بىرغبتى نسبت به دنيا؟
«الرَّغبَةُ فى الدّنيا يكثر الهم و الحزنَ و اَلزُهدُ فى الدّنيا يُريحُ القَلبَ و البَدن ».
(سفينة البحار، ج 1، ص 465)
اشتياق و رغبت به دنيا غم و اندوه را زياد مىكند و زهد و بى اعتنايى به دنيا و جان را آسوده مىگرداند. رسولخدا صلى اللّه عليه و آله و سلّم:
«الدُّنيا خُلِقَت لِغَيرِها وَ لَم تُخلَق لِنَفسِها».
(نهج الفصاحه)
گذشتن از دنيا از صبر تلختر و از شكستن شمشيرها در راه خدا سختتر است. امام على عليه السلام:
«ثمرة الزهد الرّاحة».
(غررالحكم، ص 360)
ثمره زهد در دنيا آسودگى خاطر است. امام على عليه السلام:
«وَ مِنهُم مَن يَطلُبُ الدُّنيا بِعَمَلِ الآخِرَةِ وَ لا يَطلُبُ الآخِرَةَ بِعَمَلٍ الدُّنيا».
(نهج البلاغه، خطبه 32)
بعضى از مردم با كارى كه آخرت راست، دنيا را جويد، و بدانچه در دنيا كند، راه آخرت را پويد. امام على عليه السلام:
«فَلتَكُنِ الدُّنيا فى اَعيُنِكُم اَصغَرَ مِن حُثالَةِ الفَرَظِ و قُواظَةِ الجَلَم وَ اَتعِظُوا بِمَن كانَ تَبلَكُم قبل اَن يَتَعِظَ بِكُم مَن بَعدَكُم. وَ ارفُضُوها ذَيمَةً فَاِنَّها قَد رَفَضَت مَن كان اَشغَفَ بِها مِنكُم».
(نهج البلاغه، خطبه 32)
پس دنيا را خُرد مقدارتر از پركاه و خشكيده گياه بينيد، و از پيشينيان خود پند گيريد، پيش از آنكه پسينيان از شما عبرت گيرند دنياى نكوهيده را برانيد، چه او كسانى را از خود رانده است كه پيش از شيفته آن بودهاند. امام على عليه السلام:
«وكونو قوماً صيحح بهم فانتبهوا و اعلموا انّ الدّنيا ليست بدارٍ فاستبدلوا».
(نهج البلاغه، خطبه 64)
چرا مردمى باشيد كه بانگ بر آنان زدند و بدار گشتند، دنيا را ناپايدار ديدند و از سر آن گذشتند(آخرت جاويدان را گرفتند) و جهان فانى را هشتند. امام على عليه السلام:
«وَ لَبِئنَ المَتجَرُ اَن تَرَى الدُّنيا لِنَفسِكَ ثَمَناً وَ مِمّا لَكَ عِند اللّهِ عَوِضاً».
(نهج البلاغه، خطبه 32)
بد سودايى (تجارتى) است كه دنيا را بهاى خود انگارى و پاداشى را كه نزد خدا دارى به حساب نياورى. امام على عليه السلام:
«فتزوّد فى الدّنيا من الدّنيا ما تحرزون به انفسكم غداً فاتّقى عبدٌ ربّه نصح نفسه. قدّم توبته و غلب شهوته فانّ اجله مستورٌ عنه…». (نهج البلاغه، خطبه 64)
پس، در دنيا از دنيا چندان توشه برداريد كه فردا خود را بدان نگاه داريد. پس بنده بايد پرواى پروردگار دارد، خيرخواه خود باشد و پيش از رسيدن مرگ توبه آرد. بر شهوت چيره شود، چه مرگ او پوشيده است…. امام على عليه السلام:
«عِبادَ اللّهِ اُوصيكُم بِالرَّفضِ لِهذِهِ الدُّنيا التارِكَةِ لَكُم و اِن لَم تُحِبُّوا تَركَها وَ المُبتَلِيَةِ لاجسامِكُم وَ اِن كُنتُم تُحِبُّون تَجديدَها».
(نهج البلاغه، خطبه 99)
بندگان خدا! شما را سفارش مىكنم اين دنيا را كه وانهنده شماست واگذاريد، هرچند وانهادن آن را دوست نمىداريد. دنيايى كه تنها را كهنه مىكند هرچند نو شدن آن را دوست داريد. امام على عليه السلام:
«انظروا الى الدّنيا نظر الزّاهدين فيها، الصّادفين عنها. فانّها واللّه عمّا قليلٍ تنزيل التاوى السّاكن و تفجع المترف الأمِنَ لايرجع ما تولّى منها فادبر، ولايدرى ماهو آتٍ منها فينتظر…».
(نهج البلاغه، خطبه 103)
بنگريد بدين جهان! نگريستن پارسايان رويگردان از آن، كه به خدا سوگند آن كه در آن مانده و جاى گرفته ديرى نپايد، و آن كه به ناز پرورده و ايمن به سر برده به دردآيد. آنچه از آن رفت و پشت كرد، بازگشتنى نيست، و آنچه آينده است نتوان دانست چيست تا در انتظار آن زيست. شادى آن آميخته به اندوه است و بدى حال، و چابكى و چالاكى مردان را ناتوانى و سستى به دنبال. پس فريفته نگرداند شما را فزونى آنچه شادمان گرداند، كه اندك است آنچه از آن با شما مىماند. پاورقي ها:
