دانستنیهائی از قرآن
گذشته را یاد آورید
(#ÿrãà2ø$#ur øÎ) óOçFRr& ×@Î=s% tbqàÿyèôÒtGó¡B Îû ÇÚöF{$# cqèù$srB br& ãNä3xÿ©ÜytGt â¨$¨Z9$# öNä31ur$t«sù Nä.yr&ur ¾ÍnÎóÇuZÎ/ Läls%yuur z`ÏiB ÏM»t6Íh©Ü9$# öNà6¯=yès9 tbrãä3ô±s? ÇËÏÈ (سوره انفال –آیه 26)
ترجمه : به یاد آرید هنگامی که عدد شما اندک
بود و دشمنانتان شما را در زمین (در مکه ) خوار کرده و ضعیف می شمردند و می
ترسیدید که مشرکان قریش شما را دستگیر کنند و بربایند؛ پس خداوند پناهتان داد و با
نصرت خود یاریتان کرد و از چیزهای پاک و خوب روزیتان داد، که نعمتهایش را سپاس
گفته شکر کنید .
لغت
واذکروا: راغب در مفردات گوید : ذکر به معنی
یاد کردن است چه با زبان باشد ، چه با قلب و چه با هر دو و خواه بعد از فراموشی
باشد یا ادامه داشته باشد . مرحوم طبرسی در مجمع البیان گوید : ذکر به معنای حفظ
است و ضدّ آن نسیان و فراموشی می باشد .
مستضعفون: اسم مفعول از استضعاف به معنای
ناتوان دیدن ، خوار و ذلیل کردن و ضعیف شمردن می باشد .
یَتخطّفکم: خطف به معنای ربودن و به سرعت اخذ
کردن است . ومقصود از یتخطفکم الناس ، این است که مشرکان قریش شما را که ضعیف
بودید می ربودند و اذیت می کردند . در آیه 67 از سوره عنکبوت آمده است :«
öNs9urr& (#÷rtt $¯Rr& $uZù=yèy_ $·Btym $YZÏB#uä ß#©ÜytGãur â¨$¨Z9$# ô`ÏB öNÎgÏ9öqym 4…»
– آیا نمی بینید که ما حرم را جای امنی قرار دادیم ، ومردم از اطراف آن –بوسیله
غارتگران و دزدان – ربوده می شدند .
آوی: جا دادن را گویند .مأوی یعنی جایی که
انسان در آن جا گرفته باشد ، پناهگاه . وآواکم هم به معنای این است که شما را در
جای امنی پناه داد و محافظت نمود .
طیبات : هر چیز حلال و پاکی را طیب می نامند .
راغب گوید : طیب هر چیزی است که مورد علاقۀ نفس انسان باشد و حواس انسان از آن لذت
برد و ودر شرع ، طعام طیب ، غذای حلالی است که شارع آن را حلال شمرده است … و
انسان طیب کسی است که از نجاست جهل و تباهی و کارهای بد بدور باشد و با علم وایمان
و اعمال شایسته سر و کار داشته باشد .
مرحوم طبرسی می گوید مقصود از طیبات در آیه ،
غنائم جنگی است که برای مسلمانان حلال شده بود و قبل از آن هیچ قومی اجازه نداشتند
از آن استفاده کنند . و گفته شده است طیبات ، عمومیت دارد و شامل تمام طعامهای
لذیذی می شود که خداوند به آنان ارزانی داشته است .
استفاده از آیه
خداوند در آیۀ شریفه خطاب به مهاجرین می کند و از آنان می خواهد که یاد آورند
دوران مکه را که تازه مسلمان شده بود ند و در شرایط بسیار سخت و دشواری زندگی می
کردند ، مشرکان قریش و دشمنان رسول خدا «ص» پیوسته آنان را مورد ضرب و شتم و شکنجه
و آزار جسمی و روانی قرار می دادند، و چون عددشان کم بود آنها ضعیف می شمردند و
رفتار بسیار بدی با آنها داشتند . و خداوند بر آنان منت نهاد و ضعف آنها را مبدل
به قوت کرد و بانیروی غیبی خود در جنگها و غزوه ها پیروزشان نمود و از آن همه نعمت
های پاک و طیب ، آنان را متنعم ساخت . واکنون در مقابل این همه نعمت ، از آنها می
خواهد که شکر گزار باشند و کفران نکنند و غرور پیروزی آنان رافرا نگیرد که پیروزی
را با توان خود بدست نیاوردند بلکه خداوند به آنان عطا کرد .
این آیه به تمام مسلمان ها در تمام ادوار و
زمانها خطاب می کند و منحصر به مهاجرین نیست . امروز ملت مسلمان ایران را نیز چنین
مخاطب قرار می دهد :
به یاد آورید آن دوران ستمشاهی را که مزدوران
آمریکا آنچنان شما را ضعیف شمرده بودند که توان نداشتید آزادانه از اسلام و
قرآن دفاع کنید ، و کوچکترین اتهام کافی بود که شما را در سیاهچال های مخوف پهلوی
و شکنجه گاه های ساواک بیافکند ولی خداوند بر منت گذاشت و رهبری و عطا کرد و با
تأییدات خود ، شما را پیروز نمود و دشمنانتان را از بین برد و پس از آن نیز ، در
عملیات گوناگون جنگ تحمیلی ، پیروز نمود و پیوسته با امدادهای غیبی در جبهه حق
علیه شما را یاری کرده است ؛ پس باید آن دوران ضعف را به یاد آورید تا اینکه
بدانید ، عزت و نصرت از آن خداست ، و هیچگاه پیروزی ها چشمانتان را خیره نسازد و
از یاد خدا لحظه ای غافل نشوید و برای اینکه آن همه نعمت – که بر شما ارزانی داشته
– بماند و افروزنتر شود ، همیشه خدا را شکر کنید ، نه تنها با زبان که باید با عمل
شکر نعمت کرد « لئن شکرتم لا زیدنکم و لئن کفرتم ان عذابی لشدید » به تحقیق اگر
شکر کنید ، نعمتها را افزونترخواهم کرد و اگر کفران نمائید ، بدانید که عذاب من
شدید و سخت است .