رهبر معظم انقلاب اسلامی در سالگرد رحلت امام خمینی(ره) به دست نوشته‌ای از حضرت امام اشاره فرمودند که هشتاد سال پیش در اوج خفقان و ظلمانی‌ترین ایام ستمشاهی نگاشته شده است.
این یادداشت تاریخی و کم‌نظیر که می‌توان آن را قدیمی‌ترین سند مکتوب نهضت امام خمینی دانست، در ۱۴ اردیبهشت۱۳۲۳ به درخواست مرحوم آقای سید علی‌محمد وزیری -از علمای یزد و مؤسس کتابخانه وزیری یزد- به‌رشته تحریر درآمده و همچنان در این کتابخانه نگهداری می‌شود.
تصویری از دست‌نوشته مزبور چهل‌سال پیش، توسط مرحوم حاج سیداحمد خمینی در اختیار مجله «پاسدار اسلام» قرار گرفت و برای اولین بار در شماره هفتم مجله در تیرماه ۱۳۶۱ منتشر شد.
بازنشر این اثر گرانسنگ که هشتاد سال از نگارش آن در سن چهل سالگی حضرت امام می‌گذرد، فرصتی است مغتنم برای تأمل دوباره در این یادداشت حماسی و انقلابی که رهبر کبیر انقلاب اسلامی آن را سال‌ها پیش از آغاز علنی نهضت، خطاب به علما و ملت ایران به رشته تحریر درآورده اند و نشانه‌ایست از اندیشه بلند و عمق آینده‌نگری و بینش الهیِ این احیاگر اسلام ناب محمدی(ص) که تقدیم همراهان «پاسدار اسلام» می‌شود:
بسم الله الرحمن الرحیم
قال‌الله‌تعالی: «قُلْ اِنَّما اَعِظُکُم بِواحِدَه أنْ تَقُومُوا لِلّهِ مَثنی وَ فُرادی »(۱)
خدای تعالی در این کلام شریف، از سر منزل تاریک طبیعت تا منتهای سیر انسانیت را بیان کرده و بهترین موعظه‌هایی است که خدای عالم از میانه تمام مواعظ انتخاب فرموده و این یک کلمه را پیشنهاد بشر فرموده، این کلمه تنها راه اصلاح در جهان است. قیام برای خدا است که ابراهیم خلیل‌الرحمن را به منزل خلت رسانده و از جلوه‌های گوناگون عالم طبیعت رهانده.
خلیل‌آسا در علم الیقین زن
ندای لا احب الافلین زن
قیام لله است که موسی کلیم را با یک عصا به فرعونیان چیره کرد و تمام تخت و تاج آنها را به باد فنا داد و نیز او را به میقات محبوب رساند و به مقام صعق و صحو کشاند. قیام برای خدا است که خاتم النبیین «صلی‌الله علیه‌وآله» را یک تنه بر تمام عادات و عقاید جاهلیت غلبه داد و بت‌ها را از خانه خدا برانداخت و به جای آن توحید و تقوا را گذاشت و نیز آن ذات مقدس را به مقام قاب قوسین او ادنی رساند.
خودخواهی و ترک قیام برای خدا ما را به این روزگار سیاه رسانده و هم جهانیان را بر ما چیره کرده و کشورهای اسلامی را زیر نفوذ دیگران درآورده. قیام برای منافع شخصی است که روح وحدت و برادری را در ملت اسلامی خفه کرده. قیام برای نفس است که بیش از ده میلیون جمعیت شیعه را به‌طوری از هم متفرق و جدا کرده که طعمۀ مشتی شهوت‌پرست پشت میزنشین شدند. قیام برای شخص است که یک نفر بیسواد(۲) را بر یک گروه چندین میلیونی چیره می‌کند که حرث و نسل آنها را دستخوش شهوات خود کند. قیام برای نفع شخصی است که الان هم چند نفر کودک خیابانگرد را در تمام کشور بر اموال و نفوس و اعراض مسمانان حکومت داده.
