سخنان معصومين

علم قرآن بياموزيدکه آن بهار دلها
است و به نور آن خواهان شفا باشيد که آن شفاي سينه ها است. (امام علي (ع))

انديشيدن، عبادت والا

*رسول اکرم (ص):

«ان التفکر حياة قلب البصير».

(بحار الانوار- ج92- ص17)

انديشيدن، زندگي دل دور انديشان
خردمند است.

*امير المؤمنين (ع):

«رحم الله امرا تفکر فاعتبر، و
اعتبر فابصر».

(نهج البلاغه- خطبه 103)

خدا بيامرزد کسي را که بيانديشد و
عبرت بگيرد، و پس از عبرت گرفتن، بفهمد و درک کند.

*امير المؤمنين (ع):

«نبه بالتفکر قلبک، وجاف عن الليل
جنبک، واتّق الله ربک».

(کافي- ج2-ص54)

با انديشيدن قلبت را بيدار کردن و
شب ها پهلويت را از خوابگاهت دور ساز و همواره از پروردگارت تقوا داشته باش.

*امير المؤمنين (ع):

«التفکر يدعوا الي البر و العمل
به».

(کافي-ج2- ص55)

تفکر انسان را به خير و عمل به آن
فرا مي خواند.

*امير المؤمنين (ع):

«التفکر في آلاء الله نعم
العبادة».

(غرر الحکم)

تفکر در نعمتهاي خداوند، برترين
عبادت است.

*امير المؤمنين (ع):

«لا عبادة کالتفکر في صنعة الله
عزوجل».

(بحار الانوار- ج71- ص324)

هيچ عبادتي مانند انديشيدن در
آفريدگان خداي عزوجل نيست.

*اميرالمؤمنين (ع):

«من اکثر فيما تعلّم، أتقن علمه و
فهم ما لم يکن يفهم».

(غرر الحکم)

هرکه در آنچه فرا گرفته بسيار
بيانديشد، عملش کامل تر گردد و درک کند آنچه را نمي فهميده است.

*امير المؤمنين (ع):

«لا علم کالتفکر».

(بحار الانوار- ج69- ص409)

هيچ دانشي مانند انديشيدن نيست.

*امير المؤمنين (ع):

«فکر المرأ مرآة تريه حسن عمله و
قبحه».

(غرر الحکم)

فکر انسان، مانند آينه است که خوبي
و بدي کارش را به او مي نماياند.

*امام حسن مجتبي (ع):

«اوصيکم بتقوي الله و ادامة
التفکر، فان التفکر ابو کل خير و امّه».

(تنبيه الخواطر- ص43)

شما را به تقواي الهي و ادامه تفکر
و انديشيدن سفارش مي کنم چرا که تفکر پدر و مادر هر امر خيري است.

*امام صادق (ع):

«تفکر ساعة خير من عبادة سنة».

(بحار الانوار- ج71- ص237)

يک ساعت انديشيدن برتر از يکسال
عبادت کردن است.

*امام صادق (ع):

«الفکرة مرآة الحسنات و کفارة
السيئات».

(بحار الانوار- ج71- ص326)

انديشيدن آينه کارهاي خير و کفاره
گناهان است.

*امام صادق (ع):

«کان اکثر عبادة أبي ذر رحمة الله
عليه التفکر و الاعتبار».

(بحار الانوار- ج71- ص323)

بيشترين عبادت ابوذر رحمة الله
عليه انديشيدن و عبرت گرفتن بود.

*امام صادق (ع):

«افضل العبادة ادمان التفکرفي الله
و قدرته».

(کافي- ج2- ص55)

برترين عبادت، ادامه دادن تفکر در
خدا و قدرتش است.

«الايمان شجرة اصلها اليقين و
فرعها التقي و نورها الحياء و ثمرها السخاء».

(غرر الحکم)

ايمان درختي است که ريشه آن يقين و
شاخه اش تقوي و شکوفه اش حياء و ميوه اش بخشش و سخا است.

(امام علي (ع))

دانستنيهايي از قرآن

بيّنه و شاهد

«`yJsùr& tb%x. 4’n?tã 7poYÉit/ `ÏiB ¾ÏmÎn/§‘ çnqè=÷Gtƒur ӉÏd$x© çm÷YÏiB `ÏBur ¾Ï&Î#ö7s% Ü=»tFÏ. #Óy›qãB $YB$tBÎ) ºpyJômu‘ur 4 y7Í´¯»s9’ré& tbqãZÏB÷sム¾ÏmÎ/ 4 `tBur öàÿõ3tƒ ¾ÏmÎ/ z`ÏB É>#t“ômF{$# â‘$¨Y9$$sù ¼çn߉ÏãöqtB 4 Ÿxsù à7s? ’Îû 7ptƒóÉD çm÷ZÏiB 4 çm¯RÎ) ‘,ysø9$# `ÏB y7Îi/¢‘ £`Å3»s9ur uŽsYò2r& Ĩ$¨Y9$# Ÿw šcqãYÏB÷sム» (سوره هود- آيه 17)

-آيا آن کس که بر بصيرت و آگاهي از پروردگار خويش است
و در پي او يک گواه ازخودش دارد که تصديقش مي کند و پيش از او کتاب موسي آمده است
که هم راهنما و هم رحمت براي مردم بوده (با کسي که بصيرت ندارد يکسان است؟) آنان
به او ايمان مي آورند وهرکه به او کافر شود از گروه هاي مردم، پس وعده گاهش دوزخ
است. از اين روي در قرآن شک و ترديد نداشته باش که حق است و از سوي پروردگارت مي
باشد ولي بيشتر مردم ايمان نمي آورند.

رسول خدا (ص) است که بر بصيرت و آگاهي الهي است و
همانا شاهد و گواهي از خود او، او را تصديق مي کند وشهادت بر نبوتش ميدهد که اين
گواه صدق5 نمي کند بر کي جز شخص حضرت امير (ع)؛ او استکه از خود پيامبر و از جان
پيامبر است و او است که براستي او را تصديق کرده و در پي او آمده است. او است که
وصي و جانشين و خليفه بعد از پيامبر است و بر او گواهي داده و راهش را ادامه مي
دهد.

آيه در مقام استدلال بر حقيت قرآن است و مي خواهد بيان
فرمايد که: آن شخصي که بر بصيرت است و امر خود را حق مي داند و قرآن را از سوي خداوند مي داند و شهادت بر آن مي
دهد (با شخصي که بصيرت و آگاهي ندارد، تفاوت دارد) و اين انسان که بصيرت الهي
دارد، يک گواه و شاهدي نيز از خودش دارد که بر او شهادت مي دهد و او را تصديق مي
نمايد و دليل ديگر اينکه قبل از قرآن، کتاب آسماني ديگري نيز بر حضرت موسي علي
نبيّنا و آله و عليه السلام نازل شده است که آن کتاب نيز راهنماي مردم و رحمت بر
آنان بوده است. پس اي انسان ها در اين امر هيچ شک و ترديد به خود راه ندهيد قرآن
را از سوي خدا بدانيد و پيامبر را که داراي بيّنه الهي است و شاهد و گواهي چون علي
دارد، تصديق کنيد؛ اين پيامبر هيچ غفلتي در امرش نيست چرا که به قرآن خود و به
رسالت خود ايمان دارد چنانکه قبل از او نيز موسي با کتابش براي راهنمائي و رحمت بر
مردم آمده بود، و اين پيامبر از اِعراض و روي گرداني مردم هرگز وحشتي ندارد چرا که
خود به قرآنش کاملا مؤمن است و گواه و شاهدي مؤمن نيز از خودش وجود دارد که او را
تأييد و تصديق مي کند و اين پيامبر را کافي است.

مرحوم کليني در کافي از احمد خلال
نقل کرده که گفت: از امام کاظم عليه السلام درباره اين آيه سؤال کردم (افمن کان
علي بينة…) حضرت فرمود:

«اميرالمؤمنين (ع) هو الشاهد من
رسول الله و رسول الله علي بيّنة من ربه».

-امير المؤمنين (ع)شاهدي است از
رسول خدا و رسول خدا است که بر بصيرت از پروردگارش است.

در بصائر الدرجات، أصبغ بن نباته
طي يک روايت طولاني ازحضرت امير (ع) نقل مي کند که يک نفر برخاست و ازحضرت پرسيد:
يا امير المؤمنين! چه آيه اي درباره شما نازل شده است؟

حضرت فرمود: آيا سخن خدا را نشنيدي
که فرمود:

«أفمن کان علي بيّنة من ربه و
يتلوه شاهد منه…»؟ همانا رسول خدا بر بيّنه اي از پروردگار خويش است و من شاهد
بر او و از او هستم.

جالب است که شبيه اين روايت را اهل
سنّت نيز در تفاسير خود به حد کافي نقل کرده اند.

در تفسير درالمنثور از ابن ابي
حاتم و ابن مردويه و ابو نعيم نقل کرده و تفسير ثعلبي از شعبي و ابن مغازلي نقل
کرده. حافظ ابونعيم از سه طريق از ابن عباس نقل کرده است که علي را شنيدم پس از
ذکر اين آيه شريفه، مي فرمود:

«رسول الله علي بينه و أنا الشاهد»
-رسول خدا بر بينه است و من شاهد او هستم.

خداوندا! ما هرگز در شک و مرويه
نيستيم و اين بيّنه و شاهد را بادل و جان قبول داريم و به آنها ايمان داريم، پس ما
را جزء مؤمنان به آن دو قرار بده و «أولئک يؤمنون به» را درباره ما نيز محقق بفرما
تا از «اکثر الناس» نباشيم.

آمين رب العالمين

امام خميني ثابت و استوار از آغاز تا کنون

«بمناسبت 27 رجب، سالروز بعثت پيامبر گرامي اسلام»

انگيزه بعثت انبياء

«انبيا يک روزشان براي خودشان صرف نشده است، يک ساعتشان توجه به خودشان
نبوده، همه توجه به اين بوده است که اين مريض ها را، اينهايي که دارند خودشان را
به چاه مي اندازند، اينهائي که دارند خودشان را به عاقبت هاي بسيار بد مي اندازند،
اينها را نجات بدهند. ما هم بايد آنقدري که در توانمان است- البته ما کوچکتريم از
اينکه بگوئيم که انبيا مي کردند ما هم مي خواهيم بکنيم- آنقدري که در توانمان هست
براي نجات ملتها، براي نجات ملت خودمان و براي نجات ملتهاي ديگر از اين ظلمت هايي
که برايشان پيش آمده است، از اين گرفتاريهائي که برايشان پيش آمده است ما بايد
فعاليت بکنيم و اين اشخاصي که در خلاف واقع شدند و خودشان ملتف نيستند خصوصاً اين
جوان هاي تازه رس، اين جوان ها، اين دخترها، اين پسرها که اين بي انصاف اينها را
به خط اعوجاجي کشاندند، انحرافي کشاندند اينها را، ما جديت بايد بکنيم به اينکه
انشاءالله تربيت بشوند اينها».

(23/10/1360)

«انبياء عظام سلام الله عليهم از آدم تا خاتم که تشريف آورده اند و انبياء
بزرگ اولي العزم که در بين مردم تشريف داشته اند، همه آنها براي اينکه پرچم توحيد
را و عدالت را در بين ملت ها برپا کنند. پيامبران، تمام پيامبران در طول تاريخ
اينطور نبوده است که فقط يک ناصحان باشند، بلکه آنها براي تهذيب اخلاق مردم به
گفتار، به کردار، به عمل، به فعاليت مأمور بودند و خداي تبارک و تعالي آنها را
براي اينکه انسان ها را بسازند، براي اينکه خلق انساني در آنها رشد پيدا بکند و
اعمال و افعال انساني داشته باشند، مبعوث فرموده است و همه در هر حالي که بوده اند
کوشش خود را کرده اند».

(27/8/1361)

«انبيا هم که مبعقو شدند، براي اين مبعوث شدند که معنويات مردم را و آن
استعدادها را کشوفا کنند که درآن استعدادها بفهمند به انيکه چيزي نيستيم وعلاوه بر
آن مردم را، ضعفا را از تحت سلطه استکبار بيرورن بياورند. از اول انبيا اين دو شغل
را داشته اند، شغل معنوي که مردم را از اسارت نفس خارج کنند. از اسارت خويش خارج
کنند (که شيطان بزرگ است) و مردم و ضعفا را از گير ستمگران نجات بدهند. اين دو
شغل، شغل انبيا است».

(21/4/1362)

«انبيا آمده اند که آدمي که شيطان قسم خورده است که او را اغوا کند، اينها
از کيد اين شيطان او را نجات بدهند و به صراط مستقيم انسانيت او را دعوت کنند و
خودشان هم عملا نشان بدهند که راه چي هست؛ چطور بايد در مقابل شيطان ها ايستاد؛ چه
شيطان هاي انسي و چه شيطان هاي غير انسي».

(4/2/1364)

«انبيا مظهر رحمت حق تعالي هستند، مي خواهند که همه مردم خوب باشند، مي
خواهند همه مردم معرفت اله داشته باشند، مي خواهند همه مردم سعادت داشته باشند.
وقتي مي بينند که اين مردم دارند رو به جهنم مي روند، آنها افسوسش را مي خورند، در
قرآن هم اشاره اي به اين هست، [فلعلک باخع نفسک]؛ اين که اينها مؤمن نشدند. مسأله
اين است که همه دنبال اين بودند که مردم را آشنا کنند با خدا».

(9/9/1364)

«تمام مقاصد انبيا، برگشتش به يک کلمه است وآن معرفت الله، تمام مقدمه اين
است، اگر دعوت به عمل صالح شده است، اگر دعوت به تهذيب نفس شده است، اگر دعوت به
معارف شده است، تمام برگشتش به اين است که آن نقطه اصلي را که در فطرت همه انسان
ها هست، حجاب را ازش بردارند تا انسان برسد به او، و او معرفت حق است، مقصد عالي
همين است».

«همه انبيا برايانيمعنان آ«دن که اين انسان را به آن چيزي که در باطن ذاتش
هست و آن فطرت الهي است (که توجه به خداست، همه چيز مربوط به اوست)، ما را يک
اندکي معرفت عنايت کند که اين را بفهميم، بفهميم که خودمان چي هستيم و دنيا چي
است، نسبت به حق تعالي چه وضعي دارد، گفتنش آسان است که همه فاني اند، همه چه اند،
اما يافتنش مشکل است، که ما بياييم اين مطلب را که انبيا چه خواستند از ما و خود
انبيا چه بودند، در عين حالي که آن طور بودند، مع ذلک اظهار عجز مي کردند و حق هم
همان است، براي اينکه عظمت حق فوق اين مسائل است».

(1/1/1365)

امام خمینی ثابت و استوار(انگیزه بعثت انبیا)

دانستنیهایی ازقرآن(بینه و شاهد)

سخنان معصومین(اندیشیدن،عبادت والا)

اعجاز ولادت

بعثت،بزرگترین نعمت الهی

درسوگ مرجع بزرگ جهان تشیع حضرت آیت الله العظمی
گلپایگانی(قدس سره)

اصول کلی نبوت                                                  
آیت الله جوادی آملی

شرح زیارت امین الله علیه السلام                                 آیت
الله محمدی گیلانی

رهبری و عبادت                                                   حجة السلام
و المسلمین محمدی ری شهری

امام و رسالت نویسندگان                                         حجة
الاسلام  والمسلمین اسدالله بیات

گفته ها و نوشته ها

انتظار مردم از روحانیت                                        حجة
السلام والمسلمین محمد تقی رهبر

شمال . جنوب. بازاربین المللی تکنولوژی                      مهندس محمدباقریان

نگاهی به بحران کشمیر                                          دکتر محمدرضا حافظ نیا

بهره گیری ازتاریخ درتحلیل سیاسی                            سید موسی میرمدرس

داغستان سرزمین قبایل قبله                                     غلامرضا گلی زواره

نگاهی به رویدادها

پاسخ به نامه ها

رهنمودها

مقام معظم
رهبری حضرت آیت الله خامنه ای:

این تصور که
جوانان از دین دورترند تصور اشتباهی است. نسل جوان ما از لحاظ گرایش به دین از
بهترین نسلهاست و طمع ورزیها و هواهای گوناگون نفسانی که مخالف دین است در حد ضعیف
تری در جوانان وجود دارد و تجربه میدان جنگ بهترین گواه است. )28/6/1372)

روح شجاعت،
فداکاری، تضرع به درگاه پروردگار و روح مناعت در مقابل دیگران از خصوصیات بارز ملت
ماست.)1/7/1372)

دفاع مقدس
ملت بزرگ ایران طی 8 سال سبب شد که اقیانوس مواج فضایل انسانی به شکل معجزه آسایی
در درون آحاد مردام ایران و بویژه جوانان جریان یابد و معنویات انسانها رشد کند و
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بسیج مردمی که بیشترین فضیلت و معنویت را کسب کرده
است باید این دستاورد مهم را برای خود حفظ کند.

به رغم افکار
سیاستمداران غرب و فریاد تبلیغات چی های استعمار، امروز حکیمان غرب به این واقعیت
اعتراف دارند که زرق و برق های مادی انحراف در زندگی بشریت است و تنها بی اعتنایی
به آن است که می تواند انسان را نجات بخشد و عدالت را در زندگی بشر برقار سازد و
خط مستقیم الهی را حاکم گرداند.)7/7/1372)

سلطه گران
بین المللی امروز به نما صلح ملتی را قربانی می کنند و در پوشش حقوق بشر نسل ها را
به نابودی می کشانند. نظامیان آمریکا تحت عنوان کمک رسانی به گرسنگان سومالی وارد
این کشور شده و گرسنگان را می کشند. در فلسطین با شعار صلح ملتی را به کلی از حق
خود محروم کرده و در الجزایر به نام حمایت از دموکراسی گروه منتخب مردم را تار و
مار می کنند.

کسانی که
ادعای صلح طلبی در دنیا و حمایت از حقوق بشر را دارند در برابر قتل عام ملت مسلمان
بوسنی و تجاوزهای وحشیانه به نوامیس آن چشم فرو بستند از نظر ما آنها دروغگویانی
هستند که با نفاق خود برای فریب ملت ها تلاش می کنند.)14/7/1372)

در کشور
آبرومند و سربلند ایران اسلامی باید به نقطه ای برسیم که مرردم برای درمان
بیماریهای خود در داخل کشور قدرت انتخاب چند پزشک را داشته باشند و در این زمینه
وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باید برنامه ریزی های لازم را به عمل آورد.

دانشگاهها باید
به معنای حقیقی کلمه به سمت انجام امور تحقیقی پیش بروند و با افزایش جدیت در درس
خواندن و کار کردن و تأکید بر فعالیتهای تحقیقی تئوریهای جدید  عملی را مطرح کنند و پیشرفت علمی کشور را موجب
شوند.)24/7/1372)

امروز با
نظامیان ما در هر سطحی کسب معلومات و دانش نظامی از هر کس و هرجا با حفظ استقلال و
ادامه جهاد خودکفائی از جمله فرائض است و در این زمینه لازم است از تجربیات میدان
جنگ در دوره های نظامی حداکثر استفاده بشود.

دوران
سازندگی دوران دشواری است و لذا باید تمامی کارها با امید و تلاش بیشتر به پیش
رود. امروز ما به هیچ دولت و قدرتی در دنیا متکی نیستیم و ملت فداکار ما باید با
دستان خود کشور را بسازدف سهم ارتش در سازندگی کشور حائز اهمیت است و سازمانهای
نظامی باید سازندگی سازمان خود را در اولویت قرار دهند.)29/7/1372)

در دوران
حاکمیت اسلامی ملت ایران با ایثار و فداکرای پیروزیهای بزرگی را در عرصه هایی
مختلف بدست آورده است و این مهم مرهون تحولی شگفت انگیز در ملت ایران است که دنیا
را به تعجب واداشت. لذا تقویت روح کار و ابتکار، همکاری، تقوا، پرهیزکاری و اخلاص
در میان مردم لازمه پیشرفت هرچه بیشتر ملت ما است و اهتمام به این مهم بیش از
گذشته ضرورت دارد.)5/7/1372)

اخبار ایران
و جهان

نگاهی به
رویدادها

جهان اسلام

در ارتباط با
قتل یک افسر پلیس در مصر 15 مسلمان انقلابی بازداشت شدند. (18/7/72)

ناشر نروژی
کتاب آیات شیطانی در مقابل منزل مسکونی اش، به ضرب گلوله مجروح شد.

13مسلمان
انقلابی در الجزایر اعدام شدند. (20/7/72)

اعتصاب
سراسری مسلمانان در کرانه باخترذی و نوار غزه، نظامیان رژیم صهیونیستی را در هراس
فرو برد. (22/7/72)

کالج فرانسوی
از شرکت دختر مسلمان محجبه در کلاس درس جلوگیری کرد.

مقاومت
اسلامی تاجیکستان 30سرباز روسی را به هلاکت رساند.

ارتش
صهیونیستی، مناطق جنوب لبنان را از زمین، هوا و دریا مورد تجاوز قرار داد. (24/7/72)

کنفرانس
«جهانی شدن اسلام» در مالزی آغاز به کار کرد. (26/7/72)

جوانان
مسلمان اندونزی مغازه یک توهین کننده به اسلام را آتش زدند. (28/7/72)

نظامیان هند
تظاهرات مسلمانان کشمیر در اطراف زیارتگاه حضرت بال را به خاک و خون کشیدند. (29/7/72)

نروژ با
احضار سفیر جمهوری اسلامی ایران، نسبت به حکم اعدام سلمان رشدی اعتراض کرد.

روزنامه روسی
«نزاویسیما یا گازاتا» از اخراج دستجمعی مسلمانان از مسکو پرده برداشت. (1/8/72)

نیروهای
امنیتی الجزایر 10مسلمان انقلابی را به شهادت رساندند. (2/8/72)

52 باب واحد
مسکونی یک روستای مسلمانان در بوسنی توسط کرواتها به آتش کشیده شد.

شاخه نظامی
حماس به ارتش صهیونیستی اعلام جنگ داد. (6/8/72)

مبارک: با
سلاح گرم به مسلمانان مصر پاسخ خواهیم داد.

حمله نیروهای
شبه نظامی چین به تظاهرات مسلمانان این کشور 9کشته بجا گذاشت.

حملات
شیمیائی رژیم عراق به هورهای جنوب حداقل 1500کشته و زخمی برجای گذاشته است. (8/8/72)

مدارس سوئد
از انجام فریضه نماز توسط دانش آموزان مسلمان جلوگیری کردند.

دهها تن
اسلام گرای مصری به زندانهای طولانی مدت محکوم شدند. (10/8/72)

مذاکرات هیئت
رژیم صهیونیستی با فلسطینیان در «طابا» به حال تعلیق درآمد. (11/8/72)

حکم اعدام 3
مسلمان انقلابی در مصر به اجرا درآمد. (13/8/72)

یک مرکز پلیس
رژیم صهیونیستی در رام الله توسط مسلمانان فلسطینی مورد حمله قرار گرفت. (15/8/72)

اعتصاب
سراسری در سالگرد آغاز انتفاضه کلیه سرزمینهای اشغالی را فراگرفت. (16/8/72)

اخبار داخلی

25 هزار
آواره «آذری» در اردوگاههای احداث شده توسط هلال احمر ایران اسکان یافتند.

یک تبعه
آلمانی به اتهام ارتباط با پرسنل نظامی دستگیر شد.

جابجائی زمین
در املش 12 میلیارد ریال خسارت به بار آورد. (19/7/72)

ایران طی
نامه ای به دبیرکل سازمان ملل، اقدامات غیر قانونی آمریکا در خلیج فارس و دریای
عمان را تهدیدی برای امنیت جهانی اعلام کرد.

وزنه برداران
جانباز ایران با کسب 12 مدال طلا، 5 نقره و یک برنز در انگلیس، قهرمان جام جهانی
شدند. (20/7/72)

اعضای یک باند
20نفره قاچاق مواد مخدر وابسته به منافقین دستگیر شدند.

ایران از
عضویت صربستا در پلیس بین المللی جلوگیری کرد. (21/7/72)

بزرگترین خط
تولید لوله های قطور «اسپرال» جهان در گروه صنعتی سدید ایران افتتاح شد. (22/7/72)

نخستین شناور
ساخت صنعگتران آذربایجان غربی در دریاچه ارومیه به انداخته شد. (24/7/72)

آمریکا و
انگلیس از گسترش روابط ایران با آلمان عصبانی شدند.

رئس جمهور:
استقلال کشور و گرو حفظ آرمانهای انقلاب، تکیه بر منابع داخلی، ایجاد صنایع
زیربنائی و صرفه جویئهای ارزی است.

خسارت سیل در
چهار منطقه استان زنجان 3 میلیارد ریال برآورد شد. (25/7/72)

یک دانشجوی
گیلانی، دستگاه شوینده ویژه جانبازان و معلولان ساخت. (27/7/72)

دیوار جدائی
70 ساله بین ایران و ترکمنستان با امضای 70تفاهم نامه فرو ریخت. (3/8/72)

معدن گوگرد
با ذخیره 5/1 میلیون تن در «آبدانان» کشف شد.

روش جدید خارج
کردن آب مروارید از چشم، توسط یک پزشک ایرانی ابداع شد. (5/8/72)

پانزدهمین
کنفرانس منطقه ای شرق آسیا و اقیانوسیه در تهران آغاز بکار کرد. (11/8/72)

ایران قهرمان
کشتی فرنگی ارتشهای جهان شد. (19/7/72)

رئیس جمهور:
خط ضد آمریکایی نظام با همان صلابت و قدرت ادامه دارد.

توسط دیوان
عدالت اداری؛ 100بخشنامه و آیین نامه دولتی به علت مغایرت با قوانین باطل اعلام
شد. (12/8/72)

اقشار مختلف
مردم تهران هرگونه رابطه با آمریکای جنایتکار را رد کردند. ایرا قهرمان کشتی فرنگی
ارتشهای جهان شد. (15/8/72)

اخبار خارجی

مجمع عمومی
سازمان ملل تحریمهای اقتصادی آفریقای جنوبی را لغو کرد.

وزیر دارائی
سابق کویت که از اعضای خانواده حاکم می باشد به دلیل دست داشتن در رسوائی مالی یکی
از شرکتها ممنوع الخروج شد.

آمریکا برای
خروج از بن بست سومالی از کشورهای آفریقائی درخواست کمک کرد. (17/7/72)

رئیس جمهور
آذربایجان از امضای قرار داد نظامی با روسیه خودداری کرد.

طرح یلتسین
برای فروش سیبری به آمریکا فاش شد. (18/7/72)

هزاران
سومالیائی به حمایت از «عیدید» در خیابانهای «موگادیشو» دست به راهپیمائی زدند.

26 عضو شورای
مرکز ساف قرار داد سازش را مردود اعلام کردند. (19/7/72)

18 هزار نفر
طی 8 روز در مسکو بازداشت شدند.

مردم هائتی
مانع ورود نیروهای آمریکائی به خاک کشورشان شدند. (20/7/72)

مذاکرات ساف-
رژیم صهیونیستی درباره خودمختاری نوار غزه- اریحا در میان موج گسترده اعتراض و
تظاهرات فلسطینیان آغاز شد. (21/7/72)

به دلیل
جلوگیری مردم هائیتی از پیاده شدن سربازان آمریکائی و کانادائی، شورای امنیت اعمال
مجدد مجازات های اقتصادی را علیه هائیتی تصویب کرد. (22/7/72)

شورای امنیت
با قبول محاصره دریائی هائیتی راه مداخله نظامی آمریکا را هموار کرد.

چریکهای کرد
ترکیه، دو آمریکائی و یک نیوزیلندی را به گروگان گرفتند. (25/7/72)

کلینتون:
آمریکا در بوسنی و سومالی شکست خورد. (26/7/72)

پارلمان
پاکستان بی نظیر بوتو را به نخست وزیری انتخاب کرد.

مذاکره میان
ارتش هند و مبارزان کشمیری بدون نتیجه پایان یافت. (27/7/72)

دو افسر
نیروی هوائی روسیه در الجزایر به قتل رسیدند .

کلینتون
دستور خروج اولین نظامیان آمریکائی را از سومالی صادر کرد.

بزرگترین
اعتصاب و تظاهرات در 25 سال گذشته، فرودگاههای فرانسه را فلج کرد.

رهبر جبهه
آزادی بخش جامو و کشمیر در بلژیک دستگیر شد.

فرمانده جدید
نیروهای فتح از دستورات عرفات سرپیچی کرد. (28/7/72)

وزیر مشاور
در امور امنیتی آلمان: آلمان زیر فشار آمریکا و انگلیس دست از گسترش رابطه با
ایران برنخواهد داشت.

نخست وزیر
رژیم صهیونیستی بازگشت به مرزهای پیش از جنگ 1967 را غیر ممکن دانست.

سازمان ملل
بار دیگر با نزدیک شدن زمستان، نسبت به خطر مرگ ناشی از گرسنگی میلیون ها تن از
مردم بوسنی هشدار داد. (29/7/72)
«اسع صفطاوی» سومین مقام الفتح به ضرب گلوله افراد نقابدار در نوار غزه به قتل
رسید.

کودتاگران
بروندی، رئیس جمهور، رئیس مجلس و چند وزیر این کشور را به قتل رساندند.

رژیم عراق مجدداً
هورهای جنوب را هدف بمبهای شیمیائی قرار داد. (3/8/72)

دو هزار تن
از مجاهدین افغانستان برای مقابله با تجاوز ارامنه وارد کوبا شدند.

بهای نفت خام
در بازار جهانی کاهش یافت.

چریکهای کرد
مخالف دولت ترکیه، یک شهردار این کشور را ربودند.

با پیوستن
کارکنان فرودگاههای پاریس، اعتصاب کارکنان شرکت هواپیمائی ایرفرانس، ابعاد تازه
یافت.)5/8/72)

واتیکان به
سوء استفاده از زنان در تبلیغات اعتراض کرد.

شورای امنیت
از تشکیل جلسه اضطراری در مورد ارمنستان به آذربایجان خودداری کرد.
)8/8/72)

نظامیان
آمریکایی برای ایجاد راه امن در موگادیشو خانه های گلی مردم را خراب کردند.

یک فروند
کشتی تجاری آمریکا به خاطر حمل مواد سرطان زا توسط نیروی دریایی روسیه در دیای
سیاه توفیق شد.

چین مانع
اولتیماتوم جدید شوروای امنیت علیه هائیتی شد.

900هزار آذری
در اثر حملات نیروهای ارمنستان آواره شدند.

سه مقام چینی
به جرم رشوه خواری اعدام شدند. )9/8/72)

نظامیان
ارمنستان 70کیلومتر از مرزهای جمهوری آذربایجان با ایران را تصرف کردند.

دولت روسیه
از انجام راهپیمائی به مناسبت انقلاب اکتبر 1917 جلوگیری کرد. (11/8/72)

پاپ کشورهای
جهان را از قبول کورکورانه ارزشهای غرب برحذر داشت. )12/8/72)

شهر کرروات
نشین «وارز» به تصرف ارتش بوسنی درآمد.

سازمان ملل
از آمریکا خواست تحریم اقتصادی کوبا را لغو کند.

دستیار نزدیک
عرفات به اتهام همکاری با سازمان جاسوسی اسرائیل دستگیر شد. )13/8/72)

سوریه وجود
هرگونه تماس پنهانی را با رژیم صهیونیستی به شدت تکذیب کرد. )15/8/72)

رادیو آمریکا
اعلام کرد سازمان ملل درذ اذهان جهانیان اعتبار خود را از دست داده است.

آلمان با
برگزاری اولین مانور نظامی آمریکا و روسیه در خاک این کشور مخالفت کرد.

چچن اینگوش

قلمرو
مسلمانان مقاوم

علمرضا گلی
زواره

نگاهی به
شمال قفقاز

شمال قفقاز
منطقه پرتراکم کوهستانی است با رشته کوههای سر به فلک کشده که عوارض ناهموار و خشن
مزبور بین گروههای قومی این سرزمین جدایی افکنده است، زمستانهای طولانی و پربرف و
تابستانهای کوتاه و معتدل چهره آب و هوایی این ناحیه را ترسیم می نماید. همچنین
شرایط جغرافیایی حاکم بر این منطقه موجب شده تا افراد ساکن در آن به زندگی عشاریر
روی آورند و معیشتی اینگونه، از آنان گروههای قومی متفاوتی ساخته که دارای سنتهای
ویژه، زبان مخصوص و روابط اجتماعی مشخصی هستند. زبانهای ترکی، فارسی و
ایبروقفقازی، ریشه زبانی این اقوام را تشکیل می دهد.

با وجود
گوناگونی اقوام شمال قفقاز در ساختار اجتماعی و سنن تاریخی و جهات اقتصادی، تمامی
آنها مسلمان هستند و اعتقاد به آئین باصلابت، وجه مشترک آنان می باشد که وحدت
فرهنگی این افراد را سبب گردیده است، آنان برای مقابله با دشمن مشترک خود یعنی
روسهای مهاجم از گذشته برای تحقق وحدت سیاسی با یکدیگر به توافق رسیده اند.

مقامات شوروی
وقتی روی کارآمدند، در بدو کار به منظور رسیدن به مطامع خود، ظاهرا با این وحدت
سیاسی که برپایه باورهای مذهبی استوار گردیده بود هم آواز گردیدند و در بیستم
ژانویه 1919 میلادی یک جمهوری خود مختار کوهستانی 
(Republic
Autonomus Mountain) تأسیس نمودند که کلیه ملیتهای مسلمان مابین
دریای سیاه تا مرزهای داغستان را شمال می شد.[1]
این تشکیلات سیاسی بسیار زودگذر بود و پس از پایان یافتن جنگهای داخلی و سرکوب
قیام چچن – داغستان در سال 1921 میلادی، مقامات شوروی به تقسیم و تفرقه ملیتهای
این جمهوری پرداختند و با ایجاد خرده ملیتهایی از طوایف گوناگون، اصل تفرقه و
تقسیم را به نقطه اوج خود رسانیدند. در این راستا، پنج حوزه اداری ملی مجزا به
انضمام هشت ملیت کوچک دیگر که هرکدام زبان مکتوب خویش را داشتند، پدید آوردند که
از جمله این حوزه ها، جمهوری ،جمهوری خودمختار چچن اینگوش (اینقوش) بود.

شناخت
جغرافیایی منطقه چچنها

جمهوری خود
مختار چچن اینگوش در 5 دسمابر سال 1936 میلادی از ادغم منطقه خود مختار چچن – که
در سال 1922 میلادی تأسیس شده بود- و منطقه خود مختار اینگوش (1924 میلادی) پدید
آمد. این جمهوری می توانست در محدوده قلمرو حاکمیت خود مستقلا به حل مسایل خویش
بپردازد و صاحب قانون اساسی خاص خود بود که ویژگیهای مربوط به جمهوری خود مختار،
در آم منظور شده بود. بالاترین مرجع حاکمیت در این قلمرو شورای عالی آن می باشد.
قلمرو این جمهوری براساس تقسیمات گروههای نژادی مشخص گشته است[2]
و شامل سرزمینهایی است که قبلا چچن بزرگ، چچن کوچک و اینگوشی نامیده می شد. چچن
اینگوش که در قفقاز شمالی قرار گرفته با 19300کیلومتر مربع وسعت از جنوب شرقی به
داغستان، از جنوب غربی به گرجستان و از شمال به روسیه محدود می باشد.

به دلیل واقع
شدن در منطقه کوهستانی در زمستانها آب و هوای آن سرد و در تابستانها هوایش معتدل
می باشد. از لحظ منابع آب نسبتا غنی است ولی رودخانه های آن برای کشتیرانی مناسب
نیستد اما می توان از آنها به عنوان منابع برق آبی (انرژی هیدرو الکتریک) بهره
گرفت، مراتع سرسبز، چراگاههای غنی و پوشش گیاهی نسبتا متراکم از مشخصات این قلمرو
می باشد. این شرایط موجب رونق دامپروری و کشاورزی در چچن اینگوش شده و به دامداری
بویژه پرورش نوعی گوسفند که پشم لطیفی دارد توجه می شود. غلات، آفتابگردان، نیشکر،
انواع سبزی، انواع انگور و میوه های دیگر از مهمترین محصولات زراعی این سرزمین می
باشد. نفت و گاز از ثروتهای سرشار این جمهوری است و صنایع استخراجی و تصفیه نفت،
ماشین سازی و پتروشیمی در آن رواج دارد.

مرکز حکومت
آن شهر گروزنی (Grozny)
است که حدود نیم میلیون نفر سکنه دارد. همچنین دارای پنج شهر و چهار شهرک است.
جمهوری مزبور سرزمین دو قوم چچن و اینگوش است. چچنها که به زبان خودشان ناخچو (Nokhcho)
نامیده می شوند اکثرا در نواحی مرکزی و شرقی این ناحیه سکونت دارند، این ایالت یک
منطه نفت خیز در قفقاز می باشد که در 1500 کیلومتری جنوب مسکو واقع است و در سال
1929 میلادی گروزنی به آن واگذار گردید، شوروی می خواست با این کار، شمار شهروندان
را افزایش داده و آن را به سوی صنعتی شدن سوق دهد. در پیرو این سیاست در سال 1989م
حدود 3/1 سکنه چچن- اینگوش و 4/3 تمامی شهروندان در پایتخت زندگی می کردند.

منشأ چچنها
به درستی روشن نمی باشد ولی محققان عقیده دارند که بومی قفقاز شمالی می باشند که
شواهد باستان شناسی و افسانه های محلی گواه این نظر است. چچنها ابتدا کوه نشین
بودند ولی در اواخر قرن چهاردهم رفته رفته به دشتهای اطراف نقل مکان نمودند.
بسیاری از آنان تا اواخر قرن شانزدهم میلادی در کنار رودخانه سونژا (Sunzha)
اقامت گزیدند، سرزمین چچن در سال 1922م به صورت ایالت خودمختار به عنوان واحد
سیاسی تشکیل شد که تا سال 1936م به این شکل اداره می گردید و در این تاریخ همراه
با اینگوش، جمهوری خود مختری را بوجود آوردند.

چچنها که
نظام قبیله ای و زندگی عشایری داشتند، در اوایل روی کار آمدن نظام مارکسیستی با
نظام اشتراکی به شدت مخالفت نمودند که تصفیه های سیع سیاسی و قتل عامهای شدید، وضع
این ناحیه را وخیم تر نمود و در سال 1944 م تمامی مردم این نواحی به آسیای میانه
تبعید شده و جمهوری آنان دو  سال بعد منحل
شد و اراضی آن به کوچ نشینان تازه واگذار و اسامی مکانها به روسی تبدیل شده بود.
در سال 1957م از آنان رسما اعاده حیثیت شد و جمهوری آنها به حالت اول بازگردید.
ولی تلفات جانی این قوم، میان سالهی 59-1939 در حدود 22% کل سکنه بود، پس از
بازگشت رشد جمعیت آنان رو به تزاید نهاد بین سالهای 1959 تا 1970م به 2/4% بالغ
گردید و طی سالهای 1959 تا 1979 میلادی روسهای ساکن در آن به نحو قابل ملاحظه ای
کاهش یافت و از 45% به 29% تنزل یافت.[3]
در حال حاضر کل سکنه چچنها به 850000 نفر بالغ می گردد.

در سال 1926م
تنها 3% چچنها باسواد بودند که این میزان در سال 1970به 99% بالغ گردید. پس از
فروپاشی شوروی و ایجا فضای باز سیاسی توسط گورباچف بخش عمده ای از چچن –اینگوش در
اواخر سال 1991م به جمهوری چچن مبدل شده، این امر متعاقب عدم موفقیت یلتسین در
متقاعد ساختن کمیته اجرایی کنگره ملی مردم چچن به سرپرستی ژنرال بازنشسته نیروی
هوایی – دادیف- صورت گرفت، پس از اعلام استقلال به طور یک جانبه برخلاف اختلافات
داخلی اهالی آن براستقلال آن اتفاق نظر داشتند.

پس از اعلام
استقلال چچن،مسکو تلاش نمود تا بار دیگر آن را به تصرف در آورد و آن را تحریم
اقتصادی کند اما به طور شگفت انگیزی بازارهای این سرزمین از مواد غذایی و کالاهای
غربی پر شد، در این حال یکی از دستیاران جوهر دادیف اعلام کرد که گرچه برای روسیه
ساده است تا این جمهوری را تصرف کند اما آنها قادر به تصرف روح مردم چچن نخواهند
بود و این اقدام آنان جنگیی را در شمال قفقاز شعله ور خواهد نمود که به حمایت
اهالی قفقاز خواهد انجامید و مشکل بزرگی را برای روسها پدید خواهد آورد. وزیر
خارجه چچن نیز اعلام کرد که ما اکنون دوران مشقت باری را پشت سر می گذاریم،؛ زیرا
روسیه علاوه بر تهاجم به این نواحی،نفت ما را می گیرد و در ازای آن وجهی نمی
پردازد و در ادامه افزود: ما هرگز با روسها در مورد ادغام در فدارسیون موافقت
نخواهیم کرد.[4]

در مارس 1993
رئیس جمهور چچن با پارلمان اختلاف پیدا کرد و در پی منازعا سیاسی، آن را منحل نمود
و حکومت شخصی خود را در این کشور اعلام کرد ولی چندی بعد نمایندگان مجلس درصدد
برکناری وی آمدند.[5]

در حال حاضر
این جمهوری علاوه بر اختلافات داخلی با اینگوش نیز روابط خوبی ندارد و بیم هجو
قوای روسی بر قلمرو آنها می رود و مشکلات اقتصادی و نابسامنیهای اجتماعی نیز روند
سیاسی آن را مخاطره انگیز نموده است.

بارسلان
سلطانویچ آئوشف، رئیس جمهوری انیگوش طی مصاحبه ای که متن آن در روزنامه ستاره سرخ
(16 مارس 1993م) درج شده به مسایل مرزی بین چچن و اینگوش اشاره کرده بود ولی در
ادامه گفته بود: «من هیچ مشکلی را نمی بینم که بین ما قرار گیرد، چچنها و انیگوشها
یک قوم هستند، زبان، سنتها و ریشه های ما یکی است».[6]

قلمرو
انیگوشها

انیگوشها با
چچنها قرابت قومی و نژادی دارند و مانند آنها سکنه بومی قفقازند. این قوم در آغاز
به صورت عشایر کوه نشین بوده اند که عده ای از آنها تا اواخر قرن هیجدهم میلادی در
ساحل رودخانه «سونژا» و دره مجاور رودخانه ترک استقرار یافتند، نام یکی از نخستین
مهاجر نشین های آنان آنگوش یا اینگوش بود که قوم کاباردین این اسم را برآنها نهادد
که بعدها روسها از آنان اقتباس کردند ولی خود اینگوشها از عناوین قبیله ای مثل
گالگای استفاده می کنند.

اینگوشها در
سال 1810میلادی – خیلی قبل از چچنها- حکومت روسها را پذیرا شدند. در سال 1817م این
قوم را از اطراف رودخانه سونژا به حوالی مرز کنونی اوسیتای شمالی انتقال دادند و
اینگوشهای کوه نشین را نیز به همین محل کوچانیدند و رفته رفته این منطقه به صورت
قلمرو انیگوشها درآمد. در سال 1924 میلادی منطقه اینگوش به ایالت مستقل و خود
مختار تبدیل گردید که بعدها همراه با چچن به صورت جمهوری خودمختار ارتقا داده شد.

 تعداد سکنه اینگوشها در سال 1970م به 160000 نفر
و در سال 1979 میلادی به 200000نفر افزایش یافت و اکنون حدود 250000نفرند. در
نواحی تحت قلمور اقوام چچن انیگوش اقلیتهای کومینگ، نوگایها و روسها نیز سکنون
دارند، 40% اینگوشها در نقاط شهری و 60% بقیه در نواحی شهری اقامت دارند. اکثر
آنان از نعمت سواد بهره مند هستند.

سرزمین
اینگوش گرجه از یوغ روسها تا حدودی  آزاد
شده ولی دشواریهای زیادی برسرراه توسعه اقتصادی- اجتماع آن قرار دارد و درگیری های
داخلی به همراه مناقشات مرزی آن با اوسینا به مشلات آن می افزاید. در اواخر سال
1992م درگیری بین اوسیتای شمالی و اینگوش آغاز شد که با اقدام فوری روسیه مبنی بر
اعلام حالت اضظراری در دو جمهوری مذکور و انتخاب یکی از معاونان نخست وزیر روسیه
به سمت رئیس شورای وضیعیت اضطراری اینگوش-اوسیتا، این درگیری متوقف و از درگیری آن
به سایر جمهوری های قفقاز شمالی به ویژه چچن، جلوگیری به عمل آمد با این وجود،
مناقشه مزبور حل نشده و امنیت این سرزمین را تهدید می نماید.[7]هرج
و مرج اجتماعی و وضع اسفناک اقتصادی، موقعیت اینگوشها را در حالت وخیمی قرار داده
است و اهالی این جمهوری از این وضع مرارت بار خسته شده اند. به همی دلایل بود که
اهالی اینگوش به اتفاق آراء (با 4/99% رای مثبت ) در جریان انتخابات ریاست جمهوری،
فردی نظامی را برگزیدند، وی که بارسلان سلطانویچ آئوشف نام دارد سوگند یاد کرده که
قانون اساسی و سایر قوانینه را رعایت کند و به مردمی که در طول تاریخ برای مذهب و
عقیده خود ارزش قایل بوده اند کمک کند. وی طی اظهاراتی گفته:

«روحانیون
باید موازین اخلاقی را در این جمهوری رواج داده و اتحاد و دوستی بنی مردم را تحکیم
بخشند».

یادآوری می
شود که اینگوش یک جمهوری در ترکیب فدراسیون روسیه است، طبق قانون دفاع، انگوشها
ارتش خود را نخواهند داشت و واحدهای ویژه وزارت کشور و دفاع غیر نظامی برای اداره
امور داخلی در نظر گرفته شده است.

گرایش های
مذهبی بین اقوام چچن اینگوش

اقوام آوار و
کومیکها در قرن شانزدهم میلادی اسلام را به میان چچنها بردند و چون در این موقع
داغستان از مراکز مهم فرهنگی و آموزش اسلام شمرده می شد، عده ای از چچنها برای
فراگیری تعلیمات دینی به این ناحیه عزیمت نمودند. اینگوشها نیز همچون چچنها در
آغاز مسیحی بودند ولی بعد تحت تأثیر چچنها اسلام اختیار نمودند اما تا اوایل قرن
نوزدهم این آیین بین آنان به صورت گسترده گسترش نیافت.

چچنها و
انیگوشها مسلمان و سنی مذهب بوده و پیرو فقه حنفی هستند و در قلمرو مذهبی مرکز
روحانی قفقاز شمالی و داغستان قرار دارند. در سال 1837م 310 باب مسجد در چچن وجود
داشت، تعداد مساجد و مراکز مذهبی در این قلمرو در دهه 1930م به حدود 270 باب و
تعدا مدارس مذهبی به 140 باب بالغ گردید و 850روحانی تعلمیات دین را به مردم ارائه
می نمودند.

در سال 1944م
که این دو قم تبعید شدند، تمامی بناها و اماکن مذهبی آنان تخریب و یا بسته شدو
بعضی از آنها را به اداره، گاراژ، تماشاخانه و حتی اصطبل تبدیل نمودند. کلیه منابع
اخیر شوروی اذعان دارند که این استراتژی نه تنها نتیجه مطلوب ندارد بلکه باعث رشد
و توسعه سلسله های مخفی و اشاعه عرفان و تصوف در میان چچنها و اینقوش ها گردید و
از گذشته مذهبی تر شدند و به تدریج این نکته روشن گردید که خطر اسلامی که از طریق
عرفان این اقوام با آن اشنا می شدند به مراتب 
بیش از خطر اسلامی بود که آنرا در کلاسهای درس و مراکز تبلیغی فرا می
گرفتند . لذا در سال 1978م مقامات شوروی با صدور اجازه بازگشایی دو مسجد در جمهوری
خود مختار چچن انیگوش، در صدد تغییر رویه برآمدند.

نقشبندیه
طریقت کهنی است که در قرن چهاردهم در بخارا بنیان نهاده شد و در اوخر قرن هیجدهم
در شمال قفقاز ریشه گرفت. این طریقه در شمال قفقاز به سه فرقه مریدان علی آتوشه ای
شیخ آرسانوکای، (از مریدان شیخ اوزون حاجی) و شیخ حسن کاجینی تقسیم می شود. پیروان
این فرقه از دیرباز دست اندرکار جهاد با روسها بوده اند و در ادوار اخیر نیز در
تعدادی از نهضت های ضدشوروی شمال قفقاز از جمله قیام چچنیه که طی سالهای 1941 تا
1842 میلادی صورت گرفت، دخالت داشتند.

شیخ نجم
الدین و شیخ اوزون حاجی- از مشایخ نقشبندیه – رهبران مهم نهضت شمال قفقاز بودند که
بیش از 10000مسلح در اختیار داشتند.

فرقه دیگری
که در چچن اینگوش حامی زیادی دارد و به اصطلاح طریقت مردمی (Popular)است،
قادریه می باشد، در سال 1850م یکی از مشایخ داغستانی به نام کونتاحاجی کیشف (Kunta Haji
Kishier)طریقه قادریه را در این خطه بنیان نهاد، وی در سفر مکه با تعالیم
صوفیان قادریه آشنا شد. با تبلیغات این گروه بین سالهای 1862 تا 1863م موجی از
ناآمرامی خطه چچن را فراگرفت، روسها که از گسترش نفوذ قادریه بیمناک بودند، در سال
1864م کونتا حاجی و تنی چند از یاران وی را دستگیر نموده و سپس به قریه شالی از
محال چچن که حدود 4000 نفر از مریدان کونتاحاجی را در خود حای داده بودند، حمله
بردند. در این نبرد نیمی از مریدان قادری به قتل رسیدند، کونتاحاجی هم در سال
1867م در زندان روسها درگذشت.[8]

پس از مرگ وی
طریقت قادریه به سه فرقه تقسیم شد. بامات گرای که در چچن رواج دارد طریقت بطل حاجی
که در منطقه اینقوش فعالیت دادر، طریقت چم میرزا که متجددترن فرقه قادریه هستند.

در سال 1950
میلادی توسط چچنهای تبعیدی،طریقت دیگری بوجود آمد که به طریقت ویس حاجی موسوم
گردید. این فرقه درعین حالی که از دیگر طریقتها خالصتر است، نوآوریهایی هم دارد.[9]

اولین شیخ عارفی
که بر علیه روسها اعلام جهاد داد، «امام منصور اشورما» نام داشت که از رهبران
طریقه نقشبندیه بود، نیروهای وی به سال 1785م یکی از پلهای روسیه را برفراز رود
سونژا در محاصره گرفته و آن را همراه با نیروهای روسی منهدم نمودند، این جریان
شکست سختی بود که بر نیروهای کاترین دوم وارد آمد. نهضت وی در چچن، شمال داغستان و
مناطق قوبان گسترش یافت ولی در قابرطه با شکست مواجه گردید.

بعد از آن و
در اوایل قرن نوزدهم (1828م) روسها برای مبارزه با مسلمانان مقاوم چچن اینگوش
سازمان جاسوسی مخوفی را تشکیل دادند که به امور زیر می پرداخت:

1-اشاعه فحشا
و تشکیل مجالس عیش و نوش و بی تفاوت نمودن جوانان نسبت به مذهب و فرهنگ قومی.

2-درهم شکستن
مقاومت مردم غیور و مذهبی از طریق شکنجه های شدید همچون درآوردن چشم از حدقه،
شکستن پا و خورد نمودن استخوانها.

3-اجیر کردن
افرادی برای در نظر گرفتن فعالیت مساجد و تبلیغا علما و کنترل تمامی حرکت های
دینی.

در اکتبر سال
1917م تعدادی از روشنفکران متجدد که از حمایت شهرنشینان شمال قفقاز برخوردار بودند
در صدد قیام براساس آمال ملی و اصول سیاسی بودند که کاری از پیش نبردند و از سوی
دیگر رهبران مذهبی با تکیه به دو قرن تجربه مبارزاتی خواستار اخراج قوای بیگانه و
استقرار حکومت اسلامی بودند و در همین سال،علمای شمال قفقاز در قرهی عندی آوارستان
مجتمع شده و شیخ نجم الدین گوستویی را به امامت چچن برگزیدند.

روحانیون چچن
در وضع فعلی نیر در امور سیاسی و مسایل اجتماعی نقش مهمی را ایفا می کنند، آنان در
دسامبر 1993م در نامه ای خطاب به هفتمین کنگره مردمی روسیه با انتقاد شدید از
سیاست تجاوزکارنه روسیه در قبال این جمهوری نسبت به وقوع جنگی سخت هشدار دادند و
خواستار خروج نیروهای نظامی و قطع محاصره نظامی روسها گردیدند.[10]
مدارس دینی و مراکز آموزشهای مذهبی نیز با تلاش علمای دینی در سراسر جمهوری در حال
گسترش می باشد.[11]

تبعید و
آوارگی مسلمانان چچن اینگوش

دست اندازی
بر شمال قفقاز توسط روسها از سال 1783میلادی آغاز شده، ولی تلاش آنان برای سیطره
بر این نواحی از بدو کار با مقاومت شدید کوه نشینان مواجه شد. روحانیون و مبلغین
مذهبی نقش مهمی در بسیج مسلمانان این ناحیه داشتند و تسخیر این منطقه نسبتا کم
وسعت بیش از یک قرن به درازا کشید، با شکتس و تسلیم شیخ شامل داغستانی- آخرین رهبر
فرقه نقشبندیه- در سال 1856م گرچه جنگهای قفقاز خاتمه یافت ولی روسها برای حاکمیت
خود بر داغستان و چچن اینگوش مجبور بودند که از طرق نظامی عمل کنند که گاهی
ژنرالهای نظامی روسها به دست اقوام کوه نشین به ویژه چچنها دستگیر می شدند، موریس
دوکوتزبوئه (Kotzebue)
در سفرنامه اش می نویسد: «چچنها در نقاط دور دست قفقاز سکونت دارند و حدود تاخت و
تاز ایشان تا خطوط قشونی روسیه امتداد دارد. ژنرال دلپوزو که فرمانده قسمتی از
خطوط قفقاز است، چندی است به دست طایفه ای از چچنها افتاده و علاوه بر دستبند و
کند آهنینی که روزها به دست و پایش می زنند، در موقع شب گردن بند عظیمی به گردنش
می آویزند».[12]

چنین به نظر
می رسد که روسیه در قبال مسلمانان شمال قفقاز استراتژی مشخص و روشنی نداشته است و
در حالی که به عنوان مثال چرکسها به اجبار وادار به مهاجرت در سرزمین عثمانی می
شدند، این گونه تحرکات دامنگیر مناطق شمال شرقی قفقاز نشد و کوهستانهای داغستان و
قلمرو چچنها دست نخورده باقی ماند و برای استعمار آنان اقدامی به عمل نیامد.

با روی کار
آمدن مارکسیت ها، نهضت مسلمانان شمال قفقاز بر علیه متجاوزین شکل حادتر و جدی تری
به خود گرفت و شورش داغستان – چچن که طی سالهای 1920 تا 1923م اتفاق افتاد و نیز
قیام چچنها در سالهای 1941 و 1942م روی داد، جلوه های این جنبش اسلامی می باشد که
بر علیه شوروی انجام پذیرفت.

به هنگام
شروع جنگ جهانی دوم، دولت شوروی آزدای ظاهری و موقتی را به مسلمانان این نقاط اعطا
نمود تا هم به فکر شورش و انقلاب نیفتند و نیز در مبارزه با آلمان از حمایت آنان
برخوردار شود. از آن سوی استالین در ماه مه 1942م با خبر شد که نهضتی آزادی طلب
بین مسلمانان در حال شکل گرفتن است که پیرو این گزارش دامنه تبلیغات مذهبی را وسیع
نمود و حتی موجب تشکیل کنفرانس اسلامی اوفا گردید. آلمانها نیز از احساسات
مسلمانان بهره برده و در نواحی مسلمان نشین برای دین اسلام تبلیغ می کردند و شدت
این تبلیغات به حدی بود که مقامات شوروی را سخت به وحشت انداخته بود. اعلامیه
آلمانیها به «بسم الله الرحمن الرحیم» شروع می شد و مسلمانان را بر علیه دولت
شوروی تحریک می نمودند. با تمام تدابیری که سردمداری شوروی به کار بردند، موفق نشد
که از تبلیغات آلمانها بکاهند، با شروع جنگ دوم و حمله آلمانه به روسیه، مردم
مسلمان چچن و اینگوش فرصت را غنیمت شمرده و منتظر ورود آلمانها ماندند و با ورود
ارتش آلمان، با آغوش باز آنان را پذیرفتند.[13]
در فوریه سال 1944م این قوم به اتهام همکاری با قوای آلمانی بازداشت و تبعید شدند
و در 3مارس همان سال جمهوری چچن اینگوش منحل و قلمرو آن ضمیمه جمهوری فدارتیو
روسیه گردید. به این هم اکتفا نشد بلکه برای از بین بردن نسل مسلمانان، به هرکس که
کوچکترین علامتی از اسلام و مسلمانی داشت، تهمت همکاری با فاشیستها و مخالفت با
دولت شوروی زده و بدون هیچ مدرکی این گونه افراد را اعدام می کردند.

در جریان
تبعید، 500000نفر از مردم چچن بصورت پیاده و بعضی هم از طریق راه آهم به نقاط
مختلف روسیه از جمله سیبری و آسیای میانه کوچانیده شدند، مردمانی که تبعید شدند در
دسته های هزار نفری قرار گرفتند و اعضاثی هر خانواده ای در یکی از این دسته ها
بودند که هر کدام از آنها لااقل هزار کیلومتر از هم دور بودند.[14]

مسلمانان
مقاومی که به قزاقستان تبعید شدند گرچه بهترین مراتع، اراضی کشاورزی، زندگی سنتی و
روابط اجتماعی را از دست داده بودند و در غم از دست دادن برخی بستگان که در راه از
بین رفته و یا در محل اعدام شده بودند، آشفته به نظر می رسیدند نه تنها از هویت
مذهبی و گرایش های دینی خود دست برنداشتند، بلکه مذهبی تر شدند و تبعید و آواره
شدن موجب آن گردید که اسلام به مبنای هویت این قوم تبدیل گردد و اعتقادات خود را
عمیق نمودند و در تبعیدگاه نومید کننده قزاقستان بصورت پرچمداران و مبلغن اصیل
اسلامی درآمدند و به آثار و علایم مذهب که نزد قزاقها در شرف انهدام و فراموشی
بود، حیات تازه ای بخشیدند.[15]

دکتر سرگئی
پانارین (Sergeipanarin)
 از اعضای آکادمی روسیه
اعتراف می کند که: «در واقع تمام جوامع از اینکه به طور کامل توسط کرملین محو
شوند، اجتناب کرده اند، این قابلیت تحسین برانگیز جوامع مسلمان در تطبیق با شرایط
نامساعد محیطی، عامل امیدوارکننده ای در آینده آنها به شمار می رود».[16]

کلیه منابع
شوروی احیای عرفان وبازگشت به خویشتن مذهبی در نزد قزاقها و قرقیزها را ناشی از
حضور چچنها و اینگشوها دراین نقاط می دانند، اصولا قرقیزها و قزاقها درک عمیقی از
اسلام نداشتند، ولی با تبلیغات این قوم تبعید شده، اسلام در میان آنان به نحو بارز
و شایشته ای ریشه دوانید.[17]

مسلمانان چچن
اینگوش بر اثر تبعید و آوارگی به عرفان و تصوف روی آوردند و از حامیان سرسخت مذهب
گردیدند و ضد روسی تر شده و جو روانی بیگانه ستیزی بین آنان شدت یافت و بر اثر
روحیه مقامی که در جریان آوارگی و دوری از وطن به دست آورده بودند نه تنها تسلیم
مرگ تدریجی نشدند، بلکه در سخت ترین شرایط به مبارزه ادامه دادند.

رژیم شوروی
که دید برخورد خشن با مسلمانان اثر عکس دارد، طبق فرمان 9 ژانویه 1957م از قوم چچن
مبرا ساخت و مناطق ملی آنها از نو تشکیل شد. کار بازگشت مسلمانان تبعیدی به
زادگاهشان تا سال 1960م به طول کشید. برای مثال در سالا 1970م از جمعیت
1084000نفری جمهوری چچن اینگوش 635000نفر بومی بودند، [18]
جو ضد روسی حام بر افراد این قوم به حدی بود که روسهای ساکن در این قلمرو رفته
رفته، چچن انیگوش را ترک می نمودند.

نگاهی کوتاه
به مسایل فرهنگی این منطقه

زبان ملی
چچنها، به گروه زبانهای شمال شرقی قفقاز تعلق دارد که به زبان اینگوش بسیار نزدیک
است و شمال چندین گویش است و واژه های عربی- فارسی، ترکی، گرجی و روسی در این زبان
دیده می شود.

زبان مراکز
اداری،بازرگانی و امور قضایی غالبا روسی است، روزنامه و مجلات به سه زبان چچنی،
اینگوشی و روسی انتشار می یابد. اغلب برنامه های رادیویی به زبان بومی محلی پخش می
شود. تا سال 1934م دو زبان چچنی و انیگوشی واحد بود ولی اکنون آنان را به عنوان
زبانهای جداگانه می شناسند.

نخستین
روزنامه اینگوش زبان «نور» نام داشت که انتشار 
آن از سال 1923م آغاز شد.

از سال 1958م
سالنامه ادبی «صبح کوهستان» در محل انتشار یافت. تا اواسط سال 1920م خط عربی در
منطقه رواج داشت که در سالهای بعتد به خط لاتین تبدیل گردید و از سال 1938م خط
سیربلی متداول گردید.[19]

اخطار امام
برای بقای انقلاب و نظام

اخطار در
مورد خطر غفلت از بسیج

قسمت سوم

محسن محمدی
معین

«قل انما
اعظکم بواحده أن تقوموا لله مثنی و فرادی ثم تتفکروا» (قرآن کریم- سوره سبا- آیه
46)

«من تا آخر
پشتیبان ارتش و سپاه و بسیج خواهم بود و تضعیف آنان را حرام می دانم. من به عنوان
فرمانده کل قوا به مسئولین و تصمیم گیرندگان نیز دستور می دهم که در هیج شرایطی از
تقویت نیروهای مسلح و بالا بردن آموزش های عقیدتی و نظامی و توسعه تخصص های لازم و
خصوصا حرکت به طرف خودکفایی نظامی غفلت نکنند و این کشور را برای دفاع از ارزش های
اسلام ناب و محرومین و مستضعفین جهان در آمادگی کامل نگهدارند و مبادا توجه به
برنامه های دیگر موجب غفلت از این امر حیاتی گردد که مطمئناً غفلت از تقویت بنیه
دفاعی کشور، طمع تهاجم و تجاوز و بیگانگان و نهایتاً تحمیل جنگ ها و توطئه ها را
به دنبال می آورد». (امام خمینی «ره» – 28/1/68)

سومین بخش از
این سلسله مطالب، اختصاص به اخطاری دیگر از امام خمینی (رضوان الله علیه) در مورد
عدم غفلت از بسیج دارد. درباره بسیج و مبانی تفکر بسیجی قبلا مطالبی در شماره های
پیشین «پاسدار اسلام» درج گردید که در خصوص اهمیت جایگاه بسیجدر تفکر اسلام ناب
محمدی «ص» بود اما آنچه امروز دباره  آن
تذکر داده خواهد شد، حساسیت موضوع «بسیج» و خطراتی است که بر عدم توجه به بسیج و
بسیجیان مترتب است و هویت انقلاب و نظام ما را مورد تهدید قرار می دهد. خطراتی که
امام راحلمان در مواقع مختلف به امت مان هشدار داده و همگان را نسبت به آن متوجه و
حساس ساختند.

ابتدا لازم
است برای درک هرچه بهتر سخن امام، معیارهایی ر ا که ایشان در این ارتباط مطرح
فرموده اند عیناً درج نماییم تا در ادامه مطلب دچار عدم دریافت جوانب مختلف اخطار
امام در مورد غفلت از بسیج نگدیم.

تعریفی که امام
راحلمان از بسیج و وظایف و مسئولیتهای حقیقی آن دارد بدین شرح است:

«با تشکر و
تقدیر از اقدامات خداپسندانه بسیج مستضعفین در راه هدف مقدس اسلام و استقلال کشور
و آزادی ملتهای دربند و با تشکر از کوشش های آنان در کوتاه کرده دست چپاولگران،
امید است با تحصیل اخلاص در همه امور، چه تعلیم و تعلم و تقویت فرهنگ اسلامی و
آموزش کافی فنون مختلف نظامی و چه در راه بسیج توده های مظلوم و مستضعف جهان بر ضد
استکبار جهانخوار، تا قطع طمع آنان نه تنها از کشورهای اسلامی، که از همه ممالک
تحت ستم جهان و چه در راه تقویت هرچه بیشتر بسیج برای حراست از اسلام بزرگ و ایران
عزیز و با صبر و شکیبایی در این مقاصد بزرگ، این خدمت گرانقدر را رنگ الهی داده و
از عبادت بزرگ قرار دهد». (امام خمینی «ره» 30/8/63)

مع الاسف
تفکری که تحت عنوان تفکر اسلام آمریکایی دارای طرفدارانی در برخی سطوح کشور بوده و
هست در مورد بسیج و بسیجی، تعریفی دیگر را غیر از آنچه که امام راحلمان مطرح نموده
و مقام معظم رهبری بر تداوم آن تأکید دارند،؛در جامعه تبلیغ و القاء کرده و سعی در
تثبیت این تعریف غلط از بسیج و بسیجی را در دستور کار عناصر و عوامل خود قرار داده
اند.

کمترنی تأثیر
القائات این جریان چنین خواهد بود که بسیج و بسیجی را از قالب یک فکر دارای مبانی
و معیار آرمان واقعیت و امتحان شده در طول دوران دفاع مقدس، خارج ساخته و در حد یک
نهاد صرفاً نظامی و محدود به دوران جنگ، منحصر سازد. در دوران پرالتهاب و حماسه
آفرین جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، آنچه موجب بطلان تبلیغات مسموم جریان اسلام
آمریکایی علیه بسیج و تفکر بسیجی می گردید، حضور آگاهانه بیداردلان بسیجی در
سنگرهای عزت و شرف جبهه اسلام بود. حضوری که این مهر تأیید را از امام دریافت
نمود:

«ما در جنگ
برای یک لحظه هم نادم و پشیمان از عملکرد خود نیستیم. راستی مگر فراموش کرده ایم
که ما برای ادای تکلیف جنگیده ایم و نتیجه فرع آن بوده است. ملت ما تا آن روز که
احساس کرد که توان و تکلیف جنگ دارد به وظیفه خود عمل نمود و خوشا با حال آنان که
تا لحظه آخر هم تردید ننمودند؛ آن ساعتی هم که مصلحت بقای انقلاب را در قبول
قطعنامه دید و گردن نهاد، باز به وظیفه خود عمل کرده است». (3/12/67)

اما از آنجا
که جریان اسلام آمریکایی، تداوم حیات خود را در گرو مخدوش ساختن و از بین بردن
اسلام ناب محمدی «ص» و احیا کننده آن در این عصر و مصر. امام خمینی، می دید (می بیند)،
از فردای پذیرش قطعنامه، مخدوش نمودن آرمانهای تفکر بسیجی را نیز در تبلیغات
گسترده خود در سطح جامعه، تشدید نمود. با این برداشت که تفاوتی میان اسلام ناب
محمدی «ص» و تفکر امام و تفکر بسیجی وجود ندارد و این هر سه، یکی است و خود امام
نیز این حقیقت را اینگونه اعلام کرده بودند:

«من همواره
به خلوص و صفای بسیجیان غبطه می خورم و از خدا می خواهم تا با بسیجیانم محشور
گرداند، چرا که در این دنیا افتخارم این است که خود بسیجی ام». (2/9/67)

بدین ترتیب
در القائات جریان اسلام سرمایه به جامعه، پایان دوران شور و انقلاب و شعار و ایثار
اعلام می گردید و سمبل مجسم عناصر دوران «منقرض شده» دفاع مقدس؟! بسیجی ها بودند و
در واقع خط امام و تفکر اسلام نبا محمدی «ص» را با این مسأله، مورد هدف تبلیغات
زهرآگین خود قرار می دادند. اینان از محدود ساختن بسیج و تفکر بسیجی درصدد تحدید
انقلاب در چارچوب مرزهای ایران بوده و منتفی شدن صدور انقلاب اسلامی را به
جهانخواران و صاحبان قدرت و پول و مراکز نیرنگ و فریب جهانی، نوید می دادند.

پذیرش
قطعنامه و ایجاد نوعی سرخوردگی در میان صفوف نیروهای انقلاب در آن منقطع بالاخص
بسیجیان رزمنده میادین جنگ تحمیلی از یکسو و سوء استفاده جریان اسلام متحجرین و
غربزده ها و شیطان زده ها از انفعال نیروهای حزب اللهی و فعالیت هرچه بیشتر در
القاء خط خود به جامعه تازه فارغ شده از کوران کمرشکن جنگ، از سوی دیگر، خط امام و
تفکر بسیجی را به انزوای هرچه بیشتر فرا می خواند. در این میان باز هم، امام خمینی
(ره) به صورتی فعال مبادرت به تبیین و دفاع از تفکر بسیجی نموده و موجبات برهم زدن
معادله فوق را نفع بسیجیان فراهم ساخت.

در واقع
حرکتی که جریان اسلام آمریکایی با هدف خدشه دار نمودن تفکر بسیجی آغاز کرده بود و
شرایط پیش آمده در اواخر سال 66 و اوائل سال 67 را مساعد برای پیروزی قطعی حرکت
خویش تلقی می نمود،با پیامهای پی در پی و خارق العاده امام خمینی در دفاع از بسیج
و بسیجیان، تبدیل به بستری گردید که بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی ایران، رهبر
کبیر انقلاب و بنیانگذار بسیج، معیارهای تفکر بسیجی را برای پیروانش در زمان حال و
آیندگان تبیین و تشریح نمایند. بدین سبب است که در نگاهی گذرا و اجمالی به بیانات
و فرمایشات آن امام راحل پیرامون موضوع بسیج و بسیجیان را عمده ترنی معیارها و
لطیف ترنی بیان و بالاترین تمجیدها را در همین تعابیر و پیامها، منشور بسیج مستضعفین
را تشکیل می دهند. تعابیری که در کلمه کلمه آنها باید به اعتقاد به معیارها و اصول
خط امام مورد مداقه قرار گرفته و مبنای عقیده و عمل نظام و انقلاب قرار گیرد. در
حقیقت اگر می خواهیم انقلاب اسلامی و نظام مان را از گزند قدرتها و ابرقدرتها به
شکلی صحیح و اصولی مصون سازیم؛ اگر می خواهیم چشم طمع جهانخوران از کشورمان
برداشته شود؛ اگر می خواهیم با صحت اصول و معیارهای شهیدان انقلاب، پرچم این انقلاب
را به دست صاحب اصلی مان امام زمان (عج) بسپاریم و صدها و هزاران اگرهای خوب دیگری
که در این ارتباط مطرح است و می تواند مطرح شود، همه در گرو آگاهی و دل آگاهی از
این مطالب نورانی عنوان شده از جانب امام می باشد و بس، او که فرمود:

«من مجدداً
به همه ملت بزرگوار ایران و مسئولین عرض می کنم چه در جنگ و چه در صلح، بزرگترین
ساده اندیشی این است که تصور کنیم جهان خوران خصوصا آمریکا و شوروی از ما و اسلام
عزیز دست برداشته اند. لحظه ای نباید از کید دشمنان غافل بمانیم… ملتی که در خط
اسلام ناب محمدی- صلی الله علیه و آله و سلم- و مخالف با استکبار و پول پرستی و
تحجرگرایی و مقدس نمایی است، باید همه افرادش بسیجی باشند». (2/9/67)

هشدارها و
اخطارهای امام در این رابطه شامل چهار محور عمده می شود:

اول- عدم
غفلت از تقویت بنیه دفاعی کشور و تقویت نهاد بسیج به منظور دفاع هرچه باصلابت تر
در مقابل هجوم دشمنان به کشور اسلامی مان.

دوم-فراموش
نکردن اهداف تشکیل بسیج، که مهمترین آن؛ مسأله صدور انقلاب و گسترش فرهنگ انقلاب و
تفکر بسیجی (اسلام ناب محمدی) به دنیا می باشد.

سوم- حضور
مستمر نیروهای بسیجی و مؤمن به انقلاب در همه صحنه ها.

چهارم- توجه
به زندگی روزمره بسیجیان توسط مسئولین و آنهم نه در شعار بلکه در عمل و در متن
قوانین و مقررات کشوری.

در ارتباط با
نخستین محور مورد تأکید امام در این زمینه به ذکر یک نمونه بسنده می گردد.

در نامه امام
به مناسبت تکلیف مسئولین و مردم در دوران بازسازی:

«با قبول و اجرای
صلح، کسی تصور نکند که ما از تقویت و بنیه دفاعی و نظامی کشور و توسعه و گسترش
صنایع تسلیحاتی بی نیاز شده ایم، بلکه توسعه و تکامل صنایع و ابزار مربوط به قدرت
دفاعی کشور از اهداف اصولی و اولیه بازسازی است و ما با توجه به ماهیت انقلابمان
در هر زمان و هر ساعت احتمال تجاوز را مجددا از سوی ابرقدرتها و نوکرانشان باید
جدی بگیریم». (11/7/67)

ذکر این
هشدار امام از آن رو بیشتر ضروری می نماید که برخی مسئولین خوش باورانه تصور می
کنند که ایران اسلامی در زمان صلح می تواند کشوری باشد همچون «سوئیس»؟! فلذا مرعوب
تبلیغات غرب شده و سعی دارند مسئولین بالای نظام را از تقویت بنیه دفاعی و نظامی
کشور منصرف نمایند و مشوق اعلام بیطرفی کشور در همه امور بین المللی (که البته
خود، نوعی طرفداری از قدرت مسلط جهانی و نظم نوین آمریکایی تلقی می شود) هستند.

در خصوص محور
دوم یعنی فراموش نکردن اهداف تشکیل بسیج این هشدارها از امام راحل مؤکداً اعلام می
گردید:

«اگر بر
کشوری ندای دلنشین تفکر بسیحی طنین انداز، چشم طمع دشمنان و جهانخواران از آن دور
خواهد گردید و الا هر لحظه باید منتظر حادثه باشیم». (2/9/67)

«مسئولان ما
باید بدانند که انقلاب ما محدود به ایران نیست. انقلاب مردم ایرن نقطه شروع انقلاب
بزرگ جهان اسلام به پرچمداری حضرت حجت- ارواحنا فداه- است که خداوند بر همه
مسلمانان و جهانیان منت نهد و ظهور و فرجش را در عصر حاضر قرار دهد. مسائل اقتصادی
و مادی اگر لحظه ای مسئولین را از وظیفه ای که بر عهده دارند منصرف کند، خطری بزرگ
و خیانتی سهمگین را به دنبال دارد».(2/1/68)

«من بار دیگر
از مسئولین بالای نظام جمهوری اسلامی می خواهم که از هیچ کس و از هیچ چیز جز خدای
بزرگ نترسند و کمرها را ببندند و دست از مبارزه و جهاد علیه فساد و فحشاء سرمایه
داری غرب و پوچی و تجاوز کمونیزم نکشند که ما هنوز در قدم های اول مبارزه جهانی
خود علیه غرب و شرقیم»(2/1/68)

«باید
بسیجیان اسلام در فکر ایجاد حکوومت بزرگ اسلامی باشند و این شدنی است، چرا که بسیج
تنها منحصر به ایران اسلامی نیست. باید هسته های مقاومت را در تمامی جهان به وجود آورد
و در مقابل شرق و غرب ایستاد». (2/9/67)

«بار دیگر
تأکید می کنم که غفلت از ایجاد ارتش بیست میلیونی، سقوط در دام دو ابرقدرت جهانی
را به دنبال خواهد داشت». (مأخذ قبل)

در مورد محور
سوم هشدارهای امام که روی سخن ایشان بیشتر با بسیجیان است تا با دیگران و به همین
دلیل لحن امام صمیمانه تر است:

«شما آینه
مجسم مظلومیت ها و رشادت های این ملت بزرگ در صحنه نبرد و در تاریخ مصور انقلابید.
شما فرزندان دفاع مقدس و پرچمداران عزت مسلمین و سپر حوادث این کشورید… و
از  آنجا که من بین خودم و شما فاصله ای
نمی بینم و سخن دل شما همه عاشقان انقلاب اسلامی را پیش از این که به کاغذ و قلم
کشیده شود درک می نمایم… در هر حال ما باید آماده و مهیا باشیم. روزهای حساس و
تعیین کننده ای در پیش روی داریم و انقلاب اسلامی هنوز سال ها و ماه های تعیین
کننده دیگر در پیش خواهد داشت که واجب است پیش کسوتان جهاد و شهادت در همه صحنه ها
حاضر و آماده باشند». (26/6/67)

«شما باید
بدانید که کارتان به پایان نرسیده است، انقلاب اسلامی در جهان نیازمند فداکاری های
شماست؛ مسئولین تنها با پشتوانه شماست که می توانند به تمامی تشنگان حقیقت و صداقت
اثبات کنند که بدون آمریکا و شوروی می شود به زندگی مسالمت آمیز توأم با صلح و
آزادی رسید. حضور شما در صحنه ها موجب می شود که ریشه ضد انقلاب در تمامی ابعاد از
بیخ و بن قطع گردد». (2/9/67)

چهارمین محور
از هشدارها و اخطار امام، مربوط است به زندگی روزمره بسیجیان و حزب اللهی ها و در
واقع روی سخن امام در این رابطه با یکایک مسئولین نظام جمهوری اسلامی است بگونه ای
که حتی عواقب رسیدگی به وضعیت این فرزندان حقیقی انقلاب را سوختن در آتش دوزخ الهی
اعلام می نمایند:پ

« (باید) به
شما اطمینان بدهم که تا زنده هستم و تا رمق در جسم و جان دارم، از حمایت و دعای
خیر برای شما دریغ نخواهم کرد و شما را از بهترین عزیزان و همراهان خود می دانم و
همان گونه که در ایام جنگ در کنار شما بوده ام و شاید یکایک شما محبت و ارادتم را
به خود احساس کرده اید، بعد از این نیز چنین خواهم بود». (26/6/67)

«بر دست
اندرکاران نظام است که همه ذوق و استعداد و توان خود را در هرچه بهتر رسیدن به
امور معنوی و مادی و ارزشی و فرهنگ این یادگاران هدایت و نور به کار گیرند و از
خدمت بی شائبه و بی منت به آنان دریغ نکنند که هرچه انقلاب اسلامی ایران دارد از
برکت مجاهدت شهدا و ایثارگران است… همه نیز می دانیم که اکثریت این قشر و
رزمندگان عزیز اسلام از طبقات محروم و کم درآ»د بودند… وظیفه ماست که در حد توان
و مقدورات قدرشنانس زحمات آنان باشیم و من میل ندارم که این قدرشناسی فقط در حد
تعریف و تمجید ظاهری خلاصه شود بلکه باید در همه نوع امتیازات اجتماعی و اقتصادی و
فرهنگی به آنان بها داده شود». (11/7/67)

و بالاخره
این اخطار تکان دهنده امام با تأکید بر کلمه «می دانم» پایان بخش این قسمت است:

«من دست
یکایک شما پیشگامان رهایی را می بوسم و می دانم که اگر مسئولین نظام اسلامی از شما
غافل شوند. به آتش دوزخ الهی خواهند سوخت». (2/9/67 پیام امام به مناسبت سالگرد
بسیج)

بدین ترتیب
با نگرشی اینچنین نسبت به بسیج و بسیجیان، باید در بسیاری از اموری که عناصر مخالف
با چنین تفکری به مناصب و پستهای کلیدی نظام دست می یابند، زنگ خطر را به صدا در
آورد و انقلاب و نظام را از خطر غلطیدن به دامان صاحبان قدرت و پول جهانی نجات داد
که هشدار 12/8/72 مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای در مورد مرعوبینی که
نغمه شوم مذاکره و رابهط با آمریکا را سرداده اند نمونه ای از به صدا در آمدن این
زنگ خطر می باشد.

انشاء الله
در شماره آتی، اخطاری دیگر از امام برای بقای انقلاب و نظام یادآوری خواهد شد.

ادامه دارد

تحلیل پدیده
های سیاسی

قسمت ششم

سید موسی میر
مدرسه

مقام معظم
رهبری:

«مگر یک
کشوری که جوان هایش سیاسی نیستد، مسائل سیاسی و جریانهای سیاسی دنیا را نمی فهمند
و تحیل درست ندارند، می توانند با تکیه بر ملت، حکومت، حرکت مبارزه و جهاد
بکنند؟… نفع حکومتهای دیکتاتور دنیا به این است که مردم سیاسی نباشند، مردم درک
سیاسی، تحلیل سیاسی و شعور سیاسی نداشته باشند». (12/8/1372)

یادآوری:

در پنج مقاله
گذشته، پیرامون سر فصلهای ذیل گفت و گو شد: 1-اقسام تحلیل سیاسی، 2-آشنایی با
مفاهیم تحلیل، 3-ویژگیهی تحلیل گر، سر فصل چهارم؛ یعنی پارامترهای تحیل سیاسی، نیز
مطرح شد و گفته آمد که مراد از این عنوان، محورهایی است که تحیل گر به کمک آنان،
قادر خواهدبود به تحلیل و ارزیابی پدیده ها بنشیند. در این مقال، هم از دانشها و
معلومات ابزار تحلیل سخن خواهیم گفت و هم ار روشها.

1-نقش جهان
بینی در برخورد با حوادث سیاسی

تفسیر و تلقی
آدمی از بسیاری از مباحث علوم انسانی، از جمله تحلیل پدیده های دنیای سیاست،
برخاسته از نگرش او به انسن و جهان و بطور کلی مجموعه هستی است. بهترین گواه بر
این مدعا، افکار گوناگون و انگاره های متعددی است که در علوم مختلف مربوط به
انسان، وجود دارد؛ فی المثل بهترین سیستم حکومت از دیدگاه یک مسلمان، «حکومت
اسلامی» است؛ در حالی که یک اومانیست، «حکومت دموکراتیک» را ایده آل خود می داند و
یک مادی گرای به اصطلاح چپ «نظام سوسیالیستی» را پیشنهاد می کند و یک ملی گرای
سلطنت طلب، نظام شاهنشاهی مبتنی بر «سلطنت مطلقه»را!

و به همین
ترتیب،روند اختلاف را می توان در علم اقتصاد، جامعه شناسی، روان شناسی و … به
نظاره نشست. این اختلاف دیدگاهها نه تنها در سطح کلان، بل در حوزه مباحث خرد نیز
جاری است، مثلا در باب سیاست، با چشم پوشی از عواملی چون تهدید، تطمیع، نفوذ
بیگانه و حب و بغضها، در بسیاری از موارد، موضع گیریهای سیاسی، نشأت گرفته از جهان
بینی و نگرشهاست. از این رو مقولاتی چون «مذاکره با آمریکا»، «صدور انقلاب»،
«مسأله احزاب»، «عوامل سیاست گریزی توده ها»، «آسیب شناسی انقلاب»، «انقلاب اسلامی
و نظم نوین جهانی»، «جایگاه عدالت اجتماعی در فرایند سیاستهای اقتصادی»، «فرایند
رابطه آمریکا و اروپا» (موازنه منفی این رابطه)و… از اصل یاد شده برکنار نیستند.

در این میان
آنچه- به حسب ظاهر- غریب می نماید، برداشتهای ناساز همباوران و هم مسلکان است که
گاه این اختلاف در اعمال و رفتار به گونه ای است که به فکر و اندیشه نیز سرایت می
کند و موضوع را دچار پیچیدگی می سازد. برای تبیین بحث، از یکی از مباحث مهم
اقتصادی که در جهت گیریهای سیاسی نیز مؤثر بوده، استفاده می کنیم.

در جامعه
امروز ایران اسلامی، عناصری را می بینیم که از اقتصاد مبتنی بر عرضه و تقاضا
(بازار) و اقدام شتاب آلود در سیاست خودگردانی مراکز و ارگانهای کشور و اخذ
مالیاتهای سنگین و سبقت گرفتن مراکز متعدد دولت در جلب سرمایه، حمایت می کنند. در
حالی که به واسطه عدم کنترل بازار، توسط دولت، تمام فشارها متوجه قشر آسیب پذیر جامعه
گردیده و شکافی عمیق میان دو قطب ثروتمند و تهیدست ایجاد می کند که برآیندی جز
اختلاف طبقاتی ندارد! و طبیعه دستاورد چنین سایستهایی، حرکت به سوی خصوصی سازی و
مراوده با قدرتها و بنیادهای بزرگ اقتصادی، مانند صندوق بین المللی پول و بانک
جهانی است. در این راستا حمایت از بازگشت سرمایه داران فراری نه تنها پذیرفتنی که
در اولویت قرار خواهد داشت! و البته این سیاستها بازتابهای مخصوص به خود را نیز
یدک می کشند؛ از آن جمله تبلیغات تجارتی از نوع غربی در صدا و سیما و مطبوعات – و
حتی بر اتوبوسهای شرکت واحد – و گسترش بزه کاری، بدحجابی و ناهنجاریهای دیگر
اجتماعی.

با این اوضاع
و احوال، کسانی از طرفداران سیاستهای یاد شده، از این ناهنجاریها و گسترش فرهنگ
بیگانه با انقلاب شکوه داشته و سیاستهای فرهنگی را هماهنگ با اصول انقلاب ارزیابی
نمی کنند. ولی شاید خود نیز توجه ندارند که بخشی از این امور، نتایج طبیعی آن
سیاستهاست و آنان خود در به وجود آوردن آن نقش داشته اند! به عبات دیگر این کسان
نه تنها در عرصه عمل و اندیشه گرفتار ناهماهنگی اند بلکه در قلمرو تفکر و جهان
بینی نیز دچار مشکلند. و این همان بحث «لیبرالهای اقتصادی و رادیکالهای فرهنگی»
است!

عکس مورد یاد
شده را نیز مشاهده می کنیم. در مثل برخی از افراد که تعدیلهای شتاب آلود  اقتصادی را به مصلح انقلاب نمی دانند و بر این
باورند که رشد و توسعه باید در پرتو عدالت اجتماعی تعریف شود، از این باب سیاست
درهای باز را به نفع اقشار کم در آمد تلقی نمی کنند و کنترل دولت بر امور اقتصادی
را توصیه و بازگشت سرمایه داران را به زیان انقلاب محاسبه می کند، با این وصف
تهاجم فرهنگی دشمن را که تا به خانه هایشان نفوذ کرده، «تبادل فرهنگی» می نامند و
در قبال سیاستهای فرهنگی غربگرا فاقد حساسیت هستند و چه بسا از مروجان آنان نیز
حمایت می کنند! این ها، همان کسانی هستند که گاه با عنوان «رادیکالهای اقتصادی و
لیبرالهای فرهنگی» از آنان یاد می شود.

مشکل اساس
این دو برداشت، در عدم انسجام و هماهنگی مبانی فکری است؛ زیرا یکی از معیارهای
شناخت درستی و قابل قبول بودن یک ایده و مرام فکری در موافقت افتادن جهت گیریهای
سیاسی، اجتماعی – فرهنگی و اقتصادی آن است. 
اگر کسی جهان بینی اسلامی را برگزیده و ایدئولوژیش را بر آن بنیان نهاده
است. باید تعریف او از نظام سیاسی، حقوقی، اقتصادی با مبانی تفکر دینی اش هماهنگ
افتد. این سخن نادرستی است که گفته اند: «قوانین اقتصادی ربطی به ایدئولوژی و
مبانی فکری ندارد» و غیرآزموده تر از آن، این است که مدعی می شوند: «سیاست آن قدر
با دین بیگانه است، که مکانیک با پژشکی»!

البته باید
این نکته را خاطر نشان ساخت که چه بسا جهان بینی و نوع نگرش انسان به هستی بر
معیارهای عقلانی و اسلامی،استوار گردیده، مانند بسیاری از نیروهای انقلابی و
مسلمان کشور ما؛ اما مشکل اینان در عدم انطباق ایدئولوژی بر جهان بینی است.

جهان بینی در
واقع هستی شناسی است و ایدئولوژی «دیدگاههای کلی هماهنگ درباهر رفتارهای آدمی» یا
به تعبیر دیگر بایدها و نبایدهای هر مکتب، از این رو اگر در عمل، ایدئولوژی بر
جهان بینی تکیه کند، در امور یاد شده نیز هماهنگی صورت می پذیرد؛ چرا که تبیین
وظایف حکومت و سیاست و مبانی اقتصاد – سیاستها ونظام اقتصادی- و حقوق، در حوزه
ایدئوولوژی است. پوشیده نیست که در میان عناصر انقلابی و مسلمان نیز امکان
دریافتهای نادرست از جهان بینی و ایدئولوژی، وجود دارد، که به طور قهری در عمل
سیاسی، رخ می نماید.

ایضا درخور
توجه است که به هر میزان، وسعت دید و همه جانبه نگری در جهان بینی افزایش یابد،
تطبیق ایدئولوژی بر آن، راحتتر است و درست برعکس، اگر کسی از یک جهان بینی بسیط و
ابتدائی برخوردار گردد، و از سویی بخواهد ایدئولوژیی را برآن منطبق سازد که
پاسخگوی نیازهای متناسب با پیشرفتهای علوم و دانش بشری باشد، طبیعه دچار بحران
فکری خواهد شد!

گاهی ماجرا،
ناشی از انحراف ایدئولوژیک است؛ یعنی خانه از بنیان ویران است. گروهها و سازمانهای
سیاسی منحرف مانند: سازمان مجاهدین خلق (منافقین) جنبش مسلمانان مبارز، آرمان
مستضعفان، گروه فرقان، جریان به اصطلاح روشنفکری و … دراین طیف قرار دارند.

بنابر
اعترافات پاره ای از سران این گروهها، مایه های فکری اینان، نخست از منابع خارجی و
بیگانه با دین، شکل گرفته و پس از آن که پایه های اندیشه و جهان بینی را بر مادی
گرایی بنا نهاده اند، آن گاه به سراغ منابع اسلامی و آن هم تنها قرآن و نهج
البلاغه روی آورده اند و روایات اسلامی که مفسر قرآن به شمار می روند را- بع علت
عدم آشنایی با علم رجال و درایه الحدیث و نیز فقدان توانایی در حل تعارضات – کنار
گذاشته اند. و با عقل گرایی مفرط و تفسیر نادرست از تعبد، و پیش فرضهای برگرفته از
علوم دیگر، به تفسیر به رأی و مطلق کردن برداشتهای خود پرداخته و سرانجام نیز
بحرانی آفریده اند که به زیان خود و جامعه، فرجام یافته است.

بطور کلی،
جریان یاد شده اخیر را می توان با مشترکات ذیل، شناساند:

الف-شکل گیری
تفکر و دریافت جهان بینی از منابع غیر دینی (یا ضد دین).

ب-تمسک جستن
به آیات قرآن و عدم مراجعه به عترت مفسر.

ج-کوشش در
تطبیق و هماهنگ سازی قرآن با آرای متفکران مادی گرا؛ و نه عرضه دیدگاههای آنان
برقرآن![1]

د-علم تجربی
و عقل عادی را تنها معیار تحلیل معارف دینی، دانستن!

هـ – عدم
پذیرش دیدگاههای متخصصان علوم اسلامی به عنوان کارشناسان شریعت (اسلام منهای
روحانیت).

باری بنابر
آنچه گفته آمد، در تحلیل حوادث، نخست باید انسان از جهان بینی و معیارهای روشنی
کمک گیرد، و دوم این که با جهان بینی های گوناگون که در صحنه سیاسی حائز نقشند
آگاهی و شناخت پیدا کند، تا دریابد که به اصطلاح آبشخور موضع گیریها از کجاست!

2-اصل تسلسل
حوادث و بررسی سیستماتیک آنها

اصولا پدیده
ها و حوادث سیاسی مجزا و منقطع از یکدیگر نیستند، بلکه زنجیره وار در ارتباطند، یک
پدیده سیاسی معلول یک علت سیاسی است و خود نیز علت برای معلول دیگر و هلم جراً.

بنابرانی در
تحلیل حوادث باید هوشمندانه به سلسله علل پرداخت؛ فی المثل انقلاب اسلامی، پدیده
نو ظهوری مجرد از 15 خرداد 1342 و حتی مبارزات اسلامی در صد ساله اخیر نیست؛ جنگ
عراق علیه ایران نیز بدون مقدمه در 31 شهریور 1359 به وقوع نپیوست؛ و حادثه کربلا
بر کنار از جریان سقیفه نیست. در این باره در کتاب «مقتل الحسین»(ع) می خوانیم:

«در روز
عاشورا منادیی از آسمان خطاب به مردم سخنانی ایراد کرد از جمله گفت:

«کان قتل
الحسین یون الاثنین»[2]

اگر این
پاراگراف، دنباله سخنان منادی باشد شاهدی بر اصل تسلسل است؛ چرا که «اکثر علمای
فریقین را اعتقاد آن است که ارتحال سید انبیاء (ص) به عالم بقا در روز دوشنبه بوده
است».[3]
و علی القاعده ماجرای سقیفه نیز در همان روز تحقق یافته و از طرفی شهادت امام حسین
(ع) به حسب ظاهر در روز جمعه واقع شده است، لذا می توان نتیجه گرفت که جریان سقیفه
عامل ایجاد خط انحرافی در مسیری بود که پیامبر اسلام (ص) استمرار آن مسیر می
پسندید و برای تداوم آن در غدیر خم امام علی (ع) را برای پاسداری از آن- به اذن
خداوند- به خلافت نصب نمود.

بنابراین به
هر میزان زاویه انحرافی خلافت – جدای از امامت برخاسته از سقیفه- استمرار می یافت به
همان میزان گرد و غبار شرک و ناسیونالیس و بازگشت به دوران جاهلتی و ستم بر چهره
مقدس اسلام ناب محمدی (ص) می نشست، بدانسان که ارزش های اسلامی رنگ باخت و دراهم و
دنانیر معاویه و یزید بر لیاقت ذاتی و شرافت نسبی خاندان رسالت ارجحیت یافت! در
نتیجه چنین بحرانی اندوهبار، زمینه تحلیل صلح حسنی و قیام حسینی فراهم گردید. این
بود که معیار یزیدیان با صراحت عنوان گردید و تا بدانجا پیش رفتند که «وقتی
حسین(ع) از مردمی که آماده کشتن او بودند می پرسد من کسی از شما را نکشته ام! دین
خدا را دگرگون نکرده ام، پس چرا مرا می کشید؟ در پاسخ گفتند: به خاطر بغضی که از
پدرت در دل داریم»![4] و
یزید نیز با سرودن اشعار معروف (لیت ایاخی ببدر شهدوا  الخ) مهر تأییدی بر خط انحرافی سقیفه که اکنون
به وی ختم شده بود، گذاشت.

بنابرانی از
مجموع مطالب فوق می توان مدد جست و ماجرای سقیفه را عله العلل حادثه کربلا نامید.
حال به اصل بحث بازگشته و تکرار می کنیم که اولا حوادث زنجیروار با هم در
ارتباطند؛ «الف» علت  «ب» و «ب» علت «ج» و
«ج» علت «دال» و… است. ثانیا هیچ پدیده سیاسی، توسط یک عامل ایجاد نمی گردد،
بلکه علل متعدد می توانند، موجد معلول واحد گردند.

ادامه دارد

نگاهی به
بحران کشمیر

قسمت اول

دکتر محمدرضا
حافظ نیا

اشاره:

دنیای اسلام
در گوشه و کنار خود شاهد دو نوع بحران می باشد،یکدسته بحرانهائی است که طرفین آن
را متأسفانه گروهها و اجتماعات مسلمان تشکیل می دهد و دسته دوم آنهائی هستند که در
یک طرف مسلمانان و در طرف دیگر غیر مسلمانان قرار دارند. بحران کشمیر در دسته دوم
جای می گیرد زیرا یک طرف آن مسلمانان جامو و کشمیر و طرف دیگر دولت غیر مسلمان هند
واقع است. تحلیل بحران کشمیر و بررسی عمل و آینده آن مستلزم کاوش عمیق تر و گسترده
تری است، معهذا سعی خواهد شد در حد امکان به بررسی مبانی بحران و علل مذبور و
تحلیل منازعه هند و پاکستان پرداخته شود. از آنجائیکه برای انجام چنین امری در
خصوص هر بحران منطقه ای و محلی، می بایست ویژگیهای منطقه کشمیر که آشنائی با آنها
برای تجزیه و تحلیل بحران ضروری می باشد پرداخته می شود:

منطقه کشمیر
بخش جنوبی گره گاه پامیر به عنوان بام جهان را تشکیل می دهد و دارای قلل مرتفع
فراوانی است بطوری که از بین 27 قله آن تعدا 25 قله دارای ارتفاع بیش از ده هزار
پا می باشد و بلندترین قله آن را دمار با 26629 پا ارتقاع تشکیل می دهد که هشتمین
قله مرتفع جهان است.[1] موقعیت
مرتفع کشمیر آن را بر بخش شمالی فلات دکن و شرق فلات ایران و جنوب آسیای میان و
غرب چین مشرف نموده است. یعنی کشورهای هندوستان، پاکستان، افغانستان، چین و
تاجیکستان در پائین دست آن قرار دارند و موقعیت جغرافیائی آن به گونه ای است که
هندوستان در جنوب، چین و تاجیکستان در شرق و شمال و پاکستان در غرب آن قرار گرفته
است. همچنین کشور افغانستان از طریق باریکه ای در شمال غرب با کشمیر ارتباط پیدا
می کند. منطقه کشمیر و پامیر از سوئی دیگر امکان ارتباط جنوب آسیا با چین و آسیای
مرکزی را برقرار می نماید و چین و تبت و قرقیزستان و قزاقستان را از طریق جاده
استراتژیک و افالته ای که از کاشغر و ایالت سین کیانگ به نقطه مرزی سوست در مرز
پاکستان و چین و سپس گیلگیت و دسو و پتان و منسرا و راولپندی و اسلام آباد می گذرد
به پاکستان مرتبط می نماید. بنابراین کشمیر به لحاظ ترکیب سه ویژپی جغرافیایی
موقعیت، ارتفاع و ارتباط از اهمیت استراتژیکی ویژه ای در آسیا برخوردار می باشد،
به خصوص اینکه پایتختهای دو کشور هند و پاکستان (یعنی دهلی و اسلام آباد) در
مجاورت آن قرار گرفته و منطقه کشمیر برآنها مشرف می باشد.

منطقه کشمیر
به دلیل ساختار کوهستان فشرده و نیز قرار گرفتن در مسیر یال جنوبی ارتفاعات
هیمالیا و بهره مندی از بادهای موسمی باران آور اقیانوس هند، به صورت حوضه آبریز
رودخانه های بزرگی در آمده است که سرنوشت زندگی و حیات نه تنها منطقه کشمیر بلکه
کشور پاکستان را رقم زده است. در واقع سرچشمه و حوضه آبریز رودخانه های بزرگ سند،
جهلم، چناب، راوی و ستبح که منطقه پنجاب نام خود را از آنها گرفته است در منطقه
عمومی کشمیر قرار دارد و اقتصاد منطقه ای کشمیر و نیز کشور پاکستان که ساختار
کشاورزی دارد بر آبهای حوضه آبریز کشمیر اتکا نموده است و از این لحاظ برای کشور
پاکستان نیز دارای اهمیت استراتژیکی خاصی است.

کشمیر همچنین
دارای ویژگیهای جغرافیائی خاصی است که باعث گردیده به آن القاب گوناگون اطلاق
گردد. القابی نظیر ایران صغیر، سوئیس آسیا، جنت نظیر و مینو نظیر، بهشت و فردوس
روی زمین.

اطلاق ایران
صغیر به منطقه کشمیر اشاره ای است به تشابه خصلتهای فرهنگی و اجتماعی منطقه با
ایران که به آن داده شده است. تشابه مزبور نیز در اثر تلاشهای مرحوم سید علی
همدانی و هیئت همراه او به وجود آمده است.

آن مرحوم به
همراه حدود هفتصد نفر از یاران خود که در زمینه های مختلف نیز تبحر داشتند از
ایران، رهسپار کشمیر شد و دگرگونی های فرهنگی، اجتماعی و معماری را در منطقه باعث
گردید و به عبارتی فرهنگ اسلامی-ایرانی را در آنجا پیاده کرد، به نحوی که مردم این
منطقه خود را مدیون زحمات و تلاشهای او می دانند.

اطلاق سوئیس
آسیا اشاره ای است به ویژپی های طبیعی منطقه. زیرا منطقه کشمیر به لحاظ بافت
جغرافیائی خود از مناظر زیبا و دلکش، جنگلها، گیاهان و حیوانات و پرندگان، دره ها
و سواحل و دامنه های زیبا برخوردار است و در منطقه مرتفع آسیا و جهان قرار گرفته
است و دقیقا مشابه سوئیس در اروپا می باشد.

اطلاق جنت و
مینو و بهشت و فرودس روی زمین نیز اشاره است به طبیعت زیبای منطقه کشمیر که غالب
شعرا به ویژه شعرای پارسی گوی از این تعبیرات استفاده نموده اند. برای نمونه[2]

اگر فردوس بر
روی زمین است

                                همین است و همین
است و همین است

خوشا کشمیر و
خاک پاک کشمیر

                                که سر بر زد بهشت
از خاک کشمیر

از نظر
تاریخی سابقه مکتوب آن به دوره کشورگشائی اسکندر مقدونی و به سال 326قبل از میلاد
بر می گردد که مبین وجود جاذبه هایی در کشمیر برای او بوده است. از این زمان
خانواده موریا بر منطقه کشمیر حکومت نموده و شهر سرینگر را تأسیس کردند پس از آنها
خانواده کشان که مبلغ دین بودائی بودند و سپس راجه ها که مبلغ دین برهمنی بودند[3]
بر کشمیر حکومت کردند. بعدها هونهای سفید به کشمیر حمله کرده و بر آن حکمرانی
نمودند.[4]

بعد از این
دوران و پس از انتشار اسلام در منطقه کشمیر تاریخ نویسان اشاره می کنند که در سال
92 هـ ق محمد بن قاسم با تصرف ولایت سند به مرزهای کشمیر دست یافت و به تدریج
اسلام از طریق تردد بازرگانان و مسلمانان به کشمیر انتشار یافت ولی حکومت در دست
مسلمانان نبود. تا اینکه در ال 725 هـ ق آخرین حاکم راجه هندوی کشمیری به نام
رتنجوت به دست سید شریف الدین معروف به سید بلبل شاه که مرید سید شهاب الدین سهره
وردی بود مسلمان شد و به نام سلطان صدر الدین مشهور گردید و به توسعه و ترویج دین
اسلام کوشش نمود.[5]

از این زمان
به بعد دائما حکمرانان یکی پس از دیگری بر کشمیر حکومت نمودند. نظیر خانواده
شاهمیری، سلاطین چک،بابریان و افاغنه. پس از زوال حاکمیت افاغنه (احمد شاه ابدالی)
و بابریان، دوره سیه روزی مردم مسلمان کشمیر با حاکمیت سیکها و دوگره های هندی در
سال 1819 م آغاز گردید و در 16 مارس 1846و بروری کار آمدن مهاراجه گلتب سینگ دو
گره و براساس قرار داد ارتیسار، دولت انگلیس کشمیر را به همراه جمعیتش به مبلغ
750000 روپیه به گلاب سنگ فروخت و از آن تاریخ با مسلمانان کشمیر به صورت بردگان
رفتار می شد.[6]

مرحوم اقبال
لاهوی شاعر و فیلسوف معروف درباره حاکمیت جدید سیکها و دو گره ها بر کشمیر و وضع
مسلمانان آن چنین می سراید:[7]

تاکنون کشمیر
مجبور است و مقهور و فقیر

                        آنکه در اهل نظر بود است
ایران صغیر

دهقان و کشت
و جوی و خیابان فروختند

                        قومی فروختند و چه ارزان
فروختند

در رابطه با
گسترش اسلام در منطقه کشمیر لازم است به نقش تاریخ ساز مرحوم میر سید علی همدانی
بیشتر اشاره شود. ایشان متولد همدان بود و حدود 31 سال در نقاط مختلف جهان بویژه
بلاد اسلامی به سیر و سیاحت پرداخت. میر سید علی در دوره تهاجم تیمور به ایران و
به منظور انجام وظیفه به همراه 700تن از سادات و مریدانش به وادی کشمیر وارد شد و
در سال 774هـ ق مورد احترام و استقبال سلطان شهاب الدی، پنجمین حکمران مسلمان
کشمیر قرار گرفت. او با بزرگان و علمای بنام هندو بحثها و جدلهای بسیاری انجام داد
و به تدریج محبوبیت و نفوذ زیادی بین توده ها پیدا نمود بطوری که مردم بتها را
شکتسه و به میر سید علی همدانی لقب بت شکن دادند. تلاش سید در سه سفر جداگانه به
منطقه کشمیر و نیز یاران و همراهانش باعث گسترش اسلام در این منطقه شد به نحوی که
مسلمانان کشمیر وی را بنیانگذار اسلام در کشمیر می دانند. پس از مرگ وی فرزندش میر
محمد همدانی نیز راه پدر را ادامه داد. میر سید علی همدانی در سن 72 سالگی و پس از
سومین سفر خود به کشیمر در مسیر کشمیر به آسیای میان در گذشت و در دهکده کولاب در
شرق بدخشان به خاک سپرده شد.[8]

منطقه کشمیر
پس از جدائی هند و پاکستان در سال 1947 در چارچوب سه دیدگاه منطقه ای گرفتار آمد
که عبارتند از : الحاق به پاکستان، الحاق به هند و استقلال آن به صورت منطقه
خودمختار و یا کشور مستقل، که متأسفانه هنوز بحران آن در چارچوب سه دیدگاه مزبور
ادامه دارد. کشمیر همیشه مورد منازعه دو کشور پاکستان و هند بوده است و برخوردهای
نظامی را بین آنها در سالهای 1948 و 1965 و 1971م باعث گردیده است و برابر مفاد
آخرین توافقنامه هند و پاکستان که به سیملا معروف است[9]
خط آتش بس تحت عنوان خط کنترل در منطقه کشمیر تعیین و تثبیت شده و بدین ترتیب
کشمیر به دو منطقه، تحت عنوان کشمیر آزاد به مرکزیت مظفر آباد که در حوزه نفوذ
پاکستان قرار دادر و کشمیر اشغالی به مرکزیت سرینگر که تحت سلط هند قرار دارد
تقسیم شد. ناگفته نماند که شورای امنیت سازمان ملل متحد در سالهای 1948 و 1949م طی
دو قطعنامه تعیین و سرنوشت کشمیر را به عهده مردم آن قرار داد که پاکستان در
سیاستهای خود تاکنون از آن دفاع نموده ولی هند به عناوینه مختلف از پذیرش مفاد
آنها خودداری می نماید و بدون دلیل، حاکمیت غیر قانونی و نامشروع خود را همچنان بر
اکثریت مردم مسلمان منطقه جامو و کشمیر ادامه می دهد و برای تثبیت خود دائما بر
نیروهای نظامی اش می افزاید و در حدود 300 هزار نفر سرباز را به منطقه اعزام نموده
است.[10]

-از نظر
سازمان اداری، قضائی هر یک از دو منطقه کشمیر دارای استانها و شهرستانهای زیر می
باشند:[11]

الف: منطقه
اشغالی جامو و کشمیر: دارای سه استان جامو، کشمیر و لداخ

1-استان جامو
دارای شش شهرستان؛ جامو با 4 بخش، کتهومه با 4بخش، اورهم پور با 4 بخش، راجوری با
4 بخش، یونچره با 3 بخش و دوره با 4 بخش.

2-ستان سینگر
دارای هفت شهرستان؛ سرینگر با 2 بخش، اننت ناگ با 4 بخش، بدگام با 3 بخش، پولمه با
3 بخش، مانس بل با 2 بخش، باره موله با 4 بخش و کپواره با 3 بخش.

3-استان لداخ
دارای دو شهرستان: لهیه با 3 بخش، کرگل با 2 بخش.

ب: منطقه
کشمیر آزاد: دارای دو استان به نام آزاد کشمیر و گلگیت و بلتستان.

1-استان
کشمیر آزاد دارای پنج شهرستان: میرپور با 4 بخش، کوتلی با 3 بخش، پونچره با 3 بخش،
غذر با 4 بخش، اسکردو با 3 بخش و گهانچی با 3 بخش.

لازم به
توضیح است از این استان به عنوان مناطق شمالی پاکستان نیز یاد می شود.

منطقه کشمیر
از نظر اقتصادی و اجتماعی دچار عب افتادگی است و فقر اقتصادی و بی سوادی و کمبود
امکانات بهداشتی و درمانی و آموزشی و ارتباطی در منطقه مشهود است و علت اصلی آن
نیز بحرانی بودن منطقه می باشد که بر مردم مظلوم و محروم آن تحمیل شده است.

ترکیب دینی و
مذهبی منطقه کشمیر نشان می دهد که اکثریت جمعیت آن از مسلمانان تشکیل شده است. در
منطقه کشمیر آزاد حدود 90% جمعیت مسلمانند که در نواحی گلگیت و بلتستان حدوتد
80درصد آنها را شیعیان تشکیل می دهند و در منطقه جامو و کشمیر یا کشمیر اشغالی و
تحت سیطره حکومت هند (در دوران مهاتما گاندی، نهرو، ایندیراگاندی و دولت
کنونی)ترکیب مذهبی بدین شرح است: 77درصد مسلمان، 6/20 درصد هندو، 2/1 درصد سیمک
1/1 درصد بودائی و بقیه سایر ادیان.[12]

جاودانگی راه
امام

حجه الاسلام
و المسلمین اسدالله بیات

امام و رسالت
نویسندگان

یکی از
خصوصیاتی که در زوایای زندگی سیاسی حضرت امام «ره» به چشم می خورد و از برجستگی
خاصی برخوردار است، اعتماد و اعتقاد به مطالب و سخنانی است که به زبان می آورد و
آنها را در اختیار دیگران قرار می دهد و کمتر 
افرادی را سراغ داریم این قدر بر حقانیت اهداف و آرمانهائی که داشت باور
داشته باشد و با این قرصی و محکمی سخن بگوید و از آن دفاع کرده و روی آنها تا
آخرین توان ایستادگی نماید. امام روی همین باور محکم و قطعی که خود داشت و
کوچکترین احتمال و زمینه تزلزل و تردید در آن به خود راه نمی داد، انتظار داشت
صاحبان فکر و اندیشه سیاسی و هنرمندان صاحب قلم و خرده گیران جامعه با فکری باز و
واقع بینانه به مسایل نگاه کرده و حقایق موجود در انقلاب اسلامی و ایران انقلابی
را مشاهده نمایند و اهداف بلند و بالای سیاسی و اجتماعی و فرهنگی آن را ببینند و
با دیگر حرکتهای سیاسی و انقلابی به وجود آمده در سراسر علام مقایسه نمایند و دست
آوردهای آن را به عنوان یک ارزش بشناسند و امت را در جریان خیانتها و توطئه های
تهیه شده از سوی شیاطین بزرگ جهان قرار دهند و مردم را از عمق جنایتهای آنان مطلع
سازند و در معرفی انقلاب اسلامی و اهداف سیاسی و فرهنگی آن از تمامی امکانات
استفاده نمایند.

در دید حضرت
امام «ره» نویسندگان و گویندگان و روشنفکران جامعه در مقام مقایسه با دیگران از
رسالت و مسئولیت زیادتری برخوردار هستند زیرا مسئولیت هدایت و جه دهی افراد جامعه
در عهده آنان است و لذا همیشه باید به عنوان پیشروان جامعه در تمامی زمینه ها،
چندین قدم جلوتر از دیگران حرکت کرده و نقش امامت و رهبری فکری مردم را به عهده
گیرندو در آگاهی آنان تلاش نمایند و به عنوان رسولان امین جامعه اخبار درست و مطمئن
را در اختیار مردم گذاشته و در بیداری دوست داران نظام مردمی و دولت الهی نقش خود
را ایفاء کرده و جلو نفوذ استعمارگران و مستکبران را در اثر آگاهی رساندن به مردم
و آماده نگهداشتن آنان بگیرند و با تحریف حقایق و وارونه جلوه دادن واقعیتها و
پیروزیها و مجدها و ایثارگریها آب بآسیاب دشمن و صاحبان مطامع سوء نریزند و موجب
خوشحالی دشمنان انقلاب اسلامی و افسردگی قلب و خاطر طرفداران نهضتهای اسلامی و
انقلاب اسلامی ایران نگردند.

روی این
حساب، در دید حضرت امام «ره» نوسیندگان جامعه که به طور عمده هدایت مطبوعات و
رسانه های گروهی قلمی اجتماع را در دست دارند و گویندگان جامعه که به نوعی دیگر
حرکت فرهنگی را در جامعه بوجود آورده و مردم را به سوی عقلانی و اندیشمندانه زندگی
کردن سوق می دهند و روشنفکران جوامع بشری- که نقش جلودار و پیشرو را ایفاء می
نمایند- اگرچه در هر جامعه که باشند، رسالت هدایت و بیداری ملت ها را به عهده
داشته و در آزادی و شرافت و عزت آنان و نیز در نابودی و وابستگی و سقوط آنان نقش
فعال و اساسی را در عهده دارند لیکن در محیط اسلامی و جامعه ایکه با توجه به
معیارهای اسلامی و ارزشهای آن مردم به حیات خود ادامه می دهند، از یک سری ویژگی ها
و خصوصیات که از متن اسلام نشئت می گیرد، باید برخوردار گردند و با توجه با آنها
وارد این میدان وسیع و گسترده آگاهی رسانی و تعلیم و ساختن افراد جامعه شوند و در
صورت فقدان آنها وارد نشوند و اگر وارد هم شوند نه تنها برای روشنگری افراد جامعه
نفشی نخواهند داشت و برای هدایت مردم سودی نخواهند بخشید، بلکه موجب زیانها و
خسرانهای غیرقابل جبران هم خواهند شد.

شرایط
نویسندگی در جامعه اسلامی

آنچه که از
نظرات و سخنان امام «ره» در جاهای مختلف و گوناگون به دست می آید و روی آنها تأکید
دارند ، این است که صاحبان قلم و روشنفکران اجتماع در یک محیط اسلامی و انقلابی،
باید دارای شرایط و ویژگیهای مخصوصی باشند و این شرایط و ویژگیها از متن مکتب و
مقرارت اسلام و ماهیت انقلاب اسلامی و مسئولیت و رسالت سنگین وظیفه نویسندگی و
گوینده بودن نشئت گرفته و از هویت روشنفکری اسلامی و انقلابی منورالفکران جامعه
اسلامی به دست می آید.

بنابراین، می
توان اینطور گفت: در یک جامعه اسلامی و انقلابی که حرکت عظیم دینی در زمینه های
مختلف، شروع و با بسیج همگانی روح واحد و یگانه ای به مردم دمیده می شود و آنان را
به صورت سیل خروشان و بنیان کنی در می آورد و موجی را در سراسر جهان برای رهائی
بشر از اغلال و زنجیرهای اسارت فکری آغاز می نماید و در دل دشمنان رعب و وحشت به
وجو می آورد و در درون انسانهای پاک و سلیم الفطره روح ایثار و گذشت را تا مرز
شهادت احیاء می کند و دژ محمکی را در برابر ستمکاران و تبهکاران می سازد و انگیزه
تهاجم و اعمال فشارهای سخت و سنگینی را از ناحیه مخالفان و استکبار جهانی علیه امت
های انقلابی و مبارز و انقلاب اسلامی تحریک می نماید و نویسندگان و گویندگان و
روشنفکران چنین جامعه انقلابی باید دارای شرایطی باشند که به طور فشرده و خلاصه به
آنها اشاره می شود:

الف- تعهد:

اولین و
محوری ترین شرطی که در نویسندگان و گویندگان اسلامی و روشنفکران لازم است وجود
داشته باشد، تعهد بالای آنها است. مفهوم و کاربرد تعهد این است که آنان در برابر
ایستادگی ها و فداکاری های مردم و مقاومت آنان، احساس مسئولیت کرده و در تقویت و
پایداری آنان به کوشش خویش ادامه می دهند و پرده های خیانت و جنایت و توطئه ها را
کنار زده و چهره زشت و گریه دشمنان قسم خورده اسلام و اذناب داخلی آنا را معرفی
نموده و برای توده مردم افشاء می نمایند و در نتیجه زمینه های نفوذ استکبار و
چپاولگران عالم- که بی اطلاعی و نا آگاهی توده ها است- از بین رفته و با آگاهی
آنان، شرایط برای استقرار و پایداری حکومت اسلامی و مردمی فراهم تر گردیده و پایه
های آن استوار و محکم می گردد.

اگر در یک
اجتماع، نویسندگان همان جامعه از تعهد کافی برخوردار نباشند و در برابر مردم احساس
مسئولیت ننمایند و یا گویندگان آن جامعه- خدای ناخواسته- افراد بی تفاوت و فاقد
تعهد باشند و در ارشاد و هدایت جامعه احساس وظیفه نکنند و یا روشنفکران جامعه،
انسانهای وابسته و مزدور دیگران باشند و بجای اینکه به مسایل اساسی کشور و مردم
بپردازند به مسایل دیگران و منافع اربابان بیاندیشند، معلوم نخواهد شد که سرنوشت
ملت و کشور به کجا منتهی می شود و آنان کشور را به کدام سمت سوق خواهند داد.

اگر در طول
تاریخ انقلابات معمولاً به سرنوشت شوم و رقت باری مبتلا گردیده و امتها پس از
مبارزات زیاد و فراوان دوباره به همان اسارت و وابستگی قبلی برگشته اند و روی
خونهای مقدس شهدائی که در راه اصلاح جامعه و آزادی بشریت و انسانیت به زمین ریخته
اس، نشسته اند و تمامی فداکاری ها و حماسه های دوران مبارزه را فراموش کرده اند،
عمدتاٌ به خاطر بی تعهدی صاحبان قلم و زبان و روشنفکران جامعه بوده اس؛ اگر باور
ندارید با دید پژوهشگرانه و واقع بینانه به تاریخ نگاه کنید و سرگذشت ملتها و
انقلابها را در سراسر تاریخ مطالعه کنید. در همین جا به فرازی از وصیت نامه سیاسی
الهی حضرت امام «ره» گوش فرا می دهیم:

«وصیت من به
نوسیندگان و گویندگان و روشنفکران و اشکال تراشان و صاحب عقدگان آن است که به جای
آنکه وقت خود را در خلاف مسیر جمهوری اسلای صرف کنید و هرچه توان دارید و در
بدبینی و بدخواهی و بدگوئی از مجلس و دولت و سایر خدمتگزاران به کار برید و با این
عمل کشور خود را به سوی ابرقدرتها سوق دهید، با خاای خود یک شب خلوت کنید و اگر به
خداوند عقیده ندارید با وجدان خود خلوت کنید و انگیزه باطنی خود را که بسیار می
شود خود انسان ها از آنها بی خبرند، بررسی کنید. ببینید آیا با کدام معیار و با چه
انصاف خون این جوانان قلم قلم شده را در جبهه ها و در شهرها نادیده می گیرید و با
ملتی که می خواهد از زیر بار ستمگران و غارتگران خارجی و داخلی خارج شود و استقلال
و  آزادی را با جان خود و فرزندان عزیز خود
به دست آورده و با فداکاری می خواهد آن را حفظ کند به جنگ اعصاب برخاسته اید و به اختلاف
انگیزی و توطئه های خائنانه دامن می زنید و راه را برای مستکبران و ستمگران باز می
کنید».

در جای دیگر
روحانیون و اهل محراب و منبر را (و در واقع گویندگان جامعه را) چنین مورد خطاب
قرار داده است:

«من چند جمله
راجع به تکالیف کلی روحانیون و اهل محراب و منبر باید عرض بکنم و بعد مشلاتی که
هست آقایان روحانیون و خصوص اهل منبر، خطباء اینها سخنگوی اسلام هستند، اگر حکومتی
سخنگو می خواهد سخنگوی اسلام آقایان خطبائ هستند، وقتی می توانید آقایان خطباء
سخنگوی یک اسلامی باشند، آن اسلامی که همه چیز در آن هست، این اگر خودشان را
اسلامی کنند و مطالبی که گفته می شود اسلامی باشد و از قلب پاکیزه اسلامی بیرون
بیاید، این صلاحیت سخنگوئی برای اسلام را دارد. سخنگوی دولت های دیگر هیچ کاری به
این ندارند که این حرفی که تو می زنی باور داری؟ از روی قلب است؟ به قلب هیچ کاری
ندارند، اینها فقط کار دارند که این خوب صحبت بکند و مطالب دولت را خوب ادا بکند
حالا به حسب قلبش معتقد باشد یا نباشد کاری به آنها ندارند و از سخنگویی او هم
چیزی کسر نمی شود، اما الام اینطور نیست، اسلام 
آن قدری که به قلب اعتناء دارد به زبان اعتناء ندارد و مرکز قلب است، مرکز
لب انسانی است. اگر خدای نخواسته شما حرف هایی که می زنید همه اش اسلامی باشد لکن
از یک قلب اسلامی بیرون نیاید،این شایستگی برای سخنگویی در اسلام را ندارد ولو
خیلی هم خوب صحبت کند».[1]

آری! این دید
شخصی حضرت امام «ره» به عنوان یک رهبر و پیشوای سیاسی و اعتقادی نیست بلکه دید یک
انسان کارشناس دینی و آشنا به مکتب اسلام می باشد. و در واقع این دید رسولان الهی
و مصلحان غیبی است که برنامه هدایت و رسالت خود را از عالم فوق طبیعت دریافت می
کردند و در اختیار بشر قرار می دادند و امروز به صورت کتاب الهی و سخنان و سیره و
سنت رسول اکرم(ص) و اهل بتی او(ع) در اختیار بشریت موجود است و یکی از مطمئن ترین
و غنی ترنی منابع فکری و سیاسی و مدیریتی و رهبری جامعه کنونی تا قیامت می باشد. و
حضرت امام «ره» با اشرافی که به این منابع داشت و سالیان متمادی و طالنی توأم با
ریاضت و اخلاص و شب زنده داری در استخراج مطالب و مفاهیم آنها از خود اجتهاد و
استنباط کرده بود، به این جمع بندی دست یافته بود.

نظر اسلام و
مکتب این است که اگر کسی در جامعه اسلامی بخواهد از اسلام سخن بگوید باید نسبت به
سخنان خود احساس تعهد داشته باشد. و اگر درباره اسلام مقاله بنویسد وبه صورت
مکتوب، مطالب ومسایل اسلامی را مورد تحیل قرار دهد، باید دارای تعهد باشد و اگر در
صف روشنفکران جامعه قرار دارد و بار سنگین تنویر افکار اجتماع را به دوش می شکد،
باید نسبت به افکار و اندیشه ها و ملت خود احساس تعهد نماید و به جای اینکه دلال
افکار و اندیشه های وارداتی دیگران باشد، مروج و مبین افکار و اندیشه های اصیل و
مستقل خود شود.

حضرت امام
«ره» در ادامه وصیت نامه چنین می فرمایند:

«آیا بهتر
نیست که با فکر و قلم و بیان خود دولت و مجلس را راهنمائی برای حفظ میهن خود
نمائید؟ آیا سزاوار نیست که به این ملت مظلوم و محروم کمک کنید و با یرای خودا
حکومت اسلامی را استقرار دهید؟ آیا این مجلس و رئیس جمهور و دولت و قوه قضائی را
از آنچه در زمان رژیم سابق بود، بدتر می دانید؟ ایا از یاد برده اید ستمهائی که آن
رژیم لعنتی بر این ملت مظلوم بی پناه روا می داشت؟ آیا نمی دانید که کشور اسلامی
در آن زمان یک پایگاه نظامی برای آمریکا بود و با آن عمل یک مستعره می کردند و از
مجلس تا دولت و قوای نظامی در قبضه آنان بود و مستشاران و صنعتگران و متخصصان آنان
با این ملت و ذخایر آن چه می کردند».[2]

رهبر انقلاب
جهانی اسلام از این نگران نبود که انقلاب اسلامی پیروز نگردد چون انقلاب اسلامی به
پیروزی رسیده و عقبات و گردنه های مشکلات را یکی پس از دیگری پشت سرگذاشته بود.
نگرانی ایشان از این بود که افرادی غیر متعهد به اسلام و انقلاب اسلامی امت
انقلابی، قلم در دست بگیرند و از زبان گویندگان مزدور و وابسته استفاده کرده و با
ارائه تحلیلهای آبکی و وارونه منور الفکران تحت تأثیر افکار و اندیشه های دیگران
قرار گرفته، حقایق موجود در انقلاب اسلامی را تحریف نموده و در بقاء و استمرار آن
ضربات و خطرات مؤثر و کاری را وارد می سازند. این نگرانی به حق است و جالب این است
که همه مصلحان بشری این نوع نگرانی را داشتند و قرآن کریم با صراحت این موضوع را
به پیامبر خود که رسول خاتم است، پیش بینی کرده و فرموده است:

«محمد (ص)
نیست مگر رسول خدا، اگر با مرگ طبیعی از دنیا برود و یا (با توطئه دشمن) کشته شود
شما بعد از آن به قهقرا برخواهید گشت و مسیر حرکت دوران حیات پیامبر را وارونه و
منحرف خواهید ساخت و باید بدانید هر کس به عقب برگردد و مسیر انحرافی را شروع
نماید هیچ موقع به خدا و دین الهی ضرر و ضربه ای نخواهد زد، بلکه ضرر این نوع
کارها متوجه خود آنان خواهد شد و خدای جهان به آنانی که شاکرند و از مسیر درست
منحرف نمی شوند و در همان راه می مانند جزای نیکو خواهد داد».[3]

ادامه دارد

ارزشهای
اسلام و انقلاب را پاسداری کنیم

حجه الاسلام
و المسلمین محمد تقی رهبر

گوش شنوا
کجاست؟!

در پی انتشار
مقالات ارزشهای اسلام و انقلاب در دو شماره140 و 141 تحت عنوان «چرا نهی از منکر
ناموفق است؟» و «هشدار به مسئولین اجرائی» تماس ها و نامه های بسیاری داشتیم که
خوانندگان گرامی، ضمن هماوائی با مطالب عنوان شده، ماهنامه پاسدار اسلام را به
دلیل مسائلی که مبتلا به اکثر مردم و مورد نظر رنج دیدگان انقلاب اسلامی است، مورد
تقدیر قرار داده بودند. بد نیست جهت رعایت حق خوانندگان این بار به درچ پاره ای از
جملات و سطوری از این نامه ها پرداخته و آنگاه جمع بندی و نتیجه گیری کنیم:

یکی از
خوانندگان در بخشی از نامه خود می نویسد:

«… محترماً
پس از عرض سلام باستحضار می رساند که مطالب منتشر شده در صفحه 28 شماره 141پاسدار
اسلام که حاوی در و رنج امت و بازگو کننده واقعیات جامعه کنونی ماست، باعث مسرت و
شادی و تسکین امت اسلامی گردید؛ لذا بدینوسیله از جنابعالی کمال تقدیر و تشکر را
بجا آورده و…». (برادر- سید حسین موسوی)

خواننده
دیگری در بخشی از نامه مفصل خود می نگارد:

«ضمن عرض
سلام، بر خود واجب و تکلیف دیددم که چند خطی در رابطه با مقالات شما در مجل پاسدار
اسلام، نوشته و بدینوسیله سپاس و تشکر خود را اعلام دارم شما درد مملکت و مردم را
بهتر شناخته اید و انگشت روی آن گذارده و انتقادهای شما از روی دلسوزی است، برای
گرفتن پست و مقام و مبارزات حزبی و گروهی نیست. مردم که وسیله ای ندارند حرف دلشان
را بزنند… همانطور که در مجله شماره 140مرداد ماه نوشته بودید، ققط چسبیدن به
مسئله بدحجابی انحراف است و موارد منکر من جمله رشوه، مالیات های گزاف، عوارض های
کلان و غیره فراموش شده اند. به قول شما داستان «یکی بر سر شاخ و بن می برید» را
تداعی می کند…».

خواننده در
بخش دیگری از نامه خود به پارخه مشکلات برادران 
بسیجی و سپاهی اشاره کرده وبا درخواست رسیدگی به اوضاغع معیشتی نیروهای
انقلابی و حزب اللهی، می نویسد:

«باید به فکر
مستضعفانی بود که ایثارگری آنها بر هیچکس پوشیده نیست. آنها واقعا این حق را دارند
که دولتمردان به فکر آسایس آنها و دیگر مردم رنجیده باشند. این بزرگترین ظلمی است
که مردم را زیر منگنه و فشار قرار دهیم که عواقب آن لطمه برای نظام است». (ع- ب-ج)

برادر بسیجی
دیگر- در بخشی از نامه خود- با اشاره به عملکرد برخی کارگزاران و مشکلات جوانان
چنین می نویسد:

«اینکه مردم
در نماز جمعه، در رآی ریزی در راهپیمائی و دیگر برنامه ها شرکت می کنند به خاطر
عشق به انقلاب و امام و رهبر است. ولی بعضی از مسئولین فکر می کنند مردم به خطر
تقدیر از کارهای آنهاست که در ایام الله انقلاب شرکت می کنند، نه خیر اینطور نیست
که برخی آقایان فکر می کنند! چرا فکری به حال مستضعفین نمی کنند؟ فقط نگویند که
جوانان ما دچار فرهنگ غرب شده اند، فکری به حال ازدواج اینها بکنند، من خود چهار
سال است که خدمت سربازی را انجام داده و در جبهه های حق علیه باطل شرکت کرده ام و
اینک خدمتگزار بسیج هستم، ولی به خاطر مخارج سنگین و نداشتن امکانات هنوز مجرد
هستم…. اما متأسفانه برخی اسیر تجملات و مادیات هستند، در بعضی ادارات رشوه و
پارتی و سوء استفاده زیاد شده، چرا باید اینطور باشد که ما بچه های حزب الله در
ادارات منزوی بشویم ولی سرمایه داران از خدا بی خبر باید همه جا حضور داشته باشند،
در یک کلام بگویم که نوشته هائی که مجله پاسدار اسلام شماره 141 شهریور 72نوشته…
«هشدار به دستگاه های اجرائی» ذکر شده است کاملا صحیح می باشد، چرا که ما خود در
اجتماع می گردیم و عینا شاهد هستیم، از شما عاجزانه می خواهم که این نوشته را به
گوش مسئولین برسانید تا انشاء الله از خواب غفلت بیدار شوند». (اصفهان – ع- شریفی،
29/6/72)

نامه دیگری
داشتیم از تهران که نویسنده با اشاره به مقاله «چرا نهی از منکر ناموفق است» و
قدردانی و تشکر از طرح واقعیتهای موجود، و مقایسه وضع ادارات ما با ادارات رژیم طاغوت،
یادآور می شود که:

«در گذشته
کارمندان جرأت آن را نداشتند که نسبت به رژیم سخنی بگویند، اما متأسفانه حرکات و
رفتار کارمندان دولت طوری است که انسان را به یاد درد دلهای مولای متقیان
امیرالمؤمنین (ع) می آورد. اینها نمک می خورند و نمکدان می شکنند، علت این که نهی
از منکر ناموفق است، یکی شناختن منکر است و دیگری آنکه به این وظیفه عمل نمی شود.
مدیر و رئیس اداره یا نهاد یک بار هم شده نیروهای تحت امر خود را ارشاد و امر و
نهی نمی کند و گویا فراموش کرده اند سخن علی علیه السلام را که فرمود: «أأقنع من
نفسی بأن یقال امیرالمؤمنین و لا اشارکهم فی مکاره الدهر او اکون لهم اسوه فی
چشوبه العیش».

برخی از این
آقایان آنقدر بر تجملات ادارات و مخصوصا اطق مدیر کل افزوده اند که گمان نمی رود
متناسب با شأن نظام اسلامی باشد، از اطاق های تو در تو و دکوراسیون اطاق گرفته تا
دم در نشین که اجازه ورود به مراجعین را نمی دهد…

در هر حال
وقتی مطالب ارزشمند پاسدار اسلام را مطالعه کردم بی اختیار قلم روی کاغذ بردم، درد
دل زیاد است و ابزار آنها مشکل، فقط باید گفت اگر جریان بدین منوال پیش برود از
عواقب آن باید هراسید و هیچکس توان پاسخگوئی به خون های پاک شهدائی که در این راه
نثار شده اند ندارد…». (تهران –ع- ق)

برادر دیگری
از فولادشهر اصفهان طی نامه خود با اشاره به برخی برنامه های صدا سیما می نویسد:

«مطلب دیگر
بحث مسئله ویدئو از تلویزیون می باشد، این برنامه با نشان دادن گوشه ای از فیلم
های مفتضح که باصطلاح برای بیداری خانواده ها تهیه می شود، برای دشمن تبلیغ می کند
و نسل جوان را به کنجکاوی وا می دارد، پسران و دختران نوجوان از پدرانشان تلویزیون
رنگی می خواهند که این صحنه ها را به صورت رنگی ببینند و مفهوم فیلمهای کثیف غربی
را با رقص و آواز لمس کنند، از طرفی کسانی که عصر طاغوت تلویزیون را دیده اند،
تازه به هوس دوران گذشته افتاده اند…

با کمال
شرمساری باید بگویم دست های پشت پرده با ظرافت خاصی برای دشمنان اسلام تبلیغ می
کنند…

چرا دشمنان
انقلاب و اسلام مجازند در نشریات به انقلاب دن کجی کنند و مسلمانان دردها را بیان
نکنند، با کمال تأسف در برخی ادارات بعضی شهرستان ها همان مهره های زمان ستمشاهی
فعلایت دارند و به نام هنر بدترین آهنگهای مبتذل را از رادیو استانها پخش می کنند
و در مراسم ها ساز و دنبک و طنبور رواج پیدا کرده، تنها جای خوانندگان زن برایشان
خالی است…». (فولادشهر- سرباز بسیجی گمنام)

و بالاخره
نامه پدر شهید را که مزین به عکس فرزندان شهید اوست می گشائیم که در بخشی از آن
آمده است:

«… مقاله
شما را در مجله محترم پاسدار اسلام قرائت کردم به عنوان «هشدار به دستگاههای
اجرائی» شکر و سپاس خداوند را که هنوز کسانی هستند از درد دل مردم خبر داشته
باشند».

آنگاه به
عملکرد اجحاف آمیز شهرداری ها اشاره می کند که با اعمال فشار حتی نسبت به خانواده
محترم شهدا افراد مؤمن و متعهد را به بی تفاوتی کشیده است. وی می نویسد:

«اینها درد
دل یک پدر شهید بود و فقط و فقط به شما که قابلیت این عکس ها را داشتید وگرنه راضی
نیستم نامه مرا به جائی بفرستید؛ چون می دانم بدتر از بد خواهد شد. انشاءالله از
این نوع مقاله ها باز هم نوشته شود، شاید از خواب غفلت بیدار شویم».

ما نیز بنا
به توصیه این پدر محترم که شهیدانی گرانقدر تقدیم اسلام و انقلاب کرده از ذکر
نامشان خودداری می کنیم و به ایشان یادآورد می شویم که برادر عزیز! ما نیز لیاقت
آن را نداریم که عکس های نورانی عزیزان شما را دریافت کنیم، شما برای خدا ایثار
کردید و عزیزانتان در راه حق جانفشانی کردند و در پیش خدا پیامبر خدا و اولیاء او
به ویژه حضرت مهدی ارواحنا فداه سرفرازید، و پاداش ما با خدا است و نه با کس دیگر.
و خدا گوش شنوا بدهد که پیام شما را بشنوند.

جمع بندی و
نتیجه گیری

اینهاست
حرفهای حزب الله؛ آنها که صاحبان اصلی این انقلاب اند، و داوری و خشنودی و طمأنینه
نفس آنها بای ملاک و معیار عمل ما باشد، اگر معسئولین محترم دفتری را اختصاص دهند
به نامه ها و نظرات و خواسته های مردم به ویژه نیروهای انقلابی، آنگاه خواهند دید
که سخن آنها چیست. از چه چیز رنج می برند. از صدا و سیمکا و وزارت ارشاد و فرهنگ و
مدیریت اقتصادی و مدیریت شهری و قوای مقننه و قضایه و مجریه و سایر نهادها چه توقع
دارند و به نظر ما این کار ضروری است، زیرا شرط اساسی مدیریت صالح یکی علم است و
دیگر ی امانت. و از ارکان علم، جامعه شناسی و مردم شناسی است و ارتباط با مردمی که
نمی توانند حرفشان را منتقل کنند و ابزارش را ندارند و در عین حال دلسوز و
وفادارند و سپر بلا در حوادث و جنگ و هر حادثه دیگر و سینه خود را آماج تیر بلا و
طعن و نق ها کرده و می کنند، کم توقع اند و پرکار و دلسوز و فداکار و صالح و ساده
و بی آلایش، چهره عوض نمی کنند و نان را به نرخ روز نمی خورند صاحب کاخ و باغ و
ویلا و اتومبیل نیستند و آرزویش را هم ندارند.

امیرالمؤمنین
علیه السلام این قشر را به مالک اشتر می فرمود و بنیانگذار این نظام امام راحل –
قدس سره- آنها را به خوبی می شناخت و آنها را بر هر قشر و گروهی ترجیح می داد.
اینها ذخیره های کشور و اسلام و انقلاب اند و در عین حالی که رنج در دل و درد در
سینه دارند باز هم اگر اتفاقی خدای نخواسته رخ دهد، سلاحشان رابه دوش می کشند و با
سفره نان خشک خود راهی جبهه ها می شوند. اینها امروز باید مورد توجه باشند نه فقط
در شعار بلکه در عمل.

مسئولین نظام
باید به مصالح اینها فکر کنند نه قشرهای مرفه و بی درد و پرتوقع و بی حاصل که به
درد هیچ کاری نمی خورند و فقط نق می زنند و سر در آخور اشنا و بیگانه دارند و به
هیچ چیز راضی نمی شوند، خانه های قصرگونه می سازند و اتومبیل های پنج و ده میلیونی
سوار می شوند و دلار انبار می کنند و باز هم از کسادی بازار می نالند! چهره عوض می
کنند و از هر سوراخی وارد می شوند و مهره تخته هر شطرنجی هستند و ما ساده اندیشان
خیال می کنیم، می توانیم با آوانس دادن آنها را راضی کنیم و با میدان دادن بیشتر
در هر صحنه وبرنامه های شاد تلویزیون آنها را از ویدئو و شب نشینی ها منرف نمائیم
و با انقلاب همسوئی بخشیم، برنامه های تعدیل اقتصادی ما همگای تورم و افزاش نرخ
ارز برای آنان سود می آفریند و برای قشرهای مستضعف محرومیت بیشتر و فشار و عقده
افزون تر و ما درصدد آنیم که بهداشت و درمان و دانش و تعلیم و تربیت را ینز
تدریجاً ملی کنیم! یعنی در انحصار همان قشر مرفه و به زیان قشرهای کم درآمد و از
این دست سوء تدبیرها که فراوان است. و گوش شنوا می خواهد که ایم مسائل را بشوند و
سرسری نگذرد.

مطلب دیگر.
ملاک ها و معیارهائی است که برای این مردم مقبول افتاده و براساس آن داوری می کنند
و عشق و حیاتشان بدانها بستگی دارد، این مردم در پرتو ولایت اهل بتی و اسلام و
قرآن و سوگواری و عاشورا و کمیل و ندبه و یا میراث هزار ساله معنوی و برای نفی
ضدارزشها و هرزه گری ها و غرب باوری ها بپا خاستند و بزرگترین حماسه تاریخ را در
پرتو معنویت اسلام و رهبری اما راحل آفریدند، مراقب باشیم احساست مورد تقدیس این
مردم جریحه دار نشود و کاری نکنیم که این تصور به وجود آید که به صورت تدریجی چهره
اسلام مسخ می شود. و مسجد جای خود را به پارک ها می دهد و جلسات دعای ندبه تبدیل
به کلاس های هنرستان موسیقی پسران و دختران می شود و به جای قرآن و نهج البلاغه و
صحیفه، ارگ و دنبک زیر بغل دختر و پسر نهاده می شود!

مع الاسف در
این اواخر کالس های موسیقی از کلاس های خصوصی و خانگی به ارشاد و شهرداری منتقل
شده و مسئولین وزارت ارشاد تولیت آن را عهده دار شده و با افتخار کلنگ اولین
هنرستان موسیقی دختران را در ایران با عنوان هنرهای سرود و آهنگ های انقلابی بر
زمین می زنند و می گویند:

«ضرورت ایجا
اینگونه مراکز در سطح وسیع جزو برنامه دوم توسعه منظور شده». (کیهان 9/6/72)

و شهرداری
تهران نیز در نقاط بیست گانه تهران مراکز آموزشی و هنری دائر می کند و در لیست
برنامه ها از موسیقی و سرود و غیره سخن به میان می آورد و حتی یک کلمه از آموزش
دینی در لیست آن دیده نمی شود.

کسی نیست از
این آقایان بپرسد، آیا همه مشکلات آموزشی و فرهنگی و اقتصادی و شهری کشور حل شده و
تنها یک ضرورت که همانان هنرستان موسیقی دختران و پسران تهران است باقی مانده، مگر
شما در فضای این کشور نیستد که ببینید دبستان های ما دو شیفته وسه شیفته و مدارس
غیرانتفاعی!! جای مدارس دولتی را گرفته و تدریجاً آموزش و پرورش به دامن بخش خصوصی
می افتد و قشرهای محروم توان پرداخت صدهزار تومان و بیشتر شهریه آن را ندارند و به
تدریج سطح فرهنگ مردمی تنزل می کند و دیوار تبعیض در این فضا نیز بوجود می آید، و
بر اینها بیفزائید محدودیت های بهداشتی و درمانی و افزایش صعودی نرخ دارو و امثال
آن را، در چنین شاریطی شما می خواهید با تشکیل هنرستان موسیقی دختران کدام مشکل را
حل کنید؟ این دختران را برای کی تربیت می کنید؟ مگر سرودهای انقلاب نیاز به چند
گروه ارکسترو هنر دارد که برای آن هنرستان موسیقی پسران و دختران آنهم در سطح
توسعه یافته تشکیل دهید؟! آیا این فارغ التحصیلان، گروه های حرفه ای برای جشن ها و
عروسی ها نخواهند شد؟ و پایشان به خیلی از مجالس دیگر کشده نخواهد شد؟ از طرف
دیگر، صدا و سیما و فیلم های خارجی اش با زنان نیمه عریان و نمایش های داخلی اش با
چهره زنان رنگ و روغن شده در کنار مردان بیگانه و روسری هائی که کمتر از بی حجابی
نیست. گردن های براق را نشان می دهد و نمودار زندگی اشرافی گری و نمونه های دیگر
که بیان آن در حوصله این مقال نمی گنجد و ساده اندیشی است که ما می خواهیم با
اینگونه برنامه های هنری شا!! به جنگ ویدئو و ماهواره برویم و با دائر کردن کلوپ
ویدئو جلو نوارهای مبتذل را بگیریم و یک بعدی نگری هائی از این قبیل، و شگفتا که
حاضر نیستیم به حرف احدی گوش کنیم.

چرا آقایان!
به حوزه ها نمی روند که ازفقها و استوانه های فقاهت بپرسند آیا ما حق داریم برای
دختران یا پسران هنرستان موسیقی دائر کنیم؟ از مردم بپرسند که آیا افکار عمومی نسل
انقلابی آن را می پذیرند؟ و از وجدان خود بپرسند که ما در این آزمایش ها درست عمل
می کنیم؟ آیا ما حق داریم از بودجه کشور و دسترنج ملت و مالیاتهائی از رگ و خون
مستضعفان تهیه می شود پسران و دختران را زیر پوشش یک وزارتخانه در سطح گسترده
تعلیم ارگ و ساز و دنبک و گیتار بدهیم؟ و بالاخره پاسخ خون شهیدان را چگونه خواهیم
داد؟

خلاصه این
راهی که ما می رویم نه به سوی کعبه بلکه به ترکستان است و شاید به گورستان. بیائیم
که بیندیشیم و بدانیم تک روی و دیکتاتوری فکری کمتر از دیکتاتوری سیاسی و نظامی
نیست. بدانیم حفظ ارزشها مجاهده مداوم می طلبد، بدانیم که گشودن باب توجیه در دین
خدا که مد روز شده است عقوبت الهی را در پی دارد. بدانیم که مردم مسلمان جهان چشم
دوخته تا تجربه انقلاب اسلامی را در زادگاهش آنهم در دهه دوم  آن ببینند. احتمال این را بدهیم که دشمن از
طریقی که ما خود نمی فهمیم می خواهد ما را مسخ کند و به عنوان مقابله با تهاجم، ما
را در ورطه هجوم بکشاند، و ارزشهای ما را بی اعتبار کند و از اسلام چهره ای مسخ
شده ارائه دهد و بدست خودمان تیشه بر ریشه مان بزند.

باری به خود
آئیم و به مسئولیت خود بیشتر بیندیشیم که امتحان سخت، و همگان در آزمایش الهی قرار
داریم.

خداوند همه
را در این آزمایش ها یرای دهد و از انحراف برهاند و گوش شنوا بدهد. آمین

مبانی رهبری
در اسلام

قسمت سی و
نهم

حجه الاسلام
و المسلمین محمدی شهری

رهبری و
اجتهاد

اجتهاد درلغت
به معنای به کارگیری همه توان برای تحصیل امری است که تحقق آن نیاز به رنج و مشقت
دارد، [1]
و مقصود از اجتهادی که شرط رهبر جامعه اسلامی است، قدرت استنباط قوانین اسلام از
منابع فقهی است.

در واقع آنچه
شرط رهبری است، علم به احکام اسلام و همه اموری است که هدایت و رهبری فرهنگی،
سیاسی، اقتصادی و … جامعه به آن نیازمند است. امام علی علیه السلام درباره دومین
شرط از شرایط امامت پس از عصمت می فرماید:

«الثانی أن
یکون اعلم الناس بحلال الله و حرامه و ضروبت احکامه و امره و نهیه و جمیع ما یحتاج
الیه الناس».[2]

-دومین نشانه
امام آن است که او داناترین مردم به حلال خدا و حرام او و اقسام احکام و امر و نهی
و جمیع آنچه مردم بدان احتیاج دارند باشد.

براساس مبانی
شیعه، در بالاترین مراتب امامت یعنی رهبری پیامبران خدا و اوصیاء آنها، دانش مورد
نیازشان به صورت وحی و یا الهام، مستقیما از جانب خداوند متعال به قلب آنها افاضه
می گردد.

امام رضا
علیه السلام می فرماید:

«ان العبد
اذا اختاره الله عزوجل لامور عباده شرح صدره لذلک و اودع قلبه ینابیع الحکمه و
الهمه العلم الهاماً فلم یعی بعده بجواب و لا یحیر فیه عن الصّواب».[3]

-وقتی خداوند
بنده ای را برای – رهبری – امور بندگان خود انتخاب کند شرح صدر و ظرفیت این
مسئولیت را به او عطا می نماید و چشمه های حکمت را در دلش به ودیعت می نهد و دانش
به طریق ویژه ای به او الهام می کند، بدین ترتیب در پاسخ هیچ سؤالی نمی ماند و در
آن دچار خطا نمی گردد.

و در روایتی
دیگر فرمود:

«ان الانبیاء
والائمه یوفقهم الله و یؤتیهم من مخزون علمه و حکمه ما لا یؤتیه غیرهم فیکون علمهم
فوق کل علم اهل زمانهم».[4]

-خداوند به
پیامبران و امامان توفیقی عنایت می کند و از گنجینه علم و حکمت خود بهره ای می دهد
که دیگران از آن محرومند و بدین جهت دانش آنها بالاتر از دانش اهل زمان خویش است.

این دانشی که
مستقیما به قلب رهبر افاضه می گردد، ویژه رهبرانی است که با منبع وحی و یا الهام
ارتباط مستقیم دارند، مانند انبیاء الهی و یا کسانی که آنها را از جانب خدا به
عنوان رهبر جامعه پس از خود معرفی کرده اند، ولی در شرایطی که مردم به چنین
رهبرانی دستری ندارند، دانش مورد نیاز رهبری باید از طریق اجتهاد تأمین گردد.

مفهوم اجتهاد
در مرجعیت و رهبری

نکته مهم و
قابل توجه این است که اجتهاد در مرجعیت فتواء و رهبری، دارای دو مفهوم جداگانه است
و لذا ممکن است کسی دارای قدرت استنباط احکام فقهی در زمینه مسایل فردی باشد ولی
به دلیل مجتهد نبودن در مسایل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی اسلام، شایسته رهبری جامعه
اسلامی نباشد.

استاد شهید
مطهری «ره» در یادداشتهای خود در زمینه «امامت و رهبری» به این نکته مهم اشاره
فرموده:

«اما مطلبی
که مسخره است و از بی خبری مردم ما حکایت می کند این است که هرکس مدتی فقه و اصول
خواند و اطلاعات محدودی در همین زمینه کسب کرد و رساله ای نوشت، فوراً مریدها می
نویسند: «رهبر عالیقدر مذهب تشیع» به هیم دلیل مسأله «مرجع» به جای «رهبر» یکی از
اساسی ترین مشکلات جهان شیعه است… نیروهای شیعه را همین نقطه جمود، جامد کرده که
جامعه ما مراجع را که حداکثر صلاح آنها صلاحیت در ابلاغ فقه است به جای رهبر می
گیرند و حال آنکه ابلاغ فتوا جانشینی مقام امامت است – که هم عهده دار ابلاغ
فتواست و هم عهده دار زعامت مسلمین-».[5]

تفکیک
جانشینی مقام نبوت (در قسمتی از احکام) از جانشینی مقام امامت در واقع همان تفکیک
مرجعیت از رهبری است که براساس رهنمود امام راحل رضوان الله تعالی علیه در بازنگری
قانون اسای جمهوی اسلامی ایران در متن این قانون قرار گرفت. عنایت استاد مطهری
حدود دو سال پیش از پیروزی انقلاب، به این نکته حاکی از روشن بینی الهی فوق العاده
این مرد بزرگ در مبانی اسلام شناسی و فقه حکومتی است.

امام در این
باره چنین فرمود:

«من از ابتدا
معتقد بودم و اصرار داشتم که شرط مرجعیت لازم نیست. مجتهد عادل مورد تأیید خبرگان
محترم سراسر کشور کفایت می کند. اگر مردم به خبرگان رأی دادند تا مجتهد عادلی را
برای رهبری حکومتشان تعیین کنند، وقتی آنها هم فردی را تعیین کردند تا رهبری را به
عهده بگیرد، قهری او مورد قبول مردم است. در این صورت او ولی منتخب مردم می شود و
حکمش نافذ است».[6]

مسأله مهم در
این رابطه، تعریف اجتهادی است که شرط رهبری است و براساس آن، رهبری از مرجعیت در
صورت عدم امکان اجتماع، افتراق پیدا می کند. تعریف این اجتهاد در کلام امام راحل
رضوان الله تعالی علیه چنین آمده:

«این جانب
معتقد به فقه سنتی و اجتهاد جواهری هستم و تخلف از آن را جایز نمی دانم و اجتهاد
به همان سبک صحیح است ولی این بدان معنا نیست که فقه اسلام پویا نیست، زمان و مکان
دو عنصر تعیین کننده در اجتهادند. مسأله ای که در قدیم دارای حکمی بوده است به
ظاهر همان مسأله در روابط حاکم بر سیاست و اجتماع و اقتصاد یک نظام ممکن است جکم
جدیدی پیدا کند بدان معنا که با شناخت دقیق روباط اقتصادی و اجتماغی و سیاسی همان
موضوع اول که از نظر ظاهر با قدیم فرقی نکرده است، واقعا موضوع جدیدی شده است ک
قهرا حکم جدیدی می طلبد…

آشنایی به
روش برخورد با حیله ها و تزویرهای فرهنگ حاکم بر جهان، داشتن بصیرت و دید اقتصادی،
اطلاع از کیفیت برخورد با اقتصاد حاکم بر جهان، شناخت سیاست ها و حتی سیاسیون و
فرمولهای دیکته شده آنان و درک موقعیت و نقاط قوت و ضعف دو قطب سرمایه داری و
کمونیزم که در حقیقت استراتژی حکومت بر جهان را ترسیم می کنند، از ویژگیهای یک
مجتهد جامع است. یک مجتهد باید زیرکی و هوش و فراست هدایت یک جامعه بزرگ اسلامی و
حتی غیراسلامی را داشته باشد و علاوه بر خلوص و تقوا و زهدی که در خور شأن مجتهد
است واقعا مدیر و مدبر باشد».[7]

در این کلام
امام در بیان همه شرایط رهبری و ویژگیهای رهبر، به دو شرط اساسی اشاره فرموده که
متأسفانه در حوزه های علمیه، بستر پرورش ولی فقیه و مجتهد جامع الشرایط مغفول عنه
بوده و هست . یکی موضع شناسی و دیگری مدیریت.

الف-موضوع
شناسی

آنچه به فقه
پویایی می دهد و اجتهاد را همراه با زمان پیش می برد، موضوع شناسی است، موضوع
شناسی نه تنها با فقه سنتی و فقه جواهری در تضاد نیست، بلکه لازم اجتناب ناپذیر
آنست، براساس مبانی همین فقه، مجتهد دون در نظر گرفتن عنصر زمان و مکان، موضوع
احکام  و آراء خود را تشخیص دهد.

فقیه بدون
توجه به عنصر زما و مکان، بدون شناخت حیله های فرهنگ حاکم بر جهان، بدون داشتن دید
سیاسی و اقتصادی و بالاخره بدون درک استراتژی حاکم بر جهان، چگونه می تواند موضوع
احکام حکومتی اسلام را درک کند و آنچه را به عنوان حکم خدا و دستور اسلام در این
زمینه می گوید واقعا حکم خدا بداند؟!

ب-مدیریت

دومین نکته
ای که امام در شرایط رهبری بر آن تأکید دارند، مسأله مدیریت است. فقهی با توجه به
عنصر زمان و مکان و داشتن دید سیاسی و اقتصاید، تنها صلاحیت جانشینی مقام نبوت در
بخشی از احکام را دارا است، او تنها می تواند مرجع تقلید باشد و در صورتی شایسته
رهبری است که علاوه بر اجتهاد، مدیر شایسته ای نیز باشد.

در واقع آنچه
امام راحل در پایان عرم پربرکت خود در پیامبه مراجع عظام و حوزه های علمیه برآن
تأکید دارد، اقدام جدی برای پرورش فقهائی زمان شناس و مدیر و مدبر برای رهبری
آینده انقلاب اسلامی است.

بدیهی است با
روش هزار سال پیش نمی توان فقهایی امرز شناس در حوزه ها پرورش داد، امام و امثال
او یک استثناء هستند، باید حوزه ها برای پرورش فقهاء جامع شرایط رهبری برنامه ریزی
اصولی داشته باشند.

این مسئولیت
سنگین در شرایط کنونی بیش از هرکس متوجه اعضاء محترم مجلس خبرگان رهبری است که
قانون اساسی جمهوری اسلامی و مردم مسلمان ایران مسئولیت انتخاب رهبری آینده را به
عهده آنها گذاشته است .

به نظر
اینجانب اگر برای رهبری آینده جهان اسلام فقیهی جامع شرایط رهبری یافت نشود، و
نوبت زمامداری به مراتب نازله رهبری آن طور که در مقاات گذشته توضیح داده شده
برسد، کسانی که مسئولیت نمایندگی مردم را در مجلس خبرگان پذیرفته اند هیچ عذری پیش
خداوند متعال ندارند.

مدیریت فقیه
نیز چیزی نیست که با حدس و گمان بتوان درباره آن اظهار نظر نمود، جز با تجربه و
سپردن کارهای اجرایی به فقیه نمی توان درباره مدیریتش قضاوت کرد، مجلس خبرگان
رهبری در این زمینه نیز مسئول است…

ادامه دارد

تفسیر سوره
رعد

اصول کلی
نبوت

فسمت هفتاد و
دوم

آیت الله
جوادی آملی

«کذلک
أرسلناک فی أمه قد خلت من قبلها أمم لتتلوا علیهم الذی أوحینا الیک و هم یکفرون
بالرحمن، قل هو ربی لااله الاهو، علیه توکلت و الیه متاب». (سوره رعد- آیه30)

و اینچنین تو
را برای امتی فرستادیم که امتهائی قبل از آن نیز آمدند؛ تو را فرستادیم که آنچه بر
تو وحی می شود برآنها تلاوت کنی، در حالی که به خدای رحمان کفران می ورزند. بگو او
پروردگار من است و جز او پروردگار و خدائی نیست؛ براو توکل کردم و بازگشت من به
سوی اوست.

بیان سنت
الهی

در سوره
مبارکه رعد، اصول دین به طور مکرر بیان شده است. در این آیه به نبوت باز می گردد.
در جریان نبوت چند امر مطرح است. یکی پیشنهاد معجزه ای است که از طرف امت مطرح می
شود و در آیات بعد بیان می گردد. و یکی هم تهدید به امت است که شما تنها امتی
نیستید که در برابر وحی ایستادید. قبل از شما نیز امت هائی آمدند و در برابر انبیا
ایستادگی کردند و به عذاب الهی گرفتار شدند. در بخشی از آیات هم به پیامبر بزرگ
اسلام صلی الله علیه و آله و سلم تسلی و دلداری می دهد که تو اولین پیامبری نیستی
که مواجه با کفار می شوی، بلکه قبل از تو نیز پیامبرانی آمدند و مشکلات را تحمل
کردند. در یک قسمت از آیات نیز بیان سنت و تعلیم سیره الهی است که بر هر امتی،
پیامبری اعزام می شود و اگر آن امت اطاعت کردند، به فضیلت می رسند و اگر تمرد و
نافرمانی کردند به عذاب سپرده می شوند.

در آیه کریمه
محل بحث می فرماید:

همانطور که
قبل از تو نیز پیامبرانی اعزام کردیم، همچنین تو را هم برای این امت اعزام کردیم.
پس نه رسالت تو بی سابقه است و نه اینها تنها امتی هستند که برای آنان وحی فرستاده
شده است. این هم تسلی نسبت به حضرت است و هم تهدید نسبت به امت. و هم اشاره ضمنی
به بیان سنت الهی است که این سنت همواره، در طول زمان بوده و استمرا خواهد داشت.

قرآن کریم
این سه اصل را گاهی به صراحت، گاهی بالالتزام و گاهی بالاشاره تبیین می کند. در
همین سوره رعد، بعضی از این مسائل مطرح شده و در سایر سور هم به این اصول اشاره
شده است. در این سوره، چند جا سخن از گسترش رسالت و هدایت، مطرح است.

در آیه 7 از
سوره رعد می فرماید:

«و یقول
الذین کفروا لو لا انزل علیه آیه من ربه، انما انت منذر و کل قوم هاد».

-آنها همواره
پیشنهاد معجزه را مطرح می کنند که هر روز برای آنان کار خارق العاده ای انجام
بدهی، کار تو بیم دادن و انذار کردن است و اعجاز را باید به اذن خدای سبحان انجام
دهی و برای هر قومی هدایت کننده ای است. یعنی اینطور نیست که تو تنها هادی و
راهنما باشی یا اینکه اینه تنها قومی باشند که برای آنها هادی فرستاده شده است. پس
هر امتی برای خویش، هدایت کننده ای دارد.

همین معنی را
در همین سوره رعد، آیه 27 اینچنین بیان می کند:

«و یقول
الذین کفروا لو لا انزل علیه آیه من ربه، قل ان الله یضل من یشاء و یهدی الیه من
اناب».

-این کافران
می گویند، چرا معجزه نیامده است – و قرآن را معجزه نمی دانند- بگو خداوند هرکه را
بخواهد گمراه و هر که به سوی او بازگردد هدایت می کند. یعنی: ایمان آوردن به معجزه
ارتباط چندانی ندارد، ای بسا افرادی که با مشاهه معجزات فراوان، بر کفرشان اصرار
بیشتر ورزیدند.

و همچنین در
سوره رعد آیه 38 می فرماید:

«و لقد
ارسلنا رسلا من قبلک و جعلنا لهم ازواجا و ذریه و ما کان لرسول أن یأتی بایه الا
باذن الله».

-و پیش از تو
نیز پیامبرانی فرستادیم و برای آنان همسران و فرزندانی قرار دادیم و همانا هیچ
پیامبری نمی تواند معجزه ای بیاورد جز با اذن و اجازه خداوند.

در سوره فتح
آیه 23 چنین آمده است:

«سته الله
التی قد خلت من قبل و لن تجد لسنه الله تبدیلا».

-این که
پیامبران اعزام می شوند و مردمی که در برابر پیامبران سرسختی و عصیان نشان می
دهند، به عذاب الهی گرفتار می شوند؛ این سنت تغییر ناپذیر است. پس هم فرستادن
انبیا جزء سنت است و هم هلاکت اقوامی که در برابر وحی، سر سختی نشان دادند جز سنت
الهی است.

در سوره
احقاف، آیه 9 می فرماید:

«قل ما کنت
بدعا من الرسل».

– بگو – ای
پیامبر- که من یک رسول تازه و ابداعی نیستم که جهان تاکنون به خود ندیده باشد و من
– مثلا – اولین پیامبر باشم، بلکه قبل از من نیز پیامبرانی آمده اند.

در آیه 25 از
سوره فصلت به این اصل نیز اشاره شده و می فرماید: «و حق علیهم القول فی أمم قد خلت
من قبلهم من الجن و الانس انهم کانوا خاسرین».

-این امت
گرفتار عذاب خواهند شد، چرا که بسیاری از امم، قبل از اینها بودند که در برابر وحی
به کفر برخاستند و به دست عذاب سپرده شدند و همانان آنان زیانکارند.

پس گاهی سنت
الهی، برای تعلیم و تبیین است و آنگاهکه به رسول بر می گردد، تسلیت است و آنچه به
امت بر می گردد، تهدید است.

ترساندن،
وظیفه انبیاء است

در آیه 24 از
سوره فاطر هم به بعضی از این اصول اشاره می کند: «انا ارسلناک بالحق بشیراً و
نذیراً و ان من امه الا خلا فیها نذیر».

-ما تو را به
حق به عنوان بشیر و نذیر فرستادیم و هیچ امتی نیست که از نذیر به دور باشد..

اصولا سنت
الهی این است که هیچ امتی را بدون هادی و راهنما رها نمی کند بلکه برای هر امتی
نذیر و ترساننده ای هست و اصلا قسمت مهم وظیفه انبیا انذار و بیم دادن مردم است.
لذا در عین حال که خدای سبحان انبیا را به تبشیر و انذار معرفی می کند که اینها هم
مبشر هستند و هم منذر، اما هیچ جا کار آنها را در تبشیر حصر نمی کند ولی در
مواردی، کار آنها را منحصر در انذار می داند، چنانکه در همین آیه آمده است و در سوره
فاطر، آیه 23 به صراحت می فرماید:

«ن انت الا
نذیر».

-تو جز نذیر
و بیم دهنده نیستی.

یا در سوره
اعراف، آیه 188 از قول پیامبر می فرماید:

«ان انا الا
نذیر».

-من جز نذیر
نیستم.

در سوره
عنکبوت آیه 50 نیز حصر در انذار می کند و می فرماید:

«انما انا
نذیرر مبین».

-من جز یک
بیم دهنده نیستم.

و اصلا در
آغاز بعثت به پیامبر نمی فرماید برخیز و مردم را بشارت ده بلکه می فرماید:

«یا ایها
المدثر* قم فانذر».

-برخیز و
مردم را انذار کن و از عذاب خدا بترسان.

و در آیه 122
از سوره توبه، وظیفه و هدف تحصیل علما را پس از تفقه در دین، انذار و بیم دادن
قومشان می داند:

«لیتفقهوا فی
الدین و لینذروا قومهم اذا رجعوا الیهم».

و این مطلب
مبین همین معنی است که اکث مردم، با انذار هدایت می شوند.

شاهد جریانات
گذشته باشد

در آیه 137
از سوره آل عمران به این دو اصل اشاره شده است:

1-استمرار
سنت الهی.

2-ارسال رسل
قبل از رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید:

«قد خلت من
قبلکم سنن فسیروا فی الارضض فانظروا کیف کان عقبه المکذبین».

-شما نه تنها
اولین امت نیستید بلکه امت های فراوانی را پشت سر گذاشتید. اگر خوب  درزمین بگردید، اقوام و اممی را می بینید که
سخنان انبیا را گوش نکردند و آنان را تکذیب نمودند و به دست عذاب فرستاده شدند.

نه تنها کتاب
تاریخ را بخوانید بلکه در زمین سیر کنید و عملا جریانات تاریخی را با دیدگان خود
مشاهده نمائید. دعوت قرآن این است که نه تنها قصص انبیا و امتهای گذشته را بخوانیم
و ببینیم که چه بر آن اقوام گذشته است بلکه باید با سیر در زمین خود شاهد صحنه ها
و جریانات تاریخی باشیم.

مؤمن وقتی با
این صحنه ها روبر می شود (خواه ظرههای غذای پیشینیان را ببیند و خواه کاخهای ویران
شده شان را) ایمانش قوی تر می گردد، چرا که آن را آیه و معجزه الهی می داند.

«ان فی ذلک
لایه للمؤمنین».

-این یک آیه
الهی است که انسان ببیند چگونه یک قوم مترف و متنعم به دست عذاب سپرده شدند.

و اگر در
مواردی به طور کلی می فرماید:

درزمین سیر
کنید تا عاقبت امر مکذبین وحی را ببینید، در سوره حجر در یک مورد، نشانی هم می دهد
و می فرماید:

«و ان کان
اصحاب الایکه لظالمین، فانتقمنا منهم و انهما لبامام مبین».

-ما اصحاب
ایکه را که ستمگر بوند، هلاک کردیم و از آنان انتقام گرفتیم و همانا دو شهر ویران
شده آنان، برای شما کاملا روشن است.

این اشاره
است به دو شهری که از آنان ویران شده است و اگر کسی از حجاز خواست به طرف شام برود
در همان راه اصلی که بزرگراه است (و به آن راه، امام می گویند، زیرا خیلی روشن است
و نیاز به پرسش از دیگران ندارد) در کنار جاده، خرابی های دو شهر اصحاب ایکه را می
بیند. احتمالا الان اثری از آن دو محله یا دو شهر نباشد ولی در زمان پیامبر، کاملا
مشهود بوده است و مردم می توانستند آثار آن ویرانی ها را با دیدگان خود – در راه
حجاز، شام- ببینند.

بنابراین،
قرآن کریم این سه اصل را گاهی بالصراحه و گاهی بالالتزام بیان می کند که هم قل از
رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم، انبیائی بوده اند و هم پیش از این امت
امتهائی آمده اند و هم اینکه گذشت امتها از سنتهای تغییر ناپذیر الهی است. به هر
حال از آیه مذکور چنین می توان استفاده کرد که خدای سبحان به رسول الله دستور
تسلیت و ارشاد به استقامت می دهد و امت ا ضمنا تهدید می کند که قبل از شما افرادی
آمدند و گذشتند و سیره الهی را هم تبیین می کند که سنت تغییر ناپذیر الهی این است
که هیچ قومی را بدون هادی و راهنما رها نکند.

وظیفه پیامبر

در ادامه آیه
فوق می فرماید:

«لتتلوا
علیهم الذی اوحینا الیک».

-ما تو را
فرستادیم که آنچه بر تو وحی می شود، برای آنان تلاوت کنی. یعنی معلم آنها باشی و
آیات را چون به زبان عربی است برآنان بخوانی و اگر متوجه نشدند، برای آنها تبیین و
تفسیر نمائی.

در آیه 44
سوره نحل می فرماید:

«و أنزلنا
الیک الذکر لتبیین للناس ما نزل الیهم».

-و ما قرآن
را بر تو نازل کردیم که برای مردم، آنچه را نازل شده است، بیان کنی و تفسیر نمائی.

پس وظیفه
پیامبر نیز در این آیه بیان شده است که باید قرآن را بر مردم بخواند و برای آنان
تبیین نماید و احکام را به آنها به نحو احسن ابلاغ فرماید.

اعتراض به
کفار

«و هم یکفرون
بالرحمن».

-اینان به
خدای سبحان که همه رحمت ها را به آنها اعطا کرده کفر می ورزند.

این تعلیق
حکم بر وصف، مشعر به علیت است، چون این لسان، لسان توبیخ و اعتراض است.

خدائی که همه
نعمت ها را به اینها اعطا کرد، چه نعم ظاهری و چه نعم باطنی و مهمترین نعمت که
نعمت وحی و رسالت است، توسط رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به آنها اعطا
نمود؛ با این حال، به رحمن مطلق، کفر می ورزند. شاید علت اینکه کلمه «رحمن» را
آورده است این باشد که کفار «الله» را به عنوان خالق و پروردگار قبول دارند، اما
رحمن را به عنوان مبدئی که رحمت و اثر تربیتی از او است، قبول ندارند. می گویند:

این کارها
مربوط به ارباب ما می شود نه مال خدا است.

پس کفار به
خداوند به عنوان مبدئی که عالم را آفرید، ایمان دارند ولی خدا را به عنوان رحمان و
مدبر و مبدأ تمام برکات و رحمت ها قبول ندارند.

توحید ربوبی
و توحید عبادی

سپس به رسول
اکرم می فرماید:

تو بگو که
همان خدای رحمان، رب و پرورگار من است. رحمان که رحمت مطلقه از آن او است و هر
خیرو برکتی از ناحیه او است- که یکی از بارزترین مصادیق آن وحی و نبوت است – همو
رب و مدبر من است. «لا اله الا هو» – و هیچ معبودی جز او نیست، زیرا الوهیت و
معبودیت فرع بر ربوبیت است.

مشرکین در دو
جناح با وحی درگیر بودند، یکی در توحید ربوبی و دیگری در توحید عبادی. و این جناح
دوم – که توحید عبادی است- محصول مبارزه جناح اول بود. یعنی چون در توحدی ربوبی
مشرک بودند، در توحید عبادی نیز شرک ورزیدند. چرا که خدای سبحان را به عنوان رب
العالمین و رب کل شیء نمی پذیرفتند و در عوض، معبوادهای دیگری را برای خود برگزیده
و می پرستیدند. و قرآن نخست توحید ربوبی را ثابت می کند، یعنی به اثبات می رساند
که رب العالمین، خدا است و لا غیر و رب کل شیء خدا است سپس می فرماید که عبادت
مخصوص خدا است، پس معبودی غیر از خدا وجود ندارد.

چرا ما باید
عبادت کنیم تا به کمال برسیم؟

چه کسی ما را
کامل می کند؟

رب.

رب چه کسی
است؟

خدا است و
لاغیر. چون او رب است و لاغیر، پس او معبود است و لاغیر- پس باید تمام کارها به او
سپرده شود.

«علیه
توکلت».

-و بازگشت من
به سوی او است

«و الیه
متاب»

-متاب، یعنی
توبه من و توبه به معنای رجوع و بازگشت است.

پس باید در
کارهای دنیائی بر او توکل کرد و بازگشت را هم به سوی او دانست.

«علیه توکلت
و الیه متاب».

هم در کارهای
دنیائی ام بر او توکل می کنم و او را وکیل خویش قرار می دهم و هم پس از انجام
کارها، بازگشت من به سوی اوست.

والحمدالله
رب العالمین.

ادامه دارد

توصیه های
بسیار مهم رهبر انقلاب

پیرامون
مسائل سیاسی و برقراری روابط با آمریکا

بسم الله
الرحمن الرحیم

به برادران و
خواهران عزیز، دانشجویان، دانش آموزان، فرهنگیان و به خصوص کسانی که از راههای دور
تشریف آورده اند، خوش آمد عرض می کنم. این ایام به ویژه روز 13 آبان مناسبت بسیار
مهمی برای ملت ایران است. این روزها خاطره درگیری ملت ایران با استکبار جهانی و
استبداد جهانی را- که امروز مظهر آن دولت آمریکاست- تداعی می کند. عجیب این است که
در هر سه حادثه ای که در روز 13 ابان واقع شده، یک طرف ملت ایران و طرف دیگر
آمریکاس. در بعضی از این سه حادثه، ملت ایران مظلوم، مضروب و مورد ستم است و در
بعضی دیگر، طرف آمریکائی سزای ظلم ها و ستم های قبلی خود را دیده است! به نظر من
باید با قضیه تسخیر لانه جاسوی آمریکا به وسیله عده ای از جوانان مؤمن و مبارز و
رشید ملت ایرن اینجور برخورد کرد. امروزه درعرف سیاسی دنیا- که آمریکایی ها آن را
هدایت می کنند- قضیه اینجور مطرح نمی شود. قضیه این جور مطرح می شود که آمریکا مثل
همه کشورهای دیگر در تهران سفارتخانه ای داشت و عده ای از روی بی تربیتی و عدم
اعتنا به موازین بین الملی ریختند و این سفارتخانه را که خانه آمریکایی ها بود،
تسخیر کردند و اعضای آن را دستگیر کردند. امروز قضیه تسخیر لانه جاسوسی را در دنیا
اینجور منعکس می کنند در حالی که طرح قضیه به این شکل، خلاف واقع و غلط است. قضیه
اینجور نیست. قضیه این است که دولت آمریکا در جریان کودتای 28 مرداد سال 32 یک
رژیم جبار را در ایران برسرکار اورد و در طول 25 سال انواع پشتیبانی ها را از آن
نظام جبار، ظالم، غاصب، خائن و فاسد انجام داد.

در آخرین سال
حیات آن رژیم نابجا، نابحق و فاسد یعنی رژیم منحوس پهلوی، رئیس جمهور دموکرات
آمریکا یعنی همان آقایی که امروز در دنیا چهره مردم دوستی به خود گرفته و این گوشه
و آن گوشه دنیا در قضایای بین المللی دخالتهای بی جا می کند و حضور بیی فایده
دارد، به ایران آمد، او در حال که ملت ایران نهیت شدتهاو سختی ها را از دست آن
رژیم فاد و غاصب می کشیدند،نان ملت ایران را خورد و برسر سفره رنگین غاصبان حکومت
در ایران نشست و لذتهایش را برد و بعد با حالت سرمستی ایستاد و اعلام کرد: «ایران
بهترین حکومتها و امن ترین جاهاست و اینها – رژیم پهلوی- بهترین حکامی هستند که بر
سر کارند!» انگار نه انگار که دست آن آقا تا مرفق به خون ملت ایران آلوده است.

آمریکایی ها
بعد از مدتی، در مثل چنین روزی یم مشت دانش آموز نوجوان و گلهای نشکفته ما را
پرپبر کردند  و در خیابانهای تهران ریختند.
پس ضربه اول را آمریکایی ها وارد آوردند. در عین حال ملت ایران نجابت کرد و وقتی
انقلاب پیروز شد هیچکس به آمریکایی ها صدمه ای نزد.، مردم ایران آنها را اذیت
نکردند و سفارت آنها را که در واقع مرکز تتوطئه بود از «ها نگرفتند. ملت ما آنها
را با احترام به سوی خانه شان روانه کردند و عده ای از آنها هم انیجا در سفارتشان
ماندند، لیکن در عین حال توطئه را ادامه دادند، با مخالفین انقلاب تماس گرفته، به
عناصر پس مانده و وامانده رژیم سابق که از ادامه حیات مأیوس شده بودند، درس
خرابکاری دادند و آنها را وادار به اقدام علیه ملت کردند. طبیعی است که ملت ایران
غافل نیست و می فهمد که قضیه چیست. لذا جوانهای دانشجو در روز سیزدهم آبان سال 58
راه پیمائی کردند و رفتند این ماده فساد و لانه جاسوسی و توطئه را از بین بردند.
حقیقت قضیه اینجور است.

من امروز عرض
می کنم که این کار دانشجویان ما در سال 58 یکی از بهترین کارهایی بود که در انقلاب
انجام گرفت. مبادا یک عده آدمهایی که به اعتقاد بنده انسانهای سطحی و ضعیفی هستند،
تلفین های خلاف کنند. نمی خواهیم بگوئیم که این فراد وابسته و مغرض هستند، اینها
ضعیفند و بدانید که این انقلاب ها را هم غالبا همین ضعیف ها از بین برده اند،
کشورها را همین ضعیف ها به باد فنا داده اند و ملت های نیرومند و پرقدرت را هم
غالبا هیمن ضعیف ها و زبون هایی که به ناحق بر مراکز قدرت دست پیدا کرده بودند از
بین بردند. امردز یک عده آدم ضعیف نباید وسوسه کنند وجوری بشود که جوان ما و
دانشجوی ما خیال کند که این چه کاری بود که ما در سال 58 کردیم و لانه جاسوسی
آمریکا را تسخیر کردیم. نه آقا! یکی از بهترین کارهایی که در انقلاب ما شد، همان
کار بود. وقتی می بینید اما، آن پیر حکمت ، امام که یک جوان نبود که شما بگویید
احساستی شد و یک حرفی زد، ایشان یک مرد حکیم دنیا دیده مجرب دارای دید نافذ بود.
آنجور از حرکت دانشجوها در آن روز تجلیل کرد، باید اهیمت آن را درک کنید. یک چیزی
می فهمید که آنطور آن حرکت را تأیید کرد و ما هم نه فقط از روی تبعیت از امام بلکه
از روی بینش و منطق آن حرکت را تأیید و تصدیق می کنیم. لذا یکی از بهترین کارها،
همان کار بود. حالا دلیل این را که چرا ما 
آن حرکت را تأیید می کنیم، عرض می کنم.

بعد از جنگ
بین الملل دوم در دنیا انقلاب هایی به وقوع پیوست. حکومت خیلی از کشورها در
آفریقا، آسیا و اروپا سرنگون شدند و انقلابیون سرکار آمدند. این کشورها دو جور
بودند. بعضی از آنها کشورهایی بودند که خود را دربست به بلوک شرق تسلیم کردند و به
روسها و یا بعدا به چین وابسته شدند. در دوران 15 ساله اخیر خدای متعال به  ما فرصت داد که خیی از رجال دنیا را زا نزدیک
ببینیم. ما دیدیم که حتی عقلا و مدیر این کشورها اینجور باورشان شده بود که باید
وابسته به تشکیلات و اردوگاه شرق باشند و سرنوش عچیب و غریبی را که دو سال پیش
برای این کشورها اتفاق افتاد، اصلا پیش بینی نمی کردند یک عده اینجور شدند و رفتند
زیر چتر کمونیستها و بلوک شرق و عضور خانواده شرق شدند. البته عضو درجه دو، نه عضو
درجه یک! این دسته از کشورها واقعا انقلاب و زحمات مردمشان را هد دادند، آن همه
فداکاری های مردم در حقیقت ضایع و باطل شد.

دسته دیگر
آنهایی بودن که اگر ارتباطی هم با بلوک شرق داشتند، این ارتباط آنچنان مستحکم
نبود. در این دسته از کشورها عمدتا امریکایی ها نفوذ کردند و اراده مردم و رهبرن
آن کشورها را جوری تغییر ددند که به تدریچ وضع انقلابی آنها صد در صد به حال اول
برگشت و بلکه بدتر شد. نمونه هایی از این کشورها را در آفریقا و جاهای دیگر داریم.
بنده بنا ندارم از کشورها اسم بیاورم ولی شما اگر تاریخ سی چهل ساله اخیر جهار را
مرور کنید این کشورهها را می یابید. آمریکا آنها را وابسته به خود کرد. از چه راه؟
از راه مرعوب کردن، تطمیع کردن، محتاج کردن و فشار آمریکائی ها انواع فشارها را
روی این کشورها و ملت های مستقل وارد آوردند. آنها هم رابطه شان را با آمریکا به
کلی قطع نکرده بودند. در آمریکا سفی داشتند و آمریکائی ها هم در کشور آنه بودند.
آنها مرتب وسوسه می کدند، می رفتند، می آمدند و حتی دل رهبران انقلاب ملت را خالی
می کردند و آنها را می ترساندند، بعد که مرعوب شدند، آنه را از صحنه خارج کردند،
چرا که وقتی کی مرعوب شد با اندک چیزی می شود او را از میدان خارج کرد. این سرنوشت
اغلب انقلاب هست اگر نگوئیم همه انقلاب ها، این چیزی است که ما چه درقبل از انقلاب
و چه دنبال هی بعضی از مواردش را در بعد از انقلاب، هم از نزدیک دیدیم و هم در
خبرها خواندیم. این سرنوشت آن انقلاب ها بود. عامل این برگشتن ها چه بود؟ مهمترین
عامل این بود که آن پیوند تحمیلی میان قدرت فائقه حکومت متجاوز و مستبد آمریکا با
این کشورها، منقطع نشده بود. وجود رابطه بین آن دو موجب می شد تا طرف قوی تر از ن
رابطه استفاده کند و به طرفضعیف تر فشار بیاورد.

آمریکایی ها
در مجالس، در مذاکره، در پشت میزها و در معاملات گوناگون، آنقدر فشار می آورند تا
بالاخره طرف مقابل را وادار کنند که میدان را به نفع آمریکایی ها خالی کنند و
آنهها هم می کردند. قضیه تسخیر لانه جاسوسی، آخرین رشته ارتباط را بین انقلاب و
آمریکا برید و قطع کرد. این یک خدمت بزرگ و ذی قیمت به انقلاب بود. ممکن است
جوانهیی که در آن موقع رفتند و آن اقدام را کردند، دنباله های عمیق و دارای درجات
گوناگون آرا در ان روز ندیده بودند؛ جوان از روی ایمان و احساس خود کاری را انجام
می دهد، اما خدای متعال در آن کار این برکت های بزرگ را قرار داده بود، چرا که کار
از روی ایمان و اخلاص بود. خدای متعال همیشه برکارهایی که از روی ایمن و اخلاص
انجام شود، تأثیرات بزرگی قرار می دهد. شما عزیزان بدانید که هر کاری را که از روی
اخلاص بکنید، خدا به آن کار برکت خواهد داد. هر کاری که از روی حسابگری های مادی
انجام بشود،متزلزل است. هر چند که به یک نتایجی هم برسد که البته خیلی از اوقات هم
نمی رسد، برخلاف کاری که از وری ایمان، اخلاص و برای خدا انجام شود.

« من کان
لله، کان اللله له».

-هرکس برای
خدا باشد قدرت الهی در خدمت او قرار می گیرد و خدا به او کمک می کند.

قضیه سفارت
از این قبیل بود و لذا این حرکت، آن رابطه را قطع کرد. با وجود آنکه امروز 15 سال
از پیروزی انقلاب و چهارده سال از قضیه لانه جاسوسی می گذرد، هنوز آمریکایی ها
تلاش می کنند تا همان رشته باریکی را که با حادثه تسخیر لانه جاسوسی قطع شد،
دوباره وصل کنند. هنوز دارند برای این تلاش می کنند چرا؟ برای اینکه بتوانند از
همان رشته باریک برای تحمیل خواستهای خود به ما استفاده کنند. اظهارات آمریکائی ها
را ببینید. هم امروز و هم دیروز، هم رئیس جمهور دموکرات و هم رئیس جمهور جمهوری
خواه، همه رجال آمریکا وقتی حرف می زنند نمی گویند که ما می خواهیم با ایران رابطه
برقرار کنیم، وقتی صحبت از رابطه می شود شروع می کنند به شروط و شروط گذاشتن، که
اگر چنین و چنان بشود، ما فلان کار را خواهیم کرد. بندهیک وقتی گفتم که بین حرف ما
و حرف آمریکایی ها از زمین تا آسمان فاصله است. ما می گوئیم: شکل اینها را هم نمی
خواهیم ببنیم، نمی خواهیم تا آخر با آمریکا رابطه داشته باشیم. آنها می گویند: اگر
می خواهید با ما رابطه داشته باشید باید این کار و آن کار را بکنید! اصلا چه نسبتی
بین این دو حرف است؟ گوئی آنها دارند با کشوری صحبت می کنند که ده واسطه پیش آورد،
تا با آنها رابطه برقرار کند! آنها برای ما شرط و شروط می گذارند. چه شرطی آقا!
این ما هستیم که برای ایجاد رابطه با کشوری که آنهمه فجایع در کارنامه و تاریخ او
وجود دارد، شرط می گذاریم. شرط ما توبه آن کشور است. شرط ما قطع همه فاجعه آفرینی
های آن کشور برای دنیاست. حالا شما می آئید برای ما شرط می گذارید؟! آنها رابطه را
مشروط می کنند، امام مذاکره را غیر مشروط! درست توجه بکنید!

بنده دلم می
خواهد شما جوانهای ما، شما دانشجوها، چه دختر و چه پسر و حتی دانش آموزان مدارس،
رو.ی ریزترین پدیده های سیاسی دنیا فکر کنید و تحیل بدهید. گیرم که تحلیلی بدهید
که خلاف واقع باشد، خوب باشد، اشکال ندارد. خدا لعنت کند دست هایی را که تلاش
کردند و می کنند که قشر جوان ما و دانشگاه ما را غیر سیاسی کنند.

مگر یک کشوری
که جوان هایش سیاسی نیستند، مسائل سیاسی و جریانهای سیاسی دنیا را نمی فهمند و
تحیل درست ندارند، می توانند با تکیه بر ملت، حکومت، حرکت، مبارزه و جهاد بکنند؟
البته اگر یک رژیم دیکتاتور باشد، می تواند حکومت کند. نفع حکومت های دیکتاتور
دنیا به این است که مردم سیاسی نباشند، مردم درک سیاسی، تحلیل سیاسی و شعور سیاسی
نداشته باشند. اما یک حکومتی که می خواهد به دست مردم کارهای بزرگ را انجام بدهد،
نظام را می خواهد با تکیه بر مردم و قدرت 
بی پایان آنه به سر منزل مقصود برساند، مردم را همه چیز نظام می داند. مگر
می شود مردم و بویژه جوانها و بالاخص جوانهای دانشجو در چنین نظامی غیر سیاسی
باشند؟ مگر چنین چیزی شدنی است؟ عالم ترین عالمها و دانشمند ترین دانشمندها هم اگر
مغز سیاسی و فهم سیاسی نداشته باشند، با یک آب نبا، به سوی دشمن می روند و مجذوب
او می شوند. این نکات ریز را جوانهای ما باید درک کنند

آمریکا می
گوید بیائید مذاکره کنیم، نمی گوید بیائید رابطه برقرار کنیم. مذاکره یعنی چه؟
یعنی آن پیوندی را که جمهوری اسلامی قطع کرد و بردی وهمین هم موجب شد که عواطف
صادقانه همه ملت های مظلاوم دنیا به این نظام جلب بشود، دوباره برقرار کنند. آنها
می خواهند با برقراری این پیوند در درجه اول کی ضربه نمایانی را به جمهوی اسلامی
بزنند و در دنیا منعکس کنند که جمهری اسلامی از حرفهایش برگشت و حرف اولش را پس
گرفت. تبلیغات دنیا هم که در دست آنهاست. دلیل آنها هم این است که جمهوری اسلامی
با آمریکا مذاکره میک ند. این یعنی ایجاد یک یأس عمومی در تمام ملت ها اعم از
مسلمان و غیر مسلمان که در آسیا، آفریقا، کشورهای گوناگون و حتی در خود اروپا و
آمریکا به جمهوری اسلامی امید پیدا کرده اند. این یعنی مخدوش کردن چهره با صلابت
امام بزرگوارمان که جلوه و نمای جمهوری اسلامی است. آنها می خواهند به مردم دنیا
بگویند که دیدید جمهوری اسلامی هم توبه کرد. حالا چه اینک بگویند:

«چون امام
رحلت فرمود جمهوری اسلامی از حرفش توبه کرد» – که اگر یادتا باشد بع از رحلت امام
(ره) یکی از شاه بیت های تبلیغاتی دشمن همین بود که بله امام رفت و اینها دیگر راه
امام را رها کرده اند- و چه بالاتر از این را بگویند که:  «امام چه وقت گفته بود ما با  آمریکا مذاکره نکنیم؟ چه موقع امام چنین حرفی
زده بود؟ امام همان چند روز و چند وقت زمان خودش را گفته بود امام چه وقت برای
همیشه ما را نهی کرد»! یعنی حتی در نص نظرات امام (ره) که درصدها سخنرانی و نوشته،
قاطع و صریح بیان شده، تصرف و تردید کنند. پس آنها می خواهند به عنوان اولین ضربه
جمهوری اسلامی را از آبرو و حیثیت، صلابت، قدرت و قامت استواری که در چهره ها و
خاطره های ملت های مسلمان دنیا پیدا کرده است، ساقط کنند. وقتی ملت ها دیدند که
جمهوری اسلامی با آن همه سوابق و ملت ایران با آن سابقه درخشان- ملت ایران مگر ملت
کوچکی است؟ ملت ایران مثل فان ملت از زیر بوته درآمده اروپایی یا آفریقایی که
نیست، یک ملت کهن و ریشه دار است که هزارها سال سابقه دارد. ملت ایران هزار و
چهارصد سال بعد از اسلام همواره در اوج ملتهای مسلمان قرار داشته است- و انقلاب
اسلامی با آن صلابت، همه حرفها و داعیه ها را کنار گذاشت و توبه کرد و با  آمریکا مذاکره نمود، این ضربه اولین است صرف
اینکه جمهوری اسلامی بگوید ما مذاکره را قبول داریم یا به نحوی این را بفهماند یا
جوری مشی کند که معلوم بشود، حالی حرفی هم ندارد که با آمریکا مذاکره کند، این
اولین ضربه ای است که به ما وارد کرده اند. تازه این شروع تحیلیل هاست. شما وقتی
با کسی قهر هستید و با هم حرف نمی زنید، رودربایستی هم با همدیگر ندارید، هیچ حالت
توقعی هم بین دو طرف وجود ندارد. اما وقتی با کسی مذاکره شروع شد، پشت میز نشستید،
یک قهوه هم با هم خوردید،یک گپ دوستانه هم در کنارش با هم زدید، در فلان محفل بین
المللی هم نشستید و قدری هم درد دل کردید طبیعی است کهرودربایستی بوجود می آید.
این اول تحمیل هاست. این اول همان راهی است که همانطور که عرض کردم کشورها و
انقلاب های دیگر دنای طی کرده اند که در واقع اول بدبختی هایشان بود. یعنی اول
تسلط و نفوذ آمریکا بر آنهاست. امروز هم آن کشورهای بیچاره که من نمی خواهم آنها
را نام ببرم غالبا چهره های بسیار بدی دارند. آمریکایی ها به دلایل است که برای
مذاکره، فشار می آوردند. اصرار می کنند و مرتب می گویند چرا ایران با ما مذاکره
نمی کند؟ متأسفانه یک عده آدم هایی هم در 
داخل خود ما هستند که من نمی دانم مرعوبند، بی اطلاعند یا غیر سیاسی اند که
همین حرفها را تکرار می کنند. من نمی دانم که اینها میفهمند چه می گویند. بنده
البته معتقدم که این حرفهایی که گاهی از طرف بعضی از مسئولین درجه 2 و 3 نظام
جمهوری اسلامی زده می شود البته مسئولین درجه یک مثل دولت و رئیس جمهوری و ورزا به
فضل پروردگار دارای قدرت روحی و معنوی واقعی و صحیح هستند و برای خدا کار می کنند
و برای خدا ایستاده اند و غالبا آدم های غیر مسئول گاهی زمزمه می کنند:

«چرا مسئولین
با آمریکا مذاکره نمی کنند و چرا نمی روند حرف بزنند؟ حرف زدن چه ضرری دارد».

اینها خیال
می کنند مذاکره ما و آمریکا مثل حرف زدن و دو نفر آدم معمولی است که یک گوشه ای
بنشینند و حرف بزنند. اینها نمی فهمند این مذاکره ای که دشمن اینقدر دارد روی آن
اصرار می کند چه خطرات بزرگی برای جمهوری اسلامی دارد که شمه ای از آنها را عرض
کردم. این نظر بنده است. بنده معتقدم برای رایج کردن یک گناه یکی از راه ها این
است که آن گناه را در زبان ها رایج کنند. اینقدر بگویند که قبح آن از بین برود.
شما قضیه فلسطین و سرنوشت شومی که بعضی از فلسطینی ها برای خودشان و برای ملت
فلسطین قبول کرده اند، تجربه این عظمی و عبرت بسیار بزرگی در دنیا است. از بس در
گوشه و کنار دنای مسئله را مطرح کردند و کسی به آنها تشر نزد، قبح مسئله از بین
رفت. گفتند:

آقا چه مانعی
دارد که با اسرائیل صحبت کنیم.

به اسرائیل،
دشمن غاصب نگفتند بابا این دشمن غاصب است و در خانه فلسطینی ها نشسته است. چه
مذاکره ای؟ مذاکره با او این است که بگویند ای غاصب از خانه ما بیرون برو! مذاکره
با غاصب  یعنی این، مذاکره با ظالم این است
که بگویند چرا اینقدر ظلم می کنی؟ این مذاکره با ظالم است. اولا با غاصب و ظالم
مذاکره دوستانه که بروند و بگویند و بخندند، یک چیزی او بگوید و یک چیزی این بگوید
و بعد چانه بزنند، معنی ندارد. ما با غاصب و ظالم و مستکبر که این حرفها را
نداریم. بهر حال کسانی که مرتب اسم مذاکره با اسرائیل را آوردند، کسی تشر نزد و
اعتراض نکرد تا اینکه عیب و قبح مذاکره با اسرائیل در نظرها از بین رفت و آخر به
این روز تلخ و سیاه رسیدند.

نکند کسانی
که مرتب اسم مذاکره با آمریکا را اینجا و آنجا در بین مردم ایران مطرح می کنند،
قصدشان این باشد. ملت ایران یک ملتی است که احتیاج به مذاکره و مراوده و ارتباط با
دشمن مستکبر ندارد. مگر شما ضعیف هستید؟! مگر ملت ایران ملت کوچکی است؟!

مگر ملت
ایران قدرت دفاع از خود را ندارد؟! ما چه احتیاجی داریم به اینکه به دار خانه
مستکبرین، مستبدین و دیکتاتورهای بین المللی برویم؟!

من سال گذشته
گفتم این آقایانی که در دنیا اسم دموکراسی را می آورند و پرچم دموکراسی را به
اصطلاح و به ظاهر برای ملت های خودشان بلند کردند دروغ می گویند و دموکراسی واقعی
در این کشورها نیست. همان افراد و قدرتهای امروز درسطح بین المللی دارند دیکتاتوری
عظیم و خونی را به راه می اندازند. هرجا دلشان می خواهد وارد می شوند و هرجا دلشان
می خواهد تفحص می کنند. متأسفانه یک دستگاهی هم در دنیا درست شده است بنام سازمان
ملل و شورای امنیت که ابزرای در دسد اینهاست. چه لزومی دادر ما برویم سراغ
دیکتاتورها و در مقابل آنها تعظیم کنیم و بگوئیم آقا بفرمائید با ما مذاکره کنید.
نه آقا این دیکتاتور، همان دیکتاتوری است که این ملت وقتی که هیچ چیز نداشت با مشت
خالی و با شعار او را از خانه خودش بیرون کرد، این همان دیکتاتور است. اینها همان
کسانی هستند که آن روز که دنیا دو قطبی بود ما از آنها نترسیدیم. حالا امروز که می
گویند دنیا یک قطبی شده اس. من می گویم آن روز که دنیا دو قطبی بود برای ما
خطرناکتر بود. برای اینکه آن دو قطب اگر در صد مسئله با هم اختلاف داشتند، در
دشمنی و ضدیت با ایران با هم هیچ اختلافی نداشتند. نمونه اش جنگ تحمیلی بود و
دیدید که هر دو هب عراق کمک کردند، هم آمریکائی ها کمک کردند و هم شوروی ها. هم
ناتو کمک کرد و هم ورشو. همه به او کمک کردند. آن روز در دوران دو قطبی که تمام
دنیا  زیر بال آن دو قطب بود حالا امروز
خیلی از کشورها هستد که وابستگی کامل به آمریکا ندارندو یک تبعیت مختصری دارند.
اما در آن روز که شوروری بود کل اروپای شرقی ادر اختیار او بود. و کل اروپای غربی
هم به یک معنا در اختیار آمریکا بود. بقیه دنیا هم عمدتاً یا در دست غرب بود یا در
دست شرق. آن روز همه دنیا به رهبری آمریکا و شوروی متفق القول شدند برای اینکه
ایران را در جنگ شکست بدهند و نتوانستند این که تاریخ نیست، واقعه همین چند سال
قبل خود ماست و همه ملت ایران آن را به چشم خود دیدند.

مگر این دو
قدرت متحد نشدند تا شاید بتوانند خوزستان را از ایران جدا بکنند؟ مگر تلاش نکردند
تا شاید بتوانند جمهوری اسلامی را ضعیف، ذلیل و سرنگون کنند. و بحمدالله
نتوانستند. مگر غیر از این است؟ آن روز دو قدرت بودند. هر دو هم در مقابل ایران
قوی و متحد بودند ولی نتوانستد کاری کنند. امروز اینها چه کار می توانند بکنند؟
چرا می ترسید؟ چرا قرآن را نمی خوانیم که اینقدر تکرار می کند:

«فلا تخسوا
الناس و الخشون الذین قال لهم الناس قد جمعوا لکم فاخشوهم فزادهم ایماناً و قالوا
حسبنا الله و نعم الوکیل».

چرا از دشمن
می ترسید؟ دشمن، ضعیف و ناتوان است.

همین امروز
هم آمریکای ها برای این که ایران را تحت فشار قرار بدهند، دریوزگی اروپا را می
کنند. سراغ این کشور و آن کشور اروپایی می روند که بیائید با ما همدست بشوید شاید
بتوانیم به ایران فشار بیاوریم. آیا این دلیل این نیست که آمریکا نمی تواند ما را
تحت فشار قرار دهد. آیا این دلیل این نیست که این ملت عظیم با این قدرت معنوی و
اسلامی تا امروز برقدرت مادی او فائق آمده است؟ پس چرا فکر نمی کنند؟ خدا را شکر
می کنیم که ملت ما بیدار است، خدا را شکر می کنیم که جوانهای ما بیدار هستند، خدا
را شکر می کنیم که شما دانشچوها بیدار هستید.

اما
دانشجوهای عزیز! شماباید همچنان بیدار بمانید. من صریحا به شما بگویم من این وضعی
را که امروز دانشگاهها دارند، نمی پسندم. دانشچویی که اصلا نفهمد در دنیا چه می
گذرد، دانشجوی زمان خودش نیست. مرد زمان خودش نیست. دانشجو باید احساس سیاسی، درک
سیاسی و تحلیل سیاسی داشته باشد.

بنده در
قضایای تاریخ اسلام این مطلب را مکررا گفته ام: چیزی که امام حسن مجتبی (ع) را
شکست داد نبودن تحلیل سیاسی در مردم بود. مردم تحلیل سیاسی نداشتند. آن چیزی که
فتنه خوارج را بوجود آورد و امیرالمؤمنین (ع) آنجور تحت فشار قرار داد و قدرت
مندترین آدم تاریخ را آنجور مظلوم کرد، نبودن تحیل سیاسی در مردم بود ولا همه مردم
که بی دین نبودند. مردم تحلیل سیاسی نداشتند. دشمن یک شایعه ای می انداخت، فوراً
این شایعه همه جا پخش می شد و همه قبول می کردند. چرا باید اینجور باشد. اگر ملت
هشیاری لازم را داشته باشد، شایعه دشمن مثل یخی است در زیرر آفتاب. چه کسی باید
این کار را بکند؟ شما جوانها باید بکنید. بنده دارم با شما جوانهای عزیز حجت خدا
را تمام می کنم. من به شما این حقیقت را عرض کردم و گفتم.

پروردگارا!
من از این ملت اینجور احساس می کنم و خود من هم اینجور هستم که:

ما از راه،
اراده و خواست تو به خطار خواست دشمن بر نخواهیم گشت. ایم ملت اینجور دارد حرکت می
کند و من این را مشاهده می کنم. ما با تکیه بر قدرت این ملت در مقابل هیچ قدرت
بزرگ جهانی احساس ضعف نمی کنیم.

بنده می بینم
که دشمن می خواهد با ترساندن کار خود را پیش ببرد. ما با اتکا به قدرت الهی که در
قدرت ملت بزرگ ما مجسم است، از دشمن مستکبر و متکبر نمی ترسیم. ما معتقدیم دشمن
کاری نمی تواند بکند.

«ان کید
الشیطان کان ضعیفا». این چیام قرآن است. قرآن را باید باور کرد. کید شیطان ضعیف
است. اگر ما یک روز در قرآن این آیه شریفه را می خواندیم و فقط از روی ایمان و
تعبد قبول می کردیم، خدایا تو شاهدی که امروز این را از روی تجربه هم قبول کردیم.
تجربه هم همین را نشان می دهد. اگر شیطان ضعیف نبود جمهوری اسلامی تحمل نمی کرد.
می بینید چقدر با جمهوری اسلامی دشمن هستند؟

«قد بدت
البغضاء من افواههم».

هنگامی که
علیه جمهوری اسلامی حرف می زنند، نفرت از آنها می بارد. شما این رئیس جمهور آمریکا
و آن وزیر خارجه زشت او را ببینید. وقتی راجع به جمهوری اسلامی حرف می زنند نفرت و
بغض و دشمنی با ملت ایران و جمهوری اسلامی از سر و صورتشان می بارد. چرا با این
همه نفرت نمی توانند هیچ غلطی بکنند؟ علت چیست؟ چه دلیل دارد؟ چه چیز شما را در
مقابل آنها حفظ کرده است؟ چه کسی مانع ازضربه زدن آنها به شما شده است؟ چه چیزی
مانع از این شده که شما را محاصره اقتصادی کامل و تام و تمام بکنند.  و به تعبیر خودشان پدر ملت ایران را در
بیاورند؟ بعضی از این آدمهای ساده لوح و ضعیف انفس هم، همین حرف را تکرار می کنند!
که: آقا، پدر ملت ایران در در بیاورند؟! این ملت ایران است که پدر آنها را در
آورده است. آنها هیچ غلطی نمی توانند بکنند چرا که ضعف دارند و آنچنان که تصور می
شود قدرت ندارند.

البته شرط
پیروزی این است که ملت ایران همینجور که به حمدالله تا امروز در صحنه بودند،
همچنان در صحنه باشند. شرط این است که خناس ها وسواس ها میان مردم وسوسه نکنند و
دل مردم مرا خالی نکنند که آقا چنین شد، آقا چنان شد، می زنند، می برند، نه آقا،
این حرفها چیست؟ ملت ما یک ملت قوی و مستحکم است. ما که فلان کشور دو، سه میلیونی
فلان گوشه آفریقا نیستیم که هر غلطی که دلشان خواست بتوانند با ما بکنند. یک ملتی
در مرکز مدنیت تاریخی دنیا هستیم و امروز هم در سر یک چهار راه مهی از چهار راه
های جهانی قرار داریم. خدا ما را اینجور قرار داده است. بحمدالله جمعیت ما شصت میلیون
نفر است. مردم ما هم شجاع و قوی هستند. جنگ تحمیلی هم گواه کاملاً روشنی است.
خوشبختانه ملت های اطراف ما هم نسبت به ملت ما همین احساس را دارند.

شما دیدید که
وقتی رئیس جمهور ما به چند کشور همسایه که هشتاد سال روی آنها کار شده بود تا
اسلام را به فراموشی بسپارند، رفت آنها آمدند و از رئیس جمهوری اسلامی ایران مثل
یک عزیز و محبوبی استقبال کردند. چرا؟ اسم افراد را دوست دارند؟ به افراد علاقه
شخصی دارند؟ این طور نیست. این احساسات به خاطر اسلام است. به خاطر این است که این
ملت مسلمان است. و لذا رئیس این ملت مسلمان را دوست دارند. این دوستی ها به خاطر
جمهوری اسلامی است. البته در جاهای دیگر هم همیجور است. این وضع بین المللی ماست.
ما هر جای دنیا هم که رفتیم همینجور بود. شما این را بدانید. آن وضع بین المللی
ما، این وضع داخلی ما، این وضع معنوی ما و انیهم امکانات این کشور است.

همه ملت باید
دست به دست هم بدهند و این کشور را به قدرت بسازند. ما به کسی احتیاج نداریم و از
کسی هم نمی ترسیم. بی خود نخواهند که ما را در رودربایستی و فشار قرار دهند و
بگویند که در مقابل آمریکا نمی شود ایستاد، بالاخره آمریکاست و در مقابل او نمی
شود کاری کرد. این حرفها یعنی چه؟ بگذارید آنها با خودشان فکر کنند و بگویند این
ایران است و نمی شود او را کاری کرد  و
باید یک جوری با او کنار آمد. الان بحمد الله همینطور شده است و به فضل الهی و تا
وقتی که توجهات ولی عصر ارواحنا فداه به شما ملت هست- که انساء الله این توجهات
همیشه باشد. بدانید که هیچ کسی هیچ آسیبی به شما نمی تواند برساند.

امیدوارم که
انشاءالله جوانها، دانشجوها، دانش آموزان، مردم و عزیزان ما و بخصوص جمعی از
برادران لبنانی که اینجا هستند همگی موفق باشند. خداوند انشاء الله شهدای حادثه
اخیر لبنان را که متأسفانه این هم کی فاجعه ای بود که پیش آمد با اولیاءشان محشور
کند و اینها را خداوند حفظ کند و ملت لبنان را نجات بدهد و ملت فلسطین را نجات
بدهد و شما عزیزان را همیشه موفق و مؤید بدارد.

والسلام
علیکم و رحمه الله و برکاته

امام باقر(ع)
احیاگر مکتب و شکافنده علوم پیامبر

امام خمنین
قدس سره:

«ما مفتخریم
باقر العلوم که بالاترین شخصیت تاریخ است و کسی جز خدای تعالی و رسول و ائمه مقام
او را درک نکرده و نتوانند درک کرد، از ماست». (وصیت نامه سیاسی الهی)

امام محمد بن
علی الباقر علیهما السلام در سال 57 بعد از هجرت، در مدینه منوره متولد شد و در
سال 114 هجری به شهاد رسید.

4 سال با جد
بزرگوارش امام حسین علیه السلام، 35 سال با پدر بزرگوارش امام سجاد علیه السلام و
18 یا 19 سال پس از شهادت پدر، امامت امت اسلامی را به عهده داشت.

ولادت با
سعادت آن حضرت در نخستین روز از ماه رجب المرجب اتفاق افتاده است که مصادف با 24
آذر امسال است. فرا رسیدن این عید بزرگ  را
در طلیقه ماه خچسته و مبارک رجب، به عموم شیعیان جهان بویژه با ساحت مقدس ولی الله
الاعظم ارواحنا فداه، مقام معظم رهبری و لمت فداکار و مقاوم ایران، تبریک و تهنیت
عرض می کنیم.

دوران خفقان
و فشار سیاسی

امام باقر
علیه السلام از دوران کودکی، سهمگین ترین مصیبت ها را با دیدگان خویش مشاهده کرد.
شهادت جد اطهرش حضرت سیدالشهدا و کلیه اصحاب و بنی هاشم را نظاره نمود. امام باقر
علیه السلام می دید که چگونه حکام پلید بنی امیه، رذیلت و پستی را از حد گذرانده و
فسق و فجور در مجالس خصوصی و عمومی آنها رواج کرده و در نتیجه قشر عظیمی از مردم
به انحراف کشیده شده بودند.

حضرت خود
مشاهده می نمود که روایات جعلی همه جا را فرا گرفته و درو و افترا بستن به پیامبر
خدا ورد زبان دین فروشان و وعاظ السلاطین شده است. بلاء و محنت و انواع اذیت و
آزار و شکنجه و قتل عام، مردان خدا و شیعیان مخلص و فداکار را احاطه نموده و حجاج
بن یوسف ها و عبدالملک ها شیعیان را در شهرها و رستاها تحت شکنجه های طاقت فرسا
قرار داده اند و کسی را یارای سخن گفتن و اعتراض نمانده است.

در این جو
اختناق، امام سجاد علیه السلام از دنیا می رود و حضرت باقر علیه السلام زمام کشتی
طوفان زده را در دست مبارک می گیرد، در حای که 40بهار بیشتر از عمر شریفش نگذشته
است.

تشکیل
دانشگاه بزرگ اسلامی

حضرت – به
صورت ظاهر- از امور سیاسی کناره گیری می کند و تمام هم و غم خویش را صرف دفاع از
اصل و اساس اسلام و نشر تعالیم و احکام آن می نماید. علمای درباری و مزدور همچنان
با روایات دروغین و القاء شبهات گوناگون در ذهن ساده اندیشان، صفوف مسلمین را
متزلزل می کنند و حضرت با سعه صدر، به شکافتن معظلات علمی اقدام نموده، هزاران
دانش پژوه را گرد خویش جمع کرده و به رفع مشکلات می پردازد و احادیث ناب رسول الله
صلی الله علیه و آله را به عامه مسلمین می رساند و دانشگاه بزرگ اسلام را ایجاد می
نماید و «و قال الباقر»از زبان خاص و عام بر سر زبانها جریان پیدا می کند.

امام باقر
علیه السلام با تشکیل کلاسهای درس، مبارزه ای ریشه ای و اساسی را پایه گذاری می
نماید و ادامه راه را به فرزند بورمندش امام صادق علیه السلام واگذار می کند تا
شریعت مقدس نبوی احیا و زنده گردد. و امروز ما ناظر آن زحمات طاقت فرسای باقرین یا
صادقین علیهما السلام در این زمینه هستیم که اثرات پربارش جهان اسلام و مکتب تشیع
را فراگرفته و هزاران روایت و حدیث از این دو نور پاک توسط شاگردانشان به ما و
نسلهای آینده رسیده و خواهد رسید.

در میان این
شاگردان، افرادی پرورش یافتند که هر یک به نوبه خود، رسالت عظیمی را عهده دار شدند
و بیدار سازی مردم و رساندن پیامهای سرور و مولایشان لحظه ای فروگذار نکردند. یا
باوفائی همچون جابربن یزید جعفی به چشم می خورد که پ از به هلاکت رسیدن «ولید»،
فرعون بنی امیه، عمامه برسر می گذارد و مسجد مردم را به دور خود جمع می کند و برای
آنها حدیث نقل می نماید و می گوید:

«حدثنی وصی
الاوصیاء و وارث علمی الانبیاء محمد بن علی علیه السلام» که وقتی در آن جو خفقان،
این جرأت و شهامت را از او می بینند، عده ای می گویند که جابر دیوانه شده است.
تازه او کسی است که اعتراف می کند: «هفتاد هزار حدیث از امام باقر علیه السلام در
سینه دارم که هرگز آن را بای کسی نقل نکرده ام و نخواهم کرد».

در هر صورت،
جایگاه بلند امام باقر علیه السلام از لحاظ فکری 
و علمی برای هدایت مسلمین و امامت و رهبری آنان، موجب آن شد که دوست و دشمن
به قدر و منزلت والایش اعتراف کنند و در آن دوران که حکومت بنی امیه رو به افول می
گذاشت بهترین فرصت برای نشر علوم اهل بیت بدست آن حضرت فراهم آمد و تمام
اندیشمندان و متفکران اسلامی از اقصی نقاط جهان، مشتقاق فراگیری علوم اسلامی توسط
ایشان شدند و حل اشکالات فقهی، روائی و علمی خویش را از ایشان طلب می کردند.

مبارزه با
مقدس مآبی

مبارزه با
مقدس مآبی نمونه ای از سیره و درس های اخلاقی و عملی ایشان است. عده ای در عصر
حضرت، خیال می کردند تلاش برای معاش و رفع حوایج و نیازهای روزمره زندگی، تلاش
بیهوده برای دنیا است و با شأن بزرگان و امامان سازگار نیست! در حالی که سیره پیامبر
و ائمه علیهم السلام درست به عکس این است. لذا این عده، شروع به اعتراض کردند و
حضرت در جواب آنها سخنان محکم و دندان شکنی می فرمود. محمد بن منکدر یکی از حفاظ
قرآن است، در جمعی ازمریدانش نشسته و می گوید: خواستم محمد بن علی (ع) را موعظه
کنم ولی او مرا موعظه کرد.

پرسیدند:
چگونه؟

گفت: روزی از
مدینه بیرون آمدم و در بیابان محمد بن علی بن الحسین علیهما السلام را دیدم که در
کنار دو غلام سیاه مشغول به کار بود. پیش خود گفتم: سبحان الله! پیرمردی از قریش
در چنین ساعتی با این وضعیت، برای به دست آوردن دنیا در تلاش است، باید او را
موعظه کنم. نزد او رفته و به او گفتم: خدا تو را حفظ کند، آیا فکر کرده ای که اگر
در این حال که هستی اجلت فرا رسد چه خواهی کرد؟

فرمود: «اگر
چنین شود، در حالی که در اطاعت خدا بوده ام، از دنیا رفته ام. من با کار کردن، خود
و عیالم را از محتاج بودن به تو و مردم نگه می دارم و حفظ می کنم. وقتی باید از
رسیدن اجل هراسناک باشم، که اجل مرا در حال نافرمانی خدا دریافته باشد».

گفتم: یابن
رسولا الله! راست گفتی! من خواستم تو را موعظه کنم ولی تو مرا موعظه کردی.

بهر حال
زندگی امام باقر و سایر امامان علیهم السلام همواره راه گشای شیعیان به سوی خیرو
خوبی بوده و خواهد بود. به امید اینکه شیعیانی دلباخته و مخلص برای امامان عزیز
خود باشیم و در علم و عمل، خالصانه از آن بزرگواران پیروی و تبعیت کنیم تا رستگار
گردیم.

آمین رب
العالمین

میلاد بزرگ
بانوی نمونه

در پهنه
زندگی دنیا، مردان بسایر بزرگ و با فضیلتی پدیدار شدند که هر یک به عالی ترین
مرحله کمال و رشد رسیدند و می توانند برای سایر مردم الگو و سرمش و راهنما و
راهشگشای انسانها در کشاکش زندگی و درفراز و نشیب روزگار باشند. پیامبران الهی مردان
حق و امامان راستین از این گروه اند.

ولی در گروه
زنان به چنین نمونه های کاملی که بتواند از هر نظر سرمشق و الگو باشند، کمتر بر می
خوریم؛ زنی که در تربیت، خانه داری، شوهرداری، پروش فرزندان شایسته و نمونه، در
تقوا و عصمت، علم و کمال، حیاء و عفت، دفاع از حق، عبادت و بندگی، زهد و وارستگی
از دنیا، نوع دوستی و انسان دوستی و گذشت و ایثار و طرفداری از طبقه محروم و ضعیف
و ستم دیده، جهاد و مبارزه در راه حق و راستی و فضیلت جهان بینی و آینده نگری و
… نمونه الگو باشد، بسیار کم و شاید انگشت شمار است و چنانکه در کتب معتبر اهل
سنت و شیعه نقل شده است که رسول گرامی اسلام «ص» فرمودند:

«کمل من
الرجال کثیر و لم یکمل من انساء الاربعه…».

مردان کامل و
شایسته و تکامل یافته فراوانند و زنانی که از هر نظر کامل و وارسته و با فضیلت و
نمونه باشند چهار نفرند که یکی از آنها حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها کاملتر و
برتر از همه و سمبلی برای همه و الگو و سرمشق برای تمام طبقات زنان در همه قرون و
اعصار و نمونه در مقام عبادت و بندگی، زهد، تقوا، جهاد و مبارزه و…

بانوی بزرگ
اسلام، دختر گرامی پیامبر (ص) درخشانترین چهره زنان بزرگ تاریخ، و سرآمد بانوان
جهانست. صفات برجسته انسانی، و امتیازات ویؤه خانوادگی حضرت فاطمه (ع) او را در
سطحی بالاتر از تمام زنان جهان قرار داده است.

او پرورش
یافته مکتب نبوت، و بزرگ شده کانون توحید و خداشناسی می باشد. آن حضرت زیر نظر
پدری چون پیامبر اسلام(ص) تربیت یافت که سرور پیامبران، و بزرگمرد جهان بشریت بود.
مادر عالی مقام او حضرت خدیجه (ع) نخستین بانووی بود که اسلام آورد و در سخت ترین
روزهای بحرانی اسلام به یاری پیامبر (ص) شتافت، و نه تنها پیش از همه ، به آن حضرت
ایمان آورد و در تسکین خاطر و تقویت روحی او کوشید، بلکه ثروت بسیار خویش را در
راه پیشرفت اسلام و گسترش دعوت به یگانگی حق، نثار کرد و تمام مشکلات ناشی از این
رهگذر را به جان خرید.

بنا به نقل
مورخان شیعه، حضرت فاطمه (ع) درسال پنجم بعثت درشهر مکه چشم به جهان گشود.[1]

و هنوز از
مرز پنج سالگی نگذشته بود که در مرگ مادر گریان و غمگین شد، ولی مهربانیها و
عطوفتهای پیامبر (ص) تا حدی غبار غم و اندوه را از چهره او می زدود.

صدیقه کبری
(ع) سه سال پس از این حادثه نیز در مکه در کنار پدربزرگوار خود زیست و با پیامبر
(ص) به مدینه هجرت کرد.

حضرت زهرا
سلام الله علیها بجهت تربیت مستقیم پیامبر، گوهر شخصیتش جلوه درخششی خاص یافت و در
همه فضائل و کمالات انسانی نه تنها تمام دختران عصر خود را تحت الشعاع قرار داد،
بلکه برای همیشه بهترین اسوه تربیت یافته مکتب اسلام برقرار ماند.

ازدواج فاطمه

آن حضرت در
انتخاب همسر توجهی به مال و ثروت نداشت و آنچه در نظر او مهم بود؛ شخصیت انسانی و
سرمایه اخلاقی شوهر بود. از آن طرف هر یک از رجال قریش، و بزرگان و ثروتمندان
آرزوی وصلت با خاندان نبوت و داشتن همسری مانند فاطمه (ع) را در سر می پروراندند و
گاه بیگاه خواستگاری می کردند ولی پیامبر (ص) با هیچکدام موافقت نمی کرد و می
فرمود: تعیین همسر او با خداست؛ و من منتظر دستور خدا هستم. کسانی هم که پس از
پیامبر (ص) بر مسند خلافت تکیه زندند، یکی پس از دیگری او را خواستگاری نموده و
همان جواب را شنیدند.[2]

درمیان یاران
پیامبر (ص) فقط یک نفر بود که همه حدس می زدند پیامبر (ص) مایل است دخترخود را به
او تزویج کند و او (علی) علیه السلام بود.

اما از آن
طرف حضرت فاطمه سلام الله علیها، فقط روح بزرگ و عظمت اخلاق و ملکات فاضله علی (ع)
برایش اهمیت داشت، نه مال و ثروت او، او می دانست که اگر شوهر از لحاظ اقتصادی تهی
دست باشد، ولی از جهت کمال و صفات برجسته انسانی غنی و توانگر باشد، این توانگری
معنوی و روحی، جای فقر مالی را پر می کند و شیرین ترین زندگی برای آن زن و شوهر
میسر می گردد، اما به عکس اگر امتیاز شوهر فقط از جهت مال باشد ولی از لحاظ روحیات
و اخلاق ناپاک باشد، محیط آن زندگی به کانون عذاب و غم و اندوه مبدل می گردد.

باید گفت
زهرای عالیقدر درباب انتخاب همسر یک بانوی نمونه است و دخترانی که به سعادت آینده
خویش علاقع مند هستند باید در اختیار کردن شوهر از آن حضرت پیروی کنند.

پیامبر اسلام
صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:

«اگر علی بن
اب طالب نبود هیچیک از مردان جهان، همشان فاطمه (ع) نبودند».[3]

فاطمه و
زندگی خانوادگی

او در زندگی
به مسئولیت خطیر خود در زمینه پرورش فرزندان شایسته کاملا آگاه بود چراکه فرزندانش
در آیند، زمامداری و رهبری جامعه اسلامی را به عهده خواهند داشت. و از این رو در
دوران کودکی، روح تقوی و پرهیزگاری را در آنها تقویت می نمود و درس عظمت و فداکاری
به آنها می آموخت.

فداکاری و
گذشت و مجاهدت و کوشش حضرت برای جلب رضایت امیرؤمنان علیه السلام بسیار مهم می
باشد. کارهای داخلی منزل را از قبیل پختن نان و تهیه غذا و شستن لباس و جارو کردن
و سایر امور خانه را با کمال میل و اشتیاق خود انجام می داد و هیچگاه از پسر عم
عزیزش تقاضائی نمی کرد که مبادا او نتواند انجام دهد و ناراحت شود.

او در حدود
8سال در خانه امیرالمؤمنین زندگی کرد که ثمره آن وجود فرزندانی گرانمایه و با
فضیلت مانند حسن ، حسین، زینب و ام کلثوم علیهم السلام بود.

هنگامی که
فرزند خردسال خود، «حسن» را بازی می داد واو را در دست خویش بالا و پائین می
انداخت، چنین می فرمود:

«اشبه اباک
یا حسن* واخلع عن الحق الرسن* واعبد الها ذامنن* و لا توال ذاالاحن».[4]

و با  این جملات کوتاه چهار نکته حساس را به آنان
القا می کرد.

1-مانند پدرت
شجاع و خداپرست باش…

2-از حق دفاع
کن و ریسمان باطل را از گردن آن بردار.پ

3- خدای
احسان کننده را پرستش کن.

4-با افراد
کینه توز دوستی مکن.

او نه تنها
برای فرزندان خود یک مادر نمونه و نسبت به حضرت علی علیه السلام همسری مهربن و در
زمینه خداشناسی و ایمان و عفت و پاکدامنی، بی نظیر بود، حتی برای نشر تعالیم
درخشان اسلام و در راهنمائی زنان مسلمان، کوشش به سزائی مبذول می داشت. تا آنجا که
عایشه با آنکه چندان به دختر پیامبر (ص) علاقه مند نبود، درباره وی چنین می گوید:

«هیچکس در فضیلت
و شخصیت جز پیامبر (ص) برتر از فاطمه (س) نبود».[5]

فاطمه بعد از
پیامبر «ص»

فاطمه زهرا
سلام الله علیها از دوران کودکی پیوسته با حوادث گوناگون و رویدادهای غم انگیز،
یکی پس از دیگری مواجه می شد و غبار اندوه بر صفحه قلب او افشانده و خاطر او را
فسرده و آزرده می ساخت. از دست دادن مادر، مشاهده آزارها و فشارهای بت پرستان مکه
نسبت به پیامبر(ص) وصحنه های دلخراش مدینه و بالاخره رحلت پدر مهربانش پیامبر
اسلام صلی الله علیه و آله  و سلم در سال
یازدهم هجری که هنوز فاطمه (س) به بیست سالگی نرسیده بود، نه تنها فاطمه زهرا (س)
را از دنبال کردن هدفهای پدرش باز نداشت، بلکه روز به روز بر صبر و استقامت او
افزوده می شد.

بعد از واقعه
سقیفه جمعی با آمادگی کامل از نظر تهیه نیروی مبارزه و مقاومت به سوی خانه علی (ع)
حمله بردند.

خانه علی (ع)
غرق در ماتم و عزاست و در غم مرگ پیغمبر 0ص) از آن خانه دائما صدای گریه و ناله و
سوز و گداز شنیده می شود.

فاطمه عزیز
با چشمانی اشکبار و روحی آزرده و قلبی شکسته در کنار فرزندان عزیزش در فراق پدر
ارجمند می نالد و زاری می کند.

علی (ع) که
چشمان اشک آلود فاطمه و فرزندانش را می بیند، دل آزرده اش آزرده تر و چشمان گریانش
گریان تر می گردد، نوه های عزیز پیغمبر(ص) حسن و حسین در سن هفت سالگی و شش سالگی
از گریه و ناله پدر و مادربیش از حد آزرده و غمگین می شوند و در غم جدائی جدشان که
دیگر به منزل آنها نمی آید و آنها را در آغوش نمی گیرد و نوازش نمی کند اشک می
ریزند و ناله می کنند.

خانه فاطمه
(س) غرق عزا و ماتم است اما حساب سیاست از این حسابها جداست.

حکومت جدید
باید مخالفین را بکوبد و فعالیتها ضد حکومت را در هم بشکند گرچه علی و همسرش مورد
تعرض قرار گیرند!![6]

ازاین رو پس
از رحلت پیامبر (ص) دگرگونیهای عمیقی در جامعه اسلامی پدید آمد و فاطمه علیها
السلام در احقاق حق حضرت علی علیه السلام در احقاق حق حضرت علی علیه السلام نقشی
بسیار مهم ایفا نمود و او که معلوماتش از منبع وحی سرچشمه می گیرد یعنی معلم
مستقیم وی شخص پیامبر بوده است، در میان جمعی از بانوانی که از بستگان وی بودند برای
ایراد سخنرانی به سوی اجتماع مهاجر و انصار رفت و از پشت پرده، خطبه ای ایراد نمود
که در عالی ترنی درجه فصاحت و شیوائی قرار دادر و طی آن حقایق بسیار و خدمات
پیامبر (ص) و مقام اهل بیت را بیان نمود.

باید توجه
داشت که آنچه فاطمه (س) آن روز می خواست در مجمع همگانی طرح کند، تنها دفاع از حق
شخصی خود و شکایت از تصرف «فدک» نبود، بلکه فاطمه (س) از آن نطق آتشین هدف مهم تر
و دقیق تری داشت. او می خواست مسلمانان را متوجه عواقب وخیم پشت پا زدن به
دستورهای خداوند و پیامبر (ص) سازد و  آنان
را از هرگونه انحراف از روش پیامبر (ص) برحذر دارد.

سرانجام ضربه
های خرد کننده روحی و جسمی که برآن بانوی بزرگ وارد شده بود، کار خود را کرد و
اندکی پس از رحلت پیامبر (ص) او نیز رخت از این جهان بربست.

بسیاری از
گوشه های زندگی پرافتخار دختر پیامبر برما مبهم مانده است ولی از همه مهمتر
ناشناخته ماندن قبر اوست. و این، با همه ابهامش؛ از دل پردرد زهرا (س) حکایتها
دارد و سند زنده ای است از خشم و نارضائی او از افرادی که او را آزردند و از رسیدن
به حقش، او را باز داشتند.

فرا رسیدن
بیستم جمادی الثانیه، روز ولادت با سعادت صدیقه کبری، فاطمه زهر سلام الله علیها
را به عموم پیروان و ارادتمندان حضرتش، بویژه مقام معظم رهبری و ملت باوفای ایران،
تهنیت و تبریک عرض می کنیم و امید داریم خداوند ما را از شفاعتش در روز جزا محروم
نگرداند.

ضمنا به
بانوان متعهد ایران اسلامی تبریک می گوئیم و امیدواریم همانگونه که این روز فرخنده
و بزرگ را «روز زن» قرار داده اند، بانوان با ایمان با الگو قرار دادن حضرت زهرا
سلام الله علیها در تمام زوایای زندگی، از آن حضرت سرمشق گرفته و رفتار و کردار و
گفتار حضرتش را الگوی خویش قرار دهند تا به سعادت دارین نائل آمده و خیر دنیا و
آخرت نصیبشان گردد.

سخنان
معصومین

خیر دنیا و
آخرت

رسول اکرم
صلی الله علیه وآله و سلم:

«من أعطی
أربع خصال فی الدنیا فقد أعطی خیر الدنیا و الآخره و فاز بحظه منهما: ورع یعصمه عن
محارم الله، و حسن خلق یعیش به فی الناس، و حلم یدفع به جهل الجاهل، و زوجه صالحه
تعینه علی أمر الدنیا و الآخره». (بحارالانوار – ج69- ص404)

هرکه در دنیا
چهار خصلت دارا باشد، بی گمان خیر دنیا و آخرت به او داده شده است و بهترین سهم از
آن برگرفته است:

1- پارسائی و
ورعی که او را از محارم الهی باز دارد.

2- اخلاق
نیکوئی که با آن در میان مردم زندگی کند.

3- بردباری و
حلمی که با آن جهل جاهلان و نادانان را دور کند.

4- همسر
شایسته ای که او را در امر دنیا و آخرت یاری دهد.

رسول اکرم
صلی الله علیه و آله و سلم:

شخصی نزد
حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم آمد و عرض کرد: یا رسول الله! به من کاری را
یاد بده که خدا و بندگان خدا مرا دوست بدارند، اموالم زیاد گردد، بدنم سالم شود،
عمرم دراز گردد و خداوند مرا با تو محشور گرداند.

حضرت فرمود:

«هذه ست خصال
تحتاج الی ست خصال: اذا أردت أن یحبک الله فخفه واتّقه، و اذا أردت أن یحبک
المخلوقون فأحسن الیهم وارفض ما فی ایدیهم، و اذا أردت أن یثری الله مالک
فرکه،  و اذا أردت أن یصح بدنک فأکثر من
الصدقه، و لذا أردت أن یطیل الله عمرک فصل ذوی أرحامک، و اذا أردت أن یحشرک الله
معی فأطل السّجود بین یدی الله الواحد القهار». (بحار – ج85 – ص 164)

شش خصلت است
که نیاز به شش خصلت دارد:

1- اگر
خواستی که خداوند تو را دوست بدارد، پس از او بترس و توای الهی داشته باش.

2- اگر خواست
که بندگان خدا تو را دوست بدارند، پس به آنها نیکی کن و از آنچه در دست آنان است
بی نیاز باش.

3- اگر
خواستی که خداوندا اموالت را زیاد گرداند، زکات اموالت را بپرداز.

4- اگر
خواستی بدنت سالم بماند، بسیار صدقه بده.

5- اگر
خواستی خداوند عمرت را دراز گرداند، پس صلح رحم کن.

6- اگر
خواستی خدا تو زا یا من محشور گرداند، پس سجود را در پیشگاه خدای قهار طولانی کن.

امیرالمؤمنین
علیه السلام:

«جمع خیر
الدنیا و الآخره فی کتما السّرّ و مصادقه الاخیرا، و جمع الشَرّ فی الاذاعه و
مؤاخاه الاشرار». (بحار الانوار- ج71 ص 178)

خیر دنیا و
آخرت در دو چیز گرد آمده است:

1-پوشاندن
اسرار، 2-همنشینی با نیکان و اخیار.

شر دنیا و
آخرت در دو چیز جمع شده است:

1-افشا کردن
اسرار، 2-همنشینی با بدان و اشرار.

امیرالمؤمنین
علیه السلام:

«أربع من
أعطیهنّ فقد أعطی خیر الدنیا و الآخره: صدق حدیث، و أداء أمانه، و عفّه بطن و حسن
خلق». (غرر الحکم)

چهار خصلت
است که به هرکه داده شود، خیر دنیا و آخرت به او داده شده است:

1-راستی در
گفتار، 2-ادای امانت، 3-عفت شکم (بازداشتن شک از حرام)، 4-اخلاق نیکو پسندیده.

امام صادق
علیه السلام:

«ثلاثه أشیاء
فی کل زمان عزیزه: الاخ فی الله، و الزوجه الصالحه الالیفه فی دین اللا، و الوالد
الرشید. و من اصاب الثلاثه فقد أصاب خیر الدارین». (بحارالانوار- ج74- ص282)

سه چیز است
که در هر زمانی کمیاب می باشد.

1-برادری که
برای خدا انسان را دوست بدارد، 2-همسری خوب که برای خدا با انسان زندگی و سازش
داشته باشد، 3-فرزندی شایسته.

و هرکه این
سه را با هم داشته باشد، خیر دنیا و آخرت نصیبش خواهد شد.

دانستنیهائی
از قرآن

قرآن، جامع
تمام خیرات

و قیل للذین
اتقوا ماذا انزل ربکم قالوا خیراً، للذین أحسنوا فی هذه الدنیا حسنه و لدار الاخره
خیر و لنعم دار المتقین* جنات عدن یدخلونها تجری من تحتها الانهار لهم فیها ما
یشاؤون، کذلک یجزی الله المتقین». (سوره نحل، آیات 30 و 31)

– و هنگامی
که از تقوا پیشگان پرسیده می شود که پروردگارتان چه قرآنی فرستاد؟ پاسخ می دهند که
خیرو نیکو قرآنی فرستاد. چرا که نیکوکاران در دنیا خیر خواهند دید و همانا آخرتشان
خیر بیشتر و برتری دارد که چه نیکو خانها ی، خانه اهل تقوا خواهد بود؛ باغهای بهشت
عدن که در زیر آن، نهر ها جاری است و هرچه بخواهند به آنها داده خواهد شد؛ این است
پاداش تقوا پیشگان.

از این آیه
مبارکه چنین برمی آید که عمل کردن به آیات قرآن، موجب سرفرازی دارین می شود و عامل
به آیات قرآن، خیر دنیا و آخرت را می بیند و اگر قرآن بر گروهی حاکم باشد به این
معنی که احکام آن در تمام شئون زندگیشان وارد شود و به آن عمل گردد، بی گمان هم
دنیای شیرین و لذت بخشی خواهند داشت و هم در آخرت، والاترین پاداش به آنان داده
خواهد شد. جالب است که خانه اهل تقوی مفرد آمده ولی توصیف آن به بهشت ها (بصورت
جمع) آمده است. پس اگر ملتی بخواهد هم در دنیا و هم در آخرت سرفراز باشد و خوشبختی
– که گمشده بشر است- را در دو جهان بدست آورد، باید به قرآن باز گردد چرا که عدل و
احسان و به زیستی و سعادت در عمل کردن به قرآن بدست می آید و قطعا اگر در اینجا به
چنین خوشبختی و سعادتی دست یابد، اجر و پاداشش در آخرت به مراتب بالارتر و زیباتر
خواهد بود که در آنجا همه اش نعمت و همه اش سعادت است.

پس خیر در
این آیه اشاره به عمل به آیات قرآنی است و اشراه با این است که هرچه قرآن دستور
داده، عبارت از اعمل حسنه ای است که دنیای شما را شیرین و آخرتتان را شیرین تر و
گواراتر خواهد ساخعت و عامل به این احکام، همان انسان متقی و پرهیزکار است.

در نامه ای
که حضرت امیر علیه السلام به اهل مصر نوشت، آمده است: ای بندگان خدا! بنده خدا اگر
اطاعت از احکام خدا کند و در بازگشت خویش، خیرخواه باشد، نزدیکترین انسان به مغفرت
و رحمت پروردگار است. پس شما را باد به تقوای الهی که تقوا جامع تمام خیرات است و
هیچ خیری جز این نیست و هرکس تقوا داشت، خیر دنیا و آخرت را دریافته است که خداوند
می فرماید:

[و قیل للذین
اتقوا ماذا انزل ربکم قالوا خیرا، للذین احسنوا فی هذه الدنیا حسنه و لدار الآخره
خیر و لنعم دار المتقین].

بنابراین،
معلوم شد که خیر دنیا و آخرت در عمل به قرآن است و عامل به قرآن کسی جز اهل تقوی
نیست یعنی لازمه خوشبختی دراین، وجود ملکه تقوا در انسان است که اگر تقوا بود
سعادت هست و اگر تقوا بود، خیر دنیا و آخرت هست. و چه پاداشی برای تقوا پیشگان
بالاتر از اینکه در آخرت هر چه بخواهند به آنها داده می شود «لهم فیها ما یشاؤون»
یعنی نه تنها بهشت برینی که جوی ها و نهرهای جاری در زیر آن جریان دارد و آن همه
میوه ها و درختان بهشتی در آن وجود دارد بلکه بالاتر اینکه هرچه بخواهند نیز به
آنان داده می شود. از اول خداوند بهشت را با درختان و نهرهایش به عنوان نمونه نقل
کرده است ولی پس از آن یک پاداش کلی متذکر شده که همان «لهم فیها ما یشاؤون» است
یعنی هرچه دل بخواهد ودیده بپسندد برای آنان، حاضر و مهیا می شود.

پس بیائیم
همه با هم دست به دست یکدیگر بدهیم و از آیات و احکام قرآن دفاع کنیم و نگذاریم که
جز قرآن در میان ما حکومت کند. باید با تمام وجود در پی اجرای احکام قرآن در کشور
اسلامیمان باشیم تا هم دنیای خوب و هم آخرت پسندیده ای داشته باشیم. به خدا راه
رسیده به خوشبختی، چه در دنیا و چه در عقبی، تنها و تنها در عمل به قرآن خلاصه می
شود پس نباید از قرآن فاصله بگیریم، بلکه در تمام زوایای زندگی آن را حاکم خود
قرار دهیم.

والسلام

امام خمینی
ثابت و استوار از آغاز تا کنون

دانشگاه

«اگردر
دانشگاه بخواهد آرامش نباشد، این دانشگاه نمی تواند تخصص های متخصصین را پذیرا
باشد، شما اساتید محترم نمی توانید علم خودتان را به دیگران صادر کنید، مگر در یک
محیط آرام، آرامش دانشگاه ها از همه جا لازم تراست. اگر آرامش در دانشگاه نباشد،
تمام زحمت های اساتید به باد فنا خواهد رفت، اگر آرامش در دانشگاه نباشد و در محیط
های تعلیمی نباشد، چطور امکان دارد که متفکران افکار خودشان را به جوانان ما صادر
کنند و مغزهای آنها را متفکر و متخصص بار بیاورند». (24/1/1360)

«این کاری که
شما دانشجوهای عزیز دارید و آن کار توجه به مسائل اسلامی دانشگاه، از امور بسیار
با اهمیت و ارزشمند است و از آن طرف بسیار با مسؤولیت.

آن چیزی که
من به نوع قشرهایی که ملاقات کرده ام سفارش کرده ام و امروز به شما جوان های عزیز
سفارش می کنم و تأکید می کنم این است که انجمن های اسلامی باید توجه کنند که در
بین این انجمن ها از این منحرفین نفوذ نکنند. شما مطمئن باشید که این منحرفین و
منافقین و آنهائی که دستشان از این کشور کوتاه شده است با هر حیله ای که شده است
می خواهند در همه جای کشور خصوصاً در دانشگاه که مرکز علم و مرکز همه جهات کمالی
انسان است، می خواهند نفوذ کنند و چه بسا اشخاصی با ظاهر بسیار صالح و در حضور
شماها بیشتر از شما ها قید و بند اسلام و فریاد «وا اسلاما» می زند، خدای نا
خواسته از منحرفین باشد. آنها همانطوری که شیطان با هر صورتی در می آید و با هر
حیله ای انسان را منحرف می کند، اینها هم شیاطین انسی هستند که به هر صورتی و به
هر شکلی درمی آیند و ممکن است که در بین شما خدای نخواسته یک نفوذی بکنند و اگر
خدای نخواسته یک همچو نفوذی بشود، بدانید که انحراف در پیش است. گرچه به کوتاه مدت
نشود، در دراز مدت انحراف خواهد شد». (6/9/1361)

«امروز که
کشور از استقلال شایسته برخوردار است، قید و بند غرب و شرق و غربزدگان و شرقزدگان
از کشور و دانشگاه گسسته شده است، جوانان عزیز دانشگاهی هرچه بیشتر در کسب علوم و
فنون در اعتلای کشور معظم خود کوشش نمایند و از نفوذ عناصر منحرف و وابسته به چپ و
راست قاطعانه جلوگیری کنند و نگذارند محیط مقدس دانشگاه آلوده به اغراض منحرفان و
وابستگان به اجانب گردد و اگر انحراف و گرایشی به شرق و غرب خدای نخواسته از
اساتید یا دانشجویان مشاهده کردند به ستاد فرهنگی اطلاع دهند و در رفع آن با ستاد
همراهی لازم را بنمایند». (8/6/1362)

«شما باید
کوشش کنید و دانشگاه را اصلاح کنید و احساس کنید که اسلام است که می تواند دانشگاه
را اصلاح کند و اصلاح دانشگاه زمانی آسان است که فرزندانمان را از دوره دانش آمزی
زیر نظر بگیریم که اگر فرزندانما در کودکی درست تربیت شدند، دانشگاه زحمتش کمتر می
شود». (27/1/1364)

«دانشگاه را
باید شما رو به خدا ببرید، رو به معنویت ببرید و همه درس ها هم خوانده بشود، همه
درس ها هم برای خدا خوانده بشود. اگر این را می توانستید که شما برای این کار
بروید و این کار را بکنید در کارتان موفقید، چه برسید به مقصدتان، چه نرسید به
مقصدتان». (19/9/1364)

«اکنون که
دانشگاه ها و دانشسراها در دست اصلاح و پاکسازی است بر همه ما لازم است با متصدیان
کمک کنیم و برای همیشه نگذاریم دانشگاه ها به انحراف کشیده شود و هرجا انحرافی به
چشم خورد با اقدام سریع به رفع آن کوشیم و این امر حیاتی باید در مرحله اول با دست
پرتوان خود جوانان دانشگاه ها و دانشسراها انجام گیرد که نجات دانشگاه از انحراف،
نجات کشور و ملت است.

و اینجانب به
همه نوجوانان و جوانان در مرحله اول و پدران و مادران و دوستان آنها در مرحله دوم
و به دولتمردان و روشنفکران دلسوز برای کشور در مرحله بعد وصیت می کنم که در این
امر مهم که کشورتان را از آسیب نگه می دارد با جان و دل کوشش کنید و دانشگاه
ها  را به نسل بعد بسپرید. و به همه نسل
های مسلسل توصیه می کنم که برای نجات خود و کشور عزیز  اسلام آدم ساز، دانشگاه ها را از انحراف و غرب
و شرق زدگی حفظ و پاسداری کنید، و با این عمل انسانی اسلامی خود دست قدرت های بزرگ
را از کشور قطع و آنان را ناامید نمایید». (وصیت نامه سیاسی الهی)

امام خمینی ثابت و استوار(دانشگاه)

دانستنیهایی ازقرآن(قرآن جامع تمام خیرات)

سخنان معصومین(خیر دنیا و آخرت)

میلاد بزرگ بانوی نمونه

امام باقر(ع) احیاگر مکتب و شکافنده علوم پیامبر

توصیه های بسیار مهم رهبرانقلاب پیرامون مسائل
سیاسی و برقراری روابط باآمریکا

اصول کلی نبوت                                                  
آیت الله جوادی آملی

شرح زیارت امین الله علیه السلام                                 آیت
الله محمدی گیلانی

رهبری و اجتهاد                                                    حجة السلام
و المسلمین محمدی ری شهری

گوش شنوا کجاست؟                                              
حجة السلام والمسلمین محمد تقی رهبر

امام و رسالت نویسندگان                                         حجة
الاسلام  والمسلمین اسدالله بیات

نگاهی به بحران کشمیر                                         دکتر محمدرضا حافظ نیا

تحلیل پدیده های سیاسی                                         سید موسی میرمدرس

اخطار در مورد خطر غفلت ازبسیج                          محسن محمدی معین

چچن اینگوش،قلمرومسلمانان مقاوم                           غلامرضا گلی زواره

پاسخ به نامه ها

نگاهی به رویدادها

رهنمودها

مقام معظم
رهبري حضرت آيت الله خامنه‌اي:

·       
تمامي مديران كشور در
سطوح مختلف بايد رد هر لحظه كار خود به ياد داشته باشند كه اساس نظام ما بر مكتب
اسلام استوار است و در چنين نظامي هدف خدمت، بر پايه تفكر توحيدي است كه مردم براي
پايداري آن جان و مال خود را تقديم كرده‌اند.

·       
در دستگاه اجرائي از
همه تخصص‌ها و توانائي‌ها بايد به نحو احسن استفاده شود، اما هر فردي بايد در
جايگاه خود قرار بگيرد و در رأس آنها تفكر اسلامي غالب شود و در فضاي كاري شما
روحيه حزب اللهي حاكم گردد. 3/6/72

·       
هيچ سياستمدار و ملتي
نيست كه شعارهاي جمهوري اسلامي ايران مبتني بر تأمين عدالت، نفي استبداد و مخالفت
با زورگويي‌هاي استعمار و استكبار را نپذيرد. از اين رو ما بايد پيام ارزش‌هاي خود
را براي جهانيان به درستي تبيين نمائيم. 4/6/72

·       
عقب ماندگي علمي تأسف
آور است اما پيشرفت علمي دليلي بر رستگاري يك كشور و ملت نيست بلكه امروز ملتهايي
وجود دارند كه در اوج علم و پيشرفت هستند اما در فساد و تباهي غوطه مي‌خورند و
دستهاي فساد و فحشا و اعتياد و جنايت، زندگي انسانها را به نابودي كشانده است.
14/6/72

·       
نماز سرچشمه جوشاني
است كه اين همه و بسي فيوضات ديگر را در دل و جان نمازگزار سرازير مي‌كند و از او
انساني روشن ضمير و ثابت قدم و بي دغدغه و اميدوار مي‌سازد. 17/6/72

·       
قضيه فلسطين تمام شده
نيست. قضيه فلسطين به حال خود باقي است. در قضيه فلسطين، نماينده فلسطين، آن امضا
كننده حقير، بدنام، روسياه و علي الظاهر فلسطيني (علي الباطنش را خدا مي‌داند)
نبوده كه برود و يك چيز را بفروشد. مگر ملت فلسطين عرفات است؟ عرفت چه كاره است كه
برود فلسطين را با غاصبين آن معامله كند.

·       
جمهوري اسلامي ايران
حرفش را از زبان امام بزرگوارش و از زبان ملت ايران در اين 15 سال گفته است و باز
هم حرف همان است؛ حق با گذشت زمان كهنه و ناحق نمي‌شود و ظلم با گذشت زمان مشروعيت
پيدا نمي‌كند. چهل و پنج سال پيش ظلمي انجام گرفته است و خانه ملت فلسطين از آنها
غصب شده است. تمامي اين خانه بدون قيد و شرط بايد به ملت فلسطين برگردد. 27/6/72

·       
نماز جمعه يك كانون
اجتماعي در فكر، مشي سياسي عواطف و محبت مردم و در حركت عمومي كشور است لذا ترديدي
نيست كه دشمنان اسلام از پديده‌اي با چنين ويژگيهاي مهم غافل نخواهند بود و به
شيوه‌هاي مختلف عليه آن كار مي‌كنند. 28/6/72

·       
ملت ايران همه روزها
و سراسر تاريخ خود را مديون و مرهون جوانمرداني است كه با حضور فداكارانه خود در
صف دفاع از ميهن عزيز، انقلاب بزرگ خود را پيروز و ملت كهن خود را سربلند و رو
سفيد كردند.

·       
مردم ما بايد آن
روزهاي پر محنتي را كه كشور اسلامي مورد تهاجم دشمنان قرار داشت و در بيرون و درون
مرزها، در لباس‌ها و زير نامهاي گوناگون به ملت و كشور ما جفا و دشمني و خيانت مي‌شد
هرگز از ياد نبرند.

·       
وظيفه قدرداني از
ايثارگران به ويژه، شهيدان فريضه‌اي عيني و هميشگي است. 1/7/72

·       
آمريكا با ابراز و
تكنولوژي گسترده تبليغاتي كه در اختيار دارد افكار عمومي مردم دنيا را نسبت به
تجاوز به ملتهاي تحت ستم و غارت ثروت آنان، فريب داده و فجايع خود را به گونه‌اي
موجه جلوه مي‌دهد و به همين دليل آمريكا نزد ملت ايران و مردم آگاه جهان منفورترين
كشور است و لذا سياست قطعي جمهوري اسلامي ايران عدم رابطه و مذاكره با آمريكاست.
4/6/72

اخبار ايران
و جهان

نگاهي به
رويدادها

جهان اسلام

* نايب رئيس
مجلس كويت بر ضرورت اجراي احكام اسلامي در اين كشور تأكيد كرد.

* سلمان
رشدي: ديگر قادر به زندگي در مخفيگاه نيستم. 18/6/72

* متجاوزان
صرب 3 مسجد را در شمال بوسني تخريب كردند.

* 13 مسلمان
الجزايري به دست نيروي امنيتي در منطقه اخصريه به شهادت رسيدند. 22/6/72

* تيراندازي
ارتش لبنان به مخالفان ساف اسرائيل، 38 كشته و زخمي بر جاي گذاشت.

* 30 مسلمان
انقلابي توسط نيروهاي امنيتي مصر بازداشت شدند.

* محافل
سياسي- مذهبي لبنان خواستار استعفاي دولت اين كشور شدند.

* گروههاي
فلسطيني با اعلام موجوديت “ساف سوم” جبهه جديدي را در مقابل عرفات
گشودند.

* هواداران
عرفات با كمك سربازان اسرائيلي مبارزه با «انتفاضه» را آغاز كردند. 24/6/72

* پخش اذان
از تلويزيون الجزاير ممنوع شد.

* ده گروه
فلسطيني براي مخالفت با موافقتنامه سازش عرفات- تل آويو پيمان بستند. 28/6/72

* چندين
قرارگاه نيروهاي دولتي تاجيكستان به تصرف نيروهاي نهضت اسلامي اين كشور درآمد.

* بدنبال
درگيريهاي شديد نيروهاي امنيتي هند و مبازران مسلمان كشمير حداقل سي نفر كشته شد.
30/6/72

* 14 تن از
مسيحيان تبعه كشورهاي بيلوروسي فدراسيون روسيه به دين اسلام گرويدند.

* سازمان
ملل: 4 هزار مسلمان بوسنيايي در اسارت كرواتها هستند.

* شيمون پرز:
ايران و اسلام مهمترين خطر براي شيوخ عربي است. 5/7/72

* صهيونيستها
در نخستين عمليات سركوبگرانه پس از امضاي پيمان سازش «ساف- تل آويو»، در يورش 11 ساعته
از مواد منفجره، موشك‌هاي ضد تانك و هليكوپتر استفاده كردند. 11/7/72

* در آستانه
برگزاري انتخابات در مصر 11 تن بر اثر ديگري ميان مسلمانان انقلابي و پليس رژيم
مصر كشته و زخمي شدند. 12/7/72

* نظاميان
آمريكا 1300 مسلمان سومالي را به خاك و خون كشيدند.

* رژيم عراق
هورهاي جنوب را به سم آغشته كرد. 14/7/72

اخبار داخلي

* دستگاه
دروگر برنج در مازندران ساخته شد.

* 810 هزار
مهاجر جنگ تحميلي به شهرهاي خود بازگشتند. 18/6/72

* وزارت امور
خارجه: ايران هيچ گونه پيش شرطي را براي مذاكره با امارات نمي‌پذيرد.

* آمريكا در
يك موضعگيري رياكارانه بار ديگر براي بهبود روابط با ايران ابراز تمايل كرد.

* اولين
كنگره بين المللي نفت، گزا و پتروشيمي در اصفهان آغاز به كار كرد.

* مانور
مشترك نيروي دريائي سپاه و ارتش در آبهاي مناطق شمالي و مياني خليج فارس آغاز شد.

* بيش از 145
هزار واحد مسكوني در جريان سيلهاي اخير تخريب شد.

* اولين واحد
توليد برق خورشيدي در كشور مورد بهره‌برداري قرار گرفت. 22/6/72

* رئيس
جمهور: مسلمانان از خيانت “ساف” به انقلاب فلسطين نخواهند گذشت.

* هشتم آبان
ماه به عنوان روز بسيج دانش‌آموزي كشور تعيين شد. 24/6/72

* رئيس جمهور
زنگها را براي 5/17 ميليون دانش آموز به صدا در آورد. 27/6/72

* اولين
سمينار تبيين انديشه‌هاي دفاعي امام آغاز به كار كرد.

* طي بخشنامه‌اي
از سوي دبير كل حمل و نقل هوائي بين المللي (ياتا)، واژه «خليج فارس» در همه نقشه‌هاي
بين المللي شركتهاي هواپيمائي جهان استفاده مي‌شود. 29/6/72

* اولين طرح
مستقل لاستيك ايران با سرمايه ‌گذاري 65 ميليارد ريال در كرمان شروع به توليد كرد.

* ائمه جمعه
سراسر كشور پيمان ذلت‌بار ساف- تل آويو را محكوم كردند.

* 400
كليومتر از ارتفاعات چهارگنبد سيرجان از وجود اشرار مسلح پاكسازي شد.

* ميزان
توليد گندم در كشور از مرز 11 ميليون تن گذشت. 4/7/72

* آقاي هاشمي
رفسنجاني پيرامون راههاي افزايش قيمت نفت، تلفني با فهد گفتگو كرد.

* امارات
آمادگي خود را براي مذاكره مستقيم پيرامون جزاير ايراني اعلام كرد

* معارضين
مسلمان عراقي با حمله به يك گروه از عناصر گروهك منافقين در جاده بغداد- كويت 12
تن از آنان را بهلاكت رساندند. 6/7/72

* بازسازي 82
شهر جنگزده پايان يافت و 5 شهر باقي مانده در حال بازسازي است.

* سقف توليد
نفت ايران در اجلاس اخير «اوپك» از 34/3 به 6/3 ميليون شبكه در روز افزايش يافت.
8/7/72

* نوزدهمين
نمايشگاه بين المللي تهران با سخنان رئيس جمهور آغاز بكار كرد.

* 2 ميليون
نوآموز زير پوشش نهضت سوادآموزي قرار گرفتند. 10/7/72

* استان
خراسان با توليد يك ميليون و 413 هزار تن گندم،‌ مقام اول را در كشور به خود
اختصاص داد.

* جراحي لثه
با استفاده از هيپنوتيزم در ايران براي اولين بار انجام شد. 14/7/72

اخبار خارجي

* يك مرد
مسلح، با حمله به كاخ فهد دو نفر را مجروح كرد.

* حكمتيار
خواستار استعفاي رباني و انحلال دولت افغانستان شد.

* رئيس جمهور
لبنان ملاقات با عرفات را نپذيرفت. 17/6/72

* دو فروند
هواپيماي جنگي (اي- 6) آمريكا در بخش شمالي خليج فارس سقوط كرد.

* آمريكا
بانك جهاني را مجبور به قطع وام به ايران كرد.

* نيروهاي
آمريكايي در يك كشتار وحشيانه 450 سوماليايي را در موگاديشو به خاك و خون كشيدند.

* چين خواهان
پرداخت 93/12 ميليون دلار غرامت «كشتي ينهي» از سوي آمريكا شد.

* صدر اعظم
آلمان: انزواي بين المللي ايارن كمكي به صلح نمي‌كند. 20/6/72

* انفجار
مهيب در دهلي 12 كشته و 36 زخمي بر جاي گذاشت.

* اسحق
رابين: با عرفات شرط كردم جلوي انتفاضه را بگيرد. 21/6/72

* سند خفت
بار تسليم عرفات در برابر اسرائيل همزمان با اعتصاب و كشتار در فلسطين و لبنان
امضاء شد. 23/6/72

* رهبران
بوسني و كرواسي در مورد برقراري آتش بس به توافق رسيدند.

* با امضاي
توافق  ننگين غزه- اريحا، رقابت كشورهاي
عربي براي برقراري روابط با رژيم صهيونيستي آغاز شد.

* كلينتون در
مراسم امضاي قرار داد سازش گفت: “قرآن به مسلمانان مي‌گويد هرگاه دشمن به طرف
صلح متمايل شد شما نيز به طرف صلح تمايل كنيد!” 24/6/72

* نيروهاي
ويژه آمريكا به سوي نيروهاي ايتاليايي سازمان ملل در سومالي آتش گشودند. 25/6/72

* آخرين گروه
نظاميان روسي پس از 54 سال حضور نظامي، خاك لهستان را ترك كردند.

* ژنرال
«ممدوح محمد عبدو» به ضرب گلوله افراد ناشناس در «اسوان» مصر به هلاكت رسيد.

* نيروي
هوائي فيليپين جنوب اين كشور را بمباران كرد. 29/6/72

* آمريكا از
اردن خواست مطالب ضد اسرائيلي را از كتابهاي درسي آن كشور حذف كند.

* نخستين
هيئت رسمي صهيونيستي وارد تونس شد.

* قطعنامه
استقرار صلح در افغانستان تصويب شد.

* همكاري
اطلاعاتي شاه حسين با رژيم صهيونيستي فاش شد.

* واشنگتن
تايمز: فرهنگ آمريكا بر پايه ابتذال استوار است. 31/6/72

* پارلمان
روسيه، يلتسين را به مرگ محكوم كرد.

* در پي توافق
ساف با اسرائيل، عرفات يك اتومبيل 250 هزار دلاري ضد انفجار از آمريكا جايزه گرفت.
1/7/72

* جمهوري
آذربايجان رسماً به عضويت جامعه كشورهاي مستقل مشترك المنافع درآمد.

* آموزش زبان
و ادبيات فارسي در مدارس تاجيكستان اجباري شد.

* عرفات
دستور توقف عمليات فلسطيني عليه صهيونيستها را صادر كرد.

* ورود ارتش
به مسكو اوضاع روسيه را بحراني‌تر كرد. 3/7/72

* مخالفان
يلتسين با شعار مرگ بر آمريكا خواستار محاكمخ وي شدند.

* 89 نوجوان
بوسنيائي در فلسطين اشغالي مفقودالاثر شدند.

* پاكستان
براي جلب كمكهاي آمريكا برنامه هسته‌اي خود را متوقف رد.

* رئيس پليس
رشوه خوار در چين به اعدام محكوم شد. 4/7/72

* هفت كشور
صنعتي با صدور بيانيه‌اي از يلتسين حمايت كردند.

* سفارت
آمريكا در كامبوج پس از 18 سال بازگشائي شد.

* بازداشت
مخالفان يلتسين در روسيه آغاز شد.

* شركت
هواپيمائي انگليسي «بريتيش ايرويز» از سوار كردن «سلمان رشدي» خودداري كرد. 6/7/72

* كلينتون:
آمريكا قصد رهبري جهان را دارد!

* رئيس ستاد
نيروهاي مسلح آمريكا: ايران براي آمريكا خطرناك است حتي اگر با آن درگير نباشيم.

* پطروس
غالي: اهداف سياسي سازمان ملل بر سياست خارجي آمريكا منطبق است!

* پارلمان
روسيه خواستار مذاكره با نمايندگان يلتسين شد. 8/7/72

* زلزله در
هند 28 هزار قرباني گرفت.

* درگيري
ميان ارتش سريلانكا و چريكهاي تاميل 300 كشته بر جاي گذاشت.

* وليعهد
اردن با وزير خارجه رژيم صهيونيستي در كاخ سفيد مذاكره كرد. 10/7/72

* تاچر:
اروپا با توجه به پرونده ننگين خود در بوسني نبايد از حقوق بشر دم بزند. 12/7/72

آذربايجان

مرز و بوم
شيعيان مظلوم

غلامرضا گلي
زواره

جمهوري
آذربايجان از مناطق مسلمان نشين قفقاز است كه داراي تاريخ و فرهنگي غني و كهن مي‌باشد
و در حفظ و صيانت دين و باورهاي خويش نقش مهمي را عهده‌دار بوده است. اين ناحيه
بدليل واقع شدن در ساحل بحر خزر و استقرار بين شرق و غرب محل تلاقي و تبادل تمدنها
و فرهنگهاي گوناگون بوده و طي قرون متمادي در زمينه‌هاي فرهنگي، علمي و سياسي، از
اهميت ويژه‌اي برخوردار بوده است.

اين سرزمين
نسبتاً كوهستاني كه داراي آب و هوايي معتدل مي‌باشد و از 8 رودخانه بزرگ و حدود
1200 روخانه كوچك و چشمه‌هاي متعدد بهره‌مند است به لحاظ مناظر طبيعي و پوشش گياهي
پرجاذبه بوده و 4200 گونه گياهي در آن قابل مشاهده است.

جغرافي‌دانان
مسلمان در آثار خويش لفظ آذربايجان را به سرزمين جنوب ارس و لفظ اران را به بخش
شمالي ارس تا دربند و كوههاي قفقاز و مرز گرجستان، اطلاق نموده‌اند، ابن فقيه در
كتاب «البلدان» ابن خرداذ به در «المسالك و الممالك» و «ابن حوقل» در «صورة الارض»
خود چنين نظري دارند. در كتاب «حدود العالم من المشرق الي المغرب» كه در سال 372
هـ ق تأليف شده، آمده كه آذربايجان، اران و ارمينيه سه ناحيه مي‌باشد.[1]

ابوالقاسم بن
احمد جيهاني نيز اين سه منطقه را از يكديگر تفكيك كرده است.[2]

مقدسي در
خصوص سرزمين رحاب مي‌نويسد: من اين سرزمين را به سه خوره بخش كرده‌ام. نخستين آنها
از بالاي درياچه اران [الران] است سپس ارمينيه و در پايان « آذربايجان» باشد.[3]
مسعودي نيز در «مروج الذهب» از اين مناطق بطور جداگانه اسم مي‌برد.[4]

* بيداري
اسلامي در جمهوري آذربايجان

نخستين بار
«حذيفة بن يمان» فرمانده سپاهيان اسلام به آذربايجان يورش برد و چنانچه «واقدي» در
مغازي خود مي‌گويد اين خطه توسط مغيرة بن شعبه در سال 20 هجري فتح گرديد. «بلاذري»
از منابع ديگر نقل مي‌كند كه وليد به عقبه به همراه اشعث بن قيس به آذربايجان
آمدند. اشعث بتدريج اين سرزمين را فتح نمود و گروهي از مسلمانان را در اين نواحي
اسكان داد تا افراد بومي را به سوي اسلام دعوت كنند.[5]
اشعث در زمان حضرت علي(ع) والي آذربايجان بود كه نحوه حكمراني وي مورد انتقاد شديد
حضرت علي(ع) قرار گرفته است. با ضميمه شدن آذربايجان به قلمرو اسلامي، اهالي
بتدريج آئين جاوداني اسلام را پذيرا شدند، اما طوايف غُز كه در قرون هفتم و هشتم
باين نواحي سرازير شدند، در اواسط قرن دهم ميلادي اسلام آوردند.

هنگامي كه روسها
به آذربايجان دست يافتند با وضع قوانين تبعيض آميز و اقدامات تنبيهي و به آتش
كشانيدن اموال مردم، مي‌كوشيدند تا مسلمانان را تحت شرايط سختي قرار دهند، ولي در
پايان قرن هيجدهم از كينه ورزي روسيه نسبت به افراد مسلمان كاسته شد و مسلمانان در
بر پايي آيين‌هاي مذهبي و شعائر ديني آزادي داشتند.

با اين حال
مردم آذربايجان چون ديگر افراد مسلمان در امور سياسي و اداري نقشي نداشتند و از
استبداد تزارها در امان نبودند و دولت روسيه در قرن نوزدهم ميلادي به بهانه
اصلاحات فرهنگي، با باورهاي مذهبي مردم به مبارزه برخاست و از آنجا كه تعاليم
مذهبي هرگونه سلطه كفار را نفي مي‌نمود، مسلمانان براي دفع اين تهاجم فرهنگي با
استواري خاصي از خود مقاومت نشان دادند.

پس از انقلاب
اكتبر 1917 م كه بلشويكها قدرت را در دست گرفتند، حكومتي را بر شوروي سابق حاكم
نمودند كه بر ايدئولوژي ماركسيستي استوار بود و تعارض علني با مذهب، از اهداف مهم
آن بود.

اعمال فشار
به روحانيون و افراد مؤمن و متهم كردن اين افراد تحت عناوين: ضد انقلاب، خرابكار و
جاسوس. جلوگيري از تعليمات مذهبي با وضع قوانين ويژه. گنجانيدن تعليماتي در برنامه
درسي مدارس به نحوي كه ذهن كودكان را نسبت به مذهب نظير انجمن دانش و باشگاههاي بي
ديني و طرح آموزش ماده گرايي علمي و اشاعه تفكر ضد ديني كه گاهي متأسفانه با كمك
گرفتن از مفتيان وابسته، براي اين حاكميت ضد ديني، توجيه شرعي مي‌آورد.[6]

يكي از
مبارزات دولت ماركسيستي با مذهب به صورت شكنجه‌هاي بسيار وحشتناك بروز مي‌يافت كه
به برخي از اين جنايات اشاره مي‌شود:

كوبيدن
ميخهاي آهنين در كاسه سرزندانيان، نفت پاشيدن بر روي زندانيان مسلمان و آتش زدن
آنان، كاسه سر زندانيان را بين صفحات آهني گذاشته و اين صفحات را به برق وصل مي‌نمودند،
روغن جوشيده را بر سر و روي مسلماني كه به جرم ديانت محكوم شده بود مي‌ريختند. سر
افراد را به يك وسيله نقليه وصل و پاي آنان را به وسيله نقليه ديگر بسته و اين دو
را در جهت عكس هم حركت مي‌دادند و…[7]

با وجود اين
همه شكنجه و مخالفت علني با مسلمانان، رژيم ماركسيستي موفق به جدا نمودن مردم از
مذهب نشد و باورهاي اسلامي بيش از گذشته در قلوب مردمان اين سامان رسوخ يافت و
تنفر مردم از نظام الحادي افزون گرديد و اعتقادات ديني، آنان را براي مبارزه با
عوامل حكومتي قوي‌تر نمود و اسلام حتي در بين گروههايي از مردم آذربايجان كه
تمايلات قوي ديني ندارند به عنوان بخشي از هويت آنان تلقي گرديد و اينان حمله به
نهادهاي اسلامي را هجوم بر عليه هويت ملي، مي‌دانند و در وضع كنوني كه با حمايت
استكبار، آذربايجان مواجه با بحراني عميق شده؛ مردم راه رهايي از اين معضل را در
دين و باورهاي مذهبي و گرايش‌هاي معنوي جستجو مي‌كنند.

غرب و
دولتهاي مرتجع منطقه كه از چنين بيداري اسلامي سخت نگران شده‌اند مي‌كوشند تا با
بهره‌گيري از بحران سياسي و دامن زدن به تشنج‌هاي منطقه‌اي، به تبليغلت ضد ديني در
منطقه دامن زده و حركتهاي غير مذهبي و خالي از محتواي اسلامي را تقويت كنند.

* شيعيان
عاشق

اكثريت سكنه
آذربايجان پيرو آيين پرصلابت تشيع مي‌باشند و آنان اين اعتقاد را در مراسم ولادت و
نامگذاري اعياد و مراسم و سنت‌هاي اجتماعي بروز مي‌دهند. مراسم عزاداري براي حضرت
اباعبدالله الحسين(ع) را با شكوه ويژه‌اي برگزار مي‌كنند و براي سلامتي كودكان،
آنان را از زير پرچمهاي عزاداران امام حسين(ع) عبور مي‌دهند. اين مراسم در شرايط
اختناق در خانه‌ها برگزار مي‌گرديد و مراسم شادي در ايام محرم و صفر تعطيل مي‌شد.

قرآن در نزد
مسلمانان جايگاه و احترام والايي دارد و با شنيدن نام حضرت محمد(ص) با دست به صورت
خود كشيده و صلوات مي‌فرستند. هر سال در روز عاشورا دهها هزار نفر در كنار مقبره
رحيمه خانم (كه عقيده دارند خواهر حضرت فاطمه معصومه(س) است) اجتماع نموده و به
سوگواري مي‌پردازند.

در سالگرد
پيروزي انقلاب اسلامي ايران به جشن و سرور پرداخته و كوچه و بازار را چراغاني مي‌كنند.
در غم از دست دادن شهيد مظلوم دكتر بهشتي 40 روز سوگواري كردند. خاك ايران را مي‌بوسند
و به ياد شهيدان ايران در رود ارس وضو مي‌گيرند و تأثر خود را از زيارت ننمودن
حضرت امام خميني(ره) اعلام مي‌دارند.

آرم جمهوري
اسلامي ايران را به نشانه ديانت و مذهبي بودن بر سنگ مزار اموات خويش حك مي‌نمايند،
قرآن اهدايي فهد را پس داده و با كمال ميل قرآنهايي را كه از سوي ايران تهيه شده و
داراي آرم جمهوري اسلامي است حتي با مبالغي گزاف، تهيه مي‌كنند.

اهل سنت
آذربايجان كه تابع فقه حنفي هستند مسجد جامعي بنام مسجد آجاربك دارند. پيروان تسنن
در شهرهاي شكي، شاماخي، گوي چاي و اطراف شهر قبا سكونت دارند.

بر خلاف اين
باورهاي عميق ديني و گرايش مذهبي، در مواردي بدليل فشار و سلطه 70 ساله كمونيسم و
ضعف تبليغات عميق مذهبي، امكان رشد حركتهاي غير مذهبي در اين سرزمين تقويت شده و
اين پديده براي رستاخيز اسلامي مانعي جدي به شمار مي‌رود. حزب كمونيست سابق، جبهه
ملي آذربايجان، حزب سوسيال دموكرات آذربايجان و رهبران مسلمانان چهار نيروي مهم
داخلي آذربايجان هستند كه در ميان اينها، نقش افراد مسلمان در مسايل سياسي و اداري
تا حدودي ضعيف شده و احزاب ملي كه از سوي تركيه حمايت مي‌شوند و تشكيلات ضد ديني
يا لائيك با حمايت استكبار چون علفهاي هرزي در اين گلستان تشيع، در حال روئين مي‌باشند.

بر اثر اين
حركتهاي غير مذهبي، فرهنگ مبتذل غرب از طريق تركيه وارد منطقه شده و در
ويدئوكلوپها بدترين فيلمها نمايش داده مي‌شود، زنهاي روسي نيز در صدد به فساد
كشيدن جوانان مسلمان مي‌باشند و اين برنامه‌اي است كه از سوي دولت روسيه حمايت مي‌شود
تا از اين طريق گرايش‌هاي معنوي مردم را به تحليل برده و به اهداف شوم خويش دست
يابد.

توليد شراب و
خريد و فروش مشروبات الكلي نيز امري معمولي شده و بين عده‌اي از مردم فاقد قباحت
است. بي حجابي نيز حركت وقيحانه‌اي است كه چون آفتي زنان اين خطه را مورد تهديد
جدي قرار داده و احتمال دارد در آينده تأثير منفي خود را در جامعه مذهبي آذربايجان
نشان دهد.

* مسايل
سياسي آذربايجان

رقابت پنهان
بازيگران سياسي يعني آمريكا و روسيه از يك سو و سياست‌هاي حاكم بر اين جمهوري در
نحوه بهر‌ه‌گيري از شرايط سياسي در جهت دست‌يابي به منافع ملي و اسلامي از سوي
ديگر، به آذربايجان ناگواريهايي را تحميل نموده است. بنيان‌هاي اصيل مذهبي و
اعتقادات اسلامي مردم به همراه همجواري اين منطقه با جمهوري اسلامي ايران و شرايط
ژئوپليتيكي موجب آن گشته تا استكبار و در رأس آن آمريكا نسبت به تحولات سياسي اين
جمهوري حساس باشد و احياناً به تحركات و تشنجاتي دامن بزند.

وجود منافع
غني نفت و واقع شدن آذربايجان در ساحل غربي بحر خزر و اينكه مي‌تواند مدخلي براي
ورود غرب به آسياي ميانه باشد و از اين طريق اهرمهاي فشار را بر عليه ايران بكار
گيرد، موجب آن گشته تا آمريكا در منطقه سرمايه‌گذاري‌هاي سياسي و فرهنگي به عمل
آورد و حلقه‌اي از زنجير امنيت با گرايش به غرب در آن پديد آورد. بكار بردن
ديپلماسي بازدارنده در مقابل تلاشهاي جمهوري اسلامي ايران مبني بر ايفاي نقش
ميانجي صلح و مورد اعتماد آذريها و ارامنه در بحران قره‌باغ از جمله واكنش‌هاي
لجوجانه آمريكاست.

معاون كميته
هماهنگي كمكهاي آمريكا به جمهوري مشترك المنافع طي مصاحبه‌اي اعلام نمود: «واشنگتن
از الگو قرار گرفتن تركيه براي جمهوريهاي آسياي ميانه حمايت مي‌كند»[8]
در راستاي چنين سياستي است كه تركيه مشغول سرمايه‌گذاري فرهنگي و فكري در
آذربايجان است تا موقعيت و نفوذ خود را در منطقه عميق ساخته و بتواند بيش از گذشته
بر تصميمات و تحركات اين جمهوري تأثير بگذارد، تمام تلاش تركيه در اين جهت است كه
چهره‌هاي سياسي، فرهنگي مسلمان مجالي براي عرضه انديشه‌ها و تفكرات اسلامي خود در
بافت اجتماعي و سياسي آذربايجان نداشته باشند.

در اين
راستا، تركيه ضمن تربيت نيروهاي متخصص و فني و اعزام آنان به آذربايجان، فليمهاي
مبتذل توليد نموده و از طريق باكو آنان را پخش مي‌كند.

دولت تركيه
در سالهاي اخير تلاش نمود تا بين آذربايجان و رژيم اشغالگر قدس، روابط ديپلماتيك
برقرار شود و انعقاد توافق‌نامه بين باكو و تل آويو، خينت بزرگ سياسي بود كه با
تحريك و تشويق زمامداران لائيك تركيه صورت گرفت.

سياستهاي
افراطي و ناسيوناليستي ابوالفضل ايلچي بيك در طول يك سال اخير كه در جهت منافع
آمريكا و تركيه بود، اختلاف بين احزاب و گروههاي دموكرات و مذهبي را تشديد نمود كه
ارمغان شوم آن تضعيف جبهه آذربايجان و پيشروي ارتش ارمنستان در خاك اين كشور تازه
از بند رسته بود. سرنگوني ابوالفضل ايلچي بيگ رئيس جمهور آذربايجان و فرار وي به
نخجوان و رأي عدم اعتماد 93% مردم اين جمهوري به سياستمدار متواري شده، از مظاهر
شكست ديپلماسي تركيه و آمريكا در منطقه است. آري مسلماناني كه نفرت خود را از
الحاد با تمامي وجود اعلام كردند نمي‌توانند شاهد و ناظر رشد نوع ديگري از كمونيسم
كه همان لائيك و بي قيدي مذهبي است باشند. گرايش‌هاي مذهبي همچنان هويت ملي اين
جمهوري را تشكيل مي‌دهد و بين مسائل مذهبي و ملي آنان پيوندي عميق وجود دارد.

* معضل قره‌باغ

نخستين بار
حمدالله مستوفي، مورخ قرن هشتم هجري به نام «قره‌باغ» اشاره نمود.[9]

اين قلمرو
قبل ازمسيحيت و در قرون اوليه بعد از ميلاد حضرت عيسي(ع) به عنوان سرزمين تاريخي
«آرت سخ» (Artsak)
ناميده مي‌شد و همچون ديگر سرزمينهاي قفقاز بخشي از امپراطوري ايران قبل از اسلام،
قلمداد مي‌گرديد. با ظهور و نشر اسلام، «قره‌باغ»[10]
به عنوان بخشي از امپراطوري اسلام، به حساب آمد.

سپاهيان مغول
در قرن سيزده ميلادي و تيموريان در قرن چهاردهم، قره‌باغ را اشغال نمودند و در طي
دهه دوم قرن هفدهم، ساكنين اين منطقه مبارزاتي را بر عليه دولت عثماني آغاز كردند
و مقارن با سلطنت نادرشاه افشار 5 ايالت از ولايات قره‌باغ كوهستاني، خودمختار
شدند. منابع ايراني و آذري عقيده دارند كه در عصر قاجاريه با كوچ اجباري خانوارهاي
ارمني ساكن ايران به اين منطقه، قره‌باغ ارمني نشين شد، در اين عصر (اواسط قرن
هيجدهم) قره‌باغ يكي از واحدهاي دولت قاجار به شمار مي‌رفت كه با پيوستن قره‌باغ
كوهستاني به قره‌باغ تاريخي، خانات قره‌باغ بوجود آمد كه با انعقاد معاهده تركمن
چاي بين ايران و روسيه و تسلط قواي روسي بر اين ناحيه، خانات قره‌باغ منحل و در
سال 1822 ميلادي ايالت قره‌باغ، تشكيل شد. پس از سال 1828 م با تركيب مناطق
اليزابت پل و شوشا با يكديگر، منطقه «زنگه زور» بوجود آمد كه با الحاق زنگه زور و
جوانشير به جمهوري ارمنستان در ناحيه باقي مانده ايالت، استاني تحت عنوان «ناگورنو
قره‌باغ» پديد آمد. در دوران كوتاه استقلال جمهوريهاي ارمنستان، گرجستان و
آذربايجان جمهوري آذربايجان مدعي مالكيت بر قره‌باغ بود كه ارمني‌هاي ساكن قره‌باغ
در مقابل اين ادعا، واكنش سختي نشان دادند، اين واكنش با هجوم دولت عثماني به
منطقه، خنثي گرديد.

در اوايل دهه
1920، ارمني‌هاي ساكن قره‌باغ با حمايت ارمنستان بر عليه حكمرانان آذربايجان قيام
كرده و اين جريان منجر به جنگي تمام عيار بين ارمنستان و آذربايجان شد. در تابستان
1921 م در دوران استالين ناگورنو قره‌باغ و نخجوان رسماً به عنوان جزيي از جمهوري
آذربايجان قلمداد گرديد و طي حكمي در 24 ژوئيه 1923 و منطقه خودمختار قره‌باغ
موجوديت يافت. طبق مفاد اين حكم، منطقه ياد شده قسمت كوهستاني بخشهايي از
آذربايجان را در بر مي‌گرفت كه شامل قره‌باغ قديمي و بخش كوچكي از كوباتلينسك (كه
قبلاً جزو زنگه زور محسوب مي‌شد) بود.[11]

مرزهاي
ناگورنو قره‌باغ طوري ترسيم گرديد تا ارامنه اكثريت خود را در اين منطقه حفظ كنند.
با اين حركت استالين، شرايط وخيمي پيش آمد كه باعث تداوم كينه جويي و رقابت بين
ارمنستان و آذربايجان گرديد و آنقدر اين دو جمهوري درگير مناقشه بر سر قره‌باغ
شدند كه از فشارهاي دولت ماركسيستي غافل گشتند.

ايالت
ناگورنو قره‌باغ فعلي با مساحت حدود 4400 كيلومترمربع در جنوب غربي آذربايجان قرار
دارد و به 5 ناحيه عمده تقسيم مي‌شود و دو شهر و 7 شهرك دارد. طبق آمار سال 1989
ميلادي حدود 190000 نفر سكنه داشته كه 77% آن ارمني و 5/22% آذربايجاني بوده‌اند.[12]
انواع سنگهاي ساختماني و منابع فلزي جزء معادن اين منطقه هستند و انگور، پنبه و
غلات در آن بدست مي‌آيد. پرورش گوسفند، تربيت كرم ابريشم و كندوداري در آن رواج
دارد.[13]

با روي كار
آمدن گورباچف در 11مارس 1985 م به عنوان رهبر جديد شوروي و اعلام سياستهاي
پرسترويكا و گلاسنوست ارامنه قره‌باغ در خصوص سرنوشت خويش، عكس العمل نشان دادند و
در پاييز 1987 م با انجام تظاهراتي در «استپاناكرت» (مركز ناگورنو قره‌باغ)
خواستار الحاق اين منطقه به ارمنستان شدند و با ارسال طوماري حاوي هشتاد هزار
امضاء خطاب به ديوان عالي شوروي سابق، از خواسته خود دفاع كردند، در ژوئن 1988 م
شوراي عالي ارمنستان به اتفاق آراء، پيوستن قره‌باغ به ارمنستان را اعلام كرد كه
قوه مقننه آذربايجان چنين تصميمي را بي اساس و مردود اعلام نمود.

از اين
تاريخ، بحران قره‌باغ شكل حادتري بخود گرفت و طي سالهاي (1981-1988) جنگ ميان دو
قوم آذري و ارمني وارد مرحله جدي‌تر شد، مسكو در ظاهر نسبت به اين بحران، ادعاي بي
طرفي داشت ولي بتدريج جانب ارامنه را گرفت. اقدامات دولت مركزي به نفع ارامنه و بر
عليه آذري‌ها، خشم مسلمانان اين جمهوري را موجب گرديد و باكو صحنه اصلي تظاهرات شد
و آذريهاي مسلمان آشكارا خشم و نفرت خود را از عملكرد كرملين اعلام نمودند، حكومت
مركزي به جاي توجه به خواست مردم آذربايجان، فاجعه كشتار باكو را در سال 1990 م
بوجود آورد كه منجر به شهادت 3500 نفر مسلمان آذري گرديد. با فروپاشي شوروي و
همزمان با بروز ناآراميهاي سياسي در جمهوري آذربايجان، نيروهاي ارمني با گشودن دو
جبهه جديد، خشن‌ترين حملات خود را عليه اين سرزمين اسلامي آغاز كردند. حملات ارامنه
منجر به اشغال شهر آذري نشين «شوشا» در «دالان لاچين» گرديد و با تصرف اين گذرگاه،
ارامنه موفق شدند قره‌باغ را به ارمنستان متصل نمايند.

ايران با
تلاش صادقانه‌اي موفق شد آتش بس پايداري را به مدت دوازده روز در بهار سال 1371 ش
بين ارمنستان و آذربايجان ايجاد كند كه با تحريك استكبار و كاستن نقش مؤثر جمهوري
اسلامي از سوي دشمنان نامرئي اين آتش بس شكسته و جنگ با شعله‌هاي افزونتر آغاز شد،
در وضع فعلي ارتش ارمنستان تعدادي از شهرها، روستاها و مناطق استراتژيك جنوب غربي
آذربايجان را به تصرف خود درآورده و دهها نفر مسلمان غير نظامي را در نقاط تحت
اشغال به شهادت رسانيده است، رد اين اوضاع نابسامان، روسيه از آب گل آلود ماهي مي‌گيرد
و به بهره‌برداري از اوضاع ناهنجار، درصدد توسعه منافع خود در منطقه قفقاز مي‌باشد.

* نگاهي به
جمهوري خودمختار نخجوان

نخجوان كه در
برخي منابع بصورت «ناخ جاوان» آمده، سرزميني است كهن كه بر حسب عقيده عده‌اي، حضرت
نوح(ع) پس از طوفان معروف- كه عذاب خداوند بود- در آن مسكن گزيد. بطلميوس آن را
«ناكسوآنا» (Naxouana)
ضبط كرده و در منابع اسلامي به صورت «نشوي» (نشوه) آمده است. ياقوت حموي آن را
موضعي از ولايت آذربايجان مي‌داند.[14]
«لسترنج» مي‌نويسد: «نخجوان همان «نشوي» در نزد جغرافي‌نويسان عرب است كه در كتب
ذكر آن مكرر ‌آمده است.»[15]
بلاذري بناي نخجوان را به خسرو انوشيروان نسبت مي‌دهد.

نخجوان در
قرن هفتم ق-م بخشي از اراضي دولتهاي ماناوماد بود. در اوايل قرن اول هجري نخجوان
به دست لشكريان اسلام به فرماندهي «جيب بن مسلمه فهري» فتح گرديد.[16]
در قرون دهم و يازدهم ميلادي مورد هجوم غزان و در اوايل قرن سيزدهم ميلادي
هدف  تهاجم مغولان قرار گرفت. از سال 1501
م (907 هـ ق) نخجوان تحت حاكميت صفويان درآمد و در قرون 16 و 17 ميلادي كه مصادف
با جنگهاي ايران و عثماني بود، اراضي نخجوان به صحنه منازعه بين سپاهيان اين دو
دولت تبديل شد.[17]
در طي جنگهاي ايران و روس در سالهاي 1826-1828 م نخجوان از سوي ارتش روسيه تزاري
اشغال گرديد و طبق «معاهده تركمانچاي» اراضي اين سرزمين به تصرف دولت روسيه درآمد.[18]

در مارس 1921
م نخجوان به صورت بخشي از جمهوري آذربايجان درآمد و در نهم فوريه 1924 م به صورت
جمهوري خودمختار تأسيس يافت. نخجوان با وجود آنكه در جنوب ارمنستان واقع شده از
لحاظ اداري و جغرافيايي به آذربايجان تعلق دارد.[19]

مساحت نخجوان
5500 كيلومترمربع است و با ارمنستان در شمال 224 كيلومتر، با تركيه 11 كيلومتر(در
غرب) با ايران (در جنوب) 163 كيلومتر مرز مشترك دارد. به 5 منطقه اداري- كشوري
تقسيم مي‌شود و سه شهر و سه شهرك و 250 روستا دارد و مركز حكومت آن نخجوان مي‌باشد.
سيصد هزار نفر سكنه دارد كه 95% آن آذري هستند.

در زمان سلطه
ماركسيستها، شيعيان اين سامان تحت فشارها و تنگناهاي شديدي بودند و كليه اماكن
مذهبي و مساجد آنان تخريب و به مراكز غير مذهبي تبديل گرديد و امروزه كمتر آثار
معماري اسلامي در اين جمهوري به چشم مي‌خورد. كه از گرايش مذهبي حكايت كند.
فروپاشي نظام كمونيستي و عدم پيش‌بيني برنامه‌هاي اقتصادي و مشخص نبودن وضع مالكيت
به همراه بحرانهاي سياسي آذربايجان و تهاجم نظامي ارمنستان، وضع اسفناكي را بر اين
سرزمين حاكم نموده است.[20]

* سيماي
اقتصادي آذربايجان

توليدات
كشاورزي در آذربايجان بدليل شرايط مناسب آب و هوايي و موقعيت جغرافيايي متنوع است.
مهمترين اين محصولات عبارتند از: انگور، پنبه، مركبات، چاي سبز، ميوه، سبزيجات،
غلات، زيتون و زعفران. بخش كشاورزي يك سوم توليدات ناخالص ملي را به خود اختصاص
داده است، متأسفانه بخش عظيمي از انگور اين جمهوري به شراب تبديل مي‌شود كه در
داخل اين كشور، روسيه و جمهوريهاي ديگر قفقاز به فروش مي‌رسد.

نفت خام، گاز
طبيعي، سنگ آهن، بوكسيت و انواع سنگهاي ساختماني از جمله منابع معدني اين جمهوري
است كه در بين اين منابع، نفت از اهميت ويژه‌اي برخوردار مي‌باشد. سابقه استخراج
نفت در آذربايجان به قرن نوزدهم ميلادي مي‌رسد و بخاطر استخراج منابع نفتي، وضع
اقتصادي آن متحول گرديد و بتدريج به سوي توسعه صنعتي و شكوفايي اقتصادي گام
برداشت. كل ذخاير نفتي آن به 3/3 ميليلارد بشكه مي‌رسد ولي اخيراً بدليل بحرانهاي
داخلي و تداوم كشمكشها و دخالت نظامي ارمنستان استخراج و صدور نفت آن به ميزان
قابل توجهي سير نزولي يافته است.

آب و هواي
معتدل، شرايط مناسب اقليمي و مراتع سرسبز، سبب توسعه دامپروري در آذربايجان مي‌ّاشد
و پرورش گوسفند، بز، بوفالو، شتر و اسب در آن بطريق سنتي رواج دارد[21]،
كندوداري و تربيت كرم ابريشم نيز شغل عده‌اي از مردمان اين سامان است. همچنين
بدليل مجاورت با درياي خزر شيلات و ماهيگيري در آن توسعه يافته است.

علاوه بر
صنايع وابسته به نفت انواع صنايع آهن و فولاد، الكترونيك، صنايع نساجي و توليد
آلومينيوم در اين جمهوري استقرار دارد.

در آذربايجان
متجاوز از 1200 كيلومتر خطوط راه آهن وجود دارد كه 75% محموله‌ها در اين جمهوري
توسط راه آهن حمل و نقل مي‌شود.[22]

مهار نفس
سركش

اميرالمؤمنين(ع):

«اقمعوا هذه
النفوس فانها طلقة ان تطيعوها تنزع بكم الي شر غاية»(غرر الحكم- ص 138)

اين نفوس
سركش را مهار كنيد و از خواهشهاي نادرستشان باز داريد كه خودسر و بي‌قيدند. اگر
خواسته‌هاي آنها را پيروي نمائيد و به تمنيات نامشروعشان جامه عمل بپوشيد سرانجام
شما را در بدترين پرتگاه مي‌افكنند.

اخطار امام
براي بقاي انقلاب و نظام

اخطار به
مشتاقان رابطه با آمريكا!

قسمت دوم

محسن محمدي
معين

$pkš‰r’¯»tƒ tûïÏ%©!$# (#qãYtB#uä Ÿw (#rä‹Ï‚­Gs? ZptR$sÜÎ/ `ÏiB öNä3ÏRrߊ Ÿw öNä3tRqä9ù’tƒ Zw$t6yz (#r–Šur $tB ÷L—êÏYtã ô‰s% ÏNy‰t/ âä!$ŸÒøót7ø9$# ô`ÏB öNÎgÏdºuqøùr& $tBur ‘Ïÿ÷‚è? öNèdâ‘r߉߹ çŽt9ø.r& 4 ô‰s% $¨Y¨t/ ãNä3s9 ÏM»tƒFy$# ( bÎ) ÷LäêZä. tbqè=É)÷ès? ÇÊÊÑÈ  

    (قرآن كريم، سوره آل عمران، آيه 118)

***

 قسمت اول اين مقال بر معطوف ساختن توجهات در
خصوص خطر مهلك عدم تحقق عدالت اجتماعي- آنهم تنها در حد يك تذكر بسيار بسيار مختصر
و مجمل- بعنوان اصلي‌ترين و مهمترين خطري كه ماهيت اصيل و بنيادين انقلاب اسلامي و
نظام جمهوري اسلامي ايران را تهديد به نابودي كامل مي‌كند، اختصاص داشت. درباره
عدالت اجتماعي اگر چه حكومت واقعي اسلامي بايد در عرصه عمل و صحنه اجتماع اين مهم
را معرفي نمايد ليكن سخن گفتن و مطلب نوشتن در مورد عدالت به معناي اسلامي ناب آن
نيز ضرورت دارد، فلذا لازم است تمامي پيروان راستين امام مسأله عدالت و تبيين صحيح
آن را در كانون توجه خود قرار داده و نسبت به تبيين و تشريح اين اصل، حساسيت خاصي
از خود نشان دهند. از اين رو مقاله كوتاه پيشين با عنايت به بضاعت اندك نگارنده و
همچنين محدوديت فضاي درج يك نوشتار در مجله، صرفاً در حد يك “عنوان” و
به اصطلاح “تيتر” بايد تلقي شود و نه چيزي بيشتر از آن. و نظر به اينكه
حيات و نابودي اصالت انقلاب و نظام ما در گرو اين اصل مي‌باشد، شايسته است از آثار
دانشمندان و صاحبنظراني كه آيات قرآن و روايات ائمه اطهار(ع) را با ديدگاه عدالت
محور گردآوري و منتشر ساخته و مي‌سازند بهره‌گيري نموده و به تشنگان فرهنگ اسلام
ناب محمدي(ص) اين آثار را معرفي و تبليغ كنيم.

اما خطر دومي
كه هويت انقلاب و نظام ما را در معرض تهديد از درون قرار مي‌دهد، مخدوش گشتن چهره
كفر ستيزي و ستم سوزي انقلاب اسلامي است. بر هيچكس پوشيده نيست كه انقلاب اسلامي
بدون اصل مبارزه با قدرتهاي استكباري بالاخص آمريكاي جهانخوار، اصلاً معنا و
مفهومي در عصر كنوني ندارد. به عبارت ديگر ادعاي اعتقاد داشتن به انقلاب اسلامي و
رهبري امام خميني (ره)، الزاماً به معناي نفي فرهنگ استكباري رايج در عالم و تلاش
نظري و عملي در نابودي كامل همه وجوه فرهنگي، سياسي، اقتصادي، نظامي و اجتماعي آن
مي‌باشد.

اما علي رغم
اين اصل بيّن، گروههاي مختلفي در طول عمر انقلاب سعي نمودند و مي‌نمايند كه بدون
نفي سيستم ظالمانه استكباري، خود را در صف معتقدان به انقلاب و رهبري امام
خميني(ره) قرار داده و به اصطلاح “جابزنند”. اين گروهها چهره‌هاي مختلف
و ظاهرالصلاحي دارند و حتي الفاظ گوناگوني را در توجيه اعتقادات منحط خود بكار مي‌برند
از موضع همسويي با سيستم اقتصاد سرمايه‌داري فعلي جهان و پذيرش بي چون و چراي
سياستهاي جهاني با محمل “استفاده از علم و تكنولوژي روز”، مردم و
مسئولين متعهد به نظام امام را دعوت به سازش و تسليم در برابر بزرگترين دشمن اسلام
و مستضعفين يعني آمريكاي جهانخوار مي‌نمايند.

در واقع اين
اشخاص و گروهها در وراي تقدس مآبي‌ها و شعارهاي فريب دهنده عاميانه‌شان در يك
مسأله، داراي اشتراك شعار و عمل مي‌باشند و اين فصل مشترك چيزي نيست جز اشتياق
زايد الوصف اينان براي رابطه با آمريكا و غرب.

اين مشتاقان
رابطه با آمريكا همان پيروان اسلام آمريكايي‌اند كه امام خطر آنها را خصوصاً در دو
ساله آخر عمر پربركتش به پيروان اسلام ناب محمدي(ص) گوشزد مي‌فرمودند و مواضع فوق ‌الذكر
طيف‌هاي مشتاقان رابطه با آمريكا، في الواقع بعضي وجوه اسلام آمريكايي در جامعه ما
مي‌باشد. اينان به محض اينكه احساس كنند ركني از اركان انقلاب اسلامي به ضعف
گرائيده و يا در حال ضعف گرائيده و يا در حال ضعيف شدن مي‌باشد با تمام استعداد و
توان خود در صحنه جامعه ظاهر گشته و با شادماني از اينكه انقلاب اسلامي هم بالاخره
در حل مشكلات مستأصل شده، دعوت به بالابردن دستهاي انقلابيون مسلمان و نشستن بر سر
ميز “مذاكره مستقيم” با آمريكا و “حل اختلافات في مابين دولتين
ايران و آمريكا” مي‌نمايند.

بحمدالله ملت
ما در همان سال نخستين تشكيل نظام جمهوري اسلامي، طعم تلخ حاكميت طيفي از جريان
اسلام آمريكايي را در قالب “دولت موقت” و “رياست جمهوري بني صدر”
چشيد و وجه ليبرال مآبانه مشتاقان رابطه با آمريكا را با مشت محكم تسخير لانه
جاسوسي آمريكا توسط دانشجويان مسلمان پيرو خط امام تا مدتها طرد و نفي نمود
بطوريكه آن سنخ پيروان اسلام آمريكايي هنوز كه هنوز است نتوانسته‌اند پايگاه
مناسبي را حتي در بين اقليت مرفه سرمايه‌دار- كه غالباً تمايلات ضد انقلابي دارند-
براي خود دست و پا كنند و ناچارند اعلاميه‌هايشان را توسط همان اعضاي كادر مركزي
قديمي بازنشسته و بالاي شصت سال خود توزيع نمايند!

در اثناي
فتوحات و عدم الفتح‌هاي رزمندگان در جنگ تحميلي نيز گروه ديگري از اين پيروان
اسلام آمريكايي، سر از پا نشناخته مشتاق ملاقات با رابرت مك فارلين فرستاده ويژه
كاخ سفيد بودند كه با درايت امام خميني(ره) بر شعله اشتياق اين عده نيز، افشاي
توطئه يك فارلين در مراسم سيزدهم آبان- 66 كه به امر امام انجام شد- “آب
سرد” ريخته شد.

بدنبال پذيرش
جام زهر قبول قطعنامه 598، وجه ديگري از پيروان اسلام آمريكايي به تصور تضعيف اصل
فرهنگ شهادت و ايثار و فداكاري، با پيش كشيدن پايان يافتن دوره آن فرهنگ و آغاز
“دوره حاكميت عقل و شعور”، در جامعه به خودنمايي پرداخته و حتي به
فراخواني ليبرالهاي خود فروخته و فراريان خارج از كشور مبادرت ورزيده و به اين
عناصر خائن به انقلاب اطمينان مي‌دادند كه بر گذشته‌هاي آنها صلوات فرستاده خواهد
شد و … شش ماهه دوم سال 1367 زمان ميدانداري و بر روي صحنه آمدن اين بخش از
معتقدان اسلام آمريكايي بود يعني پيچيده‌ترين بخشي كه نحوه برخورد و مقابله با آن
به سادگي و سهولت بخشهاي قبلي نبوده و نيست. در اين زمان امام با افراد و جرياناتي
مواجه بود كه از متن انقلاب اسلامي بوده و به عنوان ياران انقلاب و امام- بعضاً و
شايد اكثر آنان- اشتهار داشتند و با حضور در چنين بستر و فضايي، محكوم ساختن ارزشها
و اصول انقلاب اسلامي و دفاع مقدس و … را در نوشته‌ها، مصاحبه‌ها، سخنراني‌ها و
محافل عمومي و خصوصي مطرح مي‌نمودند و كا را به جايي رساندند كه در سالگرد پيروزي
انقلاب اسلامي- دهه فجر 67- ديگر چيزي نمانده بود كه اينان در استخفاف خط امام و
اسلام ناب محمدي(ص) مطرح نكرده باشند و غير از اعلام اشتياق جهت رابطه با آمريكا-
كه شايد از خوف برخورد قاطع و خرد كننده امام با خود، جرأت مطرح نمودن علني آن را
نداشتند- از تسخير لانه جاسوسي گرفته تا دستگيري و اعدام منافقين مسلح قاتل مردم
بيگناه و از مصادره اموال سرمايه‌داران توسط دادگاههاي انقلاب تا راه پيمايي برائت
از مشركين در مكه حتي سردادن شعار مرگ بر آمريكا و مرگ بر اسرائيل را محكوم كرده و
به باد انتقاد گرفتند.

در واقع مي‌توان
در يك جمله شرايط و اوضاع آن دوران را- به اعتقاد نگارنده اين سطور- اينگونه توصيف
كرد كه جريان اسلام آمريكايي با تمام قوا و نفرات خود به ميدان آمد. بالطبع در
چنين اوضاعي كه امام، جبهه‌اي متحد را فراروي مسير حركت انقلاب اسلامي مي‌ديد و
بسياري از كساني كه مي‌بايست در كنارش باشند را، پيشقراولان جبهه مقابل خود مشاهده
مي‌نمود، نحوه مقابله و برخوردش پيچيدگي بيشتري را طلب مي‌نمود و شايد راز و رمز
جاودانگي خط امام كه ضمن بيانات و پيامهاي دو سال آخر عمر پربركت امام خميني(ره)
به صورتي محوري توسط ايشان مطرح مي‌شد، همين پيچيدگي نحوه مبارزه با اين جريان
خطرناك باشد. به بيان امام خميني(ره):

«راه مبارزه
با اسلام آمريكايي از پيچيدگي خاصي برخوردار است كه تمامي زواياي آن بايد براي
مسلمانان پابرهنه روشن گردد و متأسفانه هنوز براي بسياري از ملتهاي اسلامي مرز بين
اسلام آمريكايي و اسلام ناب محمدي(ص) و اسلام پابرهنگان و محرومان و اسلام مقدس
نماهاي متحجر و سرمايه‌داران خدانشناس و مرفهين بي درد كاملاً مشخص نشده است و
روشن ساختن اين حقيقت كه ممكن نيست در يك مكتب و آئين، دو تفكر متضاد و رو در رو
وجود داشته باشد از واجبات سياسي بسيار مهمي است كه…».

(23 محرم
1409 هـ ق برابر با 14/6/1367)

امام با
اعلام آماده باش به پيروانش در همه جا براي آنكه معتقدين به اسلام ناب محمدي(ص) از
عده و عُده جريان اسلام آمريكايي خصوصاً از عناوين “دهان پركن” و
عوامفريبانه بعضي صاحبان تفكر اسلام سرمايه‌داري مرعوب نگردند، قبل از به روي صحنه
آمدن جريان اسلام آمريكايي و يكپارچه شدن جبهه مذكور در عرصه سياسي و اجتماعي
كشور، اقدام به افشاي تمام عيار وجوه مختلف تفكر جريان اسلام آمريكايي نمود و چهره
واقعي بسياري از صاحبان اين تفكر را كه سردمداران جريان فوق‌الذكر به اين زودي‌ها
قصد “خرج كردن” و به روي صحنه آوردن آنها را نداشتند، به مردم شناساند و
از موضع قدرت مكتبي- يك تنه با اتكال به خدا- با مقابله و رويارويي با جبهه اسلام
آمريكايي در تمام وجوه آن پرداخت. مطالبي كه امام در تمامي پيامهاي دو سال آخر
عمرشان به انحاء گوناگون تكرار كرده و متذكر مي‌شدند ناظر به همين معناست به عنوان
مثال:

 «ما بايد سعي كنيم تا حصارهاي جهل و خرافه را
شكسته تا به سرچشمه زلال اسلام ناب محمدي(ص) برسيم و امروز غريب‌ترين چيزها در
دنيا همين اسلام است و نجات آن قرباني مي‌خواهد و دعا كنيد من نيز يكي از قرباني‌هاي
آن گردم».

 (امام خميني-14/7/67)

«آمريكا و
استكبار در تمامي زمينه‌ها افرادي را براي شكست انقلاب اسلامي در آستين دارند. در
حوزه‌ها و دانشگاهها، مقدس نماها را كه خطر آنان را بارها گوشزد كرده‌ام اينان با
تزويرشان از درون، محتواي انقلاب و اسلام را 
نابود مي‌كنند. اينها با قيافه‌اي حق به جانب و طرفدار دين و ولايت، همه را
بي دين معرفي مي‌كنند. بايد از شر اينها به خدا پناه بريم». (امام خميني- 29/4/67)

«آن قدر كه
اسلام از اين مقدسين روحاني نما ضربه خورده است از هيچ قشر ديگر نخورده است و
نمونه بارز آن مظلوميت و غربت اميرالمؤمنين(ع) كه در تاريخ روشن است. بگذارم و
بگذرم و ذائقه‌ها را بيش از اين تلخ نكنم ولي طلاب جوان بايد بدانند كه پرونده
تفكر اين گروه همچنان باز است و شيوه مقدس مآبي و دين فروشي عوض شده است… طلاب
عزيز لحظه‌اي از فكر اين مارهاي خوش خط و خال كوتاهي نكنند، اينها مروج اسلام
آمريكايي‌اند و دشمن رسول الله». (امام خميني- 3/12/67)

في الواقع
امام با اين بمبارانهاي افشاگري، جريان قوي و متحد اسلام آمريكايي را دچار انفعال
ساخت. بگونه‌اي كه آنها را از حالت تهاجمي به وضعيت دفاع و حفظ مهره‌ها و عناصر
خود كشانيد. اين حملات پي در پي امام به تمامي مواضع صاحبان تفكر اسالم آمريكايي
به قدري مؤثر بوده كه حتي امروز بعد از گذشت چهار سال از ارتحال جانگداز و جگرسوز
خميني كبير(ره)، هنوز سردمداران اصلي اين جريان جرأت علني ساختن مواضع‌شان را
ندارند و از اين روست كه مي‌بينيم براي خروج از انفعال بار ديگر چند عنصر تكنوكرات
و ليبرال مآب را هر از گاهي با احتياط به صحنه مي‌آورند تا اين عناصر با طرح
مسائلي همچون “مذاكره مستقيم با آمريكا” كه در سال 1369 مطرح شد و
نيروهاي انقلاب برخورد قاطعي را به طراح آن نشان دادند و طرح وي نيز مسكوت ماند تا
همين ماههاي اخير كه عنصر تكنوكرات و ليبرال مسلك ديگري از موضع يك نماينده مجلس
شوراي اسلامي (منتهي با احتياط بيشتري) طي نامه‌اي نه چندان محرمانه دعوت به
مذاكره و مراوده مستقيم با آمريكا و حل اختلافات! في مابين دو دولت ايران و آمريكا
نموده است. نامه دوازده صفحه‌اي اين نماينده مجلس كه در تمامي سطور و جملاتش ضعف و
زبوني وافري در برابر آمريكا به چشم مي‌خورد در واقع چيزي جز دعوت به خود فروختگي
نيست و به نظر مي‌رسد كه سردمداران جريان اسلام آمريكايي با اين محمل قصد ارزيابي
مجدد مردم و مسئولين را در اين باره داشته‌اند تا با سنجش ميزان عكس العمل و
واكنشي كه در برابر اين حقارت نامه نشان داده مي‌شود، زمان به روي صحنه آمدن خويش
را ارزيابي نمايند. البته اينجانب كه نامه مذكور را خواندم فقط براي نويسنده آن كه
سالها “طعم شيرين زندگي آمريكايي” را چشيده و حالا بايد چهره‌هاي بي‌كراوات
ديپلماتهاي جمهوري اسلامي و نمايندگان پارلمان ايران را “تحمل”! كند،
متأثر شدم! ليكن به يادم آمد براي اتمام حجت همه كه شده ضمن ذكر آيه‌اي از آيات
نوراني قرآن كريم در صدر اين مقال، جملات و اخطارهايي را كه امام خميني(ره) به
صاحبان چنين تفكري در سالهاي پر اضطراب دهه اول انقلاب اسامي مي‌دادند- بدليل
اينكه شايد اين پيامها به نيويورك نمي‌رسيده و به گوش ايشان نخورده- به ايشان كه
در جايگلاه معظم نمايندگي مجلس شوراي اسلامي قرار گرفته‌اند يادآور گردم، شايد كه
بخود آيند:

«ملت عزيز
ايران! شما شرق تجاوزگر و غرب جنايتكار را به وحشت انداخته‌ايد؛ هيچگاه با هيچ
قدرتي سازش نكنيد كه يقين دارم نمي‌كنيد و هر كس در هر مقام كه سازش با شرق و غرب
را داشت، بي مهابا و بدون هيچ ملاحظه‌اي، او را از صفحه روزگار براندازيد. كه سازش
با شرق و غرب، خودباختگي است و خيانت به اسلام و مسلمين است». (امام خميني-
22/11/58)

«سياست نه
شرقي و نه غربي را در تمام زمينه‌هاي داخلي و روابط خارجي حفظ كنيد و كسي را كه
خداي نخواسته به شرق و يا غرب گرايش دارد، هدايت كنيد و اگر نپذيرفت او را منزوي
نمائيد و اگز در وزارتخانه‌ها و نهادهاي ديگر كشور چنين گرايشي باشد كه مخالف مسير
اسلام و ملت است اول هدايت و در صورت تخلف، استيضاح نمائيد كه وجود چنين عناصر
توطئه‌گر در رأس امور يا در قطبهاي حساس، موجب تباهي كشور خواهد شد». (امام خميني-
7/3/59)

«يك جرياني
در كار است كه آن جريان انسان را از اين معنا مي‌ترساند كه بخواهد به طور خزنده
اين كشور را باز هل بدهد به طرف آمريكا، بخواهند از اين راه پيش بروند. و اين يك
مسأله‌اي است كه به قدري اهميت دارد از نظر اسلام و بايد آنقدر اهميت داشته باشد
در نظر شما فرماندهان و ديگران كه اگر احتمال اين را بدهيد، بايد مقابلش بايستيد
نه اينكه اول يقين كنيد به اينكه مسأله اينطوري است…». (امام خميني- 24/3/60)

البته
همانگونه كه ذكر شد فردي كه اخيراً حقارت نامه فوق الاشاره را به رشته تحرير
درآورده عنصر بسيار دون پايه جريان اسلام آمريكايي است و اصلاً در حد و اندازه‌اي
نيست كه او را مخاطب جملات امام عظيم الشأنمان خميني كبير(ره) تلقي نمائيم ليكن
همانگونه كه جريان اسلام آمريكايي و سردمداران آن، اين فرد را تريبون ابراز اشتياق
خويش براي برقراري رابطه با آمريكا قرار دادند، چه بسا اين شخص بي اطلاع (از عاقبت
عملي كه به انجام رسانده) در سيزدهم آبان امسال آماج شعارهاي كوبنده و مشتهاي گره
كرده عاشقان انقلاب اسلامي و ادامه دهندگان راه شهيدان و پيروان راستين امام
راحلمان قرار گيرد تا فرياد جاوداني مرگ بر آمريكا همه اندك مشتاقان تجديد رابطه
با آمريكا را بار ديگر به بايگاني تاريخ انقلابمان بسپرد. انشاءالله.

در خصوص اين
اخطار امام براي بقاي انقلاب، سخن بسيار است اما به قول معروف:

اندكي با تو
بگفتم غم دل ترسيدم             كه دل آزرده
شود ورنه سخن بسيار است

لذا بهمين
مختصر بسنده مي‌شود و بحول و قوه الهي در شماره آتي به موردي ديگر از اخطارهاي
امام خواهيم پرداخت. ادامه دارد

سقوط شهوتران

امام
جواد(ع):

«راكب الشهوات
لا تقال عثرته» (بحارالانوار- ج 17 ص 214)

كسي كه بر
مركب شهوات خويش سوار است و خودسرانه مي‌تازد، هرگز از لغزش و سقوط رهائي نخواهد
داشت.

13
آبان

روز عزت
اسلام و ذلت شيطان بزرگ

در روز هفتم
آبان ماه 1358 بود كه امام خميني(ره) طي نطق شديد اللحني، آمريكا را عامل تمام
گرفتاري‌هاي مسلمين دانست و به مردم ايران هشدار داد كه منتظر اقدام ديگران نباشند
تا براي آنها كاري بكنند بلكه در صورت مصلحت، خود ملت هشيارانه اقدام به فعاليت
نمايند.

اين هشدار
صريح و بي پرده امام به خاطر اين بود كه دولت موقت وقت حركت‌هاي مرموزي را براي
تثبيت قدرت شكست خورده آمريكا در ايران، انجام داده بود و در همان روزها كه امام
عزيزمان شديدترين حملات خود را عليه آمريكا و ديگر ابرقدرتها آغاز كرده بود، مهندس
بازرگان با برژينسكي، مشاور امنيتي كارتر، ملاقات نموده بود و در حقيقت دولت موقت
نه تنها اعتنائي به سخنان و هشدارهاي مكرر امام نمي‌كرد كه توافق‌هائي محرمانه با
شيطان بزرگ، پي ريزي كرده بود كه پس از تسخير لانه جاسوسي، برخي از اسنادش به دست
دانشجويان عزيز خط امام افتاد و جاسوسي سخنگوي دولت براي همگان محرز شد.

در روز دهم
آبان ماه بود كه بمناسبت عيد سعيد قربان، ميليون‌ها تن در تظاهرات سراسري كشور
شركت كرده و با شعارهاي كوبنده، آمريكاي جنايتكار را به خاطر پناه دادن به شاه
مخلوع، به شدت محكوم كردند.

سه روز بعد
يعني درست در همان روزي كه امام به دستور آمريكا در سال 43، به تركيه تبعيد شده
بود  و همان روز كه به دستور جيره خواران و
مزدوران آمريكا در سال 57 بر دانشجويان و دانش‌آموزان، در زمين دانشگاه آتش گشوده
شده بود و صدها تن به خاك و خون كشيده شده بودند،‌ در روز 13 آبان 58، جمعي از
زبده‌ترين و مخلص‌ترين نور چشمان و عزيزان امام، دانشجويان مسلمان پيرو خط امام،
سفارت آمريكا يا لانه جاسوسي شيطان بزرگ را به اشغال خود در آوردند و ابهت آمريكا
به كلي شكسته شد و اسلام عزتي ديگر يافت.

دانشجويان
مسلمان در پيام خود، خطاب به امام عزيزمان چنين گفتند:

«اي امام!
ديگر تاب تحمل نداشتيم. آخر تو خود فرياد برآورده بودي كه بر دانش آموزان،
دانشگاهيان و محصلين علوم دينيه است كه با قدرت تمام، حملات خود را عليه آمريكا و
اسرائيل گسترش داده تا آمريكا را وادار به استرداد شاه مخلوع جنايتكار نمايند. و
اين چنين بود كه در جهت اجراي فرمان تو و با اعتقاد به پيروي راه تو كه راه خدا
است، بر آن شديم كه گامي هر چند كوچك برداريم و با اشغال سفارت مزدوران آمريكائي
در ايران، بيانگر خشم خداوندي تو و خلق مسلمانمان باشيم».

اين پيام
كوبنده كه همراه با تأييد ملت سراسر ايران و امضاء و موافقت مقام والاي رهبر كبير
انقلاب بود، دولت موقت را وادار به استعفاء و كناره‌گيري كرد، چرا كه ديگر اميد
ادامه دادن به راه انحرافي خود نداشت. و از آن سوي امام عزيزمان، با قدرداني و
سپاس از اين جوانان متعهد و وظيفه شناس فرياد برآورد كه:

«امروز روزي
نيست كه ما بنشينيم و نگاه كنيم. امروز خيانت‌هاي زير زميني در كار است كه در همين
سفارتخانه طرح ريزي مي‌شود و عمده‌اش از شيطان بزرگ است…بايد بدانند امروز در
ايران باز هم انقلاب است، انقلابي بزرگتر از انقلاب اول». (16/8/58)

آري! اين
انقلابي بزرگتر و مهمتر بود، چرا كه حكومت جائرانه پهلوي، بي پروا و به صراحت،
سرسپردگي خود را به آمريكا اعلام مي‌كرد و هيچ نقابي بر چهره نداشت. و اما اكنون
كه نوبت به سرسپردگان مرموز و پشت پرده رسيده بود، نقاب منافقانه بر چهره‌شان زده
بودند و با قيافه‌اي مقدس مأبانه و به ظاهر انقلابي به ميدان آمده بودند ولي در
حقيقت، قسمت دوم آن تراژدي را اجرا كرده و همان قدرت شيطاني را مي‌خواستند بر مردم
ايران تحميل كنند؛ مردمي كه تازه دل خوش داشتند كه از زير يوغ شيطان بزرگ خارج شده‌اند
و با نثار خون عزيزان خود، مزدوران آمريكائي را به جهنم فرستاده بودند؛ مردمي كه
براي رسيدن به استقلال و آزادي و نظام مقدس جمهوري اسلامي، سال‌ها خون دل خورده و
جوانان خود را در ميدان جهاد و شهادت، قرباني كرده بودند و به نداي رهبر و
امامشان، لحظه‌اي از پيكار و مبارزه با رژيم ستمشاهي دريغ نكرده بودند، اكنون چطور
مي‌توانستند، تحمل كنند كه برخي مزدوران آمريكائي با قيافه‌هائي مبدل و به ظاهر
مؤمن و انقلابي، همان حركت سابق شاه خائن را ادامه داده و آمريكا را دگربار به
ايران باز گردانند. اينجا بود كه بپا خاستند و مردانه برابر بزرگترين قدرت مادي روي
زمين ايستادند، و از هيچ نيروئي ترس و واهمه نداشتند چرا كه از قدرت لايزال الهي،
استمداد مي‌كردند و پشتيباني بي دريغ امام و تمام اقشار ملت، همراهشان بود.

شيطان بزرگ
پس از اين اقدام شجاعانه و متهورانه دانشجويان مسلمان، مانند مار گزيده‌اي شده بود
كه مي‌خواست به هر نحو زخم خود را التيام بخشد و آبروي از دست رفته‌اش را باز
گرداند؛ لذا به فكر انتقام افتاد. البته چه اين اقدام جوانان متعهد ما در لانه
جاسوسي مي‌شد و چه نمي‌شد، آمريكا هرگز دست بردار نبود چرا كه تمام پايگاه‌هايش را
در ايران از دست داده بود و تمام اميدهايش به يأس و نوميدي مبدل شده بود ولي اين
بار، به بهانه دستگيري و به گروگان گرفتن چند تن از مزدوران و جاسوسانش، آشكارا و
علني، مبارزه را آغاز كرد.

در روز 4
ارديبهشت 59 هفت هواپيماي غول پيكر نظامي «سي- 130» و 8 هليكوپتر نظامي مجهز را
وارد حريم هوائي ايران نمود و در فرودگاهي متروكه در طبس فرود آورد، و طبق نقشه از
پيش تعيين شده، هدف، تهران و آزادسازي گروگان‌ها و بمباران كردن مراكز مهم پايتخت
بود كه بحمدالله خداوند «ابابيل» خود را به صورت طوفان شن بر سر سپاهيان كاملاً
مجهز آمريكائي فرو فرستاد و آنان را مفتضحانه در آتشي كه خود افروخته بودند،
سوزاند. ناگفته نماند كه در همان زمان، و همگام با آن تجاوز نظامي، آشوب كردستان
نيز آغاز شده و در چند نقطه كشور، بمب گذاري شده بود. با اين حال، ايران اسلامي از
پس هر دو توطئه به خوبي برآمد و خداي بزرگ انقلاب اسلامي را نجات داد.

آمريكا كه
اين بار زخم عميق‌تري برداشته بود، اقدام به كودتاي 18 تير كرد كه به خواست
خداوند، در اين كودتا نيز ناموفق ماند. «ركني» يكي از افسران معدوم كودتاي 18 تير
در بازجوئي،‌ پرده از توطئه بعدي آمريكا برداشته بود. او چنني گفته بود:

«اكنون كه
كودتاي نظامي با شكست روبرو شده است، مسلماً عراق دست به حمله نظامي خواهد زد زيرا
اين دو توطئه با هم طرح ريزي شده كه در صورت شكست يكي، ديگري آن را به نتيجه
برساند».

و همين طور
هم شد. عراق با سركردگي آمريكا، جنگ تحميلي خود را با اسلحه آمريكائي و روسي و با
همياري و همكاري مزدوران و سرسپردگان شيطان بزرگ، آغاز كرد، و هدف به سقوط كشاندن
و نابود كردن انقلاب اسلامي بود كه بحمدالله با ايثارگري‌ها و مقاومت‌ها و پايداري‌ها
و از خود گذشتگي‌هاي ملت مسلمان ايران و با امدادهاي غيبي خداوندي، پس از هشت سال
جنگ تمام عيار، باز هم آمريكا شكست خورد؛ شكستي مفتضحانه. ولي مردم ما بايد بدانند
كه اين مار زخمي هرگز دست از توطئه بر نخواهد داشت و بايد مصمم و پابرجا، و گوش به
زنگ و هشيار، تمام توطئه‌هايش را با استمداد از پروردگار و با وحدت و همبستگي تمام
اقشار ملت، خنثي كرده و نقشه‌هاي شيطانيش را نقش بر آب كنند. همين روزها است كه
نغمه جديدي را شروع كرده و با بهانه قرار دادن جزيره ابوموسي، مي‌خواهد منطقه آرام
خليج فارس را متشنج كند و آرامش را به هم بزند. ملت ما ضمن آماده بودن براي هر
اقدامي، بايد كاملاً‌ هشيار، مواظب اوضاع باشند و مسائل سياسي را با دقت زير نظر
بگيرند و آمادگي رزمي و نظامي خود را پيوسته حفظ كنند تا شيطان بزرگ را در تمام
تصميم‌هاي شيطانيش، به زانو در آوردند و مطمئن باشند كه عزت آنها در مقاومت و
پايداري و مبارزه با سلطه گران و قدرت‌هاي بزرگ شيطاني است.

اين سفارش
جاودانه امام را هميشه به ياد داشته باشيم كه مي‌فرمايد:

«نهضت ملت
شريف ايران براي قطع ايادي دشمنان ادامه دارد و تا آمريكا و ساير ابرقدرت‌ها به
ستمكاري و جنايات خود ادامه مي‌دهند، ملت ما به مقابله و مبارزه خود با آنان،
ادامه مي‌دهد و استقلال همه جانبه خود را با تمام قوا حفظ مي‌كند.

بر روشنفكران
است كه هر چه بيشتر در رسوائي ابرقدرت‌ها و قدرت‌ها بكوشند و اميدوارم كه خميني از
راه مستقيم اسلام كه مبارزه با قدرت‌هاي ستمگر است، هيچگاه منحرف نشود و براي به
ثمر رساندن اهداف اسلام از پاي ننشيند، چنان كه اميدوارم ملت‌هاي مسلمان خصوصاً
ملت مبارز ايران، در اين هدف اسلامي كوشا باشند و مبارزه خود را عليه ستمگران شرق
و غرب ادامه دهند». (20/12/58)

ما هم يكبار
ديگر با روح بلند امام امت تجديد پيمان مي‌كنيم كه از راهش كه راه مبارزه با
ستمگران و ظالمان است، هرگز منحرف نشويم و گامي به عقب نگذاريم و پشت سر رهبر معظم
انقلابمان، حضرت آيت الله خامنه‌اي به مبارزه بي امان خود، در تمام جوانب، با
آمريكا، شيطان بزرگ، ادامه دهيم كه عزت اسلام و مسلمين در اين مبارزه‌ها و مقاومت‌ها
نهفته است.

پايدار باد
اسلام و انقلاب اسلامي و نابود باد شيطان بزرگ و عواملش.

امام
خميني(ره):

«من بار ديگر
خطر آمريكا را در جهان بخصوص منطقه و ايران گوشزد مي‌نمايم. امروز تمامي آناني كه
عليه جمهوري اسلامي ايران متحد شده‌اند، با واسطه يا بدون واسطه، در رابطه با
آمريكا مي‌باشند. ملت ايران بايد با قاطعيت با اين خطر بزرگ مبارزه نمايد».
(22/11/59)

آيت الله
خامنه‌اي:

«توصيه ما به
دولتهاي خليج فارس و همسايه اين است كه دشمن را ببينند و بشناسند. بدانند كه چه
كسي مي‌خواهد در اين منطقه اختلاف بياندازد. اين اختلاف بيشتر به ضرر خود آنهاست.
شما حوادث دو، سه سال پيش منطقه را ديديد. ديديد كه نتيجه حضور قدرتمندانه آمريكا
و انگليس و ديگران در منطقه، تحقير كشورها و ملت‌هاي منطقه و دولت‌هاي جنوب خليج
فارس شد… علاج همه اينها اتحاد كلمه است». (26/6/71)

تحليل پديده‌هاي
سياسي

قسمت پنجم

سيد موسي
ميرمدرس

تذكار:

در نوبتهاي
پيشين، مباحث مفهوم سياست، اقسام تحليل 
سياسي و مفاهيم اصطلاحات تحليل، از نظر گذشت و در اين راستا مبحث مهم تحليل
سياسي ديني يا تحليل دين از سياست نيز خاطرنشان شد. اكنون به بخش ديگري از اين گفت
و گو مي‌پردازيم.

***

اهداف تحليل
سياسي

«يكي از
اهداف مهم تحليل سياسي، افزايش آگاهي بر سلسله شقوق ممكنه‌اي است كه در سياست وجود
دارد».[1]
به ديگر سخن «يكي از دلايل كوشش به كسب مهارت در تحليل سياست اين است كه تحليل
سياسي به انسان كمك مي‌كند تا جهاني را كه در آن زندگي مي‌كند بهتر بشناسد و از
ميان شقوق گوناگون پيش روي خويش بهترين را انتخاب كند و بالاخره موفق شود به
تغييرات كوچك و بزرگ كه هر كدام يكي از جنبه‌هاي لاينفك زندگي مي‌باشند، تأثير
بيشتر ببخشد».[2]

اصولاً تحليل
سياسي، نخست جهت درك و ارزيابي فرد از حوادث، دوم براي تحليل و توجيه هواداران و
كساني كه به تحليل او وقعي مي‌گذارند و سوم براي تدابير لازم و احياناً اتخاذ موضع
اصولي و نيز پيش‌بيني آينده، به عمل مي‌آيد.

بنابراين
تحليل‌گر رخدادهاي سياسي بايد داراي ويژگيهايي باشد كه وي را در رسيدن به اهداف
فوق كمك نمايند. از اين رو به ذكر عمده آنها بسنده مي‌كنيم:

ويژگيهاي
تحليل‌گر

الف- دارا
بودن بينش سياسي

ادعاي گزافي
نيست اگر گفته شود: همه انسانها فطرتاً‌ متمايل به دخالت در سرنوشت سياسي خويش؛ يا
به سخن ديگر، داراي بينش سياسي هستند. ارسطو- شاگرد مبرز و برجسته افلاطون و پرآوازه‌ترين
محقق و حكيم يوناني- بر اين باور است كه «آدمي طبعاً براي زندگي در جامعه سياسي
ساخته شده است»[3]؛
يعني انسان طبعاً موجودي سياسي است. بدين جهت مي‌توان گفت كه تمام مردم بدون
استثنا در مسائل سياسي دخالت مي‌كنند، حتي آنهايي كه انگاره جدايي دين از سياست را
پذيرفته‌اند و آنهايي كه سياست را، كار از ما بهتران مي‌دانند و بطور كلي شعار مي‌دهند:
سياست را بايد به اهلش واگذاشت! نهايت امر هر كدام به گونه‌اي در اين عرصه حضور
دارند و گاه خودشان نيز توجه ندارند كه واقعاً سياسي‌اند!

ناگفته نماند
كه بينش و شم سياسي بسان نور مي‌ماند كه در پاره‌اي از آدميان، كم سوتر از نور شمع
و در برخي ديرگ فزونتر از تابش نورافكنهاي بسيار قوي است و البته خانه، مدرسه- اعم
از مدرسه، دبيرستان، دانشگاه يا حوزه علميه- محيط كرا و زندگي اجتماعي، همگي در
تقويت يا تضعيف و گاه در مضاعف نمودن سرعت انتقال و تقويت بينش سياسي مساعدت مي‌نمايند.

نبايد فراموش
كرد كه نهضتها و انقلابها و برخورد با جريانهاي ظالمانه و بي عدالتي‌ها و … و در
مسير اين حوادث قرار گرفتن، در- تقويت بينش سياسي- اجتماعي مردم فوق العاده مؤثر
است.

از اين رو
مشاهده مي‌كنيم كه مردم ايران به مراتب از توده كشورهاي ديگر، سياسي و انقلابي‌ترند،
بطوري كه بسياري از انسانهاي معمولي، جهت‌گيري كلي سياستهاي بين المللي را مي‌دانند
و معمولاً از حوادث داخلي و خارجي تحليل دارند و از همه مهمتر اين كه در برابر
رخدادهاي سياسي بين المللي از حساسيت زايدالوصف برخوردار هستند.

اين نكته را
هم بايد افزود كه به هر ميزان از انقلاب فاصله گرفته شود- مراد بعد زماني است و نه
لزوماً فاصله از ارزشهاي انقلاب؛ گرچه فاصله از ارزشها، خطر آفرين‌تر است- حساسيت
مردم نسبت به جريانهاي سياسي كاهش خواهد يافت و اين وظيفه سياست گذراران نظام
اسلامي است كه از غلتيدن مردم در چنين وادي مهلكي، جلوگيري نمايند و يكي از موانع
كاهش حساسيت، ورود در وادي تحليل رويدادهاي سياسي و دريافت تداوم ظهور در صحنه
سياسي است.

ب- برخورداري
از آمادگي ذهني و تعمق انديشه

در سياست،
اصولي مانند «اصل تسلسل در حوادث»، «اصل تعدد علل و نفي عامل واحد» و امثال آن
وجود دارد؛ بنابراين چه بسا پديده‌اي رخ مي‌نمايد، در حالي كه:

اولاً: عوامل
متعددي، علت تحقق يافتن آن بوده.

ثانياً: ممكن
است موارد مشابهي داشته باشد.

ثالثاً:
محتمل است كه ريشه برخي از اين عوامل به گذشته دور برگردد. لهذا اولاً آمادگي ذهن
و ثانياً ارتباط دادن اين پديده‌ها به هم است كه مي‌تواند تحليل‌گر را به نقطه
مطلوب برساند. البته جمع‌آوري اطلاعات و منابع لازم، بخشي از مشكل را مرتفع مي‌سازد،
ولي ارتباط بخشيدن ميان پديده‌ها بستگي تام به آمادگي ذهني و تعميق انديشه دارد.

في‌المثل
بارها شده است كه با جريانها و حوادثي برخورد نموده‌ايد كه چه بسا به نتيجه‌اي نيز
رسيده باشد، لكن در مواجهه با ديدگاههاي تحليل‌گران دريافته‌ايد كه يا اصلاً‌
نتيجه‌گيري شما ناقص بوده يا به بسياري از عواملي كه در تحقق آن پديده نقش داشته‌اند،
توجه نكرده‌ايد و پس از بيان تحليل‌گران، آگاه گشته و تازه متوجه پيچيدگي موضوع
شده‌ايد؛ بويژه اين كه بسياري از موضوعات و جريانهاي سياسي به ميزاني از بغرنجي
برخوردارند كه بزرگان دانش و فن سياست با دشواري مي‌توانند به تحليل آنها اقدام
كنند.

ج- عدم تعجيل
در اظهار نظر و بررسي همراه با احتياط پديده‌ها

بسياري از
افراد مايلند كه بدون تأمل و تعمق با اخذ ظواهر، داد سياست داده و تحليلهاي
گوناگون تحويل دهند، در حالي كه بارها و بارها دريافته‌اند كه تحليل‌هاي قشري و
نشأت گرفته از عدم اطلاعات و منابع و روش تحليل، دستاوردي جز اثبات نداشتن شرايط
لازم تحليل، برايشان نداشته است.

شايد بتوان
ادعا كرد كه هيچ دانش و هنري مانند سياست وجود ندارد كه بسياري از تئوريهاي مبتني
بر اصول و قواعدش، در عمل با شكست مواجه مي‌شوند. بر اين اساس گفته‌اند: «تاريخ
يگانه آزمايشگاه علوم سياسي است»، و «گذشته چراغ راه آينده». بنابراين سياست،
اصولاً هويتي حساس و متغير دارد و گام نهادن در اين عرصه، بدون رعايت شرايط تحليل
سياست، غير آزموده و نادرست است!

از اين رو
كساني كه به واقع در انديشه اصلاح شيوه تحليل گري خويش برآمده‌اند، رواست توصيه
علماي اخلاق در بعد محاسبه نفس و ارزيابي اعمال را، رعايت كنند، و اگر در صحت و
سقم نظريات خويش ترديد دارند، يك دوره كارورزي را شروع كنند و پس از ثبت ديدگاههاي
خويش درباره موضوعات گوناگون، هرازگاهي پس از گذشت زمان، رجوع مجدد نمايند و به
نقاط ضعف و قوت آنان دست يابند. و اگر بر بي پايه بودن تحليلهاي خويش واقفند،
رواست كه در صدد يافتن روشهاي صحيح تحليل سياسي برآيند و حوادث را با احتياط دنبال
كنند!

د- آشنايي با
زبان سياست

بسيارند
سياست پيشگاني كه از روي تعمد، مقاصد خويش را با زباني غير از متعارف مردم بازگو
مي‌كنند و چه بسا سخني درباره جريان و حادثه‌اي زشت يا زيبا جلوه كند، ولي واقعيت
در روي ديگر سكه باشد. البته گاهي اوقات، هوشمندي و كياست مي‌طلبد كه سياستمدار با
زبان سياست سخن بگويد. به هر تقدير تحليل‌گر بايد اين زبان را بشناسد تا به مقاصد
صاحبان آن، نايل آيد.

ماجراي اعلام
الحاق چين به شوروي توسط مائوتسه تونگ- رهبر انقلاب سوسياليستي 1949 چين- و رد اين
پيشنهاد از ناحيه ژوزف استالين- رهبر وقت شوروي سابق- به اين دليل كه در واقع مائو
مي‌خواهد شوروي را جزو كشور بزرگ و پر جمعيت چين كند، از مثالهاي بارز سياسي در
اين مورد است. لكن مايلم مثالي بياورم كه شايسته است الگوي عالمان و مؤمنان نيز
قرار گيرد.

سعيد بن جبير
از معروفترين قراء طبقه سوم- كساني كه پيامبر(ص) را درك ننموده و قرآن را از صحابه
يا تابعين فرا گرفته‌اند- و يكي از پنج نفري است كه از مقربان و نزديكان امام
سجاد(ع) به شمار مي‌روند و به واسطه همين تقرب، وسيله حجاج بن يوسف ثقفي، به شهادت
رسيد.

در فضل و
دانش به ميزاني است كه درباره‌اش گفته‌اند: «ما علي وجه الارض احد الا و هو يحتاج
الي علمه» و از نظر عبادت نيز در مقامي بود كه تمام قرآن را در دو ركعت نماز،
قرائت مي‌نمود. وي با حجاج ملاقات مي‌كند، اما آنچنان كه با زبان سياست و
هوشمندانه با وي سخن مي‌گويد كه او را به ناكامي مي‌كشاند!

ماجراي اين
ملاقات را چنين نوشته‌اند:

«لما ادخل
علي الحجاج. قال له: أنت شقي بن كسير. قال: امي كانت اعرف بي، سمتني سعيد به جبير.
فقال له الحجاج: ما تقول في ابي بكر و عمر، هما في الجنة ام في النار؟ قال: لو
دخلتهما لعلمت من فيهما قال: ما قولك في الخلفاء؟ قال: لست عليهم بوكيل. قال ايهم
احب اليك؟ قال: ارضاهم لخالقه. قال: فايهم ارضي للخالق؟ قال: علم ذلك عند الذي
يعلم سرهم و نخواهم. فقال الحجاج: ابيت ان تصدقني؟ قال: بل لم احب ان اكذبك»![4]

حجاج: تو شقي
فرزند پست هستي؟

سعيد: مادرم
به من آگاه‌تر است و مرا سعيد نام، نهاده.

حجاج: درباره
ابوبكر و عمر چه مي‌گويي، آيا آن دو سزاوارتر بهشتند يا دوزخ؟

سعيد: اگر به
فردوس و جهنم وارد مي‌شدم، در مي‌يافتم كه چه كساني را در خود جاي داده‌اند!

حجاج: درباره
خلفاء چه ديدگاهي داري (حق با كداميك است)؟

سعيد: من
وكيل آنها نيستم!

حجاج: كداميك
نزد تو محبوبتر است؟

سعيد: هر
كدام بيشتر تسليم خداست.

حجاج: كداميك
بيشتر تسليم خداست؟

سعيد: خدا
آگاه است.

حجاج: آيا
اِبا داري از تصديق من!

سعيد: دوست
نداردم تو را تكذيب كنم!

4-
پارامترهاي تحليل سياسي

مراد از
پارمترهاي تحليل سياسي، محورهايي است كه تحليل‌گر با كمك آنها خواهد توانست توفيق
تحليل دست كم نزديك به صواب را كسب كند. البته اين محورها اعم از شيوه‌ها و دانشها
هستند؛ به عبارت ديگر در اين مقال هم از مقدمات و دانشهايي كه تحليل‌گر نيازمند
بدانهاست سخن مي‌رود و هم از روشها و شيوه‌هاي تحليل. ادامه دارد

گفته‌ها و
نوشته‌ها

بنده آزاد

به غم خوردن
بنه دل، شادمي باش          خدا را بنده
آزاد مي‌باش

هوا را پشت
پا زن خاك ره شو                  تهي دست
از جهان چون باد مي‌باش

                                                                                   
(فيض كاشاني)

نتيجه
سحرخيزي

ادهم كاشي
بيشتر در بغداد به سر مي‌برد. سالها سياحت كرده و بسياري از شعرا و اديبان را
دريافته بود. در اواخر عمر به تبريز رفت و در همان جا درگذشت. شبي يتيمان تبريز او
را تاراج كردند. اين رباعي را گفته به «ميرزا شرف جهان» گذرانيد و دوازده هزار
دينار صله يافت:

 دوشينه سحر يتيم تبريزي من                 آمد به سر راه به خونريزي من

عريان ز لباس
عاريت ساخت مرا                       اين
بود نتيجه سحرخيزي من

بهره‌گيري از
زندگي

امام صادق(ع)
فرمود:

پنج خصلت است
كه هر كس يكي از آن پنج را نداشته باشد، بهره چنداني از زندگيش نبرده است:

1-   
وفاي به عهد و پيمان.

2-   
تدبير در امور زندگي.

3-   
حيا و شرم.

4-   
اخلاق نيكو.

5-   
و اين خصلت جامع همه
اين صفات است، و آن آزادي است.

و همچنين
فرمود: پنج خصلت است كه هر كس يكي از آن پنج را نداشته باشد، هميشه كار زندگيش نا
تمام و عقلش از دست رفته و خاطرش پريشان است.

1- سلامتي و
تندرستي.

2- امنيت.

3- وسعت
روزي.

4- همدم
مناسب.

راوي گويد:
عرض كردم: همدم مناسب چيست؟ فرمود: همسر شايسته، فرزند خوب و همنشين صالح.

5-و اين
خصلت، جامع همه اين خصلت‌ها است و آن آسايش و آرامش است.

چه خوش است
صوت قرآن

نقل كرده‌اند
كه روزي مرحوم علامه بحرالعلوم(ره) وارد حرم مولا اميرالمؤمنين(ع) شد و شروع كرد
اين بيت را با صداي بلند خواندن و تكرار كردن:

«چه خوش است
صوت قرآن ز تو دلربا شنيدن»

از او
پرسيدند: چرا اين مصراع را در آن روز تكرار مي‌كردي؟

فرمود: وقتي
وارد حرم مطهر شدم، حضرت ولي عصر(عج) را ديدم كه در كنار سر مطهر جدش نشسته و
مشغول خواندن قرآن با صداي بلند است. بي اختيار اين بيت را گفتم و تكرار كردم.

ولي وقتي
داخل حرم شدم، حضرت، قرآن خواندن را رها كرده از حرم خارج شدند.

ترك مسكن و
مأوا…

دلم ز عشق
تبرا نمي‌تواند كرد                 صبوري
از رخ زيبا نمي‌تواند كرد

غم از درون
دل من برون نمي‌آيد                       كه
ترك مسكن و مأوا نمي‌تواند كرد

                                                                                
(عبيد زاكاني)

چگونه به اين
مقام دست يافتي؟

در روايت
آمده است كه روزي مردي بر لقمان گذشت. ديد گروهي انبوه دور او را گرفته‌اند و از
گفته‌ها و نصايح او بهره‌مند مي‌شوند. از روي تعجب پرسيد: تو آن غلامي نيستي كه
زماني شباني مي‌كردي؟

گفت: آري!

گفت: چگونه
بدين مقام دست يافتي؟

لقمان گفت:
با راستگويي، اداي امانت و ترك كارهاي بيهوده.

پرستاري دل

فرصتي كو كه
كنم فكر پرستاري دل          آخر عمر من و
اول بيماري دل

عندليبي به
چمن بود و زغم مي‌ناليد         گفتمش چيست
غمت گفت پرستاري دل

                                                                                      
(عاشق اصفهاني)

از خودش
نترسيد، از اسمش مي‌ترسد؟

روزي طلحك به
مسجد رفت. واعظ بالاي منبر مي‌گفت:

هر كه نام
آدم و حوا را بنويسد و توي خانه خودش آويزان كند، شيطان هرگز به خانه‌اش وارد نمي‌شود!

در اين وقت
طلحك از پاي منبر برخاست و خطاب به واعظ گفت:

مولانا!
شيطان در بهشت نترسيد بنزد ايشان رفت و آنها را فريفت، چگونه مي‌شود كه در خانه ما
از اسم ايشان بپرهيزد؟!

ارزش حكومت

عبدالله بن
عباس گويد: وقتي اميرالمؤمنين(ع) به جنگ جمل مي‌رفت، در ذي قار بر آن حضرت وارد
شدم، ديدم كفش پاره خود را وصله مي‌زند.

حضرت از من
پرسيد: ارزش اين نعلين نزد شما چقدر است؟

گفتم: هيچ ارزش
ندارد.

فرمود: به
خدا قسم اين نعلين در نظر من با ارزش‌تر است از حكومت كردن بر شما مگر آنكه حقي را
بر پا نمايم يا باطلي ار از سر مردم دفع كنم.

دل خون
شد….

دل خون شد و
سر رشته اين راز نيافت              جز غصه
زانجام و ز آغاز نيافت

مرغ دل من
زآشيان دور افتاد                           اي
بس كه طپيد و آشيان باز نيافت

                                                                                        
(عطار نيشابوري)

لقمه‌هاي
طولاني!

شخصي با
بخيلي دوست بود. روزي به او گفت: چه علت دارد با اين همه دوستي و رفاقت، يك روز
مرا مهمان نمي‌كني.

بخيل گفت: به
جهت آنكه از قوه اشتهاي تو باخبرم، هنوز لقمه به دهانت نرسيده، لقمه ديگر بر مي‌داري!

گفت: مرا
مهمان كن، شرط مي‌كنم كه در ميان هر دو لقمه، دو ركعت نماز بجاي آورم!

كشمكش ميان
من و دل

ز بس به زلف
تو دل بر سر دل افتاده است  گذار شانه بر آن
طره، مشكل افتاده است

ز فرقه بازي
احزاب دل در آن سر زلف         چه كشمكش كه
ميان من و دل افتاده است

                                                                                                
(عارف قزويني)

امام
خميني(ره):

«مسأله دخالت
در سياست در رأس تعليمات انبياست… بايد ما اين سد عدم دخالت در سياست را
بشكنيم…». (صحيفه نور، ج 15، ص 146 و 147)

ارزشهاي
اسلام و انقلاب را پاسداري كنيم

حجةالاسلام و
المسلمين محمد تقي رهبر

گرايشهاي
نامرئي به سوي غرب

دگرگوني در
حيات فكري ملت‌ها بصورت دفعي اتفاق نمي‌افتد، بلكه عوامل مختلف اجتماعي، فرهنگي،
اقتصادي، سياسي و نظامي دست به دست هم مي‌دهند و يا بصورت فردي عمل كرده و سبب
تحولات مي‌شوند و انديشه و عمل ملتي را استحاله مي‌كنند. اگر سياستگذاران يك نظام
ژرف‌انديشان دلسوز و نهادهاي فرهنگي و راهنمايان فكري بويژه رهبران مذهبي و همژنين
افراد و واحدهاي اجتماعي هشيار نباشند بدون ترديد، آگاهانه و يا ناخودآگاه در
فرهنگ بيگانه هضم شده و بطور تدريجي استحاله مي‌شوند.

از اين رو
شناخت كانالهاي نفوذ بيگانه در زمينه‌هاي ياد شده (اقتصادي، سياسي و فرهنگي) از
ضرورت‌هاي اجتناب‌ناپذيري است كه غفلت از آن جامعه را از سنت‌ها و ارزشهايش جدا
ساخته و در كام امواج جبهه مهاجم فرو مي‌برد و به بردگي و اسارت مي‌كشاند، بويژه
آنكه دشمن زخم خورده باشد و از خاكريزهايش در صحنه نبرد بحكم اجبار به عقب رانده
شده و در صدد يافتن فرصتي براي پاتك باشد.

امروز سرنوشت
ما با غرب بويژه سردمدار استكبار غربي، آمريكاي جهانخوار چنين است. در رهگذر
انقلاب اسلامي، غرب سلطه‌گر و بويژه شيطان بزرگ تحقير شد و پايگاهي را در ميهن
اسلامي ما از دست داد و در حقيقت مطمئن‌ترين نقطه جغرافيائي استراتژيك را باخت و
با پايان يافتن جنگ سرد ميان شرق و غرب و فروپاشي ماركسيسم، رؤياي رهبري جهان در
نظم نوين آمريكائي با ظهور اسلامي انقلابي با آشفتگي روبرو است كه دولتمردان
آمريكائي را، راحت نمي‌گذارد و بارها بدين مطلب اعتراف كرده و رسانه‌هايشان اعلام
نموده‌اند.

بوش رئيس
جمهوري سابق آمريكا گفته بود: خطر ايران براي منافع غرب و آمريكا از خطر بمب‌هاي
هسته‌اي بيشتر است.

چندي پيش
«دانيل بابيس» رئيس انجمن سياست خارجي آمريكا طي سخناني در كنفرانس استانبول تركيه
با تشريح سياست خارجي آمريكا در برابر انقلاب اسلامي ايران گفته بود: بايد اعتراف
كنيم كه ما براي افكار ديني و مذهبي حسابي پيش از انقلاب اسلامي باز نكرده بوديم
ولي از اين پس براي ما آمريكائي‌ها ضروري است كه زمينه‌اي جهت مطالعات و تحقيق
پيرامون مذهب فراهم نمائيم چرا كه ما ناگزيريم كه آگاه و بيدار باشيم…

نامبرده با
تشريح انديشه‌هاي امام راحل(ره) اضافه كرد: «اينان حكومت و آقائي اسلام را در سر
مي‌پرورند بعبارت ديگر با عملي شدن اين حكومت مسلمين در نظر دارند بر سراسر جهان
حكومت نمايند».

روزنامه
اينديپندنت در مورد حمايت ايران از مسئله فلسطين چنين نوشت:

«پس از سقوط
شوروي اكنون تنها ايران است كه مي‌تواند مأوي و پناه گروههاي مخالف آمريكا در
خاورميانه شمرده شود. جا دارد آمريكا به گذشته روابط خود با ايران  بينديشد، زيرا اين كشور در موارد متعدد جمهوري
اسلامي ايران را دست كم گرفته و نتايج آن را ديده است».

روزنامه لوس
آنجلس تايمز نوشت:

كابوس ايران
ارثيه‌اي است كه رؤساي جمهوري آمريكا براي يكديگر باقي مي‌گذارند.

فيگار و چاپ
پاريس نوشت:

«ايران
تهديدي است براي فرداي آمريكا».

اين روزنامه
به كلينتون توصيه مي‌كند حضور مستمر خود را در خليج فارس حفظ كند و همزمان تبليغات
خود را با دستاويز حقوق بشر عليه ايران ادامه دهد.

همچنين
واشنگتن تايمز مي‌نويسد:

«گرايش
مسلمانان به فرهنگ پايدار اصول‌گرائي نمايانگر احساسات ضد غربي در جهان اسلام است».

به گزارش اين
نشريه آمريكايي: مشاوران كلينتون در حال بررسي طرح‌هائي براي مقابله جدي با
ايرانند!!

اعترافات از
اين دست در رسانه‌هاي امپرياليسي بسيار است كه از مفصل آن مجملي گفتيم. و اينها
همه طبيعي است اينها نشانگر عمق وحشتي است كه غرب از اسلامگرائي نوين پس ازانقلاب
اسلامي و به قول آنها «اصولگرائي» براي منافع نامشروع و سلطه اهريمني خود بر جهان
دارد و بايد هم چنين باشد. زيرا حضرت امام راحل رهبر كبير امت اسلامي طرحي را براي
حاكميت اسلام درافكند و ضربه‌اي را براي هميشه بر پيكر استكبار جهاني به سردمداري
آمريكا فرود آورد كه آمريكا و ساير قدرتهاي غربي از آثار پايدارش در طول تاريخ در
امان نخواهند بود و همانگونه كه حضرت امام در بخشي از پيام تاريخي خود به مسلمانان
جهان اعلام داشتند:

«مسلمانان
جهان همراه نظام جمهوري اسلامي ايران عزم خود را جزم كنند تا دندانهاي آمريكا را
در دهانش خرد كنند و نظاره‌گر شكوفائي گل آزادي و توحيد و امامت جهاني نبي اكرم
باشند».

«مسلمانان از
هياهو و طبل تو خالي تبليغات ظالمانه نهراسند كه كاخها و قدرتهاي نظامي و سياسي
استكبار جهاني همانند لانه عنكبوت سست و در حال فرو ريختن است».

                                                                                 (فرياد
برائت- مرداد 1366)

اين سياست
خدشه ناپذير نظام ماست كه حضرت امام(ره) ترسيم فرمود و مقام معظم رهبري نيز بارها
بر آن تأكيد فرموده‌اند از جمله اينكه:

«ملت‌ها از
سلطه پنجه‌هاي خونين استكبار به جان آمده‌اند با آگاهي ملت اين سلطه جهنمي بايد از
يمان برداشته شود تا ملت‌ها بر سرنوشت خود حاكم باشند. بي شك قدرت آمريكا از بين
رفتني است و كساني كه به آن چشم دوخته‌اند دچار توهم و بدفهمي هستند». (19/7/70)

به طور
خلاصه، اين استراتژي و سياست هرگز قابل تغيير نيست و هيچكس حق تخلف از آن را
نخواهد داشت. زشتي و پليدي آمريكا در سطح جهاني و رسوائيهايش در گوشه و كنار جهان
حتي پس از خارج شدن اتحاد جماهير شوروي از صحنه رقابت قدرت و داعيه طلايه‌داري نظم
نوين از سوي شيطان بزرگ، تا بدانجاست كه افول ستاره اقبال آمريكا را نشان مي‌دهد و
براي مثال شكستهاي مفتضحانه ارتش آمريكا حتي در كشور محرومي چون سومالي و هائيتي،
و ديگر نقاط جهان و در صحنه‌هاي سياسي و حتي اقتصادي است و بدين ترتيب نزديك شدن
به چنين عفريت جهنمي براي بي آبروئي يك نظام كافي است.

رابطه با
آمريكا حتي در مرحله خواب و خيال به مفهوم بي ارزش تلقي كردن ارزشها و مفاهيم
اسلامي و انقلابي و شكسته شدن صلابت و ابهت قدرت ملتي است كه حركت طوفان‌زايش خواب
از چشم جهانخواران ربوده و بارقه اميد را در دل مستضعفان جهان بر افروخته است.

براي امت
اسلامي ما هيچ چيز نفرت بارتر از حتي تفوه به ايجاد رابطه با آمريكا نيست چرا كه
مي‌داند آنكه در اين رابطه زيان مي‌كند اسلام است و مسلمين جز خاطره تلخ از اين
غول جهانخوار ندارند، و آمريكا مي‌خواهد با هر تلاشي كه شده كشور و ملت و نظام ما
را ملكوك و آلوده كند و ارزشهايش را مخدوش سازد و ابزار آن همان ايجاد ارتباط است
و يا جلب تمايل ايران است كه بارها در جهت آن تلاش كرده و توفيقي حاصل نكرده است.
لذا آنكس كه رابطه با آمريكا را حتي به صورت يك فرضيه مطرح كند چيزي جز بدنامي از
نظر نسل انقلابي ما براي خود به ارمغان نياورده، اين تنفر و انزجار تا بدان جاست
كه حتي اگر صنايع آمريكائي مثلاً در فروشگاه يا نمايشگاهي در ايران عرضه شود خشم و
تنفر عموم را بر مي‌انگيزد. به عنوان مثال خلاصه اشاره‌اي گزارش گونه را از برخورد
امت ما با عرضه چند نمونه از كالاهاي آمريكائي در نوزدهمين نمايشگاه بين المللي
بازرگاني در تهران از يكي از جرايد مي‌نگريم:

«در مقابل
ساختمان “مينا” اين گرانترين فضاي نمايشگاهي، اتومبيل‌هاي آمريكائي
كاديلاك، شورلت، بليذر، كه عمدتاً توليدات شركت جنرال موتورز آمريكا مي‌باشند به
نمايش گذاشته شده‌اند. در داخل ساختمان مينا نيز تعدادي شركت ايراني، توليدات
آمريكا را به نمايش گذاشته بودند. به عنوان مثال توليدات شركت يخچال سازي آدميرال
آمريكا و… و بر سر در غرفه “بهي” با افتخار جمله (ساخت: يو. اس آ.) را
نوشته بودند. مسئول غرفه در پاسخ به اين سئوال بازديد كنندگان كه كالاها را از كجا
وارد مي‌كنيد گفت: مستقيماً از آمريكا وارد مي‌كنيم! و يك شركت ديگر ايراني كه
واردكننده كالاهاي ديگر آمريكائي بود در توجيه اين مسئله گفت: عدم جلوگيري از
واردات كالاهاي آمريكائي ما را به وارد كردن اين كالاها راغب كرده است ضمن اينكه
مسئولان نمايشگاه هم نسبت به آمريكائي بودن كالاها حساسيتي نشان نمي‌دادند».
(كيهان 18/7/72)

خوب، نبايد
از اين جريان به سادگي گذشت و بايد مسئولين نمايشگاه و امور بازرگاني پاسخ دهند:

چه كساني
عاملان حضور كمپانيهاي آمريكائي در نمايشگاه بين المللي تهران هستند؟

آيا باز شدن
پاي شركتها و كمپانيهاي آمريكائي در كشور ما جاي پائي براي نفوذ اقتصادي و تدريجاً‌
گسترش آن به ساير زمينه‌ها (فرهنگي و سياسي) نيست؟

آيا اين حركت
گامهاي نخستين به منظور زدودن تنفر عمومي و استحياش ملت ما از رابطه با آمريكا نمي‌باشد؟

عرضه و نمايش
كالاي آمريكائي آنهم از نوع اتومبيل‌هائي كه ويژه اشراف و رفاه‌طلبان است به معني
بازگشت تدريجي و علني اشرافيت و ليبراليسم غربي آنهم از نوع آمريكائيش تلقي نمي‌شود؟

آيا اينها
سنگ محكي نيست از سوي برگزار كنندگان نمايشگاه كه حساسيت و افكار عمومي را نسبت به
رابطه- فعلاً‌ اقتصادي- با آمريكا را به آزمايش نهاده و محك بزنند؟ و آيا… و
آيا؟

اگر ساده‌انديشي
را كنار نهاده و واقع بينانه بنگريم چنين برمي‌آيد كه نوعي حركت نامرئي به سوي غرب
و آمريكا از سوي برخي جريانها در قالبهاي مختلف به چشم مي‌خورد كه جاده صاف كن راه
نفوذ و جاي پاباز كردن براي اين دشمنان شناخته شده اسلام و انقلاب است كه هرگز با
اصول و ارزشهاي انقلابي ما سازگار نبوده و افكار عمومي آنرا به شدت محكوم مي‌كند و
همانگونه كه در خطبه‌هاي نماز جمعه تهران نيز مطرح شد عاملينش افشا مي‌شوند.

ما فراموش
كرده‌ايم كه رخنه در ميان يك ملت در صحنه اخلاق و فرهنگ، يعني همان چيزي كه امروزه
به نام تهاجم فرهنگي موسوم است، همواره مستقيم نيست، اگر درها و دروازه‌ها را باز
كنيم و حساسيت‌ها را بزدائيم و يا از دست بدهيم و با عنوان روابط اقتصادي و
بازرگاني و امثال آن كانال نفوذ بيگانه را به طور رسمي بگشائيم آيا جاده تهاجم را
هموار نساخته‌ايم؟

كساني كه از
اين نمايشگاه و مانند آن ديدن كرده دقيقاً شيوه عمل را پياده كردن انديشه
ليبراليستي و كنار زدن قيد و بندها و مجال عرضه فرهنگ مصرف به ويژه از نوع غربي آن
و فضائي براي ترويج الگوي تجمل و حتي پشت پا زدن به اخلاق اسلامي و نمايش مد و
لباس و آرايش و زيبائي تلقي كرده كه آن را مي‌توان در سيماي اكثر بازديدكنندگان
پسر و دختر نيز تماشا كرد و از زبان اهل نظر شنيد.

گرچه اين
گونه نمايشگاهها خالي از نقاط مثبت در جهت صنعت و فن و ارائه كارآمدهاي تكنيكي
داخلي و زدودن تا حدودي فضاي تبليغاتي بيگانه نيست تو ما نيز از آن غفلت نداريم،
اما از نقاط منفي و ضعفهاي آن بايد پيشگيري كرد كه تبادل به صورت تهاجم در نيايد و
بازار عرضه كالاي تجاري وسيله تبليغات و سلطه غربي و اعاده نفوذ اجنبي نباشد و به
اصطلاح غرب و آمريكا از بازا آشفته سوء استفاه نكنند و آن را وسيله نفوذ قرار
ندهند و بيگانه گرائي گريبان خوديها را نگيرد و عرضه كالاهاي خارجي زمينه توليدات
داخلي را مختل نكند كه از اين ناحيه ضربه ديگري نيز خورده باشيم.

به اميد آنكه
كارگزاران امور و برنامه ريزان به اين نكته توجه كنند كه سخن در اينجا فراوان است.

واي بر حال
كسي كه….

پيامبر گرامي
اسلام(ص):

«ويل لمن
تزكيه الناس مخافة شره، ويل لمن أطيع مخافة جوره، ويل لمن أكرم مخافة شره» (مجموعه
ورام- ج 2- ص 115)

واي بر حال
كسي كه از ترس شرش تمجيد مي‌شود، واي بر حال كسي كه از خوف ستمگريش مورد اطاعت
باشد، والي بر حال كسي كه از ترس آزارش او را احترام كنند.

پرسشها و
پاسخها

اعجاز شب
ولادت پيامبر(ص)

حجة الاسلام
و المسلمين سيد مرتضي مُهري

سئوال:

شما هميشه
حديث عجيب مي‌نويسيد و
مردك آن را هم در پاروقي نمي‌نويسيد وقتي هم كه تحقيق مي‌كنيم مي‌بينيم حديث
ضعيف است. وقايع شب ولادت حضرت محمد(ص) در شماره 141 شهريور ماه را كه نوشته‌ايد آيا همه
موثق هستند؟ و همچنين خبر (سجده كردن درختان حضرت محمد(ص) را) مربوط به مهر 70 و
خبر خاموش شدن آتشكده فارس و ريختن چند كنگره از طاق كسري. آيا در همه تاريخهاي
معتبر امده؟ اين خبر در قديميترين مأخذ آن تاريخ يعقوبي آمده كه يعقوبي هم براي خبر
خود سندي ذكر نكرده و در اول كتاب خود هم نوشته روايات مورد اختلاف زياد است و ما
همه را ضبط كرديم يعني خود يعقوبي هم به قطعيت آن گواهي نداده است. يا مثلاً خبر
نوري كه به آسمان بلند شده است از كدام كتاب است؟ آيا مثل خبر مجله مهرماه 70 است
كه وقتي از علماي رجال حوزه مشهد مي‌پرسيم خبر سجده كردن درختان در زمان عبور حضرت
محمد(ص) در چه درجه‌اي است مي‌گويند در سلسله راويان آن‌
«سهل بن زياد» است كه مورد وثوق نيست. خوب اگر مورد وثوق نيست چرا مي‌نويسيد؟
حتماً مي‌گوئيد نظر
علماي رجال متفاوت است. حال نمي‌شود شما احاديثي را كه ظاهراً ضعيف است
ننويسيد. چه مي‌شود اگر
اخبار معتبر را بنويسيد و مدرك آن را هم در پاورقي ذكر كنيد. با عرض معذرت بسيار و
تشكر فراوان. (سرخس- مجيد امينيان- 31/6/72)

****

پاسخ:

بسم الله
الرحمن الرحيم

براي روشن
شدن مطلب لازم است به چند نكته توجه نمائيد:

نكته اول:

در ميان
رواياتي كه معجزات شب ولادت حضرت رسول(ص) وارد شده است، رواياتي كه از نظر سند بر
اساس نظر مشهور علماي رجال معتبر است، وجود دارد كه در اينجا به بعضي از آنها
اشاره مي‌كنيم:

كليني
رحمةالله عليه در روضه كافي ص 300 حديثي نقل كرده است كه همه راويان سند آن از نظر
علم رجال معتبرند: علي بن ابراهيم، پدرش ابراهيم بن هاشم، احمد بن محمد، كه منظور
بزنطي است و از اصحاب اجماع[1]
است، أبان بن عثمان كه او نيز از اصحاب اجماع است، ابوبصير كه يا اسدي است و يا
مرادي و هر دو از بزرگان اصحاب امام باقر و امام صادق(ع) و هر كدام را جماعتي از
اصحاب اجماع دانسته‌اند. و روايت از امام باقر(ع) است و مضمون اين
روايت چنين است كه در شب ولادت حضرت رسول(ص) مردي از اهل كتاب بر مجلسي از سران
قريش وارد شد و پرسيد كه: آيا در ميان شما امشب پسري متولد شده است؟ گفتند: نه. و
سپس متوجه شدند كه در خانه عبدالله بن عبدالمطلب آن شب پسري متولد شده است و چون
به آنجا آمدند، مادر آن حضرت گفت: فرزندم متولد شد نه آن گونه كه ديگران به دنيا
مي‌آيند، او خود
دستان خود را بر زمين نهاد و سر به آسمان بلند كرد و از او نوري ساطع شد كه من از
آن كاخهاي بصرا(شهري در شام) را ديدم و هاتفي را شنيدم كه مي‌گفت او سيد و
سالار امت است….تا آخر حديث.

همچنين در
همان كتاب ص 302 حديث 460 نيز آمده است كه سند آن از نظر بسياري از علما معتبر و
مورد اطمينان است و در آن حديث نيز آمده است كه فاطمة بنت اسد مادر
اميرالمؤمنني(ع) هنگام ولادت حضرت رسول(ص) حاضر بود و نوري را از آن حضرت مشاهده
كرد كه مشرق و مغرب را روشن ساخت. و جز اينها نيز هست كه نياز به تحقيق وسيعتري
دارد.

نكته دوم:

هميشه لازم
نيست روايت را از نظر سند جداگانه مورد بررسي قرار دهيم. در بسياري از موارد از
نقلهاي مختلف در كتابهاي مختلف به سندهاي مختلف، انسان اطمينان پيدا مي‌كند كه خبر
مطابق با واقع است. و اصولاً در مسائل مربوط به زندگي معمولي مردم همين‌گونه با
اخبار برخورد مي‌كنند و
حوادثي كه نقل مي‌شود با
ملاحظه شواهد و مؤيدات و كثرت و تعدد نقل و اختلاف مصادر نقل مورد بررسي قرار مي‌دهند. اخبار
معجزات شب ولادت حضرت رسول(ص) بصورت اجمالي از اين قبيل است. ممكن است تك تك آن
حوادث كه نقل مي‌شود سند
معتبري نداشته باشد ولي در مجموع آن قدر به نقلهاي مختلف به دست ما رسيده است كه
قابل تشكيك نيست.

اخباري كه در
اين باره در بحار الانوار جلد 15 از صفحه 254 تا 329 از كتب مختلف شيعه و سني نقل
كرده است، حداقل در بعضي از آن معجزات موجب قطع به صحت خبر است. گذشته از اين كه
بعضي از آن روايات امكان اعتماد بر سند آنها به تنهايي نيز هست مانند روايت نهم در
صفحه 257 كه از امالي صدوق نقل شده است و بر اساس آن روايت امام صادق(ع) بسياري از
اين معجزات را ذكر فرموده‌اند:

منع ابليس از
استراق سمع از آسمانها، و زدن شياطين با سنگهاي آسماني، و سرنگون شدن بتها، و لرزش
ايوان انوشيروان و فروريختن چهارده كنگره از آن، و خشكيدن درياچه ساوه، و طغيان
رود سماوه، و خاموش شدن آتشكده فارس، و سرنگون شدن تخت پادشاهان، و باطل شدن سحر
جادوگران، و غيبگوئي كاهنان و اموري ديگر.

خبر مربوط به
نور شب ولادت در اكثر كتب سيره و تاريخ شيعه و سني به سندهاي مختلف نقل شده است و
همچنين در بسياري از آنها خبر ايوان انوشيروان و آتشكده پارس و امثال آن نقل شده
است. مراجعه كنيد به تاريخ طبري، و سيره ابن هشام و تاريخ ابن اثير و سيره حلبي، و
كتب ديگر.

نكته سوم:

دقت در رجال
سند روايت در جاي لازم است كه يك حكم شرعي عملاً بر آن مترتب مي‌شود. ولي در
مسائل تاريخي، صحت و سقم روايت چندان ارتباطي به سند آن ندارد گرچه بي تأثير نيست
ولي بيشتر با ديگر شواهد تاريخي، بايد مورد بررسي قرار گيرد و اين نه به دليل عدم
اهميت به تاريخ است بلكه به اين دليل است كه آن چه در استنباط حكم شرعي معتبر است
حجت شرعي است و فقيه قبل از استنباط فقهي، مبناي خود را در آن چه معيار حجيت خبر
است، مشخص مي‌كند و بر
اساس آن معيار در جستجوي حجت شرعي در ميان انواع مختلف خبر كاوش مي‌كند. البته
اين جدا از مواردي است كه به دليل شواهد خارجي و داخلي، علم يا اطمينان به صحت يك
خبر يا واقعيت داشتن يك حكم شرعي، به دست مي‌آيد. ولي در
بررسي مسائل تاريخي، حجت شرعي نياز نيست بلكه مطابقت با شواهد مسلم تاريخي لازم
است، مگر در جايي كه بر يك امر تاريخ يك حكم شرعي مترتب باشد. البته گاهي تاريخ در
اعتقاد و انتخاب مذهب و دين مؤثر است كه در آنجا فقط شواهد قطعي و حصول اطمينان به
كار مي‌آيد.

نكته چهارم:

نه همه
اخباري كه سند آنها معتبر است، راست است و نه همه اخباري كه سند آنها معتبر نيست
دروغ است. و اين مسأله بسيار روشن است. زيرا وقتي مي‌گوئيم سند يك
خبر، معتبر است يعني كساني كه آن را نقل كرده اند افراد شناخته شده‌اي هستند و
از حال و وضع آنها معلوم است كه دروغ نمي‌گويند. ولي فاصله
زماني زياد و دخالت فهمها و استنباطها، حصول اطمينان را مشكل مي‌كند چه رسد
به قطع و يقين. فقط در مسائل فقهي دست يابي به حجت ممكن است ميسر شود و در مسائل
تاريخي جزء انبوه شواهد قرار مي‌گيرد. و از سوي ديگر خبر غير معتبر يعني افراد
ناقل آن شناخته شده نيتسند يا متهم به كذب و افترا هستند يا از دقت و حافظه خوب
برخوردار نيستند يا افراد خوش بيني هستند كه همه را خوب مي‌دانند و از
هر كس خبر نقل مي‌كنند و امثال
اين اشكالها. ولي بدون شك اين اشكال‌ها موجب نمي‌شود كه انسان
بطور قطع بگويد كه خبر او دروغ است بلكه در اكثر موارد مي‌تواند مؤيد
يا شاهد براي اثبات مطلبي باشد.

نكته پنجم:

اخباري كه
بعيد به نظر مي‌رسد و غير
قابل قبول است، نبايد فوراً آن را تكذيب كنيم، بلكه بايد از اهل نظر و متخصصان در
حديث بپرسيم شايد براي آن توجيهي داشته باشند. و حتي اگر هيچ كس نتوانست آن را
توجيه كند باز هم نبايد تكذيب شود بلكه بايد كنار گذاشته شود و احتمال صدق آن باقي
است. در روايت است كه اگر حديثي از ما به شما رسيد و معناي آن را ندانستيد(يا قابل
توجيه نبود) براي خود ما برگردانيد تا توضيح دهيم. البته در اين زمان ارجاع اخبار
به ائمه(ع) ممكن نيست؛‌طبعاً بايد ابتدا از اهل فن كمك بخواهيم و اگر
توجيهي پيدا نشد آن را كنار مي‌گذاريم تا زمان ظهور امام زمان(عج).

نكته ششم:

معجزات حضرت
رسول(ص)در طول حيات بسيار فراوان است و بسياري از آنها قطعي و غيرقابل ترديد است
ولي بعضي از چيزهايي كه نقل شده است، گذشته از ضعف سند اگر توجيهي نداشته باشد،
ظاهر آن مشكل است. مثلاً روايتي كه نوشته‌ايد در سند آن سهل بن
زياد است مربوط به اينكه آن حضرت سايه نداشت و بر هر درخت و سنگي عبور مي‌كرد سجده مي‌كردند. البته
گذشته از سهل بن زياد چند راوي مجهول در سند است و گذشته از آن سند منتهي مي‌شود به سلام
بن ابي حفصه كه از منحرفان و گمراهان و دروغگويان است و روايات بسياري در مذمت او
وارد شده است گرچه روايت در اصول كافي ص 442 آمده است. از سند كه بگذريم اصل اين
مطلب كه درخت براي آن حضرت سجده كند كاملاً قابل قبول است و در نهج البلاغه نيز
آمده است كه به فرمان آن حضرت درختي از جاي خود حركت كرد و آمد نزد آن حضرت و به
رسالت شهادت داد و باز به امر او به جاي خود بازگشت. و اين معجزه را پيامبر به
درخواست مشركان قريش انجام داد. و همچنين تسبيح گفتن سنگريزه در دست آن حضرت از
معجزاتي است كه در تواريخ سني و شيعه به نقلهاي مختلف رسيده است. و خلاصه اصل اين
گونه معجزات هيچگونه استبعادي ندارد بلكه بعضي از آنها قطعي و مسلم است ولي آن چه
در اين روايت مشكل به نظر مي‌رسد اين كه ظاهر آن اين است كه هميشه آن حضرت
سايه نداشته اند و هميشه سنگها و درختان براي آن حضرت سجده مي‌كرده‌اند. اگر
چنين چيزي راست باشد نبايد در يك يا دو روايت آمده باشد زيرا يك چنين مطلبي كه
دائماً اين حالت استثنايي و عجيب براي آن حضرت باشد هزاران نفر بايد آن را ديده و
نقل كرده باشند و بايد يك امر قطعي و روشني به حساب بيايد. روي اين اساس اين مطلب
به نظر ضعيف و نادرست مي‌آيد ولي اگر آن را افراد زيادي نقل مي‌كردند، قبول
آن بسيار ساده بود و هيچ مشكلي نداشت.

مؤمن كيست؟

امام محمد
باقر(ع):

«انماالمؤمن
الذي اذا رضي لم يدخله رضاه في اثم و لا باطل، و اذا سخط يخرجه من قول الحق، و
الذي اذا قدر لم يخرجه قدرته الي التعدي الي ما ليس له بحق». (بحارالانوار- ج
15-94)

مؤمن كسي است
كه در هنگام خشنودي، آلوده بگناه و اعمال نادرست نگردد، و در موقع خشم و غضب از
مرز حق و حقيقت خارج نشود و در روز قدرت، تعدي و تجاوز ننمايد و بر خلاف حق عمل
نكند.

جاودانگي راه
امام

حجة الاسلام
و المسلمين اسدالله بيات

ملاكهاي حق و
باطل

در شماره
گذشته دو ملاك از ملاكهاي روشن و مشخص حق و باطل ارائه داده شد كه توجه بدانها
براي تمام افراد ضرورت دارد. در اين بحث، سومين ملاك از ملاكهاي حق و باطل را مورد
بررسي قرار مي‌دهيم:

ج: دولتها و
حكومتها معمولاً اگرچه در تمامي موارد مايل نخواهند بود، مقدمات ضعف و ناتواني و
سقوط خويش را با دست خود فراهم نمايند، مطمئناً آنان در صدد تثبيت و تحكيم پايه‌هاي حكومت
خويش هم بوده و خواهند بود، ليكن بعلت بعضي از غفلتها و ندانم كاريها و اجحافها و
اشتباهات، دست بكارهائي مي‌زنند بر خلاف نظرهاي اوليه و بدوي آنان بجاي
اينكه پايه‌هاي حكومت
خود را محكم سازند بعكس متزلزل كرده و مقدمات سقوط و سرنگوني را فراهم مي‌نمايند. در
حكومت اسلام هدف اصلي و اساسي از حكومت اجزاء عدالت و پياده شدن احكام الهي و
تأمين سعادت و رفاه عمومي و همگاني مي‌باشد. و در يك كلمه: هدف از حكومت اسلامي
احياء حقيقت و دفاع از حريم حق و فضيلت و آزادگي و كرامتهاي انساني در سراسر جهان
مي‌باشد؛ بهمين
دليل در اين حكومت گرايش دولت مردان بر ضعفاء و مستضعفان بيشتر بچشم مي‌خورد و دفاع
از آنان در سرلوحه برنامه‌هاي آنان مي‌باشد. اگر
روزي گرايش دولت مردان برفاه و تجمل گرايي و اشرافيت و اسراف، صورت پذيرد و
مستضعفان جامعه، در انزوا قرار گيرند و برنامه‌ريزيها و
موضع‌گيري‌ها و سياست
گذاريها به نفع سرمايه‌داران و مرفهين صورت يابد، از همان لحظه،
حكومت بتدريج مشروعيت و حقانيت خود را از دست داده و مردمي نخواهد بود و دولت
اسلامي بحساب نتوان آورد و دفاع و حمايت از آن نوع حكومت از وظايف مسلمانان نمي‌باشد. و لذا
امام(ره) مي‌فرمايد:

«و به عيان
مي‌بينند رژيم
فعلي با جان ودل در خدمت خلق و مستمندان هستند».

آري! حكومت اسلامي،
حكومت مردمي و حكومت مستضعفين است و امكانات عمومي و انفال بايد در خدمت آنان و
براي رفع استضعاف آنان بكار گرفته شده و مورد استفاده قرار گيرد. توجيه و نصيحت
مشفقانه حضرت امام براي نوجوانان و جوانان داخل و خارج هم همان است كه از راه
برگردند و با محرومين جامعه كه با جان و دل به جمهوري اسلامي خدمت مي‌كنند، متحد
شوند و براي ايران مستقل و آزاد فعاليت نمايند تا كشور و ملت از شر مخالفان نجات
پيدا كنند و همه با هم به زندگي شرافتمندانه ادامه دهند.

سپس امام
پدرانه آنان را مورد خطاب قرار داده و مي‌فرمايد:

«تا چه وقت و
براي چه گوش به فرمان اشخاصي هستيد كه جز به نفع شخصي خود فكر نمي‌كنند و در
آغوش و پناه ابرقدرتها با ملت خود در ستيز هستند و شما را فداي مقاصد شوم و قدرت
طلبي خويش مي‌نمايند شما
در اين سالهاي پيروزي انقلاب ديديد كه ادعاهاي آنان با رفتار و عملشان مخالف است و
ادعاها فقط براي فريب جوانان صاف دل است و مي‌دانيد كه شما
قدرتي در مقابل سيل خروشان ملت نداريد و كارهايتان جز بضرر خودتان و تباهي عمرتان
نتيجه‌اي ندارد. من
تكليف خود را كه هدايت است اداء كردم و اميد است به اين نصيحت كه پس از مرگ من
بشما مي‌رسد و شائبه
قدرت طلبي در آن نيست گوش فرا دهيد و خودرا از عذاب اليم الهي نجات دهيد. خداوند
منان شما را هدايت فرمايد و صراط مستقيم را بشما بنمايد».

كسي كه در
متن زندگي علمي و سياسي و سلوكي حضرت امام(ره) قرار گيرد و با دقت در آن به مطالعه
بپردازد به روشني خواهد ديد تنها چيزيكه در تمام اين مراحل، برجسته‌تر از همه
خود را نشان مي‌دهد و از
درخشندگي خاصي بر خوردار است، بينش توحيدي و الهي ويژه‌اي است كه
ايشان دارند. انسان اين بينش را در تمام سخنان و رهنمودهاي امام مي‌بيند و تمام
تحليلها كه قبل از پيروزي انقلاب اسلامي و در اوان انقلاب و پس از آن از اوضاع
جهاني و دنياي غرب و شرق و از داخل كشور ارائه داده‌اند، روي
همين ديدگاه و بينش بوقوع پيوسته و از آن نشئت گرفته است. اگر از سقوط شاه و
سرنگوني نظام شاهنشاهي دوهزار و پانصد ساله خبر داده است و امت خود را اميدوار
كرده و بآنها نويد تحقق نظام اسلامي و الهي را داده است،‌با توجه
بهمان ديد و بينش بوده است و اگر از نابودي اسرائيل غاصب سخن گفته است و امت اسلام
را بصورت متحد و منسجم به سوي وحدت خوانده و آنها را بسوي مبارزه بي امان با كفر
جهاني و اسرائيل غاصب و غارتگر خوانده است، از همين بينش نشئت مي‌گيرد و اگر
با رئيس جمهوري وقت آمريكا(كارتر) برخورد كرده و با قاطعيت فرموده است تو
منفورترين چهره در نزد ملت بوده و هستي، و مطمئناً ملت آمريكا اين دوره به تو رأي
نخواهد داد از همين بينش نشئت مي‌گيرد.

از همه اينها
بالاتر و مهمتر، پيش‌بيني دقيق و حتمي بود كه درباره سوسياليسم
فرمودند و نمايندگاني را به اردوگاه ماركسيسم جهاني اعزام كردند و رهبري وقت
سوسياليسم شرق را از افول دوران حاكميت الحاد و فلسفه ماديت و ماترياليستي خبر
دادند و هشدارهاي لازم را بآنان ارائه كردند و با رقت و رأفت الهي و اسلامي منشأ خلأ
و پوچي آن مكتب را شناختند و شناساندند و فرمودند:

«مشكل در اين
است كه مالكيت خصوصي را امضاء كرديد و يا باعمالي مانند اين دست زديد اگرچه خود
اينها هم داراي اشكالات و خللها بوده است،‌بلكه مشكل اصلي شما
در اين است كه بشر و بشريت را از هويت اصلي خود و فطرت لايزال الهي دور ساختيد و
معنويت و سر منشأ آنها توحيد را از وي گرفتند و تنها نجات شما در اين است كه
دوباره بفطرت برگرديد و هويت مسخ شده خود را پيدا كنيد و به سوي خداي خويش كه از
وي به وجود آمده‌ايد برگرديد
و عقل و منطق را بكار گيريد و در آغوش انبياء الهي و عارفان خدائي كه تنها تضمين
كننده سعادت بشر است قرار گرفته و با هدايت آنان راه فراموش شده را پيدا كنيد و در
اين مسير از افكار بلند ملاصدرا و بوعلي و محي الدين عربي و امثال آنان مدد بگيريد
تا بيشتر به حقانيت سخنان ما و پوچي فلسفي و فكري سوسياليزم واقف گرديد و كوركورانه
از آن حمايت و دفاع ننمائيد»

جالب اين است
مانند همين توصيه‌ها را به
هواداران و طرفداران چپ كه در داخل كشور قرار دارند و بطور مطلق و يك جانبه از آن
قدرتها به حمايت برمي‌خيزند و از طربق رابطها خط مشي خود را از
بيرون دريافت كرده و طبق استراتژي آنان تنظيم مي‌نمايند، بعمل
آورده و هشدارها و راهنمائيهاي لازم و ضروري را كرده است و از عواقب خطرناك اين
نوع اعمال و حمايتهاي كور و بي هدف بيم داده و زيانهاي آن را گوشزد فرموده است و
رسالت خود را مانند تمام رهبران آسماني و الهي كه هدايت و ارشاد انسانها است در
تمام زمينه‌ها درباره
همه ملت و همه گروهها و احزاب و هواداران آنها بنحو احسن انجام داده است و آنان را
از نابودي و متلاشي شدن اين اردوگاه مطلع ساخته و خبر داده است.

اين نوع
تحليل در زماني رخ داده است كه دنيا بصورت دو قطبي اداره مي‌شد و از نظم
نوين جهاني امروز خبري نبود و امپرياليزم شرق با رهبر اتحاد جماهير شوروي سابق
بقوت و توان در بيش از نيمي از عالم حكومت داشت و كشورهاي كوچك دنيا يا پيروي از
بلوك غرب مي‌كردند و يا
تابع بلوك شرق. در چنين شرايطي كه در دنيا حاكم بود و انقلاب اسلامي با تمام
مشكلات دست و پنجه نرم مي‌كرد و گردنه‌ها را يكي پس
از ديگري پشت سر، مي‌گذاشت و امت اسلام در برابر كوه‌هاي موانع و
مضايق و مشكلات قرار داشتند، امام مرتبط با جهان غيب و ملهم از ناحيه خداي عالم
اينگونه از آينده خبر مي‌دهد و مسائل جهاني را اينگونه ترسيم مي‌نمايد.
مطمئناً بدون اتكاء و ارتباط تنگاتنگ با عالم پشت پرده و دنياي ماوراء طبيعت، اين
نوع تحليلها و پيش‌بيني‌ها امكان
نداشت و اگر بعمل مي‌آمد و بوقوع مي‌پيوست بصورت
يك امر خرافي و پوچ تلقي مي‌گشت و از صحت لازم برخوردار نبود؛ لذا با كمال
صراحت و قاطعيت مي‌توان گفت:
آنچه كه در همه زواياي زندگي و فكري حضرت امام حاكم بود و محوريت اصلي را نسبت به
مسائل و موضوعات بعهده داشت، ايمان خالص و ديدگاه الهي و بينش توحيدي صرف و خالص
بود كه در عمق وجودي ايشان ريشه دوانده بود و همه هستي او را در برابر اراده حضرت
حق تسخير كرده بود و همه چيز را از آن دانسته و غير او را باطل و هيچ مي شناخت.
عبارت حضرت امام را ملاحظه كنيد:

«وصيت من به
چپ گرايان مثل كمونيستها و چريكهاي فدايي خلق و ديگر گروههاي متمايل به چپ آن است
كه شماها بدون بررسي صحيح از مكتبها و مكتب اسلام نزد كساني كه از مكتبها و خصوص
اسلام اطلاع صحيح دارند با چه انگيزه خودتان را راضي كرديد به مكتبي كه امروز در
دنيا شكست خورده رو آوريد و چه شده كه دل خود را به چند ايسم كه محتواي آن پيش اهل
تحقيق پوچ است خوش كرده‌ايد و شما را چه انگيزه‌اي وادار
كرده كه مي‌خواهيد كشور
خود را به دامن شوروي يا چين بكشيد و با ملت خود به اسم توده دوستي به جنگ برخاسته
يا به توطئه‌هائي باري
نفع اجنبي بضد كشور خود و توده‌هاي ستمديده دست زديد؟ شما مي‌بينيد كه از
اول پيدايش كمونيسم، مدعيان آن ديكتاتورترين و قدرت طلب و انحصار طلب ترين
حكومتهاي جهان بوده و هستند. چه ملتهائي زير دست و پاي شوروي مدعي طرفدار توده‌ها خرد شدند
و از هستي ساقط گرديدند. ملت روسيه مسلمانان و غير مسلمانان تا كنون در زير فشار
ديكتاتوري حزب كمونيست دست و پا مي‌زنند و از هرگونه آزادي محروم و در اختناق
بالاتر از اختناقهاي ديكتاتوري جهان بسر مي‌برند.

استالين كه
يكي از چهره‌هاي باصطلاح
درخشان حزب بود ورود و خروجش را و تشريفات آن و اشرافيت او را ديديم. اكنون كه شما
فريب خوردگان در عشق آن رژيم جان مي‌دهيد مردم مظلوم شوروي و ديگر اقمار او چون
افغانستان از ستمگريهاي آنان جان مي‌سپارند و آن گاه شما كه مدعي طرفداري از خلق
هستيد بر اين خلق محروم در هر جا كه دستتان رسيده چه جناياتي انجام داديد و با
اهالي شريف آمل كه آنان را بغلط طرفدار پروپا قرص خود معرفي مي كرديد و عده بسياري
را به فريب به جنگ مردم و دولت فرستاديد و بكشتن داديد. چه جنايتها كه نكرديد. و
شما طرفدار خلق محروم مي خواهيد خلق مظلوم و محروم ايران را بدست ديكتاتوري شوروي
دهيد و چنين خيانتي را با سرپوش فدايي خلق و طرفدار محرومين در حال اجراء هستيد
منتهي حزب توده و رفقاي آن با توطئه و زير ماسك طرفداري از جمهوري اسلامي و ديگر
گروهها با اسلحه و ترور و انفجار».

پس دامنه
دعوت و هدايت و ارشاد را گسترده تر كرده و همه آنها را كه مدعي طرفداري از شرق
هستند و يا آناني كه آمريكائي هستند و كمونيست آمريكائي هستند و يا گروههاي ديگري
كه تحت عناوين و ايسمهاي ديگر فعاليت كرده و جلو بازسازي كشور را مي گيرند، مورد
خطاب قرار داده و مي فرمايد:

«من به شما
احزاب و گروهها چه آنانكه به چپ گرايي معروف- گرچه بعض شواهد و قرائن دلالت دراد
كه اينان كمونيست آمريكائي هستند- و چه آنان كه از غرب ارتزاق مي كنند و الهام مي
گيرند و چه آنها كه با اسم خودمختاري و طرفداري از كرد و بلوچ دست باسلحه برده و
مردم محروم كردستان و ديگر جاها را از هستي ساقط نموده و مانع از خدمتهاي فرهنگي و
بهداشتي و اقتصادي و بازسازي دولت جمهوري در آن استانها مي شوند مثل حزب دموكرات و
كومله، وصيت مي كنم كه به ملت با پيوندند و تا كنون تجربه كرده اند كه كاري جز
بدبخت كردن اهالي آن مناطق نكرده اند و نمي‌توانند بكنند. پس
مصلحت خود و ملت خود و مناطق خود آن است كه با دولت تشريك مساعي نموده و از ياغي
گري و خدمت به و مطمئن باشند كه اسلام براي آنان هم از قطب جنايتكار غرب و هم از
قطب ديكتاتور شرق بهتر است و آرزوهاي انساني خلق را بهتر انجام مي‌دهد».

آري! ايشان
به حقانيت راهي كه آغاز كرده است، ايمان راسخ دارد و يك ذره در آن احتمال خطا و
اشتباه نمي‌دهد و تنها
راه سعادت بشر را در همين خط سير مي‌داند كه ادامه راه انبياء است و را ه انبياء
راه اسلام و تسليم شدن در برابر اراده[1]
حق و ادامه مبارزه با ظلم و ستم و طاغوت تا حاكميت كملة الله[2]
و رفع فتنه از جهان هستي[3]مي‌باشد و براي
پويندگان آن راه مقصدي بلندتر و والاتر از رضوان اكبر الهي مطرح نبوده و براي نيل
بغير آن خود و عمر خويش را تباه نمي‌سازند و كام خويش جز با شربت شيرين مشاهده
جمال دوست و وصال يار آشنا نمي‌نمايند. هر جا لب بسخن باز كنند سخن دوست به
ميان مي‌آورند و هر
جا سكوت كنند در غم فراق معشوق فرو مي‌روند و لذا در مسير وصال يار، سرهاي خود را در
طبق اخلاص گذاشته و با فرق شكافته شده و با خون خود رنگين كرده و در وادي معرفت و
حضور سر مستي خويش را در عشق و فناء و فدا، قهرماني خويش را به ظهور مي‌رسانند و در
راه رضاي او هر چه باو برسد و هر نوع نگرانيها وي را مورد هدف قرار دهد همه آنها
را با جان و دل خريداري كرده و از عمق جانش پذيرا مي‌گردند. اگر
در ميدان نبرد و جنگ بسر برند در ياد او سخن مي ‌گويند و از
او مدد ميجويند و اگر در كنج زندان بسر برند در خلوت يار سخن مي‌رانند و اگر
در سنگر كار و كوشش و فعاليت بگذرانند در عشق او بكار و كوشش خويش ادامه مي‌دهند و هر جا
مي‌روند و از هر
كسي سخن به زبان مي‌آورند و در هر محيطي قرار مي ‌گيرنددر فكر
و ياد محبوب و معشوق خود هستند و با او زنده‌اند. و براي
آنها غرب و شرق مطرح نيست؛ هر دو از همديگر بدتر بوده و حجاب از راه حق و حقيقت مي‌باشند و
تمايل و گرايش بهر كدام از آنها نوعي كفر و انحراف از اسلام و راه انبياء بحساب مي‌آيد.

اگر انسانها
آزادي مي‌خواهند در
سايه اسلام راستين است نه در سايه غرب و يا شرق. آنچه كه تا كنون امت اسلام را
بذلت كشانده است و آنان را در حالت افول و سقوط قرار داده است، همين است كه از
اعتصام بحبل الله و وحدت متكي باسلام و عدم گرايش بقدرتهاي باطل جهاني دست برداشته
و خود را وابسته به يكي از آن دو بلوك قرار داده‌اند و دست
نياز به سوي آنان دراز كرده ‌اند و تنها راه رهائي و نجاتشان در اين است كه
از آغوش آنان بيرون آيند و د ردامن اسلام و قرآن قرار گيرند و سيل خورشان حرت
اسلامي را بوجود آورند تا از چنگال ظالمان و مستكبران عالم نجات يابند.

در ادامه مي‌فرمايد:

«و وصيت من
بگروههاي مسلمان كه از روي اشتباه به غرب و احياناً به شرق تمايل نشان مي‌دهند و از
منافقان كه اكنون خيانتشان معلوم شد گاهي طرفداري مي‌كردند و  به مخالفان بدخواهان اسلام از روي خطا و اشتباه
گاهي لعن مي‌كردند و طعن
مي‌زدند آن است
كه بر سر اشتباه خود پافشاري نكنند و با شهامت اسلامي به خطاي خود اعتراف و با
دولت و مجلس و ملت مظلوم براي رضاي خداوند هم صدا و هم مسير شده و اين مستضعفان
تاريخ را از شر مستكبران نجات دهيد و كلام مرحوم مدرس آن روحاني متعهد پاك سيرت و
پاك انديشه را به خاطر بسپريد كه در مجلس افسرده آن روز گفت اكنون كه بايد از بين
برويم چرا با دست خود برويم. من هم امروز بياد آن شهيد راه خدا به شما برادران
مؤمن عرض مي‌كنم اگر ما
با دست جنايتكار آمريكا و شوروي از صفحه روزگار محو شويم و با خون سرخ شرافتمندانه
با خداي خويش ملاقات كنيم بهتر از آن است كه در زير پرچم ارتس سرخ شرق و سياه غرب
زندگي اشرافي مرفه داشته باشيم. و اين سيره و طريقه انبياء عظام و ائمه مسلمين و
بزرگان دين مبين بوده است و ما بايد از آن تبعيد كنيم و بايد به خود بباورانيم كه
اگر يك ملت بخواهند بدون وابستگيها زندگي كنند مي‌توانند و
قدرتمندان جهان بر يك ملت نمي‌توانند خلاف ايده آنان را تحميل كنند. از
افغانستان عبرت بايد گرفت با آنكه دولت غاصب و احزاب چپي با شوروي بوده و هستند تا
كنون نتوانسته‌اند توده‌هاي مردم را
سركوب نمايند. علاوه بر اين اكنون ملتهاي محروم جهان بيدار شده‌اند و طولي
نخواهد كشيد كه اين بيداري‌ها به قيام و نهضت و انقلاب انجاميده و خود را
از تحت سلطه ستمگران مستكبر نجات خواهند داد و شما مسلمانان پايبند به ارزشهاي
اسلامي مي‌بينيد كه
جدائي و انقطاع از شرق و غرب بركات خود را دارد نشان مي‌دهد و مغزهاي
متفكر بومي بكار افتاده و به سوي خودكفائي پيشروي مي‌كند و آنچه
كارشناسان خائن غربي و شرقي براي ملت ما محال جلوه مي‌دادند امروز
بطور چشم‌گيري با دست
و فكر ملت انجام گرفته و انشاءالله تعالي در دراز مدت انجام خواهد گرفت و صد افسوس
كه اين انقلاب دير تحقق پيدا كرد و لااقل در اول سلطنت جابرانه كثيف محمدرضا تحقق
نيافت و اگر شده بود ايران غارت زده غير از اين ايران بود». ادامه دارد

قسمت سي و
هشتم

مباني رهبري
در اسلام

حجة الاسلام
و المسلمين محمدي ري شهري

حقوق متقابل
مردم و رهبري

در پايان
مقاله گذشته اشاره شد كه از نظر اسلام حقوق رهبري سياسي جامعه نه تنها با حقوق
مردم در تضاد نيست بلكه حقوق رهبري در گرو اداء حقوق مردم توسط رهبر است و در اين
زمينه سخني از امام علي(ع) مورد استناد قرار گرفت و اينك سخني ديگر از آن امام
بزرگ كه مدعاي مذكور را تأييد مي‌كند:

«حق علي
الامام أن يحكم بما انزل الله و أن يؤدي الامانة فاذا فعل فحق علي الناس أن يسمعوا
له و أن يطيعوا و أن يجيبوا اذا دعوا».[1]

بر امام لازم
است كه طبق آنچه خداوند فرود فرستاده حكومت كند و امانتي را كه خداوند به او سپرده
است ادا كند، هرگاه چنين كرد بر مردم واجب است سخنش را بپذيرند و فرمانش را اطاعت
كنندو به خواسته‌هاي او پاسخ
مثبت دهند.

در اين سخن،
نه تنها حق رهبر در گرو اداء حقوق مردم گذاشته شده بلكه حق امامت و ولايت و رهبري
به عنوان حق امانتداري مطرح گرديده است.

در اينجا به
اين نكته بسيار مهم در زمينه مباني رهبري در اسلام مي‌رسيم كه
اصولاً حق حكومت در اسلام در واقع چيزي  جز
حق ارائه نوعي خدمت به جامعه نيست و رهبر خادم مردم است نه مالك آنها و به تعبير
پيامبر گرامي اسلام(ص):

«سيد القوم
خادمهم»[2].

آقاي مردم،
خادم آنها است.

بر اين مبنا
در فرهنگ اسلام زمامداري و رهبري به عنوان امانت داري، نگهباني و خدمتگذاري مردم و
زمامدار به عنوان امين، راعي، و اجير مردم شناخته مي‌شود.

رهبري
امانتداري است

قرآن كريم
قبل از اينكه حق رهبري و لزوم اطاعت مردم از رهبران جامعه اسلامي را مطرح كند، بر
حق مردم به عنوان وجوب امانتداري رهبران الهي تأكيد مي‌نمايد:

«ان الله
يأمركم أن تؤدوا الامانات الي اهلها و اذا حكمتم بين الناس أن تحكموا بالعدل»[3].

خداوند به
شما دستور مي‌دهد كه
امانتها را به صاحبانشان أدا كنيد و هنگامي كه در ميان مردم داوري مي‌كنيد به
عدالت داوري كنيد.

مرحوم طبرسي
در تفسير مجمع البيان در توضيح اين آيه كريمه مي‌فرمايد:

«در معناي
اين آيه چند قول است:

1-   
مقصود مطلق امانتها
است: الهي و غير الهي، مالي و غير مالي.

2-   
مخاطب آيه زمامداران
است، و خداوند با تعبير وجوب اداء امانت به زمامداران دستور داده كه حقوق مردم را
رعايت كنند.

مؤيد
اين معنا اين است كه پس از اين آيه بلافاصله مي‌فرمايد:

«يا
ايها الذين آمنوا أطيعوا الله و أطيعوا الرسول و اولي الامر منكم».

اي
اهل ايمان بر شما لازم است كه از خدا و رسول و زمامداران خود اطاعت كنيد.

در
آيه پيش، حقوق مردم و در اين آيه متقابلاً حقوق زمامداران يادآوري شده است. از
ائمه(ع) روايت است كه از اين دو آيه يكي مال ما است «يعني حقوق ما بر مردم را بيان
مي‌كند» و يكي
مال شما است «يعني حقوق مردم بر ما را بيان مي‌كند».

امام
باقر(ع) فرمود: اداء نماز و زكات و روزه و حج از جمله امانات اس، از جمله امانات
اين است كه به زمامداران دستور داده شوده كه صدقات و غير آنها را و از آنچه مربوط
به حقوق مردم مي‌شود» تقسيم
نمايند[4].

معلي
بن خنيس گويد از امام صادق(ع) درباره آيه «ان الله يأمركم أن تؤدوا الامانات الي
اهلها» توضيح خواستم حضرت فرمود:

«علي
الامام أن يدفع ما عنده الي الامام الذي بعده و أمرت الائمة بالعدل و أمر الناس أن
يتبعوهم»[5]

مقصود
اين است كه بر امام لازم است كه آنچه نزد اوست را به امام پس از خود واگذار نمايد
و نيز به امامان دستور داده كه به عدالت رفتار كنند و همچنين به مردم دستور داده
كه از امامان خود تبعيت نمايند.

بنابراين
رهبري و حكومت بر مردم، از ديدگاه اسلام، امانتداري است و هركس در نظام اسلامي
كاري را بعهده گرفته در حقيقت بخشي از بار امانت الهي را بر دوش گرفته است و هركس
از مقام و موقعيت و قدرت بيشتري برخوردار است بار امانت او سنگين‌تر است.

امام
علي(ع) در نامه‌اي به اشعث
بن قيس فرماندار خود در آذربايجان در زمينه امانت بودن قدرت در نظام اسلامي چنين
مي‌نويسد:

«و
ان عملك ليس لك بطعمة و لكنه في عنقك امانة و انت مسترعي لمن فوقك. ليس لك أن
تفتات في رعيه»[6]

فرمانداري
براي تو وسيله آب و نان نيست! بلكه امانتي است بر گردنت نهاده شده. درواقع تو
نگهبان حقوق مردم ازطرف مافوق خود هستي، حق نداري در مورد كساني كه حافظ حقوق آنها
هستي با استبداد رفتار كني. جز با احتياط و اطمينان به كاري دست مزن. اموال خدا در
اختيار توست و تو يكي از خزانه‌داران او هستي تا اين امانت را به من بسپاري و
اميد است كه من رئيس بدي براي تو نباشم!

و
در نامه 41 از نهج البلاغه امام خطاب به يكي از فرمانداران خود كه پولهاي بيت
المال را برداشته و به حجاز برده و مشغول خوشگذراني گرديده چنين مي‌نويسد:

«اما
بعد، فاني كنت اشركتك في امانتي، و جعلتك شعاري و بطانتي و لم يكن رجل اوثق منك في
نفسي لمواساتي و موازرتي و اداء الامانة الي… فاتق الله واردد الي هؤلاء القوم
اموالهم، فانك ان لم تفعل ثم امكنني الله منك لا عذرن الله فيك و لا ضربنك بسيفي
الذي ما ضربت به احداً الا دخل النار».

من
تو را در امانتم شريك خود داشتم و از هر كس به خويش نزديكتر پنداشتم، ‌از ميان
خاندان و خويشاوندانم مطمئن تر از تو نيافتم. پس از خدا بيم دار و مالهاي اين مردم
را باز سپار، و اگر نكني و خدا مرا امكان دست يابي بر تو دهد، چنان با تو برخورد
كنم كه عذرخواه من گردد، و با شمشيرم كه هيچ كس را با آن نزدم جز كه به آتش درآمد،
تو را خواهم زد!

رهبري
نگهباني است

دومين
عنواني كه مي تواند مبين ديدگاه اسلام در زمينه جايگاه حقوقي مردم در نظام اسلامي
باشد، تعبير «نگهبان» در تبيين جايگاه رهبري و امامت است.

احاديث
اسلامي در بسياري از موارد امام را به عنوان «راعي» و مردم را به عنوان «رعيت» مي‌نامند.

مفهوم
واقعي اين دو واژه در عربي، درست عكس معنايي است كه در زبان فارسي از آنها تداعي
مي‌گردد، در
فارسي اين كلمات نظام ارباب و رعيتي را تداعي مي‌كند يعني
نظامي كه حقوق مردم به كام اربابان و خداوندان زمين فرو مي‌رود.

اين
استعمال از باب نام‌گذاري اشياء به نام اضداد آنها و استفاده از
كلمات مقدس در مفاهيم و مقاصد نامقدس است.

مفهوم
واقعي «راعي» عبارت است از «نگهبان» و «رعيت» به معناي كساني است كه مورد حفظ و
حراست و نگهباني قرار مي‌گيرند.

در
حديث است كه پيامبر اسلام(ص) فرمود:

«كلكم
راع و كلكم مسئول عن رعيته و الامام راع و هو مسئول عن رعيته».[7]

همه
شما نگهبان هستيد و همگي مسئول پاسداري از حوزه مأموريت خويش، و امام نگهبان است و
مسئول حراست از حقوق مردم!

در
اين سخن پيامبر اسلام(ص) ابتدا لزوم پاسداري از حقوق ديگران به عنوان يك اصل كلي و
عام طرح كرده كه در نظام اسلامي همه بايد حافظ حقوق و منافع همه باشند. و بر اين
مبنا هركس حوزه نگهباني او گسترده‌تر باشد مسئوليت او بيشتر و سنگين‌تر است. و
لذا بلافاصله مسئوليت زمامدار را در زمينه حفظ حقوق مردم متذكر مي‌شود، و پس از
آن مسئوليت شوهر در حفظ حقوق همسر و فرزندان و نيز مسئوليت زن در پاسداري از حقوق
شوهر و فرزندان را يادآور مي‌گردد.[8]

بنابراين
همه احاديثي كه رهبر را «راعي» و مردم را «رعيت» مي‌نامند بر اين
نكته بسيار مهم حقوقي تأكيد دارند كه حق ولايت و امامت و رهبري در واقع رعايت و
پاسداري از حقوق مردم است، و نه حق بهره‌كشي از آنها در جهت
اميال و خواسته‌هاي زمامدار.

در
اين رابطه حديثي از پيامبر اسلام(ص) روايت شده كه فرمود:

«لا
اوتيتكم شيئاً و لا امنعكموه ان انا الا خازن اصنع حيث امرت»[9]

من
شخصاً نه چيزي به شما مي‌دهم و نه منع مي‌كنم چيزي را،
من همانا خزانه دارم همان گونه كه به من دستور داده شده عمل مي‌كنم.

خزانه
دار حافظ و نگهبان اموال ديگران است. پيامبر اسلام در اين سخن خود را به عنوان
خزان و كسي كه از طرف خداوند متعال مأموريت حفظ اموال مردم را دارد معرفي مي‌كند و ولايت
خويش را تنها در حوزه مأموريت الهي خود مطرح مي‌نمايد و نه
حوزه خواسته‌هاي شخصي
خود.

رهبري
خدمتگذاري است

يكي
ديگر از عناويني كه بيانگر ديدگاه اسلام در زمينه حقوق مردم در نظام اسلامي است
عنوان «اجير» است. پيامبر اسلام(ص) در اين باره فرمود:

«ألا
و اني انا ابوكم الا و اني انا مولاكم ألا و اني انا أجيركم»[10]

آگاه
باشيد كه همانان من پدر شما هستم! آگاه باشيد كه همانا من زمامدار شما هستم! آگاه
باشيد كه همانا من اجير شما هستم!

در
اين سخن پيامبر اسلام با همان تأكيد كه خود را به عنوان پدر مهربان و زمامدار
تواناي جامعه اسلامي اعلام مي‌كند، خويشتن را اجير مردم مسلمان نيز معرفي مي‌نمايد!

 اجير به معناي كسي است كه در مقابل ارائه خدمتي
به مردم از آنها حقوقي دريافت مي‌كند.

اين
كه پيامبر خود را به عنوان اجير معرفي مي‌كند و در آغاز حديث
مذكور نفرين مي‌فرستد بر كسي
كه حقوق رسالت و رهبري او را مورد تجاوز قرار دهد، اشاره به آياتي است كه در آنها
حقوق پيامبر اسلام مورد تأكيد قرار گرفته است.[11]

و
خلاصه كلام اين كه پيامبر اسلام و همه پيامبران و رهبران الهي خدمتگذاراني هستند
كه انتظار هيچ گونه حقوق و مزد مادي از مردم ندارند، تنها چيزي را كه به عنوان مزد
و حقوق از مردم طلب مي‌كنند پياده كردن برنامه‌هاي حياتبخش
آنها و راه‌يابي به سوي
كمال مطلق است:

«قل
ما اسألكم عليه من اجر الا من شاء أن يتخذ الي ربه سبيلاً»[12]

بگو
من مزدي از شما نمي‌خواهم، مگر اين كه كسي خواسته باشد راهي به
سوي پروردگار خود انتخاب كند.

بنابراين
در نظام اسلامي رهبر خدمتگذاري است كه حقوقش سودي مادي براي شخص او در بر ندارد،
او از قدرت و امكاناتي كه در اختيار دارد نه تنها به نفع شخصي خود استفاده نمي‌كند بلكه
كمتر از ديگران از لذائذ مادي برخوردار مي‌گردد، او از توانايي
خود تنها به عنوان امين و نگهبان و اجير مردم استفاده مي‌نمايد.

و
افزونتر اين كه در نظام اسلامي حقوق رهبري نيز حقوق مردم است و درواقع رهبر
خدمتگذاري است بي مزد و منت و اجيري است بدون حقوق!

«قل ما
سألتكم من اجر فهو لكم ان اجري الا علي الله»[13]

بگو مزدي كه
از شما خواستم براي شما است و مزد من فقط بر خداست.

بر اين اساس،
امام راحل(ره) به حقوق مردم در نظام اسلامي اعتقاد و اعتراف داشت، و خود را مكرر
به عنوان خادم مردم معرفي نمود، و در وصيتنامه سياسي الهي خود به طور كامل از اين
اعتقاد پرده برداشت و با اين جملات زيبا و عميق از مردم عذر قصور و تقصير خواست:

از خداي
رحمان و رحيم مي‌خواهم كه
عذرم را در كوتاهي خدمت و قصور و تقصيرها بپذيرد و از ملت اميدوارم كه عذرم را در
كوتاهي‌ها و قصورها
و تقصيرها بپذيرد و با قدرت و تصميم و اراده به پيش بروند و بدانند كه با رفتن يك
خدمتگذار در سد آهنين ملت خللي حاصل نخواهد شد كه خدمتگذاراني بالا و والاتر در
خدمتند.

و اين است
يكي از مهم‌ترين رازهاي
عشق مردم مظلوم و مقاوم ايران اسلامي به امام عزيز خود…

باري، با
عنايت به شرحي كه درباره جايگاه حقوق مردم در نظام اسلامي گذشت اگر كسي تصور كند
كه ولايت مطلقه فقيه بدين معنا است كه اسلام به زمامدار جامعه اسلامي اجازه داده
هر كاري كه دلش مي‌خواهد انجام
دهد و به صورت يك ديكتاتور مذهبي حقوق مردم را مورد تجاوز قرار دهد، دچار خطاي
بزرگي است، و اگر اين پندار را به ديگران منتقل نمايد مرتكب بزرگترين خيانت به
اسلام و انقلاب اسلامي و جمهوري اسلامي و ولايت فقيه شده است.

آنچه در اين
سلسله مقالات در زمينه اعتقاد رهبري به حقوق مردم از ديدگاه اسلام آمد به روشني
نشان مي‌دهد كه هيچ
حكومتي مردمي‌تر از حكومت
اسلمي نيست، و ولايت مطلقه فقيه، ولايت فقيه و ولايت اسلام است. بدين معنا كه ولي
فقيه در نظام اسلامي اختيار مطلق دارد كه به آنچه قانون اسلام و حكم خداوند متعال
است عمل كند، نه آنچه را كه مي‌خواهد و منافع شخصي او ايجاب مي‌كند. ادامه
دارد

شرح زيارت
امين الله (ع)

قسمت دهم

آيت الله
محمدي گيلاني

* منهاج وصول
بولايةالله تعالي، همين احكام و عبادات است كه صور ملكوتي مي‌شوند.

* اكثر مردم
از عبادات، ظاهري مي‌يابند و از اسرار باطن آن بيخبرند.

* انجماد بر
ظواهر از همان عصر صحابه محترم، فريضه امر به معروف و نهي از منكر را منزوي كرد.

* حديث
«تقاعد در فتنه» دست آويز راحت طلبها گرديد مانند حديث «والله لا يخرج احد منا قبل
خروج القائم…» كه دست آويز طائفه‌اي از متقاعدين عصر ما گرديد.

* معناي فناي
في الله.

* نماز رأس
همه عباداتست ولي هنگامي بعضي از اسرار آن قرة العين اصحاب قلوب، نصيب نماز گزار
مي‌شود كه از
تصرف شيطان محفوظ باشد…

حاصل مقاله
پيشين اين بود كه منهج وصول به ولاية الله تعالي كه همان امانت معروضه است ولاية
الله تعالي تشريعي است، او تبارك و تعالي با تشريع احكام و عبادات، اهل ايمان را
از ظلمات هواي نفس و شقاوت جهل، مي‌رهاند و به نور سعادت مي‌كشاند و با
الزام به عقائد حقه، آنان را در معيت انبياء و صديقان و شهداء و صالحان (ص) در دار
السلام عند ربهم اقامت مي‌بخشد. اين احكام اگر چه وضعي و اعتباري است،
ولي بهمراه انقياد ناشي از عقائد حقه، پديدآور طاعت خدا و رسول است و سازنده و
تنظيم كننده باطن و جان و دل است، و استعداد شكل گيري صور ملكوت اعلا را به روح و
ضمير مي‌بخشد.

مثل اين
احكام مثل حركات و افعال رياضت بدني و ورزشي است كه مربي بدن ساز در حوزه تربيت
بدن، با محاسبه متناسب، وضع مي‌نمايد، و با فرمان پياپي افراد تحت فرمان خويش
را به انجام آن حركات واميدارد و بدينوسيله بدنهاي آنها را در جهت مطلوب ورزيده مي‌كند و اذهان
آنان را از كوري و ابهام نجات مي‌دهد.

اگرچه حركات
و افعال ورزشي، در نظر بي خبران از اسرار ورزش، بازي‌اي بيش نيست
ولي خبره از اسرار ورزش، اين حركات را يك عمل جد و ارزشمندي مي‌بينند كه در
باطن، نظام و استحكام و مقاومت به ورزشكار مي‌بخشد و
سلامتي و شادابي او را بيمه مي‌كند و داروي بسياري از دردهاي او است كه مردم
ساده‌انديش از اين
اسرار بي خبرند.

اين چنين
است، اسرار احكام  و عبادات كه اكثر مردم
از آن غافلند، فقط ظواهري را درك مي‌كنند و از صور ملكوتي آن غافلند. قال الله
تعالي:

«يعلمون
ظاهراً من الحياة الدنيا و هم عن الاخرة هم غافلون». (سوره روم آيه 7)

–        
مردم، بظاهري از حيات
دنيا علم دارند، ولي از صورت اخروي آن غافلند.

و در كثيري
از آيات كريمه، ظاهربيني و نمودزدگي را بازيچه و بازدارنده از سعادت حقيقي اعلام
فرموده:

«و ما هذه
الحياة الدنيا الا لهو و لعب و ان الدار الاخرة لهي الحيوان لو كانوا يعلمون».
(عنكبوت- آيه 64)

–        
اين ظواهر حيات دنيا
جز بازدارنده و بازيچه‌اي نيست، و دار آخرت است كه سراسر آن حيات
حقيقي است، اي كاش كه مردم مي‌دانستند.

نمودزدگي و
ظاهربيني در اين باب قصه درازي دارد و مجال آن نيست كه گره اين زلف باز و قصه دراز
شود، و در تاريخ اسلام، نمودزدگيهائي كه رخ داده چند نمونه‌اي ذكر شود.

اي دريغا:

شد در ره
شكوه ما با سر گيسوي تو باز     شام وصل است
بسي كوته و اين قصه دراز

بلي ظاهربيني
توأمان با عافيت طلبي، عمده منشأ مصائب وارده بر اسلام است، و انجماد بر ظواهر
بعضي از آثار كه مستمسك بعضي از راحت طلبان گرديد و با وسوسه آنها فريضه «امر
بمعروف و نهي از منكر» كه «تقام بها الفرائض» مظلوم و مجروح شد و اهل انجماد و وسوسه
از همان عصر صحابه وزر آن را بر كاهل خويش گرفتند و نظاره گر فتنه شدند و بحديث
«ستكون فتن ألاثم تكون فتنة القاعد فيها خير من الماشي…» (صحيح مسلم بشرح النووي
ج 18 ص 9-10) تمسك جستند. و براي تقاعد خويش آن را مجوز آوردند و مضحك‌تر، صحابي
محترم سعد بن ابي وقاص مي‌گفت:

«لا اقاتل
حتي تأتوني بسيف له عينان و لسان فيقول: هذا، مؤمن، و هذا، كافر» (سير اعلام
النبلاء ج 1 ص 118)

و در اين
انقلاب اسلامي بي نظير بوسيله امام راحل (ره) ديديم كه طائفه‌اي از عافيت
طلبها براي توجيه تقاعد خويش و كشاندن مردم مؤمن بيدار شده، به قعود چگونه بمثل
روايت مرفوعه ربعي از امام زين العابدين(ع) تمسك ميجستند كه امام(ع) فرموده:

«و الله ال
يخرج احد منا قبل خروج القادم الاكان مثله كمثل فرخ طار من وكره قبل ان يستوي
جناحاه فاخذه الصبيان فعبثوا به». (ج 11 وسائل الشيعه ص 36)

–        
بخدا سوگند خروج نمي‌كند كسي از
ما قبل خروج قائم مگر آنكه مثل او مثل جوجه‌اي است كه پيش از
استحكام پروبالش از آشيانه خويش پرواز كرده و اسير دست كودكان گرديده ببازيچه‌اش گرفته‌اند.

آيا مراد
امام زين العابدين از اين كلام كه ظاهر آن تخطئه است، يك معناي عامي است؟ يا يك
مقصود خاصي است كه فقط عموميت آن در همان وجهه خاص است؟

اگر معناي
عام باشد، لازم مي‌آيد «و
العياذ بالله» قيام پدرش سيد الشهداء (ع) را نيز تخطئه كرده باشد؟ پس منظور آنحضرت
معناي خاصي است و آن عبارتست، از قيام با غير اهل اگر چه بنام اهلبيت (ع) باشد كه
اسير دست بازيگران شدن است بلي:

وصف رخساره
خورشيد ز خفاش مپرس              كه در آن آينه صاحب نظران حيرانند

باري اطاعت
از اوامر الهي، باطن را منقلب مي‌كند و نفس، صورت انقياد بخود مي‌گيرد و
عبوديت باطن نفس مي‌شود كه كنه آن ربوبيت است كه مراد از آن فناء
في الله است.

زيرا حقيقت
طاعت، مطابقت عمل، با مراد آمر است، و از مؤمن مطيع آنچه كه در ظرف اطاعت و
فرمانبرداري، صادر مي‌شود، از آن جهت است كه خواسته آمر و محبوب او
است و بعبارتي: علم عبد مطيع به فعل مأموريه كه در وي اراده انجام آن را باعث شده،
درواقع، علم مزبور به مراد و محبوب آمر تعلق گرفته و فقط خواسته و اراده مولا است
كه او را فاعل مأموريه نموده است، پس بديهي است كه منشأ صدور فعل در حقيقت اراده و
محبت آمر است و اراده عبد مطيع، منبعث از اراده مولا است و از اين روي، فاني در
اراده مولا است و چون اراده ناگزير فناء ذاتي اجمالي را مستلزم است.

معنيا منهج
بودن احكام و عبادات همين است كه نهاية، فوز به ولاية الله كه همان امانت معروضه
است، حاصل مي‌گردد، و
اسفار اربعه اهل سلوك، مرجع و مآلش همين است.

اما برادرم،
خواهرم، آنچه كه گفتم، مشروط است به اين كه منهج مزبور را با شروط و آدابش به
پيمائيم مثلاً صلوة كه رأس عمه عباداتست و مقام جامعيت دارد، و در ميان طاعات و
عبادات هيچ يك بمرتبه آن نمي‌رسد، و معجوني است جامع و متكفل سعادت بشر در
همه مواقف و منازل اخروي. و قبولي آن مستلزم قبولي جميع اعمال است و چنانكه ابدان
داراي غذاي متناسب با احوال و اطوار خود هستند و بدينوسيله رشد و نمو مي‌كنند، قلوب و
ارواح نيز غذايشان معارف و طاعاتست و سرآمد همه طاعتها نماز است و هنگامي آثار و
اسرار آن قرة العين اهل معرفت و اصحاب قلوب براي نمازگزار حاصل مي‌شود كه علاوه
بر تحصيل آداب ظاهري و آداب قلبي، آن را بطور كلي از تصرف شياطين محافظت كند چه
ممكن است طائفه از آداب قلبي مثل خشوع و طمأنينه حاصل باشد، ولي از طريق أنانيت
مورد تصرف شيطان واقع شود و اين غذاي روحاني مسموم شود، و اثري معكوس بخشد، مانند
غذاي جسماني كه در صورت مسموميت اثرش معكوس است و از اين رو است كه قرآن كريم بعد
از «الذين هم في صلوتهم خاشعون» (المؤمنون- آيه 2) فرموده: «الذين هم علي صلواتهم
يحافظون» (المؤمنون- آيه 9) كه اشاره به جميع مراتب حفظ است كه اهم مراتب آن، حفظ
از تصرف شيطان است، زيرا اگر اين غذاي روحاني از تصرف اين عدو مبين محفوظ نباشد و
دست پليدش در تهيه آن داخل باشد، آن غذاي روحاني و هر غذاي روحاني چناني موجب
هلاكت است:

«ويل للمصلين
الذين هم عن صلوتهم ساهون» (الماعون- 5)

چه عرفائي كه
غذاي مسموم عرفان، و چه حكمائي كه غذاي زهرآلود حكمت، و چه فقهائي كه غذاي فقه
شيطاني خوردند كه سوكمندانه در سلك شياطين و چارپايان و درندگان، منسلك گرديدند!
ادامه دارد

تفسير سوره
رعد

شجره طوبي

آيت الله
جوادي آملي

قسمت هفتاد و
يكم

«الذين آمنوا
و عملوالصالحات طوبي لهم وحسن مآب». (سوره رعد- آيه 29)

–        
آنان كه ايمان  آوردند و اعمال صالح داشتند خوشا به حال آنان و
چه نيكو بازگشتي دراند.

اين آيه از
دو بخش تشكيل شده: بخش اول اينكه ايمان و عمل صالح باعث تأمين سعادت است. بخش دوم
راجع به پاداش مؤمنين است كه اين نيز به دو قسمت تقسيم شده:

1-   
آب و مرجع نيكو براي
مؤمنين است.

2-   
مؤمنين داراي طوبي
هستند.

بنابراين،
اكنون بحث درباره طوبي و حسن مآب است و چون حسن مآب، روشن‌تر است؛
قبلاً در اين باره بحث مي‌كنيم.

حسن مآب

قرآن كريم،‌
مآب و مرجع همگان را خداي سبحان مي‌داند ولي برخي مآب خوب و برخي مآب بد دارند.

در سوره
مباركه (ص) در چند مورد به مآب برخورد مي‌كنيم:

آيه اول
درباره حضرت داود(ع) است كه پس از مطرح كردن سرگذشت حضرت داود، مي‌فرمايد:

«و ان له
عندنا لزلفي و حسن مآب»[1]–
او نزد ما داراي درجه والاست و بازگشت او نيكو است.

در آيه 40
سوره (ص) نيز همين عبارت را درباره حضرت سليمان نقل مي‌كند.

پس از آن،
درباره متقين- به طور جامع- پس از نامبردن عده‌اي از انبياء
مي‌فرمايد:

«هذا ذكر و
ان للمتقين لحسن مآب»[2]
و اين آيه ديگر اختصاص به يكي از اولياي الهي ندارد، بلكه همه تقواپيشگان را در بر
مي‌گيرد.

شر مآب

همين بازگشت،
وقتي نسبت به تبهكاران و طاغيان داده مي‌شود، «شر مآب» مي‌شود. مي‌فرمايد:

«هذا، و ان
للطاغين لشر مآب»[3]–
و همانا طاغيان و متجاوزان، بازگشتي بد در پيش دارند.

بنابراين،
تمام افراد، بازگشت و مرجع و معادي دارند ولي در اين بازگشت، يكسان نيستند، بلكه
افراد نيك و مؤمن، بازگشتي نيك و خير دارند و بدكاران و فاسدان، بازگشتي بد در
انتظارشان است.

طوبي چيست؟

طوبي صفت است
براي موصوفي محذوف كه ممكن است آن موصوف زندگي، عاقبت و يا شجره و مانند آن باشد.
طوبي، صفت تفضيلي است براي موصوفي محذوف. و طوبي مؤنث اطيب است يعني پاكيزه‌تر و طيب‌تر.

حيات طيب را
قرآن كريم مخصوص مؤمنين با عمل صالح مي‌داند. در يك بخش از
قرآن مي‌فرمايد كه
اگر شما به نداي پيامبر(ص)، جواب مثبت دهيد، دعوت او شما را زنده مي‌كند:

«يا ايها
الذين آمنوا الستجيبوا لله و للرسول اذا دعاكم لما يحييكم»[4]–
اي مؤمنان! وقتي خدا و پيامبرش شما را به امري فرا خواندند، آن امر را اجابت كنيد
كه آن شما را زنده مي‌كند.

حيات طيبه

در اين آيه
ملاحظه مي‌كنيد كه اول
سخن از خدا و پيغمبر با هم است ولي بعداً فعل را به صورت مفرد مي‌آورد و بجاي
«دعوا»، «دعا» مي‌فرمايد، زيرا
دعوت پيامبر جز دعوت خدا نيست. او همان سخن و پيام خدا را مي‌رساند. و اما
اين زنده كردن به چه معني است؟

قرآن كريم
اين حيات را تبيين كرده است و فرموده است به اينكه حياتي كه ما در اثر استجابت
مؤمنين با عمل صالح، به آنها مي‌دهيم، آن حيات طيبه است. حال آيا اين حيات
نيكو و طيب در دنيا است يا در آخرت؟ آيا خداي سبحان، زندگي مؤمنين را طيب مي‌كند يعني وضع
موجود زندگي را تميز و طيب مي‌كند يا اينكه به اينها ابتداءً يك زندگي و
حيات طيبه‌اي مي‌بخشد؟

آنچه در سوره
انفال فرمود، وعده به اصل حيات است:

«استجابت اين
ندا، انسان را زنده مي‌كند». در سوره «يس» خبر از اين مي‌دهد كه
پيامبر(ص)، انذار مي‌كند و مي‌ترساند كساني
را كه داراي حيات مي‌باشند:

«لينذر من
كان حياً و يحق القول علي الكافرين»[5]
زنده است كه مي‌ترسد نه
مرده! پس آنها كه اين نداي خدا و پيامبر را شنيدند، زنده‌اند. سئوال
اين است كه آيا اين زندگي، همان زندگي صوري است يا مصداق ديگري دارد؟

در سوره نحل
مي‌فرمايد:

«من عمل
صالحاً من ذكر او انثي و هو مؤمن فلنحيينه حيوة طيبة و لنجزينهم أجرهم بأحسن ما
كانوا تعملون»[6]–
هر كس ايمان و عمل صالح داشت (هم حسن فاعلي و هم حسن فعلي) چه مرد بود و چه زن، به
تحقيق كه ما او را احيا مي‌كنيم به حياتي طيب و نيكو.

يعني قبلاً
او اين حيات را نداشت؛ الان حيات به او مي‌دهيم.

نفرمود: ما
حيات او را پاكيزه و طيب مي‌كنيم بلكه فرمود: به او حيات طيب مي‌دهيم. چرا؟
چون حيات دنيا قابل تطييب و پاكيزه شدن نيست. اينجا جاي طوبي نيست. اصلاً وقتي كه
دنيا را براي ما توصيف مي‌كنند، آن را مرداري معرفي مي‌نمايند كه
سگها به جانش افتاده‌اند.

«الدنيا جيفة
و طالبها كلاب»- دنياطلبان مانند سگ‌ها به جان هم مي‌افتند و دنيا
را براي خود مي‌خواهند.

تازه بهترين
مقام دنيا، مقام خلافت است كه خلافت با همه طراوتش به اندازه يك نعل وصله زده، در
نظر حضرت امير(ع) ارزش نداشت.

پس اين كه
فرمود: ما به مؤمني كه عمل صالح انجام مي‌دهد، حيات طيب مي‌دهيم، يعني
چه، آيا يعني به او مقام مي‌دهيم؟ او از همه مقام‌ها گريزان
است. آيا اين حيات طيبه مال است؟ او از همه مال‌ها و وسائل
زندگي گريزان است مگر بقدر ضرورت از آن استفاده مي‌كند.

پس حيات
طيبه، چيز ديگري است.

در روايت
آمده است كه روزي عمار ياسر در محضر حضرت امير(ع)، آه بلندي كشيد، حضرت فرمود:

براي چه آه
مي‌كشي؟ اگر اين
آه براي آخرت است، بسيار خوب؛ اما اگر براي دنيا است، من دنيا را برايت تشريح كنم
تا بداني دنيا چاي آن نيست كه اگر كسي نداشت آه بكشد.

بهترين
غذاهاي دنيا عسل مصفا است و بهترين پوشاك دنيا پرنيان و ابريشم است و اين هر دو
محصول دو كرم است، هم آن عسل را يك كرم( يك حشره) توليد مي‌كند و هم اين
ابريشم را. تو براي اينكه به دسترنج يك كرم نرسيدي آه مي‌كشي؟ يعني به
داشتن توليدات دو كرم مي‌خواهي افتخار كني.

اگر حيات
طيبه همان خوردن و پوشيدن است كه حضرت آن را مشخص كرد و اگر رياست هم هست كه حضرت
در پاسخ ابن عباس، آن را از يك لنگه نعلين وصله زده كمتر دانست. پس معلوم مي‌شود حيات
طيبه در نيا نيست. و اين حيات طيبه، يك حيات ابتدائي است كه اگر كسي از آن
برخوردار بود، زنده است و گرنه مرده است.

اين حيات
امني است كه هيچ نگراني و رنج در آن راه ندارد.

«لا لغو فيها
و لا تأثيم»[7]
در چنين موطني نه انسان به حريم كسي تعدي مي‌كند نه ديگري
به حق او تجاوز مي‌كند. نه غم
در آن وجود دارد و نه آسيب و نه باطل.

و چنين حياتي
گوارا است كه انسان از بيرون آسيب نبيند و از درون هم آسيبي به او نرسد. آيا در
دنيا ممكن است انسان از دورن و بيرون، آسيب نبيند؟ يا اينكه دائماً گرفتار نگراني‌ها است؛ از
درون يك سلسله غم و اندوه و از بيرون امراض و اسقام و درگيري‌ها و ساير
گرفتاريها. اما در آن زندگي و حيات طيبه، نه خوف و نه ترس، نه لغو و نه باطل، نه
گرفتاري و نه مرض، وجود ندارد و هيچ آسيبي به انسان نمي‌رسد.

طوبي لهم:
يعني حيات طيبه و طوبي را روايات معصومين بيان كرده است كه مقداري از اين روايات،
در تفسير شريف نورالثقلين در جلد دوم از صفحه 502 به بعد آمده است.

* حديث اول:

رسول اكرم(ص)
در جريان معراج، شجره طوبي را- در ضمن حديثي طولاني- چنين معرفي مي‌فرمايد:

«دخلت الجنة
و اذاً شجرة لو أرسل طائر في أصلها مادارها سبعمائة عام»- وارد بهشت شدم، درختي را
ديدم كه اگر پرنده از پاي آن درخت به پرواز در آيد و هفتصد سال هم پرواز كند، نمي‌تواند به
بالاي آن درخت برسد.

«و ليس في
الجنة منزل الا و فيها شجر منها»- در بهشت هيچ منزلي نيست جز اينكه از اين درخت در
آن وجود دارد. در برخي از روايات آمده است:

«الا و فيه
غصن منها»- شاخه‌اي از اين
درخت در آن منازل هست. ولي در اين روايات شجر آمده است.

«فقلت ما هذه
يا جبرئيل؟ فقال هذه شجرة طوبي. قال الله تعالي: طوبي لهم و حسن مآب»[8]–
پرسيدم از جبرئيل كه اين چه درختي است؟ گفت: اين درخت طوبي است، كه خداي متعال مي‌فرمايد: طوبي
براي آنان و بازگشتي نيكو.

در بعضي از
روايات آمده است كه حضرت جبرئيل(ع) از همان درخت، ميوه‌اي به من داد
و من تناول كردم.

* حديث دوم:

طوبي درخت
اميرالمؤمنين(ع)

عن ابي
عبدالله (ع) قال: طوبي شجرة في الجنة في دار امير المؤمنين(ع) و ليس أحد و ليس أحد
من شيعته الا و في داره غصن من أغصانها و ورقة من أوراقها، تستظل عنها أمة من
الامم»[9]

امام صادق(ع)
فرمود:

طوبي درختي
است در بهشت، در منزل حضرت امير(ع) و هيچ يك از شيعيانش نيست جز اينكه شاخه‌اي از شاخه‌ها و برگه‌اي از برگه‌هاي اين درخت
در منزلش وجود دارد كه در سايه هر برگه‌اي افراد يك امت مي‌توانند
بنشينند و سايه بگيرند.

* حديث سوم:

امام رضا(ع)
از پدرانش، از امام حسين(ع) نقل مي‌كند كه فرمود:

«قال رسول
الله(ص): يا علي! أنت المظلوم بعدي و أنت صاحب شجرة طوبي في الجنة، اصلها في دارك
و أغصانها في دار شيعتك و محبيك»- رسول خدا(ص) فرمود:

يا علي! تو
پس ازمن مظلوم هستي و تو صاحب درخت طوبي در بهشتي كه اصل آن درخت در منزل تو است و
شاخه‌هايش در
منازل شيعيان و علاقمندانت مي‌باشد.

* حديث چهارم

امام كاظم(ع)
نقل مي‌كند كه:

«سئل رسول
الله(ص) عن طوبي. قال: شجرة أصلها في داري و فرعها علي اهل الجنة. ثم سئل عنها مرة
أخري؟ فقال: في دار علي(ع). فقيل له في ذلك؟ فقال: ان داري و دار علي في الجنة
بمكان واحد».

از رسول
خدا(ص) از درخت طوبي پرسيده شد. حضرت فرمود:

درختي است كه
اصل آن در منزل من- در بهشت- است و شاخه‌هايش بر اهل بهشت
تقسيم شده است. بار ديگر از حضرت سئوال شد، حضرت فرمود: اصل آن درخت، در منزل
علي(ع) است. از علت اختلاف دو حديث پرسيده شد، حضرت فرمود: منزل من و منزل علي در
بهشت، در يك جا قرار دارد.

در سوره
مباركه ابراهيم مي‌فرمايد:

«مثل كلمة
طيبة كشجرة طيبة أصلها ثابت و فرعها في السماء»[10]–
مثل يك كلام نيكو مانند درخت طيبه و نيكويي است كه اصلش ثابت و فرعش در آسمان است.

اين هم نمونه
شجره طوبي است. يعني حقيقت انسان مؤمن مانند درختي است كه اصلش ثابت باشد و فرعش
در آسمان و همواره ميوه مي‌دهد.

«تؤتي أكلها
كل حين باذن ربها» اين انسان مؤمن كه خود مانند شجره طوي است، داراي شجره طوبي هم
خواهد بود. ادامه دارد

«فرا
رسيدن شهادت صديقه كبري فاطمه زهرا(س) را تسليت عرض مي‌كنيم»

فاطمه، نور
خدا

هفتم آبان
امسال مصادف است با سيزدهم جمادي الاولي كه به قولي شهادت حضرت زهرا(س) در اين روز
از سال 11 هجري رخ داده است. در تاريخ وفات حضرت زهرا اختلاف است همچنانكه در جاي
قبر مقدسش اختلاف وجود دارد. بهر حال در اختلاف تاريخ وفات، رازي نهفته است و آن
اينكه حداقل دو بار در سال آن هم در هر بار سه روز به نام «فاطميه»، و گاهي 10 روز
مجالس عزاي آن حضرت برگزار مي‌گردد و سخنرانان و مداحان از فضائل و مناقب
زهراي اطهر (س) سخن مي‌گويند و اين روزها فضاي كشور اسلاميمان به عطر
گل محمدي عطرآگين و روح‌افزا مي‌گردد، و در
تكرار ياد از تنها يادگار پيامبر بزرگ اسلام(ص)، بي گمان فوايد بي شماري نهفته
است، چه اينكه حضرت زهرا نه تنها الگوي براي زنان مسلمان كه بهترين الگوي براي زن
و مرد مسلمان است. او نه تنها برترين زن بر روي زمين كه پس از پدر و همسرش برترين
انسان كامل است.

در روايتي
امام صادق(ع) مي‌فرمايد:

«لفاطمة (س)
تسعة أسماء عندالله عزوجل: فاطمه و الصديقه و المباركه و الطاهرة و الزكيه و
الراضية و المرضية و المحدثة والزهراء… ثم قال: لولا أن اميرالمؤمنين(ع) تزوجها
لما كان لها كفو الي يوم القيامة علي وجه الارض آدم فمن دونه».

حضرت زهرا(س)
نه نام نزد خداي عزوجل دارد: فاطمه، صديقه، مباركه، طاهره، زكيه، راضيه، مرضيه،
محدثه و زهرا.

سپس حضرت
فرمود: اگر نه اين بود كه اميرالمؤمنين(ع) با آن حضرت ازدواج كرد، هر آينه تا روز
قيامت بر روي زمين كسب كفو و همطراز زهرا پيدا نمي‌شد از آدم تا
هر كه پس از او باشد.

اين روايت
دلالت دارد بر اينكه حضرت زهرا مقامش از مقام تمام مردان و زنان بالاتر است.

بالاتر از
اين، درباره صديقه كبري از امام صادق(ع) روايتي نقل شده است كه مقام آن حضرت را به
عرش برين مي‌رساند و نورش
را از نور الهي مستمد مي‌داند. جابر از امام صادق(ع) مي‌پرسد: چرا
فاطمه زهرا را زهرا مي‌نامند؟

حضرت پاسخ مي‌دهد:

«لان الله
عزوجل خلقها من نور عظمته، فلما أَشرقت أضاءت السموات و الارض بنورها و غشيت أبصار
الملائكة و خرت الملائكة ساجدين و قالوا: الهنا و سيدنا ما هذا النور؟ فأوحي الله
اليهم هذا نور من نوري و أسكنته في سمائي، خلقته من عظمتي، أخرجه من صلب نبي من
أنبيائي أفضله علي جميع الانبياء و أخرج من ذلك النور، ائمة يقومون بأمري يهدون
الي حقي و أجعلهم خلفائي في أرضي بعد انقضاء وحيي».

خداوند عزوجل
زهرا را زهرا ناميد زيرا او را از نور عظمتش آفريد؛ پس وقتي درخشان شد، آسمان‌ها و زمين را
با نورش، روشن و منور ساخت و ديدگان فرشتگان از آن نور خيره شده به سجده افتادند و
عرضه داشند: بار خدايا! اي پروردگار و سرور ما! اين ديگر چه نوري است؟ خداوند به
آنان وحي فرمود كه اين نوري از نور خودم است،‌آن را در
آسمانم جايگزين نمودم و از عظمتم آفريدم، سپس آن را از صلب پيامبري از پيامبرانم
كه بر تمام انبيا برتري دارد، بيرون مي‌آورم و از آن نور
اماماني خارج مي‌شوند كه به
امر من قيام مي‌كنند و مردم
را به سوي من فرا مي‌خوانند و آنان را پس از تمام شدن مدت وحيم،
جانشينان خود در زمين قرار دادم.

مرحوم مجلسي
اين روايت جالب و زيبا را در بحار از علل الشرايع نقل كرده است و در مصباح الانوار
نيز مانند همين روايت از امام باقر(ع) نقل شده است.

نور وجود
فاطمه كه از نور عظمت الهي آفريده شده بود تا قيام قيامت درخشندگي و روشنائي دارد؛
فقط ديدگان پاك آسمان نشينان را مي‌خواهد تا آن را ببينند و در برابرش سر تعظيم
فرود ‌آورند. و اين
همان نوري است كه وقتي زهرا در محراب عبادت در پيشگاه حضرت ذوالجلال مي‌ايستاد، به
فراز آسمان‌ها بالا مي‌رفت و اهل
آسمان از آن نور روشنائي كسب مي‌كردند چنانكه اهل زمين از ستارگان آسمان
روشنائي فرا مي‌گيرند. و لذا
در اسماء حضرت چنين آمده است كه در آسمان او را «النورية السماويه» مي‌نامند.

در روايت
مفصلي كه ارشاد القلوب از حضرت رسول اكرم(ص) نقل كرده است، پس از بحث از خلقت نور
خود حضرت و اميرالمؤمنين(ع)، سخن از نور فاطمه به ميام مي‌آيد كه حضرت
رسول مي‌فرمايد:

«…. فخلق
نور فاطمة الزهرا يومئذ كالقنديل و علقه في قرط العرش فزهرت السماوات السبع و
الارضون السبع، من اجل ذلك سميت فاطمة بالزهراء. و كانت الملائكة تسبح الله و
تقدسه، فقال الله: و عزتي  جلالي لا جعلن
ثواب تسبيحكم و تقديسكم الي يوم القيامة لمحبي هذه المرأة و أبيها و بعلها و
بنيها».

… و خداوند
در آن روز نور فاطمه زهرا را مانند قنديلي آفريد و در گوشواره عرش آويزان كرد پس
هفت آسمان و هفت زمين را روشن ساخت. از اين روي فاطمه را زهرا ناميدند. و پيوسته
فرشتگان خدا را تسبيح و تقديس مي‌كردند. پس خداوند به آنان فرمود: به عزت و
جلالم سوگند، ثواب تسبيح و تقديستان را تا روز رستاخيز به دوستداران اين زن و پدرش
و همسرش و فرزندانش قرار مي‌دهم.

درباره
فاطمه، اين محبوبه خدا و اين محرم حرم لاهوت و مصباح درخشان مشكات نبوت و محور
مستحكم افلاك امامت؛ اين انسيه حورا و سرچشمه اسرار حقايق و قبله اهل نيايش و مادر
جانشينان خداوند بر روي زمين، چه مي‌توان گفت كه رسول اكرم، سيد و سرور كائنات
درباره‌اش مي‌فرمايد:

«هي بضعة مني
و هي قلبي الذي بين جنبي، فمن آذاها فق آذاني، و من آذاني فقد آذي الله».

–        
فاطمه پاره تن من
است. فاطمه قلب ميان دو پهلوي من است، پس هركه او را اذيت كند، مرا اذيت كرده و هر
كه مرا اذيت كند، خدا را اذيت كرده است.

«يا
فاطمة من صلي عليك غفر الله له و الحقه بي حيث كنت في الجنة»

اي فاطمه! هر
كه بر تو درود بفرستد، خداوند او را مي‌آمرزد و او را با من
در بهشت، ملحق مي‌سازد.

و آنگاه كه
آيه «انما يريدالله…» نازل شده بود، تا هشت ماه حضرت رسول هرگاه به مسجد براي
نماز ظهر مي‌خواست برود،
به در خانه فاطمه مي‌آمد و مي‌فرمود:

«السلام
عليكم اهل البيت و رحمة الله و بركاته الصلاة، انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس
أهل البيت و يطهركم تطهيراً».

سلام و درود
و رحمت و بركات خداوند بر شما اهل بيت باد. وقت نماز است. همانا خداوند مي‌خواهد شما
اهل بيت را از هر رجس و پليدي دور سازد و پاك و طاهر نمايد.

«يا فاطمه،
ان الله يغضب لغضبك و يرضي لرضاك».

اي فاطمه!
خداوند از خشم تو به خشم مي‌آيد و از خشنودي تو خشنود مي‌شود.

حال بايد ديد
چرا فاطمه را آنچنان خشمگين كردند كه از آنان روي برگرداند و پس از هر نماز- به
تواتر احاديث فريقين- آنان را نفرين مي‌كرد! همان‌ها كه او را
اذيت كردند، شكنجه‌اش نمودند تا
محسنش سقط شد و بيش از چند صباحي پس از پدر بزرگوارش زنده نبود و سرانجام در سن
جواني به شهادت رسيد و خداوند چه معامله‌اي با آنان خواهد
كرد.

بار خدايا!
ما را توشه‌اي جز ولايت
زهراي اطهر و امامان معصوم (ع) و تبري از دشمنانشان نيست، ما را جزء محبان و
ارادتمندان حضرتش قرار ده و اين تولي را در نامه اعمالمان ثبت فرما. آمين رب
العالمين

به حساب
خويشتن برسيد

حضرت علي(ع):

« من حاسب
نفسه ربح و من غفل عنها خسر» (نهج البلاغه- كلمه 199)

هر كس به
حساب نفس خويش برسد سود مي‌برد و هر كس از اين وظيفه غفلت نمايد زيان مي‌بيند.

سخنان
معصومين

بد گماني

* رسول
اكرم(ص):

«اياكم و
الظن فان الظن اكذب الحديث». (بحارالانوار- ج75 – ص 194)

زنهار از
بدگماني كه همانا بدگماني بدترين دروغ است.

* رسول
اكرم(ص):

«من أساء
بأخيه الظن فقد أساء بربه. ان الله تعالي يقول: [اجتنبوا كثيراً من الظن]». (كنز
العمال- حديث 7587)

هر كه به
برادر مؤمنش سوء ظن پيدا كند، به پروردگارش سوء ظن پيدا كرده است خداوند مي‌فرمايد:
«بپرهيزيد از بسياري گمان‌ها».

* رسول
اكرم(ص):

«اياكم و
الظن فان الظن اكذب و كونوا اخوانا في الله كما امركم الله تتنافروا و لا تجسوا و
لا تتفاحشوا و لا يغتب بعضكم بعضاً و لا تتباغوا و لا تتباغضوا…» (بحارالانوار-
ج 75- ص 252)

زنهار از
گمان بد چرا كه گمان بد از هر دورغي دروغ‌تر است و همانا در
راه خدا با هم برادر باشيد چنانكه خدايتان امر فرمود و از هم جدا نشويد و بر
يكديگر جاسوسي نكنيد و به يكديگر ناسزا نگوئيد و يكديگر را غيبت نكنيد و به هم ظلم
ننمائيد و كينه ميان شما رخنه نكند.

*
اميرالمؤمنين(ع):

«ان الجبن و
البخل و الحرص غرائز شتي يجمعها سوء الظن بالله». (نهج البلاغه- كتاب 53)

ترس، بخل و
آز، غريزه‌ها و خصلت‌هاي گوناگون
است كه بدگماني به خداوند همه آنها را در بر دارد.

* امير
المؤمنين(ع):

«سوء الظن
يفسد الامور و يبعث علي الشرور». (غرر الحكم)

بدگماني
كارها را به تباهي مي‌كشاند و باعث نزاع‌ها و كشمكش‌ها مي‌گردد.

* امير
المؤمنين(ع):

«الرجل السوء
لا يظن بأحد خيراً لانه لا يراه الا بوصف نفسه». (غررالحكم)

آدم بد به
كسي گمان خوب نمي‌برد چرا كه
همه را مانند خويش مي‌بيند.

*
اميرالمؤمنين(ع):

«اطرحوا سوء
الظن بينكم فان الله عزوجل نهي عن ذلك». (بحار الانوار- ج 75- ص 194)

بدگماني را
از ميان خود برداريد كه همانا خواي عزوجل از‌آن نهي كرده
است.

*
اميرالمؤمنين(ع):

«ان البخل و
الجور و الحرص غرائز شتي يجمعها سوء الظن بالله كمونها في الاشرار». (بحار
الانوار- ج 77- ص 243)

بخل، ستم و
آز، غريزه‌هاي مختلفي
هستند كه سوء ظن به خداوند آنها را يك جا در بر مي‌گيرد و مركز
اين سوء ظن، نفوس بدخواهان و اشرار است.

*
اميرالمؤمنين(ع):

«اياك أن
تسيء الظن فان سوء الظن يفسد العبادة» (غرر الحكم)

بپرهيز از
بدگماني چرا كه بدگماني عبادت را نابود مي‌كند.

* امير
المؤمنين(ع):

«مجالسة
الاشرار تورث سوء الظن بالاخيار». (بحارالانوار- ج 77- ص 368)

همنشيني بدان
موجب بدگماني به نيكان است.

* امير
المؤمنين(ع):

«لا يغلبن
عليك سوء الظن فانه لا يدع بينك و بين صديق صفحاً». (بحارالانوار- ج 77- ص 209)

بدگماني بر
تو هرگز چيره نشود چرا  كه ديگر هيچ صلح و
صفائي بين تو و هيچ دوستي باقي نمي‌گذارد.

دانستنيهائي
از قرآن

حقيقت تقوا

«يا ايها
الذين آمنوا اتقوا الله حق تقاته و لا تموتن الا و انتم مسلمون». (سوره آل عمران-
آيه 102)

اي مؤمنان!
تقواي الهي داشته باشيد چنانكه شايسته تقوا است و هرگز نميريد جز اينكه مسلمان
باشيد.

تقواي الهي
داشته باشيد به اين معني است كه در تمام امور، اطاعت كنيد تا اينكه از عذاب و خشم
الهي رهائي يابيد. تقوا بمعناي پرهيزكاري است و تقواي از خدا بمعناي اين است كه
ملكه‌اي در درون
انسان پديد آيد كه او را از گناهان باز دارد، و اين حالت، مطلبي استثنائي و غير
ممكن نيست چرا كه اگر انسان واقعاً از عذاب خدا بترسد، قطعاً كاري كه مستوجب آن
عذاب است هر چند كم، انجام نمي‌دهد و در تمام حالات پيوسته به ياد خدا است.
در اينجا خداوند مؤمنين را وادار به تقواي شايسته و حقيقي مي‌كند. يعني
فقط لقلقه لسان نباشد يا اينكه اطاعت در اموري دون اموري ديگر نباشد، بلكه انسان
در تمام حالات تقواي الهي داشته باشد، و آنچنان كه از آيات و روايات استفاده مي‌شود، تقواي
واقعي محقق نمي‌شود جز با
تحقق چهار خصلت:

1-   
اطاعت اوامر و
دستورهاي خدا كه در اطاعت بي چون و چرا از احكام شرع مقدس اسلام محقق مي‌گردد.

2-   
باز داشتن نفس از هر
گناه و نافرماني و تمرد و معصيت.

3-   
شكر و سپاس خداوند بر
نعمت‌ها.

4-   
صبر و بردباري در
بلاها و آزمايش‌هاي الهي.

در هر صورت
تقواي واقعي و شايسته به اين معني است كه انسان عبوديت محض را دارا باشد و بدون
ارتكاب گناه، در تمام حالات- چه در سراء و چه در ضراء- اوامر الهي را با جان و دل
پذيرا بوده و اطاعت كند و از ياد خدا آني غفلت نورزد. اين بالاترين و والاترين
مقام انساني است كه بايد ما همواره تلاش كنيم خود را به آن مرحله بالا- به اندازه
توانمان- برسانيم و از خود خداوند استمداد بطلبيم كه ما را در اين راه ياري بخشد.
«اهدنا الصراط المستقيم». اين همان صراط راستين تقوا است، تقواي واقعي و حقيقي كه
اگر انسان در آن مسير قرار گرفت، همراه با راستگويان خواهد شد و «كونوا مع
الصادقين» و خداوند از او راضي و خشنود خواهد شد.

پر واضح است
كه اينچنين اطاعت محضي كه هيچ گناه در آن راه نداشته باشد، ويژه واحدي از مردم است
و ويژه اولياي مخلص خدا است ولي بهر حال هر كس بايد به اندازه توانش، تقوا داشته
باشد كه در هر حال اگر مرگ فرا رسد، او در حال ايمان و تسليم در برابر حضرت حق
باشد. در آيه 16 سوره تغابن آمده است:

«فاتقوالله
ما استطعتم»- تا انازه‌اي كه مي‌توانيد تقوا
داشته باشيد.

ولي اگر كسي
بخواهد به درجات والاي اوليا و برگزيدگان خدا برسد، بايد حق تقوا را ادا كند و
تقواي شايسته‌اي داشته
باشد.

در آخرين
فراز از آيه مي‌فرمايد: «و
لا تموتن الا و انتم مسلمون»- و هرگز از دنيا نرويد جز در حالي كه مسلمان هستيد.
بهرحال، مرگ اختياري نيست و هيچ كس نمي‌داند چه وقت اجلش فرا
مي‌رسد. در
روايتي آمده است كه حضرت رسول(ص)- به اين مضمون- فرمود: من يقين ندارم كه اگر پلك
چشمم باز شد، وقت كنم كه آن را بر هم بگذارم. يعني اگر مرگ فرا رسد، هيچ مهلتي به
انسان نمي‌دهد! پس بايد
كاري كنيم كه در هر حال آماده مردن باشيم.

گفته‌اند: يكي از
علما كه در حال نوشتن بود، از او سئوال شد: اگر الان به تو خبر بدهند تا سه روز
ديگر از دنيا مي‌روي، چه كار
مي‌كني؟

فرمود: همين
كاري كه الان دارم انجام مي‌دهم. يعني انسان بايد تمام تكاليف و واجباتش
را انجام داده باشد و جز تكليف و وظيفه، به كاري دست نزند تا اگر مرگش فرا رسيد،
مستوجب بخشش و غفران الهي باشد. «رضي الله عنهم و رضوا عنه» هم خداوند از آنها
راضي و هم آنها از خدا راضي‌اند. اين هم پاداش كساني است كه تقواي الهي
داشته و در حال ايمان و اسلام از دنيا رفته‌اند.

امام خميني
ثابت و استوار از آغاز تا پايان

غربزدائي

«ما امروز
قبل از هر چيز وظيفه داريم تبليغات چند صد ساله اجانب و عمال استعمار را خنثي
كنيم. كارشناسان استعمار با كمال تزوير و حيله، با اسم اسلام دوستي و شرق‌شناسي پرده‌هاي ضخيمي بر
چهره نوراني اسلام كشيده و اسلام را با معماري‌ها  نقاشي‌ها، ابنيه عاليه و
هنرهاي زيبا معرفي نموده و حكومت‌هاي جائرانه ضد اسلام اموي و عباسي و عثماني
را به اسم خلافت اسلامي به جامعه‌ها تحويل داده‌اند و چهره
واقعي اسلام را در پشت اين پرده‌ها پنهان نگاه داشته، به طوري كه امروز مشكل است
ما بتوانيم حكومت اسلام و تشكيلات اساسي و سياسي و اقتصادي و اجتماعي آن را بر
جوامع بشري حتي مسلمين بفهمانيم. بايد كوشش كرد و پرده از تبليغات مسموم چند صد
ساله اجانب برداشت». (10/3/1349)

«فرهنگ ما را
طوري كردند كه ما هم چيزمان الان عوض شده، غربي شده، وقتي هم حرف مي‌زنيم حرفمان
غربي است، وقتي اسم خيابان مي‌گذاريم، اسم خيابان‌هاي غرب را
مي‌گذاريم، اسم
اشخاص غربي را مي‌گذاريم،
خيابان روزولت، خيابان كندي، خيابان كذا. اينها غربزدگي است. در تمام اروپا بگرديد
يك خيابان محمدرضا پيدا نمي‌كنيد، يك خيابان نادر پيدا نمي‌كنيد، خيابان‌هايمان هم
خيابان غربي است، تعارف‌هايمان هم تعارف غربي است، آداب و معاشرتمان
هم، با هم معاشرت غربي است، همه چيز، ما يك وابستگي روحي پيدا كرديم، اين وابستگي
روحي از همه چيزها براي ما بدتر است.» (8/3/1358)

«تا اين ملت
از اين غربزدگي بيرون نيايد استقلال پيدا نمي‌كند… تا
اين خانم‌ها (شما را
نمي‌گويم شما
توده هستيد، آن خانم‌ها را مي گويم) تا اينها توجهشان به اين است
كه فلان چيز يابد، فلان مد از غرب به اينحا بيايد،‌فلان زينت
بايد از آنجا به اينجا سرايت بكند، تا يك چيزي آنجا پيدا مي‌شود اينجا هم
تفليد مي‌كنند، تا از
اين تقليد بيرون نيائيد نمي‌توانيد آدم باشيد و نه مي‌توانيد مستقل
باشيد، اگر بخواهيد مستقل باشيد، اگر بخواهيد شما را به اينكه يك ملتي هستيد
بشاسند و بشويد يك ملت، از اين تقليد غرب بايد دست برداريد. تا در اين تقليد
هستيد، آرزوي استقلال را نكنيد». (17/6/1358)

«اشخاصي كه
با قلم و قدم خودشان غربي فكر مي‌كردند و دعوت به غرب مي‌كردند، به
خودب يايند و دعوت بكنند به آن چيزهائي كه ما داريم. ما همه چيز داريم، فرهنگ ما،
فرهنگ غني است، مملكت ما، مملكت غني است، منتها نگذاشتند كه اين امور تحقق پيدا
بكند». (29/6/1358)

«ما بايد قطع
رابطه اقتصادي، رابطه فرهنگي از خارج بكنيم، فرهنگ از خود ما بايد باشد اقتصاد هم
از خود ما بايد باشد، تا اين بنا در توده‌ها نباشد و تا اين
مغزي كه انگلي است و استعماري است عوض نشود و باورمان نيايد كه ما هم آدم هستيم،
نمي‌توانيم استقلال
پيدا كنيم». (21/9/1358)

« ما الان
بنا داريم كه مثل غرب نباشيم و بنا داريم وابسته نباشيم و بنا داريم مستقل باشيم و
آزاد باشيم و الان مي‌بينيد كه آنهائي كه، ملت‌هايي كه تحت
تأثير تبليغات آمريكا و شوروي و ساير اذناب آنها واقع نشدند، همه آنها به اعجاب و
عظمت به شما نگاه مي‌كنند». (16/10/1359)

«اگر دستمان
را از شرق و غرب كوتاه كنيم و خودمان مشغول فعاليت بشويم، ياد بگيريم لكن بعد از
ياد گرفتن خودمان كار بكنيم، نرويم سراغ اينكه بنشينيم تا حتي يك گليمي هم كه مي‌خواهيم، يك
پتوئي هم كه مي‌خواهيم
ازآنجا بياورند، يك تفنگي هم كه مي‌خواهيم از آنجا بياورند. اگر ما به اين معنا
توجه كنيم و بيدار بشويم، دنبال بيداري، اراده پيش مي‌آيد كه ما
بخواهيم كه خودمان وسائل زندگي اجتماعي خودمان را فراهم كنيم با كوشش خودمان، بايد
كارهاي خودمان را انجام بدهيم، مدتي مي‌گذرد و ما خودمان
صنعتگر خواهيم شد. آنهائي كه اين صنعت‌هاي بزرگ را درست كردند، آنها هم انسان‌هائي يك سرو
دو گوشي هستند كه مثل ساير انسان‌ها، منتها قبل از ما بيدار شدند و ما را خواب
كردند». (29/10/1359)

امام خمینی ثابت و استوار(غربزگرائی)

دانستنیهایی ازقرآن(حقیقت تقوا)

سخنان معصومین(بدگمانی)

فاطمه نور خدا

شجره طوبی                                                       
آیت الله جوادی آملی

شرح زیارت امین الله علیه السلام                                 آیت
الله محمدی گیلانی

حقوق متقابل مردم و رهبری                                      حجة
السلام و المسلمین محمدی ری شهری

ملاکهای حق و باطل                                              حجة الاسلام  والمسلمین اسدالله بیات

پرسشها وپاسخها(اعجاز شب ولادت پیامبر(ص))             حجة الاسلام و المسلمین سیدمرتضی مهری

گرایشهای نامرئی به سوی غرب                                حجة الاسلام و
المسلمین محمدتقی رهبر

گفته ها و نوشته ها

تحلیل پدیده های سیاسی                                         سید موسی میرمدرس

13آبان روز عزت اسلام و ذلت شیطان

اخطار به مشتاقان رابطه با آمریکا                             محسن محمدی معین

آذربایجان،مرزو بوم شیعیان مظلوم                           غلامرضا گلی زواره

پاسخ به نامه ها

نگاهی به رویدادها

رهنمودها

مقام معظم
رهبري حضرت آيت الله خامنه‌اي:

* جايگزين
کردن فرهنگ بيگانه به جاي فرهنگ عمومي مردم و نيز حمله به ارزش‌هاي نظام جمهوري
اسلامي و باورها و اعتقادات ملت مسلمان ايران دو محور اساسي و مهم در تهاجم فرهنگي
دشمن محسوب مي شود و براي مقابله با آن ايجاد سنگرهاي فرهنگي و نيز بهره گرفتن از
توان تمامي افراد مستعد اين کشور اقدامي ضروري است زيرا مقابله با تهاجم فرهنگي به
قشر خاصي محدود نمي شود.

* ايران
سرآمد فرهنگ جهان اسلام است. مهمترين و برجسته ترين کتابهاي ادبي و فلسفي و حتي
فقه و حديث  را ايرانيان نوشته‌اند. لذا
امروز بايد به فرهنگ خودي اهميت بدهيم و حرکت پرشتاب خويش را بر اساس بازگشت به
خويشتن آغاز کنيم.

* عنصر عزيز
و بي همتاي بسيج نقطه روشن عشق و محبت ماست. نهضت اسلامي را آغاز مردمي بوده و
دفاع ما در جنگ تحميلي نيز دفاعي مردمي محسوب مي شد و مشکلات امروز کشور نيز بدست
همين مردم قابل حل است. لذا وجود عنصر مردمي در نظام جمهوري اسلامي ايران يک عنصر
بنيادين به شمار مي رود و نيروي دفاع کننده و رزمنده اي که از ميان مردم بر مي
خيزد سرمايه ارزشمند و پراهميتي براي جمهوري اسلامي ايران خواهد بود.

* نظام
جمهوري اسلامي ايران در مسايل مختلف متکي به نيروي بسيج است و بر همين اساس بسيجي
ها بايد آموزش و سازماندهي خود را تقويت و مستحکم کنند و آن را باري خود يک ارزش
بدانند. 8/5/1372

* بسيج يک
ذخيره تمام نشدني براي انقلاب اسلامي است و اين ذخيره بايد روز به روز فزوني
بيشتري يابد.

* کساني که
مسئوليتي را در هر بخشي از کشور پذيرفته اند بايد دقيقاً مجري سياستهاي مشخص نظام
باشند و مسئوليت خود را در جهت همان سياست ها پيش برند.

* سستي، سهل
انگاري و کار را به دست حوادث و قضا و قدر سپردن، اولين بلائي است که يک مدير را
از صلاحيت کافي و لازم ساقط مي کندف لذا جدي بودن در کار و آیام نداشتن براي انجام
آن و نيز احساس مسئوليت براي اصل مسئوليت و وظيفه،‌لازمه کفايت براي مسئوليت پذيري
است.

* مدير خوب
کسي از که هر کاري را پس از عهده دار شدن آن با رعايت اصول اخلاقي صحيح انجام مي
دهد و با رسوخ فساد و عمل غير اخلاقي و ناصحيح مبارزه مي کند و مسئولين کشور در
تمامي رده ها بايد با دقت به اين مهم توجه کنند و بدانند که رسوخ و نفوذ فساد در
دوران بازسازي خطري جدي و فلج کننده است و بايد مراقب باشند که به وادي فساد مالي
و کاري کشانده نشوند.

* اسلام روش
و مسلک روشن درباب مسائل اقتصادي دارد که اساس آن مبتني بر رفاه عمومي و عدالت
اجتماعي است و برنامه ريزان کشور نيز بايد بر اساس همين هدف برنامه ريزي کنند.

* آئين اسلام
از مهمترين ارکان فرهنگ ملي ماست. امروز ملت ايران پس از گذشت چهارده قرن افتخار
مي کند که فرهنگ، زبان و عادات اوبا اسلام آميخته شده است. آداب، سنن و فرهنگ
اسلامي جزء فرهنگ ماست و در اين مسأله براي ما ملي بودن عين اسلامي بودن است و
هرگز در مقابل يکديگر قرار ندارند. 12/5/1372

* جمهوري
اسلامي ايران ثابت کرده است که در جنگ پيشقدم نمي شود زيرا اسلام پيام آور صلح و
دوستي است اما نظام اسلامي و ملت سرفراز ما و نيز بسيجيان شجاع اين مرز و بوم
زورگويي و اجحاف را نيز از هر قدرتي که باشد تحمل نمي کند و سردمداران کشورهاي
استعمارگر که مي خواهند ايران را مورد تهديد قرار دهند بايد از بسيجيان درس گرفته
باشند و بدانند که ملت ايران تهديد پذير نيست. 8/5/1372

از ميان نامه
ها

بسيج مظلوم

«…
بايد اصول اوليه انقلابي بودن اسلامي را و بسيجي بودن شايسته را درس داد و امروز
بايد اصول بسيجي و قوانين و مقررات آن و ازهمه مهمتر روحيه بسيجي از گذشته هاي دور
تا امروز جمع آوري و تدوين و کتاب بسيج تأليف شود و به فرزندان و جوانان امروز درس
داده شود تافردا همه بتوانيم جلوي تهاجم و شبيه خون دشمن را بگيريم و انقلابمان را
حفظ کنيم. نبايد گذاشت که ديگران که در اکثريت مي باشند با بسيج بيگانه باشند،
امروز فصل انجمنهاي اسلامي تمام شد و بايد جامعه اسلامي را بپا کنيم.»

امروز اگر
بسيجيان مظلومندف اگر مسأله امر به معروف و نهي از منکر انجام نمي گيرد، اگر بي
حجابي و بد حجابي افزايش يافته، فساد از همه گونه آن رواج يافته، پول و پارتي
ورشوه کارساز شده، اعتياد بلاي خانمانسوز شده و قاچاق مواد مخدر همچون سرطان همه
اعضاء جامعه را فرا گرفته، بسياري از ارزشهاي انقلاب مسخ شده، همه به خاطر اين است
که ما به فکر پرورش بسيجي نبوديم و به بسيجيان ديروز همه آنقدر کم توجه کرديم که
يا منزوي شدند يا خانه نشين و يا پشت پا زدند به همه چيز و رفتند و اگر ما ديروز
از ارائه پرورش روحيه بسيجي دست برنداشته بوديم، امروز براي مقابله با ماهواره پر
سرو صدائي آمريکا فقط بستن پيچ تلويزيون را داشتيم و بس، ولي فردا چه خواهيم کرد،
من نمي دانم.

نتيجه اينکه
اگر شما و ديگر مسئولان از دست بدحجابي و اعتياد و قاچاق از رشوه و پارتي‌ بازي
وهمه اين ضد ارزشها دلي پر درد داريد بسيجيان علاوه بر آنها از دست بعضي مسئولين
دلي بيشتر از آن پر درد دارند چون شما کار پرورش روحيه بسيجي را وحزب الهي بودن را
از همان اواخر جنژ و دفاع متوقف کرديد و فقط نام و تشريفاتي براي آن باقي گذاشتند
و حتي امروز همه از پرورش اين روحيات براي فردا غافليد.

اگر به
دختران در مدارس درس حجاب داده شود بي حجابي ريشه کن مي‌شود. اگر به پسران درس حيا
و حيثيت بدهيد چشم  چراني و دختربازي نابود
مي ‌شود. اگر دينداري و عزت نفس تدريس شود رشوه و پارتي بازي نابود مي شود.

آخرين مطلب
اينکه بايد آموزش و پرورش و آموزش عالي را بسيجي وار تدريس کرد. در يک کلام بگوئيم
بايد کتاب بسيج را درس داد و اين تنها راه حفظ بقاء انقلاب تا ظهور دولت حضرت مهدي
است.  اصفهان- روستاي افجان (ح- ر- س)

اخبار ايران
و جهان

نگاهي به
رويدادها

جهان اسلام

* دادگاه
الجزاير 7 مسلمان انقلابي را به مرگ محکوم کرد.

* يک ژنرال و
دو پليس در مصر عليا به دست اسلامگرايان به هلاکت رسيدند. 17/5/1372

* 22 هزار
اسير مسلمان در اردوگاه وحشتناک کرواتها زنداني هستند. 23/5/1372

* محاکمه 53
مسلمان انقلابي مصر در دادگاه نظامي قاهره آغاز شد. 25/5/1372

* آيت الله
العظمي سيد عبدالاعلي سبزواري از مراجع بزرگ در نجف اشرف به طرز مشکوک دار فاني را
وداع گفت. 27/5/1372

*نئوفاشيست‌ها،
مسجد شيعيان پاکستاني را در سوئد به آتش کشيدند. 28/5/1372

* درگيري
خونين ميان اعضاي نهضت فقه جعفري و وهابيون پاکستان 11 کشته بر جاي
گذاشت.30/5/1372

* دولت
انگليس با تأمين بودجه يک مدرسه اسلامي در لندن مخالفت کرد. 31/5/1372

* حمله افراد
ناشناس به مقر منافقين در بغداد 18 کشته وزخمي بر جاي گذاشت. 1/6/1372

* 160 تن از شيعيان
شهر «کلکته» پاکستان به دست نيروهاي پليس بازداشت شدند. 2/6/1372

* 50 افسر و
درجه‌دار عراقي به اتهام همدستي با مقاومت اسلامي اعدام شدند. 3/6/1372

* مسلمانان
چين خواستار اعدام نويسنده يک کتاب توهين آميز به مقدسات اسلامي شدند. 11/6/1372

* وزير کشور
مصر: مبارزه عليه اسلام گرايان را تشديد مي‌کنيم. 15/6/1372

* آمريکا
رسماً مسلمانان بوسني را براي پذيرش طرح تجزيه تحت فشار قرار داد. 16/6/1372

اخبار داخلي

* دومين
زيردريائي جمهوري اسلامي ايران وارد بندرعباس شد. 17/5/1372

* طي يک
عمليات گسترده در کرمان، 500 کيلوگرم مواد مخدر کشف و 13 نفر از اشرار کشته و 20
نفر دستگير شدند. 19/5/1372

* پيکر مطهر
300 شهيد دفاع مقدس در تهران تشييع شد. 23/5/1372

* مجلس به
تمامي وزراء پيشنهادي کابينه جديد رئيس جمهور به جز اقتصاد و دارائي رأي اعتماد
داد. 27/5/1372

* رئيس
جمهور: امر به معروف و نهي از منکر بايد به همه اقشار جامعه اعم از
مسئولان،کارگزاران و مردم تعميم يابد.

* مأموران
امنيتي عراق، «مهدي حسيني» ديپلمات ايراني را در بغداد مورد ضرب و شتم قرار دادند.

* آمريکا
کشور چک را در دو هفته اخير تحت فشار گذاشته تا از فروش تکنولوژي مدرن و پيشرفته
به ايران خودداري کند.

* خريد گندم
مازاد بر احتياج کشاورزان به بيش از 4 ميليون تن رسيد. 2/6/1372

* خط
کشتيراني ايراني به بنادر شرقي آفريقا افتتاح شد.

* سپرده هاي
ايران در بانکهاي خارجي از مرز 5 ميليارد دلار فراتر رفت. 3/6/1372

* خطوط توليد
دو نوع سواري با ظرفيت 50 هزار اتومبيل در سال آغاز به کار کرد.

* بزرگترين
کارخانه داروسازي خاورميانه در بروجرد آغاز به کار کرد.

* کشتي گيران
دلاور ايران در مسابقات آزاد جهان در کانادا، دو مدال طلا و يک مدال نقره را تصاحب
کردند. 6/6/1372

* بزرگترين
دانشکده متالورژي خاورميانه در تهران افتتاح شد. 7/6/1372

* اولين سري
جرثقيل‌هاي توليدي ماشين‌سازي اراک به فرانسه صادر شد.8/6/1372

* دومين معدن
طلاي کشور درزنجان کشف شد. 9/6/1372

* فاز اول
پالايشگاه اراک با ظرفيت 150 هزار شبکه در روز افتتاح شد. 11/6/1372

* 10 تن
داروي احتکار شده در ايلام کشف شد. 13/6/1372

* جمهوري
اسلامي ايران، سازش ساف با رژيم صهيونيستي را شديداً محکوم کرد.

* دفتر
خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران در «بعلبک» لبنان گشايش يافت. 16/6/1372

اخبار خارجي

* مجلس
نمايندگان آمريکا با 218 رأي موافق در مقابل 216 رأي مخالف به طرح اقتصادي
«کلينتون» رأي داد! 16/5/1372

* آمريکا و
روسيه بدهکارترين کشورها به سازمان ملل متحد هستند!

* سازمانهاي
حقوق بشر شديداً از عملکرد نيروهاي سازمان ملل در سومالي انتقاد کردند. 17/5/1372

* کاردار
سفارت آمريکا در گرجستان به هلاکت رسيد.

* هزاران
کودک سومالياي توسط رژيم صهيونيستي ربوده و به فلسطين اشغالي منتقل شدند.

* به دستور
ارباب يکي از روستاهاي شمال هند يک دختر چهارساله در برابر يکي از خدايان هندو
قرباني شد. 19/5/1372

* رزمناوهاي
آمريکا به بهانه حرکت يک کشتي چيني به سوي ايران، آن را به آبهاي بين المللي
برگرداندند. 20/5/1372

* گلوله
باران کابل 7 کشتهو 12 زخمي بر جاي گذاشت.

* «مصطفي
تابيت» افسر جنايتکار مراکشي به جرم تجاوز به صدها زن و دختر اعدام شد.

* کويت و
رژيم صهيونيستي يک قراردادنفتي امضا کردند.

* جبهه عمل
مالزي کالاي آمريکايي را تحريم کرد. 21/5/1372

* ترکيه و
رژيم صهيونيستي براي مقابله با حرکت‌هاي اسلامي در منطقه، قرارداد امنيتي امضا
کردند.

* ارتش
نيجريه به دليل اعتراض به باطل اعلام شدن نتيجه انتخابات رياست جمهوري به وسيله
دولت اين کشور، به حال آماده باش کامل درآمد. 23/5/1372

* هفته نامه
ساندي تايمز: سازمان ملل به علت فساد و سوء مديريت، سالي 405 ميليون دلار هدر مي‌دهد.

* روزنامه
«الجمهوريه» يمن: کمکهاي غذائي آمريکا به يمن فاسد بوده است. 25/5/1372

* بمباران
شديد مناطق کردنشين جنوب شرقي ترکيه توسط ارتش اين کشور 300 کشته بر جاي گذاشت.

* آمريکا حکم
اخراج شيخ عبدالرحمن را تأييد کرد.

* مبارک براي
ديدار با قذافي به کويت رفت. 28/5/1372

* ترور
نافرجام وزير کشور مصر 18 کشته و مجروح بر جاي گذاشت.

* شوراي
امنيت سازمان ملل خواستار عقب نشيني نيروهاي ارمني از مناطق اشغال شده در جمهوري
آذربايجان شد.

* آمريکا،
سودان را در فهرست کشورهاي «حامي تروريسم» قرار داد. 28/5/1372

* بر اساس
طرح تجزيه نمايندگان جامعه اروپا و سازمان ملل، مناطق اشغالي در اختيار صربها و
کرواتها باقي خواهد ماند.30/5/1372

* معاون رئيس
جمهور روسيه و دادستان مسکو بجرم فساد و رشوه‌خواري دستگير شدند.

* 48 روستاي
جمهوري آذربايجان در جنوب قره باغ به اشغال نيروهاي ارمنستان درآمد. 31/5/1372

* «قاصدي
مرباح» نخست وزير سابق الجزاير توسط افراد ناشناس به هلاکت رسيد.

* دولت مبارک
20 خرابکار اسرائيلي را از مصر اخراج کرد.

* ده ها هزار
نفر از مردم سودان عليه آمريکا دست به تظاهرات زدند.

* نمايندگان
مجلس کويت با سياست تسليحاتي اين کشور مخالفت کردند. 1/6/1372

* صدها واحد
مسکوني ساکنين هورهاي جنوب عراق بر اثر آتش توپخانه صدام ويران شد.

* شهر فيضولي
در جنوب قره باغ به اشغال متجاوزان ارمني درآمد.

* سفراي عراق
در کانادا و تونس به انگليس پناهنده شدند.

* با انجام
يک کودتاي نافرجام در کره شمالي 18 افسر ارشد اعدام شدند.

* کشتي چيني
براي بازرسي راهي بنادر عربستان شد. 30/6/1372

* شوراي
امنيت با صدور قطعنامه اي خواستار برقراري آتش بس در سراسر بوسني شد.

* شوراي
امنيت با صدور قطعنامه هاي 837 و 814 بر شناسائي و دستگيري «عيديد» به عنوان عامل
قتل سربازان سازمان ملل تأکيد کرد. 4/6/1372

* فرمانده
نيروي زميني ارتش آمريکا بخاطر دزدي از فروشگاه،‌از سمت خود معلق شد.

* آمريکا از
گسترش زبان فارسي در تاجيکستان ابراز نگراني و نارضايتي کرد.

* گورباچف:
غرب به آخر خط رسيده و نمي‌تواند چيز جديدي براي بشريت عرضه کند.

* نبرد خونين
ميان طرفداران رباني و حکمتيار در قندهار 200 کشته برجاي گذاشت. 6/6/1372

* تلاش
آمريکا و ترکيه براي بازگرداندن «ايلچي بيگ» به باکو با شکست مواجه شد.

* شورش در
زندان «ابوزعبل» قاهره 88 کشته و مجروح بجا گذاشت.

* رژيم صدام
100 زنداني را تيرباران کرد.

* کليساي
ارتدوکس يونان، به سرکرده صرب‌هاي بوسني نشان افتخار داد!

* صدام خروج
افسران ارتش از عراق را ممنوع کرد. 9/6/1372

* مردان مسلح
ناشناس به مقر نيروهاي آمريکائي در کويت حمله کردند. 10/6/1372

* مذاکرات
صلح« بوسني» در ژنو به بن بست رسيد. 11/6/1372

* هفت سرباز
نيجره‌اي سازمان ملل در سومالي کشته شدند.

* تاچر: غرب
صلاحيت ندارد به ديگران درس دمکراسي و حقوق بشر بدهد.

* بدنبال
اشتباه آمريکا نسبت به بازرسي از کشتي حامل کالا براي ايران، چين از آمريکا خواست
که عذرخواهي کند و غرامت بپردازد. 16/6/1372

آذربايجان

جمهوري مجروح

غلامرضا گلي
زواره

* نگاهي به
قفقاز

قفقاز (qafqaz)
كه در مدراك اسلامي به صورت قبق ضبط گرديده، ناحيه‌اي است نسبتاً كوهستاني كه از
بندر آناپا (Anapa)
بر ساحل درياي سياه تا شبه جزيره آبشوران بر ساحل غربي درياي مازندران به طول 1200
كيلومتر كشيده شده است. برخي اين ناحيه را حد فاصل بين اروپا و آسيا تلقي نموده‌اند.

اين منطقه از
دشتهي كوبان و ترك در شمال تا مرزهاي تركيه و جمهوري اسلامي ايران در جنوب گسترش
يافته و به معناي وسيعتر 4 منطقه را شامل مي‌شود كه دو بخش آن ناهموار و كوهستاني
بوده و دو قسمت ديگر نسبتاً هموار و جلگه‌اي مي‌باشد.

جمهوريهاي
داغستان، چچن اينگوش، گرجستان ارمنستان و آذربايجان در اين قلمرو جغرافيايي واقع
است.

مردم قفقاز
از لحاظ تعداد، طوايف و اقوام گوناگون از متنوعترين گروههاي انساني به شمار مي‌روند
و آنان را به 4 گروه زباني شامل: مردمان نخستين قفقاز، هند و اروپائي، ترك زبان و
سامي زبان، تقسيم مي‌كنند مذهب اكثريت اين اقوام اسلام و مسيحيت است.

در مناطق
اران و شروان از گذشته اقوام ايراني ساكن بوده‌اند كه بعدها با تركهاي مهاجر
امتزاج يافته‌اند. مهاجرين يوناني قرنها قبل از ميلاد در اين نقاط بويژه در اطراف
سواحل درياي سياه استقرار يافته‌اند. امپراتوريهاي ايران و روم و نيز مسلمانان در
قرون مختلف اين مناطق را در اختيار داشته‌اند.

مغولها و
تيموريان قلمرو مزبور را چندين بار مورد تاخت و تاز و هجوم وحشيانه قرار داده و به
قتل و غارت اهالي پرداخته‌اند.

بعد از
تيموريان دو دولت عثماني و صفوي بر سر تصاحب نقاط مزبور با يكديگر در ستيز و جدال
بوده‌اند. روسها بيشتر از زمان پطر كبير تجاوز خود را به اين نواحي آغاز كرده‌اند.[1]

قلمرو وي را
كه اكنون به اذربايجان موسوم است، مؤلفان باستان مانند استرابون و بطلميوس مطابق
سرزمين آلبانيا و آلبان مي‌دانند كه در منابع ارمني به صورت الونك (Alvan-k)
آمده است.

بار تولد
محقق روسي عقيده دارد كه در عهد اسلامي و در مأخذ جغرافي دانان مسلمانان اين نام
به صورت «الران» و «اران» آمده است.[2]

دكتر عنايت
الله رضا- پروفسور ايراني- عقيده دارد كه ميان آذربايجان ايران و اران نزديكي‌هايي
وجود داشته ولي هرگز به معناي يكي بودن اين دو سرزمين نمي‌باشد و مرز شمالي
آذربايجان را رودارس ذكر كرده‌اند، چنانچه در جلد نخست دائرة المعارف روسي چاپ
1890 م (صفحات 212 و 213) به اين نكته اشاره شده است.[3]

* مشخصات
جغرافيايي جمهوري آذربايجان

اين سرزمين
بخشي از منطقه قفقاز است كه مساحتي بالغ بر 86600 كيلومتر مربع دارد. از شمال شرقي
به جمهوري خودمختار داغستان، از شمال غربي و در امتداد رود آلزن به جمهوري گرجستان
و از مغرب به جمهوري ارمنستان محدود مي‌باشد.

بخشي از
رودخانه ارس مرز مشترك آذربايجان با جمهوري اسلامي ايران مي‌باشد. در شرق داراي خط
ساحلي به طول 800 كيلومتر با درياي خزر مي‌باشد كه چنين موقعيتي، آذربايجان را به
صورت منطقه‌اي استراتژيك درآورده است.

استالين
جنايتكار بدليل خصومت شديدي كه با مسلمانان اين مرز و بوم داشت و براي آنكه موجي
از تشنج را بر اين منطقه حاكم نمايد، بخشي از خاك جمهوري آذربايجان يعني نخجوان را
به وسيله مناطق مگري و زنگزور ارمنستان تفكيك نمود و در واقع بخشي از خاك
آذربايجان را به وسعت 5500 كيلومترمربع و حدود 300000 نفر سكنه تحت عنوان «جمهوري
خودمختار نخجوان» در داخل قلمرو ارمنستان قرار داد، اين منطقه با تركيه حدود 11
كيلومتر مرز مشترك دارد و از جنوب با استان آذربايجان غربي ايران همسايه است. از
سوي ديگر، ناحيه كوهستاني ناگورنورقره باغ(Nagorno- karabakh)را
به مركزيت استپاناكرت  (Stepanakert) با
وسعتي بالغ بر 4400 كيلومتر مربع و حدود دويست هزار نفر سكنه كه اغلب ارمني هستند
در خاك جمهوري آذربايجان به صورت منطقه‌اي خودمختار قرار داد، ناحيه‌اي كه به دليل
اكثريت ارمني و برخي دلايل تاريخي مورد ادعاي ارضي ارمنستان قرار داشت و بعدها به
عنوان مركز درگيريهاي قومي درآمد و اكنون به دليل تهاجم گسترده ارتش ارمنستان به
جمهوري مظلوم آذربايجان (به بهانه تصرف اين قلمرو) اوضاع ناگواري براي آذربايجان
بوجود آورده كه منطقه را تحت تأثير قرار داده است.

رود كورا
تقريباً آذربايجان را به دو بخش شمالي و جنوبي تقسيم مي‌كند، رود ارس پس از پيوستن
به رود كورا به درياي خزر مي‌ريزد.

به لحاظ پستي
و بلندي، آذربايجان از 3 بخش كوهستاني شمالي (قفقاز) جلگه كورا و كوهستاني در جنوب
غربي و غرب تشكيل شده است. در نقاط كوهستاني زمستانهاي سرد و تابستانهاي معتدل
حاكم است ولي در جلگه‌ها، تابستانها گرم و خشك بوده و ميزان بارندگي ناچيز مي‌باشد.
آب و هواي نخجوان- بخش دور افتاده اين جمهوري- نيمه خشك مي‌باشد.

درياچه يوري
كه بر اثر احداث سد بزرگ بر روي رود يوري بوجود آمده، در شمال غربي اين سرزمين
واقع است. اذربايجان 63 شهر و 122 شهرك دارد و مركز حكومت آن شهر «باكو» است كه
بزرگترين و فعالترين بندر درياچه خزر محسوب مي‌شود. باكو يكي از شهرهاي كهن جهان
است كه قدمتي زياد دارد، نام قديمي آن بادكوبه است زيرا به دليل مجاورت با دريا،
طوفانهاي دريايي آن را مورد هجوم قرار مي‌داده است. بخش قديمي آن كه تا قرن نوزدهم،
مسكوني بود اكنون با دژها و باروها و برجهاي زيبايش درخشندگي خاصي دارد. «حاج زين
العابدين شيرواني» كه خود اهل اين ديار است مي‌نويسد: «بادكوبه بندري است مشهور از
شهر شماخي، سه مرحله دور از اقليم پنجم آن را بادكوبه نيز گويند چه بيشتر اوقات در
آن خاك باد، كم نمي‌گردد و گاهي چنان مي‌وزد كه عمارات و حيوانات آنجا را نقصان
فاحش مي‌رساند بنابراين خانه‌هاي آنجا از سنگ تراشيده طرح انداخته و سطح بام و
عمارات را به قير اندوده؛ ساخته‌اند».[4]

در اين شهر
بيش از 22 موزه و نمايشگاه ديده مي‌شود كه در آنها آثاري از قرون قبل از ميلاد تا
زمان حاضر به معرض نمايش گذارده شده است.

متروي باكو
با طول  26 كيلومتر و 16 ايستگاه در
خاورميانه اول و در آسيا پس از ژاپن در درجه دوم اهميت قرار دارد، 70% نقل و
انتقالات شهري در باكو توسط مترو صورت مي‌گيرد. همچنين اولين راه آهن برقي در اين
شهر احداث گرديده است.

گرچه باكو
بدليل قرار گرفتن در محل تلاقي راههاي مهم تجاري ايران، روسيه، قفقاز و آسياي
مركزي، موقع سوق الجيشي داشته است، ولي با پيدايش منابع غني نفت در آن (از ابتداي
قرن بيستم) باكو به صورت يكي از مراكز مهم صنعتي درآمد و كارخانجات متعددي در آن
تأسيس گرديد.[5]

* آذربايجان
در گذر تاريخ

آذربايجان در
آثار كهن فارسي به معناي آذربادگان و در فارسي ميانه آتورپاتكان (Aturpatakan)
مي‌باشد. اين سرزمين از عصر حجر مسكوني بوده است. ابتدا مادها (از اواخر قرن هشتم
ق.م) و سپس از اواسط قرن ششم ق.م سلسله هخامنشي بر اين سرزمين حكومت كردند. وقتي
اسكندر رد سال 358 ق.م امپراتوري ايران را در هم شكست يكي از دست نشاندگان او كه
آتروپات نام داشت، استقلال خود را در اين ناحيه اعلام نمود.

در اوايل قرن
سوم بعد از ميلاد، بخش اعظم اين منطقه به تصرف دولت ساساني درآمد و يكي از مرزبانان
به حكومت اين ناحيه گماشته شد و تا هنگام فتح اين سرزمين توسط مسلمانان جزء قلمرو
امپراتوري ساساني باقي ماند.[6]

بين سالهاي
18 تا 22 هجري يكي از سرداران مسلمان كه «حذيفه بن يمان» نام داشت از نهاوند روي
آورد و آذربايجان را به تصرف خويش درآورد، سپاهيان ديگري نيز از شهر «زور» به سوي
اين ناحيه عزيمت نمودند. به رغم قيامهاي مزدكي و بابك خرمدين، مردم آذربايجان در
مدتي كمتر از يك قرن، بتدريج اسلام را به عنوان آئين خود پذيرفتند. حكمران اين
منطقه از سوي خليفه مسلمين برگزيده مي‌شد و حضرت علي(ع) طي نامه‌اي كه در نهج البلاغه
ضبط است به عامل وقت آذربايجان- اشعث بن قيس- تذكراتي را در خصوص وظايف وي و رعايت
عدالت در امور اقتصادي توصيه مي‌فرمايد.[7]
در اين عصر اكثريت قاطع مردم آذربايجان، فارسي زبان بودن و اعراب مهاجر در سكنه
بومي مستحيل شدند. ولي موج مهاجين مغولستان و قبايل ترك كه در اوايل قرن هفتم در
آذربايجان بتدريج ظاهر شدند، در زبان و فرهنگ مردم دگرگوني آشكاري پديد آورد و
بخصوص با تاخت و تاز سلجوقيان و قوم آغوز، اكثريت مردم اين ناحيه در طول قرن
يازدهم ميلادي ترك زبان شدند و تا قبل از حمله مغول بخشي از سرزمين‌هاي خراجگزار
پادشاهان ايران- بويژه سلجوقيان- محسوب مي‌شد «شروانشاهيان» سلسله‌اي محلي در برخي
از نقاط اين ديار به حكمروايي مشغول بودند.

در اين قرون
بسياري از شهرهاي بزرگ و مهم شرق جزو آذربايجان بوده‌اند كه از آن جمله مي‌توان
گنجه، نخجوان، باكو و شكي را نام برد. در اين اعصار سرزمين آذربايجان به خاطر
فرهنگ غني، ادبيات، انواع هنرهاي ظريفه، وجود ادبا و دانشوران عاليقدر همچون:
نظامي گنجوي، خاقاني شرواني و .. از شهرت ويژه‌اي برخوردار بود. به رغم هجوم سيل
آساي تركها و رواج زبان و فرهنگ تركي در اين سامان، زبان دانشوران، سخنوران و رجال
نامي و حتي زبان دربار حكام ترك تبار، فارسي بود.[8]

دو جناح مغول
شامل اردوي زرين در شمال و ايلخانيان در جنوب، براي تصاحب آذربايجان با يكديگر به
رقابت برخاستند كه در اين راه موفقيتي بدست نياوردند و سرانجام در سال 1383م
تيمور، بخش جنوبي آن را فتح نمود و شمال آذربايجان به دست شروانشاهان رد بند
افتاد. با مرگ تيمور در سال 1405 م شروانشاه ابراهيم موفق شد طي مدت كوتاهي هر دو
نيمه آذربايجان را با يكديگر متحد نمايد كه اين جريان ادامه نيافت و شمال آن
همچنان در اختيار حكمرانان محلي (شروانشاهيان) باقي ماند و جنوب ابتدا به دست
سلسله قراقويونلو و سپس آق قويونلو افتاد.

شاه اسماعيل
صفوي به سال 907 هـ.ق (1502 م) مركز حكومت آق قويونلو را به تصرف خود درآورد و
بدين گونه مناطق اران و آذربايجان تحت پرچم صفويه و تشيع قرار گرفت. دولت عثماني
در راستاي رقابتي كه با ايران داشت چندين بار به نواحي شمالي و جنوبي رودخانه ارس
لشكر كشيد، ولي سرانجام شاه عباس صفوي اين هجومها را خنثي نمود و حاكميت ايران را
بر قلمرو ياد شده، تثبيت كرد.

چون بنا به
استراتژي پطركبير مبني بر دسترسي به آبهاي گرم خليج فارس؛ آذربايجان، دروازه
خاورميانه به حساب مي‌آمد، روسها در دوران صفويه، تهاجم خود را به سرزمين
آذربايجان آغاز نمودند كه با ايجاد ضعف و فتور در پادشاهان صفوي اين حملات شدت و
حدت افزونتري يافت و منجر به آن شد كه روسها بين سالهاي 1722 و 1723 م دربند و
باکو را اشغال کنند و دولت عثماني هم از اين تشنج سياسي بهره گرفته و بي درنگ
تفليس، ايروان،‌ نخجوان و گنجه را به تصرف خود درآورد. پيمان قسطنطنيه که به سال
1724 م تنظيم گرديد سلطه عثماني را به گرجستان، شيروان و آذربايجان رسميت بخشيد و
اشغال نواحي درياي خزر را توسط روسها پذيرفت.

با اقتدار
دولت ايران در عصر نادرشاه افشار، اين دو اشغالگر با شکست مواجه شده و منطقه را
ترک نمودند و پس از مرگ وي و ظاهر شدن سستي در نظام حکومتي ايران، حکمرانان محلي و
خوانين منطقه خود را تحت حمايت روسها قرار داند که با تنبيه اين افراد توسط آقا
محمد خان قاجار و لشکرکشي وي به قفقاز؛ روسها فرار را به قرار ترجيح دادند.

پس از نه سال
جنگهاي ايران و روس که بر سر تثبيت حاکميت بر شهرهاي قفقاز در فراسوي ارس صورت
گرفت و منجر به شکست نظامي ايران در عصر قاجاريه گرديد، در روستاي گلستان در
پيرامون قره باغ در 29 شوال 1288 هـ.ق (12 اکتبر 1813 م) از سوي «نيکلاي رد يشچوف»
نماينده امپراتور روسيه و ميرزا ابوالحسن خان شيرازي نماينده فتحعلي شاه قاجار،
عهدنامه‌اي امضا شد که به موجب آن منطقه آذربايجان، گرجستان و ارمنستان از ايران
جدا و به قلمرو روسيه منضم گرديد. اين قرارداد ذلت بار و ننگين زخمي عميق و نگراني
شديدي را متوجه مردم مسلمان ايران نمود و براي ملتي که به اجبار جزو قلمرو روس
شدند، ناگواريهايي را پديد آورد که در آثار ادبي و فرهنگي خود آن را بروز دادند.

پانزده سال
بعد عهدنامه ترکمن چاي جانشين عهدنامه گلستان گرديد،[9]
عهدنامه ترکمن چاي پس از جنگ 5/1 ساله ايران و روس که به شکست ايران منجر شد با
ميانجيگري سرجان ماکدونالد وزير مختار انگليس در پنجم شعبان 1243هـ.ق (10 فوريه
1828 م) در روستاي ترکمن چاي از توابع تبريز بين عباس ميرزا نايب السلطنه ايران و
ژنرال پاسکويچ فرمانده سپاه روس در قفقاز به امضا رسيد که به موجب فصل سوم اين
عهدنامه، دولت ايران تمام منطقه ايران و نخجوان را به دولت روسيه واگذار نمود.[10]
در سالهاي بعد روسها جزيره آشوراده و چند جزيره کوچک اطراف آن را براي پايگاه
ناويان و کارگران کشتي‌هاي خود تصرف نمودند و اجازه آن را از حاج ميرزا آقاسي
گرفتند.

عده‌اي از
مسلمانان شيعه که در آغاز امر به ماندن و زيستن در قلمرو اشغالي روس رضا نشدند و
از آن سوي رود ارس بدين سو کوچيدند و در نقاط گوناگون ايران به صورت پراکنده زندگي
مي‌کردند در محل گره رود عراق عجم به سرپرستي يوسف خان گرجي شهر نوساز «سلطان آباد
عراق»- اراک کنوني- را پي افکندند و از آنجا به اصفهان، تهران و همدان پراکنده
شدند.[11]

بعد از اين
جريان، رودخانه ارس از شرق مدار 48 درجه و بخشي از طالش تا درياي خزر، مرز دو کشور
خوانده شد. و سرزمينهاي ضميمه شده به روسيه تا زمان انقلاب اکتبر 1917 م اين کشور،
همچنان بخشي از امپراتوري روسيه محسوب مي‌گرديد که با به هم خوردن امپراتوري
عثماني، ترکهاي جوان- که در ترکيه به حاکميت رسيده بودند- قواي روسيه را از نواحي
تحت اشغال بيرون رانده و بخشي از مناطق قفقاز را تصرف نمودند. ترک زبانان  قفقاز در باکو جمهوري کوچکي پديد آورده و آن را
جمهوري آذربايجان ناميدند و در 26 ماه مه 1918 م استقلال آن را اعلام کردند. از
سويي با شکست ترکيه عثماني در جنگ اول جهاني، نيروهاي انگليسي وارد باکو شده و تا
مارس 1920 م در اين منطقه ماندند. با اشغال باکو توسط قواي انگليس و نيروهاي ديگر
متفقين (فرانسه و آمريکا) اين کشورها «مساواتيها» را به عنوان نمايندگان حکومت
قانوني آذربايجان، به رسميت شاختند. حکومت «مساواتي‌ها» با بلشويکها درگير شدند و
پس از نبردي نابرابر پارتيزانهاي بلشويک کليه ساختمانهاي اداري و ايستگاه راه آهن
باکو را اشغال در 28 آوريل 1920 م جمهوري شوروي سوسياليستي آذربايجان مستقل را
اعلام مي‌دارند.[12]

با گذشت دو
سال از اتحاد آذربايجان، ارمنستان و گرجستان جمهوري سوسياليستي فدراتيو ماوراء
قفقاز تأسيس گرديد ولي در 5 دسامبر 1936 م اين سه جمهوري از هم جدا شده و هر يک به
صورت جمهوري جداگانه‌اي در آمدند.

با روي کار
آمدن گورباچف و اصلاحات سياسي وي، بر شدت مخالفت مردم مسلمان آذربايجان با حکومت
کمونيستي افزوده شد و با دخالت‌هاي خونين شوروي در باکو و شهيد نمودن صدها نفر از
شيعيان اين مرز و بوم، آخرين رشته‌هاي مشروعيت رژيم مارکسيستي از هم گسست و شکست
کودتاي 1991 م و شتاب جريان فروپاشي شوروي شرايط مناسب را براي اعلام استقلال
آذربايجان فراهم آورد.[13]

* ويژگي‌هاي
انساني و فرهنگي

مردم
آذربايجان از نقطه نظر نژادي ترکيبي از اقوام اورارتوها و آريايي‌ها هستند که با
مهاجرت وسيع غزها، با آنان امتزاج يافته و تحت تأثير سيل مهاجرين، زبان ترکي را
برگزيده‌اند که با زبانهاي ترکي آسياي مرکزي تفاوتهايي داشت. بنابراين مردم
آذربايجان از نقطه نظر نژادي و ريشه‌هاي زباني و حتي مذهب با سکنه ترکيه متفاوتند،
اما برخي پژوهشگران غربي با انگيزه‌هاي سياسي سعي مي‌کنند حتي عنوان تحقيقات خود
را به گونه‌اي برگزينند که حاوي بار سياسي- فکري باشد. خانم «Audrelyl.
Altsdadt» که در حال حاضر در دانشگاه ماساچوست آمريکا به تدريس تاريخ مشغول
مي باشد کتابي نوشته تحت عنوان «ترکهاي آذربايجان»[14]
که روح حاکم بر نوشته‌هايش سياسي بوده و به گروهي از محققين علوم اجتماعي تعلق
دارد که حامي ترکيه هستند. آقاي مارک سارويان (Marksaroyan)
استاد دانشکده علوم سياسي هاروارد نيز در مقاله خود مي‌کوشد تا با انگيزه‌اي سياسي
مردم آذربايجان را به ترکهاي ترکيه پيوند دهد و مي‌گويد: «آذربايجاني‌ها چون ترک
هستند به ترکيه تعلق دارند».

علاوه بر
اکثريت (90%) آذربايجاني در اين جمهوري، اقليتي طالشي، لزگي، کرد، آوار، ارمني،
روسي و اوکرايني زندگي مي‌کنند. زبان مردم آذري است که داراي 4 گويش عمده است که
از ميان آنها گويشهاي باکو و شماخي اساس ادبيات جديد آذربايجان را تشکيل مي‌دهند.
زبان تدريس اکثر مدارس اين جمهوري آذربايجاني مي‌باشد.

آذربايجان
5/7 ميليون نفر سکنه دارد که حدود 75% آنان شيعه و بقيه سني حنفي هستند، اقليتي
ارمني و يهودي نيز در اين سرزمين زندگي مي‌کنند. اهل تشيع  تسنن مساجد جامع جداگانه دارند.

مسجد تازه
پير از آن شيعيان مي‌باشد که در سال 1914 م به همت خانم نباته نامي ساخته شده و به
مسجد گوهرشاد مشهد شباهت دارد،‌[15]
در محراب اين مسجد که در شبستان مرتفع آن واقع شده است اسامي جل جلاله، محمد رسول
الله و علي ولي الله درخشندگي خاصي دارد.

در اطراف اين
مسجد اداره روحانيت قفقاز و ماوراي آن و نيز حجره‌هاي علوم ديني واقع شده است.
کلاسهاي آموزش قرآن و جلسات بحثهاي سياسي و مذهبي در اين مکان رونق فزاينده‌اي
دارد. بقيه مساجد آذربايجان که تعداد آنها به 46 باب بالغ مي‌گردد از سوي مسجد
تازه پير باکو رهبري مي‌شوند.

با آنکه در
دوران سلطه مارکسيست‌ها مردم شيعه آذربايجان تحت فشارها و شکنجه هاي سختي بوده‌اند  و حتي برخي ظواهر اسلامي را از زندگي آنان
زدوده‌اند ولي هويت اسلامي در اين سرزمين همچنان جوشان و پوياست و به انقلاب
اسلامي ايران علاقه دراند. فرهنگ اسلامي و بويژه شيعي در انجام فرايض و بجاي آوردن
شعاير اسلامي تجلي يافته و از تولد تا مرگ در زندگي مردم رسوخ دارد، آنان با وجود
خشونت‌هاي شديد اعتقادات اصيل خود را حفظ نموده و در دوران اختناق مراسم سوگواري
براي سالار شهيدان را برگزار مي‌نمودند.

در شهرهاي
گنجه، ناردلان، بيزونا و باکو اماکن مقدسي وجود دارد که در نزد اهالي از احترام
ويژه‌اي برخوردار است و به هنگام سلطه کمونيست‌ها اين مراکز به عنوان پايگاههاي
مهم ديني مردم به شمار مي‌رفته است.[16]
در حوالي باکو قدمگاهي وجود دارد که مي‌گويند منتسب به حضرت علي(ع) است و مسجدي به
اين نام بنا نهاده‌اند.

در سال 1369
حدود 73119 فقره ازدواج و 14040 فقره طلاق در اين جمهوري به ثبت رسيده است. 99%
اهالي باسوادند و آموزش تا پايان مقطع دبيرستان اجباري و کليه مراحل تحصيلي از
جمله دوران تحصيلات دانشگاهي رايگان مي‌باشد.

در حال حاضر
علاوه برحدود 4500 مدرسه روزانه که 5/1 ميليون دانش آموز دارند، 77 دبيرستان حرفه‌اي
و تخصصي و 18 دانشکده و مؤسسه عالي آموزشي نيز در سطح جمهوري آذربايجان فعاليت
دارند که حدود صد هزار دانشجو در رشته‌هاي گوناگون، مشغول فراگيري دانشهاي مربوطه
مي‌باشند.

نخستين نشريه
مستقل آذربايجان «برزگر» نام داشت که از سال 1875 و تا 1877م در باکو به چاپ مي‌رسيد
و هم اکنون  141 روزنامه در اين جمهوري
انتشار مي‌يابد که 112 روزنامه به زبان آذري است.

همچنين 123
مجله و نشريه ادواري که 71 جلد آن به زبان آذري است در آذربايجان منتشر مي‌شود. در
سال 1369 حدود 829 عنوان کتاب در آذربايجان انتشار يافت و در وضع کنوني مجموع 4600
کتابخانه مستقر در اين جمهوري 5/45 ميليون جلد کتاب و مجله را محافظت کرده و در
اختيار علاقه‌مندان قرار مي‌دهند.

در 124 موزه
اين سرزمين آثار تاريخي، ادبي و هنري گذشتگان نگهداري مي‌شودو 19 تئاتر حرفه‌اي در
اين جمهوري، فعاليت هنري دارند.

حدود 27500
پزشک در 744 بيمارستان و 1800 کلينيک مشغول درمان بيماران اين سامان مي‌باشند.
ادامه دارد

اخطار امام
براي بقاي انقلاب و نظام

قسمت اول

محسن محمدي
معين

«و سكنتم في
مساكن الذين ظلموا انفسهم و تبين لكم كيف فعلنا بهم و ضربنا لكم الامثال* و قد
مكروا مكرهم و عندالله مكرهم و ان كان مكرهم لتزول منه الجبال». (سوره ابراهيم-
آيات 45-46)

كدام خطرها
بقاي انقلاب اسلامي و نظام جمهوري اسلامي ايران را تهديد مي‌كند؟

پاسخ به اين
سئوال مهم و اساسي در اين برهه از زمان، كه از يكسو سياستهاي پنجساله آينده در
قالب فصول مختلف برنامه پنجساله دوم توسعه اقتصادي در دستور كار قواي مجريه و
مقننه كشور قرار دارد و از سوي ديگر فشارهاي اقتصادي و معيشتي جاري مردم را نسبت
به اتخاذ شيوه‌هاي اجرايي برخي مسئولين منتقد و معترض ساخته است، از اهميتي بسزا
برخوردار مي‌باشد و عدم پاسخگويي به اين پرسش و يا ارائه پاسخهاي ناصحيح و ناصواب
به آن،‌ سياستگزاران و طراحان برنامه مذكور را دچار خطا و اشتباه خواهد ساخت و
بديهي است كه اشتباه در يك برنامه بلند مدت، داراي تبعاتي چه بسا جبران ناپذير
باشد و بر دلسوزان و نيروهاي مؤمن به انقلاب است كه با هشدارهاي و تذكرات به موقع،
راه‌كارها و سياستگزاريهاي مغاير با اصول و معيارهاي بنيادين نظام و انقلاب را
نشان دهند. آنچه كه در اين ميان به شكل بارزي ايفاي نقش مي‌كند چگونگي جوابگويي به
سئوال فوق الذكر است كه واقعاً چه عاملي و يا عواملي را خطري جدي براي ابقاء بقاي
انقلاب اسلامي مي‌دانيم و آن را تهديدي در زمينه مخدوش گشتن ارزشها و در نتيجه از
بين رفتن استوانه‌هاي نگهدارنده نظام اسلامي‌مان قلمداد مي‌كنيم؟

آنچه در اين
مقال تقديم مي‌گردد و انشاءالله در شماره‌هاي بعدي پاسدار اسلام به آن پرداخته مي‌شود
پاسخي به اين سئوال از ديدگاه نگارنده اين سطور است كه قبل از پرداختن به پاسخ
پرسش مذكور، سعي دارد شاهد طرح شدن اين قبيل پرسشها در دستگاههاي تبليغات عمومي و
ميزگردها و نشستهاي كارشناسي كشور باش تا مردم در جريان سرنوشت خويش قرار گيرند.

آياتي كه در
صدر اين نوشتار ذكر گرديده همچون ديگر آيات نوراني قرآن كريم عبرت‌آميز و هشدار
دهنده است گويي كه آن يگانه خالق هستي بر متوليان حكومت فعلي در ايران اسلامي و بر
مسئولين اين نظام مي‌فرمايد كه:

«و سكنتم في
مساكن الذين ظلموا انفسهم…»

«و شما بوديد
كه در منازل ستمگران پيش از خود مسكن گزيديد و حال آنكه مشاهده كرديد كه عاقبت ما
چه برسر آنها آورديم و براي شما سرگذشت آنها را مثل آورديم و آن ستمكاران،
بزرگترين مكر و مهمترين سياست خود را بكار بردند ولي چه سود كه پيش خداوند مكر
آنها هيچ است هر چند به مكر خود كوهها را از جاي بركنند».

به راستي
مفسر و تبيين كننده معاني حقيقي قرآن كريم و روايات ائمه اطهار(ع) در اين عصر آيا
بجز شخصيت بي نظيري است كه خود عامل و مجري احكام و اوامر الهي بوده و در عمل به
جهانيان اثبات شده كه او به جز رضاي حق به هيچ چيز نمي انديشيده است؟ به يقين
خميني كبير (ره) آن شخصيتي است كه با بنيان گذاري اين انقلاب و نظام و در دست
داشتن سكان هدايت مسئولين و مردم در يك دهه پرآشوب و فتنهف به همه ما راز و رمزهاي
بقاي اين نظام و انقلاب را تعليم فرمود و تمامي گفته‌هايش را با عمل محك زد و صحت
آنها را بارها و بارها اثبات نمود و برماست كه به هنگام طرح و پاسخگويي به سئوالات
استراتژيك در مورد وضع كنوني عالم و چگونگي ايفاي نقش انقلاب اسلامي و نظام جمهوري
اسلامي ايران در چنين دنياي و نيز نحوه اداره كشور و شيوه زندگي و برخورد مسئولين
و مردم، صادقانه و به دور از هرگونه تحريف و تأويل به رأي به سراغ صحف نوراني به
يادگار مانده از آن معمار انقلاب اسلامي و احيا كننده اسلام ناب محمدي(ص) برويم و
با پذيرفتن تمامي ابعاد و زواياي تفكر امام خميني(ره) به سراغ جملات ايشان رفته و
به قصد راهيابي و نه توجيه سياستها و برنامه‌هاي غلط خود، از آن كسب فيض نمائيم.
لذا بايد ببينيم در پاسخ به اين سئوالات اساسي، امام چه مسائلي را موجب نگراني و
خطر براي بقاي انقلاب و نظام مي‌دانند:

1-   
خطر مهلك عدم تحقق
عدالت اجتماعي

اين خطر شايد
اصلي‌ترين خطرها و ريشه‌اي ترين آنها در بي هويتي و از ميان برداشتن محتواي حقيقي
انقلاب و نظام، هم از نقطه نظر سياست داخلي و هم از ديد جهانيان، باشد. آنهمه آيات
و روايات در زمينه عدالت اجتماعي و آن ميزان تنذيرهايي كه به پيشوايان حق در خصوص
عدم برقراري عدالت در جامعه داده شده كه مشخص كننده ديدگاه مكتب حيات بخش اسلام
ناب محمدي(ص) در اين باره است كه: «العدل اساس الملك» و از اين سوي، امام راحلمان
كه در غالب سخنرانيها و پيامهاي نوراني خويش وجوه مختلف ايجاد عدالت را براي كارگزاران
نظام اسلامي نشان مي‌دادند و همه مشكلاتي را كه جهانخواران خصوصاً آمريكا براي
انقلاب اسلامي و نظام،  ايجاد مي‌نمايد را،
تاوان و بهاي حركت در ميسر عدالت مي‌دانستند:

«اسلام
اقتضاء كرده كه براي ايجاد عدالت ايستادگي كنيم پس گله‌اي نداريم كه چون قيام كرده‌ايم
تاوان بدهيم. پيامبران هم تاوان پس دادند». (امام خميني(ره)- 24/5/1366)

و مقتضيات
حركت در چنين مسيري را نيز بدين صورت تبيين فرموده‌اند:

«از آن جا كه
محروميت زدايي، عقيده و راه و رسم زندگي ماست، جهانخواران در اين مورد هم ما را
آرام نگذاشته‌اند… و بدون شك جهانخواران به همان ميزان كه از شهادت طلبي و ساير
ارزشهاي ايثارگرانه ملت ما واهمه دارند، از گرايش و روح اقتصاد اسلام به طرف حمايت
از پابرهنگان در هراسند و مسلم هر قدر كشور ما به طرف فقرزدايي و دفاع از محرومان
حركت كند، اميد جهانخواران از ما منقطع و گرايش ملتهاي جهان به اسلام زيادتر مي‌شود».
(امام خميني(ره)- 6/5/1366)

و در همين
زمينه، مقام معظم رهبري، حضرت آيت الله خامنه‌اي نيز مي‌فرمايند:

«رفاه،
سعادت، خوشي، صلح و امنيت براي يك ملت تنها در سايه ايمان به خدا و حاكميت ارزشهاي
الهي تأمين مي‌شود. ابرقدرت‌ها هم اين حقايق را در ملت ما ديدند و ايستادگي ملت ما
را ملاحظه كردند و لذا از شما عصباني هستند و ملتهاي ضعيف هم به شما نگاه مي‌كنند
و از شما درس مي‌آموزند. (مقام معظم رهبري- 30/3/1370)

اوامر و
رهنمودهاي امام و مقام معظم رهبري در اين زمينه فراوان است و بيش از اين نيازي
نيست به ذكر ديدگاهشان در خصوص نحوه حركت استراتژيك انقلاب اسلامي و نظام جمهوري
اسلامي ايران در تحقق عدالت اجتماعي و خطرات مهلكي كه تداوم سياستهاي پر از تبعيض
و ظالمانه رژيم شاهنشاهي و عميق‌تر ساختن شكاف ميان طبقات فقير و غني در جامعه
براي نظام ما بهمراه دارد.

آيا بازگشت
به سياستهاي اقتصاد سرمايه‌داري كه قبل از پيروزي انقلاب اسلامي در ايران اجرا مي‌شد
و يكي از علل قيام مردم ما بر عليه رژيم منحط و طاغوتي پهلوي و سلسله ستمشاهي،
همان سياستهاي منحط و ظالمانه بوده است حركتي انقلاب سوز و نظام برانداز نيست؟

آيا وقتي
مردم ما با همان سياستها و برنامه‌هاي پر از تبعيض مواجه مي‌گردند نسبت به نظام چه
احساسي در آنها ايجاد مي‌شود؟

وقتي مشاهده
مي‌كنند از صدا و سيما همان تبليغات تجارتي اقتصاد سرمايه‌داري به صورت آگهي و خبر
و گزارش به شكلي دائمي و زننده، تكرار مي‌گرد، وقتي در و ديوار شهر را شهرداري با
تلاش شبانه روزي و با استفاده از نيروهاي جوان و كارآمد، به محل عرضه آگهي‌هاي
تبليغاتي اجناس و محصولات آمريكايي و غربي و لوكس و تجملاتي مبدل ساخته و روزنامه‌ها
و مجلات نيز به رقابتي عجيب در زمينه درج آگهي‌هاي مذكور مبادرت ورزيده و در اين
مسابقه مراعات هيچگونه ملاحظه‌اي را نمي‌نمايند- به گونه‌اي كه اين مسأله به صورت
يك اصل مشترك، پذيرفته شده حتي در بين جريانات و جناحهاي سياسي كشور كه صاحب
تريبون و يا روزنامه هستند، در آمده است- و وقتي مشاهده مي‌كنند رژه انواع و اقسام
مدلهاي اتومبيل‌هاي خارجي لوكس و «يكبار مصرف» در خيابانها و كوچه‌هاي شهرها را كه
اقليتي سرمايه‌دار مرفه را كبين آن هستند و در مرئي و منظر اكثريتي محروم و مستضعف
«و يا به قول امروزي‌ها قشر آسيب‌پذير» كه بيشترين زحمات استواري نظام ما را بر
دوش كشيده و متحمل شده و مي‌شوند، به خودنمايي مشغولند.

حتي تصور
تصوير فوق الذكر قلب و جان عاشقان انقلاب اسلامي را مي‌سوزاند چه رسد به اينكه اين
تصويري از «يكي از همين روزهاي» خودمان است كه بايد زنگ خطر را شنيد خطر بزرگ
ايجاد احساس يأس مردم. بهتر است اين زنگ خطر و اخطار را از بيان امام خميني(ره)
بشنويم كه فرمودند:

«اين نمي‌شود
كه همان مسائل زمان طاغوت حالا هم اجرا بشود. يك دسته آن بالاها بنشينند و مرفه و
هر چه بخواهند هرزگي بكنند، يك دسته هم اين زاغه‌نشين‌ها… اين نمي‌شود، اين عملي
نيست. من اخطار كردم، اين يك خطري براي مردم هست. اگر خداي نخواسته جمهوري اسلامي
نتواند جبران كند اين مسائل اقتصادي را كه اول مرتبه زندگي مردم است و مردم مأيوس
بشوند از اينكه اسلام هم براي آنها بتواند در اينجا كاري انجام بدهد، اگر در اين
محيط يك انفجار حاصل بشود، ديگر نه من و نه شما و نه هيچكس، نه روحانيت و نه اسلام
نمي‌تواند جلويش را بگيرد. انفجار اگر در زمان طاغوت حاصل مي‌شد ماها مي‌توانستيم
با نصيحت،‌ با موعظه، با امر، مهارش كنيم، اما اگر انفجار در متن اسلام حاصل بشود
و مردم با يأس از جمهوري اسلامي منفجر بشوند، ديگر قابل مهار نيست».

(امام
خميني(ره)- 2/8/1358)

اعتقاد داشتن
به چنين خطري، سياستي پيشگيرانه را به شكلي همه جانبه طلب مي‌كند كه اصلي‌ترين
محور اين سياست پيشگيرانه در وهله اول جلوگيري از ايجاد يأس در ميان مدافعات حقيقي
انقلاب اسلامي و نظام جمهوري اسلامي است. بايد بدانيم كه اگر به اين مسأله اعتقاد و
يا توجه نداشته باشيم به صورت طبيعي انفجاري كه امام خطر آن را هشدار داده و اخطار
كرده‌اند اتفاق خواهد افتاد. سخن در اين باب بسيار است كه تفصيل آن به فرصتي ديگر
موكول مي‌گردد اما اجمالاً در يك جمعبندي كوتاه از اين مقال، طرح وجود يكي از جنبه‌هاي
پر مخاطره در بقا و ابقاي انقلاب و نظام بود كه اجراي سياستها و برنامه‌هاي اقتصاد
سرمايه‌داري و عدم توجه به عدالت اجتماعي مطرح شده در متن اسلام ناب محمدي(ص) مي‌باشد.

انشاءالله
تعالي در شماره آتي به يكي ديگر از اين جنبه‌ها و خطرات پرداخته مي‌شود. ادامه
دارد

اندازه سخاوت

امام حسن
عسكري(ع):

«ان للسخاء
مقداراً فان زاد عليه فهو سرف و للحزم مقداراً فان زاد عليه فهو جبن و للاقتصاد
مقداراً فان زاد عليه فهو بخل و للشجاعة مقداراً فان زاد عليه فهو تهور».
(بحارالانوار- ج17، ص 218)

جود و سخا
اندازه‌اي دارد كه اگر از آن تجاوز كند اسراف مي‌شود، احتياط و محكم كاري اندازه‌اي
دارد كه اگر از حدش فزونتر شد ترس خواهد بود، صرفه‌جويي و اعتدال در صرف مال
اندازه‌اي دارد، كه اگر از آن بيشتر شود بخل است و شجاعت و دليري اندازه‌اي دارد
كه اگر از حدش بگذر تهور و بي باكي خواهد بود.

تحليل پديده‌هاي
سياسي

مقام معظم
رهبري:

«تحليل سياسي
به شکل صحيح و پروراننده ذهن، يک چيز بسيار مهمي است. ذهن بايد پروريده شود. دوران
دشوار هر انقلاب، آن دوراني است که حق و باطل در او ممزوح بشود». (27/6/1370)

قسمت چهارم

سيد موسي مير
مدرس

يادآوري:

در قسمت سوم
اين گفت و گو، آشنايي با تحليل سياسي، در چهار قسمت (عمومي، منطقه‌اي، تخصصي،‌ فوق
تخصصي) از نظر گذشت، آنگاه به تبيين و توضيح پاره‌اي از مفاهيم و اصطلاحهاي کاربري
مانند: تجزيه و تحليل، تحليل سياسي و شم سياسي، پرداخته شد. و اينک ادامه بحث
مفاهيم:

***

د: توجيه
سياسي

توجيه از نظر
لغت به معناي روي کسي يا چيزي را به سويي برگرداندن و نيز «توضيح دادن مطلبي» يا
«روي آوردن بسوي چيزي»، به کار رفته است.[1]

اما در عرف
تحليل سياست، مي‌توان توجيه را در برابر تحليل بکار برد؛ در اين صورت تحليل عبارت
است از: فن و هنري که انسان خالي الذهن و بدون پيش داوري قبلي به بررسي يک حادثه و
رخداد مي‌پردازد؛ در حالي که در توجيه ممکن است شخص به دنبال کشف حقيقت نباشد،
بلکه واقعه و حادثه‌اي که محقق شده، سعي در جهت دادن افکار به سوي آن داشته باشد و
چه بسا شخص تحليل گر نيز در صحت و سقم آن جريان، دچار ترديد بوده يا ترديد در عدم
صحت آن نداشته باشد.

معمولاً
بسياري از گروهکهاي سياسي از همين شيوه در کاناليزه کردن سمپاتها و هوادارانشان
بهره مي‌جويند. بنابراين،‌توجيه داراي دو جنبه است، چرا که احتمال مي رود در مقام
تبيين مطلب، بدون پيشداوري به کار رود، همانگونه که ممکن است به معناي تشريح و
توضيح يک امر، با قالبها و چارچوبهاي از پيش تعيين شده باشد- مانند تحليل
رويدادهاي سياسي، و اتفاقاً در هر دو مورد، تحليل گر يا به سخن بهتر، توجيه‌گر،
خود را ملزم به ارائه دليل مي‌بيند.

توجيه گري به
معناي دوم،‌اصولاً روشي اپورتونيستي است که عمدتاً توسط اعضاي گروهکهاي سياسي و
بعضاً عناصري که پيرو اصول مشخصي در سياست نيستند و- به اصطلاح- هرهري مذهب و
آفتاب پرست صفتند، و يا پيوسته مايلند خود را با حاکميت وقت،‌هماهنگ سازند، به کرا
مي‌رود؛ في المثل فلان زمامدار در فلان مقطع، تز خاصي ارائه مي‌دهد، اين گروه به
توجيه آن مي‌پردازند، و در برهه اي ديگر، زمامدار ديگر، دکتريني؟ برخلاف حاکم اول
مطرح مي‌کند، بازآنان توجيه‌گر تز دوم خواهند بود و همينطور!