آزادسازی شهر موصل، پایتخت خود خواندۀ جریان تکفیری داعش، زمینۀ برچیدن بساط این جریان تروریستی را در عراق فراهم کرده و امکان شکست این جریان در سوریه را نیز ممکن ساخته است.
این تحول از چند بُعد اهمیت دارد:
۱- پاکسازی استان‌های دیالی، صلاح‌الدین، انبار و اکنون موصل زمین‌های در اختیار این گروه تروریستی را که بالغ بر نیمی از مساحت عراق بود، به‌شدت کاهش داده و حضور داعش پس از آزادی موصل تنها محدود به شهرهای کوچک حویجه، تلعفر، عانه، راوه، و قائم خواهد بود که با توان عملیاتی نیروهای مسلح عراق و کسب تجربه گرانبهای جنگ شهری، این شهرها هم در آینده نزدیک آزاد خواهند شد و عراق به‌طور کامل از لوث وجود داعش پاکسازی می‌شود.
۲- توان عملیاتی نیروهای مسلح عراق در شکست داعش نشان داد که این نیروها توان عملیاتی خود را باز یافته‌اند و عراق دیگر یک کشور ناکارآمد نیست.
ناکارآمدی نیروهای نظامی عراق در گذشته، حضور نیروهای امریکایی در این کشور را به بهانه کمک به ارتش عراق در جنگ بر ضد داعش موجب گردید؛ ولی با این پیروزی‌ها این حضور دیگر ناموجه است و حضور ارتش ترکیه را در شهر بعشیقه به بهانه ناتوانی عراق در حفظ مرزهای مشترک نیز خنثی می‌سازد.
امریکایی‌ها پیش از عملیات اعلام کرده بودند که این جنگ ممکن است چند سال به درازا بکشد؛ ولی نیروهای مسلح عراق با آزادسازی موصل در چند ماه عملاً همه را شگفت‌زده کردند و معادلات دشمنان را به هم ریختند.
۳- در عملیات آزادسازی موصل نیروهای مختلف مسلح عراق در کنار هم این دستاورد را رقم زدند و این همکاری عملیاتی، وحدت بیش از پیش آنها را فراهم ساخت. در این عملیات نیروهای حشد الشعبی، پیشمرگ‌های اقلیم کردستان، پلیس فدرال، نیروهای ضد شورش و ارتش مشارکت داشتند و هر کدام مسئول یکی از محورهای عملیاتی بودند.
وجود ستاد مشترک واحد و تقسیم کار میان نیروهای مسلح در ابعاد استراتژیک، دستاورد بی‌نظیری است که این وحدت را نهادینه ساخته است.
۴- همان طور که حماسه مقاومت دفاع مقدس در ایران همیشه در محاسبات دشمنِ توطئه‌گر اثر‌گذار است و نقشی بازدارنده در حفظ امنیت ملی ایفا می‌کند، توان‌یابی نیروهای مسلح عراق نیز امنیت این کشور را تضمین می‌کند و حماسه آزادسازی موصل و شکست نیروهای تکفیری برای عراق اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. دشمنان این کشور از این پس در توطئه‌چینی بر ضد این کشور نمی‌توانند این قدرت یکسره کننده را نادیده بگیرند.
۵- حشد الشعبی نیروی تعیین‌کننده جنگ بر ضد داعش است که در آغاز بحران به دستور مرجعیت دینی در نجف اشرف شکل گرفت و صرفاً یک نیروی شیعی بود که بر اساس ضرورت‌های عملیاتی در صلاح‌الدین، انبار و اخیراً موصل، اقدام به جذب نیروهای عشایر سنی این مناطق و نیز نیروهای مسیحی و ایزدی کرد و در نهایت به یک نیروی ملی‌ای تبدیل شد که از حمایت همۀ مردم عراق برخوردار است.
این جایگاه، این تشکل را تثبیت کرد و با تصویب مجلس واقدام دولت به یکی از ارکان نیروهای مسلح ملی عراق تبدیل شد.
شانتاژ خبری برخی در بوق‌های استکباری در متهم کردن حشد‌الشعبی به طرفداری از یک گروه اجتماعی با تکامل این نهاد دیگر قابل طرح نیست و اگر هم مطرح شود، همه مردم عراق به دفاع از این نهاد برخواهند خاست.
۶- حرکت حشد‌الشعبی عراق در مرز سوریه و کنترل این مناطق اهمیت راهبردی زیادی دارد.
از یک سو گروه تروریستی داعش را تضعیف می‌کند که از تاکتیک جابه‌جایی نیرو در دو سوی مرز استفاده می‌کرد و از سوی دیگر فرصت دخالت عنصر خارجی در امور داخلی عراق را کم می‌کند.
امریکا در مناطق کردنشین شرق سوریه حضور دارد و تا کنون چند پایگاه نظامی در این مناطق ایجاد وتلاش کرده است که با سلطه بر مرز مشترک دو کشور، آینده آنها را به گروگان بگیرد و سیاست دخالت در امور داخلی آنها را تداوم بخشد، ولی حشد‌الشعبی عراق و ارتش سوریه با پیشروی و تسلط بر مرز مشترک، این سناریو را خنثی کرده‌اند و این اقدام حاشیه استقلال دو کشور را افزایش داده است.
۷- پیروزی نظامی بر داعش به حفظ یکپارچگی سرزمین عراق کمک می‌کند. ضعف دولت مرکزی عراق موجب گردید نیروهای حاشیه‌ای احساس کنند که می‌توانند با استفاده از شرایط ضعف نظام مرکزی اعلام استقلال کنند و یا اختیارات فدرال خود را افزایش دهند.
پیروزی نیروهای مسلح عراقی بر داعش و نمایان‌سازی این توان عملیاتی چشمگیر، هرگونه گرایش واگرایانه را کور و به حفظ یکپارچگی ارضی و سرزمینی عراق کمک می‌کند.
۸- فتوای تاریخی دو سال پیش آیت الله العظمی سیستانی در وجوب کفایی دفاع از سرزمین عراق در مقابل تهاجم داعش که به شکل‌گیری نهاد جدید نظامی حشد الشعبی انجامید، نشان داد که مرجعیت دینی در نجف اشرف چه نقش برجسته‌ای را در جهت حفظ این کشور در مقابل تهدیدها ایفا می‌کند واز چه توان بالائی برخوردار است.
با اعلام این فتوا دو میلیون نفر از سرتاسر عراق داوطلب شدند که با توجه به جنگ‌های رژیم صدام مقبور و ناامنی‌های گستره ناشی از شرایط اشغال این کشور از سوی امریکا، بسیار قابل توجه است و محوریت مرجعیت در میان مردم متدین عراق را نمایان می‌سازد. البته نباید فراموش کرد که خروج اشغالگران در گذشته نیز یکی دیگر از دستاوردهای مرجعیت است.
۹- کمک همه جانبه جمهوری اسلامی ایران به عراق به‌ویژه در آموزش نظامی، تامین سلاح و دادن مشورت‌های ستادی و عملیاتی به حشد‌الشعبی در زمان حساس تهاجم داعش نشان داد که ایران هم‌پیمان قابل اعتمادی است که عراق می‌تواند روی او حساب ویژه‌ای باز کند.
این اقدام ایران مانع از سقوط دولت منتخب در بغداد شد و زمینه استمرار آن را فراهم ساخت. قطعاً این رفتار دوستانه در خاطره مردم این کشور باقی خواهد ماند.
۱۰- پیروزی قاطع نیروهای مسلح عراق بر داعش و جریان‌های بعثی و تکفیری، دولت عراق را در آستانه انتخاب‌های جدیدی قرار می‌دهد. شکی نیست که نیروهای داعش از سوی برخی کشورهای منطقه جابه جا شد، آموزش نظامی دید و به خاک عراق سرازیر شد.
این کشورها قصد داشتند عراق را نابود کنند، اما اراده مرجعیت و مردم عراق و کشورهای هم پیمان، این توطئه را خنثی کرد و مانع از سقوط عراق گردید.
اکنون دولت عراق دوست و دشمن خود را کاملاً شناخته و قطعاً روابط منطقه‌ای خود را به دور از این واقعیات تنظیم نخواهد کرد.
سوتیترها:
۱٫
ناکارآمدی نیروهای نظامی عراق در گذشته، حضور نیروهای امریکایی در این کشور را به بهانه کمک به ارتش عراق در جنگ بر ضد داعش موجب گردید؛ ولی با پیروزی‌های اخیر در موصل، این حضور دیگر ناموجه است و حضور ارتش ترکیه را در شهر بعشیقه به بهانه ناتوانی عراق در حفظ مرزهای مشترک نیز خنثی می‌سازد.
.