آيت الله
بني افضل
قبل از بحث
پيرامون فضيلت شهادت و مقام والای شهيد و مقام با عظمت خانواده شهيد ، مقدمه
كوتاه لازم می آيد و در آن دو مطلب ذكر می شود ؛
اول ـ از
مسلمات است اينكه همه̾ انسانها بلكه تمام حيوانات و جانداران ـ گرچه برخی از آنان
هزاران سال هم عمر كنند و زنده بمانند ـ خواه ناخواه روزی عمرشان تمام شده ،جان
به جان آفرين تسليم كرده و فانی خواهند شد، تنها خداوند ذوالجلال باقی خواهد ماند
. « كل من عليها فان و يبقي وجه ربّك ذوالجلال و الاكرام » هر كه بر زمين هست ( و
در اين جهان زندگی می كند ) فانی خواهد شد و ذات پروردگار می ماند كه صاحب جلالت
است و اكرام.
دوم ـ مرگ
بر دو نوع است :
1-
مرگ طبيعی كه انسان
در اثر پيری ، افسرده و فرسوده می شود و از بين می رود و يا با تصادف و انواع
مرضهای غير قابل علاج در بستر يا روی تختواب بيمارستان و يا زير چاقو و قيچی
جرّاحی و يا ساير حوادث ، از اين عالم چشم می‌بندد .
مخفی نماند
اينكه اين نوع مرگ ، خصوصاً در زمان ما ( دوران انقلاب اسلامی و جنگ تحميلی
استكبار جهانی بر عليه ملت مسلمان ايران توسط نوكر سرسپرده ابرجنايتكاران ، يزيد
زمان ، صدّام بی ايمان ) حقارت و ننگ است برای انسانهای غيور كه حاضر می شوند در
راه خدا و حمايت از اسلام ، از تمام هستی و حيثيت و شخصيت و زن و فرزند خود بگذرند
، از اينكه اينچنين از دنيا بروند .
امير
المؤمنين حضرت علی بن ابی طالب عليه الصلاة و والسلام ، از اين نوع مرگ به ميته تعبير كرده است . در
نهج البلاغه می‌فرمايد :
« و الّذی
نفس ابن ابی طالب بيده لألف ضربة بالسّيف أهون علیّ من ميتة علی الفراش فی غير
طاعة الله » . 2
قسم به
خدائی كه جان علی در دست او است، هزار ضربه شمشير بر جان علی وارد آيد و علی زير
ضربتهای شمشير جان دهد ، آسانتر و گواراتر است از مرگ در بستر در صورتی كه در غير
اطاعت خداوند باشد.
تعبير حضرت
علی «ع» از اين نوع مرگ به ميته چقدر لطيف و جالب است، زيرا ميته آن گوشت مرداری
است كه به آن رغبت نمی شود و خوراك جانوران است.
2 ـ مرگی كه
بر حسب ديد ظاهری انسانها، مرگ است، امّا بر حسب واقع ،سعادت و حيات طيبه و ابتدای
زندگی جاودانی است، و آن همانا شهادت در راه خدا است كه خداوند در قرآن فرموده : «
ولا تحسبنّ الذّين قتلوا في سبيل الله امواتا بل احياء‌عند ربّهم يرزقون ، فرحين
بما اتيهم الله من فضله و يستبشرون بالدّين لم يلحقوا بهم من خلفهم ألا خوف عليهم
و لا هم يحزنون » . 3
آنانكه در
راه خدا كشته شدند، هرگز مپنداريد كه آنان مردگانند، بلكه زنده هستند و نزد
پروردگارشان از روزی و نعمت بر خوردار می باشند 4 و خشنودند به اجر و ثوابی كه
خداوند از فضل و كرم خويش به آنان پاداش داده و بشارت می دهند به آنان كه به فيض
شهادت نرسيده اند و هنوز به آنها ملحق نشده اند و پس از آنها خواهند آمد كه بر
آنان خوف و غصه ای نيست .
