تفسير سوره لقمان

آيت الله مشکيني

قسمت 15

مهربانی به پدر و مادر

$uZøŠ¢¹urur z`»|¡SM}$# Ïm÷ƒy‰Ï9ºuqÎ/ çm÷Fn=uHxq ¼çm•Bé& $·Z÷dur 4’n?tã 9`÷dur ¼çmè=»|ÁÏùur ’Îû Èû÷ütB%tæ Èbr& öà6ô©$# ’Í< y7÷ƒy‰Ï9ºuqÎ9ur ¥’n<Î) 玍ÅÁyJø9$# ÇÊÍÈ  

و ما به انسان درباره پدر و مادر سفارش نمودیم، مادرش او
را با ناتوانی فراوان حمل کرد و دوره شیرخوارگی او طی دو سال پایان می یابد و نخست
مرا شکر کن و آن گاه شکر پدر و مادر را به جای آور که بازگشت همگان به سوی من است.

دوران بارداری و شیرخوارگی

در این آیه شریفه دوحالت از انسان از آغاز هستی وجود او
بیان شده است نخستین حالت او در جمله فوق مطرح است که دوره بودن او در رحم مادر
است یعنی از ان هنگام که به واسطه تقارن دو موجود به نام اسپرم و اوول، ساختمان
وجودش به عنوان یک انسان شروع می شود تا زمانی که این مرحله با به دنیا آمدن طفل
پایان می یابد و این خود یک مرحله از مراحل مختلف وجود و تکوین انسان است ولی این
مسافر در این مرحله از سفر خویش بی اطلاع است درباره این مرحله بیان داشتیم و اینک
راجع به حالت دوم طفل که بعد از ولادت است مطالبی عرضه خواهد شد:

در جمله «وفصاله فی عامین» دوره شیرخوارگی طفل مطرح شده
است که به مدت دوسال سفیر شیرخوارگی این مسافر ، طی می گردد و مراحلی از رشد
وتکامل را در این دوره می پیماید، اسلام در این مرحله از مراحل زندگانی انسان سه
حکم و وظیفه را برای مربی و سرپرست طفل بیان داشته است.

1.   
حضانت

2.    نفقه

3.    ولایت

در مساله حضانت بحث از این است که حق نگهداری و سرپرستی
طفل به کدام یک از پدر و مادر واگذار گردیده است. این حق به طور طبیعی و شرعی
اختصاص به مادر دارد و لذا چنان چه مادر خود عهده دار آن گردد پدر حق ندارد این حق
را از او سلب نموده و طفل را به دیگری بسپارد ولی داشتن چنین حقی هرگز به این معنی
نیست که در پذیرش آن تکلیف شرعی داشته و مجبور باشد وا ز این رو پدر نمی تواند او
را در حضانت بچه مجبور و ملزم سازد و اگر بگوید نگهداری او را به عهده نمی گیرم
پدر باید کسی را برای این کار استخدام نماید.

ولی نفقه و ولایت برخلاف حضانت به عهده پدر است نفقه عبارت
از مخارج طفل است که شامل تمام نیازمندی های او از خوراک و پوشاک و دارو و غیره
است و حتی شیر دادن نیز بر مادر واجب نیست و به همین دلیل می تواند از شیر به طفل
اصلا و یا به طور رایگان خوردداری نماید و در این صورت پدر واجب است که در برابر
دادن شیر به مادر اجرت دهد و یا این که به وسیله دیگر شیر بچه را تامین کند. البته
اگر پدر از جهت مادی توانای تامین مخارج و نفقه را نداشته باشد مادر واجب است در
صورت امکان نفقه طفل را تهیه نماید.

ولایت بر کودک

ولایت عبارت است از تصرفاتی که به خود بچه و یا سرنوشت او
ارتباط دارد مثلا اگر بیمار شود این حق پدر است که نظر دهد او را پیش کدام پزشک و
یا کدام بیمارستان ببرد و چنان چه دختر است مادر و یا کس دیگر نمی تواند بدون
اجازه پدر او را به عقد مردی برای محرم شدن آن مرد به مادرش دربیاورد و نیز طفل
اگر دارای اموالی باشد مثل اینکه شخصی مرده و به وی از مال آن میت ارثی رسیده
باشد، تصرف در اموال او بدون اجازه پدر جایز نیست و تنها او است که می تواند در
اموال فرزند تصرف نماید البته بعد از دوسال آیا این حقوق سه گانه به همان گونه که
گفته شده محفوظ است یا خیر؟ مساله ای است که مربوط به این بحث نیست و لذا به همین
مقدار اکتفا می شود.

ان اشکرلی والوالدیک

این جمله به منزله بیان این توصیه است که در صدر آیه شریفه
به این صورت ذکر شد : و وصینا الانسان بوالدیه، ما به انسان سفارش نمودیم، ان
اشکرلی ولوالدیک سفارش ما این است که هم شکرگزار من باش که خالق و آفریننده تو
هستم و شکرگزار والدین خویش که حمل و حضانت و نفقه و ولایت بر ترا عهده دار بوده
اند و برای تو رنج ها دیده و زحمت ها کشیده اند. این سفارش به تمام انسان ها اعم
از زن و مرد است که هر یک این مرحله طفولیت را گذرانیده ایم و این توصیه تنها در قرآن
نیست بلکه خداوند این توصیه را به وسیله دیگر کتب آسمانی و پیامبرانش به بشر ابلاغ
نموده است.

شکر والدین

دو نکته مهم در این جمله است: یکی این که در آيه نمی
فرماید نسبت به آن ها چه کاری انجام بده بلکه می فرماید شکرگزار باش چنان چه در
شماره قبل گفتیم شکر عبارت است از بازدهی و ظهور نعمت در عمل انسان است بنابراین
شکرگزار خداوند و پدر و مادر بودن باین معنی است که باید اعمال و گفتار انسان نسبت
به خداوند و پدر و مادر طوری باشد که نمایانگر شکر باشد، و به این ترتیب یک قانون
و چهار چوب کلی در این آیه به جای پرداختن به جزئیات آن بیان شده است .

نکته دوم این است که خداوند در این آیه شکر خویش را در
ردیف شکر پدر ومادر قرار داده است گویی که خداوند در مورد وجود و تکوّن انسان سه
کس را دخیل می داند، خود و پدر و مادر والد هم به معنی تولید کننده است و به همین
جهت به پدر و مادر والدین گفته می شود و در آیه شریفه از آن ها تعبیر به لوالدیک
شده است محصول این تولید همان فرزندی است که از ان پدر و مادر به وجود آمده است
انسان بیست ساله ای را در نظر بگیرند که تا این مرحله از سن ده ها عامل در وجود
رشد و نمو او تاثیر داشته است پدر و مادر نیز این عوامل حساب می شوند که خداوند آن
ها را وسیله ای برای این تولید قرار داده است خود پدر نیز مخلوق خدا است و او از
نعهمت هائی که خداوند آفریده است استفاده و میل نموده است مقداری از ان ها به صورت
نطفه در آمده و در اثر تماس با زن به رحم وی انتقال یافته و با نطفه مادر تقارن
پیدا نموده و کودکی در رحم مادر به وجود آمده و طی مدت بارداری، زحماتی را تحمل
نموده است و پس از تولد پدر و مادر مشترکا زحمات دیگر وی را به عهده گرفته اند تا
رفته رفته رشد نموده و با آن سن رسیده است.

پس انسان باید شکرگزاز سه نفر باشند نخست شکرگزار خالق
خویش که جامه وجود بر اندامش آراسته و سپس شکرگزار پدر و مادر که این همه مشقت به
خاطر او متحمل گردیده اند البته مادر در این میان زحمت بیشتری را برای فرزند می
کشد و از این رو از حق بیشتری برخورداری بوده و حق وی بالاتر از حق پدر است البته
صحبت ما در این جا از نظر پرورش جسمی او است و گرنه از نظر تغذیه روحی و فکری و
اخلاقی پدر می تواند سهم بیشتری نسبت به فرزندش داشته باشد.

جوانی به حضور رسول اکرم (ص)شرف یاب شده و عرض کرد: یا
رسول الله من ابر؟ قال امک، قال ثم من ؟ قال امک قال: ثم من؟قال: امک ،قال : ثم
من؟ قال اباک.[1]

–        
پیامبر خدا به چه کسی
نیکوئی نمایم؟

–        
به مادرت

–        
بعد از نیکی به مادر
به چه کسی نیکی نمایم؟

–        
به مادرت

–        
بعد از آن به چه کسی
نیکوئی نمایم؟

–        
به مادرت

–        
پس به چه کسی ؟

–        
به پدرت

این فرموده رسول خدا (ص) برای این است که مادر در تکوّن و
شکل گیری ابتدايي طفل از نقش بیشتری نسبت به پدر برخوردار است و بعد از تولد نیز
زحمات بیشتری نسبت به وی متحمل می شود.

مصیر الی الله

سبک و روش قران چنین است که گاه در ضمن مطلبی از مطلب
دیگری سخن به میان می آورد و یا در خلال قصه ای به پند و اندرز می پردازد، در این
آیه که مساله توصیه به والدين مطرح می شود این جمله پر محتوا در آخر آیه اضافه می
شود والی المصیر مصیر از نظر ادبی مصدر میم است و به معنای صیرورت و شدن است یعنی
صيرورت شما به سوی من است یکی از آن ها شدن ها پدر شدن و مادر شدن است پدر شدن شما
به سوی من است مادر شدن شما به سوی من است شدن طفل به سوی من است شدن به معنای
چیست؟ این جمله مساله را می خواهد بگوید که انسان در حال شدن است حیوان در حال شدن
است نباتات در حال شدن است بلکه جمادات را نیز از اين قاننن کلي و عام نمی توان
استثنا نمود.

معنی شدن: حرکت و انتقال کیفی از نقض به کمال است زیرا
جهان آفرینش همچون رودخانه عظیمی است که سکون و رکودی در ان نیست و پیوسته در حال
حرکت است.

ما زنده از آنیم که آرام نگیریم     موجبم که آرامش ما در عدم ما
است

البته این جمله هم ممکن است نظر به شدن تمام موجودات
نداشته و تنها انسان منظور باشد و بخواهد بگوید که: تو ای انسان به همراه این
رودخانه بزرگ خلقت که تو جزئی از آن به حساب می آنی به سوی شدن در حرکت می باشی
انبیاء آمده اند تا بشر را باین سفرش متوجه سازند و به او بگویند که پایان این سفر
کجاست؟ و به این سوال پاسخ دهند که :

ز کجا آمده ام آمدنم بهر چه بود                بکجا می روم آخر ننمائی وطنم

پیامبران مبعوث شده اند تا انسان را متوجه سازند که این
سفر به کجا منتهی خواهد شد.

حضرت امیرالمومنین (ع) در این زمینه سخن پر معنائی دارد که
می فرماید: رحم الله امرء… علم من این و فی این والی این» خداوند رحمت نماید انسانی
را که بداند از کجا آمده و به کجا خواهد رفت.

قران کریم نهایت این سفر را چنین می فرماید:

$yg•ƒr’¯»tƒ ß`»|¡RM}$# y7¨RÎ) îyϊ%x. 4’n<Î) y7În/u‘ %[nô‰x. ÏmŠÉ)»n=ßJsù ÇÏÈ [2]

ای انسان محققا تو کوشا در حرکتی به سوی پروردگارت پس او
را ملاقات خواهی کرد. راغب در مفردات می گوید: و ملاقاه الله عزوجل عباره عن
القیامه و عن المصیر الیه. ملاقات پروردگار عبارت از قیامت و سیر به سوی او است.

رومی چوبکی قطره که از بحر جدا شد               آمد به سبو باز بشد جانب دریا

این رود عظیم و خروشان انسانیت پیوسته در مسیر و حرکت است
تا به آن عالم جاوید و ابدیت بپیوند.

بنابراین قرآن در ضمن این که به انسان توصیه می نماید که
شکرگزار خداوند و شکرگزار والدین خویش باشد بوی می فهماند که این قافله بزرگ بشری
به سوی آن ابدیّت در حرکت است، اگر شکرگزار باشد و به این توصیه الهی عمل نماید در
ان جا سرنوشتش چیست؟ و چنان چه کفران نعمت نماید چه آینده ای در آن جهان ابدی در
انتظارش خواهد بود.

bÎ)ur š‚#y‰yg»y_ #’n?tã br& š‚͍ô±è@ ’Î1 $tB }§øŠs9 y7s9 ¾ÏmÎ/ ÖNù=Ïæ Ÿxsù $yJßg÷èÏÜè? ( $yJßgö6Ïm$|¹ur ’Îû $u‹÷R‘‰9$# $]ùrã÷ètB ( ôìÎ7¨?$#ur Ÿ@‹Î6y™ ô`tB z>$tRr& ¥’n<Î) 4 ¢OèO ¥’n<Î) öNä3ãèÅ_ötB Nà6ã¥Îm;tRé’sù $yJÎ/ óOçFZä. tbqè=yJ÷ès? ÇÊÎÈ  [3]

و هر گاه آن ها (پدر و مادر ) تلاش نمایند که موجودی شریک
من قرار دهی از اطاعت آنان خودداری نما.

مرز اطاعت از پدر و مادر

مساله ای که در این جا مطرح می شود این است که آیا اطاعت
از پدر و مادر حد و مرزی هم برایش معین گردیده و یا این که در هرامری باید
شکرگزاري از پدر و مادر را در عمل و اطاعت از ان ها نشان دهد؟

آیا فوق حدود این اطاعت را به این گونه مشخص ساخته است که
اگر آن ها بر این مساله پافشاری و کوشش نمودند که عقیده شرک آمیز خویش را بر فرزندشان
تحمیل نمایند نباید از آنان اطاعت نموده و از توحید چشم بپوشد.  ضمناً قرآن با این جمله «ما لیس لک به علم» این
درس آموزنده توحید را به بشر داده است که معتقدین به شرک برهانی علمی و منطقی برای
عقیده و ادعای خویش ندارند و تنها توحید است که هزاران دلیل بر اثبات ان وجود
دارد. `tBur äíô‰tƒ yìtB «!$# $·g»s9Î) tyz#uä Ÿw z`»ydöç/ ¼çms9 ¾ÏmÎ/ $yJ¯RÎ*sù ¼çmç/$|¡Ïm y‰ZÏã ÿ¾ÏmÎn/u‘ 4 ¼çm¯RÎ) Ÿw ßxÎ=øÿムtbrãÏÿ»s3ø9$# ÇÊÊÐÈ  [4]

و هر کس با خداوند دیگری را بخواند دلیلی از برای او (بر
این اعتقادش) نیست.

«و صاحبهما فی الدنیا معروفاً»

و در دنیا با انان به نیکی رفتار نما.

یعنی از نظر اعتقادی گر چه با تو مخالف بودند ولی این
مخالفت هرگز نباید ترا به بدرفتاری با آن ها وادار سازد بلکه باید رفتار تو در
امور دنیا و زندگی مادی، خوب و پسندیده باشد.

جوانی تازه مسلمان در مراسم حج به حضور امام صادق (ع)امام
بوی توصیه نمود که به مادرش عنایت داشته باشد و تازنده است نسبت به او نیکی نماید
و هنگامی که فوت نمود خود شخصاً مراسم تجهیز جنازه و خاک سپاری او را به عهده گیرد
جوان به کوفه بازگشت و سفارشات امام را در مورد نیکوئی به مادر عملی ساخت و با دست
خویش به مادرش که نصرانی و نابینا بود غذا می داد، مادر دید  که رفتارپسرش تغییر نموده از این مساله تعجب
نمود و از پرسید پسرم تو سابقاً که در دین ما بودی این قدر به ما مهربان نبودی؛
اکنون چه شده است که بعد از مسلمان شدن بیش از سابق نسبت به من احترام و مهربانی
می نمائی؟

مردی از فرزندان پیامبرمان به من این دستور را داده است.

خود او هم پیامبر است.

نه مادر! پس از پیامبر ما به پیامبر دیگري نيست او فرزند
آن پیامبر است.

پسرم دین تو بهترین دین ها است آن را بر من عرضه بدار جوان
شهادتین را بر مادر عرضه کرد و مادر به اسلام گروید و سپس نماز را به او تعلیم
داد؛ مادر نماز ظهر و عصر و بعد از مغرب نماز مغرب و عشارا به جای آورد و ناگهان
همان شب حالش تغییر کرد و به پسرش گفت: آن چه را تعلیم داده مجدداً تعلیم نما مادر
بار دیگر به آن چه فرزندش بر او عرضه داشت اعتراف و اقرار نمود و سپس چشم از جهان
فرو بست.[5]بنابراين
مساله احترام به پدر  و مادر ،مساله بسيار
مهي است و اميد است ان شاء الله همه ما در برابر اين حکم خداوند انجام و ظيفه
نموده و شکر گزار آنها باشيم.

سخنان معصومين

آداب قرائت قرآن

رسول خدا (ص):

«نورو ابيوتکم بتلاوة القران و لا
تتخذوها قبورا کما فعلت اليهود و النصاري ،صلوا في الکنائس و البيع و عطلوا بيوتهم
،فان البيت اذا کثرفيه تلاوة القران کثر خيره و اتسع اهله اضاء لاهل السماء کما
تضيء نجوم الساء لاهل الدنيا ».

خانه هاي خويش را به تلاوت قران روشن
سازيد و آنها را گورستان نکنيد ، آنگونه که يهوديان و مسيحيان نمودند،آنان در
کنيسه ها و کليساهاي خودنماز خواندند ولي خانه هاي خويش را معطل گذاردند ( ودر
آنها عبادتي انجام ندادند ) زيرا هر گاه درخانه بسيار تلاوت قران شد خير و برکتش
زياد شد و روزي اهل آن بسياد گردد و آن خانه براي اهل آسمان بدرخشد چنانچه ستارگان
آسمان براي اهل زمين مي درخشند.

پيامبر اکرم (ص) :

«عن النبي (ص) انه سئل اي الناس احسن
صوتا بالقران ؟ قال من اذا سمعت قراءته رايت انهه يخشي الله ».

(بحار ج 89 ص 195)

از رسول خدا (ص) سوال شد ، چه کسي
قران را با صداي بهتر مي خواند؟

فرمود: کسي که چون قران خواندن او را
بشنوي خوف و خشيت از خدا رادر او بيني.

رسول خدا (ص):

« اقرووا القران بالحان العرب
واصواتها ».

( کافي ج 4 ص419)

قران رابا آواز و لحن عربي بخوانيد.

امام صادق ( ع) :

« کان علي بي الحسين صلوات الله عليه
احسن الناس صوتا بالقرآن و  کان السقاؤون
يمرون فيقفون ببابه سيمعون قراءته ».

( اصول کافي ج 4 ص 420)

امام سجاد خوش اوازترين مردم در
خواندن قران بود سقاها که از در خانه ايشان مي گذشتند مي ايستادند و قران خواندن
او را گوش مي دادند.

امام صادق (ع):

« ..کان اصحاب محمد (ص) يقرا احدهم
القران في شهر اواقل، ان القران لا يقرا هذرمة و لکن يرتل ترتيلا فاذا مررت باية
فيهاذکرالجنة فقف عندها و سل الله غزوجل الجنة و اذا مررت وآية فيهاذکرالنار فقف
عندها و تعوذ بالله من النار».

(اصول کافي ج 4 ص 211)

اصحاب پيامبر (ص) تمام قران را در
يکماه ياکمتر ِاز آن مدت مي خواندند . قران نبايد به سرعت و بطرز شتابزده قرائت
کردد بلکه بايد شمرده ، شمرده خوانده شود و هر گاه به آيه اي که در آن ياد بهشت
شده رسيدي ،توقف کن و از خداوند عزوجل بهشت را مسئلت نما و چون به آيه اي که در آن
ذکر آتش بميان آمده است ، ر سيدي توقف نما و ا ز آن بخدا پناه ببر.

امام صادق(ع) :

«من استمع حرفا من کتاب الله من غير
قرائة کتب له حسنة و محي عنه سيئه و رفع له درجة»

(عدة الداعي ص 422)

هر کس يک حرف از قرآن را بشنود بي
آنکه آن را بخواند، براي او ثوابي نوشته خواهد شد و گناهي از نامه عملش محو مي
گردد و برايش ارتقاء درجه اي (در آخرت ) خواهد بود.

«…اذا قري ء عندک القران وجب عليک
النصات و الاستماع »

 (تفسير القمي ص 504)

هنگامي که قران نزد تو خواند مي شود
لازم است سکوت نموده و به آن گوش فرا دهي .

امام صادق ( ع):

«ما يمتع التاجر منکم، المشغول في
سوقه اذا رجع الي منزله ان لاينام حتي يقرا سورة من القران فتکب له مکان کل آية
يقروها عشر حسنات و يمحي عنه عشر سيئات ».

(اصول کافي ج4ص 414)

چه باز ميدارد تاجري راکه در بازار
مشغول ( تجارت ) است از اينکه هنگام برگشتن به خانه نخوابد تا سوره اي از قرآن را
بخواند تا بجاي هر آيه ميخواند برايش ده حسنه نوشته شود و ده گناه از او محو گردد.

درس هايي از نهج البلاغهن وو آزطو و وو

شناخت خداوند

خطبه 186

آیت الله العظمی منتظری

در ادامه تفسیر و شرح خطبه 228 نهج البلاغه (فیض الاسلام )
یا خطبه 186 (محمد عبده) به بحث و بررسی درباره انشاء و خلقت زمین پرداختیم و تا
آن جا پیش رفتیم که درباره آفرینش زمین می فرماید: و خداوند زمین را ایجاد کرد و
بدون آن که مشغول باشد آن را نگهداشت و بر غیرجایگاه آرامش ثابت و استوار نموده و
زمین را بدون پایه ستون برافراشت و از هر نوع کجی و اعوجاج محفوظ داشت و از افتادن
و شکاف پیدا کردن نگهداشت. اکنون به دنباله تفسیر خطبه می پردازیم.

ارسی اوتادها

میخ های زمین را محکم نمود

میخ های زمین

کوه هایی که خداوند در زمین آفریده است مانند میخ هایی
محکم و و استوار پوسته زمین را از پاره شدن و شکافتن نگهداشته اند و همان گونه که
بدن اسنان نیاز به استخوان بندی دارد و اگر استخوان های محکمی آن را در برنگیرد
گوشت و رگ ها و غضروف های بدن متلاشی شده و ثبات خود را از دست می دهند زمین نیز
با ان ماده مذابه ای که در جوف خود دارد و از حرارت فوق العاده ای برخوردار است
اگر استخوان بندیش توسط کوه ها تثبیت نشود مواد مذاب به بالا آمده و زمین را
متلاشی خواهد ساخت ولی خداوند این میخ های زمین را مجحم نموده و بر روی زمین مستقر
کرده است تا ان را نگهداری کند .

وتد به معنای میخ است و آن را سه وزن است:وَتَد ش( بر وزن
فرس) و وَتد (بر وزن سعد) و وید ( بر وزن کتِف) هر سه به یک معنی است و عبارت از
چیزی است که ثابت و استحکام می آورد مانند میخ برای چوب و کوه برای زمین و چون کوه
ها استحکام زمین را نگه می دارند لذا آن ها را اوتاد یا میخ های زمین می نامند.

و ضرب اسدادها

و سدهايش (کوه هایش) را نصب نموده است.

این کوه هائی را که مانند میخ های زمین را نگه می داند در
عین حال که زمین را از متلاشی شدن باز می دارند، مانند سدهائی هستند که منطقه ای
را از منطقه ای دیگر جدا می سازند و در حقیقت سدهای طبیعی جغرافیائی هستند که
خداوند برای ایجاد فاصله های مناسب در منطقه های مختلف زمین، آن ها را نصب نموده
است.

سد و سد هر دو به یک معنی است ولی برخی می گویند آن سدی که
خداساز است با ضمه می باشد (سد) و آن سدی که بشر ساز است با فتحه است (سد).

و استفاض عیونها

و چشمه هایش را جاری ساخت

خداوند چشمه ها را جاری کرد و به این معنی است که از آن
مخازن طبیعی آب که کوه ها می باشد، چشمه ها را جاری نموده است.

عیون ، جمع عین به معنای چشمه است .

و خذ اودیتها

و وادی های زمین را شکافت

اودیه: جمع وادی عبارت است از قسمت های گود زمین است که
سیلاب در آن جمع می شود و در عین حال گاهی برای تامین مواد غذائی انسان ها یا
علوفه دام مانند یونجه و چیزهای دیگر در آن می کارند.

خدّ به معنای شکافتن است در قران آمده است قتل اصحاب
الاخدود مرگ بر اصحاب اخدود. از این لحاظ اصحاب اخدود به اینان می گفتند که شکاف
هائی در زمین درست می کردند و آن ها را پر از 
آتش می کردند و آن گاه خداشناسان و مومنان رادر آن جا می انداختند و می
سوزاندند و این مربوط می شود به مسیحیانی که قبل از پیدایش اسلام در نجران می
زیستند و چون موحد و خداپرست بودند يهوديان نجران چني جنايتي را براي از بين بردن
آنان مرتکب می شدند.

فلم یهن ما بناه

آن چه خدا ساخته است سست شدنی نیست

چیزی را که خداوند می سازد در آن ضعف و سستی راه ندارد
زیرا ساختمان الهی محکم است و مانند ساختمان هائی است نیست که بشر ضعیف می سازد
این زمین است که سال های سال بر عمر آن می گذرد و همچنان قوی و مستحکم است نه پاره
می شود و نه شکاف پیدا می کند و نه در آن کجی و اعوعاج یافت می شود.

 و هن به معنای ضعف
و سستی است .

و لا ضعف ما قواه

و آن چه را خداوند توانائی بخشیده ناتوان نخواهد شد.

چیزی را که خداوند تقویت می کند و نیز می بخشد، هرگز ضعف و
ناتوانی در ان راه نخواهد یافت.

آری! اگر ما نیز به خدا نزدیک شویم و تنها بر نیروی لایزال
او تکیه نمائیم هیچ قدرتی نمی تواند ما را از پای در آورد چرا که بشر هر چه بسازد
در برابر قوت و نیروی الهی چیزی به حساب نمی آید. ان تنصروا الله ینصرکم و یثبت
اقدامکم پس اگر رزمندگان عزيز ما ،،تنهابر خداومند اتکا واتکال داشته باشند و
رابطشان را تنها با خدای خود محکم کنند هرگز شکست نمی خورند  و به پیروزی دست خواهند یازید. انشاء الله.

هو الظاهر علیها بسلطانه و عظمته

خداوند احاطه دارد بر عالم به واسطه سلطنت و عظمت
بزرگواریش

احاطه بر عالم

خداوند ظهور و احاطه بر زمین دارد اما احاطه او احاطه جسم
به جسم نیست بلکه به این است که با قدرت و عظمت، زمین را نگهداشته و حفظش کرده است
برای تبیین معنای ظهور مثالی می زنیم.

نور بر زمین احاطه دارد و اگر این نور نباشد، هیچ چیز قابل
درک نیست. پس نور در عین حال که ظاهر بالذات است یعنی ذاتش ظهور دارد، مظهر غیر
نیز می باشد یعنی چیزهای دیگر را نیز ظاهر می کند. با این حال اگر ما تاریکی را
ندیده ایم و هر چه بود نور بود نمی توانستیم نور را ببینیم یعنی اگر به ما می
گفتند: شما غرق در نور هستید و نور سبب پیدایش اشیاء است در پاسخ می گفتیم: نور
چیست؟! ما چیزی از نور نمی دانیم! مانند این است که به ماهی بگویند: حیات و زندگی
تو وابسته به آب است. ماهی که چیزی را جز آب ندیده است و غرق در آن می باشد، اگر
به سخن بیاید خواهد گفت: آب چیست؟ من آب را نمی شناسم. ولی هنگامی که از آب بیرون
بیاید، آن گاه می داند آب چه ارزشی برای زندگی و ادامه حیاتش داشته است و هم چنین
چیزهائی که همیشه با انسان ملازم است چون دائما جلوی چشم انسان می باشد لذا از ان
ها غفلت دارد مانند هوائی که تمام اطراف و جوانب ما را احاطه دارد و غرق در ان
هستیم. خاصیت هوا برای ما خیلی مفهوم نیست چون دائما وارد ریه ما می شود و به
وسیله آن تنفس می کنیم ولی اگر روزی گرفتار کمبود هوا شویم و یا در جائی وارد شویم
که به کلی هوا نباشد، خواهیم فهمید که هوا چقدر اهمیت و ارزش دارد و آن گاه است که
پی به خاصیتش می بریم.

قدرت باری تعالی این عالم پهناور و از جمله زمین را
نگهداشته و از هر گونه انحراف واعوجاجی محفوظ داشته است ولی چون ما در همین زمین
زندگی می کنیم و از این نعمت بزرگ برخورداریم لذا از آن غفلت داریم. بنابراین وجود
علام و بقاء حرکت های آن و حتی افکار و تخیلات ما همه بسته به قدرت حق تعالی است و
اگر کسی کاری را با فکر و اراده خود انجام دهد باید بداند که خداوند آن قدرت تفکر
را به او عطا کرده است و گرنه از پیش خود توان هیچ کاری حتی اندیشیدن ندارد.

در قرآن می خوانیم: لمن شاء منک ان یستقیم و ما تشاوون الا
ان یشاء الله رب العالمین. خواستن و استقامت از آن شما است ولی خواست و اراده شما
جزء نظام هستی است پس شما نمی توانید چیزی را اراده کنید مگر خدای عالم آن را
اداره کند و بخواهد. زیرا تمام نظام هستی وابسته به اراده خدا است و شما هم جزئی
از این عالم هستید پس آن چه در عالم ظهور دارد ذات حق تعالی است مانند این که نور
ظاهر است و اشیاء دیگر را ظاهر می سازد.

حضرت می فرماید: خداوند ظاهر است و احاطه دارد بر عالم، و
برای این که این توهم را برطرف می سازد که برخی خیال نکنند این ظهور دین با چشم
است می فرماید: بسلطانه و عظمته. یعنی این ظهور و احاطه به واسطه سلطنت و بزرگواری
او است مانند این است که گفته شود: جان انسان ظهور دارد بر تمام بدنش به این معنی
که اگر جان نباشد نه دست حرکت دارد و نه چشم می بیند و نه گوش می شنود و نه اعضاء
و جوارح بدن می توانند حرکتی داشته باشد و این جان انسان است که حواس را به حرکت
وا می دارد و به انسان قدرت و نیرو می دهد و با این حال، از ان غفلت داریم زیرا آن
را نمی بینیم.

و هو الباطن لها بعلمه و معرفته

و او است که به علم و معرفت خویش از باطن زمین آگاه است .

نفوذ در اجسام

خداوند از باطل زمین و ماورای عالم آگاه و مطلع است زیرا
خود خالق تمام موجودات و عوالم است و هر چه هست جلوه ای از وجود حق تعالی است حضرت
می فرماید: خداوند در باطن این عالم نفوذ دارد اما این نفوذ نه مانند آب است که در
جسمی نفوذ کند بلکه خداوند با علم و معرفتش به باطن این جهان احاطه و نفوذ دارد و
تمام ظاهر و باطن عالم، جلوه وجود او است.

بنابراین نفوذ خداوند در جهان نفوذ جسم در جسم نیست مانند
آب که در پارچه فرو می رود بلکه مراد از این سخن این است که حق تعالی به تمام
اعماق و بواطن زمین علم و شناخت دارد.

«والعالی علی کل شی منها بجلاله و
عزته »

و خداوند با بزرگواری و غلبه وجودیش
بر هر چیز زمین برتری و بلندی مقام دارد.

علوّ خداوند

خداوند بر تمام موجودات علوّ و برتری
دارد ولی این علو نه علو جسمی است مانند خورشید که در بالا قرار گرفته است  و بر ما تسلط دارد و یا مانند علو هر جسمی بر
جسم دیگر نیست بلکه علو و برتری خداوند از دو راه مشخص می شود.

1.    جلال: خداوند وجود کاملی است که از هر عیب و نقصی منزه است
و معنای جلال همانا منزه بودن از هر ضعف و عیب و نقصی است و این سبب شموخ و بلندی
مقام خدا است.

2.    عزت: خداوند غلبه و وجودی بر تمام موجودات و مخلوقات دارد
زیرا همه را خود آفریده است و جلوه هائی از وجود حق تعالی هستند پس او بر تمام
موجودات غلبه وجودی دارد و برای تقریب ذهن، به جان خودمان مثال می زنیم، تمام قدرت
و نیرو و حرکتی که ما داریم و اعضاء و جوارح بدن ما دارد از جان و روح ما است یعنی
جان است که به دست ، قدرت حرکت می دهد به چشم نیروی دیدن به گوش توان شنیدن و به
مغر امکان فکر کردن و اراده نمودن ولی آن را نمی بینیم زیرا بر ما غلبه وجودی
دارد.

بنابراین خداوند با جلال و بزرگی و
عزّت و غلبه وجودیش بر تمام موجودات عالم برتری و علو مقام برتری دارد و نه تنها
بر مخلوقاتش غلبه وجودی دارد که نفس وجودش منزه از هر عیب و نقصی است و دارای جلال
و عظمت است.

«لا یعجزه شی منها طلبه »

هر چه از اشیا را بخواهد او را
ناتوان نمی سازد

انسان وقتی چیزی را اراده می کند
باید کوشش و سعی زیادی به خرج بدهد و دنبال آن مطلوب خود برود تا شاید به آن دست
یابد و گاهی ممکن است هر چه کوشش کند به دلخواهش نرسد زیرا انسان موجودی است ضعیف
و ناتوان ولی خداوند هر چه بخواهد خواسته اش محقق شود و نیاز به ترتیب هیچ مقدمات
و آمادگی هائی ندارد بلکه به صرف اراده اش هر چه خواست در خارج محقق شود.

«و لا یمتنع علیه فیغلبه »

و هر چه را بخواهد آن شی نمی  تواند امتناع کند و بر او غالب گردد.

اگر انسان دنبال چیزی رود ، بسا
اتفاق می افتد که هر چه هم مقدماتش را فراهم می نماید ولی باز هم به مطلوب و
دلخواهش دست نمی یابد و در نتیجه آن شیء امتناع می ورزد و او را شکست می دهد و
مقهور می سازد ولی چنین چیزی در مورد خداوند اصلا متصور نیست.

«و لا یقوته السریع منها فیسبقه»

و شتابنده از موجودات از او نمی
گریزند تا بر او پیشی گیرند.

فرار از قدرت الهی

شما ممکن است کسی را تعقیب کنید ولی
اگر او از شما زرنگتر باشد فرار می کند و دیگر نمی توانی او را به دست آوری در
عالم، موجودات زیادی هستند که گرچه قدرت و نیروی بیشتری دارند ولی همیشسه نمی
توانند بر طعمه ها غالب آیند زیرا آن ها که مورد هجوم قرار می گیرند برخی از آن ها
سرعت و شتاب بیشتری دارند و در موقع احساس خطر پا به فرار می گذارند و صحنه را
خالی می کنند و در نتیجه آسیبی نمی بینند. ولی هیچ کس نمی تواند از خالق و
آفریدگارش بگریزد و بر او سبقت گیرد زیرا همه چیز در تحت قبضه قدرت او است در آیه
56 سوره هود می خوانیم:

’ÎoTÎ) àMù=©.uqs? ’n?tã «!$# ’În1u‘ Oä3În/u‘ur 4 $¨B `ÏB >p­/!#yŠ žwÎ) uqèd 8‹Ï{#uä !$pkÉJuŠÏ¹$uZÎ/ 4 ¨bÎ) ’În1u‘ 4’n?tã :ÞºuŽÅÀ 8LìÉ)tGó¡•B ÇÎÏÈ  

هیچ جنبنده ای نیست مگر این که زمام
اختیارش در ید قدرت الهی است و خداوند بر او فرمانروائی می کند.

در هر صورت موجودات هر چه هم چابکی و
زرنگی داشته باشند نمي توانند از خداوند سبقت بگیرند و خدا را العیاذ بالله شکست
بدهند.

داستان حضرت سلیمان را شنیده اید که
نقل می کنند حضرت سلیمان با این که قدرت و فرمانروائیش نه تنها بنی آدم را که
جنیان و پریان را نیز در برگفته بود و بر همه حکومت داشت و اجنه برای او ساختمان
های مدرن می ساختند و همه تحت خدمت او بودند « و الشیاطین کل بنّاءو غوّاص» و حتی
باد هم مسخر او بود و به آن فرمان می داد پیغمبری با این همه عظمت و قدرت روزی از
کارها و فعالیت های زندگی خسته شده بود می خواست استراحت کند به دربان ها سپرد که
آن روز هیچ کس را راه ندهند و تمام درب ها را بر خود بست و در اطاق مخصوص خود به
استراحت پرداخت ناگهان دید جوانی خوش صورت جلوی چشمش نمایان شد با تعجب پرسید تو
کیستی که از پشت درهای بسته وارد شده ای و کی تو را به این جا راه داده است؟ در
پاسخ گفت: خداوند من را مامور کرده است که نزد تو بیایم و با این ماموریتم هیچ
نیازی به کلید و یا اجازه از کسی ندارم. حضرت سوال کرد: تو کی هستی ؟ گفت من
عزائیل هستم که برای قبض روح تو آمده ام و هیچ جای درنگ و تاخیر هم نیست بنابراین
جنود خداوند از پشت هر درب بسته ای وارد می شود و هیچ کس را هر چند قدرتمند باشد
یارای فرار از محضر خداوند نیست.

حضرت امیر در این جمله ها برای
شناساندن خداوند یک یک عیب ها و نقص ها و ضعف های موجودات را بیان می کنند زیرا
حضرت با ما سخن می گویند و چون سطح افکار ما خیلی پایئین است لذا چاره ای به جز
این نیست که از راه تذکر و نقص هایمان خدا را به ما معرفی کند که اگر شما موجودید
و خداوند هم موجود فرق شما و خدا دراین است که شما سر تا پا نقص و ضعف و عیب هستید
ولی خداوند از این عیب ها و نقص ها مبرا و منزه است.

در این جمله می فرماید: خدا نیاز
ندارد که یک سرمایه و مالداری بخواهد به او روزی می دهد زیرا او محتاج او نیست و
تمام روزی ها را خود به مردم داده است پس هرگز به ثروت آن ها احتیاج ندارد و آن جا
که دستور داده است مردم حقوق شرعیه شان را بپردازند به نفع خود آن ها است و بهره
اش را خودشان می برند و گرنه خداوند بی نیاز علی الاطلاق است و مردم اگر اعمال
صالحه و نیکو داشته باشد، خود بهره اش را می برند و اگر تمام کائنات به خداوند
کافر گردند، بر دامن کبریاش ننشیند گرد.

ادامه دارد

مقام محبان

مردی از بادیه نشینان عرب از علی
(ع)خواست تا از مقام محبان برایش سخنی بگوید:

امام فرمود:

(ادنی درجاتهم من استصغر طاعته و
استعظم ذنبه و هویظن ان لیس فی الدارین ماخوذ غیره)

(مستدرک الوسائل ج 1 ص 16 )

پائین ترین درجه اختصاص به کسی دارد
که عبادتش را اندک و گناهش را بزرگ بشمارد و با وجود این مقام چنین پندارد که او
تنها کسی است که در دو جهان به واسطه گناه مورد مواخذه قرار می گیرد

علی (ع) مولود کعبه و شهید محراب

به مناسبت 13 رجب روز ولادت با سعادت
امیرالمومنین (ع)

علی، معجزه جاودانه خداوند

قلم را یارای نوشته درباره علی نیست
زیرا هر شخصیت با عظمتی از یک بعد و یا دو بعد ممتاز است ولی امیرالمومنین علی (ع)
از هر جهت از کمالات بشری که ملاحظه شود در بالاترین قله کمال است و در اوج رفعت و
عظمت است و هر صفحه از صفحات خصال والای انسانیت را ورق بزنیم، نام نامیش زینت بخش
صدر هر صفحه است.

آری او انسان یک بعدی و چند بعدی
نیست، او انسان همه بعدی است بلکه باید گفت از هر دیدگاه کمالی بنگریم، او از حدود
قدرت انسان ها بالاتر و والاتر است و از این روی علی (ع)معجزه جاودانی و ابدی
خداوند و استثنایی و طبیعت است که پیامبر بزرگ اسلام (ص)درباره اش فرمود: خدا را
کسی نشناخت به جز من و تو و مرا کسی نشناخت به جز خدا و تو و تو را کسی نشناخت به
جز من و خدا . پس هر که بخواهد درباره ان حضرت بگوید یا بنویسد یا بسراید، اگر
علامه دهر و سخنور زمان و قصیده سرای دوران باشد و با فصیح ترین بیانات، منتهای
سعی و کوشش خود به کار برد، جز قطره ای از اقیانوس بی کران فضائل و کمالات خود را
به کار برد، جز قطره ای از اقیانوس بیکران فضائل و کمالات وجود مقدسش را نمی تواند
منعکس کند، چرا که پیامبر (ص) درباره اش فرمود: جز خدا و من تو را کسی نخواهد
شناخت. پس این جا دیگر کمیت قلم و زبان لنگ است و چاره ای جز تعظیم و سر فرود آمدن
در برابر انسان کامل و معجزه الهی نمی ماند.

و همین اندازه بس که دوستان و محبان
فضائل و برتری های او را از ترس طاغوت های زمان پنهان داشتند و دشمنان نه تنها
فضائل او را از روی عداوت و حسد مخفی کردند بلکه تا توانستند به دروغ افترا تهمت
های ناروا بر او بستند و خلاصه تمام ظالمان و طاغوتات و جنایت پیشگان اصرار بر
خاموش کردن این نور الهی داشتند، و با این حال، آن چه از فضائل او به دست ما رسیده
به حدی است که “

کتاب فضل را آب بحر کافی نیست که
ترکنم سر انگشت و صفحه بشمارم هر شخصیتی که عظمتش مردم را مجذوب خود سازد، با گذشت
زمان و آمدن نوابغ آهسته آهسته چشم مردم به بینائی او خو گرفته و از خیرگی به در
می آید ولی این چه نوری است که هر چه زمان می گذرد و هر چه شخصیت ها و نوابغ جهان
در  جهات مختلف بیش از پیش بشریت را به
کرنش وا می دارد.

آری او همان گونه که در زیارتش امده
است آیت عظمای خداوند جان و روان پیامبر (ص) و قرآن ناطق و امیر و سرور مومنان و
مقتدا و الگوی عارفان است… او پدر امامان و برادر و یار باوفای پیامبر (ص)است و
وارث علوم انبیا و ميزان اعمال شمشیر برّان ذوالجلال است.. او صراط مستقیم و ستاره
جهان افروز و حجّت بالغه خدا و نعمت جاودان حق و نبا عظیم است.

کس را چه زور و زهره که وصف علی کند    جبار در مناقب او گفته هل اتی

گوشه ای از زندگانی علی (ع)

ولادت با سعادتش در روز جمعه سیزدهم
رجب در سال 30 عام الفیل (600 میلادی ) سی سال پس از ولادت پر برکت پیامبر بزرگ
اسلام (ص) در خانه کعبه به وقوع پیوست. و با این ولادت با سعادت ماه رجب دارای قدسیت
و شرافت ویژه ای گشت هم چنان که ماه رمضان با این که ماه خداست، از شهادت علی (ع)
رنگ و رونق تازه ای به خود گرفت. و کعبه معظّمه نیز که خانه خدا و مقدس ترین مکان
است، از یمن مقدمش عظمت و جلالش افزون گشت هم چنان که محراب از خون گلگون او،
ابّهت و شوکت دیگری یافت.

مولی محمد طاهر قمی گوید:

دلیل رفعت شأن علی اگر خواهی            به این کلام دمی گوش خویشتن می دار

چو خواست مادرش از بهر زادنش جائی     درون خانه خاصش بداد جا جبّار

پس آن مطهّره با احترام داخل شد            در آن مقام مقدس بزاد مریم وار

برون چو خواست که آید پس از چهارم روز
  ندا شنید که نامش برو علی بگذار

فدای نام چنین زاده ای بود جانم                      چنین امام گزینید یا اولی
الابصار

در کودکی پیامبر گرامی (ص) وی را به
خانه خود برد تا او را به تربیت خاص الهی پروش دهد خود فرماید:

و قد علمتم من رسول الله (ص)بالقرابه
القریبه و المنزله الخصیصه وضعنی فی حجره و انا ولیدُ یضمنی الی صدره و یکنفنی فی
فراشه و یمسنی جسده و یشمنی عرفّه و کان یضغ الشی ء ثم یلقمنیه و ما و جدلی کذّبه
فی قول، و لا حظله فی فعل [1]

و همانا شما می دانید قدر ومنزلت مرا
از پیامبر خدا (ص) به سبب خویشاوندی نزدیک و مقام والا و احترام ویژه ای که نزد آن
حضرت داشتم هنگامی که من کودک بوم او مرا در کنار خود پرورش داد و هموراره مرا به
سینه اش می چسبانید و در بسترش در آغوش می گرفت و بدنش را به من می مالید و بوی
خوش خویش را به من می بویانید و او گاهی خوراکی می جوید و در دهان من می گذاشت و
هیچ گاه از من دروغی در گفتار و اشتباهی در کردار نیافت.

علی(ع) نخستین کسی بود از مردان بود
که به پیامبر ایمان آورد و با او نماز گذارد البته این به حسب ظاهر بود و گرنه علی
را سر تا پا ایمان فراگرفته بود او با ایمان چشم به دنیا گشود و با همین ایمان و
اخلاص از جهان چشم بر بست. عباس عقاده نویسنده بزرگ مصری درباره اش گوید: او نه
تنهادر سراسر عمرش برای بتی سجده نکرد بلکه او مسلمان زاده بود.

علی از کودکی حامی و پشتیبان پیامبر
بود و در همه سختی ها و محنت ها و ناگواری ها و حوادث دردناک دوران مکه یار و یاور
رسول خدا (ص) بود و در شب هجرت این ایثار و از خود گذشتگی را به اوج رسانید که در
بستر رسول خدا (ص) آرمید و جان عزیز خود را در معرض شمشیر تروریست های مشرک مکه
نازل قرار داد تا پیامبر به سلامت، مکه را ترک گوید و در این باره آیه نازل شد : #sŒÎ)ur Ÿ@ŠÏ% ã&s! È,¨?$# ©!$# çmø?x‹s{r& äo¨“Ïèø9$# ÉOøOM}$$Î/ 4 ¼çmç7ó¡yssù æL©èygy_ 4 }§ø¤Î6s9ur ߊ$ygÏJø9$# ÇËÉÏÈ   [2]

از جمله مردمان کسی است که جان خویش را برای به دست آوردن
خشنودی خدا می فروشد.

در مدت ده سال که با رسول خدا (ص) در مدینه بود کم کم مردم
پی به مقام والا و شخصیت استثنایی و با عظمتش بردند که پیغمبر خدا توانست قدري
پرده را بالا ببرد و او را به مردم در حد فهمشان بشناساند و روایات بسیاری درباره
فضائل و مناقب آن حضرت از بیانات پیغمبر گرامی اسلام عامّه و خاصه نقل کرده اند که
اکثر ان ها معروف و مشهور  و زبان زد عموم
مسلمانان است.  سرانجام در حجة الوداع
آخرین حج پیامبر، هنگام بازگشت از مکه در میان راه، کنار غدیر خم به موجب امر الهی
که فرمود: * $pkš‰r’¯»tƒ ãAqߙ§9$# õ÷Ïk=t/ !$tB tA̓Ré& šø‹s9Î) `ÏB y7Îi/¢‘ ( bÎ)ur óO©9 ö@yèøÿs? $yJsù |Møó¯=t/ ¼çmtGs9$y™Í‘ 4 ª!$#ur šßJÅÁ÷ètƒ z`ÏB Ĩ$¨Z9$# 3 ¨bÎ) ©!$# Ÿw “ωöku‰ tPöqs)ø9$# tûï͍Ïÿ»s3ø9$# ÇÏÐÈ   [3]

ای پیامبر، آن چه از پروردگارت بر تو نازل شده به مردم
ابلاغ کن و اگر نکنی پیام خدا را نرسانده ای! رسول آن حضرت را به ولایت مومنین
منصوب فرمود و همه مسلمانان ماموریت یافتند با او بیعت نمومده و او را ولی امر خود
می دانند.

پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)با این که به حکم ضرورت و برای
نگهدای اصل اسلام و وحدت مسلمین حضرتش مدت زیادی خانه نشین شده بود ولی هم چنان در
مواقع حسّاس به یاری دین خدا می شتافت تا آن جا که گفته شد خداوند مشکلی را نیاورد
که ابوالحسن در آن جا حاضر نباشد.

او پناهگاه و پشتوانه محکم اسلامی بود و خدا می داند اگر
در آن دوران حضرت وجود نداشت چه بر سر احکام تعالیم عالیه اسلام می آمد با آن
فقهای اسرائیلی که خود را در میان مسلمانان جا زده بلکه در درون دربار رخنه کرده
بودند مانند کعب الاحبار و وهب بن منبه، تا آن گاه که مردم از ان همه نابسامانی و
ناهماهنگی دین با قدرت سیاسی روز به ستوه آمده و به حضرت پناه بردند و بيعت غدیر
را که به فراموشی سپرده شده بود دوباره تجدید نمودند و آن در سال 34 هجری قمری
بود.

مدت امامت آن حضرت سی سال بود و مدت خلافت ظاهریش 5 سال و
6 ماه حضرت در این مدت 5 سال با سه فرقه گمراه و گمراه کننده به مبارزه برخاست
پیامبر(ص) به او فرموده بود من بر تنزیل قران جهان می کنم و تو بر تأویلش.

آری اینان خواستند قران را به دلخواه خویش تفسیر کنند و
دین خدا را در خدمت اهواء وشهوت های خود در آورند و به نام دین مردم را استثمار
نموده و از دسترنج دیگران کاخ ها بسازند و از این که علی (ع) کسی نبود که از یک
درهم مال مسلمین چشم پوشی نموده و آن را در غیر راهش خرج کند و این مصلحت بینی های
فرمانروایان و امیران را وقعی نمي نهاد لذا همگی با او به دشمنی و ستیز برخاستند.

اشراف قریش که هنوز مستی جاهلیت در سر داشتند به سرکردگی
طلحه و زبیر فرقه ناکثین و عهد شکنان را تشکیل دادند و حضرت آنان را سرکوب نمود
ولی این فتنه گرچه در ظاهر پایان یافت راه برای قاسطین و تجاوزگران که اصل اسلام
را از ترس پذیرفته بودند باز نمود آنان که سردسته شان معاویه و عمرو عاص بودند
جرات این را به خود نمی دادند که با علی خلیفه مسلمین که مهاجرین و انصار با وی
بیعت کرده اند به جنگ برخیزند خروج ناکثین و بیعت شکنان با بون طلحه و زبیر و
عایشه در میان آن ها راه را برای جنایت و تجاوز با معاویه باز می نمود.

و در هنگام جنگ با معاویه منافقین در صفوف لشکر حق ایجاد
شکاف نمودند و فرقه ای دیگر که مارقین و خارجین از دین نامیده می شدند در همان گیر
و دار پی ریزی شده است.

امیرالمومنین علی (ع)آن ها را نیز سرکوب نمود ولی آن
نابخرادان تروریست جنایت کاری را به نام ابن ملجم مرادی برانگیختند تا آن حضرت را
به خون خواهی سران جانی و بی رحم و آدمکش خود شهید نماید و آن شقی بدبخت دست به
چنین جنایت هولناکی زد و در نوزدهم ماه رمضان در محراب عبادت مسجد کوفه پدر مهربان
امت و سرور مومنان را به شهادت رسانید. و در آن هنگام که خاک محراب مسجد به خون
مقدسش آغشته شد ناگاه به یاد زدگاه مقدسش افتاد و فرمود:

فزت و رب الکعبه به خدای کعبه رستگار شدم.

در کعبه شد پدید و به محراب شد شهید     نازم به حسن مطلع و حسن ختام او

در خاتمه قصیده ای جالب و شیوا از اقبال لاهوری در ستایش
آن حضرت نقل می کنیم:

مسلم اول شه مردان علی             عشق
را سرمایه ایمان علی

از ولای دودمانش زنده ام                در
جهان مثل گهر تابنده ام

زمزم ارجوشد ز خاک من از اوست    می اگر ریزد زتاک من از اوست

خاکم و از مهر او آئینه ام                 می توان دیدن نوا در سینه ام

از رخ او فال پیغمبر گرفت                ملت حق از شکوهش فر گرفت

قوت دین مبین فرموده اش               کائنات
آئین پذیر از دوده اش

مرسل حق کرد نامش بوتراب   حق
یدالله خواند درام الکتاب

هر که دانای رموز زندگیست    سراسمای
علی داند که چیست

خاک تاریکی که نام او تن است        عقل از بی داد او در شیون است

شیر حق این خاک را تسخیر کرد      این گل تاریک را اکسیر کرد

مرتضی کز تیغ او حق روشن است    بوتراب از فتح اقلیم تن است

مرد کشور گیر از کراری است   گوهرش را آبرو خودداری است

هر که در آفاق گردد بوتراب      بازگرداند ز مغرب آفتاب

زیر پاش این جا شکوه خیبر است     دست او آن جا قسیم کوثر است

از خود آگاهی یداللهی کند              از یداللهی شهنشاهی کند

ذات او دروازه شهر علوم         زیر
فرمانش حجاز و چین و روم

حکمران باید شدن بر خاک خویش             تامی روشن خوری از تاک خویش

در پایان فرا رسیدن این روز فرخنده و عید سعید رابه پيشگاه
حضرت ولي عصر  (عج)، جانشین علی (ع) و امام
خمینی فرزند رشید علی (ع) و مردم مسلمان ایران پیروان و محبان علی و یاران علی در
تمام اعصار و امصار و به همه شما پاسداران اسلام و قران تبریک و تهنیت می گوییم
امیدواریم به میمنت این روز مقدس رزمندگان عزیزمان که در راه خدای علی با دشمنان
علی می جنگند شهد شیرین پیروی را بحق علی و ال علی بچشند، و به زیارت و عتبه بوسی
بارگاه علی (ع)به زودی زود موفق گردند ما هم موفق شدیم . انشاء الله .

استفتائات از حضرت امام خميني دام
ظله

آياعيدي و پاداشي که دولت به
کارمندان مي دهد و بصورت پول نقد و يا سکه آزادي است خمس دارد يا نه ؟

بسمه تعالي خمس ندارد.

گاهي مشاهده مي شود علي رغم تاکيد
فراوان مسئولين برخي از رانندگان مربوط به نهادها و ادارات با سهل انگاري از حدود
و مقررات راهنمايي و رانندگي تخلف مي کنند و باسرعت زياد، سبقت بيجا،حرکت در مسير
ممنوعه و … موجب تصادف و قتل و جرح خود و ديگران و تضييع بيت المال (
درشهرها،بين شهرها و بويژه جبهه ها ) مي شوند و از طرف ديگر موجب بدبيني و ناراحتي
مردم مي شوند نظر مبارک را در اين باره بيان فرماييد.

بسمه تعالي

 تخلف از مقررات درهرصورت و چنانچه تخلف بنحوي که
نوعا در معرض وقوع تصادف باشد و موجب بوجود آمدن آن شود خسارتهاي ناشي از تصادف را
در اين صورت متخلف ضامن است.

در بعضي مواضع جبهه ،سقف سنگرها
کوتاه است و اگر بخواهند در آنجا نمازبخوانند 
بايد نشسته يا خميده نماز را انجام دهند و در صورتي که بخواهند نماز را
ايستاده بخوانند بايد  از سنگر خارج شوند و
درمعرض خطر آتش دشمن قرار گيرند. آيا وظيفه شرعي در اين موارد چيست؟

بسمه تعالي

در 
صورت خوف و احتمال خطر بايد در سنگر نماز بخوانند.

دانستنيهايي قرآن

شرايط پيروزي

1.    دین خدا را یاری کردن :

tûïÏ%©!$#ur (#rãxÿx. $T¡÷ètGsù öNçl°; ¨@|Êr&ur óOßgn=»yJôãr& ÇÑÈ   (سوره محمد ، آیه 8)

ای مومنان اگر دین خدا را یاری کنید شما را یاری خواهد کرد
و قدم هایتان را استوار خواهد نمود.

tûïÏ%©!$# (#qã_̍÷zé& `ÏB NÏd̍»tƒÏŠ ΎötóÎ/ @d,ym HwÎ) cr& (#qä9qà)tƒ $oYš/u‘ ª!$# 3 Ÿwöqs9ur ßìøùyŠ «!$# }¨$¨Z9$# Nåk|Õ÷èt/ <Ù÷èt7Î/ ôMtBÏd‰çl°; ßìÏBºuq|¹ Óìu‹Î/ur ÔNºuqn=|¹ur ߉Éf»|¡tBur ㍟2õ‹ãƒ $pkŽÏù ãNó™$# «!$# #ZŽÏVŸ2 3 žcuŽÝÇZuŠs9ur ª!$# `tB ÿ¼çnçŽÝÇYtƒ 3 žcÎ) ©!$# :”Èqs)s9 ̓tã ÇÍÉÈ   
(سوره حج، آیه 40)

بی گمان خداوند پیروز خواهد کرد کسی را که دین او را یاری
کرده است و همانا خداوند قوی و نیرومند و غالب است.

2.   
صبر و شکیبایی در
برابر ناملایمات

øŒÎ) ãAqà)s? šúüÏYÏB÷sßJù=Ï9 `s9r& öNä3uŠÏÿõ3tƒ br& öNä.£‰ÏJムNä3š/u‘ ÏpsW»n=sWÎ/ 7#»s9#uä z`ÏiB Ïps3Í´¯»n=yJø9$# tûüÏ9u”\ãB ÇÊËÍÈ   #’n?t/ 4 bÎ) (#rçŽÉ9óÁs? (#qà)­Gs?ur Nä.qè?ù’tƒur `ÏiB öNÏd͑öqsù #x‹»yd öNä.÷ŠÏ‰ôJムNä3š/u‘ Ïp|¡ôJsƒ¿2 7#»s9#uä z`ÏiB Ïps3Í´¯»n=yJø9$# tûüÏBÈhq|¡ãB ÇÊËÎÈ   $tBur ã&s#yèy_ ª!$# žwÎ) 3“uŽô³ç0 öNä3s9 ¨ûÈõyJôÜtGÏ9ur Nä3ç/qè=è% ¾ÏmÎ/ 3 $tBur çŽóǨZ9$# žwÎ) ô`ÏB ωYÏã «!$# ͓ƒÍ•yèø9$# ÉO‹Å3ptø:$# ÇÊËÏÈ   (
آل عمران ، 124-126)

اگر صبر کنید و پرهیزکاری را پیشه خود قرار دهید و دشمنان
این میان بر شما یورش برند پروردگارتان پنج هزار فرشته نشانگر را به یاری شما می
فرستد و خدا آن را جز بشارتی برای شما قرار نداده تا این که قلب هایتان مطمئن شود
بدانید که پیروزی فقط از سوی خداوند عزیز فرزانه به شما خواهد رسید.

3.   
آمادگی و پاداری

$yg•ƒr’¯»tƒ šúïÏ%©!$# (#qãYtB#uä (#rçŽÉ9ô¹$# (#rãÎ/$|¹ur (#qäÜÎ/#u‘ur (#qà)¨?$#ur ©!$# öNä3ª=yès9 šcqßsÎ=øÿè? ÇËÉÉÈ (آل عمران ، 200)

شما که ایمان دارید صبر کنید پایداری و استقامت نمائید،
آمادگی داشته باشید و تقوا را پیشه کنید تا این که رستگار شوید.

$yg•ƒr’¯»tƒ šúïÏ%©!$# (#þqãZtB#uä #sŒÎ) óOçGŠÉ)s9 Zpt¤Ïù (#qçFç6øO$$sù (#rãà2øŒ$#ur ©!$# #ZŽÏWŸ2 öNä3¯=yè©9 šcqßsÎ=øÿè? ÇÍÎÈ  
(انفال، 45)

شما که ایمان آوردید هر گاه با گروهی از دشمنان برخورد
کردید ثابت و استوار بمانید و خدا را بسیار یاد کنید تا رستگار شوید.

4.   
اتکال بر خدا

در عین حال که باید شرایط را پیش بینی کرد و برای کارزار
آمادگی لازم داشت «وَ اعِدُّوا لَهُم مَا استطعم من قوة» هرگز نباید از بسیاری
لشکر دشمن و تجهیزات نظامی او وحشت کرد چرا که خداوند رعبی در قلوب دشمنان خواهد
انداخت و رزمندگان اسلام را در نظر آنان زیاد و آن ها را در نظر رزمندگان اسلام کم
جلوه خواهد داد و در هر صورت اگر جنگ به انگیزه خشنودی و رضایت خداوند به دست
آوردن و در راه حق برداشتن باشد پیروزی را فقط باید از خدا خواست:

و ما النصر الا من عندالله العزیز الحکیم. و هیچ پیروزی جز
از جانب خداوند غالب و فرزانه نخواهد رسید.

و برای نیل به پیروزی باید از درگاه حضرت احدیّت با تضرّع
و خاکساری در خواست نیایش نمود:

$tBur tb%x. óOßgs9öqs% HwÎ) br& (#qä9$s% $uZ­/u‘ öÏÿøî$# $uZs9 $oYt/qçRèŒ $oYsù#uŽó Î)ur þ’Îû $tR̍øBr& ôMÎm6rOur $oYtB#y‰ø%r& $tRöÝÁR$#ur ’n?tã ÏQöqs)ø9$# tûï͍Ïÿ»x6ø9$# ÇÊÍÐÈ   (ال عمران ، 147)

و گام ها ما را استوار گردان و بر
گروه کافران پیروزمان کن.

$£Js9ur (#rã—tt/ šVqä9$yÚÏ9 ¾ÍnϊqãZã_ur (#qä9$s% !$oY­/u‘ ùø̍øùr& $uZøŠn=tã #ZŽö9|¹ ôMÎm7rOur $oYtB#y‰ø%r& $tRöÝÁR$#ur ’n?tã ÏQöqs)ø9$# šúï͍Ïÿ»x6ø9$# ÇËÎÉÈ   (بقره ، 250)

پروردگارا! صبر و شکیبایی به ما عطا
کن و قدم هایمان استوار ساز و بر گروه کافران پیروزمان فرما.

5.    ایمان به خداوند

ایمان داشته باشند، بی گمان خداوند
آنان را پیروز خواهد کرد چرا که خود وعده پیروزی به مومنان داده و هرگز وعده خدا
تخلف پذیر نیست.

ô‰s)s9ur $uZù=y™ö‘r& `ÏB y7Î=ö6s% ¸xߙ①4’n<Î) öNÎgÏBöqs% Oèdrâä!$yfsù ÏM»uZÉit7ø9$$Î/ $uZôJs)tFR$$sù z`ÏB tûïÏ%©!$# (#qãBtô_r& ( šc%x.ur $ˆ)ym $oYø‹n=tã çŽóÇnS tûüÏZÏB÷sßJø9$# ÇÍÐÈ   (روم ، 47)

و بر عهده ما است که مومنان را یاری
کنیم و پیروزشان نمائیم.

حال که رزمندگان عزیز ما دارای تمام
شرایط پیروزی هستند و هماره از درگاه خداوند متعال درخواست می کنند که خداوند آن
ها را بر دشمنان پیروز گرداند بدون شک پیروز نزدیک است و گرچه  ما دیگران و دنیا پرستان آن را دور می بینند
ولی از نظر خداوند نزدیک است گذشته از این که مومنین پیروزی را نه تنها در غلبه
مادی می بینند بلکه همین سربلندی عزت و افتخار و صدور انقلاب به سایر مناطق جهان و
ذلت و خواری دشمنان و از همه بالاتر ، رسیدن به مقام والای شهادت که هیچ مقامی
بالاتر از آن نیست تمام این ها پیروزی اسلام است و رزمندگان ما پیروزی را برای خود
نمی خواهند که برای دین خدا می خواهند و از این روی در هر حال پیروز هستند به امید
این که به ما پیروزی ظاهری نیز هر چه زودتر نائل شوند.

درود خدا براين ملت عظيم

بسم الله الرحمن الرحيم

بررسي و تحقيق پيرامو.ن اوضاع و
احوال عامه مردم در عصر ائمه معمصومين ، درعين حال که غم انگيزترين فاجعه تاريخ
بشري را ترسيم مي کند دريچه اي را براي براي روشن شدن بسياري از ابهامات در تاريخ
اسلام به روي ما مي گشايد.

نگاهي گذرا درنزديک به سي خطبه و
کلام امير المومنين (ع)در نهج البلاغه که در همين زمينه بيان شده علت اساسي عدم
موفقيت  کامل آن حضرت در رسيدن به اهداف
الهي  اش و پذيرفتن صلح بامعاويه سرانجام
شهادتش و در پي  آن صلح امام حسن (ع)با
معاويه و بدنبال آن به و قوع پيوستن حادثه کربلاو شهادت امام حسين (ع)و تبعيد ،
زنداني شدن و بالاخره شهادت ساير ائمه معصومين به خوبي روشن مي شود.

حضرت علي (ع)گذشته از معدود ياران
وفادار و سرداران فداکار ،توده مردمي را به همراه داشت که اکثر آنها بي فرهنگ .
سست عنصر بودند و آن حضرت در حاليکه از يک سو در سوگ ترور  و شهادت اصحاب راستين چون مالک اشتر،محمد بن
ابي بکر ،عمار ياسر و …

چشمي خونبار داشت، از سوي ديگر بي
وفايي، نامردمي وناسپاسي اکثريت مردم چنان سينه فراخ و روح باعظمتش را مي فشرد که
نموداري از اين داستان غم انگيز را در جاي جاي سخنان اندوهبار اين کاملترين انسان
بعد از پيغمبر اکرم درنهج البلاغه مي خوانيم که در اينجا فقط به چند  نمونه آن اشاره مي شود:

آن حضرت خطاب به مردم فرمود:« … و
تفرقکم عن حقکم ، فقبحا لکم و ترحا ..  يا
اشباه الرجال و لا رجال … قاتلکم الله لقد ملاتم قلبي قيحا .و شحنتم صدري غيظا
».

(نهج البلاغه خطبه 27)

… و پراکندگي شما در راه حق، پس
رويتان زشت و دلهايتان غمين باد… اي نامردهايي که از مردانگي اثري درشما نيست…
خدا بکشد شما رامرگ برشما باد که دلم رابسي چرکين کرديد و سينه ام را از خشم
آکنديد …

و در جاي ديگر مي فرمايد  « … اصبحت و الله لا اصدق قولکم و لا اطمع في
نصرکم و لا او عدالعدو بکم » ( نهج البلاغه حطبه 29)…بخدا صبح کر دم درحالي که
سخن و پيمانتان راباور نميکنم و به کمک شما طمع ندارم  و در مقابله با  دشمن روي شما حساب نميکنم…

و چه دردناک است اين فاجعه بزرگ
تاريخ ،يعني کفران بزرگترين نعمتي که خداوند بر بشريت ارزاني فرموده است آه که علي
از مردم دل بر مي کند. چنين با خداي خود سخن مي گويد: «اللهم اني قد مللتهم و
ملوني و سمتهم و سموني فابدلني بهم خيرا منهم 
و ابرلهم بي شرا مني »( نهج البلاغه خطبه25)خدايا من از ايشان بيزار  و خسته شده ام و انان و نيز از من ملول و سير
شده اند پس بهتر از ايشان را براي من جايگزين فرما و به جاي من شري رابراي اينان
بدل نما…

آيابراستي باوجود چنين مردمي پست و
فرومايه ،بشريت بهترين فرصت رابراي رشد و کمال و تحقق آرمانهاي بزرگ الهي از دست
نداد و ايا فکر  کرده ايم که اگرميليونها
انسان مومن و آگاهي که اکنون در کشور اسلامي ايران با عشق به همان علي ، هستي خود
را فداي اسلام مي کنند بجاي آن مردم نابخرد در رکاب حضرت امير (ع) يا اما حسن و
امام حسين و … حضور داشتند چه وضعي پيش مي امد . آيا بازهم معاويه مي توانست با
قراني بر سر نيزه همه چيز را به نفع خويش عوض کند 
و علي را مجبور به صلح کند. آيا باز هم امام حسن  محتبي (ع) مجبور به صلح مي شدو آيا امام حسين
(ع) بدانگونه درکربلا به شهادت مي رسيد . و‌آيا ديگر ائمه اطهار خانه نشين زنداني
،تبعيد و مسموم مي شدند و ..

و آيا اگر هر يک از امامان معصوم دراين
زمان بودند بااين همه مردم فداکار و ايثارگر در مقابل  دشمنان اسلام چگونه عمل مي کردند. جانهاي ما
فداي غربت و تنهايي تان اي خاندان پاک پيامبر . يا علي اگر تو در آن روزگار آنچنان
از مردم مي ناليدي امروز سلاله پاک تو خميني عزيز بر امت  قهرمان اسلام مي بالد. اگر آن روز مردم جمال
حقاني تورا مي ديدند و صداي دلنوازت مي شنيدند و دعوت ترا به جهاد، از زمستان به
تابستان ازتابستان به زمستان موکول مي کردند . سر انجام از امر تو سر مي پيچيدند و
تو راتنها مي گذاشتند امروز ملت مسلمان ايران بادر نورديدن مرزمکان و فاصله زمان
نداي حق طلبانه ات را لبيک گفته و به نبرد بي امان با ناکثين ، مارقين و قاسطين
قيام کرده و به عشق حسينيت و بانام زهرايت در صف راهيان کربلا و لشکريان قدس،
ميليون در راه خدا و دفاع از اسلام عزيز به پا خواسته و پيروزي ايمان  قدرت اسلام را بر کفر جهاني و تجهيزات نظامي
مدرن آنان به نمايش گذارده اند. امت مسلامان ايران در چارچوب  مرزهاي عقيدتي اسلام و اهداف جهانشمول آن
،مرزهاي جغرافيايي موهومي که بدست جباران در زمين خدا ايجاد شده در هم نورديدند و
طي عمليات پيروزمند و الفجر -8و 9 گامي بلند در راه  دفاع از اسلام بر داشته و سخت ترين ضربه را بر
پيکر باطل و کفر جهاني وارد ساختند.

سلام بر اين امت شهيد وو پر ور که
امام و پيشوايان  در طول 20 سال مبارزه
پيگيرش عليه بزرگترين قدرتهاي استکباري همواره بعد از خدا با اطمينان خاطر به انها
تکيه داشته و نه آن که هيچ شکوه و گلايه اي در تمام سخنان و پيامهايش از اين امت
رشيد يافت نمي شود بلکه همواره بالاترين تمجيدها تقديسها و ستايشها را از آنان
ابراز فرموده است.

رحمت خدا بر اين امت حزب الله که
برخلاف معادلات  و محاسبات دنيا پرستان هر
چه مستضعف تر باشند و هرچه سرمايه گذاري بيشتري براي انقلاب کرده اند و هرچه شهيد
و مجروح  بيشتري داده اند تمسک و پاي بندي  و ايثارشان افزونتر شده است و ملتي که اگر يک
روز با دستور مستقيم امام به خيابانها ميريختند. در مقابل مسلسلهاي شاه معدوم مي
ايستادند امروز بايک اشاره يکي از يارانش ميليون ميليون به خيابانها مي ريزند، به
جبهه مي روند و جان برکف براي نثار همه همت خود براي اسلام مهيا مي شوند  و بدينسان اين مردم بزرگترين مسئوليت تاريخ
رابر عهده دولت اسلامي براي تحقق بخشيدن به تامام آرمانهاي جهانشمول اسلام گذاشته
اند و …

اين مردم پرهيزکار به مصداق حريث «ان
اهل التقوي اخف اهل الدنيا مؤنة و اکثرهم معونة»- همانا تقوي پيشگان کم خرج ترين
مردم و پرکارترين و فداکارترين آنها هستند – در مقابل تمام اين فداکاريها با
کمترين نيازهاي اوليه مي سازند و هيچگونه توقع مادي از نظام جمهوري اسلامي ندارند
ولي آنچه مي خواهند اين ست که دولتمردان، مسئولين و کارگزاران جمهوري اسلامي که
اداره کشور را بعهده گرفته اند مبادا برعکس ياران و سرداران وفادار و پاکباخته
حضرت علي (ع) عمل کنند و مبادا با اختلاف و تنازع بين خود قلب پاک امام امت اين
فرزند راستين علي را به درد  آورند چرا که
اين تنها چيزي است که اين انقلاب را در معرض خطر 
قرار مي دهد و امام را آزرده خاطر مي کند.. اين مردم نمي خواهند که دولت با
دلارهاي نفتي اجناس  بيشتري را از خارج
وارد کند بلکه مي خواهند که ضمن برنامه ريزي کار براي خودکفايي کامل در توزيع آنچه
که موجود است عدالت رعايت شود.

