تجاوز سعودی به یمن به انتهای سال ششم خود نزدیک میشود. برای دانستن پیروز جنگ تا اینجا کار سختی پیش روی تحلیلگران نیست.
عربستان سعودی با تکیه بر نیروی هوایی پیشرفته خود و تجهیزات مدرن غربی گمان میکرد ظرف چند هفته یا حداکثر چند ماه میتواند صنعا را تصرف کند، ولی اتفاقات صحنه نبرد کاملاً خلاف تصور حکام سعودی را رقم زده است.
انصارالله که با تکیه بر نیروهای مردمی توانست پایتخت و برخی استانهای شمالی را به تصرف خود در بیاورد، ظرف ۶۹ ماه جنگ تمامعیار از یک گروه تودهای و مردمی کمتجربه به یک ارتش کاملاً ورزیده با ساختارهای تمایز یافته تبدیل شد.
در ابتدای جنگ، عربستان در جنگ هوائی از برتری مطلق برخوردار بود و نیروهای یمنی فاقد سلاحهای توازنبخش برای ایجاد موازنه وحشت و در نتیجه در امان ماندن مردم یمن از گزند تجاوزات طیارههای سعودی بودند. ولی امروز شهرها و تاسیسات مهم سعودی زیر ضربه پهبادها و موشکهای کروز یمنی قرار دارند.
در سالهای ابتدایی فشار بسیار زیاد نیروی هوایی سعودی یمنیها را مجبور کرد تا با ابتکاراتی چون تبدیل موشکهای پدافندی سام ۲ زمین به زمین، توان موشکی خود را افزایش دهند. از همان زمان علاوه بر چنین ابتکاراتی، تلاش برای ساخت موشکهای کروز و بالستیک آغاز شد که اثرات آن چندی پیش با هدف قرار دادن تاسیسات نفتی جده توسط موشک کروز آشکار شد.
از جنبه دریایی نیز اگر چه انصارالله از همان ابتدا به صورت محدود میتوانست عملیاتهای دریایی را طراحی و اجرا کند، اما کیفیت و کمیت حملات دریایی این جنبش در ماههای اخیر ارتقای قابل توجهی یافته است؛ تا جایی که نفتکشهای سعودی و متحدانش را در شعاعهای چند صد کیلومتری از ساحل یمن هدف قرار میدهد.
روی زمین نیز ائتلاف سعودی با سرپل قرار دادن شهر مارب به عنوان نقطهای استراتژیکی در نزدیکی صنعا سعی در نفوذ به اطراف پایتخت و تصرف کامل آن از طریق جبهات نِهِم و صرواح را داشت و نیروهایش در مقطعی از جبهه نهم تا نزدیکی صنعا نیز پیش رفتند، لکن یمن با عملیاتهای متعدد نیروهای نامنظم ارتش و کمیتههای مردمی، علاوه بر شکست نیروهای سعودی در این جبههها و رفع خطر از صنعا، شهر مارب یعنی مهمترین شهری را که در تصرف نیروهای سعودی بود، از سه طرف محاصره کرده و در آستانه آزادسازی کامل آن است.
در صورت تصرف شهر مارب:
- انصارالله پس از حدود ۶ سال میتواند بر یمن شمالی مسلط شود.
۲٫راه ارتباطی سعودیها به جنوب یمن کاملاً قطع خواهد شد و مجبورند این کشور را دور بزنند و نیروهایشان را از شرقیترین نقاط (استان المهره) به جنوب منتقل کنند.
۳٫مارب از لحاظ تاسیسات برق و نفت و برای اداره کشور کمک زیادی به موقعیت انصارالله خواهد کرد.
۴٫رژیم سعودی رسماً شکست را متحمل و از جرگه بازیگران عرصه یمن خارج خواهد شد و انصارالله نیز تنها با مجلس انتقالی جنوب (جداییطلبان وابسته به امارات) مواجهه خواهد شد.
- موقعیت انصارالله در معادلات بینالمللی کاملاً تحکیم خواهد شد.
- انصارلله کاملاً از حالت پدافندی خارج میشود و از موضع برتر ابتکار عمل را در دست میگیرد و متوجه سایر مناطق مهم اشغالی از جمله استان بسیار غنی شبوه خواهد شد.
با شکست قطعی سعودی در معادلات یمن، در جبهه داخلی موقعیت محمد بن سلمان بهشدت تضعیف خواهد شد و رقبای وی از این فرصت برای برکناری او نهایت استفاده را خواهند کرد.
نکته دیگر این است که انصارالله، رژیم سعودی را رها نمیکند و سیاست تنبیه متجاوز را تا پذیرش شکست قطعی آنها و پرداخت خسارت در پیش خواهد گرفت. معکوس شدن روند جنگ در ماههای اخیر این گمانه را تقویت کرده است.
برآوردها نشان میدهند که مجلس انتقالی جنوب نیز نخواهد توانست مانعی جدی در برابر اراده دولت نجات ملی یمن باشد؛ زیرا اولاً مشروعیت دولت مستعفی را در بین جامعه بینالمللی ندارد. ثانیاً ، امارات پشتیبان این دولت است. با توجه به قدرت موشکی و پهبادی یمنیها بهراحتی میتوان اراده این شیخ نشین را که نمیخواهد موقعیت تجاری و اقتصادی اش از بین برود، تضعیف کرد و او را سر جای خود نشاند.
قدرت نظامی مجلس انتقالی برای ایستادگی در برابر توان بسیج انصارالله کافی نیست. در یک سال گذشته خصوصاً پس از پاکسازی جبهات نهم و صرواح، انصارالله استراتژی تهاجمی را در پیش گرفته و تصرف استان جوف و در حال حاضر مارب توازن قوا را بهشدت به نفع آن تغییر داده است.
متغیر مهم دیگر روی کار آمدن دولت جو بایدن است که تحت هیچ شرایطی نمیتواند با ولیعهد کنونی عربستان همکاری کند و وعده مجازات او را به علت دخالت در قتل خاشقچی داده است. بایدن مخالف ادامه جنگ علیه یمن است و لزوم توقف آن را بارها اعلام کرده است.
بنابراین با استناد به دلایل فوق میتوان پیشبینی کرد که جنگ یمن در انتهای خود قرار دارد و پس از ۶ سال جنگ طاقتفرسا، رژیم سعودی نه تنها به هیچ یک از اهداف خود نرسیده، بلکه باید خود را آماده پرداخت خسارات سنگین کنـد.