حسين رحيميان
مقدمه
در يک نگاه کلي به
خوبي مي توان دريافت که ابرقدرت جهاني به سر کردگي آمريکا شيطان بزرگ پس از شکست
مفتضحانه در ويتنام و پس از آن در ايران به دست امت مسلمان ايران و در نيکاراگوئه
به دست ساندنيستها و اکنون در لبنان و و … در سياستهاي توسعه طلبانه و استثماري
خود تجديد نظر کرده و به وسيله اقمار و نوکرانشان دست به يک سلسله تغيير و تحولات
فرهنگي و سياسي يازيده است. عربستان سعودي تنها کشوري نيست که دستخوش اين بازيچه
قرار گرفته بلکه کشورهاي مصر، سودان، ترکيه، پاکستان و و… نيز در اين ليست قرار
دارند.
اما سرزمين حجاز به
لحاظ دارا بودن اهميت ويژه اي در رابطه با مرکزيت اسلام و قبله گاه مسلمين و مهد
تولد خاتم النبين (ص) نجات دهنده بشريت از جهل و تاريکي و اکنون با اين همه ذخائر
پر ارزش نفت، بيش از ساير کشورها مورد تجاوز آمريکا قرار گرفته است.
بديهي است هيچ يک از
علما و مسئولين و صاحب نظران اسلامي مخالف پيشرفت و تمدن و تکنيک نيستند لکن
هنگامي که آشکارا و مرموزانه و به بهانه ترميم و توسعه ابنيه اسلامي، به محو ميراث
فرهنگي و مکانهاي مقدس که متعلق به جهان اسلام است مي پردازند و خانه ها و محله
هايي را که ائمه اطهار و اصحاب گران قدر در آن مي زيسته اند خراب مي کنند.
تا اينکه خاطره ها و
سرگذشتهاي صدر اسلام تداعي نشود و شهرهاي مقدس از حالت سنتي خارج و به سبک شهرها و
شهرکهاي غربي تبديل گردد آيا باز هم جهان اسلام مي تواند از کنار آن بي تفاوت
گذشته و سکوت نمايد. جاي بسي تعجب است که ديگران و اربابان سعودي حتي از کم
ارزشترين آثار نياکانشان در حساس ترين مناطق به عنوان موزه و آثار باستاني نگهداري
مي کنند و مهمترين طرح و پروژه را تغيير داده تا مبادا حالت باستاني آن مکان تغيير
يابد.
زماني که براي مدفن
چند سرباز گمنام رؤساي جمهوري کشورهاي بزرگ، دسته هاي گل تقديم مي کنند و آن مکان
از آثار بسيار مهم تلقي مي شود، صحبت از توسعه و بازسازي نيست سخن از نابودي ميراث
مذهبي و فرهنگ اسلامي است.
به طور مثال شهر
مذهبي مدينه که سرتاسر از کوه تا بيابان و از محله ها تا نخلستانهاي آن در هر نقطه
اش صحنه اي از تاريخ پُر بار اسلام ورق خورده و نقش بسته است. اکنون شياطين چهره
شهر را تغيير داده به صورتي که براي هر ناشناسي تصور يک شهر مذهبي بعيد به نظر مي
رسد. و با ايجاد ساختمانهاي و آپارتمانهائي به سبک غربي به جاي اماکن تاريخي و
مقدس که ملائکة الله و اولياءالله به آن قدم مي گذاردند مرقد پيامبر اسلام و ائمه
اطهار را در محيطي ناهمگون و در وضعي غريبانه قرار داده اند.
امروز به جاي ماموران
معاويه و بني العباس، ماموران آل سعود با سلاحهاي آمريکائي بر ابواب حرم نبوي
مستقر شده اند و گويا هنوز خون ائمه و يارانشان از آستين آنها مي چکد. براي هر
بيننده اي اين منظره علامت سوال ايجاد مي کند که براي چه با اين ژست نظاميگري از
حرم شريف محافظت مي شود؟! آيا دشمن صهيونيستي اشغالگر قدس قصد ورود به آنجا را
دارد يا مسلمين جهان که تنفر شديد از اسرائيل دارند؟ آيا براي برقراري نظم عمومي و
جلوگيري از دزدي و کيف بري است؟ که چنين نيست و در روزهاي شلوغ جيب دهها زن و مرد
زائر بريده مي شود.