بخدا قسم دولت خدمتگزار سنگين ترين
وظيفه رادر تاريخ بشريت بدوش گرفته است و 
فرداي قيامت نه باشعار که با محاسبه اي دقيق بايد پاسحگوي خدمت به بهترين
ملت تاريخ اسلام و بشريت باشد. والسلام

رحيميان

امام خميني ثابت واستوار از آغاز تا
کنون

نظام جمهوري اسلامي

«در جمهوري اسلامي ، زمامداران مردم
نمي توانند با سوء استفاده از مقام ، ثروت اندوزي کنند و يا در زندگي روزانه
امتيازي براي خود قائل شوند، بايد ضوابط اسلامي را در جامعه و در همه سطوح به دقت
رعايت کنند و حتي پاسدار آن باشند . دقيقا بايد به آراء عمومي در همه جا احترام
بگذارند و هيچگونه تسلط و يا دخالت  اجانب
را درسرنوشت مردم نبايد بپذيرند. مطبوعات در نشر 
همه حقايق و واقعيات آزادند . هر گونه اجتماعات و احزاب از طرف مردم در
صورتي که مصالح مردم را به خطر نيندازند آزادند و اسلام اين شئون، حد و مرز آن را
تعيين کرده است.»

11/8/57

« حکومت جمهوري اسلامي مو.رد نظر ما
از رويه پيامبر اکرم «ص» وامام علي (ع) الهام خواهد گرفت و متکي به آراء عمومي ملت
مي باشد ».

15/8/57

«در جمهوري اسلامي ظلم نيست ، در
جمهوري اسلامي زورگوئي نيست ،نمي تواند طبقه غني برطبه فقير زور بگويد، نمي توانند
استثمار کند، نمي تواند آنها را با اجر  کم
وادار به عملهاي زياد بکند».

12/1/58

«الان که جمهمري اسلامي را مي خواهيم
مستقر کنيم بايد حسابمان را از غرب جدا کنيم تا استقبال همه جانبه شود».

21/3/58

«مشي جمهوري اسلامي بايد اين باشد که
مردم را به هدايت کند».

15/4/59

«جمهوري اسلامي مي خواهد مطلبي را که
قرآن فرموده است و رسول خدا فرموده است ، در همه کشورها پياده کند وايران مقدمه آن
است . و مي خواهد به همه کشورها بفهماند که بناي اسلام بر برابري و برادري است  همه مسلامين يد واحده هستند بر ديگران».
5/10/59

« از خصوصيات جمهوري اسلامي است که
مردم خودشان در صحنه باشند و خودشان ناظر امور باشند ».

18/1/60

«جمهوري اسلامي مخالف ايده هاي
حيواني غرب زدگاني است که آزدي رابه شکل غربيش و حتي آزادي جنسي به حد فجيع آن و آزادي
مراکز فحشاء را طالبند».

15/3/60

«تمام مقصر جمهوري اسلامي اين است که
احکام اسامل رادر اين کشور پياده کند».

2/6/60

«جمهوري اسلامي ايران با آواي نه
شرقي ،نه غربي براي استقلال و ازادي .و جمهوري اسلامي بر پاخاست و انقلاب کرد و
پيروز شد ».

27/6/60

«مقصد ما از جمهوري اسلامي اين است
که جمهوري اي باشد که رسول خدا (ص)و.امام زمان (عج) آن رابپذيرند. اگر يک خدشه در
احکام اسلام واقع بشود،نه پيغمبر مي پذيرند. اگر يک خدشه در احکام اسلام واقع
شود.،نه پيغمبر مي پذيرد و نه امامان ما . بايد کوشش کنيم ، در عين حالي که سريع
قدم هاي بلند رابرداريم،تمام قدم ها بايد اسلامي باشد و رو به اسلام باشد ».

11/3/61

امام خمینی ثابت و استوار(نظام جمهوری اسلامی)

سرمقاله

دانستنیهائی از قرآن(شرایط پیروزی)

استفتائات                                                     
از امام خمینی دام ظله

علی موعود کعبه و شهید محراب

شناخت خداوند                                                آیت الله العظمی
منتظری

سخنان معصومین(آداب قرائت قرآن)

مهربانی به پدر و مادر                                       آیت الله
مشکینی

فطری بودن گرایش به خداوند                               آیت الله جواد
آملی

امن از مکرالله در کتاب و سنت                            آیت الله محمدی
گیلانی

تجدید بنای کعبه                                              حجة الاسلام و المسلمین رسولی
محلاتی

رهنمودهای علی(ع) به رزمندگان اسلام

حسین(ع) بر بالین شهدا

سنتهای جاهلی(چهارشنبه سوری و سیزده بدر)

آمادگی نظامی مردم تبریز                                    حجه الاسلام
و المسلمین موسوی تبریزی

راه رسیدن ملت مصر به پیروزی

حکایتی از والفجر هشت

انقلاب اسلامی لبنان از دیدگاه حزب الله

یاران امامان(مومن طاق)                                     سیدمحمد
جواد مهری

ساختار نظام اجرائی کشور                                   محمدرضا حافظ نیا

پاسخ به نامه ها

نگاهی به رویدادها

رهنمودهای امام و آیت الله العظمی منتظری

رهنمودها

امام خمینی :

*دراجرای حدود نباید ازآنچه که حق تعالی فرموده ، پائین
تریا زیادتر عمل شود.

9/5/64

*مقام ، خطیر است . بخدا باید پناه برد وازاواستمداد کرد.

*بیت المال مسلمین رابزرگ شمارید، عدالت رااجرا نمائید وبه
مردم ستمدیده خدمت کنید.

*خود راکنار بگذارید وخدا راتوجه کنید ، اگر این مسأله
درهرانسانی حل بشود همۀ مسائلش حل شدنی است .

14/6/64

*ما همه مرهون مردم هستیم ، باید خدمت کنیم وازمرحله لفظ
وشعار بیرون برویم .

*ضرورت دارد که همه نیروهای اسلامی درمقابل دشمن با یکدیگر
وحدت داشته باشند . بیرون رفتن از زیر تعهد قدرتهای بزرگ نمی شود الا اینکه ملت ،
دولت وهمه باهم باشند. 9/8/64

*ازقدرتها خوف نداشته باشید که قدرتی غیر ازقدرت حق تعالی
درکارنیست ، پابرجای بایستید که خدا باشما است .

*بتهائی که خود ملتها یا بعضی ازملتها باآدم می تراشند،
رفتنی هستند منتها ما حوصله مان کم است .

9/9/64

آیت الله العظمی منتظری :

*امروز حضور کمیته های انقلاب درمرزها برای مبارزه بامواد
مخدر ضروری است وحساسیت مرزها کمتر ازجبهه ها نیست .

*دخالت درزندگی شخصی افراد حتی ازروی خیرخواهی ، خلاف شرع
وبه زیان انقلاب است .

*یکی ازتوطئه هایی که درکنفرانس به اصطلاح اسلام شناسی
دردانشگاه اسرائیل مطرح شد ترویج فحشاء ومنکرات ، بخصوص مواد مخدر دربین جوانان
انقلابی کشور ما بوده است ، لذا باید بااین مسأله برخورد حساب شده واصولی شود.

14/10/64

*قضاوت باید دریک محیط فارغ وبه دور ازاحساسات وعصبانیت
باشد .

19/10/64

*همه مصیبت هائی که امروز متوجه مسلمانان جهان است ازسوی
برخی ازسران خود فروخته کشورهای اسلامی است .

21/10/64

*ازتنگ نظری هایی که موجب دلسردی ونگرانی نیروهای متعهد
علمی می شود پرهیز کنید.

22/10/64

*ملاک تقرب افراد وارزش اعمال نزد خداوند ، کثرت وکمیت کار
نیست ، بلکه کیفیت ومیزان تأثیر آن درافراد وجامعه می باشد.

28/10/64

آیت الله العظمی منتظری

*دراکثر روزنامه های خارجی آمده که انقلاب اسلامی ازراه
اقتصادی ونظامی آسیب پذیر نیست، مگر باجذب افراد به ظاهر انقلابی درارگانها وایجاد
نارضایتی وبدبینی بین مردم .

14/10/64

نگاهی به رویدادها

جنگ

*پادگان کولک درغرب رواندوز صبح امروز درحمله شکاری بمب
افکنهای ایران بمباران شد.

16/10/64

*حمله مذبوحانه دشمن به منظور تصرف جزیره مجنون به شدت
سرکوب شد.

*پادگان سید صادق توسط جنگنده ها ی ایران بمباران شد.

17/10/64

*درمنطقه عملیاتی «هورالعظیم »بادفع دوتک مذبوحانه دشمن
100نفر ازنیروهای بعثی کشته و22قایق آنان منهدم شد.

22/10/64

*25مسافر یک اتوبوس درحمله هوائی عراق به حومه گناوه شهید
ومجروح شدند.

*پادگان «درلوک»درعمق 100کیلومتری خاک عراق بمباران شد.

5/11/64

*جنایتکاران بعثی درمنطقه عملیاتی عین خوش چندین گلوله
شیمیائی پرتاب کردند.

*98تن ازهموطنان غیرنظامی دربمباران وحشیانه هواپیماهای
رژیم بعث ، درمریوان وسردشت شهید ومجروح شدند.

*جنگنده های تیز پرواز نیروی هوائی ایران ،
پادگان«رواندوز»عراق رابشدت بمباران کردند.

10/11/64

جهان اسلام

*رژیم مصر، برای جلب رضایت اسرائیل، سلیمان خاطر، سرباز
قهرمان سینا رابه شهادت رساند.

*بدنبال قیام مردم مسلمان سلیمانیه ومخالفت با سیاستهای
رژیم حاکم بغداد، این شهر به محاصره کامل نیروهای امنیتی رژیم صدام درآمد.

19/10/64

*دانشجویان مسلمان مصری مبارک رابه
آتش کشیدند .

21/10/64

*مردم پاکستان باشعار «درود برخمینی»و«مرگ برآمریکا»ازرئیس
جمهور کشورمان بنحو بی سابقه ای استقبال کردند.

*خبرگزاری فرانسه :هزاران مسلمان پاکستانی با فریاد مرگ
برآمریکا مقدم رئیس جمهوری اسلامی ایران را به هنگام ورود به اسلام آباد مشتاقانه
گرامی داشتند. فشار جمعیت به حدی بود که حتی دقایقی اتومبیل حامل ریاست جمهوری
اسلامی ایران وژنرال ضیاء الحق رئیس جمهور پاکستان رامتوقف ساخت .

24/10/64

*انقلابیون مسلمان عراقی درعملیاتی بانام سلیمان خاطر، مرکز
مخابرات نظامی بغداد را منفجر کردند.

25/10/64

*کلیه مساجد قاهره به محاصرۀ نیروهای امنیتی مصر درآمد.

*یک پایگاه نظامی رژیم صدام درسلیمانیه بدست انقلابیون
مسلمان کرد عراقی سقوط کرد.

29/10/64

*پلیس رژیم آفریقای جنوبی ، رئیس شورای فقه اسلامی این کشور
رادستگیر کرد.

3/11/64

*دومسلمان اهل عربستان مبلغ 7هزار دلار به جبهه های نبرد
هدیه کردند.

5/11/64

*یک سرباز مسلمان اردنی باگشودن آتش به سوی صهیونیست ها
چهار تن ازآنان راکشته ومجروح کرد.

10/11/64

اخبار جهان

*450تن افسر، پزشک ، مهندس، معلم ، ودانشجو درعراق بازداشت
شدند.

*شورشیان جنوب سودان شهر«تیرول»رااشغال کردند.

14/10/64

*مطبوعات یونان اخبار اعدام2000مسلمان عراقی رامنتشر کردند.

15/10/64

*وزیر امورخارجه عراق:اگرکشورهای خلیج فارس ازعراق حمایت
نکنند امنیت داخلی آنها برهم خواهد خورد.

*عرفات :سوریه ولیبی نمی گذارند من بااسرائیل صلح کنم .

16/10/64

*بدنبال تشدید احساسات ضدآمریکائی درمنطقه وواکنش لیبی ،
آمریکا اجرای عملیات نظامی علیه لیبی رامنفی دانست .

*طرح رژیم عراق برای ترور شخصیتهای سیاسی وامنیتی کشورهای
خلیج فارس فاش شد.

*20000کارگر اعتصابی معادن آفریقای جنوبی اخراج شدند.

17/10/64

*رجوی بانخست وزیر اسرائیل دیدارکرد.

18/10/64

*دانشجویان خشمگین مصری طی تظاهراتی مبارک راتهدید به مرگ
کردند.

*سفیرآمریکا درمصر، همزمان باشهادت سلیمان خاطروقیام مردم
این کشور استعفاء کرد.

*کلیه کشورهای اروپائی به درخواست ریگان برای تحریم اقتصادی
لیبی ، پاسخ منفی دادند.

19/10/64

*رزمندگان کرد مهمترین جاده عراق ـ ترکیه راقطع کردند.

21/10/64

*بدنبال افزایش هزینه های نظامی دولت ریگان، کسری بودجه
آمریکا درسال جاری به 220میلیارد دلار رسید .

24/10/64

*شش ناوجنگی آمریکا راهی مدیترانه شد.

25/10/64

*درگیریهای شرق بیروت بیش از 1200کشته وزخمی بجای گذاشت .

*آمریکا قطعنامه سازمان ملل علیه اسرائیل راکه به درخواست
لبنان وبخاطر جنایات اسرائیلی ها برپاشده بود، وتوکرد.

*مسئولان شهر شیفیلد انگلستان ، مانع برگزاری نمایشگاه
جنایات صدام درشهرها توسط هیأت ایرانی شدند.

*رژیم عراق 105سرباز عراقی رابجرم خودداری از حضور درجبهه
های جنگ درانظار عمومی تیر باران کرد.

28/10/64

*دراثر نبرد شدید دریمن جنوبی تعداد زیادی ازاتباع شوروی ،
فرانسه وانگلیس ازاین کشور خارج شدند.

29/10/64

*به نوشته روزنامه گاردین، کاخ سفید تحلیل گران سیاسی خودرا
مأمور فراگیری قرآن واصول اسلامی کرد!

*ارتش لسوتو ، بایک کودتا قدرت رادردست گرفت .

30/10/64

*دفتر هواپیمائی اسرائیل درمنچستر به زیرزمین انتقال یافت.

*گروههای طرفدار سوریه نیروهای وفاداربه امین جمیل راگلوله
باران کردند.

*یک وزیر مسلمان وارد کابینه چین شد.

1/11/64

*پلیس پاکستان 12تن ازدانشجویان این کشور رابجرم آتش زدن
پرچم آمریکا دستگیر کرد.

*آمریکا یک کارخانه سازنده گاز عصبی خردل وسلاحهای شیمیائی
دیگراحداث کرد.

2/11/64

*دولت سودان سفر اتباع خود رابه عراق ممنوع اعلام کرد.

3/11/64

*شورشیان یمن جنوبی نخست وزیر سابق رابه ریاست موقت کشور
برگزیدند.

5/11/64

*3 افسر سازمان اطلاعات رژیم صهیونیستی روز پنجشنبه درزئیر
کشته شدند.

*چریکهای ارتش مقاومت ملی اوگاندا پایتخت رابه تصرف خود
درآوردند.

6/11/64

*سفینه آمریکائی چالنجر با7 سرنشین ، 72ثانیه پس ازپرتاب
منفجر شد.

*دولت مالت سفارتخانه رژیم صهیونیستی دراین کشور راتعطیل
کرد.

*آخرین مواضع طرفداران علی ناصر محمد توسط نیروهای مسلح یمن
جنوبی درهم شکسته شد.

9/11/64

*به اعتراف سازمان عفو بین الملل ، مأموران رژیم عراق
300کودک 10تا14ساله رادرشهر سلیمانیه دستگیر کردند.

*هواپیماهای رژیم صهیونیستی سه اردوگاه آوارگان فلسطینی
درشهر صیدا راهدف راکت قراردادند.

*دانشگاههای سه شهر پاکستان بدنبال ناآرامی های دانشجوئی
تعطیل شد.

10/11/64

اختراع واکتشاف

*یک مبتکر شیرازی دستگاه مغناطیس چشمی «ای مگنت»ساخت .

*باران سنج درداخل کشور ساخته شد.

16/10/64

*دستگاههای وینچ هیدرولیک صیادی وشستشوی قطعات ظریف توسط
متخصصین کشورمان ساخته شد.

18/10/64

*مبتکر کردستانی دستگاه پرس شیلنگ هیدرولیک ساخت .

28/10/64

*برای اولین بار درایران سولفات منیزیوم صنعتی تولید شد.

29/10/64

*باکوشش کارکنان تلاشگر ایران دستگاه چاپ دورنگ کاغذهای
آلومینیومی ساخته شد.

30/10/64

*دومبتکر روستائی باهزینه ای کمتر از70هزار ریال موفق به
ساخت دستگاه پخت نان شدند.

1/11/64

*دستگاه برش نوار برای اولین بار درایران ساخته شد.

7/11/64

ضد انقلاب

*400کیلوتریاک درکویر شاهرود کشف شد .

16/10/64

*انفجار بمب دریکی ازخیابان های زاهدان 11تن رامجروح کرد.

*توسط جان برکفان کمیته وپرسنل فداکار ژاندارمری
1364کیلوگرم شیره تریاک ازقاچاقچیان مسلح درخاش کشف شد.

9/11/64

**************************************************************8

مجلد سال چهارم منتشر شد

به اطلاع کلیه خوانندگان عزیز «پاسداراسلام »می رساند
:بدنبال استقبال شایانی که ازمجلدهای اول ودوم وسوم بعمل آمده ، مجلد سال چهارم
بچاپ رسید .

علاقمندان می توانند مبلغ 100تومان بحساب 600بانک ملت شعبه
میدان شهداـ قم واریز وفیش آنرا به آدرس :قم ـ صندوق پستی 320ارسال نمایند تااقدام
شود.

ضمنا مجلد سال چهارم توسط نمایندگیهای «پاسداراسلام»درسراسر
کشور نیز توزیع می شود.

قابل توجه خوانندگان محترم مجله پاسدار اسلام

ازعلاقمندان ومشترکین محترم مجله پاسدار اسلام تقاضا میشود
پس ازواریز وجه نسبت به ارسال فیش بانکی واعلام شماره اشتراک اقدام نمایند. ضمنا
چنانچه دسترسی ببانک ندارند ازارسال وجه نقد بصورت عادی خودداری نموده وحتما وجه
نقد رابصورت بیمه پستی ارسال نمایند تامشکلی دراین زمینه رخ ندهد.

باتشکر ـ امور مشترکین

فرم تقاضای اشتراک

پاسداراسلام

خواهشمند است وجه اشتراک مجله پاسداراسلام رابه حساب جاری
600 بانک ملت شعبه میدان شهداء قم واریز وفیش بانکی راهمراه آدرس ومشخصات کامل خود
به دفتر مجله پاسدار اسلام ـ قم ـ صندوق پستی 320 ـ ارسال فرمائید .

تذکر :

1 ـ بهای اشتراک یک سال 600ریال ، دوسال 1200ریال است .

2ـ وجه اشتراک رامی توانید ازطریق تمام بانک های کشور به
حساب جاری فوق واریز نمائید.

3 ـ درصورتیکه به بانک دسترسی نداشتید وجه اشتراک راتوسط
اداره پست بیمه نمائید.

4 ـ احتیاج به بریدن این فرم نیست وکافی است مشخصات خودرا
بشرح زیر درنامه ای جداگانه نوشته وارسال نمائید.

5 ـ درصورت واریز به بانک حتما فیش بانکی ارسال شود.

اینجانب . . . . . . . . . . . . . . . . نام خانوادگی . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . شهرستان . . . . . . . . . . . . . . . . آدرس.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . مایلم به مدت . . . . . . . . . . . . .
سال ازشماره . . . . . . . . . . . . بامجله پاسدار اسلام مشترک شوم لذا مبلغ . .
. . . . . . . ریال توسط بانک . . . . . . . . . . . . . . به حسابجاری فوق واریز
وفیش بانکی رابه پیوست ارسال می دارم .

لطفا درموقع تمدید، شماره اشتراک راقید فرمائید

پاسخ به نامه ها

*آمریکا ـ برادر، رضا موسوی

برای اینکه پاسخ اعتراض آن افراد رابه دست آورید لازم است
کتابهای ارزشمندی راکه علمای شیعه دراین باره نوشته اند مطالعه کنید، ترجمه کتاب
الغدیر وکتابهای ارزشمند مرحوم آیت الله سید عبدالحسین شرف الدین (ره) رابه دقت بخوانید.

*رشت ـ برادر، حسن احمدی

سوال ازگناهان مردم درروز قیامت به معنای پرسش واستعلام
نیست ، چیزی برخداپوشیده نیست بلکه به معنای بازخواست وبه رخ کشیدن گناه است که
خود نوعی عقوبت می باشد .

*جبهه جنوب ـ برادرزینلی

1ـ گناه نباید شماراازنماز ورازونیاز دلسرد کند، بلکه باید
انگیزه بیشتری برای تضرع درشما بوجود آورد .

2ـ سعی کنید شب زودتر بخوابید وقبل ازفجر بیدارشوید، نمازشب
درآخر شب افضل است.

*اهوازـ برادر، الف ـ دـ م ـ ح ـ م

1ـ به احکام شریعت ودستورات مذهبی عمل کنید وپیروی
ازگروههای منحرف که راه باطل راپیش گرفته اند، هرچند خود را اهل حق می خوانند،
نکنید ، رضایت پدر ومادردرپیروی ازدین واحکام خدا معتبر نیست، آنها شماراازعذاب
خدانجات نخواهند داد.

2ـ ازدواج کنید ونگران نباشید .

*خوی ـ برادر، زـ خ ـ پ ـامینی

اشتباه شما این است که این مجله رامربوط به سپاه پاسداران
دانسته اید وشکایت خود رابرای ما ارسال نموده اید، مانند شما بسیارند برادران
وخواهرانی که اشتباها تصور می کنند که این مجله ارگان سپاه است، لطفا مطلب خود
رابامسئولین سپاه درمیان بگذارید.

*جبهه جنوب ـ برادر، ج ـ 1ـ کاویانی

شما بااختیار خودتان ازدواج کرده اید، ارتباطی باسحر وجادو
وغیره ندارد ، پدرومادر شرعا حق اجبار فرزند رابه ازدواج باشخص معینی ندارند،
نصیحت ما این است که با همسر خویش بسازید واوراطلاق ندهید.

*پل دختر ـ خواهر، زـ س ـ رـ 2/19

1ـ اگرخواهران دررفت وآمدهای خود متانت ووقار رانگه دارند،
هرزگان جرات جسارت به آنها رانخواهند داشت ، بهرحال اگر فرضا هرزه ای جسارت کرد
وقار خودرا ازدست ندهید وباپاسخ زشت ترخود راسبک نکنید وبدانید اوهمین رامیخواهد.

2ـ بهتراست درقالی بافی وسایر کارهای مادردراوقات فراغت
اوراکمک کنید ولی واجب نیست بخصوص اگر باکارواجبی مزاحم باشد، دراینصورت توقع
مادربی جا ونارضایتی اوازاین جهت اثرندارد ، شما سعی کنید درجهت دیگر دل اورابدست
آورید ، اورااحترام ودرمقابلش تواضع کنید.

3 ـ انسان نباید آرزوهای دورودراز برای خود ترسیم کند
واوقات فراغت خودراصرف این خیالات نماید، رسیدن بهر هدفی ازراه طبیعی متعارف آن
میسراست ودعا نیز درصورتی که صلاح باشد توفیق آوراست ، ولی تنها به دعا اکتفا کردن
راه چاره نیست، مگر اینکه راه چاره ای نباشد وانسان ازنظر عوامل طبیعی درمانده شده
باشد وبهر حال درمورد آن خواسته شما دعا مؤثر است.

4 ـ آن حالت که احساس می کنید طبیعی است ومستوجب غسل نیست.

*تهران ـ برادر، ساعی ـ416

اـ زدودن موهای زائد بدن باهروسیله ای باشد اشکال ندارد.

2 ـ بانصیحت باتهدید اوراازخود برانید، مواظب حرکات
خودباشید که این امربسیار خطرناک است ودردنیا وآخرت رسوائی وگرفتاری وعقاب سخت
دارد.

*جبهه جنوب ـ برادر، م ـ ع ـ ف ـ گراشی 128

1ـ درمورد سوال شما که ازاول قصد ده روزماندن داشتید وپس
ازشش روز محل راترک کردید . روزه ای که گرفته اید صحیح است .

2ـ روزه قضا شده ازسال گذشته راتا قبل ازرمضان سال دوم قضا
کنید که اگر تاخیر افتاد کفاره دارد.

3ـ درمسافرت نمی توان روزه قضاگرفت.

*جبهه غرب ـ برادر. س ـ ذ ـ ق. 14.

*ارومیه ـ برادرم . د

به پزشک بیماریهای مقاربتی مراجعه نمائید.

*اهوازـ برادر، 1ـ ج ـ گ ـ ل ـ ف:

*شیراز ـ برادر، س ـ ش ـ ز:

*اصفهان ـ برادر، الف ـ ب ـ گ ـ

*رفسنجان ـ ح ـ غ ـ *شهرری ـ برادر منجمی *

دزفول ـ برادر، ح ـ ن.       *برادرج ـ س ـ 82ـ 81

*شهرضا ـ برادر، ع ـ م ـ ش:

ازدواج شما صحیح است.

*دیوان دره ـ برادرجان شاکی

سؤال شما درباره آیه 6 سوره مائده است که خداوند فرموده
«الی المرافق»یعنی تاآرنجها پس چرا مادستها راازآرنج می شوییم؟ پاسخ این است که
ازنظرادبیات عرب هرگاه درجمله ، مبتدا ومنتهای چیزی ذکرشود، ظهور درترتیب دارد.
مثلا اگر فرموده بود «فاغسلوا وجوهکم وایدیکم من الاصابع الی المرافق»ظاهر آیه
همین بود که باید ازانگشتان شروع وبه آرنج خاتمه یابد ولی اگر تنها منتها ی چیزی
ذکر شود ظهور درتحدید وتعیین مرز دارد.

بنابراین ظاهرمعنای آیه این است که حد شستن دست تا آرنج است
، چون دست مبهم است ممکن است مراد تامچ یا تاآرنج یا تا آخر بازو باشد ، کلمۀ «الی
المرافق»مشخص می کند که حدود شستن تا آرنج است، بنابراین آیه ازنظر ترتیب شستن
توضیحی نداده است وآنرا باید ازروایات استفاده کرد.

*اهوازـ برادر، م ـ دـ ن ـ دـ 13

*سیرجان برادرح . ح. ر

اگر ازآن کاردست بردارید به حال طبیعی خود بازخواهید گشت
وبرای ازدواجتان ضرری نخواهد داشت.

*یزد ـ برادر، م ـ حسن ـ ز

نگاههای شما حرام است ، خجالت راکنار بگذارید وباخانواده
خود صحبت کنید ودرامر ازدواج هرچه زودتر اقدام نمائید.

*جبهه جنوب ـ برادر، احمد ـ م ـ ق

1ـ دیگران سخنان کفرآمیز گفته اند وشما شنیده اید ، اکنون
که درذهن شما خطور می کند متنفر می شوید وگمان می کنید گناهی برشما هست، خیر !
تصور کفر، کفرنیست ، هرگاه به یاد آن سخنان افتادید بگوئید «سبحان الله عما یصفون
»خدا منزه است از آنچه آنان می گویند.

2ـ ماتعبیر خواب نمی دانیم .

*اهوازـ برادر محمد رضا ـ ش ـ ن

اگر آن عادت راترک کنید می توانید به آینده خود امیدوار
باشید .

*تویسرکان ـ خواهر ، راضیه ـ ج

غسل ندارد.

*برادر، الف ـ ی ـ س ـ ی .

جریان آن نابکار رابا پدر درمیان بگذارید .

*برادر، ق ـ م ـ گ

به نظر ما بهتر است ایشان راطلاق ندهید وبرای فرزند دوباره
ازدواج کنید ، واگر نمی توانید هردو را اداره کنید مانعی ازطلاق دادن ایشان نیست .

*زاهدان ـ برادر، حسینعلی جعفری

حرام نیست وعقد دوم اثری ندارد وپس ازعقد، اجازه پدرومادر
لازم نیست.

*جبهه مهران ـ برادر، ن ـ ض ـ لام

البته نباید ساکت باشید که حق شما راپایمال کنند ولی شرائط
راملاحظه کنید ونظم رارعایت نمائید. به مسئولین بالاتر ازهرراهی که می توانید مطلب
خودرابرسانید.

*اهواز ـ برادر، م ـ ن ـ 72

باهمه اینها، بامادرتان خوشرفتاری کنید ومطمئن باشید، اجر
شما باخدااست.

*شهر بابک ـ برادر علی اصغر محبی

هزاران مساله فقهی درباره نماز وروزه وغیره هست که درقرآن
ذکری ازآن به میان نیامده است ، اگر بخواهیم در مورد هر کدام از آنها دلیل فقهی آن
را در مجله ذکر کنیم ، مجله تبدیل به کتاب «جواهر الکلام» خواهد شد!و تازه قابل
استفاده شما نیز نمی باشد.

*شهریارـ برادر، م- ص ـ ف

همان که دوست دارید آدم خوبی باشید ، نشان می دهد که دعای
کمیل اثر خود را کرده است. ناامید نباشید ، البته اینکه خود را آدم خوبی نمی دانید
صفت خوبی است انسان هر چه توبه کند و عبادت انجام دهد ، نباید از خود راضی و از
گناهان خویش غافل باشد.

*کنگاورـ برادر ، ع ـ ا ـ ش ـ ق

مؤمن نباید برای از دست دادن یک مقصود دنیوی ومادی اینقدر
زبون وضعیف بشود که آماده خودکشی باشد!این تنها ازضعف نفس وایمان ناشی می شود،
گذشته ازاین شما باید ازآن مورد به کلی صرف نظر کنید، زیرا اوازدواج کرده ودرحریم
دیگری است، حدود ومرزهای الهی رانگه دارید وازخدا بترسید، زندگی رابرخود وخانواده
خود تلخ نکنید وبه آنچه نصیب شما شده وخوداقدام کرده اید باتوجه به اینکه هیچ نقصی
دراونیست راضی باشید، مگر دردعاهای کمیل نمی خوانید«وتجعلنی بقسمک راضیا قانعا».

*تهران ـ خواهر، م ـ م ـ م ـ م ـ

1ـ آن حالت ناشی ازحیای شمااست ویک امر طبیعی است .

2ـما نه تنها کتابی رادراین زمینه به شما معرفی نمی کنیم
بلکه شما را ازخواندن آنها برحذر می داریم .

3ـ درصفات خوب ومقامات معنوی خود رابا بهتر وبالاتر ازخود
مقایسه کنید تاغرور شما را نگیرد، بلکه احساس کوچکی وسعی دربهترشدن داشته باشید
وخود رابابدان و افراد معمولي مقايسه نکنيد تا خود را بالاتر ببینید، وبجای سعی
درپیشرفت آنچه دارید نیزازدست بدهید.

*داراب ـ خواهر، ط ـ ص ـ ن

ازنامه شما پیداست که پدرومادر خوب ومتدینی دارید ولی مانند
بسیاری ازمردم دچار این اشتباهند که میان دختر وپسر خود تبعیض ناروا قائل می شوند
با اینکه طبق روایات اهل بیت (ع)باید به دختر خویش بیش ازپسر اظهار لطف ومحبت
کنند، شکایت شما ازاین تبعیض گرچه حق است ولی شما بیش ازحد حساسید ، شما باید
برآسایشی که درکنار پدرومادرتان دارید ، شکر گزار باشید وتوجه کنید به آن نوجوانان
بسیاری که درسن شما ازچنین آسایشی محروم اند، ازآن احساسی هم که نسبت به برادر
دارید بپرهیزید که این نوعی حسادت است ، به پدرومادر اینقدر بدبین نباشید، آنچه به
شما مي گويند از روي شفقت ومهرباني است، در رابطه با چادر ونوع پوشش از مخالفت با
آنها بپرهیزید این به صلاح دنیا وآخرت شما است. ازآن ورزشهائی که آنها صلاح نمی
دانند اجتناب کنید که آنها بهتر صلاح شمارا می دانند وبدون شک خیرخواه شما هستند.

*برادر، ح ـ ن ـ10

1ـ ماآنچه جستجو کردیم حدیث «علماء امتی افضل من انبیاء بنی
اسرائیل »رانیافتیم ، بلکه حدیث «کانبیاء. . . »آمده است. درتوجیه این حدیث برخی
گفته اند:منظور ازعلماء ، ائمه علیهم السلام می باشد وبعضی گفته اند:منظورازانبیا،
دراین حدیث ، انبیاء اولوالعزم نیست ، بلکه انبیائی است که وظیفه آنها تبلیغ شریعت
اولوالعزم بوده وبااین سخن ، رسول اکرم (ص)اعلام نموده است که :بانبوت من ، زمان
نبوتهائی که تنها جنبۀ تبلیغ برای انبیای اولوالعزم داشته ، تمام شده ودیگر وظیفه
تبلیغ به عهدۀ علمای امت من است . برای توضیح بیشتر به جزوۀ«ختم نبوت»نوشته استاد
شهید مطهری ـ که درذیل کتاب «پیامبرامی»چاپ شده ـ مراجعه نمائید .

2ـ منظور ازجمله «وان بغی علیه صبر»که درخطبه همام آمده
است، ظلمای شخصی است نه ظلمهای اجتماعی . ودراین مورد خداوند درقرآن نیز عفو وگذشت
وصبر رابهترازانتقام دانسته است .

*رشت ـ برادرمحبوب روستا

مسائلی که دررساله حضرت امام دام ظله احتیاط واجب دارد
ودرهمان مورد، حضرت آیة الله العظمی منتظری فتوائی برخلاف آن احتیاط دارند، می
توانید به آن احتیاط واجب عمل کنید ومی توانید به فتوای ایشان عمل نمائید ولی
درموردی که حضرت امام فتوا دارند، برای مقلد ایشان ، رجوع به غیر جایز نیست .

*بجستان ـ برادر، ح ـ ن ـ م ـ ه

1ـ اگر درتربیت نو نهالان هدایت نوجوانان موفق باشید
ازبهترین اعمال صالحه است وبدون شک درقبولی توبه شما موثر است ، درروایت است که
اگر سبب هدایت یک نفربشوی ، ازآنچه آفتاب براو می تابد برای تو بهتر است .

2ـ شما سالمید، نگران نباشید، ازنظر سنی اگر ازدواج دیر
نشده باشد، زود نیست .

3ـ آن آب پاک است وضو وغسل نمی خواهد.

*دزفول ـ برادر، شکوری

1ـ شما باید درمرخصی روزه ها رابگیرید، مبادرت به قضای روزه
تاقبل ازرمضان بنابراحتیاط، واجب است وپدرومادر حق ندارند منع کنند وشما هم نباید
به خواهش یا دستور پدرومادر درمقابل حکم خدا اهمیتی بدهید ، واگر تارمضان بعد
نگرفتید علاوه برقضا ، کفاره تاخیر واجب می شود یعنی ـ750 گرم غذا به یک فقیر برای
هرروز.

2ـ آن لباسهائی راکه ازآنها اعراض کرده اند می توانید
بردارید.

*کوهدشت لرستان ـ برادر، س ـ محمدی

1ـ ازدواج دوبرابر بادوخواهر اشکالی ندارد ونظیر آن بسیار
است .

2ـ شما می توانید به جبهه بروید ورضایت پدر لازم نیست .

3ـ سبیل رابلند گذاشتن مکروه است وعکس های منسوب به امیرالمؤمنین
(ع)ساختگی است و واقعیت ندارد.

*برادر، م ـ الیاس

می توانید اورابا نصیحت وارشاد وپرکردن خلای که احساس می
کند ازراه دوستی ومهربانی ، هدایت کنید . واگر نشد اورا تهدید کنید که وضع اورابه
مقامات انتظامی گزارش خواهید کرد.

*پایگاه حمزه ـ برادر، حصیری

بردن هرگونه وسائل رزمی که ازبیت المال مسلمین است به خانه
برای آزمایشهای شخصی، گذشته ازخطراتی که دربردارد، دزدی وحرام است .

*کاشان ـ برادر، ع ـ محمودی

1ـ باترک آن عمل، سلامت خود رابازخواهید یافت ازدواج
کنیدونگران نباشید.

2ـ دروغی که برای نجات خود ازدست یک انسان تجاوزگر می گوئید
اشکال ندارد.

*رودبار زیتون ـ خواهر، س ـ ا ـ رـ دـ س

نصیحت مادرتان رابپذیرید هنوز برای شما زود است که چنین
تصمیمی بگیرید.

*عطا آباد گرگان ـ برادر، ی ـ رـ م

1ـ ازآن مورد به کلی صرف نظر کنید که مناسب شما نیست.

2ـ چگونه است که مهاجرین دراین کشورکار پیدامی کنند وبعضی
ازجوانان ماشکایت ازبیکاری دارند؟ شک نیست که این مربوط به خود آنهااست که کار
رامنحصر درمیزاداری می دانند وگرنه کار هست وتاکار هست بیکاری برای مرد ننگ وعار
است.

*برادر، رحیم ابدالی

باخواهر رضاعی نمی توان ازدواج کرد، مسائل آن را به تفصیل درتوضیح
المسائل بخش «احکام شیر دادن»بخوانید.

*برادر ، ح ـ م ـرـ د

ازدواج بااواشکالی ندارد ولی باوصفی که نوشته اید به صلاح
شما نیست.

*اصفهان ـ برادر، رضاـ الف

توبه کنید، راهی را که پیش گرفته اید ادامه دهید وبه لطف
خداوند مهربان امیدوار باشید، خود رابه دادگاه معرفی نکنید وگناه خود رابه کسی
بازگو نکنید.

*جبهه جنوب ـ برادر، ع ـ ط ـ وـ م ـ ت ـ وبرادر، الف ـ ن ـ
ل ـ رـ وـ

ازمرخصیها استفاده کنید صبروتحمل داشته باشید این هم نوعی
جهاد ومبارزه بانفس است. ضمنا این عذرها مجوز گناه نیست.

*سنندج ـ خواهر ، ش ـ خ

می دانید کار شما گناه است ومی دانید خواسته شما احمقانه
است. بنابراین دیگر جای سئوال نیست ازماچه راهنمائی می خواهید؟ راهنمائی برای کسی
است که راه نمی بیند نه آن که می بیند وعمدا برلب پرتگاه حرکت می کند. خواهر !این
روشی که پیش گرفته ای رسوائی دنیا وبدبختی آخرت رادرپی دارد. تازه اگر هم به مقصود
برسی، بعد ازاین همه ذلت که برای خود فراهم ساخته ای مطمئن باش زندگی آرام ولذت
بخشی درانتظارت نیست زیرااین تمایلات آتشین درهمان روزهای اول به سردی می گراید
وچون ازدواج ازروی بینش وتفکر نبوده زیربنائی که ضامن تداوم آن باشد ندارد وبه
همین دلیل اکثر ازدواجهائی که براساس عشقهای خیابانی بناشده است ، به جدائی منتهی
می شود . فورا دست ازاین کاربردارید وخواستگاران مؤمن ومناسبی که می آیند رد نکنید
.

*بهار همدان ـ برادر، م ـ ج ـ م رستگار

نگران نباشید معنای آن حدیث این است که آن بی احتیاطی
پدرومادر درروحیه فرزند تاثیر دارد ، نه اینکه حتما سبب انحراف می شود ، بلکه
تاثیر مشاهده آن حالت درروحیه شما قطعی است ، وخودتان هم اکنون آن را احساس می
نمائید ولی این هم مانند سایر عوامل که درگمراهی انسان تأثیر دارد قابل مقاومت
ودفع است.

*فردوس ـ برادر، مجید ـ ح

اشکالی ندارد ولی آن کاررانکنید که مضراست

*مراغه ـ برادر، ع ـ ف

هیچ اشکالی ندارد ولی آن کاررانکنید که مضراست

*مراغه برادر، ع ـ ف

هیچ اشکالی ندارد نگران نباشید

*شیراز ـ برادر، خ ـ م ـ ش ـ وـ م 171

بدون معطلی اقدام نمائید ولی باخود اوصحبت نکنید، بلکه طبق
متعارف ازپدرومادرخود بخواهید رسما ازپدرش خواستگاری کنند.

*فردوس ـ برادر، ح ـ ی

1ـ اگر می توانید دوخانواده رااداره کنید، ازدواج مجدد شما
شرعا اشکال ندارد واگر می خواهید همسر اول خود رابه دلیل پیروی ازهوی وهوس طلاق
دهید، آن هم بدون هیچ نقص وعیبی دراو، ماشما راازاین کار بر حذرمی داریم . بدانید
اگر هر روز به دنبال این چشم ، بخواهید همسری رابگیرید یا عوض کنید!

2ـ حکم خداچراندارد.

*شیرازـ برادر ، ف ـ ج

خدا راشکر که بازهم ایمان ، کارخود راکردوشما راازآن عمل
زشت وخطرناک نجات داد، توبه کنید وازدرگاه خداوند باخواهش والتماس ارخواست عفو
نمائید وگذشته راجبران کنید، به لطف خداامیدوار باشید، ایشان رانیزنصیحت کنید که
مبادا برخورد شما موجب گمراهی وتباهی اوشود . خود رابه دادگاه معرفی نکنید، وموضوع
رابا هیچ کس درمیان نگذارید ، چیزی بجز توبه ، برهر دوی شما واجب نیست .

*اهواز ـ برادر، ف ـ ب ـ ش ـ ن

توبه کنید وتا می توانید بجبران آن اعمال درراه خیر وصلاح
جامعه قدم بردارید وبه لطف خداامیدوار باشید اوکه تاکنون شمارارسوا نکرده مهربانتر
ازاین است که توبه شما رانپذیرد ولی درهدایت آن افراد سعی کامل داشته باشید،
ازآنان لازم نیست حلالیت بخواهید ولی اگر می توانید درازدواج آنها نقش داشته باشید
دراین امر تسریع کنید .

*سنقر کلیائی ـ برادر، الف ـ صدری ـ ح ـ رـ اـ س

به دادگاه مدنی خاص شکایت کنید.

*اهوازـ برادر، م ـ ز

باآن کس که تمایل دارید ازدواج کنید ، البته آن مورد که
پدرومادرشما مایلند وهمسر جوانش شهید شده است بدون شک اولویت دارد ولی درصورتی که
شما نیز تمایل داشته باشید.

*اهوازـ برادر ، ج ـ ح ـ م ـ ن ـ رـ ص

رضایت پدردختر دراصل ازدواج شرط است ولی درتعیین مهر ، اوحق
دخالت ندارد، مهر باتوافق پسر ودختر معین می شود، به دادگاه مدنی شکایت کنید.

*سومار ـ برادر، ب ـ آ:

توبه کنید خداوند می بخشد ان شاءالله . اکنون تکلیفی بیش
ازاین برشما نیست .

*اصفهان ـ برادر، سید رضا رجائی طباطبائی

آن ازدواج بسیار خوب ومناسب وان شاءالله مورد رضایت خداوند
متعال است . موفق باشید.

*اهواز ـ برادر، ق ـ م ـ گ :

به یاوه گوئیهای آن مردم اعتنا نکنید . ازدواج برادرکوچکتر
قبل ازبزرگتر هیچ اشکالی ندارد ودرشرایطی مانند شرایط شما واجب است . شما که
حاضرید به هرکاری حتی خودکشی دست بزنید یک بارهم تصمیم بگیرید که برای سخن این وآن
ارزشی قائل نشوید.

*مشهد ـ برادر، رـ ه :

مطلبی که شما رانگران کرده چیزی نیست که دلیل قانع کننده ای
برای طلاق باشد. اگر توضیح خواستید آدرس بدهید.

*کوهبان کرمان – خواتهر، ضديقه – م:

پدرشما حق ندارد در تعيين اندازه مهر دخالت کند. مهر با
توافق دختر و پسر معين مي شود . به دادگاه مدني شکايت کنيد. اگر توضيح بيشتري
خواستيد آدرس ديگري بدهيد.

*ایذه ـ برادرالف ـ ف :

آری برادر! حق باآنهااست وشما اشتباه کردید که یک مسلمان
رابه توهم باطل متهم کردید . آنچه موجب این تهمت شده توهمی بیش نیست. اگر توضیح
خواستیدآدرس بدهید .

*تهران ـ برادر، م ـ 2000ـ م ـ2000

رنجنامۀ شما سخت ما رامتأثرساخت. البته می دانید که ازما
کاری ساخته نیست بجز گفتن ومنعکس کردن ولی بدلیل حساسیت بعضی مطالب ، تنها به طور
خصوصی بابرخی ازمسئولین درمیان خواهیم گذاشت ان شاءالله .

*شهر بابک ـ برادر، رـ الف ـ پ

1ـ درتحریر الوسیله است :اگر پسر ختنه شده متولد شد ، ختنه
کردن ساقط می شود؛ گرچه مستحب است تیغ برموضع بمالند تابه سنت عمل شده باشد.
(جلد2ـ ص 311)

2ـ سجین :صیغه مبالغه ازسجن به معنای زندان است وظاهرا
کنایه ازجهنم باشد. وعلیّین ، صیغه مبالغه ازعلو است وکنایه ازدرجات عالیه بهشت
ومقامات قرب الی الله می باشد . واما گفتۀ آن شخص که خداوند نمی خواهد معنای این
دورابدانند، ناشی ازاشتباه ایشان درفهم این آیه است. «وما ادریک ما
سجین»وهمچنین«وما ادریک ماعلیون »، این «ما»نافیه نیست بلکه استفهامیه است ؛ یعنی
چه می دانی که سجین چیست ؟ ونظیر این جمله درقرآن زیادآمده است ودرمقام بزرگ جلوه
دادن مطلب است . واما آن حدیث که درکافی آمده، ازنظر سند ضعیف است وازنظر معنی
مانند سایر اخبار طینت ، جزء متشابهات اخباراست که بحث درتفسیر یا تاویل آنها مفصل
است ودراینجا نمی گنجد.

3 ـ درآن بیماری که مجبورخوردن روزه است ، گفتۀ پزشک لازم
نیست. اگرخودتان احساس ضررکنید یا خوف آن را داشته باشید، درصورتی که منشأ عقلائی
داشته باشد (یعنی ازروی تخیل ووسوسه نباشد) . تحریر الوسیله ، جلداول ـ ص 293

*خمین ـ برادر ، خ ـ ی

توضیح نداده اید که مشکل شما چیست ، زن حساس واحساساتی است
، باید اشتباهات اورانادیده بگیرید وهمیشه محبتها وخدمتهای اورابه یاد داشته باشید
وازاو تشکر نمائید، بامحبت ومهربانی می توانید زندگی خودراشیرین کنید . تندی
وخشونت نتیجه ای جز پشیمانی ندارد، خداوند خانه پرمهر ومحبت رادوست دارد وبه آن
نظر لطف می کند وخانه ای که همیشه جای نزاع وکشمکش است از رحمت خدابدور است ، آیا
همین کافی نیست که دراخلاق خود تجدید نظرکنید ، طبق روایات کسی که باخانواده اش
بداخلاقی کند درقبر مورد فشار قرار می گیرد حتی اگر مؤمن وعابد باشد.

*اسلام آباد غرب ـ برادر، رـ س ـ گ ـ م

رفتن شما به آنجا مانعی ندارد ولی باید برای نماز غسل کنید،
غسل احتیاج به حمام ندارد، بایک سطل آب درهر پناهگاه می توانید غسل کنید. بهرحال
خجالت عذرنیست ولی اگر به هیچ وجه ممکن نبود، تیمم کافی است.

*برادر، الف ـ ب ـ پ ـ555ـ111

توبه کنید وگذشته خود رابااعمال صالحه جبران نمائید وبه لطف
ورحمت الهی امیدوارباشید وخدا را شکر کنید که تاکنون براین همه گناه شما سرپوش
نهاده است واینهمه لطف فرموده است، قدراین نعمت رابدانید وشکر عملی آن راکه عبادت
خالص وخدمت به خلق خدااست انجام دهید. امیداست آینده خوبی داشته باشید.

*خرم آباد لرستان ـ برادر، ع ـ ظ

جای تعجب است که شما همسری راکه ازلحاظ اخلاق وحجاب ودیانت
مورد رضایت است به دلیل اینکه به کارهای منزل کم اهمیت می دهد، می خواهید طلاق
دهید؟ !این کفران نعمت است ، آیا نمی دانید که او به هیچ وجه مجبور نیست کارمنزل
راانجام دهد، واگر همسران ماکار منزل راانجام می دهند منتی است که برما دارند.
ازیکی علمای بزرگ نقل شده است که هیچ گاه درمنزل دستور نمی داد ومثلا اگر درسفره
کمبودی بود فقط می گفت : چنین کمبودی هست ونمی گفت :آنرا بیاورید، خلاصه شما به
ناحق ازهمسرتان آزرده شده اید، مقاله حقوق همسران رادرشماره 33 بخوانید، .

*محلات ـ برادر، م ـ ح ـ د ـ ر

1ـ آن دونفر گناه کبیره مرتکب شده اند وباید توبه کنند.

2ـ پولی که درراه خدا انفاق کنید جای خمس را نمی گیرد.

3ـ قضای نمازهای گذشته رادرهروقت ازشبانه روز می توانید انجام
دهید.

4ـ گوش دادن به موسیقی وغنا بهر انگیزه ای باشد، حرام است .

*علی آباد کتول ـ برادر، م ـ اـ ز

1ـ ازمنزل پدرومادر جداشوید هیچ اشکالی ندارد.

2ـ می توانید همسرتان راازرفتن بخانه پدرمنع کنید.

3ـ پدرومادرهمسرتان حق ندارند درامور زندگی شما دخالت کنند.

4ـ ازپیشنهاد شما متشکریم ولی بما ربطی ندارد.

*سنندج ـ برادر، م ـ ج ـ ی

بدون شک آن نزاعها که اساس خانواده رابرهم زده ناشی ازاین
است که همسرتان راملزم کرده اید درخانه پدرومادرتان زندگی کند، درصورتی که حق دارد
مطالبه منزل مستقل کند، وشما باید درصورت امکان برای اوفراهم سازید، واگر امکان
ندارد، درایام ماموریت اورابخانه پدرش بفرستید تادرگیری پیش نیاید.

*خوزستان ـ برادر، الف ـ ج ـ س

ظاهرا راه ساده ای برای ازبین بردن آثار خالکوبی نیست . به
پزشک جراحی پلاستیکی مراجعه کنید.

*جبهه جنوب ـ برادر، حسینعلی فهیمی

اجرت گرفتن برخواندن قرآن برای اموات جایز است .

*تهران ـ, برادر ، سعید ـ م ـ س

اگر پس ازجنابت وقبل ازغسل حدث اصغر سربزند غسل کافی است
ووضو لازم نیست.

*شوشتر ـ برادر، سعید ـ م ـ س

خودکشی برای کسی که گناهی انجام داده که مستوجب اعدام است،
جایزنیست وگناهی است بزرگ تنها راه رهائی ، بازگشت وتوبه است. گناه هرچه بزرگ باشد
باتوبه قابل بخشش است ناامید نباشید . خود رابه دادگاه معرفی نکنید وتنها گناه خود
راباخدای خود درمیان بگذارید.

*ماهشهر ـ خواهر، ع ـ ع

شما یقین ندارید عین مال یاغذائی که دراختیار شما قرار می
گیرند ازراه حرام به دست آمده است ، بنابراین اشکالی نداردولازم نیست تحقیق کنید .

*باختران ـ برادر، ح ـ 6ـ د ـ ن

ازحادثه ناگواری که برای شما رخ داده متأسفیم ولی یک نکته
راباید متوجه باشید که منشأ همه آن گرفتاریها اشتباه شما است . می گوئید آیا برای
یک اشتباه اینهمه گرفتاری؟ !آری بایک اشتباه راننده ، ماشینی به قعر دره می رود ،
ویک لحظه هوسرانی یک عمر پشیمانی دارد . به فرموده امیر مؤمنان (ع)چه بسا یک لقمه
غذا که انسان راازخوردن غذاهای بسیار ومورد علاقه محروم می سازد، کسی که به دلیل
زنا یا لواط اعدام می شود، یک اشتباه کرده است ، کلاه خود راقاضی کنید واینقدر تند
نروید.

*دهدشت ـ برادر، ن ـ ص ـ ب:

1ـ اگر صاحب آن لنگها رامی شناسید باید به خود اوبرگردانید
واگر نمی شناسید بجای اوآنها را به فقیری صدقه بدهید.

2ـ گناهی نیست وعذرخواهی لازم نیست .

*زنجان ـ برادرعبدالحمید م ـ ح ـ ز:

1ـ قبل ازاذان می توانید به قصد آماده بودن برای نماز یا به
قصد باطهارت بودن یا هرامر دیگری که متوقف بروضو باشد وضو بگیرید.

2ـ درنمازهای قضا که با هم جمع می کنید یک اذان بگوئید
وبرای هرکدام یک اقامه.

*آمل ـ برادر، رـ گ ـ ص ـ ص

به نحوی اموال آن افراد رابرگردانید که متوجه مسأله نشوند
لازم نیست بدانند به چه دلیل است ویا ازسوی چه کسی است .

*اصفهان ـ برادر، 445ـ م ـ1

1ـ ازدواج شما صحیح است .

2ـ تاثیری ندارد وعلاجی هم ندارد. اگر توضیح خواستید آدرس
بدهید.

*قم ـ برادر، م ـ پ

1ـ باغسل جنابت ، نه وضو لازم است ونه تیمم .

2ـ دروقت غسل لازم نیست بدن خشک باشد.

3ـ جایزه ای که بانک درمورد حساب قرض الحسنه می دهد اشکال
ندارد، هرچند ازابتدا به امید جایزه پول رادرآن حساب بگذارید.

*صومعه سرا ـ برادر، م ـ ف

البته شما درهر دو مورد مرتکب گناه شده اید ولی اگر اکنون
توبه کرده اید امید است خداوند ببخشد وچیزی برشما نیست .

*اهواز ـ برادر، جهانبخشی

1ـ آن موسیقی که حرام است ، همه جا حرام است ، چه درخانه
وچه درجای دیگر .

2ـ با مسئولین خدمت نظام وظیفه تماس بگیرید .

*اهواز ـ برادر، حسن ـ م ـ ح ـ ط

نگران نباشید گناه دیگران برشما وسابقه شما تأثیری نخواهد
داشت ، لازم نیست سخنی ازاوبمیان بیاورید ولی اگر صحبت از او شد باکمال شهامت تنفر
خود وخانواده را از او اعلام کنید.

*رشت ـ برادر سهراب ـ ج ـ 28:

ازدواج کنید ونگران نباشید اگر بنا بود برای امثال شما
ازدواج ممکن نباشد 99%جوانان باید ازازدواج خودداری کنند . درد شما درد اکثر
جوانان است .

*برادر ش ـ ل :

*اهواز ـ برادرن ـ الف :

گناه هرچه بزرگ باشد رحمت خداوند بزرگتر است توبه کنید
وازخداوند طلب عفو ومغفرت بنمائید وگذشتۀ خود رابااعمال خوب جبران کنید.

*کاشان ـ برادر، ح ـ ف

توبه کنید ان شاءالله پذیرفته می شود، ورزش برای شما مفید
وازدواج ضروری است، شما سالمید وهیچ جای نگرانی نیست .

*برادر، غ. ن

نامه شما پست شد اگر نرسیده است اجمالا بدانید باید عقد
دوباره خوانده شود، نگرانی دیگری نیست.

*اهواز ـ برادر، الف ـ ع ـ 100

توبه کنید وامیدوار باشید ، تنها راه حل آن مشکلات ازدواج
است وازدواج درشرائطی که شما دارید واجب است .

برادران وخواهران :

جبهه جنوب ـ 14ـ 39 ـ 17 ـ ج پ ـ م

*بوکان ، ح ـ ق ـ ش گ 14 *تهران، م ـ ب

*سوسنگرد ، الف ـ الف *اهواز، الف ـ ک ـ 14

*سوسنگرد ، ح ـ ق ـ 1 ـ 125 ـ *باختران ـ خ ، ن ، 115
*اصفهان ، س ـ ک *تهران ع ـ ع ـ 47.

لطفا آدرس دقیق پستی ونام کامل خود را بنویسد تاپاسخها
بصورت خصوصی ارسال شود .

برادران وخواهران:

اراک ، علی اکبر مؤمنی زاده *اهواز، حیدر علی گزمه*دزفول ،
د ـ د *کرج ، حسین تک فلاح *تهران ، علی اکبربخشعلی *حبیب الله عرب*اصفهان ، مرتضی
محمدی *اصفهان ، بدیع زادگان *جبهه غرب ، ژ ـ پ ـ گ *کرج ، محمد حسن ناصر بخت *نجف
آباد، علیرضا رجائی .

سئوالات خود رااز دفتر استفتاء حضرت امام بپرسید . آدرس :قم دفتر استفتاء حضرت
امام .

دکتر بهمن نوابی

چگونه دندانهای کودکمان را سالم نگاه داریم؟

علم دندانپزشکی ثابت کرده که دندانها مثل سایر اعضاء بدن می
توانندتاپایان عمر بما خدمت کنند. ودندان ضرورتا نباید اولین عضو بدن باشد که ما
آنرا دورمی اندازیم ، اما چگونه این عضو رابهتر نگه داریم؟ آیا فقط بامسواک زدن که
آنرا هم بخوبی انجام نمی دهیم می توان سلامت دندان راتامین کرد؟ وتازه این مسواک
زدن هم وقتی شروع می شود که تجربۀ تلخی ازنزدن آن داشته ایم وپوسیدگی دربسیاری
ازدندانها شروع شده است . علم می گوید که بایددندان راازروز تولدش ، یعنی روزی که دردهان
جوانه می زند تمیز کرد وازآنچه به سلامتی آن لطمه می زند هم اجتناب کنیم.

خوشبختانه جذب فلوراید توسط جوانه دندان قبل ازرویش آن وبعد
ازرویش دندان درمقابل پوسیدگی سبب مقاومت بیشتر می شود، امااین کافی نیست وباید
بخصوص به هردندان درچند سال اول رویش آن خوب رسید که اگر دراین چند سال سالم
بماند. درسالهای بعد استعداد پوسیدگی کمتری خواهد داشت. باوجود این بسیاری
ازدندانهای کودکان متاسفانه درماههای بعد ازجوانه زدن بعلت کثرت استفاده ازمواد
پوسیدگی زا حتی قبل ازاینکه رویش کامل پیدا کند خراب می شود. کمبود کلسیم ـ کمبود
ویتامین ویامسائل ارث وژنتیک نیست که دندانهای اطفال راخراب می کند ودادن ویتامین
وکلسیم هم بعد ازرویش دندان برای جلوگیری ازپوسیدگی نه تنها فایده ای ندارد بلکه
بعلت موادقندی که بخصوص دراین شربت ها موجود است ومیزان آنها به صدبرابر مقدار
ویتامین می رسد بیشتر دندان طفل راخراب می کند.

آنچه مادران باید بدانند این است که باید دندانهای اطفال
راازبدو رویش تمیز کنند، منتهی باپارچه تنظیف (گاز) که درمقداری آب نیمگرم
ویااحتمالا (آب ونمک) خیس شده است واین پارچه رابرروی سطوح تمامی دندانهای طفل
بخصوص هنگام خوابیدن بمالند. باهرگریۀ کودک انواع قند آب ونبات داغ رابه گلوی
اوسرازیر نکنند وشیشه شیر رابعنوان اینکه کودک راباآن بخواب رود دردهان کودک
نگذارند (درموقع خواب می توان فقط ازیک شیشه آب جوشیده نیمگرم استفاده کرد) .

ماندن شیر دردهان کودک درموقع خواب که بزاق طفل کاهش یافته
وهمین طور حرکات لب وزبان کم شده است می تواند روی دندانها بچسبد وبه کمک
میکروبهائی که دردهان هرفرد می تواند باشد تخمیر شده ایجاد اسید نماید ودندان کودک
راتخریب نماید واین مسئله دردندانهای شیری آنقدر سریع است که درعرض چند هفته تمامی
دندانهای پیشین ونیش کودک راتخریب می نماید. بعلت نازک بودن ضخامت مینا وعاج
اوبزرگ بودن حجم مغز دندان بسرعت این تخریب به عصب رسیده ودندان عفونی می شود
وعاقبت این دندان باوجود بسیاری تلاش های احتمالی بعدی کشیده شده است . سایر موادی
که ما به عنوان تقویت کننده می شناسیم هم می تواند به دندانهای طفل آسیب بزند، مثل
آب میوه های مختلف که چون نیاز به جویدن ندارند قندهای آن براحتی برروی دندان رسوب
می کنند واین مسئله بخصوص درآب سیب مشهودتر است .

درجنگ جهانی دوم بعلت جیره بندی شکر ، میزان پوسیدگی دندانی
بسیار کاهش یافت . گروهی دیگر فکر می کنند که کاکائو آنقدر ضد پوسیدگی است که
باهرمیزان قند مخلوط شود قادراست جلو زیان قند رابگیرد . وراستی اگرشیرکاکائوهای
چندسال پیش آنهمه پوسیدگی ایجاد نمی کرد باورکردنی بودکه شکلات های امروزی دندان
راخراب نکند . بعضی ازوالدین فکر می کنند که شکلات وآدامس اگر خارجی باشد دندان
راتخریب نمی کنند ومثلا حاوی موادضد پوسیدگی است . بهتراست برای مبارزه باپوسیدگی
میزان قند مصرفی وهم چنین شیرینی مصرفی راطوری کاهش داد که کودک جزدرمهمانی
ازشیرینی استفاده نکند. پول توجیبی اکثر کودکان ماصرف خرید لواشک ، نان قندی ،
بیسکویت، آدامس، شکلات وبستنی می شودواین مسئله علاوه براینکه میل طفل رابه صرف
غذاهای مفید که درخانه تهیه می شود ازبین می برد ، برای سلامتی آنها بسیار مضر است
ودرمدرسه می توان یک ساندویچ ، نان وپنیربه کودک داد که ضد پوسیدگی هم هست. منشأ
دادن این همه قند به کودک این است که مادران فکر می کنند برای سلامتی کودک شکر
ضروری است وبهترین کربوهیدراتی است که طفل بااشتها مصرف می کند درحالی که همین نان
وسیب زمینی می تواند نیازاورا برطرف کند. غفلتا گروهی دیگر عسل وخرما وکشمش رابعلت
طبیعی بودن مضر برای دندان نمی دانند .

درمورد مسواک زدن هم باید گفت که مسواک زدنی صحیح است که
دندانها راکاملا تمیز کند وحتما روش خاصی ندارد. هرروشی که بتواند بهترمجموعه
سازمان یافته قند ومیکروب «پلاک»رابردارد همان روش ایده آل است.

وحتما نباید مسواک خارجی باشد بلکه بسیاری ازمسواک های وطنی
هم اگر موهای نایلونی متوسط واندازه کوچک داشته باشند موثراست، حتی خمیر دندانها
هم فرق چندانی باهم ندارند . البته خمیر دندان فلوراید داربهتر است واین به آن
معنی نیست که مثلا برای یافتن خمیر دندان خاصی وقت زیادی صرف کنیم ودرصورت نیافتن
، مسواک زدن راهم فراموش کنیم . نقش خمیردندان مثل نقش صابون است که اگر نبود
بازما دستهایمان رامی شوئیم .

مسواک زدن اگر قبل ازخواب وصبح ها قبل ویابعد ازصبحانه باشد
بهترین زمان است . به تمیز کردن دندانها ومسواک زدن دراسلام نیزاهمیت زیاد داده
شده ، بطوریکه درهر کتاب الطهارتی می توان به چند صفحه حدیث درباب مسواک زدن
برخورد.

چون پوسیدگی درمراحل اولیه بادرد توام نیست ، توجه بیمار
راجلب نمی کند وبهتر است که جهت این تشخیص حداقل سالی یکبار به دندانپزشک مراجعه
کند که می تواند درمراکز بهداشتی ودرمانگاه ها ویا حتی درمدارس باچند وسیله بسیار ساده
صورت گیرد . درخاتمه چند نکتۀ دیگر رامختصرا متذکر می شویم :

1ـ خوردن شیرینی همراه باغذاهای سه گانه اگر بعنوان دسر
نباشد وبعد ازآن لقمه ای که احتیاج بجویدن داشته باشد مصرف شود کمتر پوسیدگی زاست
وبخصوص شیرینی بین دو وعده غذا، ده صبح ویا عصرها بسیارمضراست.

2ـ استفاده روزانه ازیک لیوان چای که به اندازه نیاز روزانه
ما حاوی فلوراید است برای پیشگیری ازپوسیدگی مناسب است.

3 ـ هرقدرشیرینی زودتر ازگلوپائین رود ومواد فسفات داروچربی
هم اگر همراه آن باشد کمتر دندان راتخریب می نماید.

4ـ تعداد دفعات مصرف شیرینی ویا مدت زمان تماس بادندان که
درآدامس خیلی زیاد است بیشتر دندان راخراب می کند ویکجا خوردن مقداری شیرینی
ازاینکه به دفعات تقسیم شده ومصرف شود کمتر پوسیدگی زاست.

5ـ غلات مانند گندم وجو چنانچه باپوست آسیا شوند کمتر ایجاد
پوسیدگی می کنند . بنابراین آرد سفید مستعد کننده دندان برای پوسیدگی است وعلاوه
براین درپوست غلات بخصوص جوموادی وجود دارد که می تواند ضد پوسیدگی عمل کند.

6ـ تنفس دهانی وخشکی دهان بهر علت که باشد می تواند عاملی
برای پوسیدگی بحساب آید.

7ـ دراطفالی که بهر علت ازهرنوع پلاک استفاده می کنند
درتمیز کردن دندان وپلاک بیشتر همت کنند.

درخاتمه اگر این مسئله برای ما جا بیفتد که مصرف تفننی وبی
رویه مواد قندی می تواند علاوه برتخریب دندانها ، عاملی برای ایجاد چاقی وفشار خون
وبیماری قند باشد وما به قند بعنوان ماده ای که مصرفش باید بااحتیاط صورت گیرد
نگاه کنیم ، بسیاری ازمشکلات پوسیدگی دندانی ماحل خواهد شد. انشاءالله

یاران امامان

سید محمد جواد مهری

علی بن مهزیار اهوازی

ای علی !خداوند جزای خیرت دهد و در بهشت برین جایت دهد، و از
ذلت وخواری دردنیا وآخرت مصونت گرداند وباما محشورت فرماید.

ای علی!من درنصیحت ، اطاعت ، فرمانبری ، خدمت، احترام
وانجام وظیفه هائی که برعهدۀ تواست، آزمایش وامتحانت کردم واکنون اگربگویم شخصی
رامانند توندیده ام امیدوارم که درست گفته باشم (مبالغه نکرده باشم) پس خداوند
پاداش تورا ازباغهای بهشت عطا نماید. مقام ومنزلت توبرمن پوشیده وپنهان نیست
وهمچنین خدمتهای تودرگرما، سرما، شب وروزبرمن مخفی نمی باشند، ولذا ازخداوند مسئلت
دارم روزی که خلائق وبندگانش راجمع کرد ومحشور نمود، تورا مشمول رحمت بی پایان
خویش ـ که آرزویش راداری ـ قراردهد، زیرا خدا دعا رارد نمی کند. [1]

این ترجمۀ یکی ازنامه هائی است که امام جواد (ع)برای
یارباوفایش علی بن مهزیار نوشته است.

امام معصوم که کلمه ای جزحقیقت نمی گوید وهیچگاه مبالغه
وگزاف درسخنان مبارکش یافت نمی شود، دربارۀ یکی ازاصحابش اینچنین تقدیر وتشکر می
نماید واورابه بزرگی می ستاید؛ ازاینجا معلوم می شود علی بن مهزیار دارای چه
مقداروالا وسترگی است که امام می فرماید:من تورادرتمام حالات زندگی وازهرنظر
امتحان نموده ام ومانند توراندیده ام، یعنی درمیان یارانم کسی راسراغ ندارم که
اینقدر مورد اطمینان باشد واینقدر خوب وبااخلاص ، انجام وظیفه کرده باشدودرگرما
وسرما وشب وروز برای خدا ودر راه خدا خدمت های بی شائبه، تقدیم خاندان عصمت وطهارت
نموده باشد. آنگاه حضرت برایش دعا می فرمایدوازخدا می خواهد که آن رحمت ویژۀ
خودراکه منتهای آرزوی یک انسان می تواند باشد، مشمول حال این بندۀ مخلص خود
قراردهد واورا درخرمترین وشاداب ترین باغهای فردوس برین اسکان دهد. وازهمه بالاتر
که امام ازخدا می خواهد علی بن مهزیار رابااهل بیت محشور نماید که نعمتی ازاین
بالاتر وارزشمندتر وجود ندارد، وبرای یک پیر وصادق ومخلص، هیچ آرزوئی ، لذت بخش
تروبهتر ازاین نیست که درروز رستاخیز، وهنگامی که تمام خلایق چشم براه ومنتظر ترحم
بزرگان دین اند، مورد شفاعت پیشوایان وامامان معصوم قرارگیردوباآنها محشور شود.

نامه های امام جواد به ابن مهزیار

برای شناختن علی بن مهزیار، همان به که دیگر نامه های حضرت
راکه به اونوشته اند، نقل کنیم تاهم این یار مخلص امام رضا وامام جوادوامام هادی
علیهم السلام ، بهتر شناخته شود وهم ازبیانات امام جواد (ع)، لذت بریم ومحفوظ
شویم.

دریکی دیگر ازنامه هائی که امام به او می نویسد چنین آمده
است :«قد وصل الی کتابک، وفهمت ماذکرت فیه ، وقد ملاتنی سرورا فسرک الله وانا ارجو
من الکافی الدافع ان یکفی کید کل کائد ان شاءالله تعالی»:

نامه ات به من رسید وازمضمون آن مطلع شدم ، توقلبم راپرازسرور
وشادی کردی، خداوند توراشادگرداند ومن ازخدائی که ردکننده ودافع تمام بلیات است ،
می خواهم مکر وکید هردشمن بدکار رادفع کند ، ان شاءالله .

ودر نامه اي ديگر مي فرمايد:

«…وقد فهمت ماذکرت من امر القمّيين خلّصهم الله  وفرج عنهم ،و سررتني بما ذکرت من ذلک سرّک الله
بالجنة و رضي عنمک برضائک عنک، وأنا أرجو من الله العفو و الرأفة و أقول :حسبنا
الله و نعم الوکيل».

… و آنچه درباره قمّي ها نوشته بودي دانستيم ،خداوند آنها
رارها سازد و گره از کارهايشان بگشايد . و آنچه ذکر کرده بودي خرسند گشتم. خداوند
ترا با بردن به بهشت، شاد و مسرور نمايد و از تو راضي شود چون من از تو راضي هستم.
و من از خدا خواستار عفو و بخشش و مهرباني اويم و مي گويم : خدا ما را بس است که
چه نيکو تکيه گاهي است .

و در پاسخ نامه اي ديگر که گويا خدمت امام معروض داشته که
مسافرتي در پيش دارد و بنا بوده است که يکشنبه مسافرت کند، ولي به دوشنبه تأخير
افتاده ،و از حضرت مي خواهد که برايش دعا کند تا درمسافربش آسيبي به او نرسد، حضرت
چنين مي فرمايد:

«… و أسأل الله أن يحفظک من بين يديک ومن خلفک وفي کل
حالاتک و أبشر فاني أرجو أن يدفع الله  عنک
و أسأل الله أن يجعل لک الخيره فيما عزم لک به من الشخوص في يوم الأحد فأخّر ذلک
الي يوم الثنين ان شاء الله ، صحبک الله في سفرک و خلّفک في أهلک و أدّي عنک
أمانتک ، و سلمت بقدرته .»:

… و از خداوند مي خواهم تو را در روبرو و در پشت سر حفظ
کند ودر تمام حالات نگهدارد. تو رابشارت باد !من آرزو دارم خداوند هر بلائي را از
تو دفع کند و از حق تعالي مسئلت دارم که خير تو را در آنچه که بر آن در روز يکشنبه
نيّت کردي و تا دوشنبه بتأخير افتاد، قرار دهد ان شاءالله

خدا ترا درسفرت همراه باشد ونگهبان خانواده ات باشد وامانتت
راازسوی تو بپردازدوبه قدرت خویش ، ترا سلامت بدارد.

ودرنامه ای که علی بن مهزیار خدمت امام می نویسدوازحضرت می
خواهد برای اودعا کند ، حضرت پاسخ می دهند:

«. . . واما ما سالت من الدعاء فانک بعد لست تدری کیف جعلک
الله عندی ، وربما سمیتک یاسمک ونسبک مع کثرة عنایتی بک، ومحبتی لک ومعرفتی بما
انت علیه، فادام الله لک افضل ما رزقک من ذلک ، ورضی عنک برضائی عنک، وبلغک نیتک،
وانزلک الفردوس الاعلی برحمته انه سمیع الدعاء. حفظک الله وتولاک ودفع عنک السوء
برحمته . وکتبت بخطی. »:

. . . واما اینکه درخواست کرده بودی برایت دعا کنم ،
توتاکنون نمیدانی خداوند ترا چگونه درنظرم قرارداده (وچه قرب ومنزلتی نزد من داری)
وشاید تورابه نام ونسبت صداکنم باآنهمه عنایت واحترامی که برایت قائل هستم ومحبتی
که برتودارم وشناختی که ازتودارم، امیدوارم خداوند بهترین این نعمتها راهمواره
برتوارزانی دارد وازتو راضی باشد که من ازتو راضی هستم، وحاجتت رابرآورده سازد
وترا با رحمت خویش درفردوس برین جای دهد که همانا خداوند شنوندۀ دعااست. خدابه
سلامتت بدارد وبامهربانی خویش، هرشر وبلائی راازتو دورسازد. واین نامه راباخط خودم
نوشتم .

