به بهانه عید فطر
فرارسیدن عید سعید فطررا به تمام مسلمانان به ویژه رهبرمعظم انقلاب و ملت
متعهد ایران تبریک و تهنیت عرضمیکنیم.
عید سعیدفطر،یکی ازخجسته ترین روزهای سال وعید رسمی مسلمانان است.مسلمان روزه
داریکه یک ماه تمام ،برایرضای خدا،و برای تقرّبجستن به حضرت دوالجلال،ازخوردن و
آشامیدن وبسیاریازکارهایمباح دیگر،ازآغاز فجرتا آخرین لحظۀ روز،امتناع ورزیده و
امساک کردهاست،اکنون درنخستین روزازماه شوّال ،اجرو پاداش خود را از خداوند
میطلبد؛البته اجریکه خداوند،خود براوتفضّلکرده است و گرنه ،اگرانسان تمام روزها را
روزه دارد و شبهارابه عبادت ومناجغات،قیام کند،نمیتواند یکی از نعمتهای الهی را
شکرکند.این لطف بیپایان خدای سبحان است که شاملحالمؤمنینروزه دار میشود،و پس ازسی
روز روزه وامساک ازخوردن وآشامیدن،مزد انجام عمل را ازربّ الارباب دریافت می
دارد.(عید)دراصل(عود )بوه که واو آن قلب به یاء شده است به معنای با زگشت و تکرار
و شاید این روز را عید مینامند به اعتبار اینکه هرسال عود می کند وتکرار میشود.ابن
اعرابیگفته است:عید را به این لحاظ (عید )مینامند که هرسال با یک فرح و سرو
رمجدّدی،تکرار می شود .درقرآن آمده است:(اللهم انزل علینا مائدة من السّماء تکون
لنا عبدا لأولنا و آخرنا و آیة منک)(سوره مائده ـ آیه 114) ـ بارالها مائده ای را
ازآسمان برما نازل فرما که قیدی با شد برای امروز وفردایما و آیتی ازسوی تو
باشد.دراین آیه نیز،حضرت عیسیاز خداوند درخواست سفره ای آسمانی وغذائی سماوی کرد،وامدن
غذا ازآسمان را به عنوان عید تلقّی فرمود.
عیدهای رسمی اسلام
درهرصورت عیدهایرسمی اسلام که خداوند آنها رارسما برای مسلمانان عید قرارداده
است دو روزاست:1ـ عیدفطر2ـ عید اضحی .عید فطررا به این معنی (فطر)خوانده اند که
دراین روز،أمرامساک و صوم ازخوردن و آشامیدن برداشته شده ورخصت داده شده است که
مؤمنین درروزنیزافطارکنند و روزۀ خود را بشکنند.فطر و فطرو قطوربه معنای خودرنو
آشامیدن است و گفته شده است به معنای آغازخوردن و آشامیدن است یعنی پس ازمدّتی
ازنخوردن و نیاشامیدن،ابتدای خوردن و آشامیدن را (افطار )مینامند وازاین رو است که
پس از اتمام روز و هنگامی که مغربشرعیدرروزهای ماه رمضان،شروع می شود،انسان
افطارمیکند یعنی اجازه خوردن پس ا زامساک ازخوردن به او نداده می شود.به
هرحالفطرمصدرفطر و نقیض صوم است.(عید اضحی )یا قربان ،به روزدهم ذی حجّه گفته می
شودکه حاجی پس از اعمال حج،ازاحرام بیرون می آید و به او اجالزه داده میشود که
ازآنچه براو حرام بوده،استفاده کند،وچون وقت آن پس ازبرآمدن آفتاب ،و ذبح گوسفند
قربانی است،لذا به اعتباروقتش که (ضحی )نامیده میشود ،این روز را (اضحی )مینامند و
به همین مناسبت گوسفندی را که حاجی دراین روز،زبح می کند،(اضحاة)یا
(اضحیه)میگویند.خداوند این روز خجسته رانیز برای تمام مسلمین عید رسمی قرارداده
است.