فضيلت
شهادت
روايات در
فضيلت شهادت بسيار است . رجوع شود به كتب فقهيه ، ابواب جهاد . به عنوان نمونه
روايتی راازجلد دوم كتاب مستدرك الوسائل تأليف عالم عارف مرحوم حاج ميرزا حسين
نوری طبرسی «ره» صفحه 243 نقل می كنيم: «رأی رسول الله رجلا يدعو و يقول: اللهم
انی اسألك خير ما تسأل فأعطنی أفضل ما تعطی . فقال « ص» : إن استجيب لك فقد أهريق
دمك في سبيل الله » 5
پيامبر اكرم
« ص» مردی را ديد دعا می‌كند و می‌گويد : خداوندا از تو سؤال می كنم و می‌خواهم
بهترين چيزی را كه بندگانت از تو می خواهند و بهترين چيزی را كه به بندگان شايسته
ات مرحمت می‌كنی به من مرحمت فرما . پيامبر اكرم به آن مرد فرمود : اگر دعای تو
مستجاب شود ، خونت در راه خدا ريخته می شود و به فيض شهادت می رسی.
از اين
روايت شريف معلوم می شود كه در بين نعمت ها و عطيّه های الهی ، فيضی و سعادتی بهتر
و بالاتر از شهادت وجود ندارد .
مقام
شهيد
در بيان
مقام شامخ و والای شهيد نيز روايات زياد وارد شده است . از جمله روايتی‌است كه در
اوايل كتاب جهاد از كتاب مستدرك وسائل الشيعه و تفسير شيخ ابوالفتوح كراجكی از
حضرت علی بن موسی‌الرّضا «ع» از پدرانش از حضرت سجاد علی بن الحسين «ع» نقل نموده
كه حضرت اميرالمؤمنين علی بن ابی طالب عليه السلام در ضمن خطبه ای مردم را تحريك و
ترغيب به جهاد در راه خدا می كرد . در آن هنگام جوانی بلند شد و عرض كرد : يا امير المؤمنين ! به من خبر بده از فضيلت و
شأن و منزلت رزمندگان در راه خدا . حضرت فرمود : در يكی از جنگ ها من همين سؤال تو
را از پيامبر اكرم «ص» سؤال نمودم در جواب فرمود : انّ الغزاة اذا همّوا بالغرو
كتب الله لهم برائة من النّار » .
هنگامی كه
رزمندگان از صميم قلب قصد كنند كه به جبهه بروند ، خداوند برای آنان برائت از آتش
جهنّم را می نويسد ( در صورتی كه معصيت كار و مستحق عذاب آتش جهنّم باشند ) .
« فاذا
تجهّزوا لغزوهم باهی الله بهم الملائكة ».
موقعی كه رزمندگان
آماده می شوند برای‌حركت به سوی جبهه های جنگ اسلام با كفر ، خداوند به آنان بر
فرشتگان مباهات و افتخار می كند .
چرا مباهات
نكند در حالی كه رزمندگان از ما سوی الله قطع علاقه می كنند و در مقابل سيل سلاح
های مدرن شرق و غرب كه در اختيار حاكم كافر عراق قرار گرفته می‌ايستند و خط مقدم
دشمن خدا را كه با سيم های خاردار ، مین ، بشكه های مواد منفجره ، توپ و تانك
استحكام يافته ، در هم می شكنند و در آتش عشق الهی و كربلای حسينی می سوزند ، و
بعضی از آنان كه جهت شناسایی خطوط و مواضع دشمن پيش می‌روند ،گاهی در چنگال گرگان
صدّامی به اسارت در می آيند با كمال شهامت « مرگ بر صدام ، ضد اسلام ، زنده باد
اسلام » می گويند ؟
« فاذا
ودّعهم أهلوهم بكت عليهم الحيطان و البيوت » .
موقعی كه
رزمندگان با خانواده خود خداحافظی كنند و جدا شوند ، در و ديوار خانه ها بر آنان
گريه می كند .
« و يكتب له
كل يوم عبادة‌الف رجل يعبدون الله الف سنة» .
و نوشته می
شود برای هر روز رزمنده ، ثواب عبادت هزار نفر كه هر نفر هزار سال عبادت خدا را
كرده باشد .
« و اذا
صاروا بحضرة عدوّهم انقطع علم اهل الدنيا عن ثواب الله ايّاهم » .
هنگامی كه
رزمندگان اسلام با دشمنان خدا رو به رو شدند ، اهل دنيا ديگر نمی توانند اندازه
ثواب آنها را درك كنند .
در روايت
ديگری از پيامبر اكرم «ص» نقل شده كه فرمود : « كلّ حسنات بنی آدم تحصيها الملائكة‌الا
المجاهدون فإنّهم يعجزون عن علم ثوابها » ملائكه ( حسابرسان الهی ) می توانند رقم
ثواب همه̾ اعمال نيك بنی آدم را بشمارند بجز رقم ثواب حسنات رزمندگان راه خدا كه
از درك مقدار ثواب آن عاجز هستند .
« فتكون
الطّعنة‌و الضّربة أهون علی الشهيد من شرب الماء البارد في اليوم الصّائف » .
ضربه سلاح
دشمن بر بدن رزمندگان اسلام به مراتب سهل تر و گواراتر از آشاميدن آب خنك در هوای
گرم تابستان است .
« و اذا زال
الشّهيد من فرسه بطعنة أو بضربة ، لم يصل الی الأرض حتّی يبعث الله زوجته من الحور
العين فتبشّره بما أعدّ الله عزّ و جلّ له من الكرامة فاذا وصل الی الأرض تقول له
: مرحباً بالرّوح الطّيبة‌الّتي خرجت من البدن الطّيب . أبشر فإن لك مالا عينٌ رأت
و لا أذن سمعت و لا خطر علی قلب بشر » .
هنگامی كه
شهيد ضربت می خورد ، هنوز روی زمين نيفتاده است كه خداوند سبحان حورالعين ( همسر
بهشتی او ) را می فرستد و به او بشارت می دهد آنچه را كه خداوند برای او آماده
كرده است .
موقعی كه
جسد پاك شهيد روی زمين می افتد حورالعين به او می گويد : مرحبا و آفرين بر روح پاك
تو كه از بدن پاكيزه ات خارج شده . بشارت باد كه برای تو پاداشی است كه در دنيا نه
چشمی آن را ديده و نه گوشی شنيده و نه بر قلب بشری خطور كرده است .
« و يقول
الله عزّ و جلّ انا خليفته في اهله و من ارضاهم فقد أرضانی و من أسخطهم فقد
أسخطنی « .
خداوند می
فرمايد : من خودم جانشين شهيد و عضو خانواده او هستم و هر كس خانواده̾ شهيد را
راضی و خشنود نمايد ، به تحقيق مرا راضی نموده و هر كس آنان را ناراحت كند ، مرا
غضبناك كرده است .
خصوص اين
جمله در مقام ارزشمند خانواده شهيد است . پيش از بيان اين جمله مناسب است نكته ای
را متذكر شويم و آن اينكه در آذربايجان و تبريز ، مرسوم است شخصی از خانواده ای
كه مسافرت حدود يك ماهه يا بيشتر مثل سفر حج برود ، فردای روز حركت فاميل ها ،همسايگان وآشنايان مسافر به خانه او می روند و به خانواده او در مفارقت موقت عزيز
سفر رفته شان دلداری می دهند و می گويند : جايش خالی نباشد . يعنی ناراحت نباشيد
ان شاء‌الله عزيزتان به سلامت از سفر مراجعت می كند . خداوند در جمله مزبور از
روايت ، به خانواده شهيد می فرمايد : « گمان نبريد كه جای شهيدتان خالی است ،
بلكه من خودم جانشين شهيد و عضو خانواده اش هستم » و اين بالاترين و والاترين
تسلّی و دلداری است كه خداوند به خانواده شهيد می دهد . خوشا به حال شهيدان و
خانوادهای شريفشان .
« و اذا كان
يوم القيامة‌يخرج من قبره شاهرا سيفه تشخب او داجه دما ، اللّون لون الدّم و
الرّائحة رائحة المسك ، يحضر في عرصة القيامة « .
موقعی كه
قيامت برپا شد ، شهيد از قبرش خارج می شود در حالی كه خون از رگهای بدنش فوّاره می
زند ؛ رنگ آن رنگ خون و بوی آن عطر مشك است و در صحرای محضر حاضر می شود .
« فوالّذی
نفسی بيده لوكان الأنبياء علی طريقهم لترجّلو ا لهم ممّا يرون من بهائهم » .
قسم به
خدائی كه جان من در دست اوست ، اگر چنانچه انبياء سر راه شهدا باشند ، هر آينه به
احترام آنان پای برهنه می شوند و اين تعظيم برای شهدا به خاطر شأن و جلالت آنان
است كه انبياء مشاهده می كنند .
اين جمله در
بيان مقام شهيد ، فوق العاده و مافوق تصوّر است كه پيامبر اكرم «ص» قسم ياد می كند
به اينكه پيامبران برای احترام شهداء ، پای برهنه می شوند . البته اماكن مشرفه
مانند مساجد و كعبه احترامات پای برهنه شدن است . و در اين رابطه خداوند سبحان به
حضرت موسی «ع» می فرمايد : « فاخلع نعليك انّك بالواد المقدس طوی » و از اين آيه
معلوم می شود كه مقام شهيد چقدر والا و مقدّس است كه به احترام آنها ، پيامبران
خدا پای برهنه می شوند .
« و يشفع
الرّجل منهم في سبعين ألفا من اهل بيته و جيرته حتّی أن الجارين يختصمان أيّهما
أقرب » .
در روز
قيامت هر يك از شهدا می تواند به هفتاد هزار نفر از بستگان و همسايگان شفاعت بكند
تا جائی كه همسايگان با هم به مخاصمه و منازعه می پردازند و يكی به ديگری خواهد
گفت : من در دنيا همسايه̾ نزديكتر بودم ،اول بايد مرا شفاعت كند !
« فيقعدون
معي و مع ابراهيم «ع» علی مائدة‌الخلد فينظرون الی الله تعالی في كلّ بكرة و عشية
. »
شهداء با من
و ابراهيم «ع» بر سر سفره نعمت های‌بهشتی می‌نشينند و نظر ( عرفانی) به خداوند
سبحان در هر صبح و شام می كنند . 7
جان عالميان
به فدای بزرگ مرجع اسلام ، اميد مستضعفان جهان ،امام خمينی مدظله العالی كه ملت
های مستضعف و فرق مسلمين جهان را بيدار كرد خصوصا ملت مسلمان ايران را از سلطه̾
2500 ساله طاغوتان نجات داد و آنان را به صراط مستقيم هدايت و احياء فرمود : « و
من احياها فكأنّما احيا النّاس جميعا » . 8
هر كه يك
نفر را احياء نمايد گويا همه̾ انسان ها را احياء كرده است . احياء حقيقی همانا
هدايت است و از بركات هدايت و احياء حضرت امام بزرگوارمان ، انسان های لايق و
شايسته با شهادت خود ،اسلام را در دنيا سربلند كرده ، خود را به اوج عظمت و عزّت
رسانده و جنايتكاران غرب و شرق خصوصا آمريكا را رسوا نمودند . طوبی للأمام وهنيئا
للشهداء و أهلهم . [1]