علی بن مهزیار کیست ؟

اوفرزند یک مرد نصرانی بود که اسلام آورد، وبرخی گویند خود
علی بن مهزیارنیزدرکوچکی نصرانی بوده واسلام آورده ودرخدمت اهل بیت پرورش یافته
ودرمکتب امام رضا وامام جواد وامام هادی علیهم السلام فقه آل محمد رافراگرفته
وجزءبهترین ومخلص ترین یاران امامان شده است.

مرحوم کشی دررجال خود گوید:«اوازاهالی [هند کان] قریه ای
ازقرای فارس ـ بوده وسپس ساکن اهواز شده است»[2]،
وبنابرگفته یاقوت حموی درمعجم البلدان، «هندکان»، همان«هندیجان»است که درخوزستان
ونزدیک خرمشهر قراردارد.

مرحوم کشی درادامۀ سخنانش می گوید:

«هرروزهنگام طلوع آفتاب، علی بن مهزیاریه خاک می
افتدوسرخودراازسجده بلند نمی کردتابرای هزارنفر ازبرادران دینیش همان دعائی راکند
که برای خود می کرد، واثر سجده درپیشانیش نموداربود. . . هنگامی که عبدالله بن
جندب ازدنیا رفت ، علی بن مهزیارقائم مقام او بود. »

ازوی نقل شده است که گفت:هنگامی که درقرعا (درراه مکه بین
قادسیه وعقبه قراردارد) درسال 226بودم، سحرگاه شبی ازشبها ، برای وضو گرفتن ازمنزل
بیرون آمدم، هنگام مسواک کردن، خودراناگهان دور ازقافله ومردم دیدم، یکباره به
مسواکم نگریستم دیدم درآخر آن، آتشی شعله وراست وشعاعش مانند درخشش خورشید است،
باکمال شگفتی ، ولی بدون ترس، دستم رابه آن نزدیک کردم، ولی متوجه شدم حرارت وگرمی
ندارد، فورا این آیه راخواندم:«الذی جعل لکم من الشجر الاخضر نارا فاذا انتم منه
توقدون»[3]:همان
خدائی که ازدرخت سبز، برای شما آتشی پدید آورد که ازآن می افروزید.

درهرصورت ، خیلی به فکروتعجب فرو رفته بودم واین آتش همچنان
ادامه داشت تااینکه به سوی خانواده ام بازگشتم، هوا بارانی بودوغلامانم دنبال آتش
می گشتند، هنگامی که چشمشان به من افتاد گفتند:ابوالحسن دارد می آید وآتش دردست
دارد. یک نفرمرد بصری که باماهمراه بود، نیزهمین سخن راتکرار کرد، ولی وقتی
اووغلامانم دست به آن مسواک زدند، دیدند حرارتی ندارد!خلاصه پس ازمدتی خاموش شد
ودوباره روشن وباز هم خاموش وپس ازآن روشن شد ودربارسوم دیگر روشن نشد. پس ازلحظه
ای به مسواک نگاه کردم دیدم هیچ اثری ازسوختگی وآتش درآن نیست، آن رانگهداشتم تااینکه
فردای آن روز خدمت سرورم امام هادی (ع)رسیدم وداستان رابه حضرت عرض کردم.

امام ، مسواک راازمن گرفتند وبادقت به آن نگریستند، آنگاه فرمودند:«هذانور»:این نوراست . عرض کردم:قربانت گردم،
فرمودی:نور!فرمود:آری!چون توبه اهل بیت علاقه داری وازمن وپدرانم اطاعت می کنی،
خداآن نوررابه تونشان داد.

تألیفات ایشان:

علی بن مهزیار نه تنها روایت حدیث می کرده وفقیه بوده است،
بلکه کتابهای زیادی رابه رشتۀ تحریردرآورده که آنها رافهرست وارنقل می کنیم:

کتاب الصلاة ـ کتاب الصوم ـ کتاب الزکاة ـ کتاب الحج ـ کتاب
الطلاق ـ کتاب الحدودـ کتاب الدیات ـ کتاب التفسیرـ کتاب الفضائل ـ کتاب العتق
والتدبیرـ کتاب التجارات والاجارات ـ کتاب المکاسب ـ کتاب المثالب ـ کتاب الدعاءـ
کتاب التجمل والمروءة ـ کتاب المزارـ کتاب الردعلی الغلاة ـ کتاب الوصایاـ کتاب
المواریث ـ کتاب الخمس ـ کتاب الشهادات ـ کتاب فضائل المومنین وبرهم ـ کتاب
الملاحم ـ کتاب التقیة ـ کتاب الصیدوالذبائح ـ کتاب الزهد ـ کتاب الاشربة ـ کتاب
النذور والایمان والکفارات ـ کتاب الحروف ـ کتاب القائم ـ کتاب البشارات ـ کتاب
الانبیاء وکتاب النوادر.

درهرصورت ، این بزرگمرد، هم ازامامان ماروایت نقل کرده وهم
ازسوی آنان وکالت ونمایندگی یافته وبقدری مورد اطمینان وعلاقۀ ائمه بوده است که
استفتائات شیعیان راپاسخ می داده وخیرش به تمام مردم می رسیده وازهیچ کمک ویاری به
پیروان امامان دریغ نداشته وهیچ کس درروایتش طعن نمی کند، بلکه همه اورامورد وثوق
می دانند. خدایش رحمت کند وباسرورانش محشور فرماید.

                       
***

لازم به تذکراست که برخی پنداشته اند ، این علی بن مهزیار،
همان علی بن ابراهیم بن مهزیار است که به خدمت امام زمان (عج) شرفیاب شده ،
درصورتی که آن داستان بفرض اینکه درست باشد مربوط است به برادر زادۀ علی ابن
مهزیار زیرا ابراهیم برادر علی بوده وآن علی فرزند ابراهیم است، لذا هیچ ربطی به
آن بزرگوار ندارد، واینکه بعضی ازعلمای رجال خیال کرده اندایشان تازمان حضرت عسکری(ع)یاامام
زمان (ع)زنده بوده است، وجهی ندارد، زیرا گرچه سال وفات اودرتاریخ مشخص نشده، ولی
گفته شده است که درزمان امام هادی(ع)وفات کرده ، وتازه اگر تازمان امام عسکری(ع)زنده
بود، خوب بودیک روایت لااقل ازآن حضرت نقل می کرد.

مراجع :

رجال کشی ـ رجال نجاشی ـ وسائل الشیعه ـ سفینة البحارـ معجم
رجال الحدیث ـ بحارالانوارـ الکنی والالقاب ـ قاموس الرجال

بمناسبت سالروز ولادت حضرت زهرا«س»وروز زن

مقام زن دراسلام

یازدهم اسفند امسال، مصادف است بابیستم جمادی الثانی،
روزولادت باسعادت بانوی بزرگ اسلام، کفو علی (ع) و مادردوریحانۀ رسول خدا(ص)حضرت
صدیقه کبری، فاطمه زهرا (س).

مااین عید سعید وروز فرخنده رابه امام زمان روحی فداه
وفرزند ارجمند حضرت زهراء «س»، امام خمینی که نه تنها درعمل پیرو آن حضرت است،
بلکه سالروز ولادت مبارکش نیزباولادت جده اطهرش مصادف است، وبه مردان وزنان ایران
اسلامی که درولایت ومحبت وپیروی، الگوی دیگر مسلمانان می باشند ونمونه ای
بارزازمسلمانان صدراسلام می باشند ودرمحبت به حضرت زهرا«س»وپیروی ازنایب به حق
امام زمان «عج»گوی سبقت راازدیگرملتها ونسلهای گذشته وحال ربوده اند، تبریک وتهنیت
می گوئیم.

وبه این مناسبت مقاله ای کوتاه دربارۀ مقام زن دراسلام
تقدیم به برادران وخواهران عزیز می کنیم، به امید اینکه درآینده آن راکاملتر ارائه
دهیم.

زن درجوامع گذشته وحال

اسلام، انقلابی بزرگ درمقام زن ازنظراحیای حقوق طبیعی ومسلم
اووارج گذاشتن به او درجامعه به عنوان محور نظام درمنزل وداروی دردهای روزمره
وگرفتاریهای زندگی وآینۀ خوشبختی وسعادت نموده است. وازاین روی ، اصولی رابرای
رسیدن به این انگیزۀ والا قرارداده که همطراز بادیگر باورها وعقاید، ضروری ولازم
می باشد. ومقام زن رابالا برده وآن رااز هرهرج ومرج تباهی مصون داشته وازظلم وستمی
که ـ قبل ازاسلام ـ همواره گریبانگیر اوبوده ودرهای زندگی برروی او بسته ، حمایت
کرده است. همان ظلم وستمی که نمونه اش درجامعۀ بزرگ روم پدیدار بود. آنان براین
باور بودند که زن نه تنها دردنیا اجازۀ استقلال وآزادی ندارد که درآخرت نیز، او
راجائی نیست!!

فیلسوف بزرگ چین (کونفوسیوس) که برخی ازاسلام ناشناسان ما،
آن همه ازاودم می زنند درباره زن می گوید:«جایز نیست که زن امرونهی کند زیرا کارش
درخدمت کردن وکارهای منزل خلاصه می شودوباید اورادرمنزل زندانی کرد تأخیر وشرش
ازآستانۀ درب منزل فراتر نرود»!

فیلسوف آلمان «هگل»گوید:«زنی که مرا وادار به احترام وی می
کند، هنوزآفریده نشده ونخواهد شد!!».

وجالب اینجا است که دانشمندان واصحاب مکاتب بیگانه فلسفی
وسیاسی وحتی مذهبی درطول زمان، راجع به این مطلب بحث وجدال می کرده اندکه آیا زن
انسان است یانه ؟ !!وآیا خداوند به زن، روح انسانی داده است یا او همانند یکی
ازجمادات است؟ !!هندوها، سواد آموزی رابر زن تحریم کردند وبودائی ها معتقد شدند
کسی بازنی تماس بگیرد وبا اومشورت کند، راه رهائی براوبسته شده است! و نصاری ویهود
زن رامصدر و محور هرگناه دانستند ویونانی ها زنان را ازتمام حقوق مدنی واجتماعی
محروم کرده اند و جاهلیت عرب آنقدر به چشم بدبینی وذلت به زن نگریستند که آن را ازلحظۀ
شروع زندگی زنده به گورکردند وایرانیان شاه پرست!زن رامانند یک کالای ظریف ،
خریدوفروش نمودندو و.. . ودیگرجوامع بشر ازاین برنامه های غلط مستثنی نبودند،
تاجائی که «زن»خویشتن خویش رافراموش کردوخود نیز باورش شده بود که کالائی است قابل
خریدوفروش وسربارجامعه است ومانند دستمال باید ازدستی بدست دیگر منتقل شود
همانگونه که جامعۀ مترقی غرب امروز برای زن خواستاراست که ازصفحۀ تبلیغات مجله ها
وروزنامه وکالاها وبه صورت مانکن ها وعروسکهای زینت بخش ویترین ها، تجاوز نکرده
است.

زن ازدیدگاه اسلام

واما اسلام آمدکه کرامت انسانی زن رابه او بازگرداند. اسلام
آمد که اقرارکند:زن انسانی است مانند مرد وبراواست آنچه برمردان است ازواجبات
وحقوق«ولهن مثل الذی علیهن بالمعروف»[1]ودراین
اقرار، سه راز نهفته است:

1ـ گرچه سیاست ادارۀ امورخانواده به مرد واگذارشده است ولی
نباید مرد این حق راوسیلۀ ظلم وبرتری جوئی درکانون گرم خانواده بداند وبرآن درکوچک
شمردن زن وتحقیر وی، تکیه نماید.

2ـ زنان دارای حقوق اجتماعی مساوی هستند وزن حق دارد تاآنجا
که توان دارد، موهبت های الهی وفطری خود را درچارچوب نظام ثابت الهی، پرورش دهد.

3 ـ زن می تواندازتمام مزایای مشروع اجتماعی برخوردار باشد
وازآموزش وتعلیم وتعلم تارسیدن به اوج پیشرفت علمی بهره برد.

ودرمسائل اقتصادی حق دارد، مانند مرد ازاموال خودـ درحدود
قانون اسلام ـ استفاده کند وآن رااستثمار نماید وهیچ کس راحقی دراموال اونیست.
«للرّجال نَصیبٌ مما اکتسبوا ولِلنساءِ نَصیبٌ ممّا اکتسبْنَ»[2]وبالاتراینکه
اگر هرقدرهم ثروتمند ومالدارباشد، شوهر راازپرداخت نفقه اش بازنمی دارد. ودرانتخاب
همسر نیز، اختیار بازن است وبدون اجازۀ اوکسی حق ندارد، شوهر برایش انتخاب کند.

حق زن برمرد

وازهرسوئی دیگر اسلام برمرد واجب کرده است که بازن رفتاری خوب
ودرخورشان یک انسان کامل داشته باشد وزن مومن راکفو مرد مومن می داند. امام زین
العابدین(ع)دررسالۀ حقوقی خویش می فرماید:

«وَامّا حَقَّ الزّوجَة فأن تَعلَم انَّ اللهَ عَزَّوجل جَعلَها
لَکَ سَکَناً واُنساً فَتَعلمَ انَّ ذلک نعمةٌ منَ الله علیکُ فتکرمها وترفق بها،
واِن کانَ حَقُکَ علیها اوجب فانَّ لَها عَلَیکَ أن تَرحَمها»[3]ـ واما
حق همسرت این است که بدانی خدای تبارک وتعالی اورامایۀ آرامش وانس توقرارداده
وبدانی که این نعمتی است ازخداوند برتو، پس باید اورا محترم شماری وبه او مهربانی
کنی وگرچه حق توبراوواجب است ولی حق اوبرتونیز این است که بااو مهربان باشی.

ودرروایتی پیامبراکرم (ص)می فرماید:بهترین شما، کسی است که
باخانواده اش بهترین رفتارراداشته باشد، (فأنَّ خیارکم خیارٌ لأهله) . [4]

ملاک ارزش انسانی

وآن راهی که برای رسیدن به درجات والای پیشرفت روحی ومعنوی
میان مردوزن مشترک است:

«فًاستَجاب لهُم ربهم انّی لااُضیع عَمل عاملٍ مِنکُم مِن
ذکرٍ او أُنْثی»[5]پس خداوند
دعای آنانرا اجابت کرد که بتحقیق من (که پروردگار وخالق شما هستم) عمل هیچیک ازمرد
وزن راضایع نمی کنم وبی مزد نمیگذارم.

ودرجائی دیگر می فرماید:«وَمَن یَعملْ من الصالِحاتِ مِن ذَکرٍ
اواُنثی وهو مؤمنٌ فاولئِک یدخُلون الجَنَّة ولایُظلَمون نقیراً»[6]ـ
وهرمردوزن، اعمال صالح وشایسته رابجای آورد وباایمان باشد، آنان به بهشت روانه
شوند وبه اندازۀ پردۀ هستۀ خرمائی به آنها ظلم نمی شود.

این جزئی ازکل واندکی ازبسیاری آیات الهی است که زن
راازحضیض ذلت به اوج عزت بالا برده وشخصیت انسانی اورا به مردم گوشزد نموده که هم
جامعه زن رابشناسد وهم زن خودرا بازشناسد.

آری!خداوند زن ومرد رادرپاداش ومزد متساوی قرارداده
تادرامور زندگی نیز، حقوق اجتماعی هردو متساوی قرارداده تادرامور زندگی نیز، حقوق
اجتماعی هردو متساوی باشد وتامردها به آن برتری وامتیازی که دراداره کردن خانواده
وحکومت خلاصه می شود مغرور وخودبین نشوند وآن راوسیله ای برای اجحاف وظلم به
خانواده قرارندهند وزنها نیز به خود بدبین نشوند وچنین نپندارند که مرد برآنها
برتری دارد ومقتضای برتری این است که نزد خدانیز دارای درجه ای بالاتر ومقامی شامخ
تر هستند!!وخداوند دلیل این تساوی راچنین بیان فرموده:«بَعضُکُم مِن بعضِ»ـ برخی
ازبرخی دیگر به وجود آمده اید. یعنی مرد اززن وزن ازمرد به وجود آمده پس درخلقت
وآفرینش امتیازی بین شما نیست ، وتنها امتیازی که ازنظر خداوند قابل قبول است،
ایمان وعمل صالح است . پس اگر ایمان وعمل نیکو وشایسته درمرد فزونی یافت، نزد خدا
برتری خواهد داشت واگر زن دارای ایمانی بیشتر واعمالی شایسته تر بود، قریش نزد
پروردگار بیشتر خواهد بود وخداوند به هیچ یک اززن ومرد ظلمی روا نمی دارد حتی
اگربه اندازه پردۀ هستۀ خرمائی باشد. بنابراین ، انسانها نیز باید دررفتار
باهمدیگر ظلم نکنند وظلمی ناپسند تر ازاین نیست که مرد به خانواده اش ظلم کند
ورفتارش باهمسرش خشن وبی عاطفه باشد.

درخاتمه برای تیّمن وتبّرک ، قصیده ای رادرمدح حضرت
زهرا«س»نقل می کنیم:

ای رخ انورتو مطلع نور                     نورسیمای
تو تجلی طور

ازبنایت جهان جان آباد                    وزولایت
سرای دل معمور

فکرتو میبرد ملال ومحن                  ذکرتو
آورد نشاط وسرور

ازتوانوارحق عیان گردید                   هرکجا
بود ظلمتی شد نور

بود رخسارشاهد ازلی                    مدتی
درحجاب جان مستور

زیکی جلوه ئی تجلی کرد                       آمد
آن جلوه دربروز وظهور

تافت خورشید طلعت زهرا                       مقصد
خلقت خدای غفور

گرچه رویش کسی ندید چسان   
    طلعت آفتاب بیند کور؟

رفت ازیاد هاجر ومریم   
                تاکه گردید فاطمه مشهور

سوره هل اتی علی الانسان           آیه
ان سعیکم  مشکور

مدتی بود بحر فیض بخود                 پرورانید
لولو منثور  

کرد غواص قدرت آنکه غوص    
        یافت گردید درتمام بحور

یک صدف داد حق به پیغمبر             که
دراوبود یازده گوهر

                      ***

شمس دین تاکه نور گسترشد         همه
آفاق ازاو منورشد

بحر توحید پرزگوهر گشت                        چرخ
تمجید پرزاخترشد

مکه شد رشک آسمان که دراو         مولد دختر پیمبر شد

زهره آمد که بنگرد زهراء                  ازخجالت خفیف ومضطرشد

خودبخود گفت ذره باخورشید           کی
تواند کجا برابرشد

تاکه این غم زدل کند بیرون              رفت
سرگرم چنک ومزمرشد

پایه دین حق ازایندختر                    گرچه
بودی قوی قوی ترشد

وه چه دختر که بهرکسب ضیاء         مهرش
آمد مجاوردرشد

تافت تانور حضرت زهراء                   ذره
این آفتاب خاور شد

اصل میزان حق شناسیرا                بدو
کفه کشنده داورشد

خواست بیند بکفه ئی که علی است   کس برابرتوان بحیدرشد

دیدهم سنگ حیدرکرار                   که
نخواهد دگر میسرشد

کرد آنگاه خلقت زهراء                     آمد وباعلی برابرشد

مرتضی راکجا بدی همسر                گرنه زهراش جفت وهمسر شد

همۀ کائنات رامعلوم                               بس
به پیروجوان سراسرشد

زن نیامد برتبه چون زهراء                        مرد
هم چون علی ولی خدا

                     
***

ای تو بهترزرتبه ازمریم                            نور
حق مادردوعیسی دم

درد حب تو بهتر ازدرمان                  زخم
مهر تو خوشتر ازمرحم

گربدی می کشید بهرضیاء               خاک
پایت به چشم خود مریم

ایکه بهترزمریمت خاندم                  سرش
آن به عیان کنم دردم

آنکه مریم ازاورمیدی گفت                       من
امین حقم زمن تومرم

بهر خدمت بدرگهت میخواست   
      اذن چون مردمان نامحرم

خلقت هردوکون بهرتوشد                چون
توئی فخر عالم وآدم

گرنبودی نبود شمس وقمر              ورنبودی
نبود لوح وقلم

جفت حیدر حبیبۀ یزدان                          نور
چشم پیمبر خاتم

حادثت خوانده اندمن گویم                       شد
حدوث توباقدم همدم

نقش بند وجود پاک ترا                    زد
چه نقاش ذوالجلال قلم

بسراپای انورت ایزد                        زد
سراپا صفات خویش رقم

اینکه بینی سپهر مینازد                 وین
شب وروز اشهب وادهم

بخیالی که بازخواهد یافت                       چون
توئیرا بعرصۀ عالم

تاکه براوکند همیشه جفا                یاکه
براوکند همیشه ستم

نفشاند بدو بجز اندوه                     نچشاند
باو بغیر ازغم

تاگرفتار سازدش بادرد                    مبتلی
تاکه سازدش بالم

چهره اش رازکین کندنیلی                خصم بیدین زلطمه سیلی

درگوشه وکنار جهان

*تیراندازی به هواپیمای انگلیسی درفضای بغداد

ماه گذشته ، یک هواپیمای مسافربری انگلیسی
ازنوع«ترایستار»با150سرنشین ، درفضای بغداد، پایتخت عراق، دچار آتش سوزی شد. آن
هواپیما که درارتفاع 900متری اززمین بود، مورد اصابت چند شلیک گلولۀ مخالفین رژیم
عراق قرارگرفت ودرحالی که آتش درآن برافروخته شده بود ، به زمین نشست. دراین میان،
یک مصدرمسئول دروزارت خارجه انگلستان ازدولت عراق خواستار تحقیق پیرامون این حادثه
شد. مسئولین عراقی گزارش دادند تاکنون نتوانسته اند بدانند کدام گروه اقدام به
تیراندازی به هواپیمای انگلیسی نموده اند. در هر صورت، این حادثه دلالت بروخامت
اوضاع درعراق دارد وگواهی است بروجود عناصر مسلح بسیاری که درخود پایتخت و بدور ازچشمان
جاسوسهای حزب بعث، حرکتهای مسلحانه ای رابرعلیه رژیم آغازکرده اند.

*بیکاری درشوروی

 روزنامه آمریکائی نیویورک تایمزضمن انتشارگزارشی ازبیکاری درشوروی می نویسد :این بیکاری روزافزون، نتیجه
اصلاحات نوینی است که گرباچف درنظام اقتصادی کشور پدید آورده است. همچنین می
افزاید:این وضع باکوچکترین مفاهیم اساسی سوسیالیستی تناقض دارد زیرا سوسیالیسم،
کاررابرای تمام افراد تضمین کرده است!

جالب اینجااست که رسانه های گروهی شوروی همواره پیرامون
بیکاری درغرب داد قلم داده وآن رادلیل افلاس نظام سرمایه داری وعقب ماندن ازچرخ
پیشرفت می دانند . این روزنامه انتظار دارد اصلاحات نوین دولت، 12الی 19میلیون
نفررابطورموقت ـ تنها دربخش صنایع ـ ازکاربی کارخواهد کرد. درنهایت چنین نتیجه
گیری کرده است که گرچه آمار دقیقی رانمی توان بدست آورد ولی معتقد است که نسبت
بیکاری درشوروی به سه درصد (3%) می رسد.

*وحدت دربرابراسلام!

ریچارد نیکسون رئیس جمهور اسبق آمریکا ازشوروی وآمریکا
خواست تمام اختلافها ودشمنیهای خود رافراموش کنند یا به آینده واگذارنمایند ولی
باهم یکقدم ویکدست شده ودربرابر حرکت دگرگون سازاسلامی که درآینده ای نزدیک رخ
خواهد داد، به شدت ایستادگی ومقاومت کنند. اوافزود:برشوروی لازم است که دراین امر
باآمریکاهمکاری کند زیرا یک سوم ملتش، مسلمان هستند . وانقلاب اسلامی ممکن است
خطربزرگی راتشکیل دهد که به منافع شوروی زیانهای جبران ناپذیردرجهان سوم وارد
آورد.

وی همچنین هشدارداد که باید دوابرقدرت دربرابر نیروهای
مسلمان بایستد نه اینکه به جهان سوم سلاح بفروشند زیراـ به عنوان نمونه ـ سلاحهائی
که به پاکستان فروخته شده، نتایج تلخ ومصیبت باری برای آمریکا وشوروی دربرخواهد
داشت .

*انتشار حجاب درترکیه

علی رغم فشار نیروهای امنیتی ترکیه برزنان مسلمان که باید
حجاب خودرا کناربگذارند ، اخیراً خیابانهای آنکارا واستانبول به صورت بی سابقه ای
شاهد زنان باحجاب شده ودرهمین حال ، مسجدهای پایتخت ودیگرشهرستانها که خالی
ازنمازگزاران بود، مملوازجوانان نمازگزار شده است. روزنامه«ملیت»ضمن وارد آوردن
اتهام به امام یکی ازمسجدها، اعتراف کرد که دریکی از سخنرانیهایش، 3000زن جوان مسلمان
راکه با حجاب بودند ومانند همیشه درمسجد حاضر شده بودند، به آنان هشدارداد که
ازتلویزیون ومجله های غیراسلامی که پرازفساد اخلاقی است، دوری گزینند وبا مظاهر
فساد مبارزه کنند.

*صرفه جوئی بی سابقه دربرق

دولت بلغارستان، درماه گذشته قانونی تصویب کرد که به موجب آن صاحبان مغازه ها
موظف اندـ برای صرفه جوئی دربرق ـ دوساعت قبل ازتمام شدن وقت رسمی، مغازه ها
راتعطیل کنند. وهمچنین خانواده هائی که بیش ازاندازۀ تعیین شده ، درمصرف برق زیاده
روی کنند، به عنوان جریمه تایکماه برق آنان قطع خواهد شد!قانون جدید همچنین استفاده
از ادوات برقی راتاپنج ساعت درصبح وشب منع کرده است!!

انتقادها وپیشنهادها

گفتاروکردار 2

درشمارۀ 49 سخنی داشتیم پیرامون دوگانگی گفتاروکردارکه
ظاهراسخن به پایان رسیده بود وبنا نبود دنباله ای داشته باشد. ولی باتذکر بعضی
ازبرادران وملاحظه برخی شواهد روشن وگویا، تصمیم گرفته شد که درادامه آن سخن به
ذکر بعضی ازاین نمونه ها بپردازیم . یادآوری جزئیات وموارد خاص گرچه خلاف روش
معمولی مااست ولی باتوجه به این نکته که راهنمائیهای کلی دراکثرانسانها موثرنیست
نیاز مبرمی به ذکر بعضی ازشواهد خارجی احساس می شود. انسان همواره سعی دارد که در دادگاه
وجدان که خالصترین وعادلترین دادگاه این جهان است خودرامحکوم نکند وازاین روی
عذرها می تراشد وخود را فریب می دهد؛ وشاید انگشت گذاشتن برجزئیات مسائل بعنوان یک
اتمام حجت راه خودفریبی رابسته یابه حداقل برساند.

شواهد نفاق عملی (اختلاف گفتاروکردار) درجامعه بسیار است
وماتنها به برخی ازنمونه هائی که روزانه با آنها برخورد می شود یا اخیرا توجه
مارابه خودجلب کرده اشاره ای داریم وسایر موارد رابه وجدان بیدارافراد واگذارمی
نمائیم :

نظارت بربهداشت

ازمسائلی که مانور تبلیغاتی درمورد آن نسبتاً چشمگیر است
ولی درمرحله عمل واجرا چندان اهمیتی به آن داده نمی شود، مساله بهداشت است. تاآنجا
که تعطیل یک رستورانی که پنجاه نفررادریک میهمانی مسموم کرده است ازحرکتهای
انقلابی دادگستری آن شهرستان شمرده می شود!درحالی که این برخورد حتی درکشورهای عقب
مانده یک امر بسیار عادی ومعمولی است. آیا این امر حکایت ازگستردگی مراکز غذائی
غیر بهداشتی نمی کند؟ معلوم نیست چه مرکزی مسئول پیگیری دستورهای بهداشتی است؟ چه
کسی باید چرخهای دستی که غذاهای کثیف وغیرسالم رابه خورد مردم وبخصوص کودکان می
دهند، جمع آوری کند؟ وچه کسی باید به وضع نانوائیها ، آب میوه گیریها، کبابیها
وامثال آنها رسیدگی بنماید؟ بارها درروزنامه خبربستن وتعطیل این گونه مراکز تغذیه
راشنیده ایم ولی آیا این تصمیم درپیشگیری کفایت می کند؟ یاپیشگیری به این معنی است
که مرکز بهداشت بطور مرتب مامور رسیدگی داشته باشد ومتخلفین رابه دادگاه بسپارد
البته بشرط آن که باتشدید عمل ، جلوی رشوه خواری اورابگیرند وگرنه نتیجه ای بجز
بالا رفتن قیمت موادغذائی نخواهد داشت!

چندی پیش در روزنامه ها اطلاعیه ای ازادارۀ نظارت برمواد
غذائی وبهداشتی پخش شد که درآن مردم راازاستعمال شیشه های شیرپلاستیکی مات برحذر
می داشت. ونظیر این گونه اطلاعیه ها بسیارصادرشده است. آیا تنها راه اجرائی
جلوگیری ازفرآورده های غیربهداشتی این اطلاعیه ها است؟ !

اصولاً چرا ساختن وعرضه داشتن یک کالای غیربهداشتی آزاد
باشد؟

فرآورده های دشمن بعثی

جالب این است که دراطلاعیه مذکور ازمصرف فراورده های غذائی
کشور عراق نیزبه دلیل غیربهداشتی بودن!آنها منع شده بود. این مطلب علاوه براشکالی
که درپذیرش جامعه نسبت به آن دارد چنین وانمود می کند که تنها مانع استفاده
ازکالاهای عراقی جنبه بهداشتی آن است. آیا واقعاً چنین است؟ آیا خریدن اجناس عراقی
بمعنای جنگ با رزمندگان اسلام نیست؟ آیا خریدن اجناس عراقی بمعنای جنگ بارزمندگان
اسلام نیست؟ آیا یک مسلمان باغیرت راضی می شود که باپول اوگلوله تهیه شود ودرسینۀ
فرزندان رشید اسلام بنشیند؟ آیا دراین کشورهیچ قدرت اجرائی نیست که کالاهای عراقی
راازبازار جمع آوری کند؟ !

چه باید کرد؟

بازگردیم به اصل مطلب. مسئولین بهداشت باید علاوه برتبلیغات
وتعلیمات وسیع ودامنه دار، امکانات رعایت بهداشت عمومی رافراهم آورند و ازپخش
هرگونه کالای غیر بهداشتی وزیانبار جدا ممانعت کنند. اکنون باکمبود صابون
استاندارد، انواع صابونها به بازارسرازیر شده است ومثلا باسه یا چهار تومان (خیلی
ارزان!) به دست می آید. بعضی ازآنها به تجربه مشاهده شده است که آثار نامطلوبی
برپوست باقی گذاشته. حال ازجهت دفع آلودگی ورعایت بهداشت آیادرحد مطلوب است یانه؟
لازم است موسسه استاندارد تحقیق کند ونظربدهد که این امرنیاز به تخصص دارد. گرچه
ظاهراً این مؤسسه نیز باتوجه به این که فاقد قدرت اجرائی است وقادربه تحقق بخشیدن
به آرمانهای خویش نمی باشد تدریجا صحنه را رها کرده وگرنه فعالیت بیشتری درمسائل
مربوط به بهداشت جامعه می داشت!.

نظارت برتولید

نظارت برتولید ازنظر پرستیژ واعتبار کشور درهمه موارد لازم
وضروری است ودرخصوص وسایل ولوازم بهداشتی وآنچه با سلامت جامعه ازهرجهت مرتبط است
ضرورت بیشتری دارد بویژه درتولیدهائی که اساساً برای معالجه بیماران تهیه شده است
. مثلا اگرثابت شود محیط یک کارخانه داروسازی آلوده است وداروهای آن بیش ازآن چه
نفع دارد، زیان دارد وبیمار بیچاره ای که آمادگی مبارزه بامیکروبها راازدست داده
به انواع بیماریها گرفتار می کند ، بدون شک مساله ای است بسیار خطرناک ومسئولیتی
است درخور اهمیت.

هم اکنون تبلیغات دامنه داری برای سرنگهای تولید داخلی، چشم
وگوش راپرکرده ولی مکرر شکایت وفریاد بیماران ازاین سرنگها که برای استاندارد بودن
آنها نیازی به مهر وآرم نیست به گوش میرسد. (البته نه بگوش مسئولین!) .

نرخ گذاری وبازارآزاد

ازمواردی که گفتار باکردارمخالف است قیمت گذاری برمحصولات
کارخانجات داخلی است که گاهی به این جمله تاکید برعمومیت قیمت گذاری نیزمی شود
«قیمت برای مصرف کننده درسراسر کشور. . . ريال»ولی هیچ گاه درنزدیکترین فروشگاه
آزاد به کارخانه باآن قیمت فروخته نمی شود تاچه رسد به جاهای دورافتاده کشور بلکه
دربیشتر موارد تاسه برابرقیمت دربازار آزاد به فروش می رسد واین نمونه ای ازنفاق
عملی است، بخصوص باتوجه به این که اکثر این شرکتها زیرپوشش سازمانهای دولتی هستند.

اینجا نیز جای این سئوال بی پاسخ باقی است که چه ارگانی
مسئول رسیدگی واجرای این قیمت گذاریها است؟ واگر مسئولی ندارد ظاهرا بهتراست قیمتی
برآن نوشته نشود تامصداق آیه (لم تقولون مالاتفعلون) قرارنگیرند وضمنا فروشندگان
بخصوص سوپرمارکتها به زحمت پاک کردن یا پوشانیدن آن نیافتند!.

نظارت برفیلم ها !

ازنمونه های بارز و علنی مخالفت گفتاروکردار، پخش بعضی
ازفیلمهای خارجی ازسیمای جمهوری اسلامی است که باهمه ادعاها وفریادها وشعارها
مخالف است فیلمهائی که درآن زنان بی حجاب آرایش کرده وعشوه گر خودنمائی نموده
وجامعه رابه فساد دعوت می کنند وبااین کار سیمای جمهوری اسلامی رسما وعملا بی
حجابی راترویج می نماید درحالی که خود باگزارش فیلمهائی که تلویزیونهای خارجی پخش
کرده اندانتقاد ازبد آموزی آنها نموده فریاد برمی آورد که پخش این گونه فیلمها ،
جامعه رابه سوی جنایت وآدمکشی سوق می دهد.

آیاجنایت تنها آدمکشی است ؟ !

بی گمان پخش یک فیلم آن چنانی سخنان دهها خطیب سخنور
ونوشتار دهها نویسندۀ توانا رانقش برآب می کند وما درست مانند آن زن می شویم که
هرشب بافته های روز خود را رشته می کرد«وَلاتَکوُنوا کالّتی نَقضَتْ غَزلها مِن
بعدِ قُوةٍ انکاثاً».

آیا مسئولین نظارت برفیلمها هیچ گونه احساس تعهدی دراین
زمینه ندارند یا اینکه چنین فیلمهائی بامقایسه با صدها فیلم دیگر که دراختیارآنان
است درنظر آنها یک فیلم ساده است که هیچ گونه مخالفتی بااحکام شرع ندارد؟ !

تبلیغ رایگان برای مسیحیّت

وبدتر ازآن فیلمهای تبشیری مسیحیت است که مکرراز سیمای
جمهوری اسلامی پخش می شود. دست اندرکاران رادیو وتلویزیون بدون شک به تاثیر عمیق
فیلم درروحیه افراد بخصوص جوانان ساده دل کاملاً توجه دارند وازسوی دیگر حتماً
ازفتوای حضرت امام دام ظله وسایر فقهای شیعه بلکه همۀ علمای اسلام اطلاع دارند که
هرگونه تبلیغ برای تبلیغ برای ادیان دیگر درکشور اسلامی جایز نیست .

حضرت امام در تحریر الوسیله مطلبی دراین زمینه دارند که
برگردن آن چنین است:

«کفار چه اهل ذمه باشند وچه نباشند حق ندارند ازادیان فاسدۀ
خود دربلاد اسلام تبلیغ کنند وکتب گمراه کننده خود رانشر نمایند ومسلمانان
وفرزندان آنها رابه سوی ادیان باطله خویش بخوانند. وتعزیر آنها (اگرچنین کنند)
واجب است. وبراولیای امور درکشورهای اسلامی لازم است آنان رابه هروسیله مناسبی
ازاین کارمنع نمایند. وبرمسلمانان واجب است ازکتابها ومحافل آنان دوری جویند
وفرزندان خود راازآنها منع کنند. واگرچیزی ازکتب ونوشتجات گمراه کنندۀ آنان به دست
مسلمانان رسید باید آنها راازبین ببرند، زیرا کتابهای آنان احترامی ندارد وتحریف
شده است. خداوند مسلمین راازشر اجانب وکید آنها نگهدارد وکلمه اسلام راسربلند بدارد».
(تحریر الوسیله ج2ص507)

باچنین فتوای واضح وروشن تکلیف فیلمهای گمراه کننده که تأثیرآنهاازنوشتجات،
بسیارعمیقتر است روشن می شود. نباید تصورکرد که این مطالب تاأثیری درروحیه جوانان
مسلمان ندارد، زیرا آن گونه که ازنامه های تاثیری درروحیه جوانان مسلمان ندارد،
زیرا آن گونه که ازنامه های رسیده به دست می آید فعالیت تبشیری مسیحیان بی اثر
نیست بخصوص درمواردی که ازغریزه جنسی نیزاستفاده شده است وانگیزۀ تمایل به مذهب
فاسد آنان قویتر گشته تاآنجا که بعضی ازجوانان مسلمان رسما به دین آنها درآمده
اند!

واضح است که بااین تبلیغ دامنه دارکه ازسوی مسئولین صدا
وسیما بخصوص درایام ولادت حضرت مسیج (ع)ارائه می شود جوانان ساده دل کاملا اغفال
می شوند وخود رافریب می دهندکه:چه فرق می کند همه ادیان آسمانی وازسوی خداوند است
حضرت مسیح (ع)نیزپیامبر خدااست وامثال آن. وازآن سوی آزادیهای مذهبی، انگیزه های
جنسی ومانند آن نیزاورابه گرایش به این دین فاسد تحریف شده وامی دارد ودرنتیجه
نیرومندترین وسیله تبلیغی دین اسلام وسیله ای برای تبشیر مسیحیت می شود.

واینجاست که باید واتیکان جشن بگیرد زیرا اومیلیونها دلار
باید خرج می کرد تادریک کشوراسلامی چنین تبلیغی بنمایدواکنون قلب کشورهای اسلامی
باخرج خود بهترین تبلیغ رابرای آنها به احسن وجه انجام می دهد.

وآنجا سرافکندگی به نهایت می رسد که درسیمای جمهوری اسلامی
به مناسبت ولادت حضرت مسیح (ع)تصویر پابرهنه ای ازحضرت مریم علیهاالسلام که به
فرموده قرآن بانوی عالم است باوضعی بسیار خجلت آورـ که اگر تصویر هرزنی رابه آن
نحو نشان دهند حرام ونامشروع است ـ به نمایش گذاشته می شود وهیچ فریاد اعتراضی
بلند نمی شود. نام این راچه می توان گذاشت بجز تقلید کورکورانه ازجهان مفتضح
ورسوای مسیحیت؟ وهمچنین گذاشتن تصویری ازصلیب درکنار گوینده تلویزیون درشب کریسمس
چه معنائی دارد بجز صحه گذاشتن برعقاید باطله مسیحیان؟ بااین که فقها صلیب رادرحکم
بت می دانند وخرید وفروش وتصویر وتجسیم آن راحرام می شمردند گویا درآن شب مرجع
تقلید آقایان پاپ بود؟ !!!یا ایها الذین امنوا لم تقولون مالاتفعلون . کبرمقتا
عندالله ان تقولوا مالاتفعلون.

وضعیت اسفبار بیمارستانها !

ودراین میان، قشری که بیش ازهمۀ اقشار باید به عهد و پیمان
خدائی خودپای بند باشند، پزشکان و سایر کادر درمانی بیمارستانها هستندزیرا از لحاظ
موقعیت شغلی، جان افراد جامعه به تعهد وپای بندی آنها وابسته است واز جهتی دیگر،
آنان بعلاوه عهدی که هر مومن با خدای خود دارد، سوگند یاد کرده اند وتعهد نموده
اند که جز خدمت به جامعه و تامین سلامت برای افراد، هدف دیگری راتعقیب نکنند.

راستی چه زیبا است این تعهد که سنت پیشینیان است و در همه
جوامع بشری مرسوم است ولی چه زشت ونفرت انگیز است آن لحظه ای که یک پزشک از وظیفه
خود سر باز می زند وبیمار مشرف به مرگ را به دلیل استراحت یا کارهای شخصی کم
اهمیت، رها می سازد تا به سختی جان بسپارد در حالی که تنها با یک آمپول می تواند
جان او را نجات دهد.

و ازآن بدتر پزشکانی هستند که تنها به دلیل حزب اللهی بودن
بیمار وریش داشتن، اورامحکوم به مرگ می کنند!!این مطلب افسانه وخیال نیست بلکه
واقعیت تلخی است که دربیمارستانهای کشور حزب الله، باکمال تاسف، جریان دارد وآنقدر
موارد آن زیاد است که هیچ نیازی به ذکر نمونه نیست.

چه بسیارند افرادی که بیمار اورژانس مشرف به مرگ
راآنقدرازاین بیمارستان به آن دیگری منتقل کرده اند که به دلیل کمبود جا ونبودن
تخت خالی وتشریف نداشتن جناب دکتر، حاضر به پذیرش نشده اند تا بیمار بیچاره جان
داده است.

شخصی که نوجوان چهارده ساله اش دچارضربه مغزی شده
بودوازبینی اوخون جاری بود، یک شب تاصبح فرزند بیچاره اش راازدست داد. اومی
گفت:بیمارستانهای دولتی وغیردولتی راگشتم وبه وضع اورسیدگی نکردند بااینکه حاضر به
پرداخت هرمقدار هزینه که می خواستند بودم وبه اعتراف پزشک ، قابل معالجه بود ولی
یاپزشک حاضر نبود یابیمارستان نمی پذیرفت. جالب است که به یکی ازمسئولین کشور
دراین باره تذکر داده شده است، وایشان گفته اند:اینها مسائل جزئی است.

وهمچنین برخورد پرستاران بابیماران بستری که مکرردرروزنامه
ها خوانده ایم ، شکایت افرادی که مرگ بیمارهایشان رانتیجه بی اعتنائی پرستاران می
دانند ولی هیچ تصمیم جدی برای رسیدگی به این فریادها گرفته نمی شود بجز تشکیل
سمینارهای تشویق کننده!راستی آیا بمناسبت روزپرستار، کسی به آنها تذکر داد ومعایب
ونقص هایشان راگوشزد نمود یا تنها به تشویق وتعریف وتمجید اکتفا شد؟ به نظر ما
بعضی تشویق ها ، خیانت به افراداست . البته حساب پرستاران متعهد ومخلص جدااست
وآنها بدون هیچ تعریف وتمجیدی وظیفه خود رابه بهترین وجه ادا می کنند وعددشان
نیزبسیار است ولی آنچه بطور عموم به چشم می خورد، برخوردهای نامناسب بخصوص با
افراد مومن وحزب اللهی است.

مسئولین باید به این امرمهم که بستگی به زندگی ومرگ مردم
دارد، اهمیت بیشتر بدهند ودست کم نگیرند وپزشکان باید به تعهد خود پای بند باشند
تامورد خشم الهی واقع نشوند«کبرمقتاً عندالله ان تقولوا مالا تفعلون».

تاریخ تحلیلی اسلام

بخش دوم                

قسمت پنجم            
حجة الاسلام والمسلمین رسولی محلاتی

داستان تجدید بنای کعبه

بنابر نقل مشهور سی وپنج سال ازعمر شریف رسول خدا گذشته بود
که دراثر سیل ویاآتش سوزی که موجب ویرانی خانۀ کعبه شد داستان تجدید بنای کعبه
درمکه معظمه پیش آمد، ورسول خدا نیزدرآن شرکت جسته ودرهنگامی که می رفت تا میان
طوائف مختلف قریش درمورد نصب حجرالاسود آتش اختلاف شعله ورشده ودست به کشتاریکدیگر
بزنند خدای تعالی بوسیلۀ آنبزرگوار جلوی این اختلاف وخونریزی راگرفت ، بشرحی که
ذیلا خواهید خواند.

والبته درمقابل این قول مشهوردرپاره ای ازروایات عمر آنحضرت
رادرآن موقع بیست وچهارسال وقبل ازازدواج با خدیجه[1]ودربرخی
کمتر ازآن ذکر کرده ، وبه این تعبیر ذکر کرده اند«. . . لما بلغ رسول الله (ص)
الحلم. . . »[2]که ازاین
تعبیر استفاده می شود که داستان مربوط به پانزده سالگی عمر رسول خدابوده است.

وقبل ازورود درشرح ماجرا بدنیست تاریخچۀ مختصری ازبنای خانۀ
کعبه وتغییرات واتفاقاتی راکه درآنجا افتاده بود بخوانید تابه ماجرای سال سی وپنجم
عمر رسول خدا (ص) برسیم.

طبق روایات مشهور وبلکه بگفته مرحوم علامه طباطبائی روایات متواتر
ومقطوع:نخستین کسی که بنای کعبه بدست او انجام شد ابراهیم خلیل (ع)بود[3]، اگر
چه دربرخی از روایات ، بنای اولیۀ آنرا به آدم ابوالبشر (ع)نسبت داده اند و در برخی
نیز آنرا به شیث نسبت داده اندولی خلاف مشهور است پس ازآن همچنان برپا بود تااینکه
قومی ازقبیلۀ جرهم آنرا تجدید بنا کردند وچون دوباره روبویرانی نهاد عمالقمه آنرا
تجدید بنا کرده وبالاخره قصی بن کلاب جد اعلای رسول خدا (ص) آنرا خراب کرده وبصورت
اساسی ومحکم آنرا تجدید بنا کرده وچنانچه برخی نوشته اند سقف آنرا نیز با چوبهائی
ازتنۀ درخت خرما والوارهای محکم دیگر پوشاند.

جانب دیگری ازناحیۀ کعبه نیز خانه ای برای کارهای خود
ومرکزی برای مشورت وتصمیم گیری درکارهای مهم بنا کرد که به «دارالندوه»ـ خانه
شوروی ـ معروف شد.

ولی برطبق نقل ابن هشام درسیره وروایت ابن اسحاق تازمانی که
قریش درزمان رسول خدا بفکر تجدید بنای آن افتادند خانۀ کعبه سقف نداشت، وارتفاع آن
نیز چیزی بیش ازاقامت یک انسان بود، وعبارت سیره اینگونه است :

«فلما بلغ رسول الله (ص) خمسا وثلاثین سنه اجتمعت قریش
لبنیان الکعبه ، وکانوا یهمون بذلک لیسقفوها ویهابون هدمها، وانما کانت رضما فوق
القامه فارادوا رفعها وتسقیفها. . . »[4]

بنای مزبور هم چنان تازمان رسول خدا (ص) برپابود، وچنانچه
گفته شد درسال سی وپنجم عمر آنبزرگوار بودکه داستان تجدید بنای کعبه پیش آمد.

وعلت اینکار رانیز مختلف نقل کرده اند ومشهور آن است که
بدنبال بارانی سیل آسا وحرکت سیلی بنیان کن ازکوههای مکه وویرانی قسمتی ازخانه های
مکه سیل مزبور بدون خانۀ کعبه نفوذ کرد وموجب ویرانی قسمت هائی ازآن گردید، وپس
ازفروکش کردن سیل قریش بفکر تجدیدبنای آن افتاده واقدام به اینکار کردند.

ودرپاره ای ازتواریخ آمده که سبب اینکار آن شد که زنی درکنار
خانه کعبه بمنظور بخوردادن آن، آتشی روشن کرد که جرقه ای ازآن آتش به جامۀ کعبه
افتاد وآتش گرفت ودرنتیجه مقداری ازدیوار آن نیز سوخت وقریش درصدد تجدید آن برآمد
. . . [5]

وبرخی ازتحلیل گران احتمال داده اند که این روایت ساختۀ بنی
امیه است وانگیزۀ جعل نیز ، موجه جلوه دادن وکاستن عظمت آن جنایت هولناکی است که
بدستور یزیدبن معاویه درمنجنیق بستن خانه کعبه وسوزاندن آن درجنگ با عبدالله بن
زبیر اتفاق افتاد ، وبدنبال آن یزید ازاین جهان رخت بربست ومدتها آثار این ویرانی
وسوختگی درخانه کعبه بود، و عبدالله بن زبیر برای تحریک مردم علیه بنی امیه آنرا
بهمان حال گذارده بود، تاوقتی که درصدد تجدید بنای آن برآمد وآنرا خراب وازنو
ساخت، وتصرفاتی نیز درآن کرد بشرحی که درذیل خواهد آمد.

وبهر صورت اصل داستان بگو نه ای که ما درشرح زندگانی رسول
خدا (ص) نوشته ایم اینگونه بود:

ازاتفاقاتی که دراین دوره اززندگی رسول خدا (ص)یعنی پس
ازازدواج باخدیجه تابعثت پیش آمد داستان تجدید بنای کعبه وحکمیت رسول خدا (ص) است
که مورخین بااختلاف اندکی آنرا نقل کرده اند، واجمال داستان این بود که پس ازآنکه
سی وپنج سال ازعمر شریف رسول خدا (ص) گذشته بودـ یعنی ده سال پس ازازدواج با خدیجه
ـ سیلی بنیان کن ازکوههای مکه سرازیر شد ووارد مسجد گردید وقسمتی ازدیوار کعبه
راشکافت وویران کرد، و ـ چنانچه ابن اسحاق گفته است ـ کعبه تاآن روز سقف نداشت
ودیوارهای اطراف آن نیز کوتاه بود وارتفاع آن کمی بیشتر ازقامت یک انسان بود وهمین
موضوع سبب شد تادرآن روزگار سرقتی درخانۀ کعبه بود بدزدند ، وبااینکه پس ازچندی
سارق راپیدا کردند واموال راازاو گرفتند ودستش رابجرم دزدی بریدند ، اما همین سرقت
، قریش رابفکر انداخت تاسقفی برای خانۀ کعبه بزنند ، ولی این تصمیم به بعد موکول
شد.

ویرانی قسمتی ازخانۀ کعبه سبب شد تا قریش به مرمت آن اقدام
کنند وضمنا بفکر قبلی خود نیز جامۀ عمل بپوشانند وبرای انجام این منظور ناچار
بودند دیوارهای اطراف راخراب کنند وازنو تجدید بنا کنند.

مشکلی که سرراهشان بود یکی نبودن چوب وتخته ای که بتوانند
باآن سقفی برروی خانۀ کعبه بزنند ، و دیگر وحشت ازاینکه اگر بخواهند دیوارها
راخراب کنند مورد غضب خدای تعالی قرارگیرند واتفاقی بیفتد که نتوانند اینکار
رابپایان برسانند.

مشکل اول بایک اتفاق غیره منتظره که پیش بینی نکرده بودند
حل شد وچوب وتختۀ آن تهیه گردید ، وآن اتفاق این بود که یکی ازکشتیهای تجاررومی که
ازمصر میآمد درنزدیکی جده بواسطۀ طوفان دریا ـ ویا دراثر تصادف بایکی ازسنگهای کف
دریاـ شکست وصاحب کشتی ـ که بگفتۀ برخی نامش «یاقوم»بودـ ازمرمت واصلاح کشتی مایوس
شد وازبردن آن صرفنظر کرد، قریش نیز که ازماجرا خبردارشدند بنزد او رفته وتخته های
آنرا برای سقف کعبه خریداری کردند وبشهر مکه آوردند .

درشهر مکه نیز نجاری قبطی بود که اونیز مقداری ازمصالح کار
راآماده کرد وبدین ترتیب مشکل کارازاین جهت برطرف گردید.

ومشکل دوم وحشتی بود که آنها ازاقدام به خرابی وویرانی ،
وزدن کلنگ بدیوار خانه وتجدید بنای آن داشتند ، ومی ترسیدند مورد خشم خدای کعبه
قرارگیرند وبه بلائی آسمانی یا زمینی دچارشوند وبهمین جهت مقدمات کارکه فراهم شد
وچهار سمت خانه رابرای خرابی وتجدید بنا میان خود قسمت کردند، جرئت اقدام بخرابی
نداشتندتااینکه ولیدبن مغیره بخود جرئت داد وکلنگ رادست گرفته وپیش رفت وگفت:خدایا
تو میدانی که ما ازدین تو خارج نشده ومنظوری جز انجام کارخیر نداریم ، این سخن
راگفت وکلنگ خود رافرود آورد وقسمتی ازدیوار راخراب کرد. مردم دیگر که تماشا
میکردند وجرأت جلو رفتن نداشتند باهم گفتند:ما امشب راهم صبرمی کنیم اگربلائی برای
ولید نازل نشد، معلوم میشود که خداوند بکارماراضی است واگر دیدیم ولیدبه بلائی
گرفتارشددست بخانه نخواهیم زد وآن قسمتی راهم که ولیدخراب کرده تعمیر می کنیم .

فردا که دیدند ولیدصحیح وسالم ازخانه بیرون آمدودنبالۀ
کارگذشته خودراگرفت دیگران نیزپیش رفته روی تقسیم بندی که کرده بودند[6]اقدام
بخرابی دیوارهای کعبه نمودند.

قریش دیوارهای اطراف کعبه راتا اساس خانه که بدست حضرت
ابراهیم (ع)پایه گذاری شده بود کندند، درآنجا بسنگ سبزرنگی برخوردند که همچون
استخوانهای مهرۀ کمر درهم فرورفته ومحکم شده بودوچون خواستند آنجا رابکنندلرزه ای
شهرمکه راگرفت که ناچارشدند ازکندن آن قسمت صرفنظرکنندوهمان سنگ راپایه قرارداده
وشروع به تجدید بنا کردند.

ودرپاره ای ازتواریخ است که رسولخدا (ص) نیز دراین عملیات
بدانها کمک میکرد تاوقتی که دیوارهای اطراف کعبه بوسیلۀ سنگهای کبودی که ازکوههای
مجاور میآوردند بمقدار قامت یک انسان رسید وخواستند حجرالاسود رابجای اولیۀ خود
نصب کننددر اینجا بود که میان سران قبائل اختلاف پدیدآمد وهر قبیله ای میخواستند
افتخار نصب آن سنگ مقدس نصیب آنان گردد.

دسته بندی قبائل شروع شد وهرتیره ازتیره های قریش جداگانه
مسلح شده ومهیای جنگ گردیدند، فرزندان عبدالدارطشتی راازخون پرکرده ودستهای خود
رادرآن فرو بردند وبایکدیگر هم پیمان شده گفتند :تاجان دربدن داریم نخواهیم گذارد
غیرازما، کس دیگری این سنگ رابجای خود نصب کند، بنی عدی هم باایشان هم پیمان شدند،
وهمین اختلاف سبب شد که کارساختن خانه تعطیل شود.

سه چهار روزبهمین منوال گذشت وبزرگان وسالخوردگان قریش
درصددچاره جوئی برآمده دنبال راه حلی می گشتند تاموضوع راخردمندانه حل کنندکه کار
بجنگ وزد وخورد منجرنشود.

روز چهارم یاپنجم بودکه پس ازشورگفتگو همگی پذیرفتند که
هرچه ابوامیة بن مغیرة که سالمندترین افراد قریش بود رای دهد بدان عمل کنند واونیز
رأی داد:

نخستین کسی که ازدرمسجد ـ که بطرف صفا باز میشدـ (وبرخی هم
گفته اند مقصود باب بنی شیبة بوده) واردشد دراین کارحکمیت کند وهرچه اوگفت همگی
بپذیرند.

قریش این رای راپذیرفتند وچشمها به درب مسجد دوخته شد .

ناگاه محمد (ص)رادیدند که ازدرمسجد واردشد، همگی فریاد
زدند:این امین است که میآید ، این محمد است!وماهمگی بحکم اوراضی هستیم ، وچون حضرت
نزدیک آمد وجریان رابه اوگفتند فرمود:پارچه ای بیاورید، پارچه راآوردندورسول خدا (ص)
آن پارچه راپهن کرد وحجرالاسود رامیان پارچه گذارد آنگاه فرمود:هریک ازشما گوشۀ
آنرا بگیرید وبلند کنید، روسای قبائل پیش آمدند وهرکدام گوشۀ پارچه راگرفتندـ
وبدین ترتیب همگی دربلند کردن آن سنگ شرکت جستندـ وچون سنگ رامحاذی جایگاه اصلی آن
آوردند خود آن حضرت پیش رفته و حجرالاسود را ازمیان پارچه برداشت ودرجایگاه آن
گذارد، سپس دیوار کعبه راتاهیجده ذراع بالا بردند. و بدین ترتیب کارساختمان کعبه
بپایان رسید ونزاعی که ممکن بود به زدوخورد وکشت وکشتاروعداوت های عمیق قبیله ای
منجرشود باتدبیر آنحضرت مرتفع گردید.

واین بود اجمال این داستان ، والبته دراینکه رسولخدا (ص)
باچه لباس وهیئتی دراین کارباقریش کمک می کرد، درکتابهای اهل سنت روایاتی نقل شده
که ما ازذکر آنها دراینجا شرم داریم، وبخواست خداوند درمجموعه این مقالات که بصورت
کتاب جداگانه ای چاپ خواهد شد آن راخواهیم آورد. . .

تاریخی اجمالی ازبنای کعبه وتحولاتی که درطول تاریخ درآن
ایجاد شده

اکنون که بحث تجدید بنای کعبه بمیان آمد مناسب دیدیم یک
تاریخ اجمالی ازبنای کعبه دراینجا ذکرکنیم تادرجاهای دیگرنیازی به عنوان مجدد این
بحث نباشد.

والبته دربارۀ اصل بنای کعبه وهم چنین دربارۀ اینکه تاکنون
چندبار بنای آن تجدید شده اختلافی درروایات دیده می شود که ما بهتر دیدیم ترجمۀ
گفتارمرحوم علامۀ طباطبائی رادرتفسیرالمیزان دراین باره برای شما ذکر نموده وازنقل
اختلافات و رد وایرادهای آن خودداری کنیم.

مرحوم علامۀ طباطبائی درتفسیر آیۀ شریفۀ«ان اول بیت وضع
للناس. . . »«سوره آل عمران آیه 96»بعنوان بحثی تاریخی دربارۀ بنای خانۀ کعبه
وسایرامور مربوط به آن چنین گوید:

این معنا ، متواتر وقطعی است که ، بانی کعبه ابراهیم خلیل
بوده وساکنان اطراف کعبه بعد ازبنای آن، تنها فرزندش اسماعیل وقومی ازقبائل یمن
بنام جرهم بوده اند. وکعبه تقریبا ساختمانی به صورت مربع بنا شده که هرضلع آن به
سمت یکی ازجهات چهارگانۀ :شمال ، جنوب، مشرق ومغرب بوده وبدین جهت اینطور بنا شده
که بادها هرقدر هم که شدید باشد، با رسیدن به آن شکسته شود ونتواند آن راخراب کند
.

واین بنای ابراهیم (ع) همچنان پای برجابود تا آنکه یکبار
عمالقه آن راتجدید بنا کردند. ویکبار دیگر قوم جرهم (ویااول جرهم بعد عمالقه،
همچنان که درروایت واردۀ ازامیرالمؤمنین اینطور آمده بود. ) [7]

وآنگاه، وقتی زمام امرکعبه به دست قصی بن کلاب، یکی ازاجداد
رسول خدا (ص)افتاد (یعنی قرن دوم قبل ازهجرت) قصی آن راخراب کرد وازنو بااستحکامی
بیشتر بنا نمود وباچوب دوم (درختی شبیه به نخل) وکنده های نخل آن راپوشانید ،
ودرکنار آن بنائی دیگر نهاد به نام دارالندوة، که درحقیقت مرکز حکومت وشورای
بااصحابش بود. آنگاه جهات کعبه رابین طوائف قریش تقسیم نموده که هرطایفه ای خانه
های خودرابرلبۀ مطاف پیرامون کعبه بنا کردند ودر خانه های خود رابطرف مطاف
بازکردند.

بعضی گفته اند:پنج سال قبل ازبعثت نیز یکبار دیگر کعبه به
وسیله سیل منهدم شد، وطوائف قریش عمل ساختمان آن را دربین خود تقسیم کردند، وبنائی
که آن رامی ساخت مردی رومی بنام «یاقوم»بودونجاری مصری اوراکمک می کرد ، و چون
رسیدند به محلی که باید حجرالاسود راکاربگذارند، دربین خود نزاع کردند، که این
شرافت نصیب کدامیک ازطوائف باشد؟ درآخر همگی برآن توافق کردند که محمد (ص)راکه
درآن روز سی وپنج ساله بود بین خود حکم قراردهند، چون به وفور عقل وسداد رای
اوآگاهی داشتند . آن جناب دستورداد تاردائی بیاورند وحجرالأسود را در آن نهاده وبه
قبائل دستورداد تا اطراف آن راگرفته وبلند کنند، وحجر رادرمحل نصب یعنی رکن شرقی
بالا بیاورند. آنگاه خودش سنگ رابرداشت ودرجایی که می بایست باشد، قرارداد.

ادامه دارد

نامه ای ازجبهه

کربلا تکرار شد

بیش ازیک سال وچندماه ازجنگ تحمیلی عراق ودرحقیقت استکبار
جهانی به سرکردگی آمریکای جنایتکار علیه حکومت نو پای جمهوری اسلامی ایران می گذشت
. ازعملیات بستان که امام امت آنرا فتح الفتوح نامیدند مدت کمی می گذشت. رویاهای
خوش صدام کافر به کابوسهای وحشتناکی بدل شده بود، دیگر ازسردار قادسیه ای که فکر
تسخیر سه روزه اهواز وخوزستان راداشت ودرروز دوم جنگ وتجاوزش دریک کنفرانس
مطبوعاتی باغرور به یکی ازخبرنگاران وعده داد که این سئوال رادراهواز پاسخ میدهم.
دم ازپیشرویهای ارتش قدرتمند عراق حتی تا مرکز ایران میزد، خبری نبود. سیل خروشان
نیروهای مردمی درجبهۀ جنوب گرد آمده بودند تادرموقع مقتضی طی یک عملیات گسترده
متجاوزین بعثی را به سزای جنایتهای ددمنشانه آنها که درشهرها وروستاهای میهن
وعشایر غیور عرب درسوسنگرد وبستان وهویزه ودرروستای عین خوش و. . . انجام گرفته
بود برسانند . فضای جبهۀ حق آکنده ازنور عرفان ومعنویت وسراپا شور واشتیاق به جهاد
وجانبازی درراه خدا بود هنوز طعم شیرین پیروزی بی نظیر عملیات طریق القدوس وآزاد
سازی درکام همه بود که نیروهای خود راآماده عملیات سرنوشت ساز دیگری می کردند.
جاده های منتهی به دزفول واندیمشک واهواز باتردد سنگین وسایل نقلیه وکمک های مردمی
مواجه بود.

برفضای اردوگاهها ومقرها جو معنوی خاصی حاکم بود. چند روزی
به انجام عملیات بزرگ که بعدها بارمز مقدس «یازهرا»ناءفتح المبین به خود گرفت
بیشتر نمانده بود . نیروهای سپاه اسلام روز رادرآموزش وتمرین وفراگیری فنون مختلف
رزمی سپری می کردند وشب رابه نماز ودعا برمی خاستند وبا خدای خویش به راز ونیاز می
پرداختند . درهر آسایشگاه فقط تعداد کمی بودند که برای نماز شب بلند نمی شدند.

صدای گریه وناله آرام آرام به گوش میرسید. عده ای درقیام ،
عده ای درسجده های طولانی وعده ای درقنوت، دردعا ازخداشهادت راطلب می کردند. عرفان
نیروهای اسلام قبل ازعملیات فتح المبین اکنون زبانزد خاص وعام شده است ولی درهمان
موقعیت زمانی همه ازعمق چنین جوی باخبر نبودند. کسی چه میدانست که عدۀ نماز شب
خوانها دریک اردوگاه آمده بود نیمه های شب ازخواب بلندشده بود وبه خیال اینکه اذان
صبح راگفته اندو این جمع درحال نماز هستند سراسیمه وضو گرفته بود ونمازصبح رافرادی
خوانده بود . بعد ازاتمام نماز متوجه شده بود که نماز افراد دوروبر او هنوز تمام
نشده است بیشتر صبرکرده ونشسته به آنها نگاه می کرد وبعد متوجه می شوند که خیر ،
اینها نماز واجب نمی خوانند وهنوز هم صبح نشده است؛ اینها دارند نمازشب می خوانند.

بهرحال ازاین خاطره ها ورخدادها درجبهه ودرتاریخ چند سالۀ
جنگ بسیار زیاد است که امید است قبل ازاینکه صاحبان این خاطره هابه شرف لقاء الله
نائل شوند وبه جوار حق تعالی باریابند ونیز جهت جلوگیری ازخطر وآسیب فراموشی
ونسیان واحیاناً خطر تحریف وانحراف درمتن ونقل آنها ، صاحبان اندیشه وقلم به رسالت
الهی خویش عمل کنند واین بارامانت راسالم وسربلند به تاریخ ونسل فردای اسلام
وانقلاب اسلامی انتقال دهند.

دراین نوشتار به یکی ازاین خاطره های واقعی که درعملیات فتح
المبین تحقق یافته است اشاره می شود:

وعملیات بارمز «یازهرا»درنیمه های شب آغاز شده بود ونیروهای
جان برکف اسلام چون فرزندان حیدر کرار بردشمن زبون می تاختند ومواضع بعثیون
کافررایکی پس ازدیگری تسخیر می نمودند . دردل شب فریاد «الله اکبر»بچه هابلند بود
ونیروهای دشمن رارعب وترس عجیبی فراگرفته بود بااینکه آنها حالت دفاعی داشتند
وازماهها قبل درسنگرهای کاملا مجهز وبعضا درارتفاعات مسلط به دشت عباس و. . .
بودند ، بااین همه دسته دسته خود رابه سپاه اسلام تسلیم می کردند وامان می خواستند
وبرصدام و اربابان مزدورش لعن ونفرین می فرستادند. آهنگ عملیات بحدی سریع بود که
حتی بعدها فرماندهان عملیات اظهار کرده بودندکه واقعا دست غیبی آنهم درسرعت پیروزی
وکیفیت آن دخیل بود . دراین نبرد وپیکار یاران وجانبازان امام عزیز حماسه ها
ورشادتها آفریدند که قلم وبیان براستی ازتوصیف آنها عاجز است. ازجمله حماسه وایثار
ومظلومیتی بود که بین دوتن ازرزمندگان اسلام اتفاق افتاد که الان هردوی آنها به
شرف شهادت نائل شده اند.

یکی ازبرادران پاسدار شهید که فرماندۀ گردان بود درحین
پیشروی مشغول سازماندهی وهدایت نیروهای گردان خود بود ومرتب درتحرک بود وبه جلو
میرفت تاهم خود رادر ارتباط باسایر نیروهای گردانهای دیگر حفظ کند وهم به ماموریتی
که درمحدودۀ گردان بود بتواند نیروها رافرماندهی کند . دراین میان دشمن زبون برای
جلوگیری ازپیشروی ونفوذ رزمندگان اسلام اقدام به آتش سنگین سلاحهای سبک وسنگین
کرده بود تابه زعم باطل خود حرکت توفنده وقهرآمیز آنها رابه توقف یابه عقب نشینی
بکشاند ولی برادران ما مصمم ویا نیروی ایمان به جلو می رفتند .

درحین عملیات چشم فرمانده به یک برادر مجروحی افتاده بود که
خون زیادی ازاو رفته بود ، اوبا حالتی نیم خیز اندکی سرخود رابه بالا آورده بود
بطوری که نظروی را بخود جلب کند. باصدای ضعیفی توأم باناله ، به فرمانده که نامش
سعید بود گفت :برادرآب داری؟ من مجروح شده ام وآب هم ندارم وشدیدا هم تشنه هستم
(البته این تشنگی ازشدت خونریزی این برادر بود که درآستانه شهادت قرارداشت ) .
سعید که متوجه این برادر رزمنده مجروح می شود دست به قمقمه خود می برد تاکام این
عزیز را درآخرین لحظات عمر سیراب کند ولی می بیند که خود اوهم آب ندارد . چون
ازکثرت رفت وآمد وعقب وجلو رفتن اوهم تمام آب خود رامصرف کرده بود. باحالت غمگینی
به اوگفت :برادر !متاسفانه من هم آب ندارم.

نیروهای تحت فرماندهی سعید به جلو رفته بودند وخود رابه
دشمن رسانده ودرنبرد نخست ورویا رویی از اسلام وکشورهای اسلامی خویش دفاع می
نمودند و سعید که مسئولیت آنها را به عهده داشت نمی توانست درآن لحظات سرنوشت ساز
که یک مسامحه جان دهها تن ازرزمندگان وفرزندان اسلام را بخطر می اندازد ، بیش
ازاین خود را معطل کند ، لذا سرقمقمه اش رابست وقمقمه رادرجای خود قرارداد وآمادۀ
رفتن بطرف نیروهای خودشد.

چند قدمی که دور شده بود صدای نالۀ برادر مجروح که درزیر
آفتاب وباآن حالت خونریزی ، خونین برزمین افتاده بود مجددا بگوش اورسید ، سعید
سراسیمه بطرف اوبرگشت وکنار اوبرزمین نشست . عرق ازسروروی سعید می بارید ودلش
دراضطراب ادامۀ عملیات ووضعیت گردان بود وازطرفی شاهد جان دادن یک سرباز ازسربازان
اسلام، باحالتی شتاب زده درحالی که برروی پیکر برادرمجروحش خم شده بود وسرخود
راتانزدیکی صورت اورسانده بود، ازاوپرسید :برادر چه می گویی؟ ومجروح باحالتی
مایوسانه به سعید گفت برادر!حالا که توهم آب نداری که دراین آخرین لحظات عمر مرا
سیراب کنی لااقل بیا مانند آقا اباعبدالله الحسین وعلی اکبر که اوهم برای فرزند
دلبندش آب نداشت ، زبان دردهانم بگذار تاشاید ازرطوبت زبانت اندکی تشنگیم برطرف
شود وشاید درد وسوز عطشم اندکی فروکش کند .

سعید درمانده بود که چند کند . تصمیم گرفت که این آخرین تقاضای
یک عزیز رادرآخرین لحظات عمر، پاسخ شایسته دهد هرچند که جزآن ازاو کاری ساخته
نبود. خم شد ودرحالی که قطرات اشک صورت هردوی آنها راپرکرده بود . ابتدا صورت
برادر مجروح خود راچند بار بوسید ودست خود رابه سرو روی اوکشید. رزمندۀ مجروح
باچشمان بی رمق خود به سعید خیره شده بود. شاید تردید داشت که بهر دلیلی سعید
اینکاررانتواند بکند واودرآخرین ساعات عمرش ازتاسی به حضرت علی اکبر واقتدای به آن
شهید مظلوم ، محروم بماند. سعید خم شد وزبان خود رادردهان برادرخود گذاشت. کسی چه
میداند که دردل هردوی آنها چه گذشت. جزخدای آنها که شاهد این حماسه ومظلومیت
وایثار وازخود گذشتگی بود.

آری کربلا تکرارشد وکربلا تکرارخواهد شد واین عشق مقدس
سیدالشهدا است که دردلهای این جوانان عزیز شعله زده وبگو نه ای آنها راشیفته خود
کرده که حتی درآخرین دقایق عمر خویش نام اورا صدامی کنند وازاو می خواهند که
درواپسین دم عمرشان ببالینشان آید ومامطمئن هستیم که این شهدا ازکوثرسیراب می شوند
وحسین بربالینشان می آید واگر کسی به غیر ازاین اعتقاد وباورداشته باشد حسین
رانشناخته است که حسین مظهر حیای خداوند است وحسین رارزمندگان اسلام بیش ازهمه
شناخته اند وشاهد این سخن ، حالات آنان درجبهه است. رزمنده مجروح درآغوش سعید
درحالی که زبانش درکام اوبود جان بجان آفرین تسلیم نمود وسعید آرام سراورابرزمین
گذاشت ودرحالی که مظلومیت این شهید دلش رابه دردآورده بود وخرسند ازاینکه بگو نه
ای توانسته است رضایت یک شهید راجلب کند، بسوی نیروهای خود حرکت کرد. سعید نیز
درهمان عملیات باتیری که مستقیم به پیشانی اوکه ساعت ها ازخوف خدا آنرا برسجده می
گذاشت درحالی که سواربرموتور ، گردان خودراهدایت وفرماندهی می کرد ، به برادر شهید
خود وبه شهدای کربلا ملحق شد وجان خود رابرای حفاظت ازاسلام وجمهوری اسلامی ورهبر
عزیز خود خمینی بت شکن فدانمود.