ولي آنها ايستاده اند
که مبادا کسي به حرم شريف نزديک شود و شکايت اين جنايتکاران را به پيامبرشان بازگو
کند. مبادا حجاج فلسطيني و لبناني از استکبار جهاني و صهيونيستها و رهبران
سازشکارشان و از ظلم و ستمي که بر آنها رفته است شکايت کنند و مسلمانان افغاني از
تجاوز ارتش سرخ شوروي و ممانعت دولت افغانستان از اعزام حجاج افغاني به عربستان
شکوه نمايند. آنها مراقبند فرياد مسلمان مصري از دست حکومت خائن و سازشکار با
آمريکا و دشمن صهيونيستي، به گوش پيمبر غمخوارشان و حجاج کشورهاي اسلامي جهان نرسد
و مواظبند تا مبادا ديگر مظلومين شکايت زورگويان و ظالمان را به رسول خدا عرضه
نمايند که اگر چنين شد، مسلمين وحدت و همدردي از دست رفته ي خود را در اين کنگره
ميليوني با تبادل افکار و تجربيات مسلمانان باز يافته و آن گاه دست ابرقدرتها و
نوکران آنها را از بلاد مسلمين کوتاه نمايند.
اگر ايرانيان به در و
ديوار مدينه مي نگرند به دليل آن است که پيامبرشان در همين موقعيت آزار و اذيت مي
شد و دخترش فاطمه (ع) بين همين در و ديوارها لگد مي خورد و زخم زبان مي شنيد. اگر
مادران و پدران شهيد داده گريه و زاري مي کنند با ام البنين هم صدا مي شوند و باز
افتخار پيگيري راه شهدا را مي نمايند و ابراهيم گونه به جاي يک فرزند چندين فرزند
خود را در راه خدا و پيروزي اهداف انبياء و ائمه اطهار سلام الله عليهم در طبق
اخلاص گذاشته، تقديم دوست مي کنند. ماموران سعودي و ماموران وارداتي استقرار يافته
اند تا مبادا فرياد مرگ بر آمريکاي ايرانيان به گوش ملل مسلمان جهان برسد و روزي
پيش آيد که شعارهاي ضد ابرقدرتها و زورگويان بين المللي پوشش جهاني بگيرد و
استکبار جهاني را از اريکه ي قدرت به زير فرو کشد.
حکام عربستان سعودي
در مقابل افکار جهان اسلام مجبورند ادعاي خادم الحرمين را با خود يدک کشيده و
امکانات نسبي انجام مناسک حج را تا حدودي فراهم نمايند و با ايجاد سمينارهاي به
اصطلاح اسلامي و آموزشهاي زبان عربي و اعزام مبلغ به کشورهاي غير مسلمان و تاسيس
بزرگترين چاپ خانه با هزينه اي معادل 1174 ميليون ريال سعودي و اقدام به چاپ قرآن
به زبانهاي مختلف پوششي بر طرح 8 ماده اي فهد گذارده و خود را طرفدار اسلام معرفي
کنند.
اگر نبود فشار و قدرت
انقلاب اسلامي و پيام ها و سياستهاي قاطعانه حضرت امام هيچ گاه عربستان سعودي نمي
گذاشت اربابان و مستشاران آمريکايي در کشورش با شعار «الموت لامريکا» مواجه شوند،
و از آن جائي که ايجاد جو ضد آمريکائي و ضد اسرائيلي براي آنها خيلي گران تمام مي
شود حکام سعودي مي کوشند هر ساله علي رغم مذاکرات و گفتگوهاي رسمي در طول سال،
فشارها و تضييقات بيشتري هنگام انجام مناسک حج ايجاد نموده و مشکلات پيش بيني نشده
اي براي حجاج و مسئولين ايراني به وجود آورند بد نيست به چند نمونه از اين مشکلات
اشاره شود:
عربستان و ايجاد
مشکلات:
1ـ از صاحبان منازل
اطراف حرمين و اماکن متبرکه تعهد گرفته مي شود منازل خود را به ايرانيان به خصوص
براي بعثه ي حضرت امام و ستادهاي سازمان حج و هيئت پزشکي اجاره ندهند.
2ـ ايجاد اختلال در
پروازهاي حجاج و در چندين مورد باز گرداندن هواپيماها از جده به ايران (هر چند با
شنيدن اين خبر بازاريان عربستان ناراحت شدند و مرتب جوياي اخبار ورود حجاج ايراني
مي گرديدند!).
3ـ توقيف بيش از يک
صد تُن مواد خوراکي، حبوبات و خشکبار و مرجوع کردن چندين کانتينر مواد گوشتي به
دلايل واهي.
