بی‌پرده با تاریخ/ نگاهی به حوادث آبان و آذر ۶۱
سیدروح‌الله امین‌آبادی
آبان و آذر ۶۱، در خود اخبار و رویدادهای فراوانی را نهفته دارد، از آغاز عملیات محرم در روز ۱۰ آبان تا برگزاری اولین انتخابات مجلس خبرگان رهبری در روز ۱۹ آذر.
۲۷ آذر ۶۱ نیز دانشگاه‌ها که پس از انقلاب فرهنگی تعطیل شده بودند، همزمان با روز وحدت حوزه و دانشگاه بازگشایی شد.
عملیاتی که با رمز یا زینب(س) آغاز شد
عملیات محرم، از نوع عملیات‌های محدود بود که ۱۰ آبان ۶۱ با رمز یا زینب(س) به فرماندهی شهید «حسن باقری» آغاز شد و به مدت یک هفته به طول انجامید.
مرحله نخست این عملیات روز ۱۰ آبان ۶۱ آغاز شد و نیروهای ایرانی توانستند در کمتر از نیم ساعت، شماری از نیروهای عراقی را به اسارت گرفته و در محور دیگر نیز، نیروهای دشمن به استعداد یک تیپ را به محاصره درآورده و بیشتر آنها را اسیر کنند.
طی مرحله اول این عملیات، ۵۵۰ کیلومتر مربع از خاک ایران از جمله ارتفاعات مهم منطقه، پل چم سری، حوزه نفتی بیات، نهر عنبر، شهر میمه و موسیان آزاد و جاده عین‌خوش ـ دهلران، از زیر دید و تیررس نیروهای عراقی خارج شد و شهرک طیب عراق نیز تحت اشراف قوای ایرانی قرار گرفت.
مرحله دوم عملیات محرم بامداد سه‌شنبه ۱۱ آبان آغاز شد و نیروهای ایرانی محاصره دشمن را کامل کردند. همچنین ۱۵۰ کیلومتر مربع دیگر از زمین‌های اشغال شده، آزاد و تعدادی از نیروهای عراقی به اسارت درآمدند.
مرحله سوم عملیات محرم نیز روز ۱۵ آبان آغاز شد و هدف آن تصرف همه بلندی‌های غرب حمرین و جاده‌ها و مراکز مهم عملیاتی و ایجاد و تأمین لازم برای جاده آسفالته چم سری، شرهانی و زبیدات و جاده شوسه زبیدات ـ طیب بود. در این مرحله ۳۰۰ کیلومتر مربع از خاک عراق شامل پاسگاه‌های زبیدات، شرهانی و ابوغریب و همچنین تأسیسات نفتی حدود ۳۵ حلقه چاه نفت به تصرف نیروهای ایرانی درآمد. این مرحله که مرحله آخر عملیات محرم بود، ساعت ۸ صبح روز ۱۶ آبان ۶۱ خاتمه یافت.
پس از انجام عملیات موفق و مؤثر ثامن‌الائمه، فتح‌المبین، بیت‌المقدس و مسلم بن عقیل، نباید به عراق فرصت خارج شدن از حالت انفعالی و دفاعی داده می‌شد، بنابراین در طرح عملیات محرم علاوه بر آزادسازی ارتفاعات مرزی حمرین در جبهه جنوبی و تصرف جای پا برای تهدید منطقه العماره عراق، این موارد نیز در دستورکار قرارگاه مرکزی کربلا قرار گرفت.
درباره عملیات محرم گفتنی‌ها فراوان است که پژوهشگران می‌توانند برای اطلاع از جزئیات آن به کتاب‌های منتشرشده در حوزه جنگ تحمیلی و عملیات های دفاع مقدس مراجعه کنند.
نخستین انتخابات مجلس خبرگان رهبری برگزار شد
۱۹ آذر ۶۱ انتخابات نخستین دورۀ مجلس خبرگان رهبری برگزار شد. با توجه به جایگاه والایی که مجلس خبرگان رهبری در قانون اساسی داشت، برگزاری انتخابات در دستور کار نهادهای انقلابی قرار گرفت.
دهم مردادماه سال ۶۱ علی‌اکبر ناطق نوری، وزیر وقت کشور، پس از گذشت ۳۲ ماه از همه‌پرسی قانون اساسی و تصویب آن توسط مردم، از برگزاری انتخابات مجلس خبرگان رهبری سخن گفت.
وی اظهار داشت: «از نظر وزارت کشور، مقدمات کار انتخابات مجلس خبرگان انجام شده است و در این مورد پس از اعلام آمادگی شورای نگهبان و اجازه حضرت امام، اقدام خواهد شد.»