امیداست خداوند مارادراداءدین به این شهدای عزیز ومظلوم
دردنیا وآخرت روسفید گرداند تاتوفیقی پیدا کنیم که بیش ازپیش تمام تلاش وکوشش خود
رادرراه ادامه جنگ تاپیروزی نهائی بکارگیریم چراکه اکنون سرنوشت اسلام وانقلاب
درجبهه تعیین میشود

والسلام

جبهۀ جنوب 14/10/64

غلامعلی رجائی

«قرآن وسنن الهی دراجتماع بشر»

اسرعیت مکرالله ورابطه آن باشاکله                  آیت الله محمدی گیلانی

*ریشۀ معنای شاکله*معنی خَلق وخُلق*اختیار درآفرینش
سجایا*تبیین اسرع بودن مکر خدا*پیام انستیتوی ماسا چوست برای ابرقدرتها *ابرقدرتها
هرروز ازخون گرم دوش می گیرند تااعصابشان تسکین یابد*افسانه ماهی «الجوع»حضرت
سلیمان (ع)که دوقورت ونیمش باقی مانده بود*خلاعت وبی شرمی که روی بی بی تمیزراسفید
کرد*وضوی نشکن طرفداران حقوق بشر سناریوئی بنام ایدئولوژی خونبهای جوانان وافسون
شدگانی چون لومومبا، سود سیاسی می شود*جواب چوئن لای به حسنین هیکل مدیر الاهرام
که درسیاست خلاعت مطرح است نه شرافت !*هنوز جوهر اساسنامه سازمان ملل نخشکیده. . .
*ظاهرا سازمان ملل بنگاه معاملاتی ودفتر خانه ابرقدرتها است».

درخلال بحث های گذشته به معنی آیۀ کریمۀ:«قل کل یعمل علی
شاکلته»:«84ازسورۀ اسرا»اجمالا اشاره نمودم وگفتم:دراثرمتابعت متکررازهوای نفسانی،
واطاعت پیاپی از فرمان شیطانی سجایای رذیله واخلاق ذمیمه درنفس انسان شکل می گیرد،
وبالطبع ارادۀ ناشی ازچنین اراده ای نه عمل وکرداری است پلید ونفس متشکل بچنان
صفات ، همان نفس امارۀ به سوء است، ومدلول آیۀ مزبور همین است که هرکس برطبق سجایا
وخلق خویش عمل می نماید.

چون دراین مقاله جزئی ازآیۀ 21ازسوره یونس (ع)یعنی فقرۀ«قُل
الله اسرعُ مکراً ان رُسُ

لنا یکتبون ماتمکرون»بگو خدا مکرش سریعتراست زیرا فرشتگان
ما نیرنگتان رابرزیانتان رقم می زنند مورد بحث قرارگرفته وبامعنی شاکله مرتبط است،
مناسب دیدم که تحلیلی درمعنی شاکله انجام گیرد ، وباکمک آن، مقصود ازاسرعیت
مکرالله ووساطت فرشتگان علیهم السلام دراین جهت روشن گردد:

راغب درمفردات می گوید:«اصل المشاکلة من الشکل ای تقیید
الدابة والشکال مایقیدبه وقوله:«کُلَّ یعملُ عَلی شاکِلته»ای علی سَجَّیته التی قَیدته
وذلک ان سلطان السجیة علی الانسان قاهرٌ».

«ریشه مشاکله ازشکل یعنی بند نهادن برچهارپا است، وشکال
ریسمانی است که چهارپا بدان بند می شود، وشاکله درآیه بمعنی سجیه است که همچون
شکال انسان رامقید می کند، زیراانسان مقهور سلطنت سجیه خویش است».

ودربارۀ خلق وسجیه می گوید. . «الخلق والخلق فی الاصل واحد،
لکن خص بالهیئات والاشکال والصور المدرکة بالبصیره ».

«معنای ریشه ای خلق بفتح خاء وخلق بضم خاء یکی است که همان
شکل وصورت است ولی خلق بفتح خاء به هیئتها وشکلها وصورت های ظاهری که باچشم دیده
می شود اختصاص یافته وخلق بضم خاء. به قوا وسجایای باطنی که بابصیرت درک می
گردداختصاص یافته است».

شایان توجه است که هیئت ها وهندسه های موجودات واصل وجود
آنها ازاختیار مابیرون است واین وجودات خارج از اختیار ما موضوعات علومی است که
ریاست آن ها رافلسفه اعلا عهده داراست وموضوع فلسفه اعلا، وجود مطلق است که اثبات
وجود موضوع هرعلمی برعهده آن است وبهمین جهت آن راعلم اعلی وعلم کلی وامام العلوم
نامگذاری کرده اند.

واما هیئت ها وشکل های باطنی ونفسانی مایعنی سجایا واخلاق
مادراختیار مااست ، مامی توانیم به باطن ونفس خویش ، شکل تواضع وفروتنی بدهیم ،
چنانکه می توانیم شکل تکبر یا چاپلوسی بدهیم، دراختیار مااست که سجیه عدالت بنفس
خویش ببخشیم یا سجیه ظلم وتعدی درآن ترسیم کنیم ما توان داریم که باتکرار عمل
اختیاری ، شجاعت وعفت رادرجان خویش نقش ثابت دهیم همانگونه که توان داریم باتکرارعمل
اختیاری، جبن وبددلی وشره درآن نقاشی کنیم ، وبیک کلام معماری سجایا واخلاقمان
ازطریق تکرارعمل دراختیار مااست اعم ازسجایای فضیلت یارذیلت .

واین ماهستیم که مختاریم باطنمان رابجمال فضائل مزین
وآراسته کنیم یابه زشتی رذائل ُمشوّه ورسوا سازیم که درصورت اول نهال درخت طوبی
ازباطن جان برخاسته اصلش ثابت واغصانش حامل میوه های شیرین گفتار وکردار است. ودر
صورت دوم شجرۀ خبیثه زقوم ، وهمۀ ثمرات آن تلخ است، وعلمی که ازاین امور بحث میکند
علم سلوک واخلاق است.

پس گفتار وکردار هرکسی مرآت باطن ونماینده سجایا واخلاق اواست،
وحتی صدای هرکسی مانند دریچه ای است که بسوی شخصیت وی گشوده می شود وخصوصیات
اخلاقی اشخاص رامی توان ازدریچه صداتماشا نمود، وحتی صدا ازپشت تلفن می تواند معرف
جنسیت وسن تقریبی ، ومحل تولد با توجه به لهجه ، واخلاق ، ومیزان ادراکات ومقدار
تسلط براعصاب وهمانند اینها باشد وازنظر پلیس، نوار صدای اشخاص میتواند، باندازۀ
اثرانگشتان آنها مفید واقع شود .

باری رابطۀ مخصوصی بین ملکات وسجایای هرانسانی وبین اعمال
اواست، هیچگاه عمل وواکنش یک مرد شجاع ودلیر درمخاطر وآوردگاه متشابه باعمل وواکنش
یک مرد ترسو وبزدل درهمین موارد نیست، چون خاستگاه عمل وواکنش درآنها متفاوت است ،
وانسان مبتلا به تکبر وخود بزرگتر بینی همۀ اعمالش مُلوّن بلَون تکبر وگنده دماغی
است حتی خوردن وراه رفتنش ولایزال هذیان بزرگ منشی همچون خون وچرکی از غده عقده
حقارتش سیال است و«المرء مخبوء تحت لسانه »یعنی :

«قرآن وسنن الهی دراجتماع بشر»

گفت انسان پاره ای زانسان بود

  پاره ای ازنان
یقین که نان بود وتوجه باین نکته لازم است که نقش فاعل تام یعنی افاده کنندۀ
وجودآنها نیست ، بلکه تکرار عمل اختیاری، روح ونفس مارابرای پذیرفتن شکل ثابتی که
همان خلق وسجیه است مهیا می کند، ووقتی که نفس وجان ، چنین آمادگی یافت وقابل تام
شد، افاضۀ صورت ثابت ازواهب الصور که فاعل تام است ، ضروری است.

ومقدمتین قیاس نمی توانند مولد وموجد نتیجه باشند، بلکه
مقدمتین هرقیاسی، نفس رااعداد وآماده می کنند، وازحضرت واهب العلوم نتیجه بوی
افاضه وموهبت می شود.

پس نقش ما درآفرینندگی سجایا وترسیم اخلاق، نقش فاعل معدّ
است نه فاعل مفیض یعنی ماباتکرار عمل اختیاری، لوحه نفس وروح خویش راآماده می
کنیم، وحضرت واهب العطایا باایادی فرشتگان وسائط فیض وعطا ، سجیه وصفت متشابه
باعمل راکتابت ونقاشی می فرماید:«بایدی سفره کرام برره» (آیه 16سوره عبس) وهمین
است معنای «ان رسلنا یکتبون ما تمکرون»یعنی این عمل خدعه وفریب قبل ازآنکه درغیر
تاثیر کند درروح ونفس خودتان اثر می گذارد وبادستهای سفراءوفرشتگان ، سجیه خدعه
ومکر درنفوستان بنیان نهاده می شود وروشن تر:معنی کتابت فرشتگان اعمال بندگان
راعبارت ازاین است که اعمالشان راازکمون قوه واستعداد به مرحلۀ فعلیت می رسانند،
ووجود فعلی اعمال وافعال ازخزائن غیب بوسیله ملائکه تنزل می یابد، وبنابراین وجود
اعمال فریبکارانۀ هر فریبنده ودغلکاری ازکمون بعرصه ظهور باذن خداوند متعال باکرام
برره وفرشتگان مدبرامرالهی انجام می پذیرد، پس چگونه ممکن است باخداوند متعال
وبااحکام وآیات اومکر نمودن؟ «قل الله اسرع مکرا».

مگرمکر، این نبوده که غیری رابا حیله وتعمید ازمقصدش منصرف
نمودن ، چگونه چنین عملی راممکن است بخدا واحکامش انجام داد؟ !بلکه مکر باخدا
وخواسته های اووشریعت ودینش همانا مکر وفریب باخود است وسریعتر دامنگیر خودشیادان
می گردد، وآنان رامفتضح ورسوا می کند وحتی ادراک فضاحت ورسوائی هم گوئی ازآنها سلب
می شود، وخلاعت وبی شرمی صورت نوعیه آنان می گردد، تاآنجا که کامپیوتر انستیتوی
تکنولوژی ما ساچوست برای این بی شرمهای خلیع پیام فرستاده واعلام داشته که ظرف
یکصد سال آینده این ستمکاران جهانی وستم شدگان هردوگروه محکوم به مرگند. زیرا فضای
آکنده ازآلودگی وفساد وگرسنگی که بدست این جنایتکاران بوجودآمده قابل ادامۀ حیات
نخواهد بود وجملگی نابود می شوند، واینها باچنین طبل رسوائی حقکشی ازحفظ حقوق بشر
دم می زنند وهرکشور که برحق سوزی آنان گردن ننهد، متهم بنقض حقوق بشر می شود!

این ابرگرگهای بی دم که هرروز باخون گرم هزاران پیر وجوان
وخرد وکلان دوش ولرم می گیرند، واعصاب جهنمی خویش راباآن تسکین می دهند، هم زمان
بااین دوش خون ، قسمت هائی چشمگیر ازمخازن ومعادن ومنابع بری وبحری ملل مظلوم
رانیم قورت می کنند وچون دوقورت ونیمش باقیمانده برای تأمین آن، نالۀ «الجوع
الجوع»علی الدوام سرمی دهند.

مرحوم میرزا هدایت الله طالقانی خدا بیامرز معلم دروس
ابتدائی من ، آن مرد صالح درپاسخ سئوال ازماهی «الجوع»می گفت:

«روزی سلیمان حشمت الله (ع)برای همه حیوانات روی زمین اعم
اززمینی وآبی وهوائی درکنار دریا مهمانی ترتیب داد وحدود ششماه تدارکات غذائی
دراین ساحل جمع شد ومدعوین حضور بهمرسانیدند، حضرت حشمت الله پرسید همۀ مهمانها
حاضر شده اند؟ پیش خدمت بعرض رسانید که ماهی نهنگ نیامده، حضرت ، هدهد رابدنبالش
روانه نموده چون نهنگ پیام حشمت الله راشنید خود رابطرف ساحل نزدیک کرد، حضرت
فرمودند چرادیرکرده ای؟ عرض کرد:ازفرط ضعف وگرسنگی توان حرکت نداشتم ، سلیمان
فرمودند:مقداری غذا عجالة بریزند تانهنگ قدرت گرفته بامدعوین یکجا سرسفره جمع
شوند، نهنگ آن مقدارراخورد. فریادکرد:«الجوع»مقداری دیگردادند وخورد وفریادش به
«الجوع»بلند شد وبه تدریج تمام تدارکات غذائی ششماهه رابدم درکشید وبازفریاد
برآورد:«الجوع»حضرت فرمود مگرغذای روزانه ات چقدراست؟ عرض کرد:سه قورت حضرت
فرمودند:اینها که خوردی چندقورت بوده؟ عرض کرد:نیم قورت، حضرت سلیمان (ع)باحالت
خنده فرمودند:پس دوقورت ونیم دیگرت باقی است؟ عرض کرد:بلی قربان. »

بلی این نهنگ «الجوع»ابرقدرت که جوعش ازسنخ «جوع الکلب»است
همیشه دوقورت ونیمش باقی است واگر حشمت الله عصر سئوال کند:«هل امتلات؟ »می
گوید:«هل من مزید».

این درندگان بنی نوع خویش بااینهمه حقوق وذوی الحقوق سوزی ،
خود رامدافع حقوق بشر معرفی می کنند، زهی خلاعت وبی شرمی !سفید باد روی بی بی تمیز
خالدار؟ همانطور که وضوی آن روسپی ، نشکن بوده وهمچون سد سکندر نفوذناپذیر بوده ،
وضوی طرفداری حقوق بشر این روسپی های نابشر نیز بااین همه خلاعت وجنایت ودرندگی
وهرچه بدتر، شکسته نمی شود!

منطقشان درتوجیه این خلاعت ووقاحت این است که :«درسیاست ،
مسائل شرف انسانی ، والتزام وپای بندی بمواثیق وعهود ، مطرح نیست»!

باسناریو ایدئولوژی که جز یکمشت حرفهای چرند وپرند نیست
بامعرکه گیری ویژه ای، تقریبا نصف معمورۀ زمین را افسون می کنند، وجوانان افسون
شده را همانند برگ خزان برای تحقق اهداف سیاست وسود خویش فرو می ریزند، ودر بحرانی
ترین اوضاع، فراموششان نموده، واستغاثه این افسون شدگان رانمی شنوند وسرانجام خون
های فروریخته آن راثمن معامله سیاسی واقتصادی قرار می دهند وخون آشام ها رابضیافت
می خوانند وتهنیت ها وتبریکات صمیمانه نثار نموده وپذیرائی گرم بعمل می آورند.

لومومبا افسون شده همین ایدئولوژی بوده که درمقابل استعمار،
آن مقاومت تحسین انگیز رانمودونهایة دیدیم موبوتو رئیس دولت کنگوی سابق بلژیک ،
قاتل لومومبا رابه پکن دعوت می کند وازوی پذیرائی می نماید ووقتی حسنین هیکل مدیر
الاهرام مصر درهمان جلسه پذیرائی وضیافت ازچوئن لای نخست وزیر چین سئوال می کند
:«باهمه احترامی که به لومومبا دارید ویکی ازدانشگاههای خود راهم بنام اوکرده اید
چطور حاضر بدعوت موبوتو قاتل او شده اید وآیا این ژست ، دهن کجی به نهضت چپ گرایان
جهان نیست؟ !

اودرجواب می گوید:«ماباین موضوع کاملاً وقوف داریم ولی ما
اکنون درراه ایجاد سیاسی بادنیا هستیم ودر سیاست این مسائل مطرح نیست »؟

اومی گوید مااهل معامله ایم ودیه وخونبهای طرفداران افسون
شده ما ، سود ومنفعتی است که ازحریف استعمار می ستانیم ودرسیاست ، خلاعت مطرح است
، نه شرافت وانسانیت وهمین است همزیستی مسالمت آمیز یعنی عهارت وپیوند نامشروع
جهان سوسیالیستی بادنیای امپریالیستی ونتیجه آن ، ناامنی وفتنه جهانی ؟

وظاهرا نقش سازمان ملل دراین میان نقش بنگاه معاملاتی
واحیانا دفتر خانه اسناد رسمی ابرقدرتها است زیرا این سازمان که بعد ازجنگ جهانی دوم
تأسیس شد هنوز جوهر اساسنامه اش نخشکیده بود که ماجرای غمبار فلسطین پدید آمد
وکشتارهای فجیعانه اش هنوز ادامه دارد وچیزی ازشعله جنگ فلسطین نگذشته بود که
داستان ملی شدن کانال سوئز ، بهانۀ تهاجم مثلث شوم انگلستان وفرانسه واسرائیل
رابخاک مصر موجب شد، وآنگاه آتش جنگ بشدید ترین وجه درویتنام ، مقدار بمبی که
برسراین کشور ومردم بی دفاعش ریختند سه برابر بمبی بوده که درجنگ جهانی دوم مصرف
شد وزفیر وشهیق آتشهای فروزان درطول این مدت بلند است وهم اکنون همه ما شاهدیم که
دولت به اصلاح سوسیالیستی اتحاد جماهیر شوروی که خود را طرفدار کارگران جهان می
داند تجاوز خود رابخاک کشور کارگران فقیر افغانستان شش سال است ادامه می دهد
اینهمه کشتار سبعانه نموده وجنگ رسوای ویتنام دیگری رادرتاریخ ثبت کرده وحدود هفت
میلیون مردم این کشور آواره شده اند وتهاجم استعمار به کشور جمهوری اسلامی ایران
بوسیلۀ دجال بین النهرین وآنهمه کشتار وقساوت درلبنان ودیگر نقاط، همه وهمه درجلو
چشم سازمان ملل واقع شده ومی شود، وکلا درآن مجمع مطرح می گردد، وظاهرا این سازمان
، نقش بنگاه معاملاتی ودفتر خانه اسناد رسمی برای ابرقدرت های سوداگررا بازی می
کند نه نقش دیگر راوحاصل آنکه مکراین شیادان پیش ازآنکه بدیگران تأثیر کند دامن
خود آنها را گرفته وازنوع انسانی بیرون رفته وصفات آدمیت ازآنها سلب گردیده است.

«قُل اللهُ اسرع مکراً ان رُسُلَنا یَکتبُون ماتَمکُرُون »

هدایت درقرآن           

  آیت الله جوادی
آملی

بررسی آیات عهدونسیان درفطری بودن مبدأ

فرق جهل ونسیان

درقسمتهای گذشته یادآور شدیم که قرآن کریم، ازراه فطرت،
وجود مبدأ رابه وضوح تبیین فرموده وآیاتی زیاد دراین زمینه نازل گردیده است. یک
دسته ازآیات مزبور، آیات تذکره است که درباره آن توضیح دادیم. دستۀ دوم، آیات
نسیان است وآن آیاتی است که نسیان ازحق تعالی درآنها مطرح شده وچون نسیان همیشه
مسبوق به معرفت است ازاینرو آیاتی که کافران رابدلیل ازیاد بردن مبدا مورد ملامت
قرارداده است، دلالت برفطری بودن توحید دارد. واما فرق میان جهل ونسیان دراین است
که جهل ، سابقه معرفت ندارد ولی نسیان، مسبوق به معرفت می باشد.

مساله دیگری که دراین رابطه مطرح است این است که گرایش
انسانها به توحید، گرایشی ناخودآگاه نیست، یعنی مانند یک گیاه نیست که ریشه های آن
خود به خود به سمت آب ومواد غذائی کشیده می شود، بلکه گرایشی عالمانه است،
زیراانسان موجودی آگاه ومتفکر است بنابراین گرایش اوبه توحید نیز گرایشی آگاهانه
می باشد وازهمین جا تفاوت میان غریزه وفطرت نیز روشن می شود، چه اینکه درکششها
وگرایشهای غریزی، علم وآگاهی شرط نیست ولی برعکس درتمایلات فطری شرط است پس گرایش
به حق یامسبوق به معرفت است یاعین معرفت.

درسوره حشرمی خوانیم:«ولاتکونوا کالذین نسوالله فانسیهم
انفسهم اولئک هم الفاسقون»[1]شما (مؤمنان)
مانند کسانی نباشید که خدا رافراموش کردند وخداوند هم نفوس آنان راازیاد شان برد،
آنان همان فاسقان اند.

درسوره مجادله نیز، ازنسیان حق تعالی یادشده است:

«استحوذ علیهم الشیطان فانسیهم ذکرالله اولئک حزب الشیطان
الا ان حزب الشیطان هم الخاسرون»[2]شیطان
برآنها مسلط شد وازآن پس ذکر خداراازیادشان برد هان!بدانید که حزب شیطان بحقیقت
زیانکارانند.

به کار رفتن کلمه«نسیان»دراین قبیل آیات نشانه این است که
درنهاد آنان ذکر«الله»بوده است که آن راازیاد برده اند یااینکه شیطان وسیله
فراموشی ذکرخدا درنهادشان بوده است، درهرصورت ازسیاق آیات معلوم می شود که منظور،
کفار ومنافقین اند واگر مراد مومنان بودند چنین دلالتی نداشت. ولذا درسوره توبه به
این منظور تصریح شده است:«المنافقون والمنافقات بعضهم من بعض یامرون بالمنکر
وینهون عن المعروف ویقبضون ایدیهم نسوالله فنسیهم ان المنافقون هم الفاسقون»[3]مردان
وزنان منافق دریک خط وطرفدار یکدیگرند، مردم رابه کاربد وادار واز کارخیر منع می
نمایند ودستهایشان رابسته اند (وازانفاق درراه خدا امساک می نمایند) خدا رافراموش
کرده اند خدا نیز آنها رافراموش کرده است؛ محققا که منافقان همان فاسقانند.
بنابراین حزب شیطان در آیه قبل نیز همین منافقان می باشند زیرا پیروان حزب شیطان
نمی توانند مومن باشند. وازطرفی دیگر از«منافقون»درسورۀ «توبه»توصیف به فاسقین شده
ولی درسوره«حشر»«فاسقون»تنها آمده است وازاینجا معلوم می شود که منظور
از«فاسقون»درآنجا نیز منافقین می باشد.

تاریخ زندگی منافقین نظیر فرمانروایان اموی به دوبخش تقسیم
می گردد:یک بخش اززندگی آنها مربوط به قبل ازفتح می شود که درکفر گذرانیدند وبخش
دوم مربوط به بعد ازفتح است که بانفاق به سربردند ودراین حال نیز محکوم به کفر می
باشند. بنابراین ، آیات نسیانی که درباره منافقین است، دلالت برفطری بودن مبدا
دارد. منافقین مبدأ رافراموش کرده اند زیرا مبدا برای همه ـ اعم ازمؤمن وکافرـ فطری
است، اما کیفری که دربرابر این نسیان ذکر شده است درسوره توبه«فنسیهم»می باشد یعنی
خدا هم متقابلاً آنها رافراموش نموده است ودرسوره«حشر»چنین آمده است«فانسیهم
انفسهم»خدا نفوس آنها راازیاد شان برد؛ واین بدترین کیفراست، زیرا اگر انسان ازخود
بیگانه شده وخود رافراموش کند دیگر به هیچ یک ازاهداف عالیه خویش دست نخواهد یافت
وبرعکس هنگامی به هدف میرسد که خود وراه وهدفش رابشناسد.

منظور ازنسیان الهی

میدانیم که به کار بردن واژۀ فراموشی ونسیان درباره خدا به
شهادت آیات سوره مریم وطه ودیگر آیاتی که علم مطلق واحاطه مطلق راصفت خدا معرفی می
نمایند صحیح نیست، بنابراین باید دراینجا معنای دیگری ازآن اراده شده باشد. پس
«فنسیهم»به این معنی است که خدا لطف وعنایت خویش را ازآنان بازگرفته ودیگر ازالطاف
الهی برخوردار نیستند، چنانچه درسوره طه آمده است«ومن اعرض عن ذکری فان له معیشة
ضنکا ونحشره یوم القیمة اعمی. قال رب لم حشرتنی اعمی وقد کنت بصیرا. قال کذلک اتتک
آیاتنا فنسیتها وکذلک الیوم تنسی»وهرکس ازیاد من اعراض نماید همانا دردنیا معیشتش
تنگ گردد ودرقیامت نابینا محشورش سازیم، (آنگاه) گوید:پروردگارا!چرامرانابینا
محشور ساختی، حال آنکه دردنیا بینا بودم، خدا به او فرماید:چون آیات مابرای هدایت
توآمده وتوآنها رابفراموشی سپردی امروز هم تو (درپیش ما) فراموش شده ای. یعنی
مشمول رحمت مانخواهی بود. ویااینکه نسیان به معنی«انساء»است چنانچه درسوره حشر به
این صورت استعمال شده است.

بنابراین نسیان وقتی به خداوند اسناد داده شود، صفت فعل
اوخواهد بود نه صفت ذات، یعنی ازمقام فعل انتزاع شده است نه ازمقام ذات،
پس«فنسیهم»به معنی زوال صورت علمی نیست، زیرا چنین چیزی درباره خداوند محال است
چرا که خداوند بهمه چیز محیط می باشد وازاین روی درسوره«طه»می خوانیم«قال علمها عند
ربی فی کتاب لایضل ربی ولاینسی»[4]

موسی گفت:علم ازلی به احوالشان درلوح محفوظ ثبت است،
پروردگار من هرگز خطا نمی کندوچیزی راازیاد نمی برد. ودرسوره مریم آمده
است:«وماکان ربک نسیا»[5]ـ
پروردگارتو هرگز چیزی رافراموش نخواهد نمود.

به هرحال، نسیان دراینجا به معنی فراموش کردن نیست،
نظیر«بدا»که وقتی درباره خداوند به کار برده می شود به معنی ابداء ماخفی است، آنها
هم قبل ازاینکه خدا رافراموش نمایند، خداوند آنان رابه یاد خودشان متذکر می ساخت
ولی وقتی او رافراموش کردند، خدا هم آنها راازیاد خودشان غافل ساخت.

یک گیاه برای ادامه زندگی بسوی زمین نمناک ریشه اش کشیده می
شود واگر بطورطبیعی این تمایل به آب درآن نباشد، دیگر گیاه نیست، چرا که می خشکد
وتبدیل به جماد میگردد، همینگونه است، انسانی که درحد فطرت انسانی خدا جونباشد که
ازآن نیت خارج شده ومانند حیوانات می شود. «والذین کفروا یتمتعون ویأکلون کماتأ کل
الانعام والنار مثوی لهم»[6]وآنان
که کفر رابرگزیدند، به تمتع وشهوترانی وشکم پرستی مانند حیوانات پرداختند وعاقبت ،
جایگاه آنها دوزخ خواهد بود. این قبیل افراد بحسب ظاهر انسان اند ولذا درقیامت به
چهره واقعی خویش محشور می شوند زیرا روز قیامت، «یوم تبلی السرائر»است؛ روزی که
باطن ها وواقعیتها برملا وآشکار می گردد.

درهر صورت، درباره این انسان ها باید گفت :آن روحی که
خداوند فرموده:«ونفخت فیه من روحی»ازآنان گرفته شده وبه موجود دیگری غیر ازانسان
تبدیل شده اند، وگاه به حدی سقوط می نمایند که ازحیوان هم منحط ترمی شوند:«اولئک
کالانعام بل هم اضلّ»نه اینکه دردنیا چهره حیوانی پیدا می کنند، بلکه دردنیا سیرت
حیوانی می یابند و درآخرت به صورت وسیرت حیوانی، محشورخواهند شد. این یک تعبیر
لفظی صرف ویک مجازگوئی نیست، بلکه قرآن ازحقیقت باطن وذات آنها خبر داده است، زیرا
انسان موجودی مختاراست که می تواند فطرت خویش راشکوفا سازد و به حد تکامل انسانی
راه یابد ومی تواند این فطرت رابا، جحود وانکار خدا زیروروساخته واز مرحله انسانیت
به مرحله پست تر وپائین تر ازحیوانات ، سقوط وانحطاط پیدا کند. ولی حتی دراین حال
هم راه بازگشت وتوبه وبازسازی برویش گشوده است وچنین نیست که تمام پلهای بازگشت،
پشت سراو ویران شده وراه برگشت بسوی خدا برای اونمانده باشد. بلکه توبه، میسور
وامکان پذیراست، زیرا توان ورمق هنوز دراوباقی است ولذا تکلیف دارد.

درهرصورت، فطرت انسانی درزاویه نهاد چنین انسانی نهفته
وخفته است، وازفعالیت وشکوفائی به خمودی گرائیده ومانندیک گیاه پژمرده شده است،
وتمام تلاش او تغذیۀ جنبه های حیوانی است وکاری به انسانیت وفطرت خویش ندارد وبه
تعبیر قرآن چون خدا رافراموش کرده اند، ندای فطرت خدا جورا ازیادبرده اند، خدا هم
آنها راازیاد خودشان غافل ساخته وازخود بیگانه شده اند، حتی هنگامی هم که درمعرض
خطر قرار می گیرند، برخلاف آنهایی که درآن لحظه بااخلاص خدارا میخوانند (دعوالله
مخلصین) این وعده ازآنجاکه به کلی ازفطرت وانسانیت خود غافل اند درغم جان خویش اند
وگمان باطل بخداوند می برند (قداهمتهم انفسهم یظنون بالله غیرالحق) [7]. چرا
که شیطان برآنها سلطه پیدانموده ویادخدا راازخاطرهایشان زدوده است. [8]

هنگامی که قرآن بمردم خطاب نموده ومی گوید:«استجیبوالله
وللرسول اذا دعاکم لما یحییکم»[9]به
دعوت خداوند که سبب احیاء شمااست پاسخ مثبت بگوئید، آنها اعراض می کنند
زیراهمانگونه که یک درخت پژمرده هرچه درکنار آن آب بریزند دیگر آب راجذب نمی نماید
تاسبز وشکوفا شود، دراینها نیز فطرت خداجوئی پژمرده شده ولذا به هیچ دعوت توحیدی
گوش فرانمی دهند.

درباره قوم ابراهیم قرآن می گوید، که پس ازاستدلال آن
حضرت«فرجعوا الی انفسهم»[10]پس به
خودش بازگشتند زیرا مقدار بسیاراندکی ازانسانیت آنها، هنوز باقی بود ولی بااینهمه
گفتند ابراهیم رابسوزانید وخدایان خویش رایاری رسانید«قالوا حرقوه وانصروا آلهتکم»[11]آری
آنان حق رابه ابراهیم دادند ولی این ندای فطرت آنقدر نیرومند نبود که آنان
راازخواب غفلت بیدارسازد وازاینرو درمرحله عمل، تصمیم به سوزاندن اوگرفتند. اگر
چراغ فطرت درباطن آنان خاموش شده بود . درآن حدهم درباره بتها تجدید نظر نمی
کردند.

بخش دیگر آیات، آیات عهد است که درباره عهد ومیثاق خدا
باانسان آمده است مثلا درسوره«یس»می خوانیم:«الم اعهد الیکم یابنی آدم ان
لاتعبدوالشیطان انه لکم عدومبین وان اعبدونی هذا صراط مستقیم»[12]ای
آدمی زادگان!آیا باشما پیمان نبستم که نپرستید شیطان راچه اینکه اودشمن بزرگ
شمااست، ومرا پرستش نمائید که این است صراط مستقیم؟

گرفتن تعهد ازسوی خداوند دلالت برسابقه شناخت بشر درمسئله
خداشناسی دارد وگرنه تعهد، معنائی نخواهد داشت، زیرا این خطاب درقیامت به مجرمین
می شود که«وامتازوالیوم ایها المجرمون»ای بدکاران!شما امروز ازپرهیزکاران جدا
شوید.

سپس تعهدی که درآیه فوق است به آنان گوشزد می گردد. مورد
خطاب دراین آیه نه تنها فاسقین بلکه کافرین نیز می باشند لذا به «یابنی
آدم!»تعبیرگردیده که خطابی است عام . خداوند به حضرت آدم فرمود که شیطان عدو انسان
است، به فرزندان اوهم دستورداد که فریب اورانخورند . البته این تعهد، تعهد لفظی
نیست که علم حضوری باشد، ودرجائی همه جمع باشند وخداوند به آنها چنین خطابی کرده
باشد زیرا این خطاب دراین صورت نامش ابلاغ خواهد بودنه تعهد پس معلوم می شود که
درجائی دیگر خداوند ازآنان تعهد گرفته است.

درسوره «اعراف»راجع به فریب شیطان چنین هشدارداده شده
است:«یابنی آدم لایفتننکم الشیطان کما اخرج ابویکم من الجنة[13]ـ ای
فرزندان آدم!شیطان، شما رانفریبد آنگونه که پدرومادرشما را (فریفت و) آنان
راازبهشت خارج کرد. تمام تلاش شیطان براین است که آبرو وحیثیت انسان راپیش خلق
وخالق ازبین ببرد ودرنتیجه دردنیا نصیب وبهره آنان خواری ودر قیامت عذابی دردناک
خواهد بود. «لهم فی الدنیا خزی ولهم فی الاخرة عذاب عظیم»[14]

میثاق فطرت

بدون تردید طبق آیات قرآن، خداوند چنین تعهدی ازمردم گرفته
است که می توان ازآن به میثاق فطرت تعبیرکرد. فطرت انسانی وقتی که این میثاق
راازیاد می برد گاه درجریانات پرخطر زندگی به یاد آن افتاده وخدا رامی خواند:«فاذارکبوا
فی الفلک دعوالله مخلصین له الدین فلما نجیهم الی البر اذاهم یشرکون»[15]ـ
هنگامی که سوارکشتی می شوند خدا رابااخلاص کامل می خوانند وچون آنان رانجات داده
وبه ساحل رسیدند، بخداوند شرک می ورزند. قرآن صحت ادعای آنان راامضا نموده،

پس معلوم می شود که واقعا هنگام مواجه شدن باخطر، به فطرت
خویش باز می گردند؛ همان فطرتی که عهد خداپرستی راباخدا بسته است.

خداپرستی معلول ترس نیست

البته چنین اشتباهی پیش نیایدکه فکرشود خداپرستی معلول ترس
است، چنین نیست، زیرا که درآن حال کسی آنها رااجبار به خواندن خداوند نمی کند، بلکه
درآن هنگام که دیگر اجبار به خواندن خداوند نمی کند، بلکه درآن هنگام که دیگر تمام
عوامل غفلت وفریب ازجلو فطرت وعقل آنان برکنارمی شود، این فرصت رابرای چند لحظه
درزندگی پیدا می نمایند که دورازتمام جاذبه های زندگی ، درست بیندیشند وبه اعماق
فطرت خویش فرورفته ودرخلوت دل ، خداراببینند. تاآن وقت، فکرمی کردند، که آنها خود
سرنوشت ساز خویش اند وبواسطه برخورداری ازمال ومقام ازهرگونه قدرتی برخوردارند ولی
وقتی که درمواجهۀ باخطر، خود وسایر افراد وعوامل مادی راعاجز می یابند ، ناگهان به
یاد«قدیرمطلق»می افتند واو رابا اخلاص کامل می خوانند. بعضی افراد ملحد چنین تبلیغ
می نمایندکه اعتقاد بخدا، ناشی ازترس انسان است آنان معتقدند:وقتی انسان ها
درمقابل عوامل خطرناک طبیعت قرارگرفته وازچاره جوئی عاجز می مانند، خدائی رابعنوان
پناهگاهی انتخاب می نمایند ولی اگربه علل وعوامل طبیعت آگاهی یابند برای هرمشکلی
راه حل طبیعی آن راجستجو می نمایند!!درصورتی که اعتقاد بخداوند راکسانی دربشر
تبلیغ نموده اند که اگرکسی درروی زمین بخواهد چند نفر انسان دلیر ونترس رابیابد،
باید بسراغ آنها برود. بعضی ازپیامبران تامیان گودال آتش گام نهادند ولی ترس
ازسوختن مانع دست برداشتن ازاعتقاد شان بخداوند نشدوهمه آنها یک تنه دربرابر
دنیائی مخالف ، پیام خود راباکمال شهامت اعلام می نمودند وازاتهامات ، شایعه ها ،
شکنجه وشهادت پروا نمی نمودند وسرانجام هریک درنسبتهای مختلف دردعوت خویش
پیروزشدند، زیرا دعوت وپیامشان متکی به فطرت مردم بود وچون هماهنگ بافطرت انسانی
سخن می گفتند، علی رغم تمام مخالفتها وکارشکنیها، موفق شدند وصدای خداپرستی
رادرمیان هیاهوی شرک ومشرکین درفضای جهان، طنین انداز ساختند.

درهرصورت انسان درهیچ حالی، به یاس مطلق منتهی نمی شود
وچنانچه درمعرض هرگونه خطری قرارگیرد باز روزنه امید ازسوئی بسویش گشوده است ولذا
متوجه آن جهت می شود که خدااست. قرآن دراین باره می فرماید:«اذا مسکم الضرفالیه
تجئرون»[16]هنگامی
که خطری به شما اصابت نماید، بسوی اوپناه می برید. ودرسوره نمل می فرماید:«امن
یجیب المضطراذا دعاه و یکشف السوء»[17]آیا
کسی هست که دعای بیچارگان درمانده رابه اجابت رساند وشر واندوه راازآنان برطرف
سازد؟

آری !جز قدرت مطلقه الهی چه قدرتی می تواند انسان رااز خطر
نجات دهد، ازاین روی وقتی انسان درشرائطی قرارمی گیرد که ازتمام قدرتهای مادی
ونیروهای انسانی ، نومید می گردد فطرت اومتوجه آن«قدیر مطلق»می شود واو رابه یاری
وکمک خویش می طلبد. وقتی انسان درمیان آتش یادرگردابی خطرناک درخطر سوختن وغرق شدن
واقع می شود، وخدا رامی خواند ، درواقع به همان ندای فطرتش پاسخ می گوید؛ فطرتی که
او رادعوت به خداپرستی می کند ولی تاآن لحظه گوش به ندای او نداده است، ووقتی خطر
راجدی تلقی می کند به اوپناه می برد.

بنابراین اعتقاد بخداوند انگیزه فطری ودرونی داشته ومعلول
ترس ازعوامل طبیعت نیست.

ادامه دارد

قسمت چهاردهم

آیت الله مشکینی

کیفیت پیدایش انسان

«. . وَاذ قالش لَقمانُ لاِبنهِ وَهُو یَعظَهُ یابُنی لاتُشرکِ
باللهِ اِنََّّ الشرکَ لظلمُ عظیمٌ». [1]

وهنگامی که لقمان به فرزندش درمقام موعظه گفت:پسرم!بخدا شرک
نورز که شرک ستمی بزرگ است.

درشماره گذشته راجع به تفسیر این آیه شریفه مطالبی بیان شد
ولی چون نسبت به قسمت آخر آن توضیح بیشتری لازم بود، ازاینرو، باذکراقسام ظلم ،
همان بحث رادنبال می نمائیم:

انواع ظلم

یکی ازوصیتهای حکمت آمیز وگرانبهای لقمان به فرزندش این
بودکه :فرزندم!کسی راشریک خداوند قرار نده، یعنی معتقد به توحید ذاتی وصفاتی
وافعالی باش. چناچه گذشت. وسپس افزود:«ان الشرک لظلم عظیم»اگربرای خدا شریکی در
نظر گرفتی دراینصورت ظلمی بزرگ رواداشته ای.

چنانچه درروایات وارد شده است، ظلم برسه قسم است.

امام باقر(ع)دراین رابطه می فرماید:

«الظلم ثلاثة:ظلم یغفره الله وظلم لایغفرالله وظلم لایدعه.
فاما الظلم الذی لایغفره فالشرک واما الظلم الذی یغفره فظلم الرجل نفسه فیما بینه
وبین الله واما الظلم الذی لایدعه فالمداینة بین العباد. »[2]

ظلم برسه گونه است:ظلمی که ازسوی خداوند قابل آمرزش است
وظلمی که خداوند ازآن نمی گذرد وظلمی که خداوند ازآن صرف نظر می نماید. اماآن ظلمی
که خدا ازآن گذشت نمی کند، شرک است وآن ستمی راکه خدا عفو می نماید، ستمی است که
انسان به خویشتن روا می دارد، میانه خود وخدای خود، واما ظلمی که خدا ازآن صرف نظر
نمی نماید، حقوقی است که مردم به یکدیگر دارند (که آن موکول به گذشت صاحب حق است)
.

ظلم عبارت ازاین است که انسان کاری رادرغیرمورد ومحل خود
انجام دهد مثلا اگر شما هرمنصبی رابه غیر اهلش محول سازید، ظلمی مرتکب شده اید،
امانه اینکه نسبت به آن فرد که این سمت به اوواگذار شده است، ظلم شده باشد ، بلکه
نسبت به آن پست وسمت، ظلم رواداشته اید . ازحضرت عیسی (ع)نقل شده است که
فرمود:دانش وحکمت راازاهلش مضایقه نکن که دراین صورت به اهل دانش ظلم کرده ای
وبرای نااهل، بیان نکن که به دانش ظلم نموده ای.

مصادیق ظلم

1ـ گاهی انسان یک سخن دروغی می گوید که ضرری متوجه کسی نمی
شود، اگرچه این دروغ خودگناهی است ودر قیامت کیفر دارد ولی ممکن است مشمول شفاعت
یکی ازاولیاءالله قرارگرفته وخداوند ازاوبگذرد ولذا تعبیرامام باقر(ع)این است
که:«ظلم یغفره الله»ستمی که خداوند ازآن می گذرد. وچون انسان بامقام والائی که
دارد، نباید سخن خلاف واقعی ازاوشنیده شود یعنی نباید نیروی نطق خود را درغیرمحل،
به کاراندازد لذا به آن ظلم می گویند.

آری!انسان«خلیفة الله»است وباید مانند سلمان وابوذر ارزشهای
انسانی رادرخود احیا نماید نه اینکه باارتکاب گناه ازارزش ومقام والای انسانی خویش
بکاهد. واگرقدرت وموقعیتی پیدا کرد، نه تنها خود بلکه جامعه ای رااحیاءوزنده
نماید، پس جای تأسف است که چنین انسانی بااینهمه استعداد کمال، اسیر نفس شده واین
ظلم بزرگ رابرخویش روادارد.

2ـ یکی دیگر ازمصادیق ظلم، ظلم به غیراست که خداوند می
گوید:این ظلم ، به من ارتباطی پیدانمی نماید تاآن راببخشم، بلکه باید آن طرفی که
مورد ظلم قرارگرفته است اوراببخشد، اگردردنیا موفق شد که این ظلم راجبران نموده
ورضایت مظلوم راجلب نماید، خداوند اورامی بخشد واگرنه کاراوبه قیامت موکول خواهد
شد تادرآنجا ازاوبگذرند یاکیفرش دهند.

 روز قیامت چه بسا، فردی
رابرای محاسبه اعمالش می آورند که به میلیونها نفر ظلم نموده ولی هیچ کس ازاونمی
گذرد، مثلااگر درصحرای محشر، شاه، آن انسان مسخ شده وعاری ازمهر رابیاورند، تمام
افرادی که درمدت دیکتاتوری او، طعم تلخ بیداد اوراچشیده وظلم او راباتمام وجود لمس
نموده اند، بعنوان طلبکاران وی، دربرابرش قرارگرفته وازخداوند متعال تقاضای کیفر
برای اوخواهند نمود. اگر ظالم درقیامت ثوابی داشته باشد، ثوابهای اورابه حساب فرد
یاافرادی که به آنها ظلم کرده است، می نویسد واگر نداشت ویا به اندازه ای نبود که
ظلمش راجبران کند، ازگناه آنهائی که طرف ظلم واقع شده اند برداشته وبه حساب ظالم
می گذراند، بنابراین رهایی ازکیفر این ظلم ، تنها بارضایت مظلوم امکان پذیر است
وچگونه می توان درآن روزوانفساه ، کسی راازخویش راضی ساخت ؟ !

3ـ قسم سوم ظلم، شرک به«الله»است
که لقمان ازآن به ظلم عظیم یاد نموده وچون مشرک، عقیده وعمل خود رادرغیر مورد،
قرارداده به آن ظلم گفته می شود چه اینکه انسان آفریده ومخلوق خدااست، ولذا باید
معتقد به توحید باشد، وبزرگترین انواع ظلم این است که انسان یک موجود عاجزی راشریک
وهمتای آن قادرمطلق بداند.

ماهم اکنون درهرحالی که هستیم، می توانیم، لحظه ای درباره
خویش به مطالعه وتفکر پردازیم که آیا مصداق ظالم هستیم یانه ؟ اگرخدای نخواسته
ظلمی ازما سرزده است، آن رابا اعتراف وتوبه، پیش خداوند غفار ویا اگر نعوذبالله
ظلم به غیر است، باراضی کردن آن شخص دردنیا، موجبات مغفرت وآمرزش خداوند رابرای
خویش فراهم سازیم .

درخاتمه تفسیر این آیه ، روایتی راکه ازحضرت امیرمومنان (ع)نقل
شده است، یادآورشویم:

«بِئسَ الزّادُ المَعاد العدوانُ عَلَی العِباد»[3]ـ ستم
کردن بربندگان خدا، بد توشه ای است (برای انسان ) درقیامت.

نیکی به پدرومادر

«وَوَصَّینا الانسانُ بوالدَیه حَمَلته امهُ وهناً علی وهنٍ
وفِصاله فی عامینِ اَن اشکُر ولوِالدیکَ الیَِ المَصیرُ»[4]وما به
انسان درباره پدرومادرش توصیه نمودیم، بخصوص مادرکه بارحمل فرزند راتحمل نموده تا
مدت دوسال که طفل راازشیر باز گرفته ونخست شکر من کن وآنگاه شکر پدرومادر وهمانا
بازگشت همه بسوی من است.

خداوند متعال برای اینکه این توصیه رابهتر دردلها تثبیت
نماید انسان رامتوجه آغاز وکیفیت پیدایش وتکوینش دررحم مادر می نماید تالحظه ای
بیندیشد که چه مراحلی راطی کرده تابه صورت، انسانی کامل درآمده است. دراین رابطه
درآیه مزبور جمله ای پرمحتوا آمده است:«حَمَلته امُهُ وهناً عَلی وهنٍ»ـ ای
انسان!مادرت تورادررحم حمل نمود هنگامی که موجود بسیار ضعیفی بودی وروی موجود
بسیار ضعیفی قرار گرفتی.

کیفیت پیدایش انسان

طبق علم جنین شناسی هنگامی که نطفه دررحم زن قرار می گیرد،
نطفه، حاوی میلیونها موجود ریز وزنده مخروطی شکل است بنام «اسپرماتوزئید»ودرنطفۀ
زن موجود ریز وزنده ای است به نام«اُووُل»که سلولی است مجوف مانند انگشتانه، یکی
ازآن اسپرم ها بایکی ازاین اوول ها تقارن پیدا می نمایند وازهمین جا، پیدایش انسان
آغاز می گردد، بنابراین معنای«وهنا علی وهن»روشن می شود که چگونه موجودی ناتوان
وضعیف باموجودی که همچون خویش ناتوان وضعیف است دررحم مادر ائتلاف می نماید وبدین
ترتیب تکامل ونمو انسان شروع می شود. هریک ازاین اسپرم ها واوول ها نیز دارای
اجزاء کوچکتر وضعیف تری به نام«ژن»می باشند که حامل صفات پدرومادرهستند وبه وسیله
آنها، آن صفات ازآنان به فرزندانشان به صورت وراثت منتقل می شود.

درسوره«مرسلات»نیز درباره آغاز پیدایش انسان چنین می
فرماید:«الَم نَخلقُکُم مِن ماءٍ مَهینٍ. فَجَعلناهُ فی قَرارٍ مکینٍ. اِلی قَدَرمعلُومٍ.
فَقَدرنا فنِعم القادِرونَ». [5]

آیا شما ازآبی بیمقدار (به این زیبائی) نیافریدیم؟ وآن نطفه
رابه قرارگاه امنی منتقل ساختیم تا مدتی معین ومعلوم (دررحم بماند) وما تقدیرمدت
رحم (وتقدیر سرنوشت او) کردیم وچه خوب مقدری هستیم.

درسوره لقمان کیفیت پیدایش انسان رابیان می نماید ودرآیه
فوق، جایگاه آن را «فی قرارمکین»دانسته است. رحم مادر بوسیله ستون فقرات وغیره
احاطه شده وبرای بچه که مراحل مختلف تکوینش راطی می نماید، کاملاً جای امن ومحفوظی
است لذا می فرماید«فی قرارمکین».

درسوره روم یک خلاصه گیری ازاین مراحل نموده که بسیار قابل
توجه است:«اللهُ الَّذی خَلَقکُم مِن ضَعفٍ ثم جعل من بعد ضعف قوة ضعفا وشیبة یخلق
ما یَشاءُ وهوُالعَلیم القَدیر»[6]ـ
خدااست آن کسی که ازاول شما راازجسم ضعیف (نطفه) بیافرید، آنگاه ازضعف وناتوانی
(کودکی) توانا کرد وباز ازتوانائی (وقوای جوانی) به ضعف وسستی وپیری برگردانید
واوهرچه بخواهد می آفریند، زیراخداوند به تمام امور، دانا وبهر چه خواهد توانا
است.

خداوند دراین آیه انسان رامتوجه ضعف وناتوانی درمراحل
زندگیش می نماید که زمانی آنچنان موجودی ریزوناتوان است که حتی باچشم غیر مسلح
دیده نمی شودوبعد ازآنکه ساختمان خلقتش دررحم مادرتکامل یافت به صورت نوزادی متولد
می گرددودرآن حال نیز چنان ضعیف است که باید مادردرخوردن شیر به اوکمک نماید،
تارفته رفته دوران کودکی وطفولیت راسپری نموده وبه دوره جوانی وقوت می رسد وپس
ازمدتی مجددا ناتوانی وضعف اوآغاز گردیده وبه مراحل پیری وارد می شود، دراین مرحله
قوای جوانی به تحلیل رفته وازنیروی بینائی وشنوائی چشم وگوش وسایراعضای بدن کاسته
می شود، اینجا است که باید مانند دوره کودکی ، درخوردن غذا هم باو کمک کرد
ودرهنگام حرکت اورایاری داد. آری !دراین دوران، چشم ازبینائی وگوش ازشنوائی می
افتد وازآن قوس صعود جوانی روبه قوس نزول پیری می گذارد تاروح ازبدنش مفارقت نموده
ومرگش فرارسد.

یک نیم دایره ای رادرنظربگیرید که دوطرف آن رو به پائین
قرارداشته باشد؛ دراینصورت یک طرف آن تابه نیمه، قوس صعود است وازنیمه به طرف
دیگر، قوس نزول؛ انسان هنگامی که از مادرمتولد می گردد تادوره جوانی درقوس صعود
قراردارد، یعنی قوای جسمی وعقلی رشد می کند وپس ازطی این دوره درقوس نزول
قرارگرفته ونیروی جسمی اوروبه ضعف وناتوانی می گذاردوهنگامی که به هفتاد یا هشتاد
سال رسید، قدرت بلندشان اززمین رانداردویا به زحمت وبه کمک دیگران می تواند بلند
شود، وگاه چنان می شودکه غذا هم نمی تواند بخورد وباید شیربه گلوی اوبریزند، وکم
کم وضعیتی پیدامی کند مانند روزهای ضعف کودکی وخردسالی .

دوران بارداری

پس دراین آیه شریفه تاریخچه حرکت جسمی یک انسان بیان شده
است، ولی این مساله که دوره بارداری ما درچند ماه است؟ درسوره «لقمان»چیزی نیامده
است اما ازآیات سوره«بقره»و«احزاب»که ذیلا نقل خواهد شد این مطالب استفاده می شود.

درزمان عمرزنی راپیش اوآوردند که سرشش ماه فرزندی به دنیا
آورده بود، خلیفه به اتهام زنا دستور سنگسار نمودن اوراخواست صادرنماید ولی
امیرالمومنین (ع)درآن مجلس حاضر بود فورا، گفت:خداوند می فرماید:«و َحَملُه وفصاله
ثَلاثُون شَهرا»[7] . مدت زمانی
که بچه درشکم مادر است تا آن هنگام که ازشیرگرفته می شود، به سی ماه می رسد، ونیز
می فرماید:«وَالوِالداتُ یَرضِعن اولادَهُن حولین کاملین لمن اَرادَ ان یُتمَّ الرّضاعة»[8]مادران
فرزندان خویش رادوسال کامل شیر می دهند (این) برای کسی است که بخواهد دوران
شیرخوارگی راتکمیل نماید. بنابراین بیست وچهارماه مخصوص دوره شیرخوارگی است وشش
ماه بقیه، مدت حمل خواهد بود. خلیفه وقتی بااین استدلال روبروشد، ازرحم زن ، چشم
پوشید. [9]

البته شش ماه، حداقل دوره حمل است، چنانچه دوره شیرخوارگی
اگر دو یاسه ماه هم کمترازدوسال باشد، اشکالی ندارد ولی اگر نوزاد راعمدا کمتر
ازهفده ماه شیر بدهند، به فتوای بعضی ازفقهاء عظام، جایز نیست. [10]

وزن اجتماعی زن در جاهلیت واسلام

مرحوم آیت الله علامۀ طباطبائی

عربها درشبه جزیرۀ عربستان که منطقۀ گرمسیروخشکی است سکونت
داشتند، اکثرایشان قبائل چادرنشین دور ازتمدن بودند که باچپاول وغارتگری زندگی می
کردند، ازطرفی باایران وازطرفی با روم وازطرفی با بلاد حبشه وسودان همسایه بودند.
ازاینرو عمدۀ عادات ورسومشان رسوم وحشیگری بود، وگاهی درمیان آنها پاره ای ازعادات
روم وایران وبرخی ازعادات هند ومصر قدیم نیز یافت می شد.

عرب برای زن استقلالی در زندگی قائل نبود وحرمت وشرافتی
برای اوجز حرمت وشرافت خانواده نمی شناخت ، به زنان ارث نمی داد، وتعدد زوجات
رامانند یهود بدون هیچ تحدیدی جایز می دانست، وهمچنین طلاق رابدون هیچ قید وشرطی
تجویز می کرد ودختران رازنده بگورمی نمود . وابتداء آن را بدون هیچ قید وشرطی
تجویز می کرد ودختران را زنده بگور می نمود. وابتداء آن ازبنی تمیم بود که نعمان
بن منذر درواقعه ای عده ای ازدخترانشان رااسیرکرد، وآن موجب خشم ایشان شد وبهمین
جهت بدین عمل مبادرت ورزیدند ، بعد این خوی به سایر طوایف عرب نیز سرایت کرد.

عربها دختر را عار می شمردند وهنگامی که خبرتولد دختری به
پدر داده می شد بواسطۀ آن خبر شوم!خود راازمردم پنهان می کرد، ولی ازپسر خوششان می
آمد ودرزیادی آن ولو بوسیلۀ پسر خواندگی والحاق می کوشیدند وحتی درموردی که بازن
شوهرداری زنا کرده بودند فرزندش راپسر خوانده می کردند، وگاهی میان رجال وبزرگان
وزورمندان برسرپسر خواندگی نزاع در می گرفت!

دربرخی ازخانواده ها برای زنان وبویژه برای دوشیزگان درامر
ازدواج کم وبیش استقلالی پیداشده بود ورعایت رضایت وانتخاب زن می شد، واین امر
شبیه عادات اشراف ایران بود که زنانشان روی اصل تمایز طبقات، امتیازاتی داشتند.

درهر صورت رفتار عرب بازنان ترکیبی ازرفتار متمدنین ایران و
روم ورفتار اهل توحش وبربریت بود، چون زنان رادرحقوق خود مستقل نمی دانستند وبه
آنها حق شرکت درامور اجتماعی مثل حکومت وجنگ وازدواج راجز درموارد استثنائی نمی
دادند، ولی محرومیت زنان ازباب تقدیس رؤساء خانواده ها وپرستش ایشان نبود، بلکه
ازباب غلبۀ زبردست واستخدام زیردست بود.

محرومیتها وبدبختیهائی که زنان داشتند چنان نفوسشان را زبون
وفکرشان راناتوان کرده بود که در حوادث ووقایع مختلف اوهام وخرافات عجیبی درنظرشان
مجسم می شد که درکتب تاریخ ضبط شده است.

این بود قسمتی ازاحوال زن درجامعه انسانی دردورانهای مختلف
پیش ازاسلام وزمان ظهور آن، که رویهمرفته می توان این نتایج راازآنها گرفت:

1ـ زن راانسانی هم افق باحیوان یاانسان ضعیف وپستی می
شمردند که اگرحریتی درزندگی بدست آورد وازقید تبعیت آزاد شود ازفساد وشرّش نمی
توان ایمن بود. نظریه اول باحال مردمان وحشی، ودوم باحال سایرین مناسبتراست.

2ـ زن راازهیکل اجتماع خارج دانسته تنها وزنی که برای او
قائل بودند این بود که اواز شرائط مورد نیاز اجتماع می دانستند. مانند مسکنی که
باید بدان پناه برد، یا او رامانند اسیر دستگیر شده ای می شمردند که ازتوابع دستۀ
پیروز است وباید ازکارش استفاده برد وازمکرش برحذر بود.

3ـ زن راازعموم حقوقی که ممکن بود ازآنها منتفع شود محروم
می داشتند مگر بمقداری که بازگشتش بانتفاع مردانی می شد که براوقیمومت داشتند.

4ـ اساس رفتارشان بازن غالبیت قوی ومغلوبیت ضعیف وبعبارت
دیگر قریحۀ استخدام بود، این در مردمان غیرمتمدن ، واما ملل متمدن علاوه براین زن
راانسان ضعیف الخلقه ای می دانستند که نمی تواند درزندگی مستقل باشد. وازشرش نمی
توان درامان بود، ودر بعضی ازطوایف این روشها ونظریات باهم مخلوط شده بود.

اسلام برای زن چه ارمغانی آورد؟

دنیا بطور کلی دربارۀ زن ـ بنحوی که ذکر کردیم ـ قضاوت می
کرد وپیوسته اورا درزندان ذلت وخواری محبوس می داشت بطوری که ناتوانی وزبونی،
طبیعت ثانیه وی شده بود وگوشت واستخوانش برآن روئیده، حیات ومماتش باآن بستگی پیدا
کرده بود، وکلمات زن باناتوانی وخواری مترادف شده بود. وعجب اینست که امر، نزد خود
زنان هم بدین منوال بود.

هیچ ملتی ازوحشی ومتمدن نیست جزاینکه مثلهائی ازضعف وزبونی
زن دارد، ودرتمام لغات عالم باهمه اختلافی که درریشه وروش ولحن دارد انواع
استعارات وکنایات وتشبیهات مربوط به لفظ زن موجود است که باآنها ترسو وخوار وزبون
وبدبخت وبیچاره وتوسری خورمورد تعریض وسرزنش قرارمی گیرد. وصدها وهزارها مانند این
شعر درنظم ونثرهای هرلغتی وجود دارد:

وما ادری ولست اخال ادری 
اقوم آل حصن ام نساء

یعنی نمی دانم وای کاش می دانستم که«آل حصن»مردمند یا
زنانند؟ !

وهمین کافی است که اعتقاد جامعۀ انسانی رادربارۀ زن برای
اهل بحث وتحقیق اثبات کند ولو اینکه کتب تاریخی که نظریات ملل مختلف را جمع بزن
جمع آوری کرده دردسترس نباشد، زیرا صفات وروحیات هرجمعیتی درلغت وادبیاتشان جلوه
می کند.

ازپیشینیان هم چیزی که موقعیت زن رادر اجتماع تثبیت
کندواهمیت شأن اورابرساند نقل نشده ، مگرمختصری درتورات وسفارشی که ازعیسی بن مریم
درباره سهل گرفتن کاربرزنان وارفاق بایشان.

واما اسلام یعنی آئین پاکی که بوسیلۀ قرآن نازل شده، درحق
زن کاری کرد که دنیا ازقدیمترین ایام آنرا نمی شناخت، وساختمان فطری راکه دنیا
ازروز اول ویران نموده وآثارش رامحو کرده بود ازنوبنیانگزاری نمود، واعتقادی را که
دربارۀ هویت زن داشت وعملا برطبق آن رفتار می کرد، ملغی ساخت.

اما راجع به هویت زن:

اسلام بیان کرد که زن مانند مرد، انسان است، ودرماده
وعنصرهرانسانی چه نروچه ماده دوانسان شرکت دارد وهیچکس بردیگری برتری ندارد
جزبواسطۀ تقوی. خداوند درسورۀ حجرات می فرماید:«یاایها الناس انا خلقناکم من ذکرو
انثی وجعلنا کم شعوبا وقبائل لتعارفوا ان اکرمکم عندالله اتقیکم ». [1]

ای مردم!جز این نیست که ما شما راازیک نر ویک ماده آفریدیم
وتیره تیره وقبیله قبیله تان گرداندیم تا یکدیگر را بشناسید، همانا گرامی ترین شما
نزد خدا پرهیزکارترین شماست.

دراین آیه هریک ازافراد بشر مرکب ازدوانسان نروماده قرار
داده شده که هردو بیک نسبت مادۀ وجود اویند واو مجموع ماده ای است که ازآن دو
گرفته شده، این سخن مانند گفتارآن شخص نیست که گویند:

وانما امهات الناس اوعیة

یعنی مادران مردم تنها ظرفهائی برای وجود ایشانند!وهمچنین
مانند گفتارشاعری دیگر نیست که گویند:

بنونا  بنو   ابنائنا   
وبناتنا    بنوهن   ابناء  
الرجال   الأباعد

یعنی پسران پسران ما پسران مایند، واما دختران ما، پسرانشان
پسران مردان بیگانه اند، بلکه همه رامخلوق وترکیب شده ازهمه شمرده وبنابراین همه
مانند هم خواهند بود مگرکسی که تقوایش بیشترباشد، وبیانی کاملتروبلیغ ترازاین بیان
نیست. ودرسورۀ آل عمران می فرماید:«انی لااضیع عمل عامل منکم من ذکروانثی بعضکم من
بعض»[2]:من
کارهیچ صاحب کاری راچه مرد وچه زن ضایع نخواهم کرد، برخی ازبرخی هستید.

دراین آیه تصریح شده به اینکه نزد خدا عملی ضایع وکوششی بی
فایده نخواهد بود ودرمقام تعلیل می فرماید:«بعضکم من بعض»، واین جمله تعبیر صریح
ازنتیجه آیۀ سابق است که می فرماید:«انا خلقناکم من ذکروانثی»، وآن اینکه :مرد وزن
هردو ازیک نوعند وفرقی دراصل وسنخ وجود ندارند.

عمل این دو صنف نزد خدا باطل نمی شود وازصاحبش بدیگری تجاوز
نمی کند هرکس گروگان عمل خویش است ، نه چنانکه مردم می گفتند که زنان مرهون کارهای
زشت خودشانند، ولی کارهای خوب منافع وجودشان ازآن مردان است. . .

درصورتی که کارهرکس برای خودش بود وبرتری جز به تقوی نبود
واخلاق فاضله ازمراتب ایمان وعلم نافع وعقل متین وخوش خلقی وشکیبائی وبردباری همه
ازتقوی شمرده شد. روی این اصل، زنی که درجات ایمان راداراشده، یا دانش فروانی
اندوخته، یا به زیورخرد آراسته، وباخلق خوش پیراسته است دراسلام ذاتا برمردانی که
دراین صفات بپایۀ اونمی رسند برتری دارد، زیرا بزرگی وبرتری منوط به تقوی وفضیلت
است.

آیات زیرنیز همان معنای آیۀ سابق رابطور واضح تر افاده می
کند:

«من عمل صالحا من ذکراوانثی وهو مؤمن فلنحیینه حیوة طیبة
ولنجزینهم اجرهم باحسن ما کانوا یعلمون»[3]

کسی که کارشایسته ای کرد چه مرد وچه زن درحالی که ایمان
دارد، البته اوراباحیات خوشی زنده سازیم ومزدشان رابه بهترین کاری که می کردند
بدهیم.

«ومن عمل صالحا من ذکر او انثی وهو مؤمن فاولئک یدخلون
الجنة یرزقون فیها بغیرحساب»[4]

کسی که کار شایسته ای کرد چه مرد وچه زن درحالی که ایمان دارد
اینان به بهشت درآیند ودرآنجا بی حساب روزی داده شوند.

درقرآن شریف ازخوارشمردن دختران با بلیغ ترین وجهی مذمت
شده. درسورۀ نحل می فرماید:

«واذا بشراحدهم بالانثی ظل وجهه مسودا وهو کظیم یتواری من
القوم من سوء ما بشر به ایمسکه علی هون ام یدسه فی التراب الاساء ما یحکمون»[یعنی
هرگاه مژدۀ دختری به یکی ازایشان داده شود رویش سیاه گردد درحالی که گرفته وغمزده
است، ازبدی این خبرخود راازمردم نهان سازد (او می اندیشید) که آیا اوراباخواری
نگهدارد یا درخاکش فرو کند چه بد است قضاوتی که می کنند]. وموضوع پنهان شدن ازمردم
فقط برای این بود که دخترراعارمی دانسته. وعمده علت عار شمردنش هم این بود که فکر
می کردند این دختربزرگ خواهد شد وروزی بازیچه ووسیلۀ استفادۀ دیگری خواهد گشت،
وآنرا یک نوع چیرگی شوهردرامر زشتی می شمردند که لکۀ ننگش بد امن پدر وخانوادۀ
دختر خواهد ماند!وازهمین جهت دختران را زنده بگور می کردند. پروردگار متعال براین
امر بسیار سختگیری کرده درآیۀ (9) ازسورۀ تکویر می فرماید:«واذا المؤودة سئلت بای
ذنب قتلت»[یعنی هنگامی که راجع بدختر زنده بگورشده سوال شود که به چه گناهی کشته
شد].

متأسفانه هنوز بقایائی ازاین خرافات نزد مسلمانان مانده که
از پیشینیان به ارث برده اند ومربیان زنگ آنرا ازدلهای ایشان نزدوده اند، مثلا زنا
رابرای زن وخانوادۀ اوننگ می دانند گرچه توبه کند، ولی برای مرد ننگی نمی دانند
هرچند برآن اصرار داشته باشد، بااینکه اسلام همۀ ننگها وقباحتها را درمعصیت دانسته
وبین مرد وزن زنا کار فرقی نگذاشته است.

وزن اجتماعی زن:

اسلام مرد وزن راازلحاظ تدبیر شئون زندگی بوسیله اراده وکار
مساوی می داندوازاینرو هردودر تحصیل احتیاجات زندگی وچیزهائی که مایۀ قوام حیات
انسانی است ازخوردن وآشامیدن وسایر لوازم بقاء مساویند. درآیۀ (195) ازسورۀ آل
عمران می فرماید:«بعضکم من بعض»[یعنی شما انسانها برخی از برخی هستید وتفاوتی
درسنخ وجود ندارید]. بنابراین زن می تواند مانند مرد مستقلا اراده کند، مستقلا
کارکند ومالک نتیجۀ کاروکوشش خود شود ونفع و ضرر کارش مربوط بخودش می باشد.

پس مرد وزن بنظر اسلام وبرحسب آنچه قرآن ثابت می کند
مساویند. وخدا است که حق راباسخنان خویش ثابت می نماید، ولی برای زن دوچیز رامقرر
داشته که ساختمان خدائی ، اورابوسیلۀ آن دو صفت ممتاز ومشخص ساخته است:یکی آنکه زن
بمنزله کشت است که نوع انسانی بوسیلۀ او تکون یافته ونشو ونما می نماید وبقائش
بوجود اوبستگی دارد. دوم آنکه وجود زن مبنی برلطافت وحساسیت است واین امر دراحوال
ووظایف اجتماعی اوتأثیر دارد.

این وزن اجتماعی زن است وازاینجا وزن مرد درجامعه نیز معلوم
می شود وهمه احکامی که دراسلام مشترک بین مرد وزن یامختص به یکی ازایشان است
ازتحلیل همین اصل کلی بدست می آید . درآیه (32) ازسورۀ نساء می فرماید:«ولاتتمنوا
مافضل الله به بعضکم علی بعض للرجال نصیب مما اکتسبوا وللنساء نصیب مما اکتسبن واسألوا
الله من فضله ان الله کان بکل شیء علیما»[یعنی آرزو مکنید آنچه راخدا بواسطۀ آن
برخی ازشما رابربرخی برتری داده، مردان ازآنچه بدست آورده اند بهره ای دارند وزنان
ازآنچه بدست آورده اند بهره ای وخدا را از فضلش بخوانید و محققا خدا بهمه چیز دانا
است]. منظوراینست که ملاک برتری هریک اززن ومرد کارهائی است که ساختمان وجودی
وموقعیت اجتماعی اواقتضاء دارد وبعضی ازبرتریها ویژۀ صنف خاصی است مانند برتری مرد
برزن در سهم ارث وبرتری زن برمرد دراینکه هزینه زندگی اوراباید مرد تأمین کند،
ودراین قسمت نباید هیچکدام آرزوی مزیت صنف دیگر رابنماید ، بعضی ازبرتریها برای
هردوصنف میسر است مانند ایمان وعلم وعقل وتقوی وسایر فضائلی که دردین مستحسن شمرده
شده، واینها ازفضل خدااست وباید ازاوخواسته شود. ودلیل براین معنی جمله ایست که
بعدا می فرماید:«الرجال قوامون علی النساء. . . ».

احکام مشترک واختصاصی :

زن درتمام احکام عبادی وحقوق اجتماعی بامرد شریک است
ودرهرامری که مرد استقلال دارد مانند:ارث، کسب، معامله، تعلیم وتعلم ، بدست آوردن
ودفاع از حقوق وغیره زن هم مستقل است مگر درمواردی که با مقتضای طبیعتش مخالف
باشد.

وعمدۀ آنها اینست که زن نمی تواند پستهای حکومت وقضاوت
رااشغال کند ودرمیدانهای جنگ وخونریزی شرکت نماید مگر برای کمک مردان مانند مداوای
مجروحین، وسهمیه اش درارث نصف سهمیه مردان است، وباید حجاب داشته باشد ومواضع
زینتش را بپوشاند، ودراموری که مربوط به استمتاع شوهر است ازاواطاعت نماید.

مزایائی که اززن فوت شده با قرار دادن حقوق دیگری تدارک شده
است، وازآنجمله هزینه زندگی اوبرمرد است، ومرد باید حتی المقدور ازاوحمایت نماید،
وزن حق پرورش وپرستاری فرزندش رادارد. وخداوند متعال برای تسهیل برزن جان وعرض
وآبرویش رالازم الحمایه قرارداده ، وعبادت رادرایام عادت وزایمان ازاوبرداشته ،
وارفاق به او را درهرحال لازم شمرده است .

وحاصل آنچه گفته شد اینکه:زن از لحاظ علم، جز دانستن اصول
معارف وفروع دینی که عبارتست ازاحکام عبادات وقوانین اجتماعی چیزی براو لازم نیست
وازلحاظ عمل هم فقط باید وظایف دینیش راانجام دهد واز شوهرش دراموری که مربوط به
استمتاع اوست اطاعت نماید. واما ادارۀ زندگی فردی بوسیله کارگری، پیشه وری
وصنعتگری وهمچنین تنظیم امور خانه ودخالت درمصالح اجتماعی مانند فراگرفتن انواع
علوم وصنایع مفیده بارعایت حدود ومقررات، هیچیک ازآنها برزن واجب نیست، وورود وی
دراین موارد مانند تحصیل علم وکسب وپرورش نوباوگان واشتغال به سایر مشاغل امری
زائد بروظیفه وموجب برتری وافتخار اوست واسلام تفاخر رابرای زنان جایز بلکه مطلوب
شمرده بااینکه مردان راجز درحال جنگ ازتفاخر نهی فرموده است.

مؤید آنچه گفتیم سنت پیغمبر اکرم است، واگر طول سخن از حد
نمی گذشت قسمتی ازرفتار پیغمبر راباعیالش خدیجه ودخترش فاطمه سرور زنان جهان
وهمچنین رفتار آنحضرت راباسایر زنان خود وزنان قومش وسفارشهائی که دربارۀ زن
فرموده، وهمچنین آنچه از روش امامان اهلبیت وزنانشان مانند زینب دختر علی وفاطمه
وسکینه دختران حسین ـ برهمۀ ایشان درود فراوان بادـ نقل شده، وسفارشهائی که دربارۀ
زنان کرده اند ذکر می کردیم ، وشاید موفق شویم برخی ازآنها رادربحثهای روایتی که
مربوط به زنان است نقل نمائیم ، هرکس می خواهد به آنها رجوع کند.

