وصيّت حضرت به فرزندانش
رمضان ماه قيام وصيام، ستايش و نيايش، ماه نزول قرآن و ليالى متبركه قدر و نيز ماه جهاد، پيروزى و شهادت است، در اين ماه فتح و آزادى سرزمين مقدس مكه از سلطه شرك جاهلى، جنگ پيروز مندانه بدر و غزوه در نهايت پيروز حنين اتفاق افتاد و در اين ماه، بزرگ آموزگار جهاد و شهادت على عليه السلام به فوز عظيم شهادت در محراب مسجد كوفه در سال چهلم هجرى نائل شد.
در شب نوزدهم رمضان سال چهلم هجرى، شب قدر اولياى خدا، ديدههاى مردم جز بندگان خالص خدا به خواب راحت فرو رفته است. على عليه السلام آن بنده برگزيده خداوند در دل شب به مناجات و راز و نياز با خداى خود برخاسته است، نماز شب را در منزل دخترش مىخواند و هنگام فجر بر مىخيزد تا به سوى مسجد كوفه رهسپار شود.
على كه همواره آماده مرگ است كمر بند خود را محكم مىبندد و با خود زمزمه مىكند: كمر بندت را ببند و آماده مرگ باش چرا كه مرگ در انتظار توست، به مسجد وارد مىشود. با خداى خود مىگويد: «بارالها! ديدارت را بر من مبارك گردان.»
مردم را براى نماز خواندن بيدار مىكند و فرياد مىزند: الصلاة، الصلاة. و خود به نماز مىايستد. نماز، معشوق على است، چرا كه در حال نماز با خدايش ملاقات مىكند و با او سخن مىگويد و مناجات مىكند.
ابن ملجم مرادى آن شقى بدبخت در گوشهاى از مسجد خوابيده است و شمشيرى زهرآگين در بر دارد. على (ع) به سجده مىرود، زيباترين حالت انسان در ملاقات با خدا كه آن خارجى پليد با شمشيرش بر فرق على مىكوبد و حضرت در حالى كه غرق خون است فرياد مىزند: «فزت و ربّ الكعبه؛ به خداى كعبه رستگار شدم.»
فرا رسيدن سالروز شهادت اميرالمؤمنين عليه السلام را به تمام پويندگان راه مقدسش و پيروان و اطاعت كنندگان اوامرش و ارادتمندان و محبّان حضرتش تسليت عرض نموده و به اميد نيل به شفاعت و پيروى از حضرتش وصيّت آن حضرت را تقديم خوانندگان عزيز مىنماييم. وصيّت اميرالمؤمنين به فرزندانش:
«بسم اللّه الرحمن الرحيم هذا ما أوصى به على بن ابى طالب أوصى انّه يشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريك له، و ان محمداً عبده و رسوله، أرسله بالهدى و دين الحقّ ليظهره على الدين كلّه و لوكره المشركون، صلّى الله عليه و آله، ثمّ انّ صلاتى و نسكى و محياى و مماتى لله ربّ العالمين، لا شريك له و بذلك امرت و انا من المسلمين.»
ثم انّى اوصيك يا حسن و جميع اهل بيتى و ولدى و من بلغه كتابى بتقوى الله ربّكم، و لا تموتنّ الّا و انتم مسلمون، و اعتصموا بحبل اللّه جميعاً و لا تفرّقوا فانّى سمعت رسول اللّه صلى اللّه عليه و آله يقول: صلاح ذات البين افضل من عامة الصلاة و الصيام و ان المبيرة الحالقة للدّين فساد ذات البين، و لا قوة الّا باللّه العلىّ العظيم، انظروا ذوى ارحامكم فصلوهم يهوّن اللّه عليكم الحساب.
اللّه اللّه فى الايتام فلا تغيّروا افواههم، و لا تضيّعوا بحضرتكم، فقد سمعت رسول اللّه صلى اللّه عليه و آله يقول: «من عال يتيماً حتّى يستغنى اوجب اللّه عزّوجل له بذلك الجنّة، كما اوجب اللّه لآكل مال اليتيم النار».
اللّه اللّه فى القرآن، فلا يسبقكم الى العمل به احد غيركم.
اللّه اللّه فى جيرانكم، فانّ النبىّ صلى الله عليه و آله اوصى بهم، و مازال رسول الله صلى الله عليه و آله يوصى بهم حتّى ظننا انّه سيورثهم.
اللّه اللّه فى بيت ربّكم، فلا يخلومنكم ما بقيتم، فانّه ان ترك لم تناظروا و ادنى ما يرجع به من امّه ان يغفرله ما سلف.
اللّه اللّه فى الصلاة فانّها خير العمل و انّها عمود دينكم
اللّه اللّه فى الزكاة فانّها تطفى، غضب ربّكم.
اللّه اللّه فى شهر رمضان فانّ صيامه جنّة من النار.
اللّه اللّه فى الفقراء و المساكين فشاركوهم فى معائشكم.
اللّه اللّه فى الجهاد بأموالكم و انفسكم و السنتكم، فانّما يجاهد رجلان: امام هدىً او مطيع له مقتد بهداه.
اللّه اللّه فى ذريّة نبيّكم فلا يظلمنّ بحضرتكم و بين ظهرانيّكم و انتم تقدرون على الدفع عنهم.
اللّه اللّه فى اصحاب نبيّكم الّذين لم يحدثوا حدثاً ولم يؤوا محدثاً، فانّ رسول اللّه صلى اللّه عليه و آله اوصى بهم و لعن المحدث منهم و من غيرهم و المؤوى للمحدث.
اللّه اللّه فى النساء و فيما ملكت ايمانكم، فانّ آخرما تكلّم به نبيّكم صلى اللّه عليه و آله ان قال: «اوصيكم بالضّعيفين: النساء و ما ملكت ايمانكم».
الصلاة الصلاة، الصلاة، لا تخافوا فى اللّه لومة لائم، يكفيكم اللّه من آذاكم و (من) بغى عليكم، قولواللنّاس حسناً كما امركم اللّه عزّوجل، و لا تتركوا الامر بالمعروف والنهى عن المنكر فيولّى اللّه امركم شراركم، ثمّ تدعون فلا يستجاب لكم عليهم، و عليكم يا بنىّ بالتّواصل و التباذل و التّبار، و ايّاكم و التقاطع و التدابر و التفرّق، و تعاونوا على البرّ و التقوى و لا تعاونوا على الاثم و العدوان واتّقوا اللّه انّ اللّه شديد العقاب، حفظكم اللّه من اهل بيت و حفظ فيكم نبيّكم استودعكم اللّه و اقرأ عليكم السلام و رحمةاللّه».
اين است آنچه على بن ابى طالب به آن وصيت كرد. وصيّت كرد و شهادت داد به اينكه خدائى جز اللّه نيست و او است يكتا و انبازى ندارد و اينكه محمد بنده و فرستاده او است كه با هدايت و آئين حق او را فرستاد تا دينش را بر تمام آئينها برترى بخشد وهر چند مشركان را خوش نيايد، درود خداوند بر او و اهل بيتش باد. و همانا نمازم و عبادتم و زندگى و مرگم براى خداوند، پروردگار عالميان است، كه هيچ شريكى ندارد و به اين مأمور شدهام و من از مسلمانانم.
سپس وصيت مىكنم به تو اى حسن و به تمام خانواده و اهل بيت و فرزندانم و هر كه وصيتنامهام را دريافت نمود، به تقواى اللّه پروردگارتان و هرگز نميريد جز اينكه مسلمان باشيد و به ريسمان خداوند چنگ زنيد و متفرّق نگرديد زيرا از رسول خدا صلى اللّه عليهو آله شنيدم كه فرمود:اصلاح ذات البين برتر از عموم نماز و روزه است و آن ويران كنندهاى كه دين را از بين مىبرد، فساد ذات البين است و آن نيروئى نيست جز با توكّل بر خداى والا و عظيم. پس به خويشاوندانت برسيد، و با آنها مهربانى كنيد تا خداوند حساب را بر شما آسان گرداند.
شما را به خدا، شما را به خدا در ايتام، پس آنان را گرسنه نگذاريد و نيازمند سؤال از خودتان ننمائيد و آنها را كوچك مشماريد كه از پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله شنيدم فرمود:هر كه يتيمى را متكفّل شود يا بى نياز گرداند خداى عزّوجل بهشت را بر او واجب گرداند همچنانكه بر كسى كه اموال يتيمى را بخورد، دوزخ واجب گردانيده است.
شما را به خدا، شما را به خدا در قرآن، پس نگذاريد ديگران، در عمل به آن، بر شما پيشى گيرند.
شما را به خدا، شما را به خدا، در همسايگانتان، زيرا پيامبر صلى الله عليه و آله به آنها سفارش كرد و آنقدر سفارش كرد كه پنداشتم ارث مىبرند.
شما را به خدا، شما را به خدا در خانه خدايتان(مساجد) پس تا بوديد آن را خالى نگذاريد چرا كه اگر رهايش كرديد (و به آن رفت و آمد ننموديد) در عذاب مهلت داده نمىشويد و كمترين چيزى كه براى يك نفر باشد كه وارد مسجد مىشود اين است كه در بازگشت، گناهان گذشتهاش مورد بخشش قرار گيرد.
شما را به خدا، شما را به خدا، در نماز زيرا آن بهترين عمل است و آن ستون دينتان است.
شما را به خدا، شما را به خدا، در زكات كه آن خشم پروردگارتان را فرو مىنشاند.
شما را به خدا، شما را به خدا، در ماه رمضان زيرا روزهاش سپرى است از آتش دوزخ.
شما را به خدا، شما را به خدا در فقرا و مستمندان، پس آنها را شريك زندگى خود قرار دهيد.
شما را به خدا، شما را به خدا، در جهاد با اموالتان و جانهايتان و زبانهايتان چرا كه دو نفر جهاد مىكنند: پيشواى هدايت كنندهاى يا مطيعى از او كه به هدايتش پيروى كند.
شما را به خدا، شما را به خدا، در ذرارى و فرزندان پيامبرتان پس مبادا در حضور شما يا پشت سرتان مورد تجاوز و ستم قرار گيرند و شما بتوانيد، ستم را از آنان دفع كنيد.
شما را به خدا، شما را به خدا، در اصحاب پيامبرتان، آنان كه پس از او، بدعتى را ايجاد نكرده و امر منكرى را انجام ندادند و بدعتگزارى را پناه ندادند زيرا رسول خدا صلّى الله عليه و آله به آنها سفارش كرد و بدعتگزاران از آنها را لعن و نفرين نمود و همچنين آنان كه بدعتگزاران در دين را پناه دادند نيز مورد لعنت قرار داد.
شما را به خدا، شما را به خدا، در زنان و در بردگانتان، زيرا آخرين سخن پيامبرتان اين بود كه فرمود: «شما را به دو گروه ناتوان و ضعيف، زنها و بردگان، سفارش مىكنم».
هان! نماز، نماز، نماز را بپاداريد. در راه خدا از سرزنش هيچ سرزنش كنندهاى نهر اسيد، خداوند كفايت مىكند شما را از كسى كه به شما آزار رسانده يا بر شما ظلمى روا داشته است.
با زبان خوش با مردم سخن بگوئيد همچنان كه خدايتان به شما امر كرده است. امر به معروف و نهى از منكر را فراموش نكنيد تا خداوند بدان شما را بر شما مسلّط ننمايد، پس هر چه دعا كنيد مستجاب نشود.
فرزندانم، بر شما باد به خوشرفتارى، مهربانى و كمك به يكديگر و زنهار از بدرفتارى و پشت به يكديگر كردن و از هم متفرق شدن. و در برّ و تقوى با همديگر كمك كنيد و در گناه و ظلم با كسى همدست نشويد و تقواى الهى داشته باشيد كه همانا عذاب خداوند بسى سخت و شديد است.
خداوند شما اهل بيتم را حفظ كند و مردم را وادارد كه حرمت پيامبرش را در شما نگهدارند. شما را به خدا مىسپارم و براى شما درود خدا و رحمتش را خواستارم.
پاورقي ها:
