در شهریور سال ۹۱ در حاشیه نشست کشورهای عضو جنبش عدم تعهد، دبیرکل وقت سازمان ملل متحد، برای سخنرانی در دانشکده وزارت امور خارجه حضور یافت. آقای بانکیمون از دیدن زنان و دختران در آن دانشکده اظهار شگفتی کرد و گفت، «هرگز تصور نمیکردم در ایران، این میزان از آزادی و فعالیت اجتماعی برای زنان وجود داشته باشد.»(۱)
تبلیغات رسانهای غرب چنان چهره ضدزنی از انقلاب اسلامی نشان داده است که حتی ذهنیت فردی در مقام دبیرکل سازمان ملل نیز که جایگاه شغلیاش ایجاب میکند شناخت درستی از وضعیت فرهنگی اجتماعی کشورهای جهان داشته باشد، متأثر از این تبلیغات است.
اما با مروری کوتاه در سخنان و نظرات حضرت آیتالله خامنهای و نیمنگاهی به آمارهای موجود میتوان گفتمان واقعی انقلاب اسلامی درباره مسائل زنان را دریافت. به تعبیر رهبر معظم انقلاب، انقلاب اسلامی فصل تازهای در حیات اجتماعی زنان گشوده است:
«اعتراف کنم اول کسی که این نقش (نقش زنان) را فهمید، امام بزرگوار ما بود؛ والّا بودند بزرگانی از علما که ما با اینها بگومگو داشتیم که اصلا زنها در تظاهرات شرکت بکنند یا نکنند! آن حصار محکمی که انسان به او تکیه میداد و خاطرجمع میشد تا بتواند در مقابل این جور نظراتی که از مراکز مهمی هم ارائه میشدند، بایستد، حصار رأی امام و فکر امام و عزم امام بود.»(۲)
الگویی به نام زن مسلمان ایرانی
رهبر معظم انقلاب معتقدند که انقلاب اسلامی الگوی جدیدی به نام زن مسلمان ایرانی را به جهان معرفی کرده است. از دیدگاه ایشان زنان ایرانی، هویت زن مسلمان را زنده کردهاند:
«زن مسلمان ایرانی تاریخ جدیدی را پیش چشم زنان جهان گشود و ثابت کرد که می توان زن بود، عفیف و محجبه و شریف بود و در عین حال، در متن و مرکز بود. میتوان سنگر خانواده را پاکیزه نگاه داشت و در عرصه سیاسی و اجتماعی نیز سنگرسازیهای جدیدی کرد و فتوحات بزرگی را به ارمغان آورد.»(۳)
زن نه شرقی نه غربی
تعبیر دیگر ایشان از زن مسلمان ایرانی، «زن نه شرقی نه غربی»(۴) است. یعنی زن وارد اجتماع میشود و در عین حالی که خانواده را حفظ میکند، هویت فردی خود را نیز از دست نمیدهد. در نگاه شرقی به جایگاه تأثیرگذار زن توجه لازم نمیشود و در الگوی غربی هم استفاده انحرافی از حضور زن در اجتماع باعث میشود استفاده متناسب با شرایط طبیعی زن محقق نشود.
