قسمت شانزدهم
آیت الله حسین نوری
مفاسد سیستم سرمایه داری
در بخش های پیشین این سلسله مباحث ضمن بررسی سیستم سرمایه داری مذموم و ناهنجار – خارج از چهار چوب های مورد قبول اسلام- به یک تصویر و نمای کلی از “سرمایه داری” دست یافتیم.بر اساس آنچه طی بحث های گذشته به دست آمد یک جامعه هنگامی، “جامعه ی سرمایه داری” نامیده می شود که در آن تولید محصولات و کالاها و خدمات توسط طبقات محروم و مستضعف جامعه – اعم از کشاورز، کارگر و کارکنان بخش‌های اقتصادی و تجاری و خدماتی صورت پذیرد ولی حاصل کار و تلاش و رنج دائم این طبقات در اختیار و تصرف سرمایه داران و صاحبان پول و قدرت قرار بگیرد و این طبقه ی محروم و زحمت کش از حاصل رنج بی امان خویش، بهره و نصیبی جز یک زندگی بسیار ساده توام با محرومیت و ملال نداشته باشند. در یک نگاه ساده و گذرا، درمی یابیم که این رابطه ظالمانه و غیر انسانی، امروزه دربسیاری از جوامع بشری، حاکم و برقرار است. زیرا تنها سیستم اجتماعی‌ای، که این نظام ظالمانه در آن راهی ندارد، سیستم اجتماعی منبعث از قوانین الهی و حیات بخش اسلامی است که فقط با استقرار حکومت اسلامی تحقق پذیر می شود، و چون جهان امروز به دور از انوار خدایی حکومت اسلام به سر می برد، طبیعی است که باید گرفتار چنان نظام ظالمانه ای و چنان سیستم انسانیت کشی باشد. نکته ی در خور توجه این که: اگر امروزه، جهان به دو بلوک شرق و غرب، و اقمارو دست نشاندگان آنها تقسیم شده، و ابر قدرت غرب و اذناب و اقمارش، نظام سرمایه داری را به طور رسمی، سیستم حاکم بر سرنوشت ملت های خویش قرار داده اند این بدان معنا نیست که ابر قدرت شرق و اقمارش، از این نظام برکنارند زیرا حقیقت امر این است که در این گونه کشورها تنها نام و عنوان ظاهری تغییر کرده، و گرنه درآنها نیز همان نظام و سیستم، با همان ابعاد برقرار است با این تفاوت که این جا دیگر اشخاص نیستند که در نقش صاحبان پول و سرمایه ظاهر میشوند و محرومان و زحمتکشان را استثمار میکند، بلکه این بار، طبقه ی حاکمه ئی با عناوین دولت و حزب، و سران و ارگان آنها هستند که جای سرمایه داران خصوصی را می گیرند و همان نقش را نسبت به اینها ایفا میکنند. اما به هر حال، در این بخش، بحث ما پیرامون همان کشورهای سرمایه داری غربی دور میزند، که هم اسما و هم رسما در چنگال سیطرۀ سیستم سرمایه داری به سر می برند و می کوشند تا سلطه ی این سیستم را، در سراسر جهان نیز گسترش دهند و مباحث مخصوص به سیستم هایی که ظاهراً “سرمایه داری” به آنها اطلاق نمی شود را در فرصت دیگری به توفیق خداوند مورد توجه قرار خواهیم داد.خلاصه این که”سرمایه داری “به اصطلاح “غربی” سرچشمه مفاسد و تباهی ها و پلیدی های فراوان می گردد که آنها به طور فهرست عبارتند از :
۱-اختلاف فاحش طبقاتی
۲-رواج ظلم و بیدادگری
۳-شیوع فساد و فحشا
۴-سلطه ی استعمار
۵-بروز جنگها و تشنجات
۶-محرومیت روز افزون ضعفا از مزایای زندگی
۷- اشباع حاجات غیرضروری و تولید کالاهای تجملی و غیر لازم
۸-بحرآنهای اقتصادی
باید دانست که این فهرست از یک دیدگاه کلی و به طور اجماع تنظیم گردید و گرنه هر یک از این مفاسد دهها مفسده ی دیگر را نیز در کنار دارد و آن را به دنبال خود ایجاد می کنند که در یک بررسی دقیق و همه جانبه می توان فهرستی بسیار مفصل و طولانی ازآنها تهیه کرد. همچنین باید دانست که دامنه ی اکثر این مفاسد به همان اختلاف طبقاتی کشیده میشود یعنی دقت درابعاد مسأله نشان میدهد که این مفاسد گوناگون غالبا زائیده ی اختلاف فاحش طبقاتی در جامعه است و اختلاف طبقاتی نیز، چنانچه گفته شد، تنها از سیستم سرمایه داری حاصل می شود. اکنون به بررسی کوتاه و اجمالی مفاسدی می پردازیم که فهرست کلی و عمومی آن را ذکر کردیم.