4ـ قرار دادن داروهاي
مورد نياز هيئت پزشکي حج در محيط باز فرودگاه و بازرسي بي رويه يک بيک بسته ها و
لوازم طبي.
5ـ ضبط وسائل عکاسي و
دوربينهاي فيلمبرداري خبرنگاران و بازرسي اهانت آميز ساکهاي مامورين دولتي و
مسافران و گاهي اوقات، اقدام به شکستن قفل چمدانها بدون حضور آنان.
6ـ ساعت ها به انتظار
گذاشتن مسافران علي رغم انجام تشريفات کنسولي و عدم اجازه ورود به افرادي که عکس
رهبرشان را همراه داشته باشند.
7ـ چندين مورد توقيف
اتومبيل هاي متعلق به سازمان حج و سفارت جمهوري اسلامي ايران در عربستان و دستور
عدم فروش هر گونه اتومبيل و ماشين آلات به ايرانيان!
8ـ چندين مورد
دستگيري و اذيت و آزار و بازداشتهاي بي مورد (براي نمونه 3 نفر از خدمه کاروان
11157 به دليل همراه نداشتن گذرنامه دستگير و به وسيله خودرو قفس دار مخصوص حمل
زندانيان به خارج شهر منتقل کرد و سرانجام با بي حرمتي و اذيت و آزار، آنها را در
خارج شهر رها مي نمايند ــ و يکي از زائران به بهانه سيگار کشيدن در داخل حرم مورد
ضرب و شتم قرار گرفته و سپس لب و دهان وي را به وسيله سيگار مي سوزانند و ديگري را
به جرم ارتباط با بعضي از زائران غير ايراني بازداشت مي نمايند).
تظاهرات و تاثير
گسترده آن:
بنا بر تاکيد حضرت
امام خميني مبني بر اينکه تظاهرات جزء حج است و با توجه به اين نکته که آخوندهاي
درباري سياست مسلمين جهان را از فريضه حج جدا مي دانند و اين کنگره بزرگ جهاني
مسلمين را با يک سري اعمال خشک و مرده و خالي از محتوي هر ساله به انجام مي رسانند
و بدون توجه به اِعمال سياستهاي ستمگرانه عليه مسلمين مهر تائيد بر حکام خود مي
گذراند، بايد به هوش باشند که اين جمود فکري با پيروزي انقلاب اسلامي در ايران و
ساير بلاد اسلامي به رهبري امام خميني و توجه بيش از حد ايشان به انجام تظاهرات و
راهپيمائي همه ساله وحدت و برائت از مشرکين، تحولي عظيم در حج ايجاد کرد و هر ساله
دهها هزار زائر ايراني تحت شديدترين تدابير امنيتي پليس سعودي از پير و جوان و مرد
و زن، در اين مراسم حضور يافته و با شعارهاي کوبنده، نظر صدها هزار زائر بيت الله
الحرام را به خود جلب مي نمايند.
در طول مسير
راهپيمائي ها و اجتماعات زائران کشورهاي اسلامي به خصوص حجاج آفريقائي که ظلم و
ستم استکبار جهاني را بيشتر درک مي کنند و در حاشيه خيابانها و از پنجره ساختمان
ها با ابراز احساسات خاصي مواضع و شعارهاي تظاهر کنندگان را تائيد مي نمايند و در
حالي که پليس سعودي به انواع تجهيزات ضد شورش مجهز بود و به طور پيوسته اجتماع عظيم
تظاهر کنندگان را در محاصره داشته و از ورود حجاج غير ايراني جلوگيري مي نمودند و
وحشت زده سخنرانيها و شعارها را استماع مي کردند،گويا شنيدن عنوان برائت از مشرکين
برايشان مشکل بود.
·
و با وجود اين جو
پليسي و امنيتي شديد گروهي از مسلمانان ترک و عرب مقيم اروپا با پلاکاردهاي درشت و
عده اي از مسلمانان لبناني و افغاني در اين اجتماعات شرکت نموده بودند.
·
يک زائر بحريني در
حاشيه ي تظاهرات مدينه اظهار مي داشت: ما شيعيان بحرين مواضع جمهوري اسلامي را
تحسين کرده و خيلي مايل بوديم در اين مراسم شرکت مي جستيم لکن تحت کنترل شديد
ماموران امنيتي قرار داريم و به محض مراجعت به کشورمان به زندان مي افتيم ــ ايشان
ضمن محکوم نمودن جنگ تحميلي توسط عراق مي گفت ــ با وجود باز بودن راه براي ورود
به عراق چون مسافرت ما به آنجا از لحاظ ارزي کمکي به صدام است لذا ما از رفتن به
عراق خودداري کرده و بر عکس، خيلي مايل هستيم به ايران سفر کنيم لکن دولت بحرين
ممانعت به عمل مي آورد. ايشان ضمن تمايل به شرکت در جمع جانبازان مقيم مدينه از
غربت و مظلوميت ائمه مدفون در بقيع گلايه داشت.
·
بعضي از مسلمانان اهل
اندونزي و مالزي برخلاف سالهاي قبل، هنگام نزديک شدن و مصاحبت با ايرانيان آثار
وحشت در چهره هايشان هويدا بود. قبلا نيز اعلام گرديده بود که يکي از شرايط اعزام
زوار اندونزي مصاحبه قبل از اعزام مي باشد! و طبق اطلاع در ميان زائران کشورهاي
فوق الذکر ماموران امنيتي آن کشورها نيز به طور چشمگيري حضور داشته و پرهيز از
تماس با ايرانيان را به حجاج آن ديار توصيه و تحميل مي کردند!
·
زنان و فرزندان
سياهپوستان در محله ها و کوچه ها به خصوص در اماکن مقدسه هنگام برخورد با ايرانيان
با تکرار شعارهاي الموت لامريکا ــ الموت لاسرائيل به زبان عربي استقبال مي کردند
و در چشمان آنان عشق به امام و رهبران مذهبي موج مي زد.
·
يک کارگر مسلمان اهل
ترکيه ضمن مراجعه به بعثه حضرت امام چمداني را که مايملک دختر جوانش بود و بدرود
حيات گفته و وصيت کرده بود که آن را به آنجا بدهد با خود آورده بود و مي گفت: مي
خواهم اين چمدان را به محلي تحويل دهم که هم به اسلام متعهد باشد و هم دوستدار
امام خميني و جمهوري اسلامي باشد. اين بود که تصميم گرفتم ماترک او را که فقط همين
چمدان بود با خود به عربستان بياورم و به شما تحويل دهم اگر ناقابل است ببخشيد.
حجاج ايراني، سفيران
انقلاب
شرکت حجاج ايراني به
خصوص خانواد محترم شهدا و مردم متدين و انقلابي ايران در اين کنگره جهاني به عنوان
پيکهاي شاهد و زنده از سوي انقلاب اسلامي به منزله يک هيئت يک صد و پنجاه هزار
نفري است که گوياي مواضع سياسي و مترقي جمهوري اسلامي ايران در بين اجتماع ميليوني
مسلمانان جهان در بهترين فرصت و مکان و زمان ممکن از اقصي نقاط جهان مي باشد که در
هيچ شرايطي هيئتهاي تبليغاتي و ديپلماتيک و با صرف صدها ميليارد تومان نمي توانند
با اين گستردگي و کميت و کيفيت چنين نقش عظيمي را ايفاء نمايند و اين بهترين فرصت
است که وزارتخانه ها و ارگانهايي که مسئول ابلاغ مواضع و پيامهاي جمهوري اسلامي
ايران هستند بيشترين تلاش را در جهت شکوفائي بيشتر مراسم حج به کار گيرند.
بنابراين ما بايد با
عمل فرد فرد آحاد جامعه اسلامي خود و برخوردهاي صحيح و اسلامي گوياي صدور انقلاب
باشيم. مسئولين مربوطه، مطبوعات، رسانه هاي گروهي مي توانند با انجام اين رسالت
عظيم و هدايت اشخاص و آشنا کردن مردم به آداب و شعائر اسلامي و سفارش کردن آنان به
اجراي مطلوب دستورات و فتاوي حضرت امام خصوصا در رابطه با اموري که موجب الفت و
مانع از تفرقه و جدائي بين مسلمين است. گامي مثبت در جهت نزديکي و وحدت مسلمين
برداشته باشند انشاءالله.
تبليغات بعثه
در رابطه با تبليغات
بعثه پيشنهاد مي شود به غير از پخش اعلاميه ها و تراکتها براي مقابله با اعتراضات
و انتقاداتي که از سوي بعضي از مغرضين يا ناآگاهان به اعتقادات امت مسلمان ايران
مي شود از شخصيت هاي آگاه در فقه و روايات مذاهب مختلف و خطيب و دانشمند و مسلط به
زبان عربي بيشتر استفاده گردد و به حجاج ايراني پاسخ بعضي از اين مسائل از قبيل
گريه و خواندن ادعيه و برگزاري راهپيمائي و اين که سياست اسلام جزئي از مسائل عمده
مسلمين است آموزش داده شود.
خريد در اوقات نماز!
متاسفانه هنگام انجام
فريضه نماز، بعضي از زائران به خريد خود ادامه مي دهند و فروشنده ها ناچار به
بيرون راندن آنها از مغازه مي شوند. به جاي شرکت در نماز جماعت و يا حداقل به جاي
دور شدن از اطراف اماکن پشت درب مغازه ها به انتظار مي نشينند و پس از اتمام نماز جماعت مجددا وارد مغازه مي شوند. مجموعا
حضور ايرانيان و تردد آنها در معابر هنگام نماز در کوچه و بازار و خيابان مشهود
است. زماني که شرطه ها، دست فروشها و کسبه اگر چه از ترس جريمه باشد با شنيدن صداي
اذان دست از کار کشيده و اقامه نماز مي کنند عدم توجه بعضي از افراد باعث شرمساري
گرديده و جاي ايراد و انتقاد باز مي باشد.
معامله هاي مفتضحانه!
نحوه معالمه و خريد
بعضي از زائران نيز چندش آور و به دور از شان يک حاجي مي باشد. گاهي مشاهده مي شود
چند خانم ايراني بدون رعايت موازين شرعي وارد مغازه اي که چندين مرد اجنبي در آن
هستند شده و براي يک يا دو ريال سعودي چانه مي زنند! و گفته مي شود: انا ايراني!!
انا مفلس!! پول کم داريم و از اين قبيل حرفها و يا اقدام به فروش اشياء زينتي خود
مي نمايند در چندين مورد که برادران امر به معروف و نهي از منکر بعثه قصد ارشاد
ايشان را داشتند با بي حرمتي و توهين روبرو شده اند!!
بعضا در بازارهاي مکه
و مدينه با ذلت و خواري اقدام به فروش سکه هاي طلا و اسکناسهاي ايراني مي نمايند و
باعث مي شوند به وسيله همين اسکناسها هزينه حقوق ضد انقلابيون داخلي را در کردستان
تامين نموده و بدين وسيله خود را ناخودآگاه در جنايت آنها سهيم بنمايند.
اکثر اجناسي که
خريداري مي شود ارزش اقتصادي نداشته و نسبت به مبادله ارزي در بازار آزاد جنس مورد
نظر را در داخل ايران با قيمت نازلتري مي توان تهيه نمود. لذا به نظر مي رسد از
خريد اجناسي که مشابه آن را در ايران مي شود خريداري کرد دوري جست و فقط به خريد
اجناس ضروري که سرانجام دولت نيز مجبور به خروج ارز از کشور براي تهيه آن مي باشد
اکتفا کرد. در اينجا لازم است از مسئولين سازمان صنايع ملي ايران که با اعزام
نمايندگاني جهت فروش لوازم توليدي ايران در ستاد مکه و فرودگاههاي کشور مستقر شده
اند قدرداني کرد. اميد است با کسب تجربه بيشتر و بالا بردن کيفيت کالاهاي مورد
اشاره براي سالهاي آتي بتوانند نظر حجاج ايراني را براي تهيه اجناس ساخت ايران جلب
نمايند. و در اين صورت، بديهي است کار حمل و نقل براي حجاج گرامي ساده تر شده و
فقط با همراه داشتن يک برگ حواله مربوطه به وطنشان مراجعه نموده و از سويي پول خود
را جيب شرکتها و کمپانيهاي آمريکائي نريخته و به شعار مرگ بر آمريکا در اين بُعد
نيز جامه عمل بپوشانند. زيرا اين اعتراض از سوي بعضي از فروشندگان به هنگام
درخواست جنس آمريکائي به ايراني مي شود که «مرگ بر آمريکا ولي درود بر اجناسش»!!
برخي از شرکتهاي غربي با چاپ تراکتهاي تبليغاتي و نصب پلاکاردهائي به زبان فارسي
در بازارهاي عربستان مقدم حجاج ايراني را گرامي داشته، تا بدين وسيله ما را به
رونق بخشيدن بازارهاي اروپائي و آمريکائي که جايگاه خود را در ايران از دست داده
اند سوق دهند و ناخودآگاه اين سفر روحاني را به تقويت کمپانيهاي غربي تبديل کنيم.
حجاج و مسئولين گمرک
از مسئولين و ماموران
گمرک مستقر در فرودگاهها و هم چنين وزارت بازرگاني که براساس سفارشات مسئولين، به
خصوص آيت الله العظمي منتظري مبني بر عدم سختگيري بر زائران بيت الله الحرام در
مواقع ورود و خروج مخصوصا موقع ورود حجاج به ايران که کمال همکاري را داشتند جاي
تقدير است. لکن اگر اين حسن نيت و همکاري به طور يکنواخت و در طول ورود و خروج
حجاج و ساير مسافرين در طول سال صورت مي گرفت شايسته تر مي بود.
اما بعضي از اشخاص
اين عطوفت را ناديده گرفته و از موقعيت سوءاستفاده مي نمايند و دست به اعمال خلاف
و ناشايسته از قبيل قاچاق مواد مخدر، اسکناس ايراني و سکه طلا مي زنند و گاهي
اقدام به بلعيدن چند سکه طلا نموده که در عربستان احيانا در بيمارستان هايي که
پزشکان انگليسي طبابت مي کنند تحت عمل جراحي قرار مي گيرند و بدين جهت چند نفر
مسبب اقدامات بازرسي شديد و عکس العمل خشونت باري از سوي کارکنان گمرک مي شوند
براي مثال خانمي هنگام عزيمت به عربستان که مهرنماز همراه داشت براي بارزسي و
مطمئن بودن از اينکه مبادا سکه طلا در آن جاسازي شده باشد! مهر وي را خرد مي کنند
و يا بازرسيهائي انجام مي شود که باعث توهين به زنان مسلمان مي گردد.
قدرداني از
خدمتگزاران
انتقال 000/150 نفر
زائر ايراني به عربستان توسط هواپيمائي جمهوري اسلامي و هم چنين اداره نقل و
انتقال اسکان و تغذيه حجاج وسيله سازمان حج عملي بسيار مهم و قابل تحسين مي باشد.
برادران عزيز در ستادهاي مستقر در عربستان که از سوي سازمان حج تعيين شده اند،
مخلصانه در آن هواي گرم به عناوين مختلف مشغول خدمت به زائران خانه کعبه مي باشند.
روزانه هزاران نفر از مديران و معاونين و نظار و زائران براي انجام امور جاري حجاج
به اين ستادها مراجعه مي نمايند و بدون وقفه حتي در چادرهاي مني و عرفات به صورت
شبانه روزي مشغول انجام وظيفه مي باشند تا يک صد و پنجاه هزار زائر ايراني بتوانند
به طور نسبي با استفاده از امکانات و تدارکات و تغذيه و مسکن يکنواخت مناسک خود را
انجام دهند از خدمه، مسئولين و روحانيون کاروان ها که در طول سفر حج به خصوص در
مني و عرفات که با لباس احرام مشغول خدمت به حجاج هستند بايد قدرداني و تشکر کرد.
با وجود برنامه هاي
مرتب غذائي و تامين خوراکيهاي مورد نياز و هم چنين بعضي از محلهاي اقامت بسيار
مناسب و نيز با توجه به اينکه سفر يک سفر معنوي است، بايد از خيلي از هواهاي
نفساني پرهيز کرد عده اي فراموش مي کنند که محل سکونت دائمي شان در ايران عادي و
معمولي و بعضا حمام در خانه ندارند و منازلشان بدون تزئين و رنگ و روغن و مبلمان
است، و در آنجا به نق زدن و اشکال تراشيهاي بيجائي نسبت به مسئولين مي پردازند و
توقعات بي موردي را مطرح مي نمايند در حالي که مشاهده مي شود در اثر مشکلات موجود
عده اي فاقد هر گونه امکانات رفاهي مي باشند و با سختي اعمالشان را انجام مي دهند
لازم به تذکر است گروههايي مسئول دائمي براي رسيدگي به شکايات و رفع مشکلات حجاج
در ستادها مستقر بوده و همواره براي برطرف کردن موانع و ايجاد رفاه براي حجاج
گرامي مشغول تلاش هستند.
بيمارستانها،
درمانگاهها و گروههاي بهداشت هيئت پزشکي حج نيز روزانه پذيراي هزارها بيمار مي
باشند که در فرصت مناسب ديگري مشروحا از آن سخن خواهيم گفت.