حوزه زن و خانواده، مجالی برای اندیشهورزی و رفع خلاءهای قانونی، عادتی و سنتی
در کنار همه اینها، معظمله بر لزوم اندیشهورزی، نظریهپردازی، گفتمانسازی و اجرا در زمینه مسائل زن و خانواده تأکید بسیار دارند و چشمشان را بر خلاءهای موجود در این زمینه نبستهاند:
«در حوزه زن و خانواده، از لحاظ علمی ـ کارشناسی، هم در زمینه گفتمانسازی و هم در زمینه نزدیک کردن این گفتمان به اجرا، کارهای بر زمین مانده الى ماشاءالله داریم. نگاه اسلام به زن یک نگاه فوقالعاده متعالی است. ما خلاءهای قانونی و عادتی و سنتی عجیب و فراوانی داریم.»(۵)
تکریم زنان در دیدارها و نشستها
در بیانات و دیدارهای عمومی و خصوصی رهبر معظم انقلاب، همواره نسبت به حضور و تکریم زنان از اقشار مختلف تأکید ویژهای میشود. تشویق زنان فعال در حوزه ورزش، علم، هنر، قرآن و… نیز بخش دیگری از سیره رهبر انقلاب در برخورد با زنان است:
«هنگامی که بنده مواجه میشوم با بانوان مسلمان، زنان مؤمن و تحصیلکرده، خدا را عمیقاً شکر میکنم. واقعا این یکی از بزرگترین افتخارات نظام اسلامی است که این همه زن فرزانه و تحصیلکرده و خوشفکر و ممتاز از لحاظ فکری و عملی در جامعه ما وجود دارند. ما جلسات متعددی داشتیم که هر کدام از خانمها که بیاناتی را ابراز کردند، دریچهای از نگاه و فکر نو به روی ذهن انسان گشوده میشد. امروز نام زنان ما بر تارک کتابهای متعدد علمی، پژوهشی، تاریخی، ادبی، سیاسی و هنری گذاشته شده است. امروز نوشتههای بانوان ما اعم از مقالات و کتابها جزو برترین نوشتهها و آثار مکتوب امروز نظام اسلامی هستند که در تاریخ ما بیسابقه است.»(۶)
پینوشتها:
۱ـ خبرگزاری فارس، سخنرانی «بان کی مون» از شعر سعدی تا مذاکرات هستهای ۹ شهریور ۹۱٫
۲ـ بیانات در سومین نشست اندیشههای راهبردی ۱۴ دی ۹۰
۳ـ پیام به کنگره «هفت هزار زن شهید کشور» ۱۵ اسفند ۹۱٫
۴ـ همان.
۵ـ بیانات در سومین نشست اندیشههای راهبردی، ۱۴ دی ۹۰٫
۶ـ بیانات در دیدار جمعی از بانوان برگزیده کشور، ۳۰ فروردین ۹۳٫
سوتیتر
امروز نوشتههای بانوان ما اعم از مقالات و کتابها جزو برترین نوشتهها و آثار مکتوب امروز نظام اسلامی هستند که در تاریخ ما بیسابقه است.
قابل استفاده به صورت اینفوگرافی، جدول و …
مهمترین دستاوردهای حوزه زنان و خانواده در چهل سالگی انقلاب اسلامی:
* در سال ۵۷ تنها ۳۵ درصد زنان باسواد بودند، امروز نزدیک ۹۰ درصد باسوادند.
* تعداد دانشآموزان دختر از دو میلیون نفر در سال ۵۵ به ۶ میلیون نفر در سال ۹۵ رسید. (با توجه به اینکه تعداد دانشآموزان در حال تحصیل کمتر شده است)
* تعداد دانش آموختگان دانشگاهی زن از ۶ درصد در سال ۱۳۵۵ به ۴۴ درصد رسیده است.
* تعداد طلاب زن از چند ده نفر در قبل از انقلاب به ۸۰ هزار طلبه و ۴۰ هزار دانشآموخته رسیده است.
* پیش از انقلاب تنها ۱٫۴ درصد اساتید دانشگاهها زن بودهاند، امروز زنان ۲۰ درصد اساتید دانشگاهاند.
* امروز ۷ هزار از اساتید دانشگاهها و ۲۷۰۰ نفر از اساتید حوزه علمیه زنان هستند.
* تأسیس دهها دانشگاه، دانشکده و پژوهشگاه ویژه بانوان که قبلاً مطلقا وجود نداشتند و دستاورد انقلاب اسلامی است.
* پیش از انقلاب اسلامی ۱۲۵ هزار نفر از شاغلین آموزش و پرورش زنان بودند. در سال ۹۱، ۵۳۲ هزار نفر از شاغلین آموزش و پرورش زن هستند.
* در ورزش بانوان از ۷ رشته در سال ۵۷ به ۳۸ رشته توسعه یافت.