پایۀ احکام وحقوق زن :

اسلام پایه احکام وحقوق مربوط به زن رامانند سایر تشریفات
خود برفطرت قرارداده، وکیفیت آن ازبحث دروزن اجتماعی زن معلوم شد، وبرای مزید
توضیح گوئیم:

کسی که دراحکام اجتماع وبحثهای علمی مربوط به آن بحث می کند
نباید تردیدی داشته باشد دراینکه وظایف اجتماعی وتکالیف اعتباری که متفرع برآن است
باید بالاخره منتهی به طبیعت شود، زیرا خصوصیت ساختمان طبیعی انسان است که اورا به
این اجتماع نوعی رهبری کرده ، واین نوع هیچگاه ازاجتماع جدا نخواهد شد ، گرچه ممکن
است عوارضی برای این اجتماع که مستند باقتضای طبیعت است رخ بدهد که آنرا ازمجرای
صحیح خارج سازد، چنانکه ممکن است برای بدن طبیعی عوارضی پیدا شود که موجب نقص خلقت
یاامراض وآفات آن گردد.

بنابراین ، اجتماع چه صالح وچه فاسد باتمام شؤونش بالاخره
منتهی به طبیعت می شود، گرچه میان آنها تفاوتی ازاین جهت هست که اجتماع فاسد درراه
رسیدن به مقصد مصادف باچیزهائی

می شود که آثارش راازبین می برد برخلاف اجتماع صالح.

این حقیقتی است که بحث کنندگان ازاین مباحث صریحاً یا بطور
اشاره آنرا بیان کرده اند، وقبل ازایشان کتاب الهی بابدیعترین بیانی مبین ساخته
است، ودرآیۀ (50) ازسورۀ طه می فرماید:«الذی اعطی کل شیءخلقه ثم هدی»ودرآیۀ (3)
ازسورۀاعلی می فرماید:«الذی خلق فسوی والذی قدر فهدی»ودرآیۀ (8) ازسورۀ الشمس می
فرماید:«ونفس وماسویها فالهمها فجورها وتقویها»وهمچنین سایر آیات قدر. ازاین آیات
استفاده می شود که هرموجودی وازجمله انسان، به آنچه مایۀ کمال اوست باهدایت تکوینی
وفطری رهبری شده است، وبنابراین ، اجتماع واحکام وشوون آن که ازلوازم نوع بشر
ومایۀ کمال وسعادت اوست منتهی به فطرت وطبیعت انسانی وبسته به راهنمائی آن خواهد
بود.

پس تمام اشیاء وازجمله انسان درزندگی وهستی بسوی چیزی که
برای آن آفریده شده اند رهبری می شوند، وباوسائلی که برای رسیدن به مقصد لازم است
مجهز می باشند، واعمال حیاتی که انسان رابسعادت می رساند کاملا بادستگاه فطرت
وآفرینش وفق می شود، وآیۀ (30) ازسورۀ روم اشاره بهمین مطلب است که می فرماید:«فاقم
وجهک للدین حنیفاً فطرة الله التی فطرالناس علیها لاتبدیل لخلق الله ذلک الدین
القیم».

آنچه فطرت دربارۀ وظائف وحقوق اجتماعی افراداقتضا دارد
اینست که چون همۀ انسان ها دارای فطرت بشری هستند باید حقوق ووظایفشان مساوی باشد
نه اینکه دسته ای برخورد ودسته ای محروم شوند، ولی مقتضای مساواتی که بحکم عدل
اجتماعی ثابت است این نیست که هرمقام اجتماعی بهر فردی ازافراد جامعه واگذار شود
بلکه مقتضای عدل اجتماعی وبعبارت دیگر تفسیر مساوات اینست که حق هرحق داری به او
داده شود وتساوی افراد وطبقات به اینست که هرکسی بحق خودش برسد ومزاحم حق دیگری
نشود، وحق کسی ازروی زور وستم پایمال نگردد، ومعنای آیۀ«ولهن مثل الذی علیهن
بالمعروف وللرجال علیهن درجة»هم چنانکه گذشت همین است، زیراآیۀ شریفه درعین حالی
که تصریح به تساوی میان مرد وزن مینماید . اختلاف میان ایشان رانیز امضاء می کند.

دیگرآنکه اشتراک مرد وزن دراصول مواهب وجودی مانند فکر
واراده که اختیارازآنها تولید می شود اقتضا دارد که زن مانند مرد دارای حریت
فکرواراده صاحب اختیار باشد ومستقلاً درشؤون زندگی فردی واجتماعی تصرف نماید،
مگراینکه مانعی جلو این اقتضاءرابگیرد. اسلام به بهترین وجهی حریت واستقلال رابه
زن اعطاء کرد و چیزی راکه دنیا تا آنروز به اونداده بود وصفحات تاریخ وجودش ازآن
خالی بود به وی داد. وزن به برکت این نعمت الهی دارای استقلال اراده وعمل شد که
طبق آن مرد براو ولایت وقیموتی ندارد . درآیۀ (234) ازسورۀ بقره می فرماید:«ولاجناح
علیکم فی مافعلن فی انفسهن بالمعروف».

ولی بااینکه عوامل مذکوره بالاشتراک دروجود زن هست ، ازجهت
دیگری بامرد فرق دارد، زیرازن بطور متوسط درخصوصیات کمالی مانند مغز وقلب وشریانها
واعصاب وقدووزن ازمرد عقب است، وجسم زن بطور کلی نرمتر ولطیف تروجسم مرد سخت تر است،
احساسات لطیفه مانند محبت، رقت قلب، ومیل به جمال وزینت درزن بیش ازمرد، ودرمقابل
، نیروی تعقل درمرد بیش از زن وجود دارد، وازاینرو زندگی زن زندگی
احساسی[وعاطفی]وزندگی مرد زندگی تعقلی است.

بهمین جهت اسلام دروظایف وتکالیف اجتماعی که قوامش به تعقل
یا احساس است میان مرد وزن فرق گذاشته، ومانند ولایت وقضاوت وجنگ راکه احتیاج مبرم
به تعلق [وصلابت] دارد به مرد، ومانند پرستاری وپرورش نوباوگان وتدبیر خانه رابه
زن واگذار نموده است، واین درحقیقت مثل آنست که همۀ میراث دوقسمت شود وزن ثلث سهم
خود رادرمقابل مخارج خود، یعنی برای انتفاع از نصف مال مرد به او واگذار کند پس
بازگشتش به اینست که دوثلث مال دنیا ازلحاظ ملک عین برای مردان، ودوثلث مال ازلحاظ
انتفاع برای زنان است[زیرایک ثلثش رامالکند وازنصف مال مردان هم که مساوی با ثلث
همۀ اموال است بهره مند می شوند]پس تدبیر اکثراموال بدست مردان داده شده چون نیروی
تعلقشان اززنان قویتراست وانتفاع وبهره بردن ازاکثر اموال برای زنان قرار داده شده
چون احساس ایشان غلبه دارد. . .

پیام شهید

این وصیت نامه ها انسان را میلرزاند وبیدارمیکند   . امام خمینی

قسمتی ازوصیتنامه محمد ابراهیم تقی پور.

«. . . اینجانب برای چندمین بار هست به دانشگاهی که درسش
ایثار می باشد، شرکت کرده ام، اما دراین دانشگاه رفوزه شده ام چون خداوند گلچین می
کند وخوبان رامی برد وشهادت نصیب من نشد وبرای آخرین بارتاشایدباریختن قطرات خونم
درخت اسلام وانقلاب راآبیاری کنم ، چون همه ما شامل آیه «انا الله واناالیه
راجعون»هستیم، روزی به سوی خدا بازخواهیم گشت . پس چه بهتر راه خونین راانتخاب کنم
. چرا؟ چون ماخود راپیرو امام حسین(ع)می دانیم ، باید راهرو امام حسین(ع)، حسین
گونه زندگی کنیم وحسین گونه به شهادت برسیم.

برادران وخواهرانم !امروز رزمندگان ما حسین گونه می جنگند،
حسین گونه به شهادت می رسند، باشد که ما ادامه دهندگان راه واقعی شهدا باشیم ،
بارخدایا!خودت آگاهی که شهادت خواست دل من بوده، چون من خودم را قطره ای ازدریای
بیکران و خیل عظیم شهدا می دانم. این خواسته قلبيی دل من بوده است. . . .

واما وصیتم به برادرانم :اسلحه برزمین افتاده ام را بردست
گیرید وراه مرا ادامه دهید، گوش به حرفهای ضد انقلاب نکنید که اینها برای آمریکا
مزدوری می کنند. . . پشتیبان امام باشید، مثل مردم کوفه نباشید وامام راتنها
نگذارید . دردعاهای کمیل ونمازجمعه شرکت کنید که مشت محکمی است بردهان ضد انقلاب».

قسمتی ازوصیتنامه شهید ابراهیم نیک پور.

جان فشانی ها به خاک پای یارم آرزوست وه که یک جان دارم
ودردل هزارم آرزوست باردیگر بدست پیروان تشیع سرخ ، تاریخ برگی دیگر خورد وشیعه
توانست باکمال قدرت ومنطق در جلو تمام مکتبهای مادی ومرتجع غربی بایستد وهمچون کوه
استواردرمقابل قدرتهای بزرگ جهانی ایستادگی نماید ، باردیگرمستضعفین شوکتی دوباره
یافتند که این وعده خداوند تبارک و تعالی است «ونرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی
الارض. . . »ملت ایران باید بداند که پس از 1400سال ، اینک اسلام سیادتی دیگر پیدا
کرده است. ملت باید پشتیبان حکومت باشد که حکومت باشد که حکومت همان انقلاب
وانقلاب همان ملت است. باید باتمام کمبودها ساخت ولی آبرو وحیثیت اسلام وخود راحفظ
کرد. برما تنگ است اگر دست دوستی به طرف آمریکا وشوروی دراز کنیم . ما ایستاده
مردن راافتخار خود می دانیم «فالموت فی حیاتکم مقهورین والحیاة فی موتکم قاهرین ».

جامعۀ ما باید اسلامی باشد واین ممکن نیست مگرزمانی که
یکایک ملت خودسازی کنند وبانفس امارۀ سرکش مجاهده کنند. درکارهایشان همیشه رضای
خدا رادرنظر بگیرند. متحد باشند که تفرقه ، آرزوی دیرینه دشمنان ماست. مرگ ، حق
است ، ازمرگ نهراسید، درمیدانهای نبرد حضور پیدا کنید که شرافت وحفظ آبروی ما
واسلام درگروهمین جنگ است. به خانواده وثروت و. . . دل نبندید که اینها همه مادی
وازبین رفتنی است. «کل من علیها فان» آن کسی ازمرگ می هراسد که منزل آخرتش را به
خرابه ای مبدل ساخته است، البته انسان اکراه دارد که ازقصر به خرابه برود .
اگرخانۀ آخرتش رامحکم ساخته باشد، شوق رفتن دارد. مواظب باشید خانۀ آخرتتان
رامستحکم کنید. . .

قسمتی از وصیتنامه شهید مهدی پور اسماعیل.

. . . من عاشقانه به سوی جبهه حق رفتم زیرا بدنم طاقت سوختن
در آتش جهنم راندارد چراکه شیعه دلباخته وپیرو سرور شهیدان، حضرت امام حسین(ع)
هستم که فرمود:«انی لا اری الموت الاسعادة والحیاة مع الظالمین الا برما»بدرستی که
من مرگ راجز سعادت وزندگی باستمگران راجز ملامت وتلخی وناگواری نمی بینیم«اگرمرد
رهی میان خون باید رفت».

خرم آن روز کز این منزل ویران بروم  راحت جان طلبم وازپی جانان بروم

لذا به همۀ بستگان ودوستان ومردم توصیه می کنم اگر می
خواهید پیش شهدا درقیامت روسفید باشید، حسین زمان رایاری کنید ومردانه به سوی جبهه
های حق علیه باطل هجوم برید وشرکفر جهانی راازسرایران برطرف سازید وباحضور فعال
درصحنه انقلاب اسلامی ازجمله بسیج مستضعفین ، ادامه دهندۀ راه من وامثال من باشید
و نگذارید سلاح شهیدان اسلام برزمین بماند. . .

خطبه 186

آیت الله العظمی منتظری

درسهائی ازنهج البلاغه

شناخت خداوند

همانگونه که درگذشته بیان شد، حضرت امیر(ع)دراین خطبه برای
شناساندن خداوند بیشترروی صفات سلبیه تکیه کرده اند زیرا احاطه برذات خداوبحث
درصفات کمالیه حق تعالی برای ما میسر نیست . وصفات سلبیه ـ همانطورکه عرض شدـ
عبارت است از یک سلسله نقص ها وعیب هائی درموجودات عالم که ناشی ازضعف وجودی
موجودات می باشدووقتی گفته می شود:خداونداین نقصها رانداردوازاین عیب ها مبرااست ،
درحقیقت ازراه صفات سلبیه ، خداوند معرفی شده است.

مقول بتشکیک

همانگونه که نوردارای مراتبی است، موجودات نیزدارای مراتب
وجودی هستند. مثلادرحالی که یک لامپ پنج شمعی دارای نوربسیار ضعیفی است، قطعا
60شمعی ازآن بیشترنوردارد وهمینطوربالا می رود تابه هزار شمعی وبیشترمی رسد
وازآنجا فراتررفته تابه خورشید می رسد که کانون نوراست همانطورکه خورشید دارای
نوراست، لامپ پنج شمعی هم نور دارد ولی باهم تفاوت دارند ازنظر مقدارواندازۀ نور
واین چیزها راکه یک حقیقت است ودارای تفاوت است درفلسفه «مقول بتشکیک »می نامند
یعنی طبیعتی که دارای مراتب است، مرتبۀ شدید، مرتبۀ متوسط ومرتبۀ ضعیف دارد.

درجات وجود

پس نور دارای مراتب است وهر چه ضعیف ترشود مانند این است که
باظلمت وتاریکی ـ که ضد خودش می باشدـ قرین وترکیب شده است وهرچه تاریکی بیشترآن
رااحاطه کند، ازقدرت ودرجۀ نورانیتش کاسته می شود، مثلا نوری که درحاشیه تاریکی
قرارگرفته خیلی نورضعیفی است اما هرچه بالاترمی رود و قویترمی شود، جنبۀ ظلمت درآن
ضعیف تروجنبۀ نورانیت نیرومندتر و شدیدترمی گردد. وجود وهستی هم همینطوراست ، وجود
هم حقیقتی است که مقول بتشکیک می باشد به این معنی که تمام موجودات ازنظرمراتب
وجودی یکسان نیستند بلکه هریک درمرتبۀ خاصی قرارگرفته که ازلحاظ شدت وضعف با دیگری
تفاوت دارد وبعضی ازلحاظ وجودی مقدم وبعضی ازدیگر مؤخرند، پس همانگونه که نور
برخورشید اطلاق می شود وبریک نورضعیف پنج شمعی نیز اطلاق می گردد، تمام موجودات
عالم نیز دارای وجودند گرچه وجود درهریک نسبت به وجود درهریک نسبت به وجود دیگری
تفاوت دارد.

عالم ماده از کهکشانها وافلاکش گرفته تا زمین ما، چون ماده
است وجود ضعیفی دارد. همین ماده ای که ماتریالیست ها غیرازآن راقبول ندارند ومی
گویند:ما غیرازآن راقبول ندارند ومی گویند:ماغیر ازعالم ماده هیچ وجود وهستی دیگری
رانمی یابیم ، این پست ترین مراتب عالم وجود وهستی است. ودلیل ضعف بیش ازحدش همین
است که دراثرحرکت می خواهد به تکامل برسد وحرکت مخصوص موجودات ضعیف است که می
خواهند ازضعف رو به کمال بروند.

واینکه ماتریالیست ها ومادییّن معتقد به عالمی غیر ازعالم
ماده نیستند برای این است که نمی توانند عوالم وجودی قوی تررا درک کنند، مانند آن
کسی که دریک کوخ تاریکی بایک لامپ پنج شمعی زندگی کرده وهیچگاه نور خورشید راندیده
است، اگر خورشید رابرای اووصف کنند، او نخواهد پذیرفت زیرا نوری بیش از نور لامپ
پنج شمعی ـ درتمام عمرش ـ ندیده است ونمی تواند درک کند که نور قوی تری وجود دارد.
یابچه ای که دررحم مادر است ، اگر به اوبگویند، عالمی وسیع ترازرحم مادر زندگی
کرده واگر ادراکی داشته باشد، محدود به همان جا است نه فراترازآن.

ولی وقتی به دنیا می آید، تازه می داند که درآنجا زندانی
بوده است وهمین مطلب درمورد ما صدق می کند:هرچه به ما بگویند، این عالم ، ظلمت است
وپست ترین مراحل وجود وهستی است وهستی مراتب بسیارکاملتری ازماده دارد، درذهن ما
که باماده سروکارداریم نمی گنجد ونمی توانیم عالم مجردات رادرک کنیم وقیامت وبهشت
وجهنم راتصورنمائیم .

ماتریالیست ها هم که فکرشان محدود به عالم ماده است، خیال می
کنند هستی ووجود مساوق باماده می باشد درصورتی که عالم ماده درنظر یک فیلسوف الهی
بلکه یک مؤمن الهی، پست ترین مراحل هستی است . ولذا خداوند برای اینکه تا اندازه
ای بهشت رابرای ما توصیف کند، می فرماید:«جَنَة عرضها السَّموات والأرضُ» بهشتی که
به هریک ازشما مؤمنان می دهیم ، به وسعت آسمانها وزمین است. البته این برای تقریب
ذهن است وگرنه حقیقت عالم مجردات وعالم آخرت بالاترازاین است.

عالم ماده ، پست ترین عوالم وجود

وازاین روی می بینیم حضرت امیر(ع)وقتی که می خواهد خدا رابه
ما معرفی کند ازراه صفات سلبیه واضافیه وارد می شود زیرا ذات خداوند قابل درک
نیست، ذات الهی بالاترین مرحله هستی است وتمام هستی ها ظل و پرتو وسایۀ وجود
خداوند است. وجود باریتعالی مانند نورغیرمتناهی است که همه اش نور باشد وابدا
مخلوط به ظلمت نباشد و عوالم بالاترو والاتر ازماده که از نوربیشتری برخوردارند،
وجودشان قوی ترونیرومندتر است تا اینکه یک پرتو بسیار ضعیفی ازاین نورغیرمتناهی به
عالم ماده می رسد، لذا این عالم ، پست ترین مرحله ازمراحل وجود است.

وبدینجهت می بینیم حضرت علی(ع)نقص ها وضعف هائی راکه دراین
هستی های ضعیف نهفته است، می شمارد وبه ما می فهماند که خداوند این نقص ها راندارد
تاما بفهمیم خداوند موجود کاملی است که کمال هستی رادارد وضعف ها ونقص ها که ناشی
ازپائین بودن ومنحظ بودن مرتبۀ وجودی است، دراوراه ندارد لذا می فرماید:

«لایُقال کانَ بعد أن لَم یَکُن فَتَجری عَلیهِ الصِّفات
المُحدثاتُ»

گفته نمی شود بود پس ازنبودن زیرا دراین حال صفات تازه پدید
آمده ، براوجاری می شود.

زمان ازلوازم ماده است

ما موجودات حادثیم زیرا درمرحله ای اززمان هستیم که قبل
ازآن نبوده ایم وپس ازآن هم می میریم وازبین می رویم ولی حدوث درمورد خدا محال است
زیرا حدوث بمعنای وجود بعدالعدم است . وچنین نیست که خداوند روزی معدوم بوده وپس
ازآن موجود شده باشد زیرااین نقص است وناشی ازضعف هستی می باشد ولی خداوند ازازل
بوده وهمیشه هست ، واصلاً نمی توان درمورد خداوند زمانی فرض کرد زیرا زمان
نیزازلوازم عالم ماده است وخداوند وجود محض وهستی غیرمتناهی می باشد.

زمان، جزء معنی فعل نیست

نمی شود گفت :خدابود پس ازآن که نبود، دراین جملۀ
حضرت«کان»به فعل ماضی و«یکون»به فعل مستقبل آمده است. درنحو می خوانیم که کان برای
فعل گذشته است ویکون برای آینده. ولی واقع مطلب چیزدیگری است، یعنی :زمان جزءمعنی
فعل نمی باشد لذا می گویند:فعل ماضی برای تحقق است وفعل مستقبل برای ترّقب. پس
درموردی که می خواهی بگوئی، مطلبی محقق است فعل ماضی رابکارمی بری ودرمورد چیزی که
انتظارداری محقق شود، ازفعل مستقبل استفاده می کنی.

بنابراین ، فعل ماضی برای تحقق است یعنی می خواهد بگوید:یک چیزی
درخارج حقیقتاً واقع شده وفعل مستقبل برای ترّقب است یعنی انتظار داریم که آن شیء
درخارج واقع شود ولی درعالم ماده که «زمان»دارد وتمام کارها بازمان انجام می
پذیرد، تحقق اشیاء با زمان گذشته تطبیق می شود وترقبش بازمان آینده، زیرا ماده
هماهنگ بازمان است ولی خداوند تبارک وتعالی فوق عالم زمان است، برای اینکه زمان
همانطور که درگذشته بحث شدـ مقدارحرکت است وحرکت هم ازخواص ماده است ، پس اگر
موجودی فوق ماده باشد، حرکت وزمان درآن نمی تواند راه داشته باشد.

وازاین روی ، هرگاه فعل ماضی رادرمورد خداوند به کار می
گیریم ومثلا می گوئیم :«کانَ اللهُ سَمیعاً بَصیراً»«کان»دراینجا دلالت برزمان
ندارد بلکه برتحقق شیء دلالت می کند همانطور که فعل مستقبل برای ترقب وانتظار شی
ءدلالت می نماید ، بااین تفاوت که اگردرموجودات مادی آنها را استعمال کردی ، چون
ماده هماهنگ بازمان است لذا قهرا«کان»درمورد زمان گذشته و«یکون»درمورد آینده صدق
می کند.

درگذشته می گفتند:هرگاه افعالی را درمورد خداوند به کارمی
گیریم ، این افعال اززمان منسلخ اند، یعنی زمان درآنها بوده وچون درمورد خداوند
استعمال شده ، زمان ها را ازآن ها جدا کرده ایم ولی حق مطلب این است که اصلا
درفعل، زمان نیست.

پس نمی توانیم بگوئیم خداوندبود شده پس ازآنکه نبوده است
زیرا این ازصفات موجودات حادث است واگرکسی درمورد خدا این اشتباه رامرتکب شود، یکی
ازصفات حادث رابرای خدا قائل شده است«فَتَجری عَلیهِ الصّفاتُ المُحدثاتُ»نسخه های
مختلف نهج البلاغه این جمله رادوگونه نوشته اند، برخی«صفات»رابا«الف ولام»ذکرکرده
اند (الصفات) که دراین صورت صفات موصوف می شود ومحدثات صفت آن یعنی صفتهائی که
حادث اند. ولی بنظر می رسد که«بدون الف ولام»همانگونه که برخی دیگرازشارحین نهج
البلاغه نقل کرده اند، درست ترباشد (فتجری علیه صفات المحدثات) یعنی جاری می شود
برخدا صفات موجودات حادث واین عبارت است ازصفاتی که درمورد من وشما وسایرموجودات
به کار گرفته می شود.

«وَلایکونُ بَینَهاوَبَینَهُ فَصلٌ وَلا لَه عَلَیها فَضلٌ»

ودرآن صورت فرقی بین اووآن محدثات وجود ندارد وهیچ مزیت
وبرتری نسبت به آنها نخواهد داشت.

اگرصفات موجودات حادث برخداوند جاری شود، درآن صورت هیچ فرق
وامتیازی بین خدا وسایر موجودات نخواهدداشت زیرا خداـ العیاذبالله ـ حادث می شود
همانگونه که سایرمخلوقاتش حادث اند.

«فَیستَوی الصّانِعُ والمَصنُوع»

پس مساوی می شوند سازنده وساخته شده.

ودرآن صورت، خدائی که صانع وآفریدگار است وباقدرت وارادۀ
خود مخلوقات راایجاد کرده وبه این صورت ساخته است ، باآنها یکی می شود وهیچ
اختلافی بین آنها نخواهدبود.

«وَیتَکافَا المُبتَدع والبَدیعُ».

اگرخدا حادث باشد، همطرازویکسان می شوند پدیده آورنده
وپدیدارشده

سازندگی وابداع

معنای ابداع، همان اختراع وساختن وپدید آوردن وایجاد کردن
است. ومبتدع آن شیء ایجاد شده راگویند. یکی ازصفات خداوند«بدیع»است بروزن«فعیل»به
معنای«فاعل»وسازنده واختراع کننده واشیائی راکه حق تعالی ابداع وایجاد می نماید،
مبدع یامبتدع می نامند. و«تکافو»ازباب تفاعل وازمادۀ کف ءاست یعنی جفت شدن،
همرازوهمسان شدن.

بدیع بروزن فعیل همانگونه که به معنای فاعل می آید مانند«بَدیعُ
السّمواتِ والأرضِ»پدید آورنده آسمانها وزمین، گاهی هم درمفعول استعمال می شود
مانند«قتیل»بمعنای مقتول و«جریح»به معنای مجروح ولی دراینجا «بدیع»بروزن «فعیل»به
معنای فاعل آمده است یعنی اختراع کننده وایجادکننده.

«خلق الخلائق علی غیرمثال خلا من غیره».

خداوند موجودات راآفریده بی آنکه نمونه والگوئی ازدیگری
باقی مانده باشد (وازآنها بخواهداستفاده کند) .

 خلاقیت درخداوند
ودرانسان ها

خداوند خالق موجودات است ولی نه مثل انسان ها که اگر چیزی
رابخواهند اختراع کنند، ازنمونه هائی که قبل از آنها وجود داشته استفاده کنند،
مثلا مخترع هواپیما قبل ازاینکه هواپیمایش رابسازد ، آهن، آلومینیوم وسایر مواد
خامی که برای اختراعش لازم داشته ، ازقبل موجود بوده وازآنها استفاده کرده است.
وتازه ازوجود پرندگان برای اختراعش استفاده نموده وپس ازبررسی پروبال ها وچگونگی
پریدن آنها توانسته است، یک هواپیمای ابتدائی بسازد وپس ازبررسی پروبال ها وچگونگی
پریدن آنها توانسته است، یک هواپیمای ابتدائی بسازدوپس ازاودیگران آمده اند وبه
مرور زمان آن راکاملتر نموده اند. بنابراین، موجودات گذشته ، نمونه ای برای روسازی
وبهره برداری این مخترع ودیگر مخترعان بوده است.

ولذا تمام خالقیت وآفرینش مبتدعین ومخترعین این عالم، درحرکت
خلاصه می شود آنها با حرکت دادن آهن، آلومینیوم وسایرمواداز جائی بجای دیگروترکیب
آنها طبق یک نقشه مخصوص ، وضمیمه کردن پیچ ومیخ ها باهم واستفاده ازالگوهاونمونه
های گذشته ای که خداوند آنها راخلق کرده، توانسته اندـ مثلا ـ هواپیمائی رابسازند
واختراع سایرابزاروآلات زندگی هم برهمین منوال است. ولی خداوند مخلوقات
راابتداءایجاد کرده بی آنکه ازدیگران الگو ونمونه ای باقی مانده باشد که ازآنها
بخواهد استفاده کند.

خلائق ، جمع خلیقه است وخلیقه ازباب فعیل بمعنای مخلوق
ازباب مفعول می باشد «وخلق الخلائق علی غیر مثال خلامن غیره»یعنی آفریده مخلوقات
وموجودات را برغیر الگو ونمونه ای که باقی مانده باشد ازدیگران وبه عبارت
دیگر:چنین نیست که خدائی پیش ازخدای عالمیان بوده باشدوآن خدا عالمی راخلق کرده،
انسانهائی راآفریده وآسمان وزمین وکهکشانهاو آفتاب وستارگان راساخته باشدوخدای دوم
ـ العیاذبالله ـ ازاویاد گرفته وروسازی کرده است.

ودرهرصورت سازندگی الهی مانندسازندگی مانیست که اگر بخواهیم
کاخی بسازیم، کاخهای جلوتر ساخته شده رادر مغز خود ترسیم می نمائیم وتازه خیلی
اگرهنر داشته باشیم، ازمجموع آنهایک نقشه جدید وظریفی انتخاب می کنیم واسم آن راابداع
می گذاریم!!

«ولَم یَستَعن عَلی خَلقِها باحد من خَلْقه».

ودر خلقت موجودات ازهیچ یک ازبندگانش کمک نگرفته است.

بی نیازی

بازگردیم به آن مخترعی که می خواست هواپیما رابسازد، قطعاً
به تنهائی آن کاررانکرده است بلکه از وجود آهنگران وکارگران زیادی استفاده کرده که
هریک دربخشی ازکارهای مربوط به هواپیما تخصص داشته اند تا یک هواپیما ایجاد شده
است.

می گفتند برای ساختن«آپولو»سیصد هزار نفربه کار گرفته شدند
تاباکمک همدیگر توانستند«آپولو»رابسازند. ولی خداوند درآفرینش این همه موجودات
بزرگ وکوچک ازهیچ کس استعانت وکمک نجسته است وبه سوی هیچ یک ازبندگانش دست نیاز
درازنکرده زیرا او غنی علی الاطلاق است واین ماهستیم که درتمام افعال وحرکتها
وکارهای روزمره نیاز به دیگران داریم وبه تنهائی از کوچکترین وجزئی ترین کارهای
خودبرنمی آئیم.

«وَانشأَ الأرضَ فَأَمسکَها من غَیر اشتغالٍ».

زمین راایجاد کرد وبدون اینکه مشغول باشد، آن رانگهداشت.

نیروی جاذبه

نیروی جاذبه ای راکه خداوند آفریده است ، زمین وستارگان
وخورشید وافلاک رادرجایگاه های مخصوص خود نگهداشته بدون اینکه باهم برخورد کنند
ویا سقوط نمایند. این جاذبه ای که درزمین هست زمین رادرنقطه خاصی وبافاصلۀ معینی
به خورشید قرار داده که اگرمقدار کمی به خورشید نزدیک بود ، آتش می گرفت ومی سوخت
وهیچ پدیده ای اززندگی درآن وجود نداشت وهمچنین اگربه مقدارکمی ازخورشید دور می
شد، سراسر آن را یخ فرامی گرفت واثری ازحیات درآن باقی نمی ماند. ولی خداوندبانظم
وترتیب خاصی تمام ستاره ها وسیاره ها رادرمدارهای خود نگهداشته بی آنکه بهم بخورند
یاذره ای ازمدارهای خود خارج شوند.

زمین راهم بی آنکه پایه ای داشته باشد درفاصلۀ مخصوصی
ازخورشید نگهداشته بی آنکه برای این کارنیروئی مصرف کند یاکارهای دیگر، او را از
آن باز بدارد ویالحظه ای غفلت نماید چراکه اشتغال وغفلت ونسیان ، ازجمله عوارضی
است که براجسام عارض می شود وخداوند جسم نیست.

درقرآن می خوانیم:«لایَشغَلُه شَانٌ عن شأنٍ»هیچ کاری
خداراازکاردیگر بازنمی دارد. این ماهستیم که اگردریک مسئله ریاضی فکرکنیم ، حتی
صدای کسی راکه جلوی ماایستاده است وباماحرف می زند هم نمی شنویم واگربه امرمهمی
مشغول شویم ، بقدری حواسمان درآن کارگرفته می شود که به هیچ کاردیگری نمی توانیم
فکرکنیم.

«وَارْساهاعَلی غَیر قرارٍ»

وآن را ثابت واستوار گردانید بی آنکه روی چیزی قرارش دهد.

زمین بی پایه وبی ستون

معمولاً اگرما بخواهیم چیزی راثابت نگهداریم ، بایدآن
رابرچیز دیگری قراردهیم ولی خداوند زمین راثابت واستوار نگهداشته بی آنکه آن راروی
چیزی قراردهدیا برایش پایه هائی نصب کند، بلکه همانند دیگرستارگان ، معلق
درفضاوبدون هیچ تکیه گاهی قرار دارد.

ارسی ارساء:به معنای تثبیت وتحکیم است. در زبان عربی،
بندررا«مرسی»می گویند زیرا جائی است که کشتی ها لنگرمی اندازند وازحرکت باز می
ایستند.

«وَاقامَها بِغَیر قَوائِم».

وآن را بدون پایه هابرپاداشته است.

خداوند زمین را بدون اینکه برپایه هائی استوار باشد، حفظ
کرده واز سقوط نگهداشته است.

قوائم:جمع قائمه به معنای پاوپایه است. قوائم اربعه یعنی
پایه های چهارگانه بدن.

«وَرَفعها بِغیرِ دَعائِم».

وبدون ستونهاآن رابلند کرده است.

این جمله تقریبا به یک معنی است باعبارتهای مختلف. حضرت می
فرماید:خداوند زمین را درفضا برافراشته است بی آنکه بوسیله ستونهائی آن راتثبیت
نماید بلکه همچنان درفضای پهناور معلق است ودر مدار خودش وطبق برنامۀ منظم ومرتبی
گردش هائی دورخود وگرداگرد خورشید دارد.

ازاین سخن حضرت همچنین استفاده می شود که زمین کروی است
زیرااگرمسطح بود تنها یک قسمتش درفضا قرار می گرفت ولی ازاینکه حضرت می فرماید:خدا
آن رابلند کرده ودرفضا برافراشته است معلوم می شود که کروی است وزیرش خالی
ازموجودات نیست بلکه آن قسمت که بنظرما می رسد پائین زمین است، قاره های آمریکای
شمالی وجنوبی قراردارد واصلا تمام کرۀ زمین درفضا معلق است.

«وَحَصَّنها مِن الأودِ والأ عِوجاجِ ».

وآن راازهرنوع کجی واعوجاج نگهداشت.

اود واعوجاج هردو به معنای کجی است، واینکه اعوجاج معطوف
به«اود»شده است، برای این است که آن راتفسیر نماید که دراینجا آن را عطف تفسیری می
نامند. وحصنها یعنی حفظ کرد آن را. وحصن در اصل به معنای قلعه است یعنی جای محفوظ
وامن . حضرت می خواهد بفرماید که :خداوندا زمین را حفظ کرده است ازهرنوع کجی ،
گرچه هیچ پایه وستونی هم ندارد. واین تنها ازقدرت لایزال باریتعالی است که اینچنین
محفوظ است.

«وَمَنَعها مِنَ التَّهافت والاِنفراجِ».

وآنرا ازافتادن وشکافته شدن باز داشت.

زمین همچنان به حالت کرویت خود باقی مانده وهیچ شکاف
وانفراجی درآن پیدا نمی شود، بلکه بافاصله خاصی که ازخورشید دارد، بدون هیچ زیاد و
کم وبانیروی جاذبه ای که خداوند برایش قرار داده، آن راازهرنوع پارگی وسقوط
وافتادنی حفظ نموده است.

ادامه دارد

غنیمت شمردن فرصت ها

*پیامبراکرم (ص):

«الدنیا ساعة فاجعلوها طاعة».

 (بحارالانوارج 77ـ
ص 164)

دنیا ساعتی بیش نیست ، آن رادراطاعت خدابگذرانید.

*پیامبراکرم(ص):

من فتح له باب خیر فلینتهزه فانه لایدری متی یغلق عنه».

 (بحارالانوارـ ج77ـ
ص165)

هرکه دری ازخیر به رویش گشوده شود، باید این فرصت راغنیمت
شمرد، چراکه نمی داند چه وقت بسته خواهد شد.

*امیرالمومنین(ع):

«الاشتغال بالفائت یضیع الوقت».

 (کافی ـ ج2ـ ص316)

به گذشته اندیشیدن ، فرصت رابه هدردادن است.

*امیرالمومنین(ع):

من ناهزالفرصة ا من الغصة».

 (غرورالحکم ـ 301)

کسی که فرصت رامغتنم شمرد، ازاندوه مصون خواهد بود.

*امیرالمومنین(ع):

«ان اللیل والنهار یعملان فیک فاعمل فیهما ویاخذان منک فخذ
منهما».

 (غرورالحکم ـ120)

گذشت شب وروز نیروی تورامی گیرد، پس تونیزدرآنها به
کارآخرتت مشغول باش وازعمرتومی کاهد تونیز ازآنها توشه برگیر.

*امام مجتبی (ع):

«. . . قیل له :ماالعقل؟ قال :التجرع للغصة حتی تنال
الفرصة».

 (معانی
الاخبارـص78)

ازامام (ع)سئوال شد:خردچیست ؟ فرمود:تحمل اندوه تا فرارسیدن
فرصت .

*امام مجتبی (ع):

«الفرصة سریعة الفوت، بطیئة العود».

 (بحارالانوارـ
ج78ص79)

فرصت زود می گذرد ودیربازمی آید

*امام باقر(ع) :

«. . . وبادربانتها البغیة عندالامکان الفرصة ، ولاامکان
کالایام الخالیة مع صحة الا بدان».

 (تحف العقول ص 207)

درهرفرصت برای رسیدن به هدف بشتاب وهمانا هیچ فرصتی مانند
روزهای بیکاری همراه باتندرستی بدن نیست .

*امام صادق(ع) .

«اذا هممت بخیر فبادرفانک لا تدری ما یحدث».

 (وسائل الشیعه ـ
ج1ـ ص84)

اگر به کارنیکی تصمیم گرفتی ، درانجام آن مبادرت کن زیرا
نمی دانی چه پیش خواهدآمد.

گوشه ای اززندگانی امام هادی (ع)

بیست وسوم اسفند ماه امسال مصادف است باسوم رجب، سالروز
شهادت دهمین اخترفروزان ولایت وامامت ، حضرت امام علی النقی الهادی، ابوالحسن (ع)
.

امام هادی (ع)در15ذی حجه وبقولی پنجم رجب سال 212هجری قمری
درنقطه ای به نام «صربا»نزدیکی مدینه منوره دیده به جهان گشود ودرسوم ماه رجب
ازسال 254در«سامرا»به شهادت رسید. عمرحضرت بنا بقولی 40سال وبقولی دیگر چهل ویک
سال و6ماه بوده است.

امام دهم درسن 6سالگی ویا8سالگی پدربزرگوارش حضرت امام جواد(ع)راازدست
داده وازآن پس مسئولیت سنگین رهبری وامامت رابعهده گرفت.

آن حضرت درسی وچندسال امامتش با6نفر از خلفای غاصب عباسی
مواجه بود وجنایتهای بی شمارآن ستمگران راباچشم خود می دید وچون یاران بسیاراندکی
داشت ونمی توانست علناً قیام کند، بناچار باصبروبردباری، سالهای سخت زندگی راسپری
کرد ودرمواقع لازم، شیعیان راراهنمائی وارشاد می نمود وآنان رابه وظائف خویش آشنا
می ساخت تا آنگاه که توسط معتزعباسی پلید ، مسموم شد و به دیدار جد اطهرش
پیامبراکرم (ص)شتافت .

امام دهم یکسال وچند ماه خلافت جائرانه معتصم راگذراند که
پس ازمرگش، واثق منصب حکومت رااشغال کرد واثق 5سال ونه ماه حکومت کرد وپس از او
متوکل عباسی یکی ازسرکشان جنایتکار تاریخ به حکومت دست یافت و14سال خلافت غاصبانه
اش رادنبال کرد. پس ازدرگذشت متوکل ، منتصرآمد و6ماه حکومت کرد. پس ازوی معتصم سه
سال و8ماه برسرکاربود که دست ازخلافت کشید وآن را به معتزواگذار کرد وامام هادی (ع)در
زمان حکومت معتز به شهادت رسید .

امام در مدینه :

امام هادی (ع)درمدینه منوره، دور ازسلطۀ حاکمان عباسی ولی
تحت نظر، وظیفه بزرگ امامت ورسیدگی به مشکلات مردم ونشر احکام اسلام وعلوم آل محمد
راادامه دادتا اینکه عمرمبارکش از20 سال گذشت. درآن زمان ، شهرت امام، آفاق
راپرکرده بود وازگوشه وکنارکشورپهناوراسلامی علاقمندان ودانش پژوهان برای استفاده
وبهره بری ازخاندان عصمت وطهارت ، به مدینه می شتافتند واز محضرپربرکت امام فیض می
بردند، وگرچه بیشتراین مجالس ، مخفیانه وبدورازچشم جاسوسهای حاکمان ستمگرعباسی
برقرارمی شد ولی بااین حال ، خبرشرفیابی آنان به خدمت امام واستفاده ازاین دریای
بی کران علم وفضیلت، خواب غاصبان ستم پیشه رابرآشفت وآنان رابه انتقام واداشت.
کوتاه بودن مدت حکمرانی حاکمان عباسی (قبل ازمتوکل) مجال دست یابی به امام رابه
آنها نمی داد ولی هنگامی که متوکل به قدرت رسید، نتوانست این وضع راتحمل کند.

متوکل ، دشمن اهل بیت:

متوکل عداوت دیرینه ای باآل علی داشت وآنچنان حسدودشمنی
اوبااهل بیت زیاد بود که هرچه نیاکانش نتوانستند انجام دهند، اودرحق فرزندان علی(ع)وشیعیانش
انجام داد. یکی ازفجیع ترین جنایتهایش این بودکه درسال 236ـ به نقل ازابن
اثیردرتاریخ خود ـ (ع) راویران وآن راباخاک یکسان نمود وبرای اینکه تمام
آثارقبرراازبین ببرد، دستورداد، آن خاک مقدس راشخم کنند وبکارند. ودرهمان سال
بسیاری اززائرین اباعبدالله (ع)رابه شهادت رسانیده وپس ازآن، چون می دید محبان اهل
بیت دست اززیارت برنمی دارند باگرفتن مالیاتهای سهمگین واذیت وآزاروشکنجه ، شیعیان
رادرتنگنا قرارداد تاآنها را از زیارت بازدارد. ومی خواست بااین کارسهمی درکشتن
امام حسین (ع)داشته باشد تابابنی امیه محشورگردد.

درهرصورت، متوکل عباسی نتوانست مقام والای امام ومحبت
وعلاقه بی شائبه وبی پایان مردم رابه اوببیند وازطرفی بدون تردید می دانست که
اگرامام فرصتی بیابد، اوراازمقامش خلع کرده وحکومت حقه اسلامی راتشکیل می دهد وهم
اکنون امام درپی گردآوری افرادمخلص ودلیراست که درزمان معین وفرصت مناسب، ریشۀ
عباسیان رابخشکاندوخلاف ظاهری امت اسلامی رابه عهده گیرد. وازاین روی، برای
پیشگیری بروزهرحادثه ای به ضررخویش، یحیی بن هرثمه راطلبید وازاو خواست که به
مدینه برود وباامام ملاقات کند وبا خوشروئی وملاطفت امام راواداربه هجرت به
سامرانماید. وخوداونیزبانیرنگ وفریب نامه ای به امام می نویسدودرخواست عاجزانه! می
کند که حضرت برای چند روزی هم که شده است به سامرابیاید زیرا خیلی مایل است
ازسخنان امام بهره ببرد!!وبه امام اطمینان می دهد که اونسبت به امام ازتمام
خانواده وفرزندان ودوستان واهل بیتش محبوبتر است وتنها چیزی که درجهان می خواهد،
خیرخواهی نسبت به امام است!!

باچنین نامه فریبکارانه ای خواست امام رافریب دهد ولی امام
می دانست که او چه مقصد پلیدی داردوازسوئی دیگر مطمئن بود که اگر نپذیرد بازوراو
رامی برند لذا ناچار به پذیرش شد.

متوکل، یحیی بن هرثمه رابه سوی امام فرستاد واز اوخواست که
محترمانه!سراسرمنزل امام راجستجووتفتیش کند زیراشنیده بود، منزل امام انبارمهمات
طرفداران انقلابی وی شده وشاید خود انقلابیون نیز درمنزل سنگر گرفته باشند.

ورود امام به سامرا:

یحیی می گوید: هنگامی که وارد مدینه شدم، ومردم متوجه شدند،
من برای دستگیری وبردن امام به سامراآمده ام، اهل مدینه ناله وفریاد برآوردند
ودنیا رابرسرگذاشتند، زیرااباالحسن (امام هادی) به آنها احسان ونیکی کرده
بودوهمواره ملازم مسجد وخانه خدابود وهیچ تمایل وعلاقه ای به دنیا نداشت. من که
دیدم خیلی وضع دگرگون است، شروع کردم به سوگند یاد کردن که هیچ قصد سوئی ندارم
وهیچ آسیبی به امامشان نخواهد رسید. آنگاه طبق دستورمتوکل، وارد منزل امام شدم
ودرآنجا بجزقرآن وکتاب های دعا وکتاب های علمی چیزی نیافتم واین دردیده ام خیلی
بزرگ آمد. وازاین روی، ازهمان هنگام که آمادۀ مسافرت شدیم وازمدینه خارج گشتیم،
خودرا آماده خدمت وپذیرائی ازاوکردم تا آنگاه که وارد بغداد شدیم.

هنگامی که امام وارد سامراشد، متوکل خواست دراولین روز ورود
امام ، اهانتی به اوروادارد تااینکه به خیال خودش، مقداری ازشخصیت امام رابکاهد.
راستی شاهان وفرمانروایان ستمگرچقدراندیشه های نابخردانه وخیالهای خام
دارند!درهرصورت، امام رادرلحظه ورود به منطقه ای که «خان الصعالیک»یعنی جایگاه
گدایان نام داشت، وارد کردند ودرآنجا ایشان رااسکان دادند.

صالح بن سعید گوید:درهمان روزبرامام وارد شدم وعرض
کردم:قربانت گردم!اینان درهرمناسبتی خواستند نورتوراخاموش کنند وازشخصیت ومقامت
بکاهد ، تااینکه امروزترا دراین جای نامناسب آوردند. حضرت بادست خود اشاره ای کرد
وبه من گفت:ای فرزندسعید!نگاه کن. من نگاه کردم دیدم درختهای سرسبزوخرم، رودهای
جاری، بوستانهای پرازگل وریحان وغلامانی همچون درگرانبها درخدمت امام آماده
ومهیااست. حیرت وشگفتی مرافراگرفت، آنگاه حضرت فرمود:«ماهرجاباشیم چنین است،
خاطرجمع باش مادرمنطقه گدایان نیستیم. »

شاید مقصود حضرت این باشدکه به ابن سعید بفهماند، درهرحال
راضی به قضای الهی هستند وچون درراه خداوبرای خداقدم برمی دارند ازهیچ
پیشامدورویداد ناگواری، ناراضی نیستند زیرادرراه خداهرچه پیش آید خوش آید.

امام هادی (ع)

اقامت اجباری امام:

بهرحال دردومین روز ورود امام به سامرا، منزلی برای آن حضرت
تهیه کردند که درآنجا سکونت گزینند. ولی همواره تحت نظربودند. واما آن منطقه ای که
متوکل برای سکونت امام انتخاب کرده بود، نیزحساب شده وبادقت پیش بینی شده بود.
حضرت رادرمرکزگردآمدن ارتشیان ومزدوران خود که بی شباهت به پادگان های امروزی
نیست، جاداده بودندولذا آنجا را«عسکر»می نامند که درعربی به معنای ارتش است،
وبدینصورت امام ازنظرظاهرآزاد بودند ولی درحقیقت مانند یک زندانی بود که پیوسته
ارتشیان وپاسبانان حکومت ، تمام رفت وآمدها ونشست وبرخاست های او رازیرنظر داشتند،
وتمام ارتباط های آن حضرت راباپیروانشان کنترل می نمودند.

بااین حال ، متوکل بازهم وحشت داشت که نکند مخفیانه امام
باپیروانشان، نقشۀ انقلاب رادرسرمی پرورانند ودرحال جمع آوری سلاح وافراد آزموده
برای تهیه یک کودتا یایک انقلاب بزرگ می باشند. وازطرفی دیگر، دشمنان
پلیدترازمتوکل هم که دردستگاه وی قربی داشتند ، چون نمی توانستند آن همه عظمت
وابهت وجلالت راببینند، همواره شایعه پراکنی می کردند تابه آرزوی خوددست یابند.
ولذا متوکل چندین باردردل شب افرادی رابه خانه امام می فرستاد تا خانه
رابگردندوازحقیقت قضیه مطلع گردد وبااینکه درتمام موارد، مزدورانش ناکام بازمی
گشتند ، دلش آرام نمی گرفت تااینکه روزی قصد کرد، به هرنحو شده امام رابه قتل
برساند.

ابوسعید سهل بن زیاد گوید:روزی درمنزل فضل بن احمد کاتب
درسامرابودیم ، نام امام هادی (ع)برده شد، به من گفت ، بگذارداستانی راکه پدرم
برایم تعریف کرد، برای شما تعریف کنم. پدرم گفت:روزی بامعتزعباسی (که هردوکاتبان
متوکل بودند) به دیدارمتوکل رفتیم متوکل برتختش نشسته بود وقیافۀ غضبناک وخشمگین
داشت وبا اینکه هروقت بامعتزملاقات می کرد، خیلی گرم می گرفت، آن روزبه خلاف عادتش
عصبانی وحتی اجازه نشستن هم به مانداد.

به صورتش نگاه کردم، دیدم هرساعت به رنگی درمی آید!تااینکه
ناگهان سخن به پرخاش واهانت به امام هادی گشود، وبه فتح بن خاقان گفت:او می خواهد
برعلیه من توطئه کند. بخدا قسم هم اکنون اورابه قتل می رسانم. فوراً چهار نفر از جلادان
را بیاورید. آنها راحاضرکردند، به هریک شمشیری بران سپرد ودستوردادتاابوالحسن
(امام هادی (ع)) وارد شودازچهارسوی به اوحمله ورشوند وآن حضرت رابه قتل برسانند.
وآنگاه باهمان عصبانیت وقیافۀ وحشتناکش گفت:پس ازقتل اوراخواهم سوزاند!!دیگرتاب
تحمل اوراندارم.

چندی گذشت که دیدم حضرت راآوردند. امام باکمال شهامت وشجاعت
وبی آنکه ذره ای ترس ووحشت داشته باشد، آرام آرام وارد مجلس شد. متوکل همینکه چشمش
به امام افتاد، ازجا برخاست وخود رابرپاهای حضرت افکند وبااینکه شمشیر دردستش بود،
شروع کرد پیشانی ودست حضرت رابوسه زدن!وگفت :ای سرورمن، فرزند رسول خدا، ای بهترین
بندگان حق تعالی، ای پسرعمویم!ای مولای من!ای اباالحسن!چه کسی تورادراین وقت به
اینجا آورده است ؟ حضرت فرمود:پیک تومراآورد. او گفت که توبامن کارداری. متوکل
برآشفت وگفت :این حرامزاده دروغ می گوید. ای سرورمن!ازهمان جائی که تشریف آورده
اید، برگردید!آنگاه روبه حاضرین کردوگفت:ای فتح وای عبیدالله وای معتز!سرورتان
وسرورمراتا منزل بدرقه کنید.

واما آن چهارمردمسلح تا حضرت رادیدند. به سجده افتادند ودم
برنیاورند. وقتی که حضرت ازدرخارج شد، روبه آنها کردوگفت:چرا به آنچه امرتان کردم،
عمل نکردید؟ گفتند:هیبت اوبقدری زیاد بود که نتوانستیم کوچکترین عکس العملی نشان
دهیم وتمام دلهای ماپرازرعب ووحشت شده بود. آنگاه متوکل باشرمساری به روی فضل
خندید. اوهم برروی متوکل خنده کرد .

امام در مجلس متوکل:

مسعودی درمروج الذهب گوید:سعایت کنندگان نزد متوکل ازامام
هادی سعایت کرده بودند وبه اوخبرداده بودند که درخانه حضرت نامه هاوسلاحهای
پیروانشان ازقم یافت می شود واوقصد دارد به زودی حکومت راسرنگون سازد. متوکل گروهی
ازافراد خشن وتندخوی راوادارکردبه منزل امام یورش برند واورادرهرحالی که هست به
حضورش بیاورند. مهاجمان وارد منزل شدند وچیزی ازسلاح ونامه شیعیان رانیافتند، ولی
دیدند حضرت دراطاقی دربسته است ، ردائی ازپشم برخورد افکنده وبجای فرش برروی شن
وسنگریزه نشسته به سوی معبود روی آورده ومشغول تلاوت قرآن است.

اورادرهمان حال روانه مجلس متوکل کردند. آن خبیث برکرسی
تکیه داده وجام شراب دردستش بود. مست ولایعقل، جام شراب رابه امام حواله داد
وخواست بااوبنوشد!!امام ازاوخواست رهایش سازد، موافقت کردولی گفت :باید برایم شعر
بخوانی . حضرت فرمود:من کمترشعرمی سرایم . گفت چاره ای نیست آنگاه حضرت این اشعار
رابالبداهه سرودند:

باتوعلی قلل الاجبال تحرسهم      غلب الرجال فلم تنفعهم القلل

واستنزلوا بعد عزمن معاقلهم      واسکنواحفرا یا بئسمانزلوا

ناداهم صارخ من بعد دفنهم       این الاساوروالتیجان والحلل

این الوجوه التی کانت منعمة      من دونها تضرب الاستاروالکلل

فافصح القبرعنهم حین ساءلهم     تلک الوجوه علیها الدود یقتتل

قد طالما اکلوا دهراوماشربوا      فاصبحوا بعد طول الاکل قداکلوا

وطالما عمروا دورا لتحصنهم     ففارقوا الدوروالاهلین وانتقلوا

وطالما کنزواالاموال وادخروا     فخلفوها علی الاعداء وارتحلوا

اضحت منازلهم قفرامعطلة       وساکنوها الی الاجداث قدرحلوا

برقله های برافراشتۀ کوه ها ، درحالی به سربردند که مردان
قوی هیکل وتنومند آنان رامحافظت می کردند:ولی این قله های افراشته شده، آنان
راسودی نبخشید.

وپس ازگذشت روزهای عزت وسربلندی، از دژهای محکم واستواربه
زیرکشانده شدند ودرگودال هائی کوچک ومحقرسکونت گزیدند. وچه بد جائی فرود آمدند.

پس ازبه گورسپرده شدنشان، ندائی برخاست وآنان رامورد خطاب
قرارداد:کوآن دست بندهای زرین وآن تاج های مرصع وآن لباسهای فاخر؟ !

کو آن صورتهای خرم وشاداب ازآن همه نعمتهای فراوان که برای
پنهان نگهداشتنش پرده ها می زند وچادرها می افراشتند؟

بجای آنان ، گورپاسخ به این سئوالها داد:این صورتهای زیبا
وشاداب اکنون مورد هجوم کرم هائی که هریک برای رسیدن به کام بیشتربادیگری پیکارمی
کند، قرارگرفته اند.

هان!چه زمان درازی خوردند وآشامیدند ولذت بردند:امروزپس
ازآن خوردنها باید خورده شوند وطعمه خاک قرارگیرد. وچقدرخانه های محکم ساختند که
آنان رادربرگیرد، ولی ناچارخانه ها وخانواده ها رارها کردند وبه جائی دیگر منتقل
شدند.

وچقدرپول ها جمع کردند وبرای خود نگهداشتند ولی آنها رابه
دشمنانشان سپردند وخود رحلت کردند. امروزخانه ها وآشیانه ها شان خالی شده وبی بهره
گشته وبجای آنها درلحدها آشیانه گزیدند ورفتند.

وهمچنان امام به این اشعارادامه داد تا آنگاه که متوکل زار
زارگریه کرد ودیگران نیز گریه کردند وحضرت بااحترام تمام به خانه اش بازگشت.

کراجکی درکنز الفوائد گوید:متوکل جام شرابش را برزمین زد
وازآن روزدمی لذت نبرد، تامرگش فرارسید.

روش امام هادی (ع)درتبلیغ:

امامان ما طبق شرایط زمان ، رسالت خود راابلاغ وپیام های
لازم رابه مردم می رساندند. ولذا روش های گوناگون تبلیغ درسیرۀ امامان به چشم می
خورد:امیرالمومنین وامام حسن وامام حسین علیهم السلام بیشترباخطبه خواندن وسخنرانی
کردن، پیام های خود رابه مردم ابلاغ واحکام دین رابه آنان می رساندند. امام سجاد(ع)چون
دریکی ازبدترین شرایط زمان بودند لذا بیشترازراه دعاخواندن ومناجات وظیفه الهی خود
راانجام می دادند. پس ازآن حضرت دوران نسبتاً آرامی برای امام باقروامام صادق
علیهماالسلام وقسمتی ازسالهای اول امامت امام کاظم (ع)وجودداشت ولذا بیشتربه صورت
مجالس ومحافل علمی ورودرروی بااصحاب ویاران، احادیث خود رابین آنان پخش ومطالب
راابلاغ می کردند. امام رضا(ع)نیز بادوروش گفتگو کردن واحتجاج بامخالفین، به وظیفه
بزرگ امامت پرداختند.

سه امام پس ازآن حضرت یعنی امام جواد وامام هادی وامام
عسکری علیهم السلام، چون درجوخفقان زائی می زیستند و حکومتهای وقت کوشش برآن
داشتند که تمام روابط شیعیان باآنان را کنترل نمایند وتمام نشست وبرخاست
هاوحرکتهاشان تحت مراقبت شدید جاسوسان قرارداشت ودراقامت اجباری بسرمی بردند لذا
روش مخصوصی رابرای رساندن پیام ها به اصحاب ویاران خود داشتند وآن روش مکاتبه
ونامه نویسی است.

راویان ودانشمندان روایتهای زیادی بوسیله نامه نویسی از این
سه امام علیهم السلام نقل کرده اند که درمسائل مختلف شرعی وفقهی است ودرکافی ودیگر
کتابهای حدیث ذکرشده است. ازجمله پرسشهای زیادی ازامام هادی (ع)شده است که متن
برخی ازسئوال هاوجواب ها درکتابهای حدیث موجود است. جالب اینجااست که درموارد
زیادی نگهبانان حضرت ازشیعیان بوده اند وتوسط آنها نامه ها رد وبدل می شده است.
یکی ازنامه ها رابه عنوان نمونه نقل می کنیم:

محمد بن رجاء ارجانی گوید:به امام نوشتم :درمسجدالحرام
بودم، دیناری رادیدم ، خودم راخم کردم تا آن رابردارم ، دیناردیگری رایافتم، آن
رابرداشتم . وپس ازآن کنجکاو شدم، دربین سنگریزه ها یک دیناردیگرجستم . حال تکلیفم
چیست؟ حضرت درپاسخ اونوشت:«آنچه درباره دینارها نوشتی متوجه شدم ، اگرنیازمندی یک
سوم آنها راصدقه بده (ودوسوم دیگرراخودبردار) واگرنیازمند نیستی، همه اش رابه
فقراصدقه بده. »

متن نامه ای که حضرت به شیعیان وپیروانش می نویسد، ونماینده
ای بجای نمایندۀ سابق خویش تعیین می کند ودستورمی دهد که ازاواطاعت کنند:

«احمدالله الیکم ماانا علیه من عافیة وحسن عائدته ، واصلی
علی نبیه وآله افضل صلواته واکمل رحمته ورافته، وانی اقمت اباعلی بن راشد مقام
الحسین بن عبدربه ، ومن کان قبله من وکلائی وصارفی منزلته عندی، وولیته ماکان
یتولاه غیره من وکلائی قبلکم ، لیقبض حقی وارتضیته لکم ، وقدمته فی ذلک وهو اهله
وموضعه.

فصیروا رحمکم الله الی الدافع الیه ذلک والی ، وان لاتجعلوا
له علی انفسکم عله فعلیکم بالخروج من ذلک والتسرع الی طاعة الله وتحلیل اموالکم
والحقن لدمائکم «وتعاونواعلی البروالتقوی ولاتعاونوا علی الاثم والعدوان
واتقواالله لعلکم ترحمون. واعتصموا یحبل الله جمیعا ولاتموتن الا وانتم مسلمون»فقد
اوجبت فی طاعته طاعتی والخروج الی عصیانه الخروج الی عصیانی، فالزموا الطریق
یاجرکم الله ویزیدکم من فضله فان الله بما عنده واسع کریم ، متطول علی عباده رحیم.
نحن وانتم فی ودیعة الله وحفظه. وکتبته بخطی والحمدالله کثیرا».

 (رجال کشی ـ ص 433)

خدای راحمد وسپاس گویم ازسلامت وعافیتی که برمن ارزانی
داشته وازنعمت بسیاری که به من عطا فرموده وبرپیامبرواهل بیتش برترین درود می
فرستم وکاملترین رحمت ورافت الهی راخواستارم. وهمانا من ابوعلی بن راشد رابجای
حسین بن عبدربه برگزیدم واوهمانند یکی ازوکلای من که درگذشته گمارده بودم می باشد
ودرهمان درجه ومنزلت قراردارد وبه اوواگذارکردم آنچه راکه به دیگر نمایندگانم
واگذارکرده بودم تااینکه حقوق مراازشما بستاند ومن می پذیرم که او برشما ولایت
داشته باشد وبه اواطمینان دارم واوسزاوار ولایق این مقام است.

پس ـ خداشما رارحمت کندـ به او بپردازید حقوقتان را، که
پرداختن به اومانند پرداخت به من است وهرگز بهانه ای برای خود درست نکنید وبشتابید
به اطاعت خداوند وحلال کردن اموالتان وبیمه کردن خودتان . «وبرنیکی وتقوی همکاری
نمائید وبرگناه وستم همکاری نکنید وتقوا راپیشه کنید، شاید مورد رحمت خداوند
قراربگیرید . وبه ریسمان الهی چنگ بزنید وزنهارازدنیا نروید مگراینکه مسلمان
باشید. »

درهرصورت اطاعت اوراهمانند اطاعت خودم برشما واجب گردانیدم
وخروج برمن است ، پس راه مستقیم رابپیمائید، خداوند به شما اجردهد وازفضل وکرمش
افزونی بخشد وهمانا خداوند به آنچه دارد، بخشنده وکریم است وبربندگانش لطف دارد
ورحیم ومهربان است . ما وشما درامان خدا باشیم . این نامه راباخط خودم نوشتم وخدای
رابسیارحمد وثنا می گویم.

آب، اکسیرزندگی

«.
. . $oYù=yèy_ur z`ÏB Ïä!$yJø9$# ¨@ä. >äóÓx« @cÓyr ( Ÿxsùr& tbqãZÏB÷s・ ÇÌÉÈ

 (انبیاء ـ آیه 30)

وازآب هرچیزی رازنده گردانیدیم، پس چرا ایمان نمی آورند؟

این آیه یکی از آیات مهم خلقت است که از مردم می خواهد
درآیات و نشانه های قدرت الهی، تدبروتأمل کنند. آنچه از ظاهرآیه بدست می آید این
است که آنچه درجهان زنده است و رشد ونمودارد ازانسان وحیوان وگیاه تاآن جنبنده های
میکروسکپی ، همه ازآب آفریده شده اند.

واژۀ آب درقرآن

«آب» 63 بار در قرآن آمده است که در چهار موضع به معنای
نطفه یا آب تناسل است:

1ـ آیه 54ـسورۀ فرقان:« uqèdur “Ï%©!$# t,n=y{ z`ÏB Ïä!$yJø9$# #ZŽ|³o0 ¼ã&s#yèyfsù $Y7|¡nS #\ôgϹur 3 tb%x.ur y7•/u‘ #\ƒÏ‰s% ÇÎÍÈ

و
او خدائی است که ازآب (نطفه) بشر را خلق کرد و بین افراد بشر، خویشی و ازدواج قرار
داد، و پروردگار تو بر همه چیزتوانااست.

2ـ
آیه 7سوره سجده: ü“Ï%©!$# z`|¡ômr& ¨@ä. >äóÓx« ¼çms)n=yz ( r&y‰t/ur t,ù=yz Ç`»|¡SM}$# `ÏB &ûüÏÛ ÇÐÈ  ¢OèO Ÿ@yèy_ ¼ã&s#ó¡nS `ÏB 7’s#»n=ߙ `ÏiB &ä!$¨B &ûüÎg¨B ÇÑÈ 

خدائی
که هر چیز را به بهترین وجه آفرید وآفرینش انسان را با خاک آغازکردآنگاه نسل بشر
را از آبی بی ارزش قرارداد.

3ـ آیه 20ازسوره مرسلات: óOs9r& /œ3)è=øƒwU `ÏiB &ä!$¨B &ûüÎg¨B ÇËÉÈ  çm»oYù=yèyfsù ’Îû 9‘#ts% AûüÅ3¨B ÇËÊÈـ آیا ماشما راازآبی بی مقدارنیافریدیم؟ وآنگاه آن نطفه را
در قرارگاه رحم منتقل کردیم.

4ـ
آیه 5 سوره طارق: ̍ÝàYu‹ù=sù ß`»|¡RM}$# §NÏB t,Î=äz ÇÎÈ  t,Î=äz `ÏB &ä!$¨B 9,Ïù#yŠ ÇÏÈ پس انسان بنگردکه ازچه آفریده شده است؟ ازآب
جهنده ای آفریده شده است.

ولی
دردیگرموارد، واژه «ماء»دلالت برهمان مایع زلالی داردکه ازرحمت خداوند سرازیرمی
شود ودریاها وچشمه هاورودخانه ها راپرمی سازد. همان آبی که هرجزء ازآن ، ترکیب
یافته ازدوذره ئیدروژن ویک ذره اکسیژن است.

آب وزندگی

آب قرین زندگی است و لذا هیچ حیاتی بدون آب امکان پذیرنیست
تاآنجا که برخی ازدانشمندان، زندگی رابه عنوان یکی ازپدیده های آبی تعریف کرده
اند. واگربرخی ازمخلوقات عقب افتاده، بتوانند تامدت زیادی، خشکی راتحمل کنند، بدون
شک درآن مدت هیچ حرکت ونشاطی نمی توانند داشته باشند تاآنگاه که به قطرۀ آبی
برخورد نمایند. واگرپدیده هائی ازخلقت، توان زندگی کردن بدون هواراداشته باشند،
هیچ پدیده ای هرچند کوچک وریزباشند، بدون آب توان ادامۀ زندگی رانخواهد داشت. وهمین
مسائل سبب شد که دانشمندان هنگام بررسی کواکب وسیارات بالا بوسیله تلسکوپ وماهواره
ها تنها کوشششان این بود که بدانند درکدام سیاره ای آب وجود دارد تامطمئن شوند که
زندگی درآنجا میسروممکن چراکه هرجاآب باشد زندگی هست.

آب دروجود انسان

سرگذشت آب وانسان بسیارطولانی است ، وازآنجا آغازمی شود که
انسان ، نطفه ای شناگردرآب است وازآن پس بصورت جنینی درمی آید که خداوند آن را
در«قرارمکین»قرارداده ودرحالی که درجای امن ومحکمی زندگی را می پیماید ، تمام
اطراف اورا آب فراگرفته وگویا آب است که اوراازهراذیت وآزاری مصون می دارد وازهمان
خونی که بیشترین نسبتش راآب تشکیل داده که نوش جان می کند ، شیرمادر است که قوام
آن باآب می باشد. بلکه آب درتمام مراحل زندگی ، بیش ازهرچیزدیگر باانسان اُنس دارد
تا آنجا که مصیبت ها واندوه های اورانیزباآب چشم می شویدومی زداید. پس تعجبی نیست
اگر انسان بتواند روزها وشاید هفته هابی غذا زنده بماند ولی تحمل سه روزتشنگی
مداوم رانداشته باشد.

مصادر دریافت آب

انسان آب زندگی راازسه مصدر مهم دریافت می دارد:

1ـ47درصد آن آب ومایعاتی است که انسان معمولا آن رامی نوشد.

2ـ39 درصد، ازغذاهای نسبتاً جامد مانند نان وگوشت ومیوه ها
وسبزیجات دریافت می کند ، که هرغذائی به نسبت معینی، دارای آب است .

3ـ14 درصد دیگرراانسان بوسیلۀ احتراق (تاکسد) بدست می آورد.

زیان کمبود آب دربدن

آب مهمترین تنظیم کننده فشارخون وپخش کننده حرارت ومواد
گوناگون دراجزای بدن است ویک دستگاه ظریفی ، مقدارنیاز بدن به آب راتنظیم می کند
واضافه اش رابوسیله ادراریاعرق به خارج ازبدن می فرستد ولازم است که بین صادرات
وواردات بدن ازآب ، هماهنگی دقیقی وجود داشته باشد ، پس اگراین بدن انسان یک درصد
(1%) وزن خود راازآب کم کرد، احساس تشنگی می کند ولی اگر5%وزن بدن ازآب کم شود
گلووزبان خشک می شوند، پوست، چین وشکن برمی دارد، عقل کم می شود وبدن دچارضعف شدید
می گرددواما اگراین کمبود متجاوزاز10%شود، انسان مشرف برمرگ می شود وتنها یک جرعۀ
آب می تواند اوراازمرگ حتمی نجات بخشد.

وهمانطورکه کمبود آب برای بدن زیانباراست ، افزونی آن دربدن
نیزبسی خطرناک است زیرا سبب دل آشوبی وضعف ودرنتیجه کمبود عقل وفقدان احساس وتشنج
وبیهوشی ومرگ می گردد.

کلیه ها

واما آن دستگاه ظریفی که خروج آب رااز بدن کنترل می کند ،
کلیه نام دارد. کلیه ها اعضائی هستند که مواد زائد خون راجدا کرده وبه صورت
ادرارازبدن خارج می سازند. هرکلیه دارای حدود ده سانتیمترطول و6سانتیمترعرض می
باشد که درپشت حفرۀ شکم وزیرپائین ترین دنده درهرطرف قراردارد .

خون ازطریق سرخرگها به کلیه ها می رسد. کوچکترین سرخرگها به
سرخرگ موئی تبدیل می شود که نازکترین مجاری خونی هستند. هرمجرای کوچک کلیه ـبقدرت
خداوندـ از میلیون ها سرخرگ موئی بوجود آمده است. هرسرخرگ موئی بوسیله غشائی احاطه
شده که خون تصفیه نشده، بافشار ازاین مجاری عبورمی کند. مایع موجود دراین سرخرگها
بوسیله دیواره این رگها جذب می شوند وآنچه که برای بدن لازم نیست، دفع می شود،
انجام این اعمال نیاززیادی به عکس العمل های دقیق این مجاری دارد.

احساس تشنگی

احساس تشنگی درانسان، انعکاسی است ازخشکی دهان وگلو که
درنتیجه کمی تولید آب دهان (بزاق) به وجود می آید. این خشکی وپائین آمدن سطح آب
وبالا رفتن سطح املاح بدن بعضی ازسلول های آب را وامی دارد که اشاراتی از خود صادر
کنند وما رابه درخواست آب وادارسازند. لازم به تذکراست که ترکردن دهان ، بدن رانمی
تواند گول بزند و لذا عطش را از بین نمی برد گرچه مرطوب کردن گلو، نیاز به تشنگی
رابرطرف می سازد ولذا وقتی انسان روزه است تا آب به گلویش نرسد روزه اش باطل نمی
شود زیرا رسیدن آب به گلو، تشنگی رارفع می کند هرچند کم باشد .

این بود اجمالی ازنیاز بدن به آب واهمیتی که آب درزنده
ماندن انسان دارد ولی درهرصورت نیاز روزمره انسان به آب ازاینها تجاوزمی کند زیرا
آب درنظافت ، تهیه غذا وکلیۀ صنعتهائی که دررفاه انسان به کارمی آیند، نقش مهمی
ایفا می کند، گذشته ازاینکه گیاهان ونباتات که به تنهائی یا بصورت غذای دام ،
تغذیه انسان رامی سازند، هرگزبی آب زنده نمی مانند وای بسا بیابان های خشک ولم
یزرع که با بارندگی تبدیل به باغهای سبز وخرم شود وگلها وگیاهان رنگارنگ در آن
پدید آیند وپس ازمرگ به زندگی روی آورد. «وتری الارض هامدة فاذا انزلنا علیها
الماء اهتزت وربت وانبتت من کل زوج بهیج». زمین رابی گیاه ، خشک ومرده می یابی وآن
هنگام که باران رابرآن فرو باریم ناگهان حرکت می کند ورشد می نماید وازهرگیاه زیبا
ودلربائی درآن بروید. وازاین روست که امیرالمومنین (ع)می فرماید:«من وجدماء
وتراباثم افتقرفابعده الله» (بحارـ ج 103ـ ص 65) هر که آب وخاک پیدا کند وبازهم
فقیروتهیدست بماند، خداوند اوراازخود دورگرداند.

آب ، از قانون کل مستثنی است

همه می دانند که اشیاء هرچه سنگین تر باشند به زیرکشیده می
شوند وچیزهای سبک بالا می روند ولی این قاعده درآب ، مستثنی است وهمچنانکه تمام
اشیاء دراثرحرارت ، حجم آنها زیادتر می شود، آب دراثربرودت حجمش زیادتر شده وبه
صورت جامد درمی آید.

