پدیده شگفت «کرونا» بسیار تأمل‌برانگیز، آموزنده، هشداردهنده و امتحان‌کننده بود.
اگر قاتل ما و عزیزانمان بود، معلم ما هم بود.
اگر به عزایمان نشاند و نگرانی و اضطراب و وحشت آورد، درس و دستاورد و هشدار هم داشت.
اگر دستهایمان را مرتب شستیم تا ویروس‌زدایی کنیم، باز هم و برای همیشه و همه جا نظافت و بهداشت جسم را پس از کرونا هم مراعات کنیم که آموزه دینمان است.
اگر تمیزی جسم مطرح بود، نظافت روح را هم فراموش نکنیم.
اگر فاصله اجتماعی را مراعات کردیم، از افراد بددل و بداندیش و بدعمل هم فاصله بگیریم.
اگر خود را قرنطینه کردیم تا در معرض ابتلا واقع نشویم، در «دژ تقوا» هم خود را از سلطه و نفوذ ابلیس نگه داریم.
اگر ماسک زدیم تا ویروس وارد ریه ما نشود، «ماسک تقوا» هم بزنیم تا شک و شبهه و وسوسه و هوس وارد فکر و قلبمان نشود.
اگر از هزینه‌های کمرشکن درمان و تست و بیمارستان و دارو و تزریق ترسیدیم، از عواقب و کیفر گناهان و هزینه‌های دنیوی و اخروی معصیت هم بهراسیم که روزی دامنگیرمان نشود.
اگر دستکش پوشیدیم تا مصون شویم، برای مصونیت از آلودگی اخلاقی هم که در فضا و محیط پراکنده است، «دستکش ورع» و «پرهیز» بپوشیم.
اگر از عطسه و سرفه و نفس مبتلایان وحشت کردیم و از آنان فاصله گرفتیم، از دهان‌های آلوده به غیبت و زبان‌های عادت کرده به تهمت و دروغ و فحش هم بترسیم.
اگر با عقلانیت بر احساسات خود غلبه کردیم و به دیدار اقوام و دوستان نرفتیم و دید و بازدیدها را برای حفظ سلامت خود و دیگران تعطیل کردیم، در صحنه‌های زندگی هم بر احساسات غلبه کنیم و عاقلانه و مدبرانه زندگی کنیم نه هوسرانانه و دلخواهانه!
اگر به بچه‌هایمان ماسک زدن، دست شستن، فاصله گرفتن، در خانه ماندن، با دیگران مخلوط نشدن و مراقبت از خود و مواظب بودن را یاد دادیم، آموزش‌های اخلاقی و آداب و احکام دینی و مقررات شرع را هم یادشان بدهیم.
این نیز شدنی است، همچنانکه آن شدنی بود.
اگر بانوان و پرستاران، لباس ویژه پوشیدند و برای مصونیت، گرما و زحمت ماسک و نقاب و دستکش و پوشش محیط‌های درمانی را تحمل کردند، بانوان و دختران جامعه هم حجاب و عفاف را که مصونیت‌آور است، رعایت کنند تا گوهر ایمان و پاکی در دلشان آسیب نبیند.
اگر با دورکاری از محیط‌های خطرآفرین و تجمعات بلاخیز دوری کردیم، از محافل غفلت‌آور و نشست و برخاست‌های پر مفسده و جلسات گناه‌آلود هم دور باشیم.
اگر تنگی نفس و تب و لرز را علامت خطر دیدیم، بی‌رغبتی به نماز و دعا و قرآن و خستگی از محافل ارزشی و دینی را هم علامت دوری از خدا و ضعیف شدن بنیه ایمان بدانیم و از تب هوس و لرز عصیان بهراسیم.
اگر فقدان چشایی و بویایی را نشان ابتلا دیدیم، بکوشیم حسّ خداترسی و خوف از آخرت و نگرانی از حسابرسی قیامت را از دست ندهیم.
اگر احساس ضعف بدنی و بی‌حالی نگرانمان کرد، احساس ناتوانی در برابر جاذبه‌های شهوت و امیال جنسی و کشش‌های پول و دلار و سکه و سود هم نگرانمان کند.