* رشد نجومی تعداد مربیان ورزشی زن از ۹ نفر به ۳۵ هزار نفر نماد توسعه حقیقی نظام اسلامی به ورزش زنان است.
* تعداد داوران زن با افزایش ۲ هزار برابری از ۷ نفر به ۱۶ هزار نفر رسیده است.
* تعداد ورزشگاههای اختصاصی بانوان پس از انقلاب ۳۰ برابر گذشته شده است.
* حضور زنان در مسابقات خارجی قبل از انقلاب تنها ۶ مورد بوده که به ۱۲ هزار مورد افزایش یافته است.
* کل مدالهای جهانی ورزشی بانوان در ۵۷ سال حکومت پهلوی ۵ مورد در ۴۰ سال پس از انقلاب اسلامی با رعایت حدود شرعی ۱۶۰ مورد بوده است.
* نهاد ورزشی بانوان پس از انقلاب اسلامی تأسیس شد و تعداد بسیار ناچیز ورزشکار حرفهای زن به ۵۴۰ هزار نفر رسید.
* تعداد نهادهای مردم نهاد ویژه زنان بیش از انقلاب ۵ مورد بود که امروز بیش از ۲۰۰۰ مورد است.
* نهادهای داخلی و خارجی تشریفاتی زنان که در انحصار فرح و اشرف پهلوی بود به نهادهای فراگیر داخلی و بینالمللی با نقشآفرینی زنان فرهیخته و دانشمند توسعه یافت.
* بزرگ ترین تشکل مردمی زنان در جهان با ۹ میلیون نفر عضو و ۱۶ هزار پایگاه بسیج زنان ایران است.
* مشارکت زنان در امور سیاسی از حد ناچیز و غیر قابل شمارش در قبل از انقلاب با شایستهسالاری و براساس تواناییهای زنان در دوران بعد از انقلاب اسلامی رشد قابلتوجهی کرده است.
* ۷ هزار شهید و ۵ هزار جانباز زن، نماد مقاومت و نقشآفرینی ممتاز زنان در انقلاب و دفاع مقدس است.
* مشارکت فعال ۲۳ هزار امدادگر و ۲۳۰۰ پزشک زن در جبهههای دفاع مقدس افتخار مقاومت جامعه زنان است.
* امید به زندگی زنان از ۵۴ سال در سال ۱۳۵۵ به ۷۸ سال در سال ۱۳۹۵ ارتقا یافته است.
* پزشکان عمومی زن با رشد ۱۶ برابری از ۳۵۰۰ نفر در سال ۱۳۵۵ به ۶۰۰۰۰ نفر در سال ۱۳۹۵ رسیده است.
* بانوان پزشک متخصص در سال ۱۳۹۵ از ۵۹۷ نفر به ۳۰۰۰۰ نفر رسیده است (رشد ۵۰ برابر)
* تاکنون انقلاب اسلامی در جهت ارائه خدمات پزشکی به بانوان ۵۳۰۰ نفر پزشک فوق تخصص تربیت کرده است.
* ایجاد بیمارستانهای مخصوص بانوان از اقدامات مهم و برجسته نظام اسلامی در ارج نهادن به مقام شامخ زن در دنیاست.
* طبق آمارهای جهانی تعداد مرگ و میر مادران در هنگام زایمان نسبت به قبل از انقلاب اسلامی ۹۰ درصد کاهش یافته است.
* پس از پیروزی انقلاب اسلامی ۱۵۹ قانون ناظر به تعالی زنان در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است.
* تعداد نویسندگان زن از کمتر از ۵۰ نفر در سال ۵۷ به ۸ هزار نفر رسیده است.
* تعداد داستاننویسان زن از کمتر از انگشتان دست به ۴ هزار نفر رسیده است.
* پیش از انقلاب اسلامی هیچ ناشر زن نداشتیم امروز ۷۱۲ ناشر زن داریم.
* ۸۰ درصد مخاطبان ۱۱ هزار مؤسسات قرآنی کشور ۶ میلیون نفر از زنان هستند.