دانستنيهائي از قرآن

امام باقر (ع)می فرمايد « اَوّلُ قَطْرَهٍ
مِنْ دَمِ الشّهيدِ كَفارَة لذُنُوبِه إلّا الدّين فإنّ كَفّارَتَهُ قَضاؤُهُ».               

                                               ( وسائل الشيعه ج 13 ص 85 )

اولین قطره ای که از خون شهید به زمنی می ریزد
کفاره گناهان او است مگر بدکاریهایش که کفاره آن تنها با پرداخت آن است.

روزه راهی به سوی تقوی

«$yg•ƒr’¯»tƒ tûïÏ%©!$# (#qãZtB#uä |=ÏGä. ãNà6ø‹n=tæ ãP$u‹Å_Á9$# $yJx. |=ÏGä. ’n?t㠚úïÏ%©!$# `ÏB öNà6Î=ö7s% öNä3ª=yès9 tbqà)­Gs? »

( سوره بقره ـ آيه 183 )

ترجمه

ای آنانكه ايمان آورديد، روزه بر شما نوشته
شده همانگونه كه بر گذشتگان نيز نوشته و مقرر شده بود، باشد كه تقوی را پيشه كنيد.

لغت

كُتِبَ : كتابت يعنی نوشتن و اين كنايه از
وجوب و لزوم امری است. روزه بر شما نوشته شده يعنی فرض و واجب شد.

صوم : در لغت به معنای امساك و بازداشتن است.
صام، يصوم، صوماً و صياماً به معنای بازداشتن و كف از چيزی است مانند امساك كردن
از خوردن وآشاميدن و سخن گفتن و راه رفتن و…

در سوره̾ مريم خداوند به حضرت مريم دستور می
دهد كه بگو «þ ’ÎoTÎ) ßNö‘x‹tR Ç`»uH÷q§=Ï9 $YBöq|¹ ô`n=sù zNÏk=Ÿ2é& uQöqu‹ø9$# $|‹Å¡SÎ) »
من برای خداوند نذر كرده ام كه از سخن گفتن روزه بگيرم پس امروز با هيچ انسانی سخن
نمی گويم.

ابن دريد گويد : « كل شيء سكنت حركته فقد صام
صوماً » هر چيزی كه از حركت باز ماند، به نحوی روزه گرفته است. برخی گفته اند :
روزه گرفتن يعنی مهار كردن نفس از آنچه ميل و اشتها دارد.

در هر صورت، در شرع به معنای همين روزه
اصطلاحی است كه از طلوع فجر تا مغرب، با نيت و قصد قربت از خوردن، آشاميدن وديگر
مفطرات امساك می كند. صوم و صيام هر دو مصدر و به يك معنی هستند.

الذين من قبلكم : يعنی آنانكه پيش از شما بودند.
ظاهراً مقصود اهل كتاب هستند. از قبيل يهود و نصاری كه بر آنها نيز يك نحو روزه ای
واجب بوده ولی معلوم نيست مانند روزه گرفتن ما از نظر زمانی، مكانی و حتی نوعيت
بوده است.

مرحوم صاحب الميزان « ره » گويد : اين آيه
دلالت ندارد بر اينكه بر تمام امت های پيامبران روزه ای واجب بوده و همچنين دلالت
ندارد بر اينكه اين روزه ای بر برخی از ملت ها واجب بوده، از نظر خصوصيات و اوصاف
و وقت، مانند همين روزه ای است كه بر ما واجب است. بنابراين، تشابه ای كه در آيه
آمده از نظر اصل روزه داری و امساك است بدون اينكه هيچ يك از اين خصوصيات را در بر
داشته باشد.

استفاده از آيه

اين آيه وجوب روزه گرفتن را بر امت پيامبر
اسلام « صلی الله عليه و‌ آله » می رساند و اينكه از اول آيه خطاب به مؤمنين كرده
است، برای اين است كه عبادت از غير مؤمنان پذيرفته نيست و آنان هستند كه ايمان و
باور دارند و پايبند احكام واوامر و نواهی الهی می باشند.

امام صادق (ع)می فرمايد : « لَذّةُ ما فِي
النّداءِ اَزالَ تَعَبَ الْعِبادَة وَالْعناءِ » لذتی كه در اين خطاب احساس می
شود، خستگی عبادت را می‌ زدايد.

امام مجتبی (ع)می‌فرمايد : « اذا سمعت الله
عزّوجل يقول : « يا ايها الذين آمنوا» فَارْعَ لها سَمْعَك فإنها لإمر تُوْمَرُ به
اولنَهی تُنْهی عنه » هر گاه شنيدی خداوند می فرمايد : ای مؤمنان ! با دقت به آن
گوش ده زيرا در آن يا امری است كه به تو دستور داده شده و يا برای نهی است كه تو
را از آن واداشته است.

و اما اينكه پس از ذكر واجب بودن روزه بر
مؤمنان، می فرمايد : همچنان كه بر پيشينيان نيز واجب بوده است، گويا خدای‌ مهربان
برای اينكه ما را تسلّی دهد و خستگی روزه گرفتن را بزدايد، می فرمايد : خيلی آن را
بر خود سنگين و مشكل نگيريد زيرا بر امتهای گذشته ( يا برخی‌ از امت های گذشته )
فرض و واجب بوده و اين عبادت، گرچه تا اندازه ای زحمت دارد ولی منحصر به شما نيست
و اين از نظر روانی خيلی مؤثر است.

و از آن پس می فرمايد : « لعلكم تتقون »
وانگهی شما اگر به اين دستور عمل كنيد و اين چند روز را روزه بگيريد، بر تقوای‌
خود افزوده ايد يا اينكه می خواهد بفرمايد روزه يكی از وسائل بازدارنده از گناه و
معصيت است و شما كه حاضرشديد اين چند ساعت در اين چند روز را از آنچه دستور امساك
داده، امساك نمائيد، قطعاً از ديگر منهيات خداوند نيز اجتناب نموده و به اوامر او
سر می نهيد و شايد روزه ملكه ای شود كه شما را از گناه كردن باز دارد.