ولی چراخداوند این قانون طبیعی رادرآب استثنا نموده است؟
زیرا اگر آب، پس ازسرد شدن هوا به حالت جامد ویخ درآید واین یخها دراثر سنگینی به
زیردریا بروند، تمام حیوانات وگیاهان وجنبنده های دریائی ازبین می روند ، ولی
خداوند این قانون رابه نفع آبزیان تغییر داده است ، لذا پس ازیخ شدن آب ، وزن آن
سنگین می شود وبجای فرورفتن به قعر دریا ، بالا می آید ودرسطح آب قرارمی گیرد واما
آبی که درزیر آن قسمت یخ زده است ، هیچگاه از حرارت چهاردرجه سانتیگراد فراترنمی
رود . وازآن گذشته وجود یک قشرازیخ برسطح آب ، قسمتهای زیر دریا راازرسیدن سرمای
بیرون به آن محفوظ می دارد ودرنتیجه تمام آبزیان زنده می مانند وبقدرت پروردگار،
بدون هیچ مشکلی زندگی رابه سرمی برند. ولی اگرآب می خواست تابع قانون کلی باشد ،
یخها چون سنگین تربودند به قعردریا فرورفته وحتی درصورت گرم شدن هوا نیز، آنها
همچنان به صورت جامد باقی می ماندند، چون هوای گرم نمی توانست تأثیری درآنها
بگذارد و ازآن همه لایه های متراکم آب پائین تررود. ودرصورت ادامه آن پس ازگذشت
چند سال تمام دریاها مبدل به قسمتهای یخبندان سرد جامد می شد و قاره های یخ به
وجود می آوردودیگراثری ازحیات درجهان باقی نمی ماند.

آب ، پخش کننده حرارت وسرد کننده

فیزیکدانان می گویند:آب دارای حرارت نوعی بالائی است که
مثلاً دوبرابرحرارت نوعی است که درالکل وجود دارد. ومعنای این سخن آنجا روشن می
شود که دواندازه متساوی ازآب والکل رادردوظرف جداگانه بریزیم وبه مقدارمتساوی
حرارت دهیم. خواهیم دید که ارتفاع درجۀ حرارت درآب ، نصف ارتفاع آن درالکل است. وهمین
امردر مورد سرد شدن نیز صدق می کند. واین پدیده است که درجۀ حرارت دریاها واقیانوس
ها ورودها را دارای ثباتی شگفت انگیز قرارداده که دربرابرتمام تغییرات هوائی،
آبزیان سالم بمانند. گذشته ازاینکه آب، بااین خاصیت می تواند مقدار زیادی ازحرارتی
که آبزیان درنتیجه تحرک و جنب وجوششان تولید می کنند، جذب نماید وباسرعت، این
حرارت جذب شده راازمصادرتولید دورکرده ودرسراسر بدن پخش کند. وهمین امرباعث می شود
که موجود زنده ازحوادث مرگ آوری که اعضای حساسش رامانند مغزتهدید می کند، درامان
نگهدارد. ونباید ازیادببریم که آب ، باچنین خاصیتی ، سیارۀ زمین رانیز ازآن حوادث
وتغییرات جوی شدید نگهمیدارد وازشدت آن درحرارت هوا وخشکی می کاهد.

آب ـ همانگونه که ذکرشد ـ نیاز به حرارت زیادی دارد تا
تبدیل به بخار شده وجزئیات بهم پیوسته اش ازهم بازشده وبصورت گازدرآید. واین نیز
نعمتی است بزرگ که خداوند به برخی ازموجودات زنده ارزانی داشته است زیرا تبخرآب
برروی پوست آنها، سبب می شود که مقدارزیادی ازحرارت بدنشان را بکاهد ودراثرسردشدن
بدن ، درجۀ حرارتشان ثبات خود را بکاهد ودراثرسردشدن بدن ، درجۀ حرارتشان ثبات خود
را حفظ کند. همچنانکه آن موجودات رادرصورتی که دمای هوا بالا رود، ازمرگ نجات می
بخشد.

انسان وبسیاری ازپستانداران برغده های مولّد عرق ، دربیرون
کردن آب لازم برای تبخیر وسردشدن بدنهاشان، تکیه دارند پس زنده ماندن انسان نیز
درحالات مختلف گرما وسرما بااعتماد کلی برآب است چراکه عرق چیزی جزمایعی ترشحی نیست
که ازتعداد بیشماری غدۀ کوچک بنام غده های مولد عرق که درزیر تمام پوست بدن
پراکنده اند ، ترشح می شود وکاراین غده های کوچک تبخیر است، تابدینطریق بدن خنک
شود.

آب همچنین درجۀ حرارت هوا را تنظیم می نماید زیرانقطۀ تحول
آب ازمایع بودن به جامد شدن درجۀ صفر سانتیگراد است وآن نیاز به حرارت زیادی دارد
تابچنین حالتی برسد، پس هرگاه به جوش آمد دمای مطلوب راازهوای احاطه شده بخود می
گیرد و آنرا سرد می کند (وهمین حالت است که درجعبه های یخ رخ می دهد وغذاها راسالم
نگه میدارد) وهمچنین هنگامی که آب یخ می زند ، این حرارت رابه هوا برمی گرداند. پس
آب درتمام مراحل ، حرارت محیط زندگان راتنظیم می کند وسرعت بیش ازحد درتغییر درجه
حرارت جانداران زنده که منجر به از بین رفتن آن ها می شود ، می کاهد.

درهر صورت آیۀ مبارکه«وجعلنا من الماء کل شیء حی»دلالت دارد
براین که آب ، دخالت کامل دروجود هرذی روح زنده ای دارد و«جعل» به معنای خلقت
وآفرینش است یعنی وماازآب هرچیز زنده ای راخلق کردیم. کما اینکه آیۀ دیگری هم
دلالت براین معنا دارد که می فرماید:«والله خلق کل دابة من ماء»خداوند هرجانداری
راازآب آفرید. ولی درآیۀ «وجعلنا من الماء کل شیءحی» چون کلمۀ «هرچیز» آورده است،
لذا آن رابرنباتات وگیاهان نیز می توان اطلاق کرد.

بسم الله الرحمن الرحیم

تانگردی آشنا زین پرده رمزی نشنوی

سنخیت وهمسوئی امام درایمان، خلوص و فداکاری درراه خدا،
مهترین عامل شناخت این دواز یکدیگر است. امت اسلام به خوبی امام خودرا یافته، راهش
را شناخته و سخنش را به جان خریده و راه به سوی حق سپرده است و امام نیز امتش را
بنحواحسن شناخته ونتیجه این شناخت و درک متقابل چنین بود که بزرگترین انقلاب جهان
پدیدار شد و امواج خروشان آن، رژیم دو هزار و پانصد ساله ستمشاهی راواژگون کرد
ودرکاخهای ظلم واستکبار جهانی لرزه افکند و جهان رادر اندیشه تحولی شگفت فرو برد.

وآنان که دارای این سنخیت وهمسوئی نیستند نه امام راتوانند
شناخت و نه امت راتاچه رسد که اسلام را. وچنین است که دشمنان تاکنون نتوانسته اند
به راهی مؤثربرای رویاروئی باانقلاب اسلامی که دستاورد این سه رکن اساسی است دست
یابند وهرروزسردرگم تر ازروز قبل بامغزهای بیمارو گیج خود تحلیلی تازه می بافند
وبه کار جنون آمیزی دست می یازند وبازهم ناکامی همان و پیروزی و شگفت آفرینی امام
و امت همان. و بقول یکی ازتحلیل گران غربی:«جهان شاهد است که جمهوری اسلامی ایران
در جبهه های جنگ نظامی ، سیاسی، اقتصادی و. . . بعد از فرونشستن گرد وغبارتبلیغات
علیه آن هر روزگامی به پیش رفته ودشمنانش قدمی عقب نشینی کرده اند».

وبدینسان بود که دشمن درتمام جبهه ها به موضع انفعال وتناقض
گوئی افتاد وسرانجام بعد ازدهها بارپیش بینی ومحاسبه !سقوط قریب الوقوع جمهوری
اسلامی ، امروزاعتراف می کند که جمهوری اسلامی ایران با ثبات ترین کشورجهان درپنج
سال آینده است. از یکسو تبلیغ می کنند که اقتصاد جمهوری اسلامی درورطه سقوط قطعی
است و ازسوی دیگر-درحالی که عمده کشورهای جهان با رشد تورم صددرصد الی
هزاروچهارصددرصد روبروهستند-اعتراف می کنند که:جمهوری اسلامی علی رغم جنگ و مشکلات
دیگر، معجزآسا توانسته است نرخ تورم را تا 15 درصد کاهش دهد!ودرعین حال باوجود
هزینه سنگین جنگ وفشارهای گوناگون دیگر، تنها کشوری است که درجهان سوم هیچگونه
بدهی خارجی ندارد و با آنکه میلیاردها مطالبات جمهوری اسلامی ازکشورهائی مانند
آمریکا، فرانسه، مصرو. . . وصول نشده، جمهوری اسلامی تمام بدهیهای گذشته
رابازپرداخت نموده است.

. . . وبالاخره ازیک سو هفتاد بار خارک راباخاک یکسان می
کنند وازسوی دیگر اعتراف میکنند صادرات نفت ایران 20درصد بیشتر از زمان قبل از
آغاز بمبارانها شده است!ودرحالی که تا کنون سعی داشته اند نارضایتی عمومی رادر
ایران القاء کنند، اکنون یک روزنامه ژاپنی چنین می گوید:«. . . وبهمین دلیل ملت
ایران وقف فرهنگ اسلامی شده اند وبا تحمل مشکلات اقتصادی عملا حمایت خود را از
رژیم افزایش داده اند وبا این حال بنظر می رسد که اکثریت قریب به اتفاق مردم از
این دولت راضی باشند». ومیدل ایست می نویسد :«بعقیده من هیچگونه تغییر محسوسی ظرف
چندین سال آینده در ایران بوقوع نخواهد پیوست».

ومجله آلمانی دیگری بعد ازنقل مطلب فوق، ادامه می دهد
که:«تنها اجتماع خیالبافان کافه های پاریس به زعم اینکه سیستم ناپایدار است، تلاش
می کنند که. . . »

ودرحالی که ازانزوای جمهوری اسلامی درسطح بین المللی داد
سخن می دهند، با انعکاس ناخواسته حوادثی مانند استقبال بی نظیر رئیس جمهوری
درپاکستان، ناگهان تمام بافته هایشان رشته می شود و بناچار یک تحلیل گر برجسته
اروپائی چنین می نویسد:«این فرض کلی جهان است که انقلاب اسلامی ایران به طریقی در
کشورهایشان حضوردارد»وچنین اظهارعقیده می کند که:«دورنیست زمانی که اسلام باارائه
شایستگی خود درجذب قلوب مردم جهان موفق شود!».

مطالب فوق فقط نمونه هائی است که نویسنده درهمین ایام
درمطبوعات خارجی به آنها برخورد نموده وذکر وبررسی تمام این نوع مطالب ازعهدۀ این
مختصرخارج است.

آری!این نیروی ایمان وتجلی آن در امام وامت اسلام است که
اینگونه معادلات حاکم برجهان امروز رادرهم ریخته ودوست ودشمن رابه شگفتی و حیرت
فروبرده است.

واکنون درآستانِۀ آغاز هشتمین سال پیروزی انقلاب اسلامی،
علی رغم تبلیغات وسیع استکبار جهانی درمورد نارضایتی وخستگی مردم ازجنگ تحمیلی
ومشکلات گوناگون دیگر، بازهم معجزه ای دیگر و حماسه ای شگفت انگیزتر آفریده می شود
وحرکت پرشور یک ملت بزرگ به گستردگی همان روزهای اوج انقلاب تکرار می شود واین بار
آبدیده تر، عمیق تروبابصیرت وآگاهی بیشتر.

صدها هزار نفر داوطلب زیر پرچم راهیان کربلا به سوی جبهه ها
رهسپار می شوند ودشمنان کوردل تصور می کنند که دیگر کفگیر ته دیگ خورده و جمهوری
اسلامی تمام نیروهای خودراتاآخرین نفر به جبهه گسیل داشته است که ناگهان
مانورنزدیک به پانصد لشکراحتیاط قدس از سرتاسر کشور، دیگربارپشت تمام قدرتهای
شیطانی را می لرزاند وبه دنبال آن، بزرگترین راهپیمائی تاریخ در22بهمن برپا می شود
وبیش ازبیست میلیون نفر باشعار«مرگ برآمریکا»، «جنگ جنگ تا پیرورزی» بر تمام آمال
مرهوم دشمنان اسلام خط بطلان می کشند و با چنین پشتوانه عظیم الهی رزمندگان اسلام،
در پایان دهه فجر وآغاز هشتمین سال پیروزی انقلاب اسلامی عملیات «والفجر 8» را
آغاز می کنند و قدرت ایمان را به نمایش می گذارند ودرحالی که دشمن درآماده باش
صددرصد بسرمی برد باعبور ازامواج خروشان اروند رود، محمکترین دژهای دفاعی و
قویترین استحکامات تاریخ جنگهای جهان راکه بامدرنترین تجهیزات نظامی شرق وغرب
حفاظت وحمایت می شد ، درهم می شکنند وفصلی نو درتاریخ زرین پیروزی حق برباطل می
گشایند و پرچم سبز بارگاه امام رضا(ع) رابراوج بلندترین نقطه «وفا» به اهتزاز درمی
آورند .

راهیان کربلا گام بلند دیگری رادرراه کربلا برمی دارند
ودرپی آنان نزدیک به 500 لشکر احتیاط قدس نیز بی صبرانه درانتظارند تابا
عبورازکربلای حسینی به سوی قدس عزیزرهسپارشوند ان شاء الله. والسلام                                                   
 رحمیمیان

22/11/64

امام خميني ثابت و پايدار از آغاز تا کنون

ثروت عظیم نفت

«بدبختی دول اسلامی از دخالت اجانب در مقدرات آنها است،
اجانبند که مخازن پرقیمت زیرزمینی ما را به یغما برده و می برند، انگلیس است که
سالیان دراز طلای سیاه ما را با بهای ناچیز برده ومی برد. . . »

4/8/43

«دولت های ممالک نفت خیز اسلامی لازم است ازنفت ودیگر
امکاناتی که دراختیار دارند به عنوان حربه علیه اسرائیل واستعمارگران استفاده کرده
از فروش نفت به آن دولتهائی که به اسرائیل کمک می کنند، خودداری ورزند».

16/8/52

«ما درمقابل نسل آینده مسئولیت نگهداری از مخازن نفت را
داریم».

2/8/57

«ما بعد ازاینکه استقلال خودرا بدست آوردیم ونفت در
اختیارمان قرارگرفت، می خواهیم برحسب اختیار خودمان نفتمان به فروش رود و ارز
گرفته، صرف مصالح کشور کنیم. ما از حیث فروش مضایقه ای نداریم لکن نه مثل فروشی که
الآن هست»

18/8/57

«باید به نفت نقش حساب شده در اقتصاد کشورها وبطریق اولی،
کشورهای نفت خیزداد وبه اقتصاد کشورقابلیت رشد واقعی بخشید نه رشد کاذب. ماسیاست
نفتی خود رابراین اساس تنظیم خواهیم کرد. دراین صورت است که می توانیم بعنوان طرف
مساوی درباره قیمت نفت و فرآورده های آن و قیمت کالاهائی که می خریم به آنچه عدل
است عمل نمائیم».

24/8/57

«در سابق آمریکا نفت ما را می برد ودرازاء نفت به ما اسلحه
هائی می دادند که برای خودشان پایگاه باشد. ان روزنفت ما به مفت ومجان می رفت به
آمریکا ویکمقداری هم که می خواستند عوض به ما بدهند، اسلحه و چیزهائی بود که برای
خودشان فایده داشت…امروز دیگر نفت بطور رایگان نمی رود و مال خود شما است ودیگر
نمی توانند در ازای نفت تحمیل کنند که باید حتما آهن پاره بردارید برای ما پایگاه
درست کنید ».

17/8/58

«امروز نفت، رگ حیات قدرت های بزرگ ، دردست مسلمانان است،
پس چرا باید تحت فرمان ابرقدرتها قرارگیرد وبرای آمریکا و شوروی بازار باشد؟ این
برای این است که (مسلمانان) رشد سیاسی ندارند».

8/10/60

«سلاحی که شما دارید، دنیا ندارد و آن سلاح نفت است. دنیا
به سلاح شما احتیاج دارد، رگ حیات دنیا است این سلاحی را که خدای تبارک و تعالی در
اختیار شما گذاشته است، برای خداوند تبارک وتعالی ازآن استفاده کنید».

23/3/61

«شما کشورهای خلیج و کسان دیگری که در منطقه هستند، قدرت
مادّی دارند یعنی نفت دارند، آن نفتی که اگر ده روز بروی غرب بسته شود همه تسلیم
خواهند شد ، با همه قدرتی که در دست دارند ودردست داریم، مع الاسف قدرت ایمان نیست
درکار. اگر به جای نفت ما ایمان داشتیم احتیاج به هیچ نداشتیم».

3/5/61

امام خمینی ثابت و استوار(ثروت عظیم نفت)

سرمقاله

دانستنیهائی از قرآن(آب، اکسیر زندگی)

گوشه ای از زندگانی امام هادی(ع)

سخنان معصومین(غنیمت شمردن فرصتها)

شناخت خداوند                                                آیت الله العظمی
منتظری

پیام شهید

وزن اجتماعی زن در جاهلیت و اسلام                     مرحوم آیت الله علامه
طبابائی

کیفیت پیدایش انسان                                          آیت الله مشکینی

بررسی آیات عهد و نسیان                                   آیت الله
جواد آملی

اسرعیت مکر(الله)                                           آیت الله محمدی گیلانی

کربلا تکرار شد(نامه ای از جبهه)

تجدید بنای خانه کعبه                                          حجة
الاسلام و المسلمین رسولی محلاتی

گفتارو کردار (انتقادها و پیشنهادها)

درگوشه و کنارجهان

مقام زن در اسلام

یاران امامان(علی بن مهزیار)                             سید محمدجواد مهری

بهداشت دندان                                              
دکتر بهمن نوابی

پاسخ به نامه ها

نگاهی به رویدادها

رهنمودهای امام و آیت الله العظمی منتظری

رهنمودها

امام خميني:

اگر انسان اين «من» را زير پا گذاشت و «او» شد، همه چيز را
اصلاح مي کند.

کار دانشگاه هيچ وقت تمام نمي شود. دانشگاه را رو به معنويت
ببريد تا همه درس ها براي خدا خوانده شود.

آنچه مقصود است، اين است که انسان در کارهايش چه در تشکيل
حکومت، چه انقلاب فرهنگي و چه در انقلاب هاي ديگر، نظرش اين باشد که يک کار الهي
کرده باشد.

20/9/64

هرگونه القايي در جهت تضعيف ارتش، از ناحيه دشمنان اين کشور
است.

هم سپاه و هم ارتش هر دو يک وضع دارند، هر دو يک تکليف
دارند و آن حفظ اسلام است.

مسأله اين نيست که ما فقط مي خواهيم جنگ کنيم، ما مي خواهيم
از آبروي اسلام و از آبروي کشور اسلامي دفاع کنيم و اين دفاعي است که هم عقل و هم
اسلام با آن موافق است.

3/10/64

آيت الله العظمي منتظري:

خدمت به اين ملت بزرگ و فداکاري در راه رفع نيازهاي آنان،
از بزرگترين وظايف همه مسئولان است.

16/9/64

مبادا ضعفا و محرومين را به قانون محوّل کنيم و نسبت به
طبقات بالا، روابط و ملاحظات ديگر را حاکم نمائيم.

من و شما در هر مقام و پستي باشيم حق نداريم خود سرانه و يا
بر اساس روابط و توصيه هاي بي جا تصميم بگيريم و اقدام نمائيم.

اگر بنا باشد هر فرد و يا ارگاني بخواهد اراده و فکر خود را
در محيط کارش حاکم گرداند، جز هرج و مرج و اختلال نظام، چيزي عايد کشور نخواهد شد.

داشتن يک قانون اساسي اصيل و عميق و مدون و تقديس از آن در
شعارها کافي نيست و دردي را دوا نمي کند. آنچه مهم است توجه عملي در تمام شئون
اداره کشور و قواي سه گانه به ارزش ها و محتواي آن مي باشد.

25/9/64

برخوردها در ارتش بايد ضمن مراعات نظم و دقّت نظامي، کاملاً
با تواضع و فروتني باشد.

3/10/64

امام خميني:

وقتي يک ملت قيام کرد و همه با هم بودند، هيچ کس نمي تواند
با چنين ملّتي معارضه کند، آمريکا اين مطلب را مي داند و شوروي هم اين مطلب را مي
داند که آن ها جبهه اي را مي توانند شکست بدهند که ملت همراه آن نباشد.

3/10/64

نگاهي به رويدادها

جنگ

ايران با چند هواپيماي شکاري بمب افکن، تأسيسات نظامي العماره و محل تجمع
نيروهاي عراق را بمباران کرد.

20/9/64

هواپيماهاي متجاوز عراقي مجدداً به شهر هويزه حمله کردند.

21/9/64

يک گروه گشتي دشمن طي عمليات نفوذي رزمندگان اسلام در هورالهويزه کاملاً نابود
شدند.

23/9/64

توسط دلاوران لشکر توحيد، پل ارتباطي دشمن در غرب اروند رود و يک پاسگاه
فرماندهي منهدم شد.

هواپيماهاي متجاوز عراقي، حومه اهواز و هويزه را بمباران کردند.

جنگنده هاي ايران مراکز تجمع نيروهاي دشمن در مناطق «حلفائيه» و «الکميت» را بمباران
کردند.

24/9/64

هواپيماهاي دشمن مجدداً شهر هويزه را بمباران کردند.

28/9/64

مقر نيروهاي عراق در شمال العماره در حمله بمب افکن هاي ايران به آتش کشيده
شد.

4/10/64

توسط نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران، کشتي حامل مواد منفجره براي رژيم
عراق توقيف شد.

11/10/64

يک فروند ميراژ دشمن در مناطق عملياتي جنوب سرنگون شد.

هواپيماهاي متجاوز دشمن «شهرک گلان» از توابع صالح آباد را بمباران کردند.

تأسيسات ارتباطي و راديويي عراق در منطقه سيد صادق بمباران شد.

12/10/64

جهان اسلام

زنان مسلمان دهلي نو در اعتراض به دخالت دادگاه عالي هند در قوانين مسلمانان
روز شنبه اقدام به تظاهرات عظيمي در پايتخت کردند که در نوع خود بي نظير بود.

12/9/64

توسط انقلابيون مسلمان عراقي، يک ستون نظامي حامل موشک هاي دور برد دشمن در
مسير بغداد- کويت منفجر شد.

17/9/64

رهبر مسلمانان اندونزي به جرم سخنراني هاي ضد دولتي به اعدام محکوم شد.

19/9/64

پايتخت افغانستان در اثر بسته شدن راه هاي اصلي توسط انقلابيون مسلمان، با
کمبود مواد سوختي و ترافيک سنگين روبرو شد.

20/9/64

جهاد اسلامي مسئوليت انفجار جت حامل نظاميان آمريکا را که 250 نظامي و خدمه آن
کشته شدند به عهده گرفت.

23/9/64

انقلابيون مسلمان افغانستان در يک حمله موشکي 15 خلبان روسي را به هلاکت
رساندند.

25/9/64

يک کميته امنيتي در طرابلس اموال جنبش توحيد اسلامي به رهبري شيخ سعيد شعبان
را توقيف کرد.

27/9/64

مجلس رژيم اردن قانون محدوديت سخنرانان مذهبي در مساجد را تصويب کرد.

30/9/64

پس از شش سال سرکوب ملت مسلمان افغان، شوروي خواهان يک «آشتي ملي» در
افغانستان شد.

3/10/64

سخنگوي احزاب افغانستان: يک ميليون مسلمان افغاني از آغاز تجاوز شوروي به
افغانستان به شهادت رسيده اند.

يک روحاني برجسته مسلمان در اندونزي به 18 سال زندان محکوم شد.

4/10/64

مراکز تعليم قرآن در کويت تعطيل شد.

5/10/64

به گزارش روزنامه تايمز لندن، مزدوران صدام با حمله به شهرهاي کرد نشين عراق
300 مسلمان کرد را به شهادت رساندند.

7/10/64

اخبار داخلي

ده ها هزار بسيجي از 40 نقطه کشور با کاروانهاي کربلا عازم جبهه هاي نبرد
شدند.

13/9/64

اولين خط توليد مهمات گلوله 23 ميليمتري آغاز به کار کرد.

14/9/64

طول صف کاميون هاي حامل کمک ها و هداياي مردم و اتوبوس هاي حامل رزمندگان
اسلام در اصفهان به چندين کيلومتر مي رسيد.

19/9/64

در سال جاري متجاوز از 120 ميليون سانتيمتر مکعب خون از سوي مردم کشور اهداء
شده است.

23/9/64

وزير صنايع سنگين در اعتراض به رأي آلمان در سازمان ملل سفر خود را به اين
کشور لغو کرد.

25/9/64

آيت الله العظمي منتظري خواستار لغو راهپيمايي روحانيون و دانشجويان در حمايت
از مصوبه اخير مجلس خبرگان شدند.

27/9/64

نماينده اعزامي پاپ از وضع اسراي عراقي در ايران اظهار رضايت کرد.

4/10/64

توسط جهاد خود کفايي پايگاه نهم شکاري بندر عباس، 1700 نوع از قطعات هواپيما و
تأسيسات پايگاه هاي هوايي در داخل کشور توليد شد.

5/10/64

وزير بازرگاني: واردات گندم خارجي در سال گذشته 500 هزار تن کاهش داشته است.

7/10/64

خواهران آموزگار کوهبنان با تعهد 2 شيفت کار در غياب آموزگاران اعزامي به جبهه
هاي جنگ، درسي از ايثار را به همگان آموختند.

11/10/64

اخبار جهان

آتش سوزي در 3 پالايشگاه آمريکا صدها کشته و مجروح بجاي گذاشت.

سازمان جاسوسي اسرائيل (موساد) با موافقت شاه حسن يک مرکز اطلاعاتي و جاسوسي
در مراکش ايجاد کرد.

نايب امير قطر: جمهوري اسلامي ايران را بعنوان کشوري که در صف مقدم مبارزه با
اسرائيل قرار داد مورد ستايش قرار مي دهيم.

16/9/64

400 تن از شورشيان سودان در نبرد با نيروهاي دولتي کشته شدند.

نيروهاي دولتي پاکستان 20 روستاي مرزي متعلق به قبايل ناراضي را منهدم کردند.

18/9/64

از 158 کشور سازمان ملل، 122 کشور جهان خواستار خروج نيروهاي اشغالگر شوروي از
افغانستان شدند.

ريگان: به منظور مبارزه با جاسوسي و درز اخبار محرمانه، اعضاي دولت من بايد با
دروغ سنج آزمايش شوند!

21/9/64

يک فروند هواپيماي حامل 250 تن از پرسنل نظامي آمريکا بعد از برخاستن از باند
فرودگاه يکي از ايالات کانادا سقوط کرد که در نتيجه کليه سرنشينان هواپيما کشته
شدند.

نخست وزير ترکيه: من به عراق نخواهم رفت.

24/9/64

صدام به طور ناگهاني وارد مسکو شد.

26/9/64

مبارک: لغو قراداد کمپ ديويد بمنزله اعلان جنگ با اسرائيل است.

رژيم صدام يک کشيش و 3 تن از آشوريان عراق را اعدام کرد.

27/9/64

ترکيه خواستار خروج اسرائيل از کليه سرزمين هاي اعراب شد.

28/9/64

به دنبال تهديد به استعفاي شولتز، ريگان، وزير خارجه آمريکا را از شرکت در
آزمايش دروغ سنجي معاف کرد.

مردم قاهره براي آزادي «قهرمان سينا» دست به تظاهرات زدند.

30/9/64

کارمندان سفارت عراق اتومبيل ديپلمات هاي ايراني را در سريلانکا به رگبار
بستند.

معاون اول صدام: صلح را به زور به ايران تحميل مي کنيم!!

3/10/64

صندوق پولي عرب براي نجات صدام 91 ميليون دلار وام در اختيار عراق قرار داد.

چريک هاي فلسطيني بزرگترين نيروگاه برق اسرائيل را منفجر
کردند.

5/10/64

دادگاه مصر سرباز قهرمان سينا را به حبس ابد با اعمال شاقه
محکوم کرد.

ريگان اسرائيل را از دست زدن به حملات حساب نشده که موجب
تحريک مسلمانان شود، بر حذر داشت.

8/10/64

عراق به منظور مبارزه، با تنگناهاي شديد اقتصادي، براي
سومين بار اقدام به چاپ اوراق قرضه کرد.

جنگنده هاي متجاوز عراق هواپيماي مسافرتي ترکيه را مورد
هجوم قرار دادند.

10/10/64

سليمان خاطر سرباز قهرمان مصري توسط يک خبرنگار اسرائيلي
دچار ضربه مغزي شد.

در اولين ساعات آغاز سال نو مسيحي، فالانژهاي مسيحي با زير
پا گذاشتن توافقنامه صلح دمشق موجب کشته و مجروح شدن 59 تن شدند.

قذافي: ليبي، تونس و گرنادا نيست. در صورت حمله آمريکا يا
اسرائيل سراسر مديترانه را به جنگ مي کشيم.

12/10/64

اختراع و اکتشاف

يک معدن بزرگ مس در استان سيستان و بلوچستان کشف شد.

17/9/64

براي اولين بار در ايران، طرح تصفيه و خالص سازي کتيرا در
مشهد به اجرا درآمد.

يک جراح ايراني براي اولين بار روش جديدي در عمل جراحي
پيوند کليه به جهان پزشکي ارائه داد.

28/9/64

توسط متخصصين صنايع سنگين تبريز ماشين شيار زني براي اولين
بار در ايران ساخته شد.

30/9/64

طرح بازيابي فلزات گرانبها از الکتروليز لجن مس براي نخستين
بار در کشور راه اندازي شد.

1/10/64

يک مبتکر ايراني براي اولين بار گوشي پزشکي ساخت.

3/10/64

توسط چند متخصص ايراني، چند دستگاه پزشکي شامل دستگاه هاي
درمان درد، محرک عصبي، چراغ پيشاني و چکش رفلکس براي اولين بار در ايران طراحي و
ساخته شد.

10/10/64

40 معدن سنگ آهن در منطقه بافق شناسايي شد.

11/10/64

خدمات و عمران

254 واحد مسکوني در 9 روستاي هويزه آماده تحويل به روستائيان
شد.

3/9/64

عمليات بازسازي و نوسازي بيش از 75 درصد از مناطق بمباران
شده همدان به پايان رسيد.

25/9/64

240 کيلومتر از خطوط راه آهن تهران- مشهد تعويض و ترميم شد.

3/10/64

400 روستاي استان کهگيلويه و بوير احمد از آب آشاميدني
بهداشتي بهره مند شدند.

8/10/64

بيش از 160 پروژه عمراني توسط جهاد سازندگي آذربايجان غربي
در مناطق کرد نشين احداث و بازسازي شده است.

11/10/64

ضد انقلاب

مزدوران بيگانه بمبي در مقابل بيمارستان شهداء تجريش منفجر
کردند.

انفجار بمب در کرج يک شهيد و يک مجروح برجاي گذاشت.

17/9/64

انفجار بمب در خيابان ولي عصر (ع) تهران 3 مجروح بجاي
گذاشت.

18/9/64

اعضاي شبکه هاي بمب گذاري و ترور در تهران و 6 شهر کرد نشين
دستگير شدند.

19/9/64

توطئه ربودن و انفجار يک فروند هواپيماي جمهوري اسلامي با
اقدام به موقع و سريع گارد امنيت پرواز سپاه پاسداران خنثي و يک هواپيماربا به
هلاکت رسيد.

3/10/64

مسئول تشکيلات فدائيان اقليت داخل کشور به همراه بيش از 60
تن از کادرهاي آن دستگير شدند.

11/10/64

2 تيم تروريستي منافقين در خوزستان متلاشي شد.

12/10/64

سلیمان خاطر از خاطره ها نمی رود

14 مهر ماه 64- پنج روز پس از حمله رژیم اشغالگر صهیونیستی
به مقر سازمان آزادی بخش فلسطین در تونس، سر باز آزاده و قهرمان مصری «سلیمان
خاطر» در منطقه سینا با فریاد «الله اکبر» به سوی هفت مزدور صهیونیستی آتش گشود و
همه را به جهنم فرستاد.

حسنی مبارک که از این همه جرأت و شجاعت و حماسۀ سرباز مصری
به وحشت افتاده بود، با سراسیمگی کاردار سفارت مصر در اسرائیل را مسئول رساندن
تأثرات عمیق! خود به خانواده های آنان کرد و وعده داد که در این امر، شخصاً دخالت
کرده و این حادثه را بررسی کند.

یک روز پس از حادثه، مبارک این حرکت انقلابی را ناچیز توصیف
کرد و آن را عامل بهم خوردن تعادل روانی! یک سرباز دانست. 25 مهر ماه 64- روزنامه
آمریکائی «نیویورک تایمز»، قهرمان سینارا یکی از پیروان آیت الله خمینی نامید.

20 آبان 64- محاکمه سلمیان خاطر در بیدادگاه نظامی قاهره
آغاز شد.

30 آذر 64- تظاهرات گسترده‏ای در خیابان های قاهره برای
آزادی قهرمان سینا به راه افتاد که هزاران مسلمان مصری در ان شرکت داشتند. پلیس
مصر برای جلوگیری از گسترده تر شدن تظاهرات، دست به کار شد و با شلیک گلوله هائی
به سوی مسلمانان، عدّه ای را زخمی کرد و عدّه ای دیگر دستگیر شدند. خبر گزاري های
خارجی، عدد زخمی و دستگیر شدگان را 600 نفر ذکر کردند.

6 دی 64- پلیس دژخیم مصر، ده ها نفر از نمازگزاران مصری را
که قصد داشتند به حمايت از سلمیان خاطر در مسجد «الأزهر» قاهره به یک اعتصاب نشسته
دست بزنند، دستگیر و روانه بازداشتگاه ها کرد. در این روز 70 هزار مسلمان مصری طّی
امضای طوماری، خواستار آزادی قهرمان سینا شدند.

7 دی 64- بیدادگاه نظامی قاهره پس از دو هفته نمایش حقوقی،
سلمیان خاطر را به اتهام به هلاکت رساندن 7 صهیونیست و زیر پا گذاشتن قرار داد ننگین
کمپ دیوید، مجرم شناخت، و در زیر فشار آراء عمومی، ناچار او را به زندان ابد با
اعمال شاقّه محکوم کرد.

12 دی 64- سلمیان خاطر، در زندان رژیم مبارک، و در انظار
نگهبانان زندان، توسط یک عکّاس صهیونیست با دوربین مورد ضرب قرار گرفت، و دچار
ضربه مغزی شد و به بیمارستان انتقال یافت.

17 دی 64- سر انجام این سرباز دلاور اسلام، بدست مزدوران و
دژخیمان مصر، در بیمارستان به شهادت رسید.

در اثر شهید شدن قهرمان سینا، موجی از تظاهرات و عصیان
سراسر مصر بویژه قاهره را فرا گرفت و دانشجویان مسلمان با دادن شعارهای «الله
اکبر» و «اسلامیه… اسلامیه» یاد این راد مرد انقلابی را زنده نگه داشته و
خواستار ادمه دادن به نهضت اسلامی تا سرنگونی و نابودی کامل رژیم وابسته مبارک
شدند. جمهوری اسلامی ایران برای زنده نگهداشتن خاطرۀ سلیمان خاطر و براي تجلیل از
فداکاری ها و مبارزات ملت مظلوم و مسلمان مصر، خیابان «فرشته» در تهران را به نام
«سلیمان خاطر» نامگذاری کرد. «پاسدار اسلام » ضمن گرامیداشت شهادت این سرباز دلیر
اسلام، از مردم مبارز و مقاوم مصر می خواهد به نهضت خود ادمه دهند و تحت هیچ
شرائطی دست از مقاومت و تظاهرات و اعتصاب بر ندارند که همین حرکتهای انقلابی، اگر
با هشیاری کامل توام باشد و با توکل بر خدای بزرگ و پیروی از تعالیم رهائی بخش
اسلام، پیروزی را بزودی به ارمغان خواهد آورد. به امید آن روز

قسمت سوّم

محمد رضا حافظ نیا

ریشه‌های گره ها

آثار و عوارض گروه گرائی

6/1- گروه گرائی و تأثیر آن در امر گزینش:

از آنجایی که  تحقیقات و کسب اطلاعات
در خصوص افرادیکه جهت ورود به دستگاه هابایدمرحلۀ گزینش را طی نمایند امری بدیهی
است و معمولاً تحقیقات از منابع مورد وثوق بایدانجام پذیرد، چنانچه منبع یا منابع
مورد وثوق در ارتباط به طیفها  و جریانات
منطقه ای و محلّی قرار داشته باشند و فرد مورد تحقیق و گزینش در طیف یا جریان
مقابل باشد  روشن است که احتمال  ندادن نظر مساعد به فرد  محقّق یا مرکز 
تحقیق و گزینش وجود دارد و خدای ناکرده شخصیّت فرد مورد تحقیق علی رغم
تعهّد و تدین زیر سئوال رود و در گزینش رد شود. گاهی ممکن است در دستگاه یا شهری و
منطقه ای، سازمان ها و نهادهای انقلابی و اسلامی در طیفهای متفاوت وجود داشته
باشند و بطور طبیعی  هر کدام سعی می‌ کنند
افراد وابسته به طیف و گروه خود را زودتر و بهتر از سایرین در نظر دادنها تأیید
نمایند و حتّی احتمال مردود دانستن طیف مقابل آنها وجود دارد لذا واحدهای
مرکزی  گزینش دستگاه ها  و نهادها با توجّه به اهمیّت کارشان که در
حقیقت با حیثیّت و آبرو و شخصیّت افراد سرو کار دارند در وهلۀ اول قویاً می بایست
عوامل تحقیق و افراد محقّق خود را از بین افرادی که گروه گرا  نبوده و در تحقیقات خود رضای خداوند متعال را
در نظر دارند انتخاب نمایند و مرتّباً با تاکید و سفارش و روشنگری و مراقبت آنها
را از گرایش پیدا نمودن و حلّ شدن در جریانات بپرهیزانند. ثانیاً در انتخاب مانع
تحقیقاتی دقّت نمایند که حتی المقدور در منطقه و محلّ، موضِع  بیطرفی خود را در رابطه باجریانات و طیفهای
محلّی رعایت نمایند.

7/1- گروه گرائی و تأثیر آن در ارزشیابی مدیریتها:

یکی از وظایف اصلی دستگاه ها و سازمانهاي مرکزی و وازرتخانه ها نظارت بر حسن
انجام وظیفه واحدهای تابعه اعمّ ازستادی و اجرائی است، بخصوص نظارت و ارزشیابی
ازکار مدیريت هاي اجرائی در استانها و شهرستانها از اهمیّت خاصی برخوردار می باشد.
حال اگر مأمورین ارزیاب و یا محقّق، خود در طیف و جریان قرار داشته باشند و یا
اینکه منبع تحقیق و نظر خواهی چه در سازمان و چه در استان و شهرستان در داخل
جریانات بوده و وابسته به گروه خاصّی باشند بطور طبیعی تأثیر خود را در ارزیابی
درست ازمدیریت بجا خواهد گذاشت زیرا اگر محقّق و منبع تحقیق و مدیریت در یک طیف
باشند باز هم بطور غیر واقعی اظهار نظر شده و از عملکرد مدیریت بخوبی یاد نخواهد
شد و در هر دو حال غیر عادلانه قضاوت خواهد گردید. مثلاً اگر یک رئیس اداره در
شهرستانی دریک طیف و فرماندار و یا امام جمعه در طیف دیگری باشند و وزارتخانه
بخواهد ازعملکرد رئیس ادره‌اش ارزشیابی بعمل آوردو دو شخصیّت یاد شده را به عنوان
منبع تحقیق قرار دهد قهراً نتیجه مطلوب عاید نخواهد گردید و از او بعنوان فرد
ناهماهنگ یاد خواهد گردید. بنابریان مرکزیّت سازمانها ووزارتخانه ها برای ارزیابی
درست ازمدیریت استانی و شهرستانهای خود ضمن اینکه لازم است ملاحضات یاد شده توسط
هیئتهای مرکزی گزینش که در بند 6/1 ذکر گردید را مد نظر داشته باشند، می بایست در
ارزیابی های بعمل آمده عملکرد مسئول واحد خود در ارتباط با مصالح دستگاه یا
وزارتخانه و میزان اجراء سیاستها و خط مشیها ودستور العمل را نیز لحاظ نمایند
وتذکرات وگوشزدهای لازم در زمینه رفع نقائص و پرهیز از گروه گرائی و نیز ایجاد
هماهنگی در رابطۀ خودباشخصیتهای یاد شده را با حفظ مصالح وزارتخانۀ مربوط به
اوبدهند.

8/1- گروه گرائی و تقدیر و تنبیه بیجا:

زمانیکه حاکمیّت در دستگاه یاوزارتخانه گروه گراباشد بطور طبیعی در تقدیر و
تشویقها و نیز تنبیهات تأثیر خواهدداشت و این امر از مسیر عادلانۀ خود خارج خواهد
شد. جریان حاکم از افراد  و مدیریتهای داخل
سازمان  چه در مرکزیّت و چه در واحدهای
استانی و شهرستانی که وابسته به آن باشند بی جهت تأیید وتقدیر خواهد کرد ودر مقابل
کوچکترین کار مثبت در مقام مقایسه با دیگران تشویقها اعمال خواهد گردید و این حالت
در سخنرانیهای عمومی، در نامه ها، در جلسات وغیره به منظور مطرح کردن وجا انداختن
و باصطلاح رشد دادن وترجیح دادن بر دیگران و لو ضعیف هم باشند بویژه در مقابل طیف
مخالف تبلور می‌یابد، و افراد طیف مقابل و لوکارهای مهم تری نسبت به افراد خودی
انجام دهند یا از آنها تقدیر بعمل نمیآید ویا به سکوت اکتفا می شودو حتی از طرح
شدن آن نیز ناراحت می گردند و چه بسا زمینۀ وقوع آنرا هم از بین ببرند. در عوض
برای خرد کردن جناح مقابل سعی می گردد با اندک اشتباهی زمینه تنبه آنها بهر شکل
ممکن فراهم آید. در هر حال تشویق وتقدیرها به توانائیها و کارآئیها کمتر اختصاص
یافته و زحمات افراد فراموش شده وملاک و معیار قرار نخواهد گرفت واز طرفی دیگر به
اشتباهات جریان خود نیز اقرار و اعتراف نخواهد گردید.

9/1- گروه گرائی و رشد زمینۀ تملّق و انتقاد ناپذیر بودن:

از عوارض منفی گروه گرائی ایجاد زمنیۀ رشد روحیۀ تملقّ و چاپلوسی وانتقاد
ناپذیر بودن مدیریت وحاکمیّت دستگاه یا سازمان است زیراچون افراد جناح وطیف یا
طیفهای مقابل با فعالیّت و مبارزۀ منفی خود در مقابل حاکمیّت دستگاه که در بند 5/1
ذکر گردید سعی می کند با تضعیف مدیریت بتدریج زمینۀ کنار رفتن جریان حاکم و
حاکمیّت جریان وابسته به خود را فراهم نماید، لذا افراد وابسته  به جریان حاکم بر دستگاه که در موفقیتهای مختلف
داخل آن وجود دارند متقابلاً تلاش می‌نمایند تا از تضعیف مدیریت  دستگاه که وابسته به آنهاست ممانعت بعمل آورند
و در این میدان کشمکش که تدریجاً به اوج خود می رسد با تعریف و تمجید  از مدیریت وباصلاح قوّت قلب دادن و تشویق نمودن
به مقاومت در مواضع خودعملاً نوعی تملّق راترویج نموده و در نتیجه، مدیریت از
افراد خودی در عملکردهایش نه تنها انتقادی نخواهد دیدبلکه همه اش تعریف خواهد
شنید! و افراد جناح مقابل نیز زمینۀ انتقاد کردن نخواهند داشت چرا که به هر گونه
اعتراض وانتقاد آنها با عینک بد بینی و غرض آلود بودن دیده خواهد شد و حتّی اگر
فردی سوای این مسائل خواسته باشد ایرادی رابرعملکرد مدیریت به او یاد آور گردد چون
همه چیز را با این ذهنیّت که «نقشه ای برای تضعیف است»!! نخواهد پذیرفت. و امکان اَنگ
خوردن بر او نیز وجود دارد و وقتی که برای انسان این حالت ایجاد گردد که خودیها
همه اش تعریف کنند و انتقادات مخالفین را نظر سوء بداند مسلّماً بتدریج این باور
برای مدیریت ایجاد خواهد شد که کارش بدون ایراد و درست است و گناهی بر او نیست و
انتقاد پذیری تدریجاً از وجود او از بین خواهد رفت و دچار نوعی غرور خواهد گشت و
طبیعی است که وقتی انسان باورش بیاید که عیبی در کارش نیست و آینه ای هم وجود
نداشته باشد که خود را در آن ببیند (المؤمن مرآة المؤمن) و ایراداتش به او گوشزد
نگردد کم کم رو به سقوط خواهد رفت.

علاوه بر این همانطور که در بند 3/1 در خصوص رشد نیروهای فرصت طلب ذکر گردید،
وقتی که در سازمان یا دستگاهی تضاد بین یک یا چند جریان و طیف با هم وجود داشته
باشد افراد فرصت طلب و متملق و چاپلوس از این تضاد استفاده کرده و با نزدیک کردن
خود به حاکمیت و تعریف بیجا از او، این ذهنیت را تقویت می کند که کارها بدون ایراد
بوده و انتقادات بیجا است و علّتی غیر از غرض سوء جناح مقابل ندارد!!

10/1- گروه گرائی و رشد زمینة رابطه بازی و رفاقت:

این حالت چه در  مسائل خصوصی و چه در
مسائل و وظایف سازمانی افراد یک دستگاه ممکن است تعمیم یابد. در مسائل خصوصی
بدینگونه که در جهت بهره وری از امکانات و خدماتی که آن دستگاه بنا به وظیفه ای که
بعهده دارد و باید در خدمت عموم مردم با رعایت جنبه های عدالت و بدون تبعیض قرار
دهد، افراد وابسته به حاکمیت دستگاه می توانند راحت تر به آن دست یابند و در حقیقت
افراد داخل جریان حاکم نسبت به بقیة مردم و با اعمال جنبه های تبعیض بسادگی و بدون
طی کردن پیچ و خمهایی که عموم مردم باید طی نمایند. به آن دسترسی پیدا می کنند.

البته این وضع در اذهان عمومی آثار منفی و سوئی در ارتباط با نظام جمهوری
اسلامی از خود بجا می گذارد چرا که مردم در این نظام الهی با توجّه به ماهیّت آن،
چنین پدیده ای را از کارگزاران نظام بدون دلیل انتظار ندارند و انتظار ندارند که
بی جهت افرادی بر دیگران ترجیح داده شوند و براحتی و بدون زحمت از امکانات و خدمات
مربوط ولو در سطح حقوق بقیه مردم باشد در اولویت برخوردار شوند.

ولی جنبة دیگر آن در ارتباط با وظایف سازمانی افراد و
مدیریتها در داخل دستگاه است و بدینصورت است که حاکمیت دستگاه سعی می کند افراد
وابسته به خود را بویژه در مدیریتها از نظر امکانات ـ اعتبار و بودجه و تسهیلات
جنبی و تأکید به واحدهای دیگر جهت همکاری و همراهی با مدیریت مورد نظر، ترجیح دهد.
یعنی او راحت تر می تواند از تسهیلات دستگاه در جهت اهداف واحد خود بهره مند شود؛
در صورتیکه دیگران می توانند چنین تسهیلاتی را در اختیار گیرند. مثلاً یک استاندار
ممکن است تسهیلات و امکانات خود را بین فرمانداران تابعه بطور یکنواخت توزیع
ننماید بلکه افراد وابسته به خود را بر دیگران ترجیح دهد و يا یک وزیر در صوریتکه
جریانی باشد می تواند مدیران کلّ ستادی و اجرائی را که مورد نظر و وابسته به او
هستند، بر دیگران ترجیح داده و از نظر تأمین بودجه ـ اعتبارات ـ تسهیلات قانونی ـ
امکانات جنبی ـ دستور به واحدهای مختلفی که به نحوی در ارتباط با انجام وظایف
مدیریت هستند جهت همکاری و غیره براحتی بهره مند گرداند در صورتیکه مدیریتهای
مخالف (چنانچه باقی بمانند!) از چنین تسهیلاتی نمی توانند بهره مند گردند و طبیعی
است که مدیریتِ دارای امکانات بیش تر خواهد توانست بهتر از دیگران در کارش موفّق
باشد و همانطور که قبلاً ذکر شد مرتباً تأیید و تشویق و رشد داده شود و در حقیقت
این مدیّریت از خود هنری بخرج نداده است ولی فردی که نه تنها مورد عنایت نبوده
بلکه از طریق عوامل فشار مرتباً محدود بوده است و در همان حال وظایف خود را انجام
داده است هنر مدیریت خود را ثابت کرده است. عوامل و تسهیلاتی که فوقاً ذکر گردید
چنانچه برای مدیریتی آماده شود در صورتیکه فرد ضعیفی نباشد می تواند در موفقیّت او
نقش بسزائی داشته باشد و بر عکس محدود کردن عوامل مزبور از طریق مسئولین بالاترِ
مدیریت می تواند بعنوان بازوهای فشار و با هدفِ فراهم کردن زمینۀ پذیرش اذهان
عمومی در دستگاه که او مدیریتی ضعیف و ناتوان بوده و مستحق بر کناری است. و
نهایتاً شکست او به منظور عزل یا استعفاء جِبری مورد استفاده قرار دهد.

11/1- گروه گرایی و اصطکاک و تحلیل نیروها:

همانطور که قبلاً نیز ذکر گردید صحنۀ برخورد گروه ها و
جریانات با همدیگر عملاً صحنه اصطکاک آنها با یکدیگر است . بر اثر اصطکاک جریانات،
باعث تضعیف و تحلیل همدیگر به صورت تدریجی می گردند و نهایتاً خطر محو آنها وجود دارد
زیرا در مسیر توالی و تناوب حاکمیت در هر مرحله تعدادی از نیرهای اصیل انها که در
حقیقت نیروهاي اصیل انقلاب نیز بوده اند حذف شده و در نهایت تحلیل می روند و عملاً
زمینه رشد نیرهای خنثی و فرصت طلب را نیز بوجود می‏آورند. از جهت دیگر انزوای
تدریجی نیروهای اصیل انقلاب اسلامی و بر کنار ماندن آنها از صحنه های ادارۀ امور
کشور که بجای آنها از نیروهاي جدید و جوانتری که لیاقت و کارآئی و تدیّن آنها در
صحنه‏های مختلف بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا کنون بحمدالله ثابت شده است ولی
باقتضای کمی سنّ دارای سوابق انقلابی و مبارزاتی قبل از پیروزی انقلاب نبوده و
شرایط بسیار سخت مبارزه در دروان حاکمیت رژیم طاغوتی و شاهنشاهی و شیرینی حاکمیت
نظام الهی را بر جامعه در مقام مقایسه با وضعیت نکبت بار جامعه ما در رژیم منفور
گذشته را درک نکرده، باعث فراموش شدن آنها بگردد و بین نیروهای اصیل و مبارز و
استخوان دار انقلاب اسلامی که برای حاکمیت نظام الهی بر جامعه، جهاد و تلاش
کرده‏اند، با نسل آینده فاصله بیافتد. و باید بخاطر داشته باشیم که این نیروهای
اصیل اگر چه ظاهراً بر کنار باشند ولی اگر خدای ناکرده برای انقلاب اسلامی معضلی
پیش آید، زودتر از دیگران به صحنه آمده و از این نعمت الهی و دست آورد مقدّس، دفاع
خواهند کرد. بنابراین بهتر است نیروهای اصیل انقالب اسلامی در هر جریانی که هستند
بخاطر رضای خدا دست در دست یکدیگر گذاشته و بجای اینکه با همدیگر به نزاع بپردازند
در کنار هم قرار گرفته و نیروها و استعدادهای خدادای خود را همسو کرده و در جهت
رضای او و برای پیش بردن حرکت توفنده این انقلاب مقدّس بکار گرفته و باعث ایجاد
دست انداز و مانع در مسیر حرکت آن نگردند تا انشاء الله حصول به هدفهای مقدّس آن
زودتر عملی گردد.

12/1- گروه گرائی و شکایت و طرفداری از مدیریّت:

یکی از پدیده‏های مترتّب بر جریانگرایی و گروه گرائی بروز
افزایش شکایت و یا طرفداری از مدیریت است. در چنین وضعی طومارهای طرفداری از طریق
افراد داخل در جریانی که مدیریت به آن منتسب است افزایش می یابد و بالعکس طومار
شکایت!! اگر مرکزیت سازمان یا وزارتخانه بخواهد مسئول واحد خود را در استان یا
شهرستان تغییر دهد طرفداران او از مردم یا مسئولین و حتی نماینده مجلس و مسئولین
محلّی با ارسال طورمارها از او حمایت می کنند و ابقای او را خواستار می شوند و در
این حمایتها کمتر کارائی و توانائی مدیریت مدّ نظر قرار می‏گیرد. و بالعکس ممکن
است مدیریتی متعهّد در استان یا شهرستان از توانائی و کارآئی لازم برخوردار باشد
ولی جریان مقابل خواستار تعویض و تغییر او از وزارتخانه بوسیله ارسال نامه و طومار
و مذاکره با مسئولین مختلف کشور و حتّی تریبون مجلس باشد! در چنین وضعی وزارتخانه
در حالتی قرار می گیرد که در مقابل بازوهای فشار حمایت و شکایت متحیّر می گردد که
چه باید بکند. عزل و نصب در هر حال مسائلی را برای وزارتخانه ایجاد می کند. جریانی
خوشحال می شود و جریانی ناراحت، در هر حال در خصوص پدیده شکایت پراکنی- ارسال
طومارها- حمایتها به همه طرف به مجلس، به مسئولین رده اول کشوری- به وزارتخانه و
غیره باید گفت که بجای اینکه کارآئی و عملکرد مسئول منشأ این پدیده باشد، متاسفانه
جریانگرائی بانی و باعث آن می باشد که این امر نیز باید بطور جدّی مورد توّجه مسئولین
تصمیم گیری در چین شرایط و صحنه هایی باشد، که خدای ناکرده در اثر این فشارها فردی
بنا حق در مسئولیتی ابقا نگردد و بنا حقّ از مسئولیتی عزل نشود که در چنین وضعی
تودۀ مردم و انقلاب اسلامی از استعداد خدمتگزاری او محروم خواهند ماند.

آثار و عوارض…

13/1- گروه گرائی و تحت الشعاع قرار گرفتن مقررات و قوانین:

افراد داخل در جریان که مدیریت را از خود می دانند معمولاً
انتظار انجام خواسته ها و تمایلات خود را از وی دارند و امکان دارد که خواسته ها و
تمایلات آنها با مصالح دستگاه و یا قوانین و مقرّرات مربوط مغایرت داشته باشد،
طبیعی است که در چنین شرایطی مدیریت بر سر دو راه قرا می گیرد که آیا به تمایلات
آنها تن در دهد یا توانائی قانع کردن و یا تحمّل تبعات بعدی آنرا داشته و مصالح
دستگاه و مقررات را ترجیح دهد. در مدیریت های استانی و شهرستانی که مدیریت، مستقل
تر از مدیریت ستادی بوده و از طرفی دیگر بیشتر در ارتباط با مسئولین و جریانات
محلّی می باشد، و جریانات در استانها و شهرستانها تبلور بیشتری دارند، احتمال تحت
الشعاع قرار گرفتن مقررات و قوانین و سیاستهای وزرارتخانه وجود دارد و امکان دارد
که گاهی آنچنان وضع نگران کننده باشد که عملاً دستورات وزارتخانه نافذ نبوده و
واحد استانی در ارتباط با جریانات قوی منطقه دچار نوعی خود مختاری بگردد و یا
اینکه بازوهای فشار منطقه ای بقدري شدید باشد که استقلال واحد استانی یا شهرستانی
وزارتخانه، محدود شده و ناگزیر از لحاظ کردن تمایلات و نظرات آنها در فعالیتهای
خود باشد.

14/1- گروه گرائی و سپرده شدن امور بدست افراد ضعیف:

وقتی که ملاک و معیار گزینش نیرو برای مدیریتها در هرسطحی
که باشد میزان حضور یا تأیید از جریان یا گروه باشد طبعی است که کارآئی و توانائی
فرد بعنوان یک ویژگی اصلی مد نظر نخواهد بود لذا افراد ضعیف هم جریان و هم طیف بر
افراد قوی طیفهای مقابل ترجیح داده خواهد شد و تأیید و ابقا خواهد گردید، و روشن
است که با این وضع امور مربوط به دستگاه بنحو مطلوب حلّ و فصل نخواهد شد و در
صورتی که به جریان حاکم بر دستگاه اعتراض گردد که چرا مدیریتها ضعیف هستند توجیه
روشن آنان قحط الرجال بودن خواهد بود!

15/1- گروه گرائی و مشکلات مدیریِّتهای مستقل بعدی:

در زمان تصدّی مسئولیت یک واحد و سازمان، توسط فردِ گروه
گرا قطعاً آثار و عوارضی منفی در امور اجرائی دستگاه و روند فعالیتهای آن از خود
بجا می‏گذارد که مثلاً ضعف او و یا مشغله فکری ناشی از مسائل جریانگرائی باعث بهم
پاشیدگی و گسیختگی امور آن خوهد بود و از طرفی دیگر افرادی که مسئولیتهای مختلف در
دستگاه گرفته‏اند بر اساس معیار توانمندی انتخاب نگردیده‏اند و از جهتی دیگر امور
دستگاه تحت الشعاع و نفوذ تمایلات یک جریان بخصوص قرار داشته است. حال اگر مدیریتی
مستقل و بی طرف منصوب گردد و خواسته باشد به جریانات مختلف با یک نظر نگاه کند و
با همه به یک نسبت ارتباط داشته باشد و از نیروهای لایق و بر اساس توانمندی آنها
جهت تصدّی امور استفاده نماید و از دخالت دادن تمایلات یک جریان در امور دستگاه
خوددرای نماید قهراً مشکلات عمده ای خواهد داشت اوّلاً مشکلات متعدد سیاسی ناشی از
موراد مذکور چه بسا باعث فلج کردن دستگاه بشود و ثانیاً اصلاح امور اجرائی بهم
پاشیده و متوقّف شده مقدار زیادی از وقت و توان مدیریت جدید را بخود اختصاص خواهد
داد. آنچه که فوقاً ذکر گردید آثار مترتّب بر پدیده جریانگرائی و خط بازی بود که
مسائل متعدّدی را بوجود می آورد. حال با این اوصاف روشن است که مدیریتهای جریانگرا
و خطّی چه درگیریها و چه گرفتاریهایی داشته و منشأ چه معضلاتی می شوند و عموماً در
چنین وضعی بیشتر اوقات و نیرو و فکر واندیشۀ مدیریت و سازمانِ جریانی شدۀ او به
این مسائل اختاص می یابد و مصالح انقلاب و مشکلات مردم و دردهای اجتماع فراموش می
شود و آینده نگری و برنامه ریزی و طرح ریزی و اقدام و سوز و گداز برای رفع مشکل از
سر راه انقلاب و چاره اندیشی دردهای مردم در ارتباط با وظایف آن دستگاه و فراهم
کردن زمینه گسترده ارائه خدمات عمومی در اندیشه و اذهان مسئولین آن جای کمتری را
بخود اختصاص خواهد داد و مشکلات و مسائل هر روز بر رویهم انباشته شده و پیچیدگی
آنها افزوده تر و متقابلاً حل کردن آنها مشکل تر و زمان آن طولانی تر خواهد شد.

ادامه دارد

پيام شهيد

اين وصيت نامه ها انسان را مي لرزاند و بيدار مي کند. امام خميني

قسمتي از وصيت نامه مهندس شهيد ابوالحسن آل اسحق

شهادت مرتبه اي نيست که همه لايق آن باشند. اين وصيت نامه را هم از آن بابت مي
نگارم که احتمال شهادت برايم بسيار بعيد مي باشد ولي به هر حال آرزو بر جوانان عيب
نيست.

آنچه به وحشتم مي اندازد روز قيامت و شدت گناهان دنيا و اينکه هرچه کنم اميد
به رهايي از آتش دوزخ نيست تنها يک راه نجات هست که مي توان اميدوار بود و آن
شهادت چرا که شهيد اولين قطره خوني که از او ريخته شود تمام گناهانش پاک مي شود.
البته اين را هم مي دانم که شهيد بايست مراحل مقدماتي در اين دنيا طي کند و هيچکس
بدونه طي مراحل لازم به اين افتخار نائل نمي شود و از اين جهت وضع من بسيار ناراحت
کننده است. به هر حال شايد به برکت خون شهيدان و در فضاي عطر اين کربلا رحمت
خداوندي شامل حال من نيز شود.

آري! عزيزانم، اين انقلاب نشانم داد که عابدان 70 ساله چگونه راه خطا رفتند و
مبارزان شکنجه شده چگونه به لجنزار گناه غلطيدند. آري:

جايي که عقاب پر بريزد                           از
پشه ناتوان چه خيزد

آري! عزيزان بالاخره بايد رفت، بالاخره مرگ خواهد آمد و هيچ کس در اين دنيا
ماندني نيست… آيا اين وضعيت طلايي را بايد از دست داد! حال که به برکت اسلام و
خون پاک شهيدان دين بدون زحمت باريدن گرفته است، آيا جان تشنه را باز هم با لجن
دنيا سيراب کنيم…

قسمتي از وصيت نامه شهيد حسين چتر زرين

آن زمان که روح ها خالي از عشق افروز است دل ها بي عشق و بي حب محبوب، رگ هاي
جامعه بي خون، ارزش هاي انساني و الهي به دست فراموشي سپرده همه در مرداب هاي         ضد انساني غوطه ور شده اند. کوله بار بشري
به جز گناه چيز ديگري نيست آن لحظه هايي که نه نور اميد است که از دريچه اي بتابد
که ارزشي بيافريند و نه حرکتي و نه ذوقي و نه شوقي، آن وقت در آن لحظه هست که خون
شهيد، پيام شهيد، حرکت شهيد به سوي خدا، عروج او به سوي خدا، پرواز او به سوي خدا،
خودنمايي مي کند و تمامي هستي را رونق مي بخشد و شراره هاي عشق را بر جان و تن سرد
انسان هاي استحمار شده و استعمار شده و استثمار شده و شيطان زده مي زند و باعث مي
شود که چهره واقعي انسان ها به آن ها نشان داده شود آن وقت پيام شهيد نويد بخش
حرکتي بزرگ و هدفدار به سوي سعادت دنيوي و اخروي مي شود.

آري! اين است که شهيد شاهد است، حيّ است، حاضر است بر همه زمان ها و مکان ها،
عصر ها و نسل ها و با خون خود خط سرخي بر روي مستکبران مي کشد و با آن نگاه هاي
رباني اي که در لحظه شهادت دارند ارزش هاي گمشده و فراموش شده انساني و الهي را
زنده مي کنند. مگر نشنيده ايد که حسين (ع) آموزگار بزرگ شهادت با خون خود، آزادگي
و مختار بودن و عاشق بودن و الهي بودن انسان را مُهر کرد و به همه تاريخ درس داد و
قلب تاريخ را فتح کرد و شمع تاريخ شد و سوخت و به بشريت روشنايي و نور بخشيد حال
بايد مثل شمع سوخت و شکافنده بين تاريکي و نور شد.

مخلص: حسين چتر زرين براي دومين بار به جبهه اعزام شدم چون خبر حمله اي را
داشتم دوست داشتم که در حمله شرکت کنم تا خداوند بزرگ را با قلب و روح و فکر و عمل
و نيت خود ايمان بياورم. مگر نه اين است که مؤمن واقعي با خون وضو مي گيرد و به
نماز عشق مي ايستد. مگر نه اين است که ارزش هر انساني به عشق اوست.

آري! من رفتم تا با خون خود با خط انبياء و امامان و ولايت فقيه ميثاق ببندم.
مادر جان فرزند تو زنجيرهاي اسارت و بردگي و خود فروشي را پاره کرده و آزاد شده و
فقط مي خواهد براي خدا کار کند، اسير شکم و دنيا و اين تجمل پرستي ها و آن افکار
هاي احمقانه نيست. او رفته و تمامي سنگرهاي ضد انساني و ضد ارزش را فتح کرده و سر
سپرده خدا و اسلام شده. آري! مادرجان فرزند تو اسير اسلام شده و به اطاعت و عبوديت
و اخلاص رسيده البته اگر خدا قبول کند.

قسمتي از وصيت نامه شهيد رضا نجف زاده

… در زمانيکه همه طاغوتيان و جباران که دستشان تا مرفق به خون مستضعفان
آلوده است و کمر به نابودي اسلام بسته اند و قصد نابودي انقلاب خونبار حسينيان را
در سر دارند من نيز به مسئوليت شرعيم وظيفه خود دانستم که در اين نبرد شرکت نمايم
که در اين راه پيروزي و شهادت هر دو رستگاري و شهادت است و شکر خداي را که به من سعادت
جنگيدن در راهش را عطا فرمود. برادران و خواهران امروز روزيست که بر همه شما حجت
تمام شده و هيچ عذري نداريد اگر کوتاهي کنيد به روسياهي ابدي گرفتار خواهيد شد اين
زندگي زود گذر دنيا ارزشي ندارد که به واسطه آن زندگي ابدي آخرت را خراب کنيد من
مي روم ولي به شما برادران و خواهران و پدران و مادران عموماً تأکيد مي کنم اگر مي
خواهيد رستگار باشيد بر شما باد به ولايت فقيه متعهد به ولايت فقيه باشيد و بدانيد
خط ولايت فقيه در اين زمان همان خط علي (ع) در عيد غدير خم مي باشد و خط هاي ديگر
همان خط هاي انحرافي آن زمان است.

یاران امامان 2

سید محمد جواد مُهری

زُرارَةِ بنِ اَعیَن

امامان ما یارانی مخلص و با وفا داشتند که با سختی ها و دشواری های دوران بنی
امیّه و بنی عبّاس، همواره دست به گریبان بودند و در سخت ترین شرایط، با پیشوایان
و رهبران خویش (ائمه علیهم السلام) در تماس بوده و هر فرصتی را غنیمت شمرده از
مقام معظم آنان، کسب فیض می کردند. و بوسیله همین اصحاب با وفا و دانش پژوه، قطره
ای از دریای بیکران علوم آل محمَّد (ص) نسل به نسل منتقل شد و به ما رسید.

این حاملان علم با تحمّل کردن شرایط ناگوار زندگی در آن دوره های پر از فتنه و
آشوب و ستم، جان و مال و خاندان و دارائی خویش را در این راه مقدّس گذاشته و به حق
از اسلام عزیز پاسداری کردند.

اکنون ما بر آن شدیم که یادی هر چند کوتاه از این صاحبان علم وفضیلت در مجلّه
نموده و خلاصه ای از زندگی سراسر افتخار آنان درج نمائیم. باشد که امّت اسلام با
چهره های بسیار محبوب و در عین حال مظلومی که مفاخر بزرگ مکتب تشیّع به شمار می
آیند تا اندازه ای آشنا شوند. لازم به تذک است که در این بررسی کوتاه، بدون اینکه
برتری های علمی یا تسلسل تاریخی را منظور داشته باشیم، هر باریکی از این پاسداران
بزرگ اسلام را اختیار نموده و به امّت پاسدار اسلام معرّفی می نمائیم.

«خداوند زرارة بن اعین را بیامرزد. اگر زراره نبود، احادیث پدرم از بین می
رفت.»[1] 

«هیچ کس یاد ما را زنده نداشته و احادیث پدرم را احیا نکرده است مگر زراره و
ابوبصیر مرادی و محمد بن مسلم و برید بن معاویه و اگر اینان نبودند، کسی نمی
توانست استنباط کند. اینها نگهداران دین و امینان پدرم بر حلال خدا و حرامش می
باشند ..»[2]

این دو سخن گهر بار از پیشوای مکتب تشیع، حضرت امام جعفر صادق صلوات الله علیه
می باشد که درباره «زرارة بن اعین» و دیگر یارانش فرموده است

زراره در روایتهای ما و درسخنان علمای ما بقدری با عظمت و بزرگی یاد شده است
که از راستگو بودن و مورد اعتماد ائمه بودن و توثیق فراتر رفته است، این بزرگمرد
از یاران نزدیک و شاگردان متعهد و مخلص امام باقر و امام صادق علیهما السلام بوده
و از مکتب اهل بیت بیشترین بهره را در فقه آل محمد و اخلاق و رفتار و فضیلت فرا
گرفته و تا آنجا پیش رفته که علمای رجال او را از اصحاب اجماع می شمارند، به این
معنی که پیشوایان مذهب، اجماع دارند بر اینکه آنچه از زراره رسیده است، محکوم به
صحّت می باشد و همه بر فقیه بودن بلکه فقیه تر بودن وی از دیگر اصحاب، گواهی می
دهند.

زراره چهره ای روشن و تابناک در جهان علم و فضیلت می باشد که همواره نام
مبارکش بر زبان فقها و محدَّثین جاری است و هیچ یک از علمای گذشته و معاصر، در
بارة او کوچکترین خدشه ای نمی کنند و او را به عنوان راستگوترین و امین ترین شخصی
که سخنان و احادیث اهل بیت را به ما رسانده است می شناسند. او زبان گویای امامان
ما است که امام صادق(ع) درباره اش می فرماید: اگر او نبود، احادیث پدرم از بين مي
رفت. و در روايت ديگري آنقدر اظهار علاقه و محبت به او و سه نفر از ديگر ياران با
وفاي خويش مي نمايد که نمي توان بالاتر از اين فضيلتي براي کسي از اصحاب ذکر کرد.
حضرت مي فرمايد:

«اربعة احب الناس اليّ احياءً و امواتاً: بريد العجلي و زرارة بن اعين و محمّد
بن مسلم و الاحول، احب الناس اليّ احياءً و امواتاً».[3]

چهار نفر محبوب ترين مردم نزد من هستند از حاضران و پيشينيان: بريد عجلي،
زرارة بن اعين، محمدبن مسلم و احول (ابو جعفر مؤمن الطاق) اين چهار نفر از همه
مردم چه زندگان و چه در گذشتگان محبوب ترند.

ملاحظه مي کنيد که حضرت دو بار تکرار مي کنند که اينان محبوب ترين چهره ها نزد
من هستند. و کسي را که امام صادق (ع) به عنوان محبوب ترين شخص معرفي مي کند، معلوم
است که در چه مقام والائي از علم و عمل مي باشد. بنابراين ما هرچه درباره او
بنويسيم و علما هرچه از او به عظمت و جلال ياد کنند، گوياي آن شخصيّت فوق العاده و
استثنايي او نمي تواند باشد.

زراره کيست؟

«اَعْيَن» پدر زراره رومي است و برده يکي از خاندان «شيبان» بوده است که در
اثر فراگيري قرآن، آن مرد شيباني او را آزاد کرده و از او خواست که در نسب به خودش
ملحق شود ولي «اعين» نپذيرفت. پدر اعين، شخصي به نام «سلنْسن» مي باشد که از
راهبان بنام روم به حساب مي آمده. و چقدر جالب است که نوه يک راهب رومي که تمام
عمرش را صرف در کليسا نموده، به صورت يک مجتهد طراز اول درآيد که قدما و متأخرين
او را به عنوان يکي از والاترين فقهاي شيعي و مخلص ترين ياران امامان بشناسند و
پيشواي مکتب، درباره اش بفرمايد: اگر زراره نبود، احاديث پدرم نابود مي شد. يعني
او حافظ و نگهبان احاديث امام باقر عليه السلام مي باشد.

از زاد روز و زادگاه زراره اطلاع چنداني در دست نيست ولي از اينکه شيخ در رجال
خود او را «کوفي» مي نامد، ممکن است، در آنجا متولد شده باشد. و چون وفات او در
سال 150 هجري قمري بوده و نوشته اند نزديک به 70 سال عمر کرده مي توان سال تقريبي
ولادتش را (سال 80 هـ ق) تخمين زد. او امام باقر (ع) را دريافته و تا دو ماه پس از
رحلت امام صادق (ع) نيز زنده بوده است.

زراره را «شيباني» نيز لقب داده اند، و اين لقب بمناسبت بردگي پدرش در خاندان
بني شيبان بوده، همانگونه که گذشت. برخي از علماي رجال گفته اند: نام او «عبدربه»
است و زراره لقبش مي باشد. و کنيه اش ابوالحسن و برخي ابو علي ذکر کرده اند.