دو ماه و نیم پس از انجام این گفتگو، وزیر کشور نامهای به حضرت امام خمینی ارسال و درباره تشکیل مجلس خبرگان کسب تکلیف کرد. ۲۸ مهرماه همین سال پاسخ امام مبنی بر موافقت با برگزاری انتخابات مجلس خبرگان منتشر شد.
بدین ترتیب وزیر کشور ۱۹ آذر ۶۱ را به عنوان موعد برگزاری انتخابات نخستین دورۀ مجلس خبرگان رهبری اعلام کرد. ثبت‌نام داوطلبان، ۱۶ آبان ماه آغاز شد و با دو بار تمدید مهلت ثبت‌نام اوایل آذرماه به پایان رسید و در پایان مهلت قانونی، ۱۶۸ نفر برای شرکت در رقابت‌های انتخاباتی ثبت‌نام کردند که از این تعداد ۱۲ نفر رد صلاحیت شدند.
انتخابات نخستین دورۀ خبرگان رهبری در شرایطی در روز ۱۹ آذرماه ۶۱ برگزار شد که بیش از دو سال از تجاوز رژیم بعث عراق به خاک ایران می‌گذشت و در فضای داخلی نیز گروه‌های ضدانقلاب همسو با بنی‌صدر رئیس‌جمهور مخلوع و سازمان‌های چپ‌گرا همچون منافقین به حملات و ترورهای کور علیه نیروهای انقلاب ادامه می‌دادند. در همان زمان صدام رئیس دولت بعثی عراق با حمایت از منافقین، بر روی خستگی مردم و مشروعیت‌زدایی از نظام حساب ویژه‌ای باز کرده بود، در این شرایط برگزاری باشکوه نخستین انتخابات خبرگان رهبری موقعیت سیاسی نظام جمهوری اسلامی را تحکیم بخشید.
روزنامه جمهوری اسلامی در اولین شماره پس از انتخابات در گزارشی با عنوان «ملت با رأی یکپارچۀ خود، ارکان جمهوری اسلامی را تکمیل کرد»، فضای روز رأی‌گیری را توصیف کرده و نوشت: «امت مسلمان ایران در سرتاسر میهن اسلامی دیروز پای صندوق‌های رأی رفتند تا بار دیگر به جهانیان نشان دهند در جمهوری اسلامی ایران مردم هستند که تصمیم گرفته‌اند دین خدا را یاری دهند و نیز مردم هستند که با حضور خود در صحنه نهادهای جمهوری اسلامی را یک به یک به دست خود مستقر می‌کنند. از ساعت ۷ صبح دیروز مسلمانان ایران برای هشتمین بار در مدت کمتر از ۴ سال به ندای امام خود لبیک گفتند و پای صندوق‌های رأی حاضر شدند تا ثبات قدم خود را در حمایت از جمهوری اسلامی به دشمنان دین خدا نشان دهند. دیروز مردم مسلمان کشورمان با ریختن آرای خود در صندوق‌ها برای انتخاب خبرگان، آخرین امید دشمنان انقلاب اسلامی را به یأس مبدل کرده و با این انتخاب، آیندۀ جمهوری اسلامی را نیز بیمه کردند.»
این گزارش ادامه می‌دهد: «جمعیت میلیونی حزب‌الله بامداد دیروز با حرکت سیل‌آسا به سوی شعب اخذ رأی و شرکت یکپارچه در انتخابات مجلس خبرگان و میان‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی، ارادۀ خود برای پایان دادن به توطئه‌های استکبار جهانی و ایادی مزدورش علیه نظام جمهوری اسلامی ایران را به نمایش گذاشتند.»
بر اساس این گزارش همانطور که انتظار می‌رفت علی‌رغم سرمای زمستانی شعب اخذ رأی در تهران از ساعت ۷ صبح با حضور بی‌نظیر امت مبارز تهران روبه‌رو بود و مردم از نخستین ساعات بامداد با تشکیل صف‌های طولانی در مقابل شعب اخذ رأی چهرۀ شهر را دگرگون ساختند.
در پی برگزاری انتخابات اولین دورۀ مجلس خبرگان رهبری، «عباس آخوندی» معاون سیاسی ـ اجتماعی وزیر وقت کشور اعلام کرد: «استقبال مردم از شرکت در انتخابات مجلس خبرگان رهبری به حدی بوده که در هیچ‌یک از انتخابات قبلی سابقه نداشته است.»