۱-اختلاف طبقاتی :
یکی از شوم ترین مفاسد سرمایه داری امپریالیستی، که تبعات زشت و نفرت انگیز آن در ارکان جامعه، پلیدی و تباهی می آفریند و انسان را از فطرت خویش دور و جدا می سازد، پیدایش اختلاف شدید و فاحش طبقاتی است. در چنین جوامعی، یک اقلیت معدود، طبقه ی مرفه جامعه را می سازند که از فرط فزونی پول و ثروت و نوعا افراط در عیاشی و تنوع طلبی و تجمل خواهی به فساد کشیده می شوند و اکثریتی فقیر و محروم که در آتش رنجها و گرفتاری ها و نابه سامانی های زندگی می سوزند و این رنجهای طاقت فرسا را یا با شکیبایی فوق توصیف و تصور متحمل می گردند و یا به فساد کشیده میشوند و حتی برخی از آنها تبدیل به عامل و آلتی میشوند که وسائل عیش و عشرت آن ثروتمندان فاسق از طریق آنها تامین می شود.
این افسانه پردازی و خیالبافی نیست که در این گونه جوامع در حالیکه گروه فراوانی به نان شب محتاج اند و از بیماری و عدم دسترسی به دارو پزشک در گوشه ی فقر و بینوائی جان می سپارند، گروه دیگری در همان جامعه از نفیس ترین و مرغوب ترین خوراکیها و پوشاکها و وسائل دیگر زندگی بهره مندند و در بیشتر شوون زندگی آنها جلوه های روشنی از اسراف و زیاده روی افراط منعکس است و حتی به طور مرتب هفته ای یک بار سگ و گربه ی خود را به مطب پزشک مخصوص میبرند تا وضع مزاجی آنها را تحت کنترل دقیق بهداشتی و پزشکی داشته باشند، و در حالیکه آن گروه محروم هر قدر به خویشتن در راه قناعت و صرفه جوئی فشار می آورند باز هم نمی توانند پاسخ احتیاجات ضروری زندگی خود را بدهند، گروه مرفه از فرط زیادی پول، در پیدا کردن راههای خرج کردن آن گیج می مانند و به هر اندازه زیاد جوئی و تنوع طلبی میکنند باز هم اشباع هوس و ارضا خاطر به دست نمی آورند.
لازم نیست راه دوری برویم، برای نمونه درهمین ایران پیش از انقلاب که از آغوش اسلام دور افتاده بود کار این گونه عیاشی ها و تنوع طلبی ها به جائی رسیده بود که در همین تهران با آن همه حصیر آبادها حلبی آبادهایش، با آن همه زاغه نشینان مفلوکش و با آن نمونه های غم انگیز و وحشتناکی که فقر و فاقه در محله های فقیر نشین آن به نمایش گذاشته بود،عده ای از طبقات مردم مرفه آنقدر غرق در عیاشی واسراف کاری بودند و آن چنان در تجمل طلبی فرو رفته بودند که وصف ندارد. از تهران که بگذریم نه تنها در نقاط دور افتاده و گوشه کنار کشور بلکه در شهرهای دیگر نیز افراد محرومی که قامتشان در زیر بار تلخیها و نابسامانیهای زندگی خمیده بود فروان وجود داشت، که البته اختلاف طبقاتی به این شکل هرگز با اقتصاد اسلامی منطبق نیست واسلام چنانکه گفتیم:مبانی اقتصادی و قوانین زندگی انسآنها را به گونه ای تنظیم کرده است که در صورت پیاده شدن، فقر و محرومیت از جامعه ی بشری ریشه کن میشود، و همه ی افراد جامعه از یک زندگی نسبتا هم آهنگ و رفاه بخش برخوردار می گردند. در این زمینه نظر اسلام آنقدر صریح و روشن است که می توان صدها شاهد زنده و دلیل و متقن از مدارک اسلامی را ارائه داد و ما برای نمونه با ذکر یک کلام که قسمتی از احادیث فراوان اسلامی است این مقاله را پایان میدهیم و توضیح بیشتر را برای فرصت دیگری که با توفیق خداوند تعالی پیش خواهد آمد می گذاریم
حضرت صادق (ع) فرمودند:” ان الناس ما افتقروا و لا احتاجوا و لا جاعوا ولا عروا الا بدنوب الاغنیا”
یعنی:”فقر و احتیاج و محرومیت ها دیگر که با چهره های کریه و زشت خود سلامت و حیات انسآنها را به مخاطره می اندازند همه و همه معلول ستم ها و بی رحمیهای سرمایه داران است.” امیدواریم که حکومت جمهوری اسلامی که به فضل خدای مستضعفین در این کشور پدید آمده است در همه ی جهان سایه گستر شود و به پیاده کردن قوانین اقتصادی اسلام نیز هرچه سریعتر موفق گردد.
ادامه دارد.