نجاشي (ره) درباره اش مي گويد:

زراره بن اعين بن سلنسن، شيخ اصحاب مادر زمان خود مي باشد. او قاري قرآن،
فقيه، متکلم، شاعر و اديبي بود که تمام خصائص دين و مزاياي فضيلت در او جمع شده
بود و در هرچه روايت کند، راستگو و صادق است.

در رساله ابو غالب زراري آمده است: کنيه زراره ابوعلي است. وي در گفتگو و
احتجاج نظيري نداشت و هيچ کس نمي توانست در برابر استدلال هاي قاطعش، سخني بگويد
ولي عبادت او را از گفتگوي زياد باز مي داشت گرچه متکلمان شيعه، شاگردان اويند.

ابن النديم در فهرست گويد: زراره بزرگترين عالم شيعه است چه از نظر فقهي و چه
از نظر حديث و آشنايي با علم کلام و شناخت مذهب تشيّع.

زراره داراي سيمايي جذّاب و با وقار و در پيشانيش آثار سجده هويدا بود. هنگامي
که قبر گروهي از مردم مي گذشت، سيماي جذّاب و پرهيبتش، آنان را به احترام و تعظيم
وي وا مي داشت.

زراره و حاکمان ستمگر

حکومت هاي ستمگر وقت (خلفاي عباسي) که پيوسته اصحاب و ياران نزديک امامان را
به بهانه هايي واهي، دستگير و گاهي به شهادت مي رساندند، در صدد اين بودند که
اصحاب با وفاي امام صادق (ع) را شناسايي و رفته رفته از آن حضرت جدا سازند. لذا در
پي اين کار پليد، به نام زراره بن اعين برخورد کردند. براي اينکه مطمئن شوند که او
از اصحاب امام صادق (ع) است چندين بار افرادي ناشناس را به خدمت حضرت فرستادند و
از حال زراره جويا شدند که حضرت براي نگهداري جان اين مرد با وفا، در پاسخ آنان به
تقيّه، از زراره بدگويي و گاهي اعلام دوري از وي مي کردند و همين امر باعث شد که
آنها نسبت به زراره بد گمان نشوند و در نتيجه، احاديث امامان تا اندازه اي باقي
بماند و بوسيله زراره به ديگران برسد.

در اين باره روايت بسيار جالب و شيريني از امام صادق (ع) نقل شده است که آن را
به نقل از وسائل الشيعه ج20، ص 196 ذکر مي کنيم:

عبدالله فرزند زراره گويد: امام صادق (ع) به من فرمود: سلام مرا به پدرت برسان
و به او بگو: من اگر از تو بد گويي مي کنم، تنها براي دفاع از تو مي باشد. چرا که
مخالفان و دشمنان در کمين اندکه هرکس را ما به خود نزديک دانستيم و از او به خوبي
ياد کرديم، به او دست يابند و آنان را که مورد محبت و قرب ما هستند، به خاطر محبت
و دوستي و قرب به ما، اذيت و آزار نمايند و به قتل برسانند و هرکه را ما از خود
برانيم و بد معرفي کنيم، ستايش کنند و وضع زندگيش خوب شود. و به همين جهت تو در
نظر آن ها مذموم و مورد نکوهش قرار گرفته اي چرا که دوستدار مايي و قلبت سوي ما
است. و از اين روي خواستم از تو عيب جويي کنم و بد گويي نمايم تا اينکه از راه
جلوه دادن نقص هايي در تو، تو را ستايش و وصف کنند و از اين راه بوسيله ما، بلا و
شر آن ها از تو دفع شود. خداوند مي فرمايد: و اما السفينة فکانت لمساکين يعملون في
البحر فأردت أن اعيبها و کان وراءهم ملک يأخذ کلّ سفينة غصباً»[4]  و اما کشتي، از آنِ بيچارگاني بود که روي دريا
کار مي کردند و خواستم او را ناقص کنم چرا که پشت سر آن ها پادشاه ستمگري بود که
به زور کشتي ها را از صاحبانش مي گرفت. اين قرآن از سوي خدا است (که چنين مي
فرمايد). به خدا قسم! او کشتي را ناقص نکرد مگر اينکه مي خواست از دست آن پادشاه
در امان بماند و بوسيله او از بين نرود و گرنه کشتي سالم و درستي بود و هيچ جاي
نقصي در آن وجود نداشت. پس تو اين مثل را درک کن و بدان خوب توجه نما، خدايت رحمت
کند چرا که به خدا سوگند تو محبوب ترين مردم نزد من هستي، محبوب ترين اصحاب و
ياران پدرم نزد من از حاضران و پيشينيان هستي.

آري! تو با فضيلت ترين کشتي اين درياي شگرف بي کران هستي، و از پس تو پادشاهي
ستمگر و غاصب وجود دارد که منتظر است هر کشتي خوب و صالحي را که از درياي هدايت مي
رسد، دريابد و غاصبانه بربايد، و نه تنها آن را که همه ساکنانش را از بين ببرد. پس
رحمت خدا بر تو در زندگيت و آمرزش و رضوان خدا بر تو پس از مرگت».

اگر به دقت حالات شيعيان و پيروان مخلص امامانمان را در طول تاريخ مصيبت ها و
محنت ها بررسي کنيم، در مي يابيم که چرا امامانمان گاهي ناچار مي شدند براي حفظ
جان ياران عزيز و بسيار محبوبشان، از آنها عيب جويي کنند و در برابر دشمن بد گويي
نمايند. و اين شايد يکي از دردناک ترين ظلم ها و ستم هاي تاريخ در حق ائمه مظلوم
ما بوده است. و در حالي که بني اميه و بني عباس بدترين و نارواترين جنايت ها و
شکنجه هاي تاريخ را در حق بزرگان اين مکتب روا داشتند، و اشخاصي مانند حجربن عدي
ها ميثم تمار ها و عبدالله بن حسن ها به دست معاويه ها و حجّاج ها و منصور عباسي
ها تنها به خاطر ولايت و مودت نسبت به اهل بيت پيامبر اکرم (ص) به شهادت رسيدند و
آن دژخيمان سفاک کاخ هاي خود را بر بدن هاي پاک آنان بنا نهادند، با اينکه آيه ها
و روايت ها در پيروي و طرفداري از اين خاندان پاک، به حدّ تواتر رسيده بود «قل لا
اسئلکم عليه اجراً الا المودة في القربي»[5] و
هزاران روايت از جدّ بزرگوارشان، صاحب رسالت صلي الله عليه و آله؛ پس جا دارد ائمه
عليهم السلام براي حفظ جان اين بي گناهان و براي رساندن رسالت به نسل هاي پس از
خويش، گاهي تکذيب يا تکفير يا بدگويي از بهترين و ارزنده تري و عزيزترين يارانشان
بکنند، همانگونه که در روايت عبدالله بن زراره از امام صادق (ع) دريافتيم.

و در روايت ديگري حسين بن زراره نقل مي کند که به حضرت عرض کرد: اي اباعبدالله
(ع)! پدرم بر شما درود مي فرستد و عرض مي کند: قربانت گردم! پيوسته يک نفر يا دو
نفر مي آيند و مي گويند: شما درباره من چنين و چنان فرموديد.حضرت فرمود: پدرت را
سلام برسان و بگو: به خدا قسم من خير دنيا و آخرت را براي تو مي خواهم و من به خدا
قسم از تو راضي هستم. پس ديگر تو را چه باک از سخنان مخالفان.[6]

سخن درباره عظمت و بزرگي زراره رضوان الله عليه بسيار است. و اين مقاله مختصر
را گنجايش ذکر آن ها نيست. به سخني ديگر از امامي ديگر بسنده مي کنيم:

يحيي بن حبيب مسئله اي از امام رضا عليه السلام مي پرسد و پس از پاسخ امام،
عرض مي کند: اين روايت زراره است. حضرت مي فرمايد: «اتري احداً کان اصدع بحقّ من
زراره»- آيا کسي را سراغ داري که از او بهتر و بيشتر حق را آشکار کند؟[7]

درود خدا بر زراره و ديگر ياران مخلص و با وفا و مظلوم امامان و پيشوايان بزرگ
مکتب تشيع و درود بر تمام رهروان صديق راه آنان.

مراجع: رجال کشّي- وسائل الشيعه- اعيان الشيعه- معجم رجال الحديث- فهرست ابن
النديم- بحار الانوار- اختصاص- کمال الدين- رجال نجاشي.

گوشه ای از زندگانی حضرت زهرا (ع)

چهارم بهمن امسال مصادف است با سیزدهم جمادی الاول، سالروز وفات صدیقه کبری
فاطمه زهرا سلام الله علیها، خواستیم به این مناسبت یادی از سرور زنان جهان، بانوی
بزرگ اسلام، تنها کفو علی علیه السلام و این انسان کامل بنمائیم ولی چه می توان
درباره شخصیتی گفت که پیامبر اکرم (ص) درباره اش فرمود: «فداها اَبُواها» ـ پدرش
فدایش گردد.

از این روی، چاره ای جز این نداریم که بخشی از سخنان خاندان بزرگ عصمت و طهارت
را دربارة حضرت زهرا، فهرست وار نقل کنیم. زیرا غیر از این خانواده هیچ کس نمی
تواند، شناختی از این بندة شایستة خدا داشته باشد.

1- حضرت زهرا در عبادت و پرستش خدا، نمونه است:

پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله به حضرت سلمان فرمود: ای سلمان! خداوند قلب
دخترم فاطمه و اعضای بدنش را مملو از ایمان قرار داده و آنچنان ایمان در دلش نفوذ
کرده که برای عبادت خدا خود را از همه چیز فارغ ساخته است.[1]

و در جائی دیگر پارة تنش را چنین معرفی می فرماید: «… مَتی قامَت فی
مِحرابِها بَینَ یَدَی رَبّها جَلَّ جَلالُهُ زَهَرَ نُورُها لِمَلائِکَةِ
السَّماءِ کَما یَزهَرُ نُورُ الکَواکِب لِأهلِ الاَرضِ، و یقول الله عزوجل
لملائکته: یا ملائکتی انظروا الی امتی فاطمه، سیدة امائی، قائمة بین یدی، ترتعد
فرائصها من خیفتی و قد اقبلت بقلبها علی عبادتی، اشهدکم انی قد أمنت شیعتها مِنَ
النار»[2] ـ
هرگاه که دخترم فاطمه در محراب عبادت در برابر خدای متعال می ایستد، نورش برای
فرشتگان آسمان می درخشد همچنان که ستارگان برای اهل زمین درخشندگی می کنند، و خدای
متعال به فرشتگانش خطاب می کند: ای ملائکه من: به بنده ام و سرور بندگانم فاطمه
نگاه کنید چگونه در برابر من ایستاده است و از خوف من بدنش می لرزد و با تمام
وجودش به پرستش من ایستاده است، شما را گواه می گیرم که شیعیان و پیروانش را از
آتش جهنم در امان قرار دادم.

امام مجتبی علیه السلام می فرماید: شب جمعه ای مادرم زهرا را دیدم که تا
صبحگاهان به عبادت و نیایش خداوند مشغول بود. او همواره در حال رکوع و سجود بود تا
سپیده صبح پدیدار شد. او را ديدم که در نمازش برای مؤمنین دعا می کند و یک یک نام
می برد و برای خودش دعا نمی کند، عرض کردم: مادر! چرا برای خودت دعا نمی کنی؟
فرمود: «الجارئم الدار»[3] نخست
همسایه بعد خویشتن.

2- همسر داری فاطمه:

با اینکه فاطمه دختر پیامبر و پاره تن و نور چشم و میوه دل و روح و روان او
است، ولی در خانه مانند دیگر همسران با وفا به شوهرش خدمت می کند و تمام کارهای
منزل را به عهده می گیرد، بلکه در این مورد نیز، مانندی ندارد. از امام صادق علیه
السلام نقل شده است که فرمود: پیامبر(ص) کارهای خانه را به فاطمه سپرد و کارهای
بیرون خانه را به علی(ع) واگذار کرد.[4] فاطمه
هم در تمام شرایط زندگی، با همه سختی ها، ناملایمات، خوشی ها، شادیها و خلاصه در
سرّاء و ضرّاء با علی (ع) همگان و همنوا بود. فاطمه به تنگدستی تن در داد و در
ناملایمات زندگی تحمل و بردباری را برای خویشتن پذیرا شد. او تنها کفو علی بود و
در همسر داری همتائی نداشت. علی علیه السلام می فرماید: هرگز کاری نکردم که فاطمه
خشمناک شود و فاطمه هم هرگز مرا به خشم و غضب وانداشت.[5] و در
روایتی دیگر می فرماید: وقتی به خانه باز می گشتم، و به زهرا می نگریستم تمام غم
ها و ناراحتی هایم زدوده می شد.[6] و اینچنین
باید باشد زن مسلمان که با مهربانی ها و خوش رفتاری ها و اخلاق خوب، روح خسته
شوهرش را پس از کاری طاقت فرسا در روز، آرامش و توان بخشد. و از آن سوی، مرد نیز
نباید زن را مانند برده حساب کند که هم کارهای دشوار خانه داری را به دوش او
بگذارد و هم در برابر کوچکترین چیزی، انتقاد و اعتراض و بدرفتاری کند.

فاطمه (ع) از پدرش رسول اکرم (ص) نقل می کند که فرمود: «بهترین مردان شما
اشخاصی هستند که بیشترین مهربانی و نیکی را نسبت به همسرانشان دارند، و لذ اعلی
(ع) نه تنها با فاطمه خوشرفتاری می کرد و هیچگاه او را به غضب نمی آورد بلکه در
کارهای منزل به او کمک می کرد و پیوسته او را یاری می داد، امام صادق (ع) در روایتی
می فرماید: «امیرالمؤمین(ع) تأمین سوخت منزل و تهیه آب و نظافت خانه را به عهده
داشت. و فاطمه (ع) آسیا می کرد، خمیر آماده می نمود و نان می پخت.[7]»

3- فاطمه و تربیت فرزندان:

در ذخائر العقبی آمده است: روزی بلال دیرتر از همیشه برای اذان به مسجد آمد.
پیامبر(ص) از او پرسید: چرا امروز دیر کردي؟ عرض کرد: از خانه فاطمه (ع) می گذشتم
و او در حالی که مشغول آسیا کردن بود، نالة بچه اش نیز به گوش می رسید: از او
خواستم یکی از کارها را به من بسپارد فرمود: اگر می خواهی به من کمک کنی، آسیا را
بگردان زیرا من بهتر می توانم بچه داری کنم، و از این روی امروز دیرتر به مسجد
رسیدم. حضرت فرمود: به فاطمه ترحم کردی خدا به تو ترحّم نماید.

از این حدیث معلوم می شود تربیت فرزندان کار ساده ای نیست و دیگر اینکه این
کار مهم، اختصاص به زن دارد. تربیت بچّه در رسیدگی به غذا و پوشاک و نیازهای مادّی
او خلاصه نمی شود بلکه بالاتر از اینها مسئله تربیت و پرورش صحیح او است.

در تربیت بچه مسائل زیادی را باید ملاحظه کرد: برخورد زن و شوهر در منزل بگونه
اي باشد که در او تأثیر بد نگذارد. در وقت محبت باید او را نوازش داد و در وقت
سرزنش، سرزنش نمود، شخصیّت و بزرگی را به او تلقین کرد و در برابر دیگران او را
احترام نمود تا شخصیتش لکه دار نشود. به او هیچگاه وعدة دروغین نباید داد. وقتی را
برای بازی و تفریح بچّه باید اختصاص داد. و از همه مهمتر باید از کودکی با اصول و
مسائل دین آشنایش ساخت. و این مسائل در خانة زهرا(ع) به خوبی اجرا می شد.

در روایتی آمده است هنگامی که امام حسن (ع) کودکی خردسال بود، فاطمه (ع) با او
بازی می کرد و در موقع بازی او را بالا وپائین می انداخت و در آن حال نیز درس
شجاعت و شهامت به او می داد. می فرمود:

اشبه اباک یا حسن               و اخلع
عن الحق الرّسن

و اعبدالها ذامنن                   و
لا توال ذا الا حن

ای حسن جان! مانند پدرت باش بند اسارت را از گردن حق بگشای و خدای احسان کننده
را عبادت و پرستش نما و هرگز با کینه توزان دوستی مکن.[8]

***

در هر صورت، فاطمه (ع) در تمام مراحل زندگی، برای زنان و مردان جامعة اسلامی
الگو و نمونه است. او به مردان درس تقوا و ایمان می دهد، و به زنان درس خوب
همسرداری و تربیت صحیح فرزندان و حجاب اسلامی را نگهداشتن.

در هر صورت، زهرا با ان همه عظمت و بزرگواری و آن همه سفارشهائی که پیامبر
اکرم(ص) درباره اش فرمود، از آن جمله «فاطمة بعضة منّی، من آذاها فقد آذانی و من
آذانی فقد آذی الله»[9] ـ فاطمة
پارة تن من است، هرکه او را اذیت کند، مرا اذیت کرده و هرکه مرا اذیت کند، خدا را
اذیّت کرده است، با این حال، سفارشها و توصیه های پیامبر بزرگ اسلام (ص) را نادیده
گرفتند و تنها یادگار پیامبر را ـ وحشیانه ـ به شهادت رساندند. فاطمه با قلبی
آکنده از غم و اندوه و بدنی مجروح، به دیدار پدر شتافت تا شکایت زمانه را به او برساند
و پس از این، با آرامش در جوار پدر بزرگوارش زندگی جاودانه را در بهشت برین ادامه
دهد.

در گوشه و کنار جهان

·       
جاسوسی اسرائیل در آمریکا

روزنامه واشنگتن پست در مقاله ای، مسئلة محاکمة یکی از اسرائیلی های متهم به
جاسوسی در آمریکا را مطرح کرده و برای دفاع از اسرائیل و مشروع جلوه دادن جاسوسی
می نویسد: «هدف از جاسوسی، پیشگیری امری ناگهانی بوده است زیرا ایالات متحده به
عنوان یک دوست، ممکن است دست به کارهائی غیر منتظره بزند که بیش از دشمنان، بر
اسرائیل ضرر وارد سازد!!»

و با این حال همین روزنامه در ضمن همین مقاله، معترضانه می پرسد: «چگونه ممکن
است اسرائیلی ها دست به جاسوسی در کشوری بزنند که تنها پشتوانة مالی و تسلیحاتی
اسرائیل به شمار می آید؟!» و در خاتمه به ایالات متحده هشدار داده است که پیشرفت
جاسوسی اسرائیل در آمریکا، می تواند لطمه هائی جبران ناپذیر به روابط صمیمانه دو
کشور بزند».

لازم به یادآوری است که اخیراً مجلس سنای آمریکا موافقت کرده است وامی به مبلغ
450 میلیون دلار برای ساختن هواپیمای جنگی جدید اسرائیل به نام «لافی»، به این
کشور بپردازد.

موفقیت مسلمانان در انتخابات دانشگاهی

در ماه گذشته، انتخابات دانشجوئی در سراسر دانشگاه های مصر و سودان برگزار شد.
و برای نخستین بار در تاریخ انتخابات دانشگاه های این دو کشور، گروه های اسلامی در
تمام دانشگاه ها به موفقیّت چشمگیری دست یافتند و بیشترین مراکز را ـ به صورت
قانونی ـ در دست گرفتند. و این در صورتی است که دولت مصر برای جلوگیری از پیشرفت
گروه های مسلمان، به تبلیغات وسیعی علیه آنان در سطح دانشگاه ها، دامن زده است.
این گزارش حاکی است، نه تنها دانشگاه ها که دبیرستانها (ثانویّه ها) نیز نتیجه
مشابهی از نظر موفقیّت گروه های اسلامی در انتخابات داشته است.

·       
عقیم نمودن مسلمانان در کشمیر

دولت هند حملة گسترده ای را زیر نظر وزارت بهداری این کشور، به هدف پائین
آوردن نسبت مسلمانان در کشمیر آغاز نموده است. نخستین بازدهی این حمله خلاصه می
شود در عقیم نمودن اجباری بیش از 8000 زن و مرد مسلمان بوسیله عمل جرّاحی و هم
اکنون بیش از 5000 مسلمان دیگر، در انتظار آن جنایت هستند.

·       
وحدت در برابر مخالفان سیّارة زمین!!

روزنامه آمریکائی هرالد تریبیون، اظهار نظر خنده آورو شگفت انگیزی را در باره
دیدار ریگان با گربا چف منتشر کرده است، این روزنامه می نویسد: «در صورتی که کره
زمین از سوی برخی بیگانگان! مورد هجوم قرار بگیرد، ما توقع داریم هر دو ابر قدرت،
اختلافهای فیمابین را از یاد ببرند و نیروهای خود را برای مقابله با این خطر جدّی
بسیج کنند!! زیرا ریگان در دیدار خود با گرباچف، به او گفت: ما باید تمام اختلافات
محلّی! خود را از یاد ببریم و بدانیم که ما جزء انسانهای این خاک (زمین) می باشیم
و می بایست از سیّارة زمین! دفاع کنیم!!» این روزنامه می افزاید: «گویا رئیس جمهور
در یکی از خوابهای مربوط به جنگ ستارگان فرو رفته بود که چنین سخن مضحکی را بر
دهان راند!»

·       
ترکیه به جای یونان

به نوشته مجلة «العالم»، یکی از مسئولین وزارت نفت ترکیه اعلام داشته است که
کشورش در آینده ای نزدیک، تمام نیازهای نفتی ناوگان ششم آمریکا را برآورده می
سازد. وی همچنین تاکید کرد: بنگاه های نفتی ترکیه که مشرف بر دریای سفید می باشد،
از سوی پیمان «ناتو» مورد استفاده قرار می گیرد. لازم به تذکر است که این بنگاه ها
در سال 1975 برای اهداف نظامی در ساحل دریای سفید ساخته شد.

در هر صورت، شرکت نفت ترکیه در سال جاری قرار دادی را با آمریکا به امضا
رسانیده است که بموجب آن، پایگاه دریائی آن کشور ـ که در قسمت جنوب غربی شهر
«ادرنا»ی ترکیه قرار دارد ـ تمام نیازهای نفتی خود را از ترکیه دریافت خواهد داشت،
در حالی که پیش از این، در طول مدت 25 سال، از کشور یونان، نفت دریافت می کرده
است.

استاد فخر الدین حجازی

اسلام در تایلند 2

در قسمت اول این مقاله که در شماره گذشته به چاپ رسید با مطالبی درباره موقعیت
جغرافیائی و سیاسی و اجتماعی تایلند و کیفیّت آشنایی مردم این کشور با اسلام و
وضعیت مسلمین آنجا آشنا شدیم و اینک در این شماره که دومین و آخرین قسمت این مقاله
است در مورد نظام آموزشی و مراکز علمی مسلمین و شور و علاقة وصف ناپذیر آنان نسبت
به انقلاب اسلامی ایران، اطلاعاتی جالب از نظر شما خواننده محترم خواهد گذشت.

چریکهای جنوب

حدود بیست سال است که مبارزین مسلّح جنوب علیه دولت تایلند بمبارزه برخاسته
اند و بطور مخفی در شهرها، دهات و جنگلها فعالیت دارند، بعضی از این گروه ها
کمونیستند که بتدریج دست از مبارزه برداشته و تسلیم شده اند ولی مبارزین مسلمان
بجهاد خود ادامه می دهند ولی توسعة شبکات امنیّتی دولتی، تلاشهای آنان را محدود می
سازد، آنها بعضی کمکهای نظامی و مالی، را از دولت لیبی دریافت می کنند و دچار فقر
شدید و فشارهای سیاسی هستند.

گروه سازمان آزادیبخش فتانی که در تهران هم دفتر مخصوصی دارند از مبارزین
مسلمان جنوب تایلند، هستند، که سازمان امنیّت تایلند با ایجاد وحشت و رعب، تماس
مردم را با آنها بشدت محدود ساخته است، مسلمانان جنوب طرفدار جدّی این گروه هستند
این جبهه که بنام «سازمان پولو» نامیده می شود، بیشتر در ایالات مجاور مالزی
فعالیت دارد و دفتر مرکزی آن در مالزی است و دفاتری نیز در لیبی و ایران دارد.

سازمان پولو در سال 1968 تشکیل شده و فقط بخاطر اسلام با دولت تایلند می جنگد
و مبارزاتش جنبة ناسیونالیستی ندارد.

آنها انقلاب اسلامی ایران را انقلابی اصیل می دانند و امام خمینی را یک شخصیت
بزرگ و مؤثر در جهان اسلام می شمارند و بزبان محلّی ایشان را (بابا امام) می
نامند، مرامنامة آنها تشکیل حکومت اسلامی بر اساس قرآن است آنها با شرق و غرب
مخالفتی شدید دارند ولی کمکهای کشورهای اسلامی را می پذیرند و به آرمان مردم
فلسطین وفا دارند، اعضاء سازمان را افراد دانشجو، کارگر، کشاورز، معلم و دانش آموز
تشکیل می دهد آنها رفت و آمدهائی مخفیانه بمالزی دارند و اردوگاههای آموزشی نظامی
تشکیل داده اند و چند تن از رهبران آنها به ایران مسافرت کرده اند، نشریه ای مخفی
نیز از طرف آنها منتشر می گردد.

مدارس و مراکز اسلامی

در جنوب مراکز و مدارسی اسلامی وجود دارد که بهمّت مسلمین ایجاد شده است، دولت
تایلند هم کمکهای مختصری به مدارس می کند ولی در مقابل، معلّمین بودائی را هم برای
تدریس زبان و علوم تجربی به این مدارس می فرستد، از جمله زنهای معلّمی هستند که با
قیافه ها و لباسهای زننده در کلاس درس حضور بهم می رسانند و سعی در تضعیف روحیه
اسلامی محصّلان دارند. اخیراً از طرف دولت دستور داده شده است تا مجّسمه بودا را
هم در مدارس اسلامی نصب کنند که این امر با مخالفت شدید مسلمین مواجه گردیده و شیخ
الاسلام هم با این کار مخالفت کرده است.

معهد النَّهضة العربیّه

این مرکز یکی از مدارس شبانه روزی پسرانه و دخترانه است که مستقل از دولت است
و در آنجا زبان عربی و علوم اسلامی تدریس می شود و در محوطه ای وسیع و جنگلی بنای
آن ایجاد شده و خانه های چوبی در اطراف آن شکل یافته که طلاّب علوم دینی در آن
زندگی می کنند. اساتید این مدرسه غالباً فارغ التحصیل مدارس سعودی هستند و بزبان
عربی سخن می گویند، دخترها دارای حجاب اسلامی هستند و پس از درس بخانه هاشان باز
می گردند.

آنها اخیراً با انقلاب اسلامی ایران آشنا شده اند و استادان مدرسه از جمهوری
اسلامی ایران تقاضای کمکهای مالی وفرهنگی دارند.

مدرسة المحمّدیة الدینیّه

این مدرسه پانزده سال پیش تشکیل شده و سیصد محصل دارد که از محصّلین، شهریه
دریافت می کند. مدیر مدرسه آقای عبدالله حسین، تحصیل کردة دانشگاه مالزی است و
عربی حرف می زند. این مدرسه چون در محلّی که مجاور مالزی است قرار دارد. دانش
آموزانش تحت تأثیر فرهنگ و لباس مالزی هستند و با انقلاب اسلامی ایران آشنائی و به
آن علاقه ای وافر دارند.

مؤسسة الثقافة الاسلامیه

این مؤسسه در سال 1951 توسط شخصی بنام حاج هارون بن محمّد طاهر تأسیس شده و
برنامة آن تدریس علوم اسلامی است. این مؤسسه اکنون سه مدرسه بزرگ دخترانه و پسرانه
را اداره می کند و بعلاوة علوم اسلامی، طبیعی و ریاضی را نیز به محصّلان می آموزد،
دخترها دارای حجاب اسلامی هستند و اساتید و محصّلین دربارة انقلاب اسلامی ایران
آگاهی دارند، اهداف این مؤسسه نشر فرهنگ و علوم اسلامی، تعلیم و تربیت ایتام،
توسعة حرفه و فن و دادن بورس تحصیلی بدانش آموزان ممتاز است.

معهد العلوم الشریفة الدلاویّه

این مؤسسه بزرگ اسلامی یکی از قدیمی ترین حوزه های علمیه است که در روستائی
بنام «دالا» در 20 کیلومتری فتانی قرار دارد. استاد و مدیر فعلی این مؤسسه آقای
حاج محمد حبیب ارشدی است که 9 سال در عربستان درس خوانده و هفت سال است که به
تایلند بازگشته است، قبل از او پدرش و جدّش که بنیانگزار این مؤسسه بوده سرپرستی
آن را بعهده داشته اند.

از این مدرسه تاکنون دو هزار طلبه فارغ التحصیل شده اند که 140 نفر اکنون در
مدارس دینی مشغول تدریسند. این مدرسه از قدیم مرکزّیت داشته و از کشورهای مجاور
مثل سنگاپور، مالزی و اندونزی، طلابی برای تحصیل به آنجا می رفته اند ولی اکنون
دولت تایلند اجازة اقامت به خارجی ها نمی دهد.

این مدرسه از نظر برنامة درسی، وضع زندگی طلاب و حجره ها شباهتی تمام به مدارس
حوزة علمیه قم دارد طلاب از نقاط مختلف می آیند و در حجره ها جا می گیرند و دروس
فقه، اصول، تفسیر، حدیث و ادبیات عرب را فرا می گیرند.

هزینة زندگی طلاب را پدرانشان می پردازند و استاد از طریق کشاورزی زندگی می
کند.

استادان و طلاب این مدرسه هم به انقلاب اسلامی ایران علاقه دارند و
کنفرانسهائی دربارة انقلاب از طرف مبلّغین اسلامي ایران برای آنها داده شده است.

انجمن اسلامی دانشجویان تایلند

این انجمن که در سال 1968 تشکیل شده در حدود ده هزار عضو رسمی و پانصد عضو
فعّال دارد، هیئت رئیسه آن بمدّت یکسال از طرف اعضاء انتخاب می شوند و مدیر فعلی
آنها آقای فیصل بن عبدالله مناف است که بزبان انگلیسی تسلّط دارد، اعضای این انجمن
در اردوگاههای آموزشی که در مالزی مستقر است آموزش می بینند بعضی از این اردوگاهها
بهزینة عربستان سعودی اداره می شود و برخی مستقل است، شاخه ای از سازمان فدراسیون
بین المللی دانشجویان مسلمان با جنبش اسلامی مالزی نیز همکاری دارد.

مرکز فدراسیون در کویت است و مسئول آن آقای مصطفی طحّان می باشد! این سازمان
در مالزی نیز شعبه دارد که مدیر آن کمال الدین محمد نور است.

شاخة مزبور نشریات و کتابهائی دارد که نیازمند به بودجة کافی می باشد، اعضای
سازمان در رابطه با رویدادهای جهان اسلام آگاهی کامل دارند و انقلاب اسلامی ایران
را با نهایت خلوص حمایت می کنند.

جمعیّت الاسلام

این جمعیت، هفتاد سال پیش تشکیل شده و مسئول آن شخصی بنام ابراهیم قرشی است که
با انقلاب اسلامی ایران موافق نیست، این جمعیت بیش از دو هزار عضو دارد و با کمک
مردم اداره می شود امّا جوانان مسلمانی که زیر پوشش این جمعیّت قرا دارند، انقلاب
اسلامی ایران را حمایت می کنند و به مسائل اسلامی آگاهند ماهنامه ای هم که از طرف
این جمعیت منتشر می شود حامی انقلاب ماست.

مجلة الجهاد

انتشار این مجله نوزده سال سابقه دارد، آقای عابدین خالد سردبیر مجله در سال
1983 در گذشته و اکنون آقای عبدالله لائون این سمت را بعهده گرفته است. وی در جشن
سالگرد انقلاب اسلامی ایران شرکت کرده و بمسائل انقلاب آگاه است. مجله الجهاد از
انقلاب اسلامی ایران پشتیبانی می کند و تاکنون مقالاتی متعدد در حمایت انقلاب بچاپ
رسانیده است ولی دولت تایلند مزاحمتهائی برای مدیر مجلة ایجاد می کند.

چاپ و ترجمة قرآن کریم

تا کنون ترجمه هائی از قرآن مجید بزبان تائی چاپ شده که برخی از آنها نایاب
است، از جمله قرآن ترجمه ابراهیم قریشی است که در سال 1969 چاپ شده و قرآنهای ترجمه
تون سوانات که در سالهای 1968 و 1974 بچاپ رسیده و ترجمة مروان سماعون که در سال
1981 چاپ شده و نسخه های آن موجود است.

در دانشگاه بانکوک

در این دانشگاه بزرگ هزاران دانشجو موجی شدید پدید آورده اند و من کمتر
دانشگاهی به این جمعیت دیده ام طبق دعوت قبلی با هدایت جوانان مسلمان بتالارکنفرانس
دانشکده علوم سیاسی رفتم. چند تن از استادان دانشکده هم بودند که خضوع و محبّتی
خاص معمول داشتند، باز هم در کنار سن سخنرانی حجله و مجسّمه بودا بود، مجسّمه‌ای
که در همه خانه ها و اداره ها و مدرسه ها هست غیر از آن همه معبد و دم و دستگاه ها
و این چه اصراری است نمی دانم؟! ولی دانشجویان با اینکه بظاهر بودائی هستند به این
مسائل اعتنائی ندارند جمعیتی فراوان از دانشجویان مسلمان و غیر مسلمان حضور یافتند
و دخترهای مسلمان حجاب اسلامی داشتند و برنامه نشست یکساعت و نیم بود که تا چهار
ساعت و نیم ادامه یافت و باز هم بسیاری از پرسشها بی پاسخ ماند.

شگفتی این بود که دانشجویان تایلندی در آنسوی دنیا بحدی با انقلاب اسلامی
ایران آشنا بودند که اگر وجود مترجم نبود گمان می کردم در یکی از دانشگاههای کشور
خودمان هستم.

سئوالها بسیار عمیق و علمی بود آنها با تشنگی خاصی از وضع سیاسی، اقتصادی،
اجتماعی و آموزشی ایران سئوال می کردند مسئله رهبری و اختیارات و امتیازات رهبر و
ولایت فقیه برای آنها جالب بود و تلاش می کردند که هر چه بیشتر بفهمند، مسئلة جنگ
را مطرح می کردند و اختلاف با امریکا را، هنگامی که از جنایات امریکا برای آنها
سخن می گفتم چشمهاشان برق می زد گوئی عقده دردناک چندین ساله شان گشوده میشود و از
کمونیزم هم بیزار بودند و گویا پاسخ نیازهای خود را در اسلام می جستند داشتم کلافه
می شدم، از خودم بیش از هرکس و هر چیز بدم می آمد، من جهمنّی رفاه طلب که در زاویة
خانه ام غنوده ام و بچند گفتار تبلیغی دل خوش دارم که هم دنیا دارم و هم آخرت!!

آخر اینهمه میلیون میلیون مردم دنیا که اینسان دردمند و گرفتار و تشنة عدالت و
آزادی هستند و راه نجات آنها هم اسلام است بکجا پناه ببرند و از چه کسی یاری
بجویند پس ما چه کاره ایم؟! و جواب خدا را فردا چگونه باید بدهیم؟

در تایلند 10 دانشگاه، 11 مدرسة عالی و دو مؤسسة آموزشی وجود دارد و تعداد
مدارس و دبیرستان های تایلند به بیش از بیست و پنج هزار بالغ می شود.

ایران و تایلند

اهمیّت سیاسی استراتژیک تایلند با توجه به اتصال مرزهای این کشور از یکسو به
کشورهای کمونیستی منطقه و از سوی دیگر پیوند این کشور به کمکهای نظامی و اقتصادی
بلوک غرب، اهمیّت توسعة فعالیتهای سیاسی ما را در این نقطة حساس جهان با توجه
بموارد زیر نشان می دهد:

1- تبدیل تایلند به مهمترین پایگاه سیاسی، نظامی، اقتصادی، و اطلاعاتی غرب در
منطقة هند و چین پس از حوادث دهة هفتاد میلادی اهمیت حضور جمهوری اسلامی ایران را
در میدان گسترده سیاسی بخوبی آشکار می سازد.

2- وجود اقلیت نیرومند هفت میلیون نفری مسلمان در این کشور لزوم توجه هر چه
بیشترمان را به این نقطة حساس مدلّل می سازد.

3- روابط رو بگسترش اقتصادی بین ایران و تایلند که به یکصد میلیون دلار در سال
بالغ گردیده است ایجاب می کند که برای حفظ منافع کشورمان تلاشهائی در این زمینه
صورت گیرد.

4- مرکزیت تایلند بلحاظ میزبانی تعدادی زیاد از سازمانهای بین المللی منطقه ای
و در رأس آنها اسکاپ (کمیسیون اقتصادی اجتماعی سازمان ملل برای آسیا و اقیانوسیه)
که ایران نیز از اعضای فعال آن است و مسافرت هیأتهای مختلف سیاسی اقتصادی ایران به
این کشور مسئله قابل توجه دیگری است که حضور نیرومند دیپلماسی ما را ضروری می
نماید.

علاوه بر تایلند، سفارت جمهوری اسلامی ایران در بانکوک در دو کشور سنگاپور و
لاگوس نیز نمایندگی آکردیته دارد که حجم مبادلاتی بازرگانی ما با سنگاپور به یک
میلیارد دلار می رسد و بعلاوه از وجود لائوس بعنوان یک اهرم فشار به غرب می توان
استفاده کرد.

با توجه به این مسائل است که ما بایستی دیپلماسی نیرومندی را نسبت به تایلند
بکار بریم.

اکنون ما از تایلند بیش از یکصد میلیون دلار برنج وارد می کنیم ولی آنها نسبت
بخرید نفت از ما اشکالتراشی می کنند و می گویند ما نفت را بقيمتی کمتر از عربستان
وارد می کنیم و نیازی به نفت ایران نداریم و در برابر فروش برنج، دلار مطالبه می
کنند.

دولت ایران هم چندی مقاومت کرد و از خرید برنج تایلند خودداری کرد که بمجرد
کمبود برنج در بازار، سر و صدای گروهی رفاه طلب و پلوخور بهانه جوی بلند شد و ما
مجبور شدیم دوباره خرید برنج را آغاز کنیم.

خدا سلامت بدارد آیة الله ملکوتی امام جمعة تبریز را که می گفت ما قبلاً سالی
دوبار پلو می خوردیم یکی شب عید غدیر و یکی هم شب عید نوروز ولی حالا مردم روزی دو
وعده برنج مصرف می کنند! واقعاً هم این یکنوع اسراف است و ملّتی انقلابی بایستی
کمتر کالای خارجی را مصرف کند و به آنچه دارد قناعت کند بعلاوه کشور ما نه تنها در
شمال بلکه در جنوب و بعضی نقاط دیگر هم استعداد برنج کاری دارد و با توسعة کشاورزی
مان باید خود را از بیگانگان بی نیاز کنیم و بحد خود کفائی برسیم.

از طرفی اکنون مسلمانان تایلند از طرف رژیم ارتجاعی سعودی تغذيه فرهنگی می
شوند و مساجد و مدارسی بهزینة آنها دایر می شود و استادانی از دستگاه مزدور رابطة
العالم الاسلامی به آن کشور و دیگر کشورها گسیل می گردند که اسلام مسخ شدة ضد
انقلابی و دور از سیاست را تبلیغ می کنند تا منافع استعمار محفوظ بماند و این
وظیفة ماست که اسلام انقلابی را همانطور که هندسة اصیل آن را امام امّت تنظیم فرموده
اند تبلیغ و صادر کنیم.

مسئلة دیگر مسافرت برخی توریستهای بی بند و بار و هرزة ایرانی به تایلند است
که برای تفریح و گناه و خوشگذرانی به آن کشور سفر می کنند و یک دفعه دیدیم پانزده
هزار ایرانی ریختند توی تایلند و بهائیها و منافقین و طاغوتیهای فراری هم شروع کردند
به ایجاد مهمانخانه ها و رستورانهای ایرانی بنام داریوش و کوروش و صدف و آرارات و
مرگ و کوفت و تلاش در شیوع فساد که خوشبختانه دولت جمهوری اسلامی ایران جلوی این
کار را گرفت و بایستی بگیرد و اصولاً این کنترل را در سفرهای خارجی بوجود بیاورد
تا ارز مملکت بدست چنین مسرفین بدکاره ای تلف نشود.

اگر چه دولت تایلند از منع ورود مسافرین ایرانی به آن کشور دلگیر و عصبانی شود
ولی ما که موظف نیستیم خزانة حضرات را که از منابع فحشاء تغذیه می شود سرشار
کنیم!!

نمایندگی سازمان ملل متحد هم در بانکوک دم و دستگاهی دارد و به فراریان ایرانی
پناه می دهد بشرطی که معرفی نامه ای از بهائیها یا منافقین داشته باشند و یا مدرکی
دال بر مخالفت با جمهوری اسلامی ایران ارائه دهند و اکنون مشتی بهائی جاسوس و
منافق بی وطن و طاغوتی پلید در آنجا جمع شده اند و گاهی هم سرو صداهائی راه می
اندازند!! که دیپلماسی ما بایستی با قدرت کامل با چنین نابکاریهائی برخورد کند.
بهر حال حلاوت نمازی را که در مسجد کوچکی در ساحل خلیچ تایلند خواندم و معارفه ای
که با مسلمانان مظلوم آنجا داشتم هرگز فراموش نمی کنم.

بلی مسلمانان تایلند و مسلمانان همه جای دنیا چشم بما دارند و به انقلاب
اسلامی، به جمهوری و حکومت اسلامی، به هدایت امام امّت، به جانبازی رزمندگان، به
تبلیغ و تعلیم عالمان، بمسئولیت مسئولان، بکمک متمکّنان و بفداکاری امتی که
براهنمائی امامش برخاسته تا دنیا را نجات دهد و بشارت (لیظهره علی الدین کله) را
تحقق بخشد. انشاء الله.

تاریخ تحلیلی اسلام

بخش دوم           قسمت چهارم

حجه الاسلام و المسلمین رسولی محلاتی

داستان ولادت علی (علیه السّلام)

ازدواج حضرت محمّد «ص» با خدیجه، سبب شد تا آن بزرگوار با انتقال به خانۀ جدید
و تشکیل خانواده، از استقلال بیشتری در زندگی خویش بر خوردار گشته، و شالودۀ زندگی
خود را بر آن اساس پی ریزی کند. از این سال- که سال بیست و پنجم عمر رسول خدا «ص»
بود- تا سال سی ام عمر آن حضرت، اتفاق مهمّی که در تاریخ ضبط شده باشد در زندگانی
آن بزرگوار ذکر نشده، و بنابر طبق روایات مشهور علمای شیعه و اهل سنّت، در سال سی
ام عمر آن حضرت بود که علی بن ابی طالب علیه السّلام در خانۀ ابوطالب به دنیا آمد،
و چون این حادثه تاريخی و بزرگ از جهات متعدّدی – حتّی در اصل خلقت- مربوط به
زندگانی رسول خدا «ص» می‏ شود، و پس از یکی دو سال نیز- بشرحی که بعداً خواهیم
گفت- این مولود جدید به خانۀ محمّد «ص» منتقل گردید و به صورت فرزندی برای آن
بزرگوار درآمد؛ لازم است مقدرای دربارۀ ولادت علی علیه السلام، در اینجا بحث شود.

پیوند علی «ع» با رسول خدا «ص» در خلقت

در روایات زیادی که از طریق دانشمندان شیعه و اهل سنّت بما رسید، از رسول خدا
«ص» روایت شده که فرمود: من و علی از یک نور آفریده شدیم…

و در برخی از آنها آمده است که: من و علی از یک درخت خلق شده ایم- که ما در
تاریخ زندگانی علی علیه السلام، مقداری از انها 
را نقل کرده ایم- و در اینجا نیز آن روایات را برای شما نقل می‏کنیم:

1- علاّمه شیخ سلیمان قندوزی در کتاب ینابیع الموده[1]– بسند
مرفوع از رسول خدا «ص»- روایت کرده که فرمود: من و علی از یک نور آفریده شدیم چهار
هزار سال پیش از آنکه خدا آدم را بیافریند و چون خدا آدم را آفرید این نور را در
صلب آدم قرار داد، و همچان یکی بودیم تا در صلب عبدالمطلب از یکدیگر جدا شدیم و در
من نبوت جایگیر شد و در علی وصایت.

2- علاّمه شیخ عبدالله حنفی مشهور به اخوانیات از أبی هریرّه روایت کرده که
گوید: نزد رسول خدا «ص» نشسته بودیم که علی علیه اسلام وارد شد، رسول خدا فرمود:
برادر و عمو زاده ام خوش آمدمن و او از یک نور آفریده شدیم.[2]

3- علّامۀ گنجی شافعی در کتاب کفایه الطالب[3] از
ابن عباس از رسول خدا «ص» روایت کرده که فرمود: خداوند چهل هزار سال پیش از آنکه
دنیا را بیافریند، عمودی از نور آفرید و او را در برابر عرش خود قرار داد تا چون
آغاز بعثت من شد آنرا دو نیم کرد و از نصف آن پیغمبر شما را آفرید، و نیم دیگر علی
بن ابیطالب است.

4- علاّمه اخطب خوارزم در کتاب مناقب[4] بسند
خود از جابر روایت کرده که رسول خدا «ص» فرمود: من و علی از یک درخت آفریده شدیم و
مردم از درختهای گوناگون.

5- علّامه ابن حسنویه در کتاب «بحر المناقب» از ثمامه باهلی روایت کرده که
رسول خدا «ص» فرمود: خداوند من و علی را از یک درخت آفرید که من ریشه و اصل آن، و
علی تنه و فرع آن، و حسن و حسین میوۀ آن، و شیعیان ما برگ آن درخت هستند. و هر کس
به این درخت چنگ زند داخل بهشت شده و از آتش دوزخ امان یافته است.[5]

6- علّامۀ گنجی شافعی در کتاب کفایه الطالب[6] از
عبدالرحکن بن عوف روایت کرده که رسول خدا «ص» فرمود: شجره من هستم و فاطمه تنۀ آن
و علی پیوند آن، و حسن و حسین میوۀ آن و شیعیان ما برگ آن هستند، و اصل آن درخت در
بهشت عدن و ریشه و تنه و پیوند و میوه و برگ آن در بهشت است. و بندبال آن اشعار زیر
را از حلبی واعظ نقل کرده که گوید:

یا حَبَّذا دَوحَهٌ  فیِ  الخُلدِ 
نابِتَهُ                        
ما مثلها نَبَتَت فی الخُلد من شجر

اَلمُصطفی اَصلها وَ الفَرعُ فاطِمهٌ                         ثُمَّ   اللّقاح   
عَلِیٌ    سَیِّدُ  البَشَرِ

وَالها  شِمِیّانُ   سِبطاها لَها 
ثَمَرٌ                         وَ
الشّیعَهُ  الوَرَقُ  المُلتَفُّ  
بَالثَمَرِ

اِنّی   بِحُبِّهِمُ  اَرجُو النَجاه غَداً                           وَ الفَوزََمَع
زُمرَهٍ مِن اَحسَنِ اَلزُمَرِ

 و نظیر احادیث فوق را در احقاق الحق
(ج5 ص242 تا 266) در بیش از هفتاد حدیث دیگر از کتابهای اهل سنّت روایت کرده که ما
بخاطر رعیات اختصار همین شش حدیث را آوردیم.چنانچه مشابه این روایات در کتابهای
علماء بزرگوار شیعه نیز آمده که ما برای تیمّن و تبرّک یکی از آنها را نقل می کنیم
و تتبّع بیشتر را بعهدۀ خواننده محترم می گذاریم:

شیخ صدوق رضوان الله علیه در کتاب خصال، و مرحوم اربلی در کتاب کشف الغمه از
محمد بن عبدالله از پدرش از رسول خدا (ص) روایت کرده که فرمود: من و علی نوری
بودیم در پیشگاه خدای تعالی چهار هزار سال پیش از آنکه آدم را بیافریند، و چون آدم
را آفرید این نور را در صُلب او قرار داد، و همچنان از صلبی به صلبِ دیگر او را
انتقال داد تا در صُلبِ عبدالمطلب قرارش داد، و چون از صلبِ عبدالمطلب بیرون آورد
آنرا به دو قسمت تقسیم کرد، قسمتِ مرا در صُلبِ عبدالله قرار داد و قسمت علی را در
صلبِ ابی طالب، پس علی از من و من از علی هستم.

– گوشتش از گوشت من و خون او از خون من است، و هر کس علی را دوست دارد، بخاطر
دوستی من است که او را دوست داشته، و هر کس او را مبغوض دارد بخاطر دشمنی با من
است که او را مبغوض داشته است.[7]

و البته این احادیث از دو نظر دیگر نیز قابل بحث است:

یکی از نظر اینکه آیا منظور از خلقت آنان قبل از آدم علیه السلام به چهار هزار
سال یا کمتر و بیشتر چیست؟ و آیا این روایات نظیر همان روایات دیگری است که بطور
عموم از معصومین علیهم السلام روایت شده که خداوند ارواح را هزاران سال قبل از
اجساد آفرید، و دانشمندان اسلامی برای آنها معناهای مختلفی ذکر کرده و هر کدام بر
طبق نظریه و مدّعای خود، آنها را بگونه‏ای تفسیر کرده‏اند، آنها که قائل به حدوث
نفس بوده آن را دلیلی بر مدّعای خود دانسته، و آنها که معتقد به قدم نفس هستند
بنوعی دیگر این روایات را تفسیر و معنی کرده و دلیلی بر مدّعای خود دانسته اند، و
برخی از علمای اسلام نیز حدّ وسط را گرفته و بگونۀ دیگری معنا کرده‏اند.

و از شیخ مفید (ره) نقل شده که لفظ «خلق» را در این روایات حمل بر «تقدیر»
فرموده، و از برخی دیگر نیز حکایت شده که حمل بر نوعی از استعمار و تمثیل کرده اند،
و بهر صورت این گونه روایات از جمله روایات مشکله ای است که هم در سند آنها و هم
در مفهوم و معنای آنها بحث زیادی شده و اساتید فنّ هر کدام بنحوی دربارة آنها
قلمفرسائی کرده اند.

و دیگر آنکه آیا منظور از نوری که خدای تعالی ارواح رسول خدا و امیرالمؤمنین و
ائمه علیهم السلام از آن آفریده و بنابر اختلاف روایات ـ هزاران سال قبل از خلقت
آدم آن را بصورت عمودی یا درختی خلق فرمود ـ چیست؟ و آیا ماورای این خلقت و این
عالم، عوالم دیگری وجود دارد که وجود ممکنات این عالم ـ که یکی از آنها نیز انسان
است ـ پیش از آنکه در این عالم تجسّم يابد بصورت و یا صورتهای دیگری در آن عالم یا
عوالم دیگر آفریده شده، و حالات و اطواری در آنجا داشته تا هنگامی که به این صورت
و در این عالم آمده؟ و یا بگونه ای دیگر بوده؟

پس از اثبات چنین مطلبی آیا علّت نزول این ارواح مجرّده و ملکوتی از آن عالم
نامحدود به این عالم ناسوت و دنیای محدود، و به تعبیر شیخ الرئیس از آن «مکان شامخ
و عالی» به این «قعر حضيض» چه بوده است؟ که ما در یکی از تألیفات و نوشته های دیگر
خود که در مورد هدف خلقت بحث کرده ایم قسمتی از سخنانی را که در این باره گفته اند
نقل کرده ایم[8] و در اینجا
ـ که بحث تاریخی است ـ مجالی برای تحقیق و بحث در این باره نیست ولی یک مطلب را ـ
که بخصوص به این احادیث مربوط می شود ـ باید بطور اجمال ذکر کنیم، شاید بدینوسیله
مقداری از ابهام این مسئله برطرف گردد. و آن اینکه مجموع روایاتی که در این باره
رسیده است، بیش از صد روایت است که در باب های پراکنده نقل شده و از نظر مضمون بیش
از حدّ تواتر است که قابل ردّ و انکار نمی باشد. و چنانچه ما نتوانیم برای آنها
معنائی که قابل فهم و درکمان باشد پیدا کنیم، باید همانگونه که خود ائمه معصومین
فرموده اند، علم آن را به خودشان واگذار نموده، و بخاطر آنکه معنای قابل فهمی برای
آن پیدا نکردیم، نمی توانیم نسبت جعل و دروغ به آنها داده و درصدد انکار و ردّ
آنها برآئیم.

گذشته از اینکه ـ همانگونه که اشاره شد ـ فکر و درک ما هر چه هم که زیاد باشد
همانند خودما محدود و قاصر است، و چنانچه برخی گفته اند، محتمل است این روایات،
اشاره به همان مراتب وجودی باشد که اصحاب حکمت متعالیه گفته اند که در باطن این
عالم، عالمی است اشرف و اکمل، که در باطن آن عالم نیز عالم اشرف و اکمل دیگری است،
و همچنین تا برسد به حق اول و واجب الوجود، که از این عوالم در روایات، به عالم
غیب و نور و روح و عالم ذرّ و امثال آن تعبیر شده، و از این رو می توان گفت که
آنچه در طلعیة ممکنات از ناحیة ذات حق، شرف صدور یافته، موجودی واحد و بسیط بوده
که در نهایت نورانیّت و لطافت بوده و تدریجاً به عوالم دیگری قدم نهاد که بهمان
نسبت تدریجاً از نورانیّت و بساطت او کاسته شده تا در این عالم ناسوت که رسیده، به
این صورتی که اکنون مشاهده می شود در آمده، و از آنجا که مظهر اعلای این ظهور در
عالم طبیعت و ناسوت، جسم رسول خدا (ص) و پس از وی، ولیّ کامل و فرزندان آن بزرگوار
هستند که نفوس آنها نیز پرتوی (و بضعه ای) از وجود آن حضرت است، بلکه همگی نور
واحدی هستند، ائمه بزرگوار ما این حقیقت را با تعبیرهای گوناگونی که در این روایات
هست برای ما بیان کرده اند. و الله العالم.

و بهر صورت روایات دربارة اتّحاد نور محمّد و علی علیهما السّلام در خلقت زیاد
است، که بهمین مقدار اکتفا می شود، و امّا بحثهای دیگر مربوط به ولادت علی علیه
السلام، یکی بحث دربارة تاریخ ولادت آن بزگوار است:

تاریخ ولادت آنحضرت

در مورد تاریخ ولادت علی علیه السلام نیز ـ همانند ولادت رسول خدا(ص) ـ اختلاف
زیاد است، که بگفتة برخی مجموع آنها به دوازده قول بالغ می شود و از آن جمله است:

1- سیزدهم رجب سی سال پس از عام الفیل ـ ده سال قبل از بعثت رسول خدا(ص) ـ که
این قول را شیخ (ره) در تهذیب، و کلینی«ره» در کافی، و شهید «ره» در کتاب دروس، و
مفید در ارشاد، و طبرسی در اعلام الوری، و ابن شهر آشوب در کتاب مناقب اختیار کرده
اند.[9] 

و از علماء اهل سنّت نیز از فصول المهمه ابن صباغ و استیعاب و طبقات ابن سعد و
سیرة ابن هشام و مستدرک حاکم و تاریخ الخلفاء و البدایة و النهایة و دیگران نقل
شده.[10]

و مشهور میان محدثین و علماء شیعه نیز همین قول است.

2- سیزدهم رجب دوازده سال قبل از بعثت، که این قول نیز در مصباح الشریعه از
عتاب بن اسید نیز از کتاب اقبال الاعمال روایت شده[11]، و
از علماء اهل سنّت نیز از کتاب استیعاب ابن عبدالبر و نهایة الادب شیخ شهاب الدین
نقل شده است.[12]

و اقوال دیگری نیز نقل شده مانند اینکه ولادت آن حضرت هفت سال، یا هشت سال و
یا نه سال قبل از بعثت[13] و در
هفتم شعبان و یا هفدهم و بیست و سوم شعبان بوده[14] که
اینها اقوال نادری است و چندان اعتباری ندارد.

ولادت آن حضرت در خانه کعبه بود.

در این باره نیز روایات بسیاری از طریق شیعه و اهل سنّت رسیده که ما ذیلاً
برخی از آن روایات را از کتابهای اهل سنّت برای شما نقل می‌کنیم:

حاکم نیشابوری در کتاب مستدرک (ج 3 ص 483) حدیث ولادت علی علیه السلام را در
خانه کعبه نقل کرده و گوید:

«وَ قَد تَواتَرَتِ الأخبارُ اَنَّ فاطِمَةَ بِنتِ اَسَد وَلَدت
اَمیرَالمؤمِنینَ عَلِیّ بن ابیطالِبٍ کَرَمَ الله وَجهَهُ فی جَوفِ الکَعبَه.»

یعنی ـ اخبار متواتر است که فاطمه بنت اسد امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب کرم
الله وجهه را در خانة کعبه بدنیا آورد.

و حافظ گنجی شافعی در کتاب کفایة الطالب (ص 260) از حاکم روایت کرده که می
گوید:

امیرالمؤمنین علیّ بن ابیطالب در مکّه و در بیت الله الحرام در شب جمعه سیزدهم
رجب سال سی ام از عام الفیل بدنیا آمد، و جُز او مولودی در بیت الله الحرام بدنیا
نیامد، نه قبل از او و نه بعد از او، و این بخاطر بزرگداشت مقام و محلّ او بود که
بدین افتخار نائل گردید.

و علاّمة امینی رحمه الله در جلد ششم الغدیر صفحة 21 به بعد داستان ولادت آن حضرت
را در خانة کعبه از زیاده از بیست کتاب از کتابهای اهل سنّت و بیش از پنجاه کتاب
از کتابهای علماء شیعه نقل کرده و اشعار زیادی نیز به زبان عربی در این باره ذکر
می کند که از آن جمله است اشعار سید حمیری که دو بیت آن اینگونه است:

وَلَدَتهُ فی حَرَمِ الاِلهِ وَأمنِهِ               وَ
البَیتُ حَیثُ فَناؤُهُ وَ المَسجِدُ

بَیضاء طاهِرَةَ الثِّیابِ کَرِیمُهُ               طابَت
وَطابَ وَ لیدها وَالمَولدُ

و از آن جمله است اشعار شیخ حسین نجفی که می گوید:

جَعَلَ الله بَینَهُ لِعَلِیِّ                        مَولد
أیالَهُ عُلاً لا یُضاهی

لَم یُشارکهُ فی الوِلادَة فیهِ                       سَیِّدُ
الرُّسلِ لا و لا اَنبِیاها

و از آن جمله است قصیدة سید علی نقی لکهنوی هندی که قافیه اش «لست أدری» است و
در آن قصیده که در مدح علی «ع» است دربارة ولادت آن حضرت می گوید:

لَم یَکُن فی کَعبَة الرحمنِ مَولُودُ سِواهُ                         اِذ تَعالی فی البَرایا عَن مِثال فی عُلاهُ

وَ تَوّلی ذِکرُهُ فی مُحکَمِ الذّکرِ الاِلهُ                     ایُقُولُ الغُرُّفیهِ بَعدَ هذا: لَستُ اُدری

اَقبَلَت فاطِمةُ حامِلَةً خَیرَ جَنِینٍ                                 جاء
مَخلُوقاً بِنُوِر القُدسِ لا اَلماء المهین

وَ تَردّی مَنظَرَ اللآهُوتِ بَینَ العالَمین                    کَیفَ قَداودَعَ فی جَنبٍ وَ صَدرٍ؟ لَستُ أدری

و بالجمله اصل داستان متواتر است ولی در کیفیت آن اختلافی در روایات بچشم می
خورد که در روایات اهل سنّت تا جائیکه نگارنده دیده ام اینگونه است که چون درد
زائیدن فاطمه بنتِ اسد را گرفت و شکایت حال خود را به ابوطالب کرد، ابوطالب دست او
را گرفته و بمسجد الحرام آورد و بدرون خانه کعبه برد و بدو گفت:

«اِجلِسی عَلَی اسم الله»

ـ بنام خدا در اینجا بنشین ـ

و سپس فاطمه بنتِ اسد پسر زیبائی زائید و ابوطالب او را «علی» نامید، و این
حدیث را ابن مغازلی در مناقب و ابن صباغ در فوصل المهمه و دیگران نقل کرده اند که
هر که تفصیل بیشتری را در این باره خواهد، می تواند به کتاب احقاق الحق (ج 7 ـ ص
486 به بعد) مراجعه و مطالعه نماید.

و نظیر این ماجرا در برخی از روایات علماء شیعه نیز ذکر شده ولی عموماً در
روایات علماء شعیه رضوان الله علیهم اینگونه است که خود فاطمه بنت اسد هنگامی که
دچار دردِ زائیدن شد بکنار خانه آمد و از خدا خواست تا امر ولادت مولودش را بر او
آسان گرداند، وبدنبال این دعا بود که دیوار خانة کعبه شکافته و فاطمه بدرون آن رفت
و علی «ع» به دنیا آمد.

و اصل حدیث مطابق آنچه شیخ صدوق(ره) در کتاب های امالی وعلل الشرایع و معانی
الاخبار و محدّثین دیگر شیعه رضوان الله علیهم نقل کرده اند اینگونه است که از
یزید بن قعنب روایت شده که گوید:

من و عباس بن عبدالمطلب و جمعی از قبیلة «بنی عبدالعزی» روبروی خانه کعبه در
مسجد الحرام نشسته بودیم که ناگهان فاطمه بنت اسد که درد زائیدن فرزند نه ماهه اش
که در شکم داشت او را ناراحت کرده بود پدیدار گشته و نزد خانه آمد و گفت:

«رَبِّ اِنّی مُؤمِنَةٌ بِکَ وَ بِما جاءَ مِن عِندکَ مِن رُسُل وَ کُتُب، وَ
انّی مُصدقةٌ بِکَلام جَدّی اِبراهیمَ الخَلیلَ، وَ انَّهُ بَنَی البیتَ العَتیق،
فَبِحقِّ الذَّی بَنی هذَا البَیتَ، وَ بحَقّ المَولُود الذَّی فی بَطنی لَمّا
یَسَّرتَ عَلَیَّ وِلادَتی»

پروردگارا، من ایمان دارم بتو و بهمه پیمبران و کتابهائی که از سوی تو آمده، و
گفتار جدّم ابراهیم خلیل را تصدیق دارم و به او که این خانه کعبه را بنا کرد،
پروردگارا بحق همان کسی که این خانه را بنا کرد، و بحق این نوزادی که در شکم من
است که ولادت او را بر من آسان گردان.

یزید بن قعنب گوید: ناگهان دیدم قسمت پشت خانة کعبه شکافته شد و فاطمه بداخل
خانه رفت و از دیدگاه ما پنهان گردید و دیوار خانه نیز (مانند نخست) بهم پیوست، ما
که چنان دیدیم، خواستیم قفل در را باز کنیم ولی در باز نشد، و دانستیم که (سرّی در
اینکار هست و این ماجرا) از جانب خدای تعالی است.

این مطلب بسرعت در شهر پیچید و مردم در سر هر کوی و بر زن از آن بحث و گفتگو
می کردند، و زنان پرده نشین نیز از این ماجرای شگفت انگیز باخبر شده و از آن سخن
می گفتند.

سه روز از این ماجرا گذشت و چون روز چهارم شد فاطمه از همان مکان بیرون آمد و
علی «ع» را در دست داشت و بمردم می گفت:

خدایتعالی مرا بر زنان پیش از خود برتری بخشید، زیرا آسیه دختر مزاحم خداي
عزوجل را در مکانی پرستش کرد که جز بصورت اضطرار و ناچاری نمی بایستی پرستش او را
نمود، و مریم دختر عمران نخلة خشک را حرکت داد تا از آن رطب تازه خورد، و من در
خانة خدا رفتم و از روزی و میوة بهشتی خوردم و چون خواستم از خانه بیرون آیم هاتفی
ندا کرد ای فاطمه نام این مولود را «علی» بگذار که خدای علیّ اعلی فرماید: من نام
او را از نام خود جدا کردم و به ادب خود ادب آموختم، و من بر مشکلات علم خویش او
را واقف ساختم و او است کسی که بتها را در خانة من میشکند، و او است کسی که بر پشت
بام خانه اذان گوید و مرا تقدیس کند و وای بحال کسی که او را دشمن داشته و
نافرمانیش کند.

نگارنده گوید: با توجه به حدیث فوق، سخن یکی از نویسندگان و مفسّران اهل سنت
یعنی «آلوسی» جالب است که پس از ذکر داستان ولادت علی«ع» در خانة کعبه گوید:

… و این ماجرا چه بجا و شایسته بود که خدای تعالی پیشوای امامان را در جائی
بنهد که قبله مؤمنان است، و منزّه است آن پروردگاری که هر چه را در جای خود نهد و
او است حاکم ترین داوران … و چنانچه برخی گفته اند: گویا علی علیه السلام نیز
خواست تا در مورد خانة کعبه که موجب این افتخار برای او شده بود و در دل او
متولدگشته بود جبران و تلافی کند و بهمین جهت بتها را از روی خانه بزیر افکند،
زیرا در پاره ای از اخبار آمده که خانة خدا بدرگاه حقتعالی شکایت کرده گفت:
پروردگارا تا چه وقت در اطراف من این بتها را پرستش کنند؟ و خدای تعالی بدو وعده
داد که آن مکان مقدس را از آن بتها تطهیر کند …

سپس گوید: و بهمین معنی اشاره کرده است علاّمه سید رضا هندی در اشعار خود که
در مدح امیرالمؤمنین«ع» گوید:

لَمّا دَعاکَ الله قِدماً لاِن           تَولَّدَ
فیِ البَیتِ فَلَبَّیتَهُ

شَکَرتَهُ بَین قرَیشٍ بِاَن            طَهرت
مِن اَصنامِهِم بَیتَهُ[15]

و اینک چند بیت از شعرای پارسی زبان را نیز که در این باره سروده اند برای شما
میآوریم، از آن جمله است رباعی زیر از حاج سید اسمعیل شیرازی:

در مرحلة علی نه چون است و نه چند               در
خانه حق زاده بجانش سوگند

بی فرزندی که خانه زادی دارد                         شک نیست که باشدش بجای فرزند

و از آنجمله است رباعی نیز:

رومی نشد از سرّ علی کس آگاه                      آری
نشد آگه کسی از سرّ اله

یک ممکن و این همه صفات واجب                    لا حول و لا قوة الاّ بالله

***

روزیکه علی بکعبه آمد بوجود                            از بهر علی خدا در از کعبه گشود

در بسته بداد خانة خود به علی                        حقّا
که علی است خانه زاد معبود

***

و این هم اشعاری است از عماد تهرانی:

رنج نابرده بکنج دل ویرانه ما                             گنج از مهر تو دارد دل ویرانه ما

گِل ما را یَدِ قدرت بولای تو سرشت                    نقش روی تو بود در دل دیوانه ما

مستی از می کند آن بیخبر از مستی عشق       کی
خبر دارد از این ناله مستانه ما

آنکه مست از می ناب است کجا میداند             یار
ما کیست؟ که بُد ساقی میخانه ما

حرم کعبه ترا مولد از آن شد یعنی                     ای مهین بنده توئی صاحب این خانه ما

و البته باید دانست که در داستان ولادت امیرالمؤمنین مباحث دیگری نیز هست که
انشاء الله باید در جای خود از آنها بحث شود، و در اینجا بهمین مقدار اکتفا می
شود.

«قرآن و سنن
الهی در اجتماع بشر»

استدراج و مکری ظریف!

آیت الله محمدی گیلانی

* به بن بست رسیدن نیروی جهانسوز نمونه ای از مکر الهی * کلام تحلیلی
پروفسورهال عضو هیئت مدیره بررسیهای بین المللی ژنو * محدود بودن امکان استفاده از
سلاحهای اتمی * یک اصل منطقی: کلی بودن جنگ با محدود بودن سلاح و نامحدود بودن
سلاح با محدود بودن جنگ، دلیل موضوع را از تنازع و جدال طبیعت باید جست * مهره
داران محروم از سلاح نابود کننده از منتهای قدرت در نزاع بهره می گیرند، ولی مهره
دارانی که سلاح کشنده دارند هرگز در منازعه میان خود از آن استفاده نمی کنند مانند
دو افعی نر که در منازعه میان خود اینطورند، این خاصیت پس از ایجاد قدرت اتمی در
میان ابرقدرتها رائج شده * در وقایع برلن، امریکا و شوروی درست مانند دو افعی در
کنار هم از نیش اتم استفاده نکردند و این روزها هم در اجلاس ژنو … * جنگ عقیدتی
خطرناک و نباید به آن میدان داد! * تحلیلی در این تحلیل که جنگ پیروان شریعت تا
رفع فتنه و استقرار جهانشمولی حکومت «الله» ادامه دارد * زبان امیرالمؤمنین علیه
السلام ایرانیان را به حکماء کرماء توصیف فرموده هم اکنون تاویل حدیث رسول الله:
«لو کان الایمان بالثّریا لنا له رجال من فارس» در ایران پدیدار است * سرنوشت دجال
یک چشم عراق و مرتجعین همکارش همانند سرنوشت خلفاء اموی نامسلمان بدست ایرانی و
الاتبار انقراض می پذیرد.

در گفتار پیش روشن شد که حقیقت مکر، منصرف و ناکام نمودن صاحب مقصدی، از مقصدش
با نیرنگ و فریب، بنحوی که آگاه نگردد، منتهی اگر چنین عملی بداعی و انگیزة نیکی
انجام پذیرد، مکری است نیکو، بویژه اگر در طریق نظام خیر و احسن آفرینش واقع شود
که مکری است بهتر و ماکر آن، خیرالماکرین است و ابتلاء جهان نو را به این سنت
الهی، برای نمونه و مصداق ذکر نمودم، و در حدود مجال توضیح دادم.

در این میان گزارشی در روزنامه اطلاعات مورخ یکشنبه سوم آذرماه سال 1364
خورشیدی نظرم را جلب نمود، و موجب ارائه مقالة کنونی شد، عنوان گزارش مذکور از
اجلاس دو روزة سران آمریکا و شوروی در ژنو با خط درشت چنین بوده:

«ریگان: تنها از طریق تهدید به نابودی یکدیگر می توان صلح را حفظ کرد!»

از آنجا که این به بن بست رسیدن قدرت ابرقدرتها یک نمونه روشن از مکر
خیرالماکرین بوده، مناسب دیدم که تلخیصی از مقالة گرانبها و تحلیلی از
پروفسورلوئیز ـ ج ـ هال، عضو هیئت مدیرة مؤسسه بررسیهای بین المللی ژنو را که در
حدود شانزده سال قبل، نوشته و انتشار یافته است، عرضه بدارم:

«قدرت سلاحهای جنگی که قرنها با تصاعد جبری بالا می رفت در ساعت 30/5 روز 17
جولای 1945 جهشی فوق العاده و ناگهانی و بمبی که در (آلاموگوردو)[1] منفجر
شد، قدرتی معادل دو هزار برابر پر قدرت ترین بمب تاریخ جنگ تا آنزمان داشت.

اولین اثری که این سلاح بر جای گذاشت این بود که نسل حاضر از سرنوشت بشر
بیمناک گردید زیرا این سلاح قادر بود که شهری را در یک چشم بر هم زدن نابود ساخته
و ضمنا امکان داشته که در یک کارگاه کوچک هم ساخته شده و یک دیوانه هم بتواند آن
را در جیب خود حمل نماید.

گزارشات و نظریاتی که علماء مخترع این سلاح می دانند، حالی از این بود که اگر
این نیروی منهدم کننده از فهرست سلاحهای نظامی حذف نشود، حیات و بقای بشر، آینده
درخشانی ندارد، این عقیده گر چه در ابتداء عمومیت يافت ولی پس از گذشت 22 سال می
بینیم که آنقدرها هم درست نبوده و با اینکه بمب های اتمی هزاران برابر قویتر شده
اند و حتی چندین جنگ هم در این مدت بوقوع پیوسته، بشر هنوز در کنار تسلیحات اتمی
بزندگی معمولی خود ادامه می دهد.

استنتاج کلی از این پیش بینی های فوق این بود که هرگونه کنترل سلاحهای اتمی
ایجاب می کرد که ملتها از قسمتی از استقلال خود صرفنظر کرده و خود را به یک حکومت جهانی
که انحصار قدرت اتمی را در دست داشته باشد و آن را تنها در راه مقاصد صلح جویانه
بکار ببرد، تسلیم نماید، و اقداماتی هم در راه وصول به هدف بعمل آمد، ولی امروزه
درباره یک نکته اطمینان داریم و ان این است که مسئله اصلی از همان ابتداء جلوگیری
از اختراع سلاح اتمی و یا از بین بردن آن نبوده بلکه عبارت از این بوده که چگونه
باید با این سلاح زندگی کرد و این مسئله هنوز هم باقی است.

یکی از دلائل اینکه تصور می شد ادامه بقای بشر موکول به از بین بردن سلاح اتمی
است، آن بود که تصور می شد این سلاح در جنگ جدید حتما مورد استفاده قرار خواهد
گرفت زیرا طرفین متخاصم از بکار بردن هر نوع وسیله قدرت برای حصول پیروزی خودداری
نخواهند نمود.