ناطق نوری، وزیر کشور نیز یک روز بعد با تأیید سخنان معاونش گفت: «به فضل خدا انتخابات خبرگان و میان‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی به نحو احسن برگزار شد و شاید بتوان گفت از بهترین انتخاباتی بود که تا به حال هم از نظر حضور فعال مردم و هم از نظر حفظ امنیت انجام شد. خود من از چند صندوق در جنوب شهر بازدید داشتم. از اصفهان نیز دیدار کردم. در این رفراندوم مانند رفراندوم حکومت جمهوری اسلامی استقبال خوبی شد و جوابی بود به صدام که درخواست رفراندوم می‌کرد. مردم به لحاظ تقویت رهبری شرکت فعال داشتند و انگیزۀ اصلی شرکت در انتخابات نیز همین بوده است. مشارکت مردم طوری بود که حتی علی‌رغم تهدید گروهک‌ها و صدام که گفته بود در ایلام اگر مردم شرکت کنند بمباران می‌کنیم، هیچ کاری نتوانستند بکنند، همۀ مردم نیز در این شهر پای صندوق‌های رأی رفتند و از صحنه خارج نشدند.»
بر اساس نتایج انتخابات خبرگان رهبری که یک هفته بعد به صورت کامل مشخص شد در مجموع ۱۸ میلیون و ۱۴۰ هزار و ۹۸۵ نفر در این انتخابات شرکت کردند، بر اساس آرای مردم ۷۶ نماینده تعیین شدند و در ۶ حوزه انتخابیه جریان انتخابات به دور دوم کشیده شد و در دور دوم نیز هفت نفر انتخاب شدند.
در استان تهران به عنوان مهم‌ترین و پرنماینده‌ترین استان در میان ۲۴ استان کشور، از مجموع ۳ میلیون و ۱۸۹ هزار و ۵۳۰ برگ کل آرای مأخوذه، ۱۳ نفر شامل حضرات آیات و حجج اسلام سیدعلی خامنه‌ای، اکبر هاشمی رفسنجانی، سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی، علی مشکینی، محمد امامی کاشانی، محمد محمدی گیلانی، یوسف صانعی، محمدباقر باقری کنی، محمدباقر اسدی خوانساری، غلامرضا رضوانی، احمد آذری قمی، سیدهادی خسروشاهی و حسین راستی حائز اکثریت آرا شدند و انتخاب نفر چهاردهم حوزه انتخابیه استان تهران از میان دو کاندیدا به نامهای صادق خلخالی و سیدمجید مهاجری ایروانی به دور دوم کشیده شد.
انتظار ملت از دانشگاه‌ها پس از انقلاب فرهنگی
طی مراسمی با پیام حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور وقت کشورمان، آیت‌الله منتظری و نیز حضور نخست وزیر، ۲۷ آذر ۱۳۶۱ دانشگاه‌ها بازگشایی شد.
در بخشی از پیام حضرت آیت‌الله خامنه‌ای آمده بود: امروز دانشگاه‌ها که روزی به دست توانا و قدرتمند امت حزب‌الله و به قصد و نیّت پاکسازی حریم آن از لوث آثار و افکار غرب‌زده، شرق‌زده و طاغوت‌زده به روی عناصر ضداسلام و انقلاب بسته شده بود به دست همین امت و به روی دانشگاهیان متعهد و مسؤول بازگشوده می‌شود.
در بخش دیگری از این پیام تصریح شده بود: ملتی که یک کشور را با نثار خون عزیزترین فرزندان خویش از غاصبان و ستمگران بازستانده بود، توانست سنگر دانشگاه را نیز از زیر سلطه عوامل ضدانقلاب خارج کند، جای جای صحن دانشگاه‌ها که به خون دانشجویان و مردم مسلمان رنگین شده بود گواه است که ضدانقلاب تا محیط دانشگاه را به عرصه جنگ با ملت تبدیل نکرد و تا مغلوب ملت نشد، از دانشگاه‌ها خارج نگردید.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: آنان که می‌پنداشتند علم و فن و فرهنگ جز از طریق اتکا به غرب یا شرق به دست نمی‌آید، دیدند که این بار نیز ملت بی‌اعتنا به توصیه مدعیان میان تهی، راه خویش را یافته و به سوی سرمنزل مقصود در حرکت است.
ایشان خطاب به دانشگاهیان تأکید کردند: اینک شما ای استادان مسلمان و متعهد و ای دانشجویان مؤمن و مبارز، به هوش باشید که ملتی بزرگ و انقلابی، لایق همه‌گونه خدمت و فداکاری، منتظر است که پس از ده‌ها سال وابستگی و استعمار و استثمار فرهنگی برای نخستین بار حضور اسلام و طعم شیرین استقلال را در دانشگاه‌های خویش احساس کند؛ این انتظار بحق را پاسخگو باشید.