سخنان معصومين عليهم السلام
با چه كسى مشورت كنيم؟

رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم:

((يا على ما حاز من استخار و لا ندم من استشار)).(1)

اى على! كسى كه از خدا طلب خير كرد سرگردان نشد و كسى كه مشورت كرد پشيمان نگشت.

امام على عليه السلام:

((من استبد برإيه هلك و من شاور الرجال شاركها فى عقولها)).(2)

هر كس كه پاى بند رإى خود شد به هلاكت رسد و هر كه با ديگران مشورت كرد شريك عقل آنان شود.

امام على عليه السلام:

((من شاور ذوى الالباب دل على الصواب)).(3)

آن كه با صاحبان خرد مشورت نمايد, به راه راست راهنمايى شود.

امام على عليه السلام:

((اذا احتجت الى المشوره فى إمر قد طرإ عليك فاستبده ببدايه الشبان فانهم احد اذهانا و اسرع حدسا ثم رده بعد ذلك الى رإى الكهول والشيوخ ليستعقبوه و يحسنوا الاختيار له فان تجربتهم إكثر)).(4)

هرگاه در كارى كه برايت پيش آمد نياز به مشورت داشتى, نخست با جوانان مشورت كن زيرا آنان تيزهوش تر و در فهم مطالب سريعترند. سپس از كنهسالان و پيران بخواه تا آنان چاره جويى نموده و بهترين را برگزينند, چرا كه تجربه آنها بيشتر است.

امام على عليه السلام:

((لاتدخلن فى مشورتك بخيلا يعدل بك عن الفضل و يعدك الفقر و لا جبانا يضعفك عن الامور و لا حريصا يزين لك الشره بالجور فان البخل والجبن والحرص غرائز شتى يجمعها سوء الظن بالله)).(5)

بخيل را در مشورت كردن دخالت نده, كه تو را از نيكوكارى باز مى دارد, و از تنگدستى مى ترساند. ترسو را در مشورت كردن دخالت نده, كه در انجام كارها روحيه تو را سست مى كند, حريص را در مشورت كردن دخالت نده, كه حرص را با ستمكارى در نظرت زينت مى دهد, همانا بخل و ترس و حرص, غرائز گوناگونى هستند كه ريشه آنها بدگمانى به خداى بزرگ است.

امام على عليه السلام:

((لا تشاور عدوك واستره خبرك)).(6)

با دشمنت مشورت مكن و خبرت (رازت) را از وى مخفى كن.

امام سجاد عليه السلام:

((ارشاد المستشير قضإ لحق النعمه)).(7)

راهنمايى كردن مشورت كننده, گزاردن حق نعمت است.

امام صادق عليه السلام:

((شاور فى إمرك الذين يخشون الله عزوجل)).(8)

در كارت با افرادى مشورت كن كه از خدا مى ترسند.

امام صادق عليه السلام:

((لا تكونن اول مشير و اياك والرإى الفطير)).(9)

در مشورت نخستين كسى مباش كه نظر مى دهد و از اظهار رإى ناپخته بپرهيز!

امام كاظم عليه السلام:

((مجالسه إهل الدين شرف الدنيا والاخره و مشاوره العاقل الناصح يمن و بركه و رشد و توفيق من الله فاذا إشار عليك العاقل الناصح فاياك والخلاف فان فى ذلك العطب)).(10)

همنشينى با اهل دين شرف دنيا و آخرت است و مشاورت با خردمند خيرخواه, ميمنت و بركت و هدايت است و توفيقى از خداوند. پس چنان چه شخص عاقل و خردمند تو را راهنمايى كرد مبادا سرپيچى كنى كه هلاك خواهى شد.

پى نوشت ها:

1. امالى طوسى, ص136.
2. نهج البلاغه, حكمت 161.
3. كنزالفوائد, ج1, 367.
4. شرح نهج البلاغه, ابن ابى الحديد, ج20, ص337.
5. نهج البلاغه, نامه53.
6. غرر الحكم, ج2, ص320.
7. تحف العقول, ص283.
8. بحار, ج75, ص98.
9. الدره الباهره, ص31.
10. بحار, ج78, ص313.