خوشبختانه این پیش بینی هم درست نبود، و در چندین جنگی که بعد از اختراع سلاح
اتمی بوقوع پیوسته، این سلاح مورد استفاده قرار نگرفته، و ضمنا هیچکدام از آنها هم
حتی به اندازه جنگ دوم، کلّی و جهانگیر نبوده اند.

سلاح اتمی عملا تا حدی که تصور می شد قابل استفاده نیست، تا وقتی که تجربه
کافی بدست نیامده بود ممکن بود که یک استدلال ساده و مبهم را قبول کرد که مثلا
کشوری که دارای بمب اتمی است اگر بر سر مسئله ای مانند کانال سوئز با کشور دیگری
اختلاف پیدا کند برای احتراز شکست، کشور طرف را با بمباران اتمی نابود، و یا با
پنهان کردن بمب در شهرهای عمده آن و تهدید به انفجار آنها، کشور مورد نظر را وادار
به تسلیم کند، اما امروز می بینیم که این سلاح به دلائل مختلف از نظر استعمال
محدودیتهای زیادی دارد، علیهذا درس اولی که عصر اتم به ما می آموزد این است که
امکان استفاده از سلاح اتمی بسیار محدود است، و این محدودیت حتی به اندازه ای است
که گاهی مثل این است که این سلاح اصلا وجود ندارد. وقتی که ملت ها نتوانند از قوی
ترین سلاح خود استفاده کنند، پس به یک جنگ کلی دست نخواهند زد.

این موضوع با یک اصل منطقی هم تطبیق می کند، یعنی اگر کلی شدن جنگ با محدود
بودن سلاح توافق داشته باشد نامحدود بودن سلاح خود ایجاب می کند که جنگها بصورت
محدود درآیند. این اصل در نوشتجات دکتر لورنزو دکتر ایبل مورد بحث قرار گرفته و
اشاره می کنند که جنگ و نزاع بین مهره داران هرگز به مرگ منجر نشده و حتی کمتر اتفاق
میافتد که بصدمه جدّی بیکی از طرفین هم منجر شود. دلیل موضوع این است که در حالی
که انواعی از مهره داران مانند کبوتر و غیره که سلاح کشنده ای ندارند، ممکن است از
منتهای قدرت خود در نزاع استفاده کنند، انواع دیگر که دارای سلاح کشنده هستند،
هرگز بجنگ کلی دست نمی زنند. مثلا: افعی های نر که می توانند همدیگر را با یک نیش
بکشند، هرگز در منازعه از نیش خود استفاده نمی کنند. دکتر ایبل می نویسد که:

«دو افعی که در کنار هم لغزیده و یک سوم از قسمت جلو بدن خود را بهوا بلند می
کنند، سپس سعی می کنند با فشارِ سر یکدیگر را به زمین بخوابانند، ماری که در این
مبارزه پیروز می شود لحظه ای با فشار وزن خود مار دیگر را در زمین نگهداشته و سپس
مار باز مانده بدون آنکه آسیبی ببیند از میدان فرار می کند.

  این خاصیت پس از ایجادقدرت اتمی در
روابط ملتها هم رایج شده است. ایالات متحده آمریکا و روسیه با اینکه توانائی
انهدام همدیگر را داشته‌اند معهذا در منازعات ودرگیریهای عمده خود از بکاربردن
قدرت نهائی خودداری  کرده‌اند و این روشی
است که هرگز  در تاریخ گذشته نظیر نداشته
است.

در وقایع برلین در 49-1948 و 59-1958 و مجدّداً  در 1961 مقابلۀ آمریکا و روسیه درست شباهت به
دو افعی داشت که فشار را به سر وارد کرده و هرگز از نیش استفاده نکرده‏اند. (و این
روزها هم در اجلاس ژنو…)

تشابه بین روش‏ ملتها و مهره‏داران یک تشابه مجازی نیست
بلکه هر دو از یک منطق اساسی پیروی می‏کنند. فلسفه تنازع بقاء یک روش محافظه
کارانه در افعی بر جای گذاشته که اگر بر خلاف آن رفتار کند نسل خود را بانقراض
خواهد کشانید، و روش محافظه کاری هم که در ملتها دیده می‏شود از همان علاقه بعدم
انقراض نسل بشر سرچشمه می‏گیرد. عملا تنها استفاده‏ای که از سلاح اتمی بعمل آمده
در یک جنگ کلی بوده که خود قبل از ایجاد سلاح اتمی جریان داشته و در زمانی شروع
شده بود که دست زدن به یک جنگ کلی عملی بوده. علیهذا به این نتیجه می‏رسیم که:
استفاده از سلاح اتمی در عصر حاضر عملی نبوده و بنابراین جنگ های این عصر از نوع
محدود خواهند بود. البته مفهوم نهائی این نظریه آن نیست که سلاح اتمی نمی تواند
بعنوان یک عامل باز دارنده و یا وسیله اعمال قدرت دیپلماسی بکار رود، گرچه اطمینان
کاملی هم به اینکه جنگ ها حتما محدود باشند وجود ندارد، و همیشه امکان دارد که یکی
از رهبران، جانب عقل و احتیاط را از دست داده و جریان امور از کنترل دیپلماسی خارج
شود. یکی از نتایج بحث بالا این است که در جنگ محدود باید دخالت ایدئولوژی را
بحداقل رسانید زیرا هدف نهائی دشمنان ایدئولوژیکی یک هدف کلی است و اگر جنگ‏های
ایدئولوژیکی هم محدود نامیده شوند عملا اصطلاح غلطی که مغایر با طبیعت موضوع است
بکار برده شده است. و از طرفی هم اگر موضوع مخاصمه از جنبه استراتژیکی به
ایدئولوژیکی تبدیل شود امکان برقراری ارتباط و رسیدن بتفاهم بین طرفین از بین
خواهد رفت. باید دائما افکار خود را  برای
جلوگیری از وقوع آن تنظیم و کلیه اقدامات ممکن را بعمل آوریم.»

پایان تلخیص مقاله پروفسور لوئیز- جی- هال.

این به بن بست رسیدن نیروی جهانسوز ابرقدرتهای متخاصم، و بجا ماندن روش محافظه
کاری از مورّث تنازع بقاء- به پندار پروفسور هال- مکری است لطیف، و کیدی است ظریف
که فضل و منت خداوند متعال بر جهانیان، آن را وسیلۀ حفظ کرۀ زمین از فساد و نابودی
قرار داده است،و همین مکر لطیف است که در آیه 251 از سوره مبارکه بقره به آن اشاره
فرموده است: «3 Ÿwöqs9ur ßìøùyŠ «!$# }¨$¨Y9$# OßgŸÒ÷èt/ <Ù÷èt7Î/ ÏNy‰|¡xÿ©9 Ùßö‘F{$# £`Å6»s9ur ©!$# rèŒ @@ôÒsù ’n?t㠚úüÏJn=»yèø9$# »- اگر نه این بود که خداوند بعضی از مردم را ببعضی دیگر دفع می‏کرد، هر آینه
زمین تباه می‏گردید، ولی خداوند ذوفضل بر جهانیان است. آنچه که بیشتر از همۀ
تحلیل‏ها در مقاله این پروفسو، جالب و اندیشه انگیز است، توصیه وی، بهمپالکیهای
خویش از ابر قدرت‏ ها است، که از میدان دادن، به ایدئولوژی و عقیده در جنگ، ممانعت
بعمل آورند، زیرا هدف نهائی دشمنان ایدئولوژیکی، یک هدف کلی است!

انصافا که این فقره از تحلیل وی، تحلیلی است نورانی که از صخره ظلمت کفر
برخاسته است. بلی! اینطور است، هدف نهائی دشمنان ایدئولوژیکی، بمعنای پیروان مکتب
انبیاء صلوات الله علیهم، یک هدف کلی و گسترده است و آن جهان شمولی حکومت «الله»
است، و جنگ و قتال را ادامه می‏دهند تا آنکه فتنه و شیطنت از روی زمین نابود شود،
و تمام حکومت از آن «الله» گردد. «öNèdqè=ÏG»s%ur 4Ó®Lym Ÿw šcqä3s? ×puZ÷GÏù tbqà6tƒur ß`ƒÏe$!$# ¼ã&—#à2 ¬! 4 » سوره انفال آیه 39، که امروز خاستگاه این حقیقت ربانی، مردم والاتبار
ایرانند که زبان عصمت متکررا از آنان بعظمت یاد کرده است.

از آنجمله است، هنگامی که خلیفه دوم سوء قصد ببعضی از ایرانی ها داشت، امیر
المؤمنین علیه السلام فرمودند: «هؤلاء الفرس حکماء کرماء»- این فارسیان، حکماء و بزرگوارانند.
و در صحاح برادران اهل سنت آمده که بعد از نزول آیه: «و آخرین منهم» در سوره جمعه
بعضی از صحابه عرض کردند: یا رسول الله! اینها چه کسانی هستند؟ رسول الله صلی الله
علیه و آله و سلم جواب نفرمودند، ولی سئوال کننده اصرار نمود، رسول الله صلی الله
علیه و آله بر سلمان فارسی دست نهاد سپس فرمودند: « لو کان الایمان بالثّریا لنا
له رجال من هؤلاء»[2]– یعنی اگر
ایمان در ثریا و آسمان باشد و از دسترس عموم دور شود، مردانی از این طائفه به آن
دست می‏یابند.

من مطمئنم که تاویل این نبأ عظیم نبوی صلوات الله علیه و علی آله همین امروز و
این عصر است که ایمان بمعنی الکلمه سالهای متمادی از دسترس عمومی دور گردیده
چنانکه گوئی در مجموعه ستارگان پروین و ثریا قرار گرفته و دستها از نیل به آن
کوتاه بوده‏اند که برق غیرت بدرخشید و جهان بر هم زد و این حکماء و کریمان جانبخش
و جوانبخش فی سبیل الله به رهبری جان جهان حضرت روح الله روحی فداه، ایمان را از
تبعیدگاه ثریا و پروین برگرداندند و زیر مقدمش قربانیها داده و میدهند، و همانگونه
که این ملت عظیم که عظمت با فتح و شکست و شادی و مصیبت و اندیشه و تاریخ آن آمیخته
است، بر خلفای نامسلمان امور شوریدند و اسلام را از اتهام تبرئه نمونده و ضرب دست
خویش را بخلفاء ناکس عباسی چشانیدند، وهمچنان دجال یک چشم عراق را به همۀ
بازماندگان اموی نامسلمان از منطقه جاروب خواهند نمود و اخوت اسلامی- این نعمت
الهی- را با تایید الهی زنده می‏کنند و شعار: کلکم لا دم و آدم من تراب «ان اکرمکم
عندالله اتقاکم» و «لیس لعربّی علی اعجمی فضل الاّ بالتقوی».[3] را
بفضل خداوند منان از نو جهانگیرش می‏کنند.

تو ای ایرانی والاتبار، تو ای حکیم و بزرگوار، تو ای هم پیمان سلمان و ابوذر و
عمار، تو ای همکیشم که در هر چیزی که از ایران نام و نشان دارد، ستاره عظمت تو بر
پیشانی آن درخشان است، تو ای پرتوان و استوار که مصیبت های ناشی از غلبۀ اسکندر و
ترکتازی مغول و بیداد و فتنه انگیزی روسیه تزاری و بلای آمدن قوای متفقین بخانه ات
ناگهان، و صدها چون این مصائب را خرد کرده و بباد عدم داده‏ای. هم اکنون ای همفکر
و هم آرزوی من، خير و نیک بختی دنیا و آخرت، بخانه ات سنگر کرده، ثقل نبوت و
سنگینی رسالت گسترش اسلام و زمینه سازی جهانشمولی ساختن حکومت «الله» را بر دوش
نیرومند خویش گرفته‏ ای، تو در راه خداوند متعال، هیچکس را جز او نمی شناسی پس تو
جهولی و هدف تو که حکومت جهانشمولی الله است؛ پس تو ظلومی این تو و هم کیشان تواند
که در این آیه می خوانی که امانت دارید:

«انا عرضنا الامانة علی السماوات و الارض و الجبال فا بین ان یحملنها و اشفقن
منها و حملها الانسان انه کان ظلوما جهولا.» فرشتگان، خدمتگزار و الله یارت
باد.  ادامه دارد

هدایت در قرآن

تذکّر و آزمایش

همانگونه که قبلاً بیان شد: خداشناسی امری است فطری که در نهاد همه افراد بشر
قرار گرفته است ولی گاه انسان تحت تأثیر جاذبه های مادّی و هواهای نفسانی خدا را
از یاد برده و تیرگی گناه، فطرت پاک او را آلوده می سازد. قرآن کریم درباره
اینگونه افراد می فرماید: «کلا بل ران علی قلوبهم ما کانوا یکسبون».[1]چنين
نيست بلکه ظلمت گناه در اثر کارهاي بدي که مرتکب مي شوند، دلهاي آنان را تيره و
کدر ساخته است.

تذکر لفظی و تذکر عملی

در چنین شرایطی است که انسان نیاز به تذکّر پیدا می کند ولی وسیله تذکّر گاهی
کلمات لفظی است چنانچه پیامبر و قرآن در این رابطه «مذکّر» و «ذکر» نامیده می
شوند: «فذکّر انما انت مذکر».[2] پس
(ای پیامبر!) مردم را تذکر بده که وظیفه تو جز این نیست. «ان هو الاذکر للعالمین».[3] قرآن
جز ذکر و یاد آوری برای عالمیان نیست. اما گاهی تذکر لفظی انسان را از خواب غفلت
بیدار نمی سازد؛ در این صورت است که کلمات تکوینی باید وسیله تذکر او قرار گیرد،
چه اینکه تمام موجوات عالم کلمات خدا هستند. قرآن کریم تمام موجودات عالم هستی را
کلمات پروردگار شمرده است:

«قل لو کان البحر مداداً لکلمات ربّی لنفد البرح قبل ان تنفد کلمات ربی و لو
جئنا بمثله مدداً»[4] بگو (ای
پیامبر!) اگر دریا برای نوشتن کلمات پروردگار من، مرکب گردند، پیش از آنکه کلمات
پروردگارم به آخر رسند، دریا خشک خواهد شد، هر چند از دریاي دیگر برای این کار کمک
گرفته شود.

از این رو، از حوادث طبیعی نیز در قرآن، به عنوان وسیله تذکر یاد شده است و
آیات متعددی در این باره نازل شده است. خداوند می فرماید: «ô‰s)s9ur !$uZù=y™ö‘r& #’n<Î) 5OtBé& `ÏiB y7Î=ö6s% Oßg»tRõ‹s{r’sù Ïä!$y™ù’t7ø9$$Î/ Ïä!#§ŽœØ9$#ur öNßg¯=yès9 tbqã㧎|ØtGtƒ ÇÍËÈ   Iwöqn=sù øŒÎ) Nèduä!%y` $uZߙù’t/ (#qã㧎|Øs? `Å3»s9ur ôM|¡s% öNåkæ5qè=è% z`­ƒy—ur ÞOßgs9 ß`»sÜø‹¤±9$# $tB (#qçR$Ÿ2 šcqè=yJ÷ètƒ ÇÍÌÈ   $£Jn=sù (#qÝ¡nS $tB (#rãÅe2èŒ ¾ÏmÎ/ $oYóstFsù óOÎgøŠn=tæ z>ºuqö/r& Èe@à2 >äó_x« #Ó¨Lym #sŒÎ) (#qãm̍sù !$yJÎ/ (#þqè?ré& Nßg»tRõ‹s{r& ZptGøót/ #sŒÎ*sù Nèd tbqÝ¡Î=ö7•B ÇÍÍÈ   yìÏÜà)sù ãÎ/#yŠ ÏQöqs)ø9$# tûïÏ%©!$# (#qßJn=sß 4 ߉ôJptø:$#ur ¬! Éb>u‘ tûüÏHs>»yèø9$# »[5] و ما
پیغمبرانی به سوی امت های پیش از تو فرستادیم و (چون اطاعت آن ها را نکردند) به
بلاها و مصیبت ها گرفتارشان ساختیم شاید که به درگاه خدا گریه و زاری نمایند، چرا
وقتی که بلای ما به آنها رسید توبه و زاری نکردند؟ (تا نجات یابند) بدین سبب (این
کار را) نکردند که دلهایشان را قساوت فرا گرفت و شیطان، کردار زشت آنان را در
نظرشان زیبا نمود.

پس چون از یاد بردند آنچه را که به آنها تذکر داده شده بود، ما هم ابواب نعمت
را به روی آنها گشودیم تا اینکه شادمان شدند به آنچه از نعمتها به آنها داده شده،
ناگهان آنان را به کیفر اعمالشان گرفتار نمودیم، پس آنگاه خوار و نومید گردیدند،
بدین ترتیب ریشه آن ستمگران قطع شد و ستایش خداي را که پروردگار جهانیان است.

اینجا دیگر صحبت از تذکر لفظی نیست، نمی گوید ما برای تذکّر آن ها کتاب های
آسمانی و پیامبرانی فرستادیم، زیرا این مرحله برای آنها طی شده است ولی از خواب
غفلت بیدار نگشته اند و دیگر تذکر لفظی برایشان مفید نبوده است و لذا تذکر عملی به
آنها داده شد.

ولی چنانچه از آیات فوق بر می آید انسان در اثر آلایش به گناه گاهی آن چنان
ظلمت بر قلبش چیره می گردد که تذکر عملی هم در این مرحله برای احیای فطرت او کافی
نیست.

شما در کنار چشمه هایی که آب معدنی از آن بیرون می آید، می بینید که در اثر
رسوبات مواد معدنی، به تدریج در اطراف چشمه برآمدگی و تلّی بوجود آمده است که نه
خود صلاحیت روئیدن گیاه دارد و نه زمینی را که پوشیده است، می گذارد گیاهی در آن
بروید، گناه با قلب انسان بتدریج چنین می نماید تا کار به جائی می رسد که نه تنها
تذکرات لفظی درباره او مؤثر و مفید نمی افتد بلکه فشار حوادث نیز قادر نیست که
پرده ضخیم غفلت را از روی فطرت آلوده به گناه او بر کنار سازد.

و او را از این غفلت و قساوت قلب نجات بخشد، در این هنگام حجّت بر او تمام است
و باید بجرم این گناه و قساوت به عذاب الهی دچار گردد. «اخذناهم بغتة فاذا هم
مبلسون» وقتی که در حال رفاه و نعمت بطور ناگهانی در برابر کیفر الهی قرار می
گرفتند سراسیمه و مضطرب می شدند، ولی کسی که تا این مرحله تنزل و سقوط نکرده باشد
در روز حادثه هیچگاه «مبلس» و سراسیمه نیست، بلکه به یاد خدا می افتد، زیرا عواملی
که او را از یاد خدا غافل ساخته بود، با مواجه شدن با مشکلات و حوادث بی اثر می
شود. قرآن درباره این قبیل افراد می فرماید: «uqèd “Ï%©!$# ö/ä.çŽÉi|¡ç„ ’Îû ÎhŽy9ø9$# ̍óst7ø9$#ur ( #Ó¨Lym #sŒÎ) óOçFZä. †Îû Å7ù=àÿø9$# tûøïty_ur NÍkÍ5 8xƒÌÎ/ 7pt6ÍhŠsÛ (#qãm̍sùur $pkÍ5 $pkøEuä!%y` ìxƒÍ‘ ×#Ϲ$tã ãNèduä!%y`ur ßlöqyJø9$# `ÏB Èe@ä. 5b%s3tB (#þq‘Zsßur öNåk¨Xr& x݋Ïmé& óOÎgÎ/   (#âqtãyŠ ©!$# tûüÅÁÎ=øƒèC ã&s! tûïÏe$!$#
…»[6] ـ او
است آن که شما را در خشکی و دریا سیر می دهد تا آنگاه که در کشتی نشینید و باد
ملایمی کشتی را به حرکت آورد و شما شادمان و خوشوقت باشید که ناگاه باد تندی بوزد
و کشتی از هر جانب به امواج خطر درافتد و خود را در ورطه هلاکت بینند؛ آن زمان خدا
را با اخلاص و دین فطرت بخوانند …

این گونه افراد گر چه پس از نجات از غرق شدن باز خدا را فراموش می کنند ولی در
آن حال خدا را متذکّر می گردند و خداوند روی این تذکّرشان صحّه گذاشته و می گوید:
خدا را با اخلاص می خوانند برخلاف آن گروه که هیچ حادثه ای آنها را بخود نمی آورد
و لذا خداوند می فرماید: «فقطع دابر القوم الذین ظلموا» و سرانجام چاره ای جز قطع
ریشه فساد و تباهی بوسیله نابودی عامل آن نمی ماند.

بنابراین خداوند برای تذکّر بشر هم کتاب تدوینی را قرار داده است مانند قرآن و
دیگر کتابهای آسمانی و هم کتاب تکوینی که عبارت از حوادث طبیعی است.

اگر انسان به این مرحله از قساوت قلب دچار نباشد تمام حوادث برای او وسیله
تذکر است امام صادق علیه السلام درباره لقمان می فرماید: «و یداوی نفسه بالعبر»[7] لقمان
بیماریهای روحی خود را با پند گرفتن از حوادث مداوا می ساخت. و خداوند در سوره آل
عمران درباره متقین می فرماید: که آنان چه در حال رفاه و چه در وقت تنگدستی، در
راه خدا انفاق می نمایند و سپس چنین ادامه می دهد: «و الذین اذا فعلوا فاحشة او
ظلموا انفسهم ذکروا الله فاستغفروا لذنوبهم …»[8] و
هنگامی که کار ناشایسته ای مرتکب گشته یا ظلمی بر خویش نمایند خدا را بیاد می
آورند و از گناه خویش به درگاه خداوند استغفار می نمایند. یعنی چنین نیست که تا
مرحله ای از گناه پیش رفته و خدا را چنان از یاد برده باشند که نیاز به تذکّر
تکوینی و عملی داشته باشند زیرا «لم یصرّوا علی ما فعلوا و هم یعلمون» اصرار به
گناه ندارند و به زشتی آن آگاه‌اند، برخلاف آن دسته که: «زین لهم الشیطان ما کانوا
یعملون» شیطان کار زشتشان را بر ایشان زیبا جلوه داده و از این رو و تا لحظه
نابودی به گناه ادامه می دهند.

قرآن درباره فرعونیان که سخنان حضرت موسی و پند و اندرزهای تورات آنان را از
خواب غفلت بیدار نساخت می فرماید: «و لقد اخذنا آل فرعون بالسنین و نقص من الثمرات
لعلّهم یذکرون» ما فرعونیان را به قحطی و تنگدستی در معیشت و کمبود فرآورده های
کشاروزی دچار نمودیم تا شاید متذکّر خدا گردند (و از این راه باطل بسوی حق باز
گردند).

فرعون، خویش را خدا معرفی نموده و می گفت «انا ربکم الأعلی».[9] من
پروردگار بزرگ شما هستم و نیز می گفت «ما علمت لکم من اله غیری».[10] جز
خودم خدایی برای شما سراغ ندارم، از اینرو خداوند پیراوان این عقیده را تحت فشار
تنگدستی و بحران اقتصادی قرار می دهد تا شاید متذکّر شوند که خدایشان فرعون نیست بلکه
«ربّ العالمین» است.

بیدار ساختن فطرت خفته

همانگونه که از معنای «تذکّر» برمی‌آید، این قبیل حوادث برای آنها، به منظور
تحمیل عقیده نیست، بلکه برای بیدار ساختن فطرت خفته آنها است. خداوند در سوره
«نحل» می فرماید: «و علی الله قصد السبیل و منها جائر ولو شاء لهداکم اجمعین» و بر
خداست بیان راه عدل و راستی، بعضی از راه ها، راه ستم و نادرستی است و اگر خدا می
خواست همه را در راه هدایت قرار می داد. ولی در این صورت هدایت دیگر عامل کمال
انسان بحساب نمی آمد زیرا اجباری و تحمیلی بود.

چنانچه در سورة «جمعه» که از پیامبر به عنوان «و یعلمهُم الکتاب» یاد شده است،
مقصود تعلیم توحید نیست، زیرا توحید فطری بوده و آموختنی نمی باشد بلکه منظور
تعلیم احکام دین و مسائل دیگری است که بشر نمی داند و بوسیله وحی باید فرا گیرد.

زندگی و آزمایش

بنابراین حوادث و مشکلات، گاهی برای تذکّر و توجه انسان به خدا، مفید و لازم
است، ولی همین انسانی که با مواجه شدن با گرفتاریها به سوی خدا بازگشته و توبه می
کند، هنگامی که گرفتاریش رفع و مشکلش حل می شود، گاهی خدا را مجدداً از یاد می
برد، از این رو در این مرحله نیز باید آزمایش شود تا معلوم شود در «سّراء وضرّاء»
هر دو به یاد خداست و یا اینکه در حال رفاه و سلامتی و احساس امنیت خدا را از یاد
می برد؛ پس باید در این مرحله نیز در بوتة آزمایش قرار گیرد. قرآن کریم در سورة
«یونس» این افراد را چنین معرفی می کند: وقتی سوار کشتی می شوند تنها به هنگام
مواجه شدن با خطر بیاد خدا می افتند «فلما انجیهُم اذا هم یبغون فی الارض بغیر
الحق»[11] پس
از آنکه نجاتشان دادیم باز به ناحق دست به ستمگری می زنند.

بنابراین انسان در این کلاس بزرگ زندگی، پیوسته در معرض امتحان است، چه در حال
رفاه و نعمت و چه در حال تنگدستی و فقر، «$¨Br’sù ß`»|¡RM}$# #sŒÎ) $tB çm9n=tGö/$# ¼çmš/u‘ ¼çmtBtø.r’sù ¼çmyJ¨ètRur ãAqà)uŠsù ú†În1u‘ Ç`tBtø.r& ÇÊÎÈ   !$¨Br&ur #sŒÎ) $tB çm9n=tGö/$# u‘y‰s)sù Ïmø‹n=tã ¼çms%ø—Í‘ ãAqà)uŠsù þ’În1u‘ Ç`oY»ydr& »[12] اما
انسان چون پروردگارش او را آزمایش نموده و به کرم خویش به وی نعمتی بخشد، گوید که
پروردگارم به من اکرام نموده است و چون او را باز برای آزمون در تنگدستی قرار دهد
گوید: خدا مرا خوار گردانید! سپس خداوند این دو اظهار نظر را رد نموده و می
فرماید: «کلاّ!» ـ چنین نیست. نعمت و زوال آن هر دو امتحان و آزمایش است و لذا
درباره هر دو واژة «ابتلاء» یعنی امتحان به کار برده است. پس این عالم، عالم
آزمایش است و انسان باید کاملاً متوجه باشد تا از این امتحان های مکرر و پیاپی
زندگی، سرفراز بیرون آید.

در سوره توبه می فرماید: «Ÿwurr& tb÷rttƒ óOßg¯Rr& šcqãZtFøÿム’Îû Èe@à2 5Q$tã ¸o§¨B ÷rr& Éú÷üs?§tB §NèO Ÿw šcqç/qçGtƒ Ÿwur öNèd šcr㍞2¤‹tƒ »[13] آیا
نمی بینند که آنان (منافقان) در هر سالی یک یا دو بار امتحان می شوند ولی نه توبه
نموده و نه خدا را بخاطر می آورند.

برای هرکس ممکن است در طول سال یک یا چند حادثه سنگین پیش آید و به وسیله آن
مورد آزمایش واقع شود، وقتی که زندگی برای انسان یکنواخت باشد مثلاً همیشه در حال
سلامتی یا رفاه و امنیّت و یا در حال بیماری و فقر و نا امنی باشد، ممکن است حالت
روحی او هم یکنواخت باشد ولی این حالت، ملاک و معیار وضعیت ایمانی او نمی تواند
باشد، اگر در هر حال از وضعیّت ثابتی برخوردار باشد در آن صورت است که می توان
درباره او قضاوت نهایی را کرد، بعضی در این انتقال حالت از رفاه به فقر و از
سلامتی به بیماری، به یاد خدا افتاده و دست از اعمال ناشایست خویش بر می دارند و
بعضی بر عکس اگر به وضع ناخوشایندی دچار شوند، خدا را از یاد می برند، این است که
انسان باید با حالات مختلف آزمایش گردد و در این دبستان هستی، سالی چند بار از او
امتحان به عمل آید «تا سیه روی شود هر که در او غش باشد».

در سوره کهف می فرماید: «÷ŽÉ9ô¹$#ur y7|¡øÿtR yìtB tûïÏ%©!$# šcqããô‰tƒ Næh­/u‘ Ío4ry‰tóø9$$Î/ ÄcÓÅ´yèø9$#ur tbr߉ƒÌãƒ ¼çmygô_ur ( Ÿwur ߉÷ès? x8$uZøŠtã öNåk÷]tã ߉ƒÌè? spoYƒÎ— Ío4quŠysø9$# $u‹÷R‘‰9$# ( Ÿwur ôìÏÜè? ô`tB $uZù=xÿøîr& ¼çmt7ù=s% `tã $tR̍ø.ό yìt7¨?$#ur çm1uqyd šc%x.ur ¼çnãøBr& $WÛãèù »[14] و
همیشه خویش را به همراهی با آنان که هر صبح و شام خدا را می خوانند و رضای او را
می طلبند وادار ساز و برای یک لحظه از آن فقیران چشم مپوش که به زینتهای دنیا مایل
شوی و هرگز از آنها که دلهایشان را از یاد خدا غافل نمودیم و پیرو نفس خود شدند
متابعت مکن که کار آنان افراط و ناروا است.

خداوند در این آیه به پیامبر دستور می دهد که پیوسته ارتباطش را با تهدیستانی
که شب و روز بیاد خدا بوده و فقر و تنگدستی، آنان را از یاد او غافل نساخته است،
حفظ نماید و بر عکس با اشراف و ثروتمندانی که رفاه و ثروت، آنها را به جای
خداپرستی به هواپرستی کشیده و از یاد خدا غافل نموده است، رابطه ای نداشته باشد.

و در همین سوره در آیه دیگری می فرماید: «ô`tBur ÞOn=øßr& `£JÏB tÏj.èŒ ÏM»tƒ$t«Î/ ¾ÏmÎn/u‘ uÚtôãr’sù $pk÷]tã zÓŤtRur $tB ôMtB£‰s% çn#y‰tƒ 4 $¯RÎ) $oYù=yèy_ 4’n?tã öNÎgÎ/qè=è% ºp¨ZÅ2r& br& çnqßgs)øÿtƒ þ’Îûur öNÍkÍX#sŒ#uä #\ø%ur ( bÎ)ur óOßgããô‰s? ’n<Î) 3“y‰ßgø9$# `n=sù (#ÿr߉tFöku‰ #¸ŒÎ) #Y‰t/r& »[15] و چه
کسی ستمکارتر است از آن کسی که به وسیله آیات الهی تذکّر داده شده ولی از آن اعراض
نموده و اعمال زشت خود را فراموش کرده است، ما بر دلهایشان پرده ای از جهل و قساوت
انداختیم تا آیات ما را درک نکنند و گوششان را از شنیدن حق سنگین کردیم و اگر آنها
را بسوی هدایت فرا خوانی هرگز هدایت نخواهند شد.

این افراد نیز از آن کسانی هستند که با هیچ گونه تذکّر لفظی ویا تکوینی، متوجه
خدا نمی شوند و دیگر امیدی به هدایتشان نیست و لذا قرآن کریم درباره آنها می فرماید:
هیچ گاه هدایت نمی شوند.

کیفر از یاد بردگان آیات الهی

حال ببینیم کیفر این گونه افراد چیست؟

خداوند درباره کیفر اخروی آنان می فرماید: «ô`tBur uÚtôãr& `t㠓̍ò2ό ¨bÎ*sù ¼ã&s! Zpt±ŠÏètB %Z3Y|Ê ¼çnãà±øtwUur uQöqtƒ ÏpyJ»uŠÉ)ø9$# 4‘yJôãr& ÇÊËÍÈ   tA$s% Éb>u‘ zOÏ9 ûÓÍ_s?÷Ž|³ym 4‘yJôãr& ô‰s%ur àMZä. #ZŽÅÁt/ ÇÊËÎÈ   tA$s% y7Ï9ºx‹x. y7÷Gs?r& $uZçF»tƒ#uä $pktJŠÅ¡uZsù ( y7Ï9ºx‹x.ur tPöqu‹ø9$# 4Ó|¤Yè? ÇÊËÏÈ   y7Ï9ºx‹x.ur “Ì“øgwU ô`tB t$uŽó r& öNs9ur .`ÏB÷sムÏM»tƒ$t«Î/ ¾ÏmÎn/u‘ 4 Ü>#x‹yès9ur ÍotÅzFy$# ‘‰x©r& #’s+ö/r&ur »[16] و
هرکس از آید من اعراض کند همانا معیشتش تنگ شود و روز قیامت نابینا محشورش سازیم،
(او در آن حال) گوید: خداوندا! چرا نابینا محشورم نمودی و حال آنکه (در دنیا) بینا
بودم! خدا به او فرماید: آری، چون آیات ما برای هدایت تو آمد و آنها را به فراموشی
سپردی، همچنان امروز، تو فراموش شده ای و بدین ترتیب کیفر خواهیم داد کسی را که
ظلم و نافرمانی نموده و ایمان به آیات خدا نیاورد و موکّداً عذاب آخرت سخت تر و
پاینده تر است.

منظور از زندگی تنگ، این نیست که حتماً به فقر و تهی دستی مبتلا گردند و لذا
آنهائی که از یاد خدا غافل شده اند و جز حیات دنیا و مظاهر مادی خواسته ای ندارند،
همیشه در غم و اندوه کمبودهای کاذب اند، و هیچ گاه احساس راحتی و آرامش خاطر نمی
نمایند، در عالم برزخ و قیامت هم در فشارند «النّار یعرضون علیها غدواً و عشیاً و
یوم تقوم الساعة ادخلوا آل فرعون اشدّ العذاب»[17] (در
برزخ) دوزخ را صبح و شام بر آنها عرضه می دارند، چون روز قیامت آید خطاب رسد که
فرعونیان را به سخت ترین عذاب به جهنم وارد سازند ولی انسان مؤمن چون به داده
خداوند قانع است و در دنیا حرص و آز در او احساس کمبود دائمی به وجود نمی آورد،
لذا با آرامش خاطر زندگی می کند و در برزخ و قیامت هم مورد لطف خداست و در بهشت که
وارد گردد خدای را حمد و ستایش گوید. «و آخر دعویهم ان الحمد لله رب العالمین»[18] و
آخرین سخنشان حمد پروردگار عالمیان است و بالاخره در هیچ عالم از این عوالم غم و
انوهی ندارند «فمن تبع هدای فلا خوف علیهم و لا هم یحزنون»[19] پس
هرکس از هدایت ما پیروی نماید هرگز در دنیا و آخرت بیمناک و اندوهگین نخواهد شد.

مصاحبه با روحانی برجسته اهل سنّت شیخ سعید شعبان رهبر جنبش توحیدِ اسلامی
طرابلس

شیخ سعید شعبان چهره مبارز و محبوب طرابلس در لبنان است و گذشته از اینکه یکی
از علمای برجسته اهل سنت به شمار می آید، همواره در مسائل سیاسی لبنان، با قاطعیّت
در برابر ابر قدرتها ایستادگی کرده و از خطّ انقلاب اسلامی، پیروی می کند.

ایشان رهبر جنبش توحید اسلامی است و به گفتة خودشان، این جنبش برای حفظ وحدت
اسلامی میان قشرهای مختلف مسلمان تاسیس و پایه ریزی شده است.

مجله پاسدار اسلام با این شخصیت طراز اول علمای اهل سنت لبنان مصاحبه ای ترتیب
داده است که از نظر خوانندگان عزیز می گذرد:

ـ انقلاب اسلامی ایران، وحدت اسلامی را مهمترین و اساسی ترین عامل پیروزی
مسلمانان می داند. نظر شما دربارة وحدت قشرهای اسلامی چیست؟ و چه راه هائی را برای
رسیدن به این وحدت، توصیه می کنید؟

ـ وحدت اساس عقیدة مسلمانان را تشکیل می دهد. وحدت برانگیخته از ایمان مسلمین
به وحدانیت خداوند و هماهنگی نظام الهی در جهان است، و مردم جزئی از این ملکوت اند
که خداوند آفریده و حرکتی منظّم و منسجم در آن ایجاد کرده است. پس سزاوار است
مسلمانان در مدار شریعت الهی حرکت کنند همانگونه که ستارگان در مدارهای خود به
حرکتشان ادامه می دهند. و هر اختلاف و ناهماهنگی در چرخش شریعت، به بدبختی و فلاکت
و هرج و مرج منجر می شود.

هنگامی که انسان با نظام زندگی به مخالفت می پردازد، نشانه ای از پراکندگی و
جدائی خواهی تلقّی می شود، و چنین است انسان کافر و ملحد که نشانه ای از اختلاف و
الگوئی از پراکندگی و تفرقه در این نظام جهان است که خداوند آن را آفریده و برای
ما ترسیم نموده است. و همانا خداوند از آغاز پیدایش تاریخ، با نعمت هدایت بر
بشریّت منّت نهاد و انسانِ نخستین را به سوی حق و حقیقت رهنمون شد و به او فهماند
که آفریدگارش همان خدای یکتا است و لازم است که تنها او را پرستش نماید و گرنه
سزاوار کرامت انسانی نیست و حضرت آدم «علیه السلام» را در بهشت خود جای داد و
فرشتگانش را برای او به سجده وا داشت و او را گرامی و تکریم نمود و از او خواست که
از شیطان پیروی و اطاعت نکند و امری را بر او ناروا دانست که به آن نیازی نداشت و
تنها برای آزمایش و امتحانِ ایمانش او را نهی کرد ولی آدم(ع) به فریب شیطان گوش
فرا داد و در نتیجه از جنَّت الهی خارج شد.

و چنین است شخص مسلمان که خداوند شریعتش را بر او فرستاد تا امر الهی را به او
بشناساند، پس بر مسلمان واجب است که در داخل همین دائرة امر الهی همگام با دیگر
مسلمانان جهان بچرخد و به حرکتش ادامه دهد.

مسلمانان را کتابی است آسمانی که خدای بر آنان ارزانی داشت تا امر را از نهی و
خیر را از شر تشخیص دهند، و قرآن گواه و حجّت خدا بر آنان باشد، و همچنین پیامبری
مهربان در میان آنان فرستاد تا به سوی حق هدایت و راهنمائیشان کند و عرب و عجم
گرداگرد وجود مقدَّسش، با هم و در کنار هم زندگی کنند. مسلمانان نیز تا پیامبر
بزرگ «صلی الله علیه و آله و سلم» در میانشان بود، به همان وحدت و انسجام ادامه می
دادند، و پس از رحلت آن حضرت، اختلافی پیدا شد که هرگز روا نیست این اختلاف در
تمام نسلها ادامه یابد.

و حال که ما درصدد آنیم، امت را بر اساسهای محکم شریعت استوار سازیم پس بر ما
است به همان اصلی که پیامبر(ص) از آن حرکت خود را آغاز کرد، باز گردیم، چه در آن
دوران، نام و نشانی از مذهبها و گروه های گوناگون نبود، و همان اسلام ناب دین مردم
بود و بر جامعه حکمفرما که «و من یبتغ غیر الاسلام دینا فلن یقبل منه و هو فی
الآخرة من الخاسرین» و هرکس بجز اسلام دینی برگزیند، هرگز از او پذیرفته نخواهد شد
و او در آخرت از زیانکاران است.

آری! آن زمان فرقه ها و گروه ها وجود نداشتند و هدایت تنها از نور محمّدی
برانگیخته شد و به ما رسید و هم اکنون هر که خدا را به وحدانیت بشناسد و رسالت را
تصدیق کند و قرآن را بپذیرد و در نمازش رو به قبله و در نیایشش سر به آستان الهی
بگذارد و ارکان اسلام و ایمان را باور داشته باشد، او را از امّت اسلامی می دانیم
و یکایک افراد امت اسلامی را از اهل نجات می دانیم و سخن آنان که تنها خود را نجات
یافته می دانند، نمی پذیریم. و گر چه روایتی از پیامبر اسلام «صلی الله علیه و آله
و سلم» رسیده است که بر پراکندگی و انقسام امَّت به گروه های بسیار دلالت دارد ولی
اینها جزء فرقه‌هائی نیستند که خدا را به وحدانیت باور دارند و به نبوت و قرآن
گواهی می دهند. بلکه این گروه ها همانهائی هستند که از اسلام جدا شدند مانند
قادیانیَّت، بهائیت، درزی ها، کمونیست ها، ناسیونالیست ها (قومی ها) و دیگرانی که
اسلام را رها کرده و با آن وداع گفتند.

و اما سنی ها و شیعیان و همه کسانی که برای خداوند متعال سر بسجده می نهند و
خدا را می پرستند و کتابش (قرآن) را برنامة زندگی خود می دانند. ما همة اینها را
امَّت واحده و برادران خود می دانیم و جایز نیست که با آنان اختلاف داشته باشیم،
بلکه باید آغازگر برخورد ما با آنها، حجم گسترده ای از مسائل مورد توافق باشد ـ که
چه بسیار است ـ و آن عبارت از اصولی است که مسلمانان در آنها اختلاف ندارند.

از این روی، ما در لبنان، جنبش توحید را محوری برای استقبال و پذیرش تمام مسلمانان
می دانیم و همه مسلمانان را دوست داریم، و به هر مسلمان موحّدی (در نمازهایمان)
اقتدا می کنیم و همدیگر را تکفیر نمی نمائیم؛ ما نه سنّی ها را تکفیر می کنیم و نه
شیعه ها را و نه هیچ گروهی از گروه ها که به اصول شرعی پایبند هستند.

ای کاش مسلمانان از کتاب خدا و سنت پیامبر(ص) پیروی می کردند تا اینکه خود را
در برابر خدای متعال، هماهنگ و منسجم می یافتند و در آن صورت، همکاری و معاونت نه
تنها ممکن که واجب می شد. آری! همکاری بین مسلمانان ـ شرعاً ـ بر همه واجب است. و
لذا من از برادرانمان در ایران می خواهم دعوت به وحدت را تعمیم دهند همانگونه که
انقلاب اسلامی با این شعار به میدان آمد ـ از این راه که همواره گروه هائی را از
مسلمانان دعوت کنند و نمایندگانی را برای تبلیغ اعزام دارند و مسلمانان را به سوی
خدا دعوت کنند و آنان را به لزوم همکاری در توحید صفّ اسلامی یادآور شوند.

ـ نقش آمریکا، شوروی و صهیونیسم بین الملل برای رودرروئی و مبارزه با اسلام
چیست؟ و وظیفه مسلمانان در مقابله با ابرقدرتها و اسرائیل اشغالگر چه می باشد؟

ـ دشمن کافر، چه آمریکائی باشد و چه روسی و چه اسرائیلی و چه قومی، از فرزندان
خودمان باشند یا از بیگانگان، تفاوتی با هم ندارند چرا که کفار عرب مانند کفار عجم
و مانند یهود و نصاری هستند و همانا خدای متعال در قرآن، این مطلب را بیان فرموده:
«اکفّار کم خیرٌ من اولئکم ام لکم براءةُ فی الزّبر» (43 ـ قمر) آیا کفّار شما (از
قوم شما) بهترند از دیگر کافران یا اینکه برای شما در کتابهای آسمانی، براءتی (از
عذاب الهی) وجود دارد؟ و در هر صورت آمریکا، اسرائیل، شوروی و دیگر دشمنان نمی
توانند ما را به شکست وا دارند مگر اینکه ما آمادگی برای پذیرش فتنه ها و نیرنگهای
آنان داشته باشیم پس اگر مسلمانان را یک نظر و یک رأی بود و یک صفّ مرصوص را تشکیل
می دادند، هرگز دشمن نمی توانست آزادانه در میهن اسلامی گشت و گذار داشته باشد و
از فرزندان ما ارتشی بزرگ تشکیل دهد که اینان با امّت خودشان به ستیز بپردازند
مانند قومی ها (ناسیونالیست ها)، بعثی ها، کمونیست ها و دیگر ملحدانی که از اسلام
شانه خالی کردند و به کفر گرویدند و از آن پس، خواه ناخواه بزرگترین ارتش را برای
دشمن در خاک اسلامی تشکیل دادند.

آری! امریکا و سایر کشورها بسیاری از وسایل ویرانی را در اختیار دارند ولی من
بر این باورم که آنچه از سلاحهای آمریکائی ویرانی آفرین تر و کشنده تر است، همان
اختلاف و نزاع داخلی است که منجر به شکست می شود همانگونه که خداوند خبر داده است:
«و لا تنازعوا فتفشلوا و تذهب ریحکم» پس اگر ما بخواهیم با آمریکا، شوروی، اسرائیل
و دیگر دشمنان مبارزه کنیم، می بایست صفوف خود را از لوث جاسوسان و دست نشاندگان،
تصفیه کنیم و با نام خدا دست اخوت و برادری بهم دهیم و از آن پس، بی گمان خدای
متعال ما را با نصرت خود یاری خواهد کرد چرا که خود وعدة نصرت به آنان که خدا را
یاری دهند، داده است «ان تنصروا الله ینصرکم».

مسلمانان باید این حقیقت را درک کنند که ما هیچ ستون پنجمی از خودمان، در اسرائیل
مشاهده نمی کنیم، در حالی که ستون های پنجم و ششم و دهم از فرزندان خودمان در میان
ما وجود دارند که به نفع اسرائیل و یا روسیه کافر و یا آمریکای استعمارگر، فعالیت
می کنند، پس ما پیش از آنکه آمریکا را دشنام دهیم، می بایست به این فرزندانمان که
همکاری با اسرائیل می کنند، ناسزا بگوئیم و یا اينکه آنان را تذکّر دهیم که به سوی
خدا باز گردند و توبه کنند چرا که اخلاص و تعهّد آنها نسبت به یهودیان بیش از خود
یهودیان است.

ـ جنابعالی تنها راه نجات فلسطین و سرزمین های اشغالی و آزادی ملَّت فلسطین را
در چه می دانید؟

ـ ملت فلسطین طرح قومی (ناسیونالیستی)، سوسیالیستی و ملی فلسطینی را تجربه
کرده و سازمان آزادیبخش فلسطین، حلّ مشکل فلسطین را به عهده گرفته ولی از راه مادي
و گاهی از دیدی ناسیونالیستی و از سال 1942 تاکنون، همواره ملّت فلسطین عقب گرد
کرده و از فلسطین (و آزادی آن) دورتر شده است و به اندازه یک وجب به آن نزدیک نشده
است، و چندین بار توطئه ها برای از بین بردن ملت فلسطین به کار گرفته شده که گاهی
توسط رژیمهای عربی و چندین بار هم بوسیله سازمانهای فلسطینی و گاهی بدست یهودیان
استعمارگر انجام پذیرفته است.

ما معتقدیم تنها راه رهائی فلسطین و آزادی سرزمین فلسطین، همان راه وحدت
اسلامی است و بر سازمان آزادی بخش است ـ اگر براستی نسبت به مردم فلسطین اخلاص
دارد ـ که اسلامی بودن انقلابش را، نه ناسیونالیستی بودن آن، اعلام کند و میان ملت
مسلمان فلسطین و جنبش اسلامی لبنان و انقلاب پیروزمند اسلامی ایران، و سایر
مسلمانان آزادة جهان هماهنگی و انسجام پدید آورد.

بر انقلاب فلسطین است که هویت اسلامی خود را برملا سازد و جهاد در راه خدا را
همگام با همه مسلمانان آزاده جهان اعلام نماید تا اینکه برنامه آزادی فلسطین آغاز
شود. مسلمین هم کم نیستند و همه، مشکل فلسطین را مشکل خود می دانند پس چرا مشکل
فلسطین را از مسلمانان دور نگه می دارند و می گویند: سازمان آزادی بخش، تنها
نماینده قانونی ملت فلسطین است!! در حالی که این سازمان نه آرمان ملت فلسطین و نه
عقیده او را باور دارد. بلکه چه بسا در انقسام وجدایی افکندن میان مردم فلسطین،
کوشش کرده باشد.

ما برای یاسر عرفات آرزوی هدایت داریم و امیدوایم او و دیگر رهبران فلسطینی به
دیدار ایران بیایند و در این جا دست در دست انقلاب اسلامی بگذارند، کما اینکه
امیدواریم در اینجا نیز با جنبش اسلامی لبنان هماهنگ باشند و از آغوش های آنان که
با ضربه زدن به مسلمانان و مشکل فلسطین، در پی ایجاد راه حلی برای مشکل خاورمیانه!
هستند، بیرون آیند چرا که آنان هرگز بیرون کردن و طرد دشمن اسرائیلی را راه حل نمی
دانند بلکه نظرشان به رسمیت شناختن اسرائیل و توان دادن به آن و ثبت کردن فلسطین به
نام یهودیان برای همیشه می باشد.

و ما راه حل، پشت پا زدن به کنفرانس های بین المللی و مخالفت کردن با قرارداد
کمپ دیوید و آغاز پیکار و مبارزه ای جدی و سازش ناپذیر ـ ضمن پیروزی از انقلاب
اسلامی ـ با رژیمهای دست نشانده و ذلت بار و با یهودیان اشغال گر که سرزمین ما را
اشغال و ملت ما را آواره کردند، می باشد.

ـ نظر جناب عالی راجع به جنگ ایران و عراق چیست؟

ـ این جنگ در ایام شاه بر ارتش ایران تحمیل نشد چرا که او دست نشانده آمریکا و
ژاندارم منطقه به حساب می آمد، ولي هنگامي که انقلاب ايران هويت اسلامي خود را
اعلام کرد جنگ آغاز شد و این جنگ از کل دنیای کفر بر ایران تحمیل شده است چه بلوک
شرقی و چه بلوک غربی و همچنین چه از سوی اعراب و چه از سوی اسرائیل باشد و آن همه
عِدّه و عُده که روانه جبهه (کفر) می شوند و آن همه تبلیغات مسموم علیه انقلاب
پیروزمند اسلامی، دلیل قوت و نیرومندی انقلاب است نه ضعف آن، و اینها همه که برای
شکست دادن به انقلاب دست به دست هم داده اند، قدرتی بالاتر از قدرت عصاها و بندهای
ساحران فرعون ندارند که عصاي حق، عصاي موسي آن ها را بلعيد و اينچنين، انقلاب
پيروزمند اسلامي با عصاي حق و شمشیر حق مبارزه می کند، کلّ این سحرها و جادوها را
که برخی از مردم خیال می کنند در این جنگ ظالمانه به پیروزی دست می یابد، خواهد
بلعید و به کام خود فرو خواهد برد، و به خواست خداوند منتهي خواهد شد به انقلاب
های بسیاری در سراسر نقاط جهان اسلام، و همانا خداوند وعده داده است که ارتش خود
را پیروز خواهد کرد «و ان جندنا لهم الغالبون» و هان! ما منتظر وعده الهی هستیم «و
یسئلونک متی هو قل عسی ان یکون قریباً» ـ و از تو می پرسند: چه وقت خواهد بود؟
بگو: شاید وقت آن نزدیک باشد.

ـ درباره مسافرتتان به ایران و نتایجی که در این سفر به دست آورده اید، آیا
برای شما رضایت بخش و امیدوارکننده بوده است؟

ـ در هر دیداری که از ایران داشتیم، برای ما ثابت شد، این امّتی که برای یاری
حق بر باطل شورید، انقلاب خود را نگه می دارد و از آن محافظت می کند. و همانا این
انقلابی است اصیل و هرگز مانند انقلابهای دروغینی نیست که با مطرح نمودن شعارهای
آزادی خواهانه آغاز می شوند و با خضوع و سر بزیری در برابر بلوک شرق یا بلوک غرب
پایان می پذیرند.

بیشتر انقلاب هایی که در جهان پدید آمده است به یکی از دو بلوک وابسته شده و
آنچه که راجع به کشورهای عدم تعهد گفته می شود، صورتی بیش نیست، چرا که همه ی آنها
ـ چه بخواهند و چه نخواهند ـ وابسته اند زیرا در اصل، دارای مبانی آزادی خواهانه
راستین نیستند.

اما در ایران، احساس می کنیم با اسلام قرآن و با اسلام پیامبر(ص) زندگی می
کنیم نه اسلام مذهب ها و گرایش های گوناگون. بلکه همان اسلام ناب درخشانی که به
صورت وحی از آسمان نازل شد و ما در اینجا محبت و اخوت و برادری و هماهنگی معنوی را
درمی یابیم. و هر چه بیشتر مسافرتمان به طول انجامد شیرین تر می شود و قلب ها
شیرین تر و روزها درخشنده تر می گردند و این دلیل صفای اهل انقلاب و صفای
برادرانمان در ایران است، و این همان نعمت الهی است که درباره اش می فرماید: «و
اذکروا نعة الله علیکم اذ کنتم اعداء فألف بین قلوبکم فأصبحتم بنعمته اخواناً» ـ و
به یاد آرید نعمت خدا را بر شما آنگاه که با هم دشمن بودید، پس او بین قلب های شما
الفت پدید آورد و در نتیجه این نعمت، با هم برادر شدید. و براستی که هیچ کس در
جهان لذتی را مانند این لذّت که برادران خدا جوئی که در راه خدا و برای خدا با هم
برادر شده اند، احساس می کنند نخواهند یافت. و از این روی ما اطمینان داریم خداوند
قلبهای آکنده از عشق به او را نادیده نمی گیرد و تلاش سربازانی که با نثار خون و
مال و فرزندان خویش در راه یاوری حق پیکار می کنند، ضایع نخواهد کرد چرا که خداوند
کریم است و پاداش نیکوکاران را ضایع نمی کند «ان الله لا یضیع اجر من احسن اعملا».

ـ آینده حکومت در لبنان چیست و چه راهی برای محقق شدن حکومت اسلامی در لبنان
وجود دارد؟

ـ ما بر این باوریم که مبارزه در لبنان طولانی خواهد بود، تا اینکه طرح اسلامی
تکامل یابد. و به تحقیق، توان برقراری یک رژیم ملی در لبنان ، بسیار دشوار است و
اگر طرحی را به زور بخواهند بر مردم تحمیل کنند، پیروزی و دوام نخواهد داشت، و لذا
ما معتقدیم بهترین فرصت ها برای برپایی حکومت الله در زمین، در این است که انقلاب
اسلامی ایران، دست همکاری را به سوی مسلمانان لبنان دراز کند، تا اینکه طرح
مسلمانان در این خطّه از زمین و با این گروه از ملت مسلمان به تکامل رسد.

مسلمانان لبنان تا کنون وحدت خود را تکامل یافته نمی دانند و از این روی، باید
مساعدت و همکاری را از انقلاب اسلامی دریابند تا اینکه به لزوم برقراری وحدت صفوف
خویش مطمئن شوند، پیش از آنکه در اثر فتنه انگیزی های برخی از رژیم ها و برخی از
مستکبران، جنگ داخلی را بر آنها تحمیل کرده و آنان را به جان هم اندازند. و جنگهای
دردناک بیروت، که بین لبنانی ها و فلسطینی ها یا بین سنّی ها و شیعی ها، درگرفت،
همان ها که حتی نام اسلام را بر خود نمی گذارند و تنها پیروی از برخی اهداف ملی
گرایانة تنگ بینانه می کنند، این جنگ ها تا اندازه اي طرح وحدت اسلامی را به تاخیر
انداخت و بر برادران ما در تهران است که «جنبش امل» را نصیحت کنند تا در راه خدا
با «حزب الله» همگام شود و ما هرگونه خصومت و دشمنی با حزب الله را بزرگترین فرصت
استعماری برای از بین بردن وحدت اسلامی می دانیم.

نقش برادران ما در ایران این است که نگذارند برادران ما در امل و در حزب الله
به لبنان باز گردند (نمایندگان امل و حزب الله) مگر اینکه با هم به وحدت رسیده
باشند و اما آنانکه اصرار بر ایجاد شکاف در صف اسلامی دارند باید به وسیله ای کنار
گذارده شوند، و این وسیله همان وحدت مخلصانه است که سوداگران به نام اسلام و گروه
گرایان را به انزوا می کشاند.

ـ لطفاً نظر خود را در مورد ملاقات با امام بیان فرمائید؟

ـ پیش از اینکه کسی با حضرت امام دیدار کند ممکن است تصوّر دیگری از ایشان
داشته باشد ولی هنگامی که روبروی این انسان می نشیند می فهمد که خداوند سرّش را در
ضعیف ترین بندگانش قرار می دهد. من امام را انسانی ربانی و متواضع یافتم که چشم به
رحمت خدا دوخته است، و همین تعلّق و عشق او به الله است که خداوند او را که در
غربت، آواره از وطن و در بدر می زیست همواره یاری داد. و خداوند با یاری دادن به
امام به ما می فهماند که یاری خود را از هرکس که در راه امام گام بر می دارد ـ که
همان راه راستین نبّوت است ـ دریغ نخواهد داشت اینکه یک پیرمرد سالخورده بر
کشورهای جهان پیروز گردد و آن سدّی که از سوی استکبار جهانی بر ایران زده شده بود
بشکند، این انسانی که نزدیک به 90 سال عمر دارد و تمام بشریّت را (بشریّت مستکبر و
ستمگر) به مبارزه می طلبد، به ما می فهماند که بی گمان او روح خدا است که نصرت خدا
در شبانه روز با او همراه است، پس او امامی است که به حق پیوسته است و حق تعالی
تایید و نصرتش را از او بر نخواهد داشت.

سزا است که مسلمانان ایران، قدر و منزلت امام خود را بشناسند و پیوسته همراه
او باشند، رهنمودهایش را بشنوند و اطاعت کنند چرا که خداوند امر کرده است ما را که
از الله و پیامبرش و اولی الامر پیروی و اطاعت کنیم و لازم است آنها که نسبت به
ایشان بی تفاوت هستند، از خدا بترسند و همگام با علماء و مبارزان، در کنار او
باشند زیرا بدل از ایمان، کفر است و بدل از اسلام، شرک و بدل از امام، طاغوت. آیا
می پذیرند که طغیان و ستم به ایران باز گردد و شاهی دیگر بیاید که برای حفظ منافع آمریکا
حکومت کند؟! و بعد از حق چه می ماند غیر از گمراهی و باطل؟ «و ماذا بعد الحق الا
الضلال».

از خداوند مسئلت می نمائیم عمر این امام را که خداوند تعالی به وسیله او
مسلمانان را پس از انتظاری زیاد، عزت بخشید، طولانی گرداند. و از خداوند می خواهیم
به علماء ایران و ارتش و سپاه و تمام دست اندرکاران اعلام کند که همواره در خدمت
امام باشند و اوامر و دستوراتش را با جان و دل پذیرا گردند و از او اطاعت کنند که
خداوند پاداش نیکوکاران را ضایع نمی کند «انّ الله لا یضیع اجر المحسنین».

ـ با تشکر از شما که به عنوان یک حجت و یکی از برادران دانشمند اهل سنت، نقش
عظیم و مهم خود را در این شرایط حساس تاریخ اسلام، به احسن وجه ایفا می کنید، و ما
ضمن اینکه نمی توانیم احساس و علاقه و محبت خود را نسبت به شما توصیف کنیم،
توفیقات روز افزون حضرتعالی و پیروزیهای پی در پی شما را در لبنان مظلوم، از خدای
متعال خواستاریم.

ـ ما هم از شما استدعا داریم برادرانتان را با دعای خیر یاد کنید و آنها را
یاری کنید که آنها مستضعف اند و کفر جهانی بر آنها همچنان ستم روا می دارد. ما
همیشه به شما می نگریم همانگونه که هارون به موسی می نگریست. و خداوند بندة خود را
یاری می بخشد، مادام که او برادر مسلمانش را یاری می دهد، والسّلام علیکم.

مصاحبه

النص الکامل للمقابلة التی أجرتها المجلة مع الشیخ سعید شعبان رئیس حرکة
التوحید الاسلامی فی طرابلس

س ـ تری الثورة الاسلامیة فی ایران، ان الوحدة الاسلامیة من اهم العوامل فی
انتصار المسلمین، ما هو رأیکم حول وحدة الطوائف الإسلامیة؟ و ما هی الوسائل الطریق
التی توصّل الی الوحدة الإسلامیة؟

ج ـ الوحدة اساس فی عقیدة المسلمین تنبثق عن ایمانهم بوحدانیة الله و وحدة
النظام فی العالم و الناس جزء من هذا الملکوت الذی خلقه الله و وحّد له حرکته و
ینبغی للمسلمین ان یسیروا فی فلک الشریعة کما تسیر الکواکب فی افلاکها التی رسمها
الله لها. و کل اختلاف فی مدار الشریعة یؤدی الی الفوضی و الشقاء. عند ما یخالف
الانسان نظام الحیاة یصبح علامة فارقة و کذلک الانسان الکافر أوالجاحد فانه یعتبر
علامة فارقة فی نظام الکون الذی رسمه الله تعالی لنا. و قد منّ الله تعالی علی
البشریة بالهدایة منذ فجر التاریخ، من یوم ان خلق الانسان الاول ارشده الی الهدایة
والحق و عرّفه ان خالقه هو الله وحده و ینبغی ان یطیع الله و الّا لایستحقّ
الکرامه فآدم(ع) الذی اسکنه الله الجنة واسجد له ملائکته واکرمه، نهاه ان یطیع
الشیطان و حرَّم علیه أمراً لم یکن بحاجة الیه و انما اختبر ایمانه و لکن آدم عند
ما أصغی الی الشیطان ضلّ و خرج من جنّة الله. و هکذا الانسان المسلم الیوم قد انزل
الله له الشریعة تبين له الأمر الإلهی فعلی المسلم ان یدور ضمن دائرة الأمر الإلهی
مع بقیة المسلمین فی العالم.

المسلمون لهم کتاب قد انعم الله تعالی به علیهم من اجل ان یعرفوا الأمر و
النهی و الخیر و الشرّ و هذا القرآن هو حجة الله علیهم و ارسل فیهم رسولاً رحیماً
بهم، أرشد هم الی طریق الحق و جمع الله تعالی به الناس عرباً و عجماً. و استمر
المسلمون وحدةً فی حیاة رسولهم الاعظم صلی الله علیه و آله و سلم، استمروا وحدةً
متماسکة ثم کان من بعد ذلک خلافٌ و الخلاف لایجوز ان ینسحب علی الأجیال کلّها.

 و نحن الیوم بصدد بناء الاُمة علی
اُسس من شریعة الله فعلینا أن نعود الی الأصل الذی انطلق منه رسول الله(ص)، لم تکن
هناک مذاهب و طوائف فی عهده(ص)، کان الاسلام هو الدین «و من یبتغ غیر الاسلام
دیناً فلن یقبل منه و هو فی الآخرة من الخاسرین». لم تکن هنالک فرق و انّما جائ
الهدی منبثقاً من النور النبوی و نحن الیوم نعتبر کلّ من یشهد شهادة الحق لله
بالوحدانیة و بصدق الرسالة و صدق القرآن، و نعتبر کلّ من یتوجه الی القبلة فی
الصلاة و یتوجه الی الله تعالی بالدعاء و یؤمن بأرکان الایمان و الاسلام، نعتبر
کلّ هولاء أمة واحدة و کلهم ناجون فلایجوز ان نأخذ بأقوال من یدّعون بانَّهم وحدهم
الناجون من دون الناس. نعم هناک حدیث عن رسول الله(ص) یتحدث عن انقسام الأمة الی
فرق کثیرة لکنها لیست الفرق التی تؤمن بوحدانیة الله و بصدق النبوة و القرآن.
انَّما الفرق التی خرجت من الاسلام کالقادیانیة و البهائیة و الدرزیة و الشیوعیة و
القومیة و غیرها ممَّن ترکوا الاسلام وودَّعوه. و امَّا السنة و الشیعة کلهم
یسجدون لله تعالی و یعبدونه و یتخذون کتابه منهاجاً لحیاتهم. هؤلاء جمیعاً نعتبرهم
امة واحدة و اخوة لنا و لا یجوز ان نلتقی علی الخلافات معهم، بل علینا أن نبداء
بالمساحة الواسعة من مواضیع الاتفاق و هی الاصول التی لایختلف فیها المسلمون، لذلک
نحن فی لبنان، نعتبر حرکة التوحید قطباً یستقبل جمیع المسلمین و يحب جمیع المسلین
و یصلّی وراء کل مسلم موحد و لا نکفّر بعضنا البعض و لا نکفّر سنة و لا شیعة و لا
فرقة من الفرق التی تتمسک بالاصول الشرعیة. و حبّذا لو ینطلق المسلمون من کتاب
الله و هدی رسوله(ص)، لیروا أنفسهم جمیعاً ملتفین علیه سبحانه و تعالی و فی ذلک
یصبح التعاون واجباً فضلاً أن یکون ممکناً، هو واجب شرعی علی الجمیع. وارجو الاخوة
فی ایران أن یعمّموا الدعوة الی الوحدة کما انطلقت الثورة الاسلامیة بهذا الشعار،
و ذلک بأن یستدعوا الوفود و یرسلوا و فوداً الی المسلمین، یذکرونهم بالله و بضرورة
العمل علی وحدة الصف الإسلامی.

س: ما هو دور امریکا و الاتحاد السوفیتی و الصهیونیة العالمیة لمواجهة الاسلام
و ما هو واجب المسلمین فی مواجهة الدول العظمی و اسرائیل الغاصبة؟

ج: العدو الکافر (امریکیاً أو سوفیتیاً أو اسرائیلیّاً أو قومیاً) من أبنائنا
أو من الغرباء یعتبر واحداً لأن کفار العرب ککفار العجم ککفار الیهود و النصاری و
قد قَرَّر الله تعالی ذلک فی القرآن فقال: «أکفّارکم خیر من أولئکم أم لکم براءة
فی الزبر» و لکن امریکا و اسرائیل و السوفیت و سایر الأعداء لایستطیعون محاربتنا
الا اذا کنّا علی استعداد لقبول فتنتهم فلوکان المسلمون قراراً واحداً و موقفاً
واحداً وامة مرصوصة الصف لما استطاع العدو أن یجوس خلال الدیار و أن یتخذ له جیشاً
کبیراً من أبنائنا یحاربون اُمتهم کالقومیین و البعثیین و الشیوعیین و غیرهم من الملحدین
الذین قبلوا الدخول فی الکفر و الخروج من الاسلام فکانوا من حیث یریدون أو
لایریدون، أکبر جیش للعدو داخل الصف الاسلامی.

نعم! ان امریکا والدول الاخری تملک الکثیر من اسباب الدمار و القوة و لکننی
اعتقد أن أقوی من اسلحة امریکا، الخلل فی الصف الداخلی و النزاع الذی یؤدی الی
الفشل کما اخبر سبحانه و تعالی، فإذا اردنا ان نحارب امریکا و السوفیت و اسرائیل و
غیرهم، علینا ان نعمل علی تطهیر صفوفنا و وحدتها علی الله تعالی و بعد ذلک سیؤیدنا
الله تعالی بنصر من عنده و ان الذین ینصرون الله قد وعدهم الله تعالی بالنصر و التأیید
و التمکین فی الامر.

یجب ان یتفهم المسلمون هذه الحقیقة لاننا لا نشاهد فی الیهود طابوراً خامساً
لنا داخل اسرائیل ـ مثلاً ـ ولکننا نجد طوابیر خامسة و سادسة و عاشرة بیننا من
اولادنا لحساب اسرائیل و لحساب الکفر الروسی أو الاستعمار الامریکی تعمل؛ فنصیحتنا
قبل أن نسبّ أو أن نذکر ابناءنا و أولادنا الأعوان لاسرائیل، ان یعدوا الی الله و
أن ینوبوا لأنهم اکثر اخلاصاً للیهود من الیهود انفسهم.

س: ما هو الحل السلیم، بنظر کم لانقاذ فلسطین و الأراضی المحتلة و الشعب
الفلسطینی؟.

ج: لقد جرّب الشعب الفلسطینی الطرح القومی و الاشتراکی و الوطنی الفلسطینی و
تبنّت منظمة التحریر الفلسطینی قضیته و لکن من منظور علمانی واحیاناً من منظور
قومی و منذ الثانی و الاربعین و الشعب الفلسطینی یتراجع و یبتعد عن فلسطین و لا
یقترب منها شبراً واحداً و عملت المؤامرات علی ذبح الشعب الفلسطینی مراراً، مرة
بأیدی الأنظمة العربیة و مرّات بأیدی المنظمات الفلسطینیة نفسها و تارة بأیدی
الیهود و المستعمرین.

نحن نعتقد ان سبیل خلاص الفلسطینیین و تحریر فلسطین هو طریق الوحدة الاسلامیة
و علی منظمة التحریر ان کانت حقاً مخلصة للشعب الفلسطینی أن تعلن اسلامیة ثورتها
لاقومیتها و أن توحّد الشعب الفلسطینی المسلم مع المقاومة الاسلامیة فی لبنان، مع
الثورة الاسلامیة المظفرة فی ایران، مع کلّ المتحررین المسلمین فی العالم. علی
الثورة الفلسطینیة ان تعلن عن هویتها الاسلامیة و تعلن الجهاد فی سبیل الله مع
جمیع الاحرار المسلمین فی العالم لتبدأ مسیرة تحریر فلسطین، و المسلمون لیسوا قلّة
و یعتبرون قضیة فلسطین قضیتهم جمیعاً فلماذا تغرّب قضیة فلسطین و تقال: منظمة
التحریر هی الممثل الوحید و الشرعی للشعب الفلسطینی!! و هی لا تحمل عقیدة الشعب
الفلسطینی و لا آماله. انها کثیراً ما شارکت فی تقسیمه و فی تفریقه. نحن نرجو
لیاسر عرفات الهدایة، هو و کلّ القادة الفلسطینیین و أن یأتوا لزیارة ایران و
یضعوا یدهم فی ید الثورة الاسلامیة هنا و فی ید المقاومة الاسلامیة فی لبنان و ان
یخرجوا من احضان التی تبحث عن حل لقضیة الشرق الاوسط علی حساب المسلمین و القضیة
الفلسطینیة، فلن یکون الحل اخراج اسرائیل انما سیکون الاعتراف بها و التمکین لها و
تسجيل فلسطین للیهود الی الابد. و لکن المخرج هو مقاطعة المؤنمر الدولی و مقاطعة
مقررات کامب دیفید کلها و العمل بصراحة ضمن الثورة الاسلامیة التی لا تعرف مساومة
مع الانظمة العمیلة المتخاذلة و لا مع الیهود الذین اغتصبوا الارض و شردوا الشعب.

س: ما ذا تقولون حول الحرب العراقیة المفروضة علی ایران؟

ج: لم تفرض هذه الحرب فی ایام الشاه لانه کان یدور فی فلک امریکا و کان شرطی
الخلیج، مع الجیش الایرانی، لکن عندما اعلنت ایران الثورة عن هویتها الاسلامیة،
بدأت الحرب، و الحرب المفروضة علی ایران، من کلّ العالم الکافر شرقیّاً و غریباً،
عربیاً و اسرائیلیاً و ما یساق الی جبهة الخلیج من الرجال و العتاد و الدعایات
المضادة للثورة الاسلامیة دلیل علی قوة الثورة لا علی ضعفها و ان کلّ هؤلاء المجتمعین
لا یساوون اکثر من حبال سحرة فرعون و عصیهم الذین ابتلعتهم عصا الحق، عصا موسی و
هکذا ستبتلع الثورة الاسلامیة المظفرة التی تضرب بعصا الحق و سیف الحق کلّ هذا
السحر الذی یخیل للناس انه سیحقق انتصاراً فی هذه الحرب الظالمة التی لن تنتهی
إلَّا بثورات کثیرة فی کلّ ارجاء العالم الاسلامی باذن الله و قد وعد الله تعالی
بأن ینصر جنده «و ان جندنا لهم الغالبون» واننا لوعد الله لمنتظرون «و یسئلونک متی
هو قل عسی ان یکون قریباً»

س: ما هو انطباعکم حول السفر الی ایران: هل کانت النتیجة مرضیّة بالنسبة
الیکم؟

ج: لقدتأکد لنا فی کلّ مرة زرنا بها ایران أن هذه الامة التی ثارت علی الباطل
لنصرة الحق، تحافظ علی مسیرها. انها ثورة اصیلة و لیست کالثورات المزیَّفة التی
تبدأ بطرح شعارات تحرریة ثم تنتهی بالخضوع الی المعسکر الشرقی أو الغربی. ان اکثر
الثورات التی قامت فی العالم، اصبحت رهینة لأحد المعسکرین و ما یقال عن دول عدم
الانحیاز هی صورة، فکلهم منحازون شاؤوا أم أبوا لانهم لایحملون مبادیء تحریریة
حقیقیة. نشعر اننا نعیش الاسلام فی ایران اسلام القرآن، اسلام النبی(ص)، لااسلام
المذاهب و الطوائف المختلفة. الاسلام الصافی المشرق کما نزل وحیاً من السماء و
نشعر بالمحبة و الاخوة و التمازج الروحی. کلما طالت المدة، تحلوو تصفو القلوب و
الایام و هذا دلیل علی صفاء اهل الثورة و صفاء الاخوة فی إیران و هی نