين و احكام آن را بشناسد. 2ـ در گرفتاريها صبر و تحمل كند. 3ـ اندازه گيرى در معاش زندگى را به نيكويى حفظ نمايد.
و فرمود: (جدم) على بن الحسين(ع) وقتى كه صبح مى شد به دنبال كسب و كار از خانه بيرون مىآمد, شخصى عرض كرد: اى پسر رسولخدا كجا مى روى؟ فرمود: اتصدق لعيالى, مى روم تا براى افراد خانواده ام صدقه تهيه كنم. او پرسيد آيا صدقه طلب مى كنى؟ فرمود: من طلب الحلال فهو من الله صدقه عليه; هر كس كه با كار و كوشش كسب مال حلال كند, آن مال از جانب خداوند صدقه براى او است.
(وسايل الشيعه ج12, ص41 ـ 43)
دلبستگى به دنيا
روزى حضرت موسى(ع) در محلى عبور مى كرد ديد: مردى گريه مى كند و در درگاه خدا مى نالد. از آنجا گذشت, هنگام مراجعت نيز گذارش به همانجا افتاد, ديد آن مرد همچنان در درگاه خدا مى نالد و مى گريد. موسى متوجه خداوند شده عرض كرد: پروردگارا بنده تو از خوف تو مى گريد (به او توجه فرما:)
خطاب رسيد اى پسر عمران اگر او آنقدر بگريد كه مغزش همراه اشك چشمش به زمين بريزد و دستش را آنقدر به سوى آسمان بلند كند كه ساقط شود او را نمىآمرزم و هو يحب الدنيا, چرا كه او دنيا را دوست دارد و دوستى دنيا را بر دوستى آخرت ترجيح مى دهد.
(مجموعه ورام, ج1, ص134)
لباس زيبا در نماز
نقل شده: هنگامى كه امام حسن مجتبى عليه السلام براى نماز برمى خاست, بهترين لباس هاى خود را مى پوشيد.
از حضرتش پرسيدند: چرا بهترين لباس خود را در نماز مى پوشيد؟
امام فرمود: ((ان الله جميل يحب الجمال, فاتجمل لربى و هو يقول: خذوا زينتكم عند كل مسجد; خداوند زيباست و زيبايى را دوست دارد, و به همين جهت, من لباس زيبا براى راز و نياز با پروردگار مى پوشم, و هم او فرموده است كه: به هنگام رفتن به مسجد, زينت خود را برگيريد.))
(وسائل الشيعه, ج3, ابواب احكام الملابس)
سه نامه عمل !
حضرت رضا(ع) فرمود: هنگامى كه روز قيامت مى شود, انسان با ايمان در پيشگاه خداوند قرار مى گيرد و خداوند خودش او را به محاسبه مى كشد و كردار او را در معرض ديد او قرار مى دهد.
او نخست نامه اى از عمل خود را مى نگرد كه در آن گناهانش ثبت شده, از ديدن آن, رنگش تغيير مى كند و لرزه بر اندامش مى افتد.
سپس نامه ديگرى را مى نگرد, كه در آن كارهاى نيك و پاداش آنها ثبت شده, از ديدن آن شادمان مى گردد.
پس از آن خداوند به فرشتگان دستور مى دهد كه صفحه هايى را بياوريد كه در آن هيچگونه اعمالى ثبت نشده است. فرشتگان آن صفحه ها را در معرض ديد مومنان قرار مى دهند, وقتى مومنان آن صفحات را مى نگرند, درمى يابند كه در آن صفحه ها (پاداش ثبت شده) ولى عملى نوشته نشده است, به خدا عرض مى كنند: خدايا به عزت و جلالت در اين صفحات عملى نمى بينيم.
خداوند به آنها مى فرمايد: راست مى گوييد, شما آن اعمال (نيك) را نيت كرديد (ولى موفق به انجامش نشديد) و ما همان اعمال را براى شما ثبت كرديم, سپس به مومنان به خاطر نيت آن اعمال پاداش مى دهند.
(تفسير قمى, ج2, ص26)
كنترل زبان
شخصى به حضور حضرت رسول(ص) رفت وعرض كرد: مرا راهنمايى كن. حضرت فرمود: احفظ لسانك ; زبان خود را كنترل كن. او بار ديگر عرض كرد: اوصينى, حضرت همان جواب را داد او براى بار سوم تقاضاى راهنمايى كرد رسول خدا(ص) باز به او فرمود: زبانت را كنترل كن, گويى آن شخص مى خواست سوال كند كه كنترل زبان به اين اندازه مهم است؟ لذا حضرت فرمود: واى بر تو! آيا جز آثار زبان, انسان را به صورت در درون شعله هاى آتش مى اندازد.
(تحف العقول, ص45)
عبادت خشك
گروهى از شاگردان امام صادق(ع) گرد شمع وجودش حلقه زده بودند, امام يكى از ياران به نام ((عمر بن مسلم)) را در ميان آنها نديد جوياى حال او شد, عرض كردند: مدتى است تجارت را ترك كرده و رو به عبادت آورده و تنها در محل خلوتى مشغول عبادت شده.
امام فرمودند: واى بر او اما علم ان تارك الطلب لايستجاب له; آيا نمى داند كسى كه تلاش براى كسب معاش را ترك كند دعايش به استجابت نمى رسد.
(تفسير نورالثقلين, ج5 ص354)
عمل خالص
شداد بن اوس گويد: به محضر رسول خدا(ص) رفتم, ديدم چهره اش گرفته و ناراحت به نظر مى رسد, علت ناراحتى حضرتش را جويا شدم فرمود: اخاف على امتى من الشرك, در مورد امتم به خاطر شرك ترس دارم.
گفتم بعد از شما مشرك مى شوند؟
فرمود: آنها خورشيد و ماه و بت و سنگ را نمى پرستند, ولى در اعمال خود ريا مى كنند, ريا كردن شرك است چنان كه در قرآن مى خوانيم : ((فمن كان يرجو لقإ ربه فليعمل عملا صالحا ولا يشرك بعباده ربه احدا)) پس هر كس اميد لقاى پروردگارش را دارد بايد عمل صالح انجام دهد و كسى را در عبادت پروردگارش شريك نكند.
و فرمود: در روز قيامت, نامه هاى سربسته را مىآورند و در معرض ديد مردم قرار مى دهند. خداوند مى فرمايد: فلان نامه را دور بيندازيد و فلان نامه را بپذيريد!
عرض مى كنند: به عزت و جلالت سوگند در اين نامه ها (ى دور انداخته شده) جز كار نيك نمى دانيم.
خداوند مى فرمايد: آرى, ولى اعمال در اين نامه ها براى غير من است, و من نمى پذيرم جز آنچه كه با كمال اخلاص براى رضاى من انجام شده است.
(مجموعه ورام, ج2, ص233)
پاداش شادمان كردن
امام صادق(ع) فرمود: خداوند به حضرت داود وحى كرد: بنده اى از بندگان من با حسنه مىآيد كه از اين رو بهشت را بر او مباح نمودم.
داود عرض كرد: آن حسنه چيست؟
خداوند به او وحى كرد: ((يدخل على عبدى المومن سرورا ولو بتمره; بنده با ايمان را هر چند با يك عدد خرما شادمان سازد.))
داود عرض كرد: خداوندا سزاوار است كسى كه تو را شناخت اميدش را از تو قطع نكند.
(اصول كافى, ج2, باب ادخال السرور على المومنين)
احترام به پدر
يكى از ائمه محترم جمعه نقل مى كرد: يك بار به محضر حضرت امام رضوان الله عليه در جماران رسيدم, يكى از مسوولين مملكتى براى انجام كارهاى جارى به خدمت امام رسيد, پدر سالخورده اش نيز همراهش بود وقتى كه مى خواست حضور امام برسد خودش جلوتر از پدر حركت مى كرد, پس از تشرف به خدمت امام, پدرش را معرفى كرد, امام نگاهى به آن مسوول نمود و فرمود: ((اين آقا پدر شما هستند؟)) عرض كرد: آرى, امام فرمود: ((پس چرا جلوى وى راه افتادى و وارد شدى؟))
امام به اين ترتيب مقام ارجمند پدرى را گوشزد كرده و درس بزرگ احترام به پدر را به ما آموخت.
(مجله پيام انقلاب, شماره 69)