اهمّیت عید فطر
بنابراین ،این دو روز(عید فطروعید قربان)دو قد حقیقی و واقعی اسلام است که
مسلمانان مکلّف اند دراین دو روزنماز عید بخوانند وروزه گرفتن درآنها حرام
است،واعمال وعباداتی دارد که درکتابهای ادعیه ذکرشده وهمه دلالت برآن دارد که مورد
احترام وقداستمیباشند و دارایارزش ویژه ای هستند.پس لازم است ازسوی مسلمانان ،مورد
تقدیرو احترام فراوان قرارگیرند وبا این دو روز،معامله ،(عید)شود،نه اینکه بی
اهمیّت ازکنا رآنها بگذرند.با اینکه درکشورهایاسلامیوعربی ،برای این دوعید،ارزش
واهمیّت فراوانی قائلاند ومردم خود را آماده ومهیّای آنمیکنندو دراین دو
روزلباسهاینو میپوشنتد،عطرمیزنند،با یکدیگرمعانقه وروبوسی می کنند،به زیارت عمدیگر
می روند،شیرینیوشربت درمجالس و محافل و منازل،به وفورپیدا می شود،به کودکان عیدی
می دهند،به مستمندان ومحرومان کمک میکنند که با دل خوشو شادیدرعید شرکت جویند،به
عیادت بیماران ومرضی می روند به یکدذیرگتبریک عید میگویند وخلاصه چهرۀ شهرها رنگ
زیبای عید به خود میگیردو با سه روز ،تعطیلی،شادی وسرو رآن ،از هرنظر تکمیل م
یشود،ولیمتأسفانه درکشوراسلامیمان ،چندان با اهمّت تلقی نمی شود وکشورچهرۀ عیدبه
خود نمیگیرد و آثار عید به چشم نمی خورد واین وظیفۀ مسئولین محترم جمهوری
اسلامیورسانه های گروهی وصدا و سیما است که به این دو عیت بزرگ اسلامیبا دید دو
عید حقیقی بنگرندو لااقل همان مراسمی که درعیدهای سنّتی و ملّیبرگزار می
گردد،دراین دو روزنیز برگزار شود،هرجند توقّع بیش ازآناست.ازاینها که
بگذریم،روزعید فطر،روزگرفتن پاداشت است وبا ید اسنان مؤمن با انجام عبادتها واعمال
مخصوص عید،پاداش معنوینیزارخداوند بگیرد وتنها به مسائلمادّیاکتفا
نکند.ازامیرالمؤمنین علیه السلام نقل شده است که دریکیاز اعیاد فطر فرمود :(انما
هو عبد لمن قبل الله صیامه و شکرقیامه). امروزفقطبرایکسی عید است که خداوند روزه
اش را قبولکرده وعبادتهایش را پذیرفته است.
عید فطر،عید گرفتن پاداش
ازامام مجتبی سلام الله علیه نقل شده است که درروزعید فطر برگروهیاز مردم گذر
می کرد که میخندیدند و بازی می کردند ،حضرت برسرآنها ایستاد و فرمود: (ان الله جعل
شهررمضان مضمارا لخلفه فیستبقونفیله بطاعته الی مرضاته ،فسبق قوم ففازو ا،وقصّر
أخرون فخابوا،فالعجب کلّ العجب من ضاحک لاعب في الیوم الذي یثاب فیه المحسنون
ویخسرفیه المبطلون و أیم اله لوکشف الغطاء لعلموا أن المحسن مشغول باحسانه والمسی
ء مشغول بإساءته ).(تحف العقول ـص 170)
همانا خداوند ماه رمضان را ماه مسابقه برای بندگانش قرار داده که با اطاعتش
،به سوی رضایتشاز یکدیگر سبقت جویند،پتس گروهی سبقت جستند و رستگار گشتند و گروهی
کوتاهی کردند و ناالمید شدند.بسیار تعجّباست ازکسی که دراین روزکه نیکوکاران
پاداشگرفته وگنهکاران نومید می شوند،به خنده و بازی بگذرانند،به خدا قسم اگرپرده
ها بالا رود،همه میبینند که نیکوکارپاداش نیکیش را دریافته وگنهکار گرفتار بیدهایش
است.البته واضح است که مقصودامام این نیست که دراین روز کسی شادی ومسرو نداشته
باشد ولی اگر مشغول بازی ولهو و لعبی باشد کهاو را ازخدا دور وغافل دارد،آن
نکوهیده است و گرنه صرف شادی و سرور،درروزعید نه تنها نکوهیده نیست که پسندیده
نیزمیباشد،به ویژه اگر رضایت الهی ،منظورنظر باشد و برایخدا دراینروزمبارک ،قلوبمؤمنان را شاد وخرم نمایند که آن خود بزرگترین احسان ونیکوکاری است.دریکی
ازخطبه های امیرالمؤمنین علیه السلام آمده است که :حضرت درروز عید فطرفرمود
:(ایهاالناس ،انّ یومکم هذا یومُ، یثاب فیه المحسنون ویخسرفیه المبطلون وهو أشبه
بیوم قیامکم،فاذکروا یخروجکم من منازلکم الی مصلاکم ،خروجکم من الأجداث الی
ربّکم،و اذکروا بوفوفکم في مصلاکم،و قوفکم بین یدي ربکم ،و اذکروا یرجوعکم الی
منازلکم،رجوعکم الی منازلکم في الجنة…).
(تنبیه الخواطرـ ص 392)
ای مردم!این روز شما روزی است که محسنین ونیکوکاران درآن پاداش میگیرند و
زیانکارانوتبهکاران ،درآن مأیوس و ناامید میگردند و این شباهتی زیاد به
روزقیامتتان دارد،پس با خارج شدن ازمنازلورهسپار مصلّاها شدن، به یاد
آورید،خروجتان ازقبرها ورفتنتان به سوی پروردگار،وبا ایستادن دربرابر پروردگارتان و با بازگشت به سوی منازل
خود،متذکر شوید بازگشتتان به سوی منازلتان دربهشت برین. ای بندگان خدا!کمترینچیزی
که به زنان و مردان روزه دار داده می شود این است که فرشته ای درآخرین روز ماه
رمضان به آنان ندا می دهد ومیگوید:هان،بشارتتان باد،ایبندگان خدا که گناهلان گذشته
تان آمرزیده شد،پس به فکر آینده خویش باشید که چگونه بقیه ایام زندگی را بگذرانید.
عیدالهی
از سخنان معصومینعلیهم السلام استفاده می شود که روز عید فطر،روزگرفتن مزد
است،ولذا دراین روز مستحب است که انسانبسیار دعا کند و به یاد خدا باشد و روزخود
را به بطالت و تنبلی نگذراند و از خداوندخیر دنیاو آخرت را بطلبد.در قنوت نماز عید
میخوانیم: (…اسئلک بحق هذا الیوم الذي جعلته للمسلمین عبدا ولمحمّد صلّی الله
علیه و آله ذخرا و شرفا و کرامة ومزیدا،ان تُصلّی علي محمّد و آل محمّد وان تخلني
في کل خیر أدخلت فیه محمدا وآل محمد و أن تخرجني من کل سوء أخرجت منه محمدا و آل
محمد،صلواتک علیه وعلیهم.اللهم اني أسألک خیرما سألک عبادک الصالحون وأعوذ بک ممّا
استعاذ منه عبادک المخلصون). بارالها،به حق این روزی که آن را برای مسلمانان عید
وبرای محمد صلّی الله علیه و آله و سلم ذخیر ه و شرافت وکرامت و فضیلت قرار دادی
،از تو می خواهم که برمحمد و آلمحمد درود بفرستی ومرا درهرخیری وارد کنی که محمد و
آل محمد را درآن وارد کردی و از هر سوء و بدی خارج سازی که محمد و آل محمد را خارج
ساختی ،درود وصلوات تو براو و آنها.خداوندا،از تو می طلبم آنجه بندگان شایسته است
ازتو خواستند و به تو پناه میبرم از آنچه بندگان خالصت به تو پناه بردند.وازاین
دعای شریفنیز استفاده می شود که این روزبا سعادت را خداوند،برای مسلمانان عید قرار
داده ،و لذا باید از ویژگیهای بیشتریبرخوردار باشد و به عنوان عیدی الهی تلقّی
شود.وچه جالب و ارزنده است که مؤمنین دراینروز،هم به عبادت فردیوهم به عبادت
اجتماعی بپردازند،هم درمحراب عبادت ،دعا کنند و هم همراه با مؤمنین نماز عید را
اقامه کنند.هم به سازندگیخویش بپردازند وهم با خوشروئی به روی برادران مؤمن خود
بنگرند و حاجتهای حاجتمندان را رفع کرده و به محرومانومستضعفان کمک ویاری کنند.
فرازی ازصحیفه سجادیه:
درخاتمه برایتیمن و تبرک به فرازی از صحیفه سجّادیه که به مناسبت وداع ماه
مبارک رمضان و استقبال عید سعید فطروارد شده است اشاره ای می کنیم:(اللهم صلّ علی
محمّد و آله واجبُر مصیبتنا بشهرنا وبارک لنا في یوم عبدنا و فطرنا و اجعله منخیر
یوم مرّعغلینا،أجلبه لعفو امحاه لذنبواغفرلنا ما خفي من ذنوبنا و ما علن…الهم
انّا تنوب الیک في یوم فطرنا الذي جعلته لمؤمنین عبدا وسرورا ولأهل ملّتک مجمعا و
محتشدا،من کل ذنب أذنبناه أو سوء أسلفتاه أو خاطرشر اضمرناه توبة من لاینطوي علی
رجوع الی ذنب و لا یعود بقدها في خطیئة…(دعای 45ـ صحیفه سجادیه)
پروردگارا!برمحمد و آل محمد درود فرست ومصیبت ما را دراین ماه جبران کن و روز فطر
را برما عیدیمبارک و خجسته بگردانو آن راازبهترین روزهائی قرار ده که برما گذشته
است که دراینروزبیشترما را مورد عفو قرار دهی و گناهانمان را بشوئی و خداوندا برما
ببخشای آنجه درپنهانی و آشکارا گناه کرده ایم…خداوندا!دراینروزعید فطرمان که
برای مؤمنین روز عید وخوشحالی و برایمسلمانان روز اجتماع وگردهمائی قرار
دادی،ازهرگناهی که مرتکب شده ایم وهر کار بدی که کرده ایم وهرنیت ناشایسته ای که
درضمیرمان نقش بسته است،به سوی تو، باز میگردیم وتوبه میکنیم،توبه ای که درآن
بازگشت به گناه هرگز نباشد وبازگشتی که درآن هرگز روی آوردن به معصیت نباشد…
بارالها،اینعید رابرتمام مؤمنین،مبارک گردان و ما را توفیق بازگشت به سویت و تو به
از گناهان درآن عطا فرما.