قیام برای نفس اماره است که مدارس علم و دانش را تسلیم مشتی کودک ساده کرده و مراکز علم قرآن را مرکز فحشا کرده. قیام برای خود است که موقوفات مدارس و محافل دینی را به رایگان تسلیم مشتی هرزه‌گرد بی‌شرف کرده و نَفَس از هیچ کس در نمی‌آید. قیام برای نفس است که چادر عفت را از سر زن‌های عفیف مسلمان برداشت و الآن هم این امر خلاف دین و قانون در مملکت جاری است و کسی بر علیه آن سخنی نمی‌گوید. قیام برای نفع‌های شخصی است که روزنامه‌ها که کالای پخش فساد اخلاق است، امروز هم همان نقشه‌ها را که از مغز خشک رضاخان بی‌شرف تراوش کرده تعقیب می‌کنند و در میان توده پخش می‌کنند. قیام برای خود است که مجال به بعضی از این وکلای قاچاق داده که در پارلمان بر علیه دین و روحانیت هرچه می‌خواهد بگوید و کسی نفس نکشد.
هان ای روحانیین اسلامی! ای علماء ربانی! ای دانشمندان دیندار! ای گویندگان آیین دوست! ای دینداران خداخواه! ای خداخواهان حق‌پرست! ای حق‌پرستان شرافتمند! ای شرافتمندان وطنخواه! ای وطن‌خواهان با ناموس! موعظت خدای جهان را بخوانید و یگانه راه اصلاحی را که پیشنهاد فرموده بپذیرید و ترک نفع‌های شخصی کرده تا به همۀ سعادت‌های دو جهان نائل شوید و با زندگانی شرافتمندانه دو عالم دست در آغوش شوید. «ان لله فی ایام دهرکم نفحاث الا فتعرضوالها» امروز روزی است که نسیم روحانی الهی وزیدن گرفته و برای قیام اصلاحی بهترین روز است، اگر مجال را از دست بدهید و قیام برای خدا نکنید و مراسم دینی را عودت ندهید، فردا است که مشتی هرزه گرد شهوت‌ران بر شما چیره شوند و تمام آیین و شرف شما را دستخوش اغراض باطلۀ خود کنند. امروز شماها در پیشگاه خدای عالم چه عذری دارید؟
همه دیدید کتاب‌های یک نفر بی سر و پا(۳) را که تمام آیین شماها را دستخوش ناسزا کرد و در مرکز تشیّع به امام صادق و امام غایب روحی له‌الفداء آن‌همه جسارت‌ها کرد و هیچ کلمه از شماها صادر نشد.
امروز چه عذری در محکمۀ خدا دارید؟ این چه ضعف و بیچارگی است که شماها را فراگرفته؟ ای آقای محترم که این صفحات را جمع‌آوری نمودید و به نظر علماء بلاد و گویندگان رساندید، خوب است یک کتابی هم فراهم آوردید که جمع تفرقه آنان را کند و همۀ آنان را در مقاصد اسلامی همراه کرده، از همه امضا می‌گرفتید که اگر در یک گوشۀ مملکت به دین جسارتی می‌شد، همه یک دل و یک جهت از تمام کشور قیام می‌کردند.
خوب است دینداری را دست کم از بهائیان یاد بگیرید که اگر یک نفر آنها در یک دیه زندگی کند، از مراکز حساس آنها با او رابطه دارند و اگر جزئی تعدی به او شود، برای او قیام کنند. شماها که به حق مشروع خود قیام نکردید، خیره سران بی‌دین از جای برخاستند و در هرگوشه زمزمۀ بی‌دینی را آغاز کردند و به همین زودی بر شما تفرقه‌زده‌ها چنان چیره شوند که از زمان رضاخان روزگارتان سخت‌تر شود: «و من یخرج من بیته مهاجراً الی الله و رسوله ثم یدرکه الموت فقد وقع اجره علی‌الله»(۴)
۱۱ شهر جمادی الاولی ۱۳۶۳
سید روح الله خمینی
پی‌نوشت‌ها:
- سوره سبأ آیه ۴۶
- رضا پهلوی
- احمد کسروی
- سوره نساء آیه ۱۰۰