اگر با شک در ابتلا به کرونا به درمانگاه و پزشک مراجعه کردیم، با مشاهده علایم ضعف ایمان و عقیده هم به مطب علمای اخلاق و درمانگاه پیشوایان دین روی آوریم و خود را درمان کنیم.
اگر به توصیه‌های پزشکی با دقت عمل می‌کردیم، توصیه‌های دینی را هم دستکم نگیریم و سهل‌انگاری نکنیم. این همه فوتی‌های کرونا در سطح جهان و آمارهای وحشتناک و بحران‌های عجیب نشان می‌دهند که کرونا دروغ و شایعه نیست، بلکه جدی و واقعی است. کوچ این همه انسان و سفر به دنیای قبر و برزخ هم نشان می‌دهد که مرگ شوخی‌بردار نیست. ما هم روزی خواهیم مرد و در تابوت‌ها به سوی گورستان خواهیم رفت. روزی خواهد آمد که نباشیم!
اگر کرونا، جهان پرادعا و دانش غرورآور را به چالش کشید و عجز بشر را اثبات کرد، ما هم به عجز و ضعف خویش اعتراف کنیم و غرور را کنار بگذاریم.
کرونا یک هشدار جدی برای همه بشریت بود.
و زنگ خطر را برای همه به صدا درآورد.
کور و کر بود و عالِم و عامی و شرقی و غربی و فقیر و ثروتمند نمی‌شناخت. سراغ پیر و جوان و شهری و روستایی و زن و مرد و بیسواد و استاد دانشگاه رفت. مسلمان و کافر، مؤمن و فاجر برایش فرقی نداشت. قاره سیاه و سفید و سبز را درنوردید. بی‌گناه و گناهکار را به کام خود کشید، شهرهای مذهبی و توریستی برایش تفاوت نداشت.
کرونا، این ویروس کوچک و نامرئی چند میلیارد انسان را در پنج قاره جهان به وحشت انداخت و همه جا را به تعطیلی کشاند و بین مسجد و میخانه و حرم و قمارخانه و دانشگاه و باشگاه و پاساژ و بازار و سالن‌های آرایش و رستوران‌ها و سینماها فرقی نگذاشت.
یاللعجب! بیش از دو میلیون قربانی گرفت و در پهنه وسیع دنیا به تاخت و تاز پرداخت و کسی هم جلودارش نبود.
انسان به چه چیزش مغرور است؟!
یا أَیُّهَا الْإِنْسانُ ما غَرَّکَ بِرَبِّکَ الْکَرِیم؟(انفطار/۶)
اگر کاهشی در تلفات بود، در سایه مراقبت و پرهیز و رعایت اصول بود.
اگر کسانی جان سالم به در بردند، به برکت مراعات پروتکل‌ها و مواظبت بر دستورالعمل‌ها بود.
رستگاری انسان در دنیای پرآشوب و در بازه زمانی عمر هم نیازمند شناخت اصول «سلامت روح» و «کرامت انسان» و حفظ این اصول است.
به هر حال ماییم و شناخت دستاوردهای مادی و معنوی و جسمی و روحیِ کرونا و تجاربی که از این یک سال و اندی زیستن در «شرایط کرونایی» به دست آورده‌ایم.
این«نظام سلامت» را می‌توان در تابلویی با این جملات و تصاویر مشاهده کرد:
- ریه‌های شهر، گرفتار ویروس گناه است. این تنگی نفس را با هوای پاک معنویت از بین ببریم.
- بزاق دهان اهل غیبت و تهمت آلوده است. از آن پرهیز کنیم.
- نَفَس حسودان و کینه‌توزان مسموم است. مواظب باشیم.
- رعایت فاصله با اهل هوی و هوس، ما را مصون می‌دارد. مرزبندی داشته باشیم.
- هرچند وقت یک بار از خودمان تست سلامت روح و اخلاق بگیریم. مبادا که آلوده شده باشیم و ندانیم!
- به اوامر و نواهی شرع هم مثل پروتکل‌های بهداشتی توجه و آنها مراعات کنیم. به نفع ماست.
۷٫مشاغل پرخطری همچون رباخواری، گران فروشی، احتکار، سرقت و اختلاس را تعطیل کنیم.
- از اِعمال محدودیت‌های دینی که به نفع سلامت اخلاقی ماست ناراحت نشویم.
- با واکس تقوا، جلوی ابتلا به کرونای معصیت را بگیریم.
- با تنفس در هوای پاک ذکر و دعا، ریه‌های عبودیت و بندگی را به حال آوریم.
- دستهایمان را مرتب با آب و مایع قناعت و صبر بشوییم تا برای تعدّی به حقوق دیگران دراز نشوند.
- قطره اشک در چشم بصیرتما‌ن بچکانیم تا دچار کورچشمی نشود.
- با دمنوش توبه، جلوی لخته شدن گناه در شریان حیات و انسداد رگ‌های ایمان را بگیریم.
- پرونده پزشکی روحمان را پیوسته به طبیبان روح نشان دهیم و دستورالعمل اخلاقی بگیریم.
- سیستم دفاعی روحمان را در مقابل وسوسه‌های نفسانی تقویت کنیم.
- سختی‌های دوران ابتلا را برای عبور به دوره سلامتی و کامیابی تحمل کنیم.
- روان‌شناسی ما را از موعظه بی‌نیاز نمی‌کند. پندپذیر باشیم تا روحمان سرکش نشود.
- توبه یک «روشِ درمانی» است، ولی پیشگیری، آسان‌تر و مقرون به صرفه‌تر است.
- آیات قرآن هر کدام یک «بسته سلامت» هستند. آنها را در قابِ دلمان قرار دهیم.
- هیجان، حرص و غضب را با «آرام‌بخش صبر» فرو نشانیم تا آرامش یابیم.
- بیاموزیم که برای کم‌کاری وجدان و ضعف اعصاب ایمان به کجا باید مراجعه کرد؟
- سرطان بی‌اعتقادی، ما را از درون می‌پوشاند. این غدّه درمان‌پذیر است.
- پس از هر گناه، با محلول توبه، فضای دل و محیط زندگی را ضدعفونی کنیم.
- استفاده از ماسک تقوا و ورع را به «فرهنگ عمومی» در جامعه تبدیل کنیم.
- استفاده‌کنندگان از ماسک تقوا و دستکش پارسایی را تشویق کنیم.
- تردد افراد مبتلا به گناه در محیط‌های دربسته، خطر ابتلای افراد سالم را در پی دارد.
- در عصر وارونگی هوا، ریه‌های ما بیشتر به اکسیژن معنویت و اخلاق احتیاج دارند.
- پنجره‌های رو به خدا را باز کنیم و پرده‌های نفسانی را کنار بزنیم تا هوای پاک وارد زندگی‌هایمان شود.
- سیتی‌اسکن الهی تصویر روشنی از درون ما می‌گیرد. از آن غافل نشویم.
- در آزمایشگاه خدا، هیچ عیب و ایراد و نفاق و کفری پنهان نمی‌ماند.
- پادزهر هوای نفس و میل به گناه، «یاد خدا» است.
- دل‌های بی‌ایمان، مناسب‌ترین مکان برای رشد میکروب نفسانیات است.
- تست محاسبه و مراقبه و نقد، وضع درونی و اخلاقی ما را مشخص می‌کند.
- ویروس رذایل، گاهی ناشناخته و پنهان است و توسط افراد ناقل به سالم‌ها سرایت می‌کند.
- افراد زمینه‌دار، بیشتر در معرض وسوسه‌های شیطان‌اند؛ پس بیشتر مراقب باشند.
- پیاده‌روی در مسیر تقوا به کاهش امراض روحی کمک می‌کند.
- شامّه و ذائقه افراد مبتلا، بوی معنویت و طعم عبادت و نماز را نمی‌چشند.
- از شایعه، دروغ، تخریب، جعل و تهمت، باید مثل یک ویروس خطرناک ترسید.
- جهاد با نفس، نوعی «قرنطینه خانگی» و بهای مصونیت است.
۴۰٫ برای گذشتن از «وضعیت قرمز» و رسیدن به «وضعیت سفید»، تهذیب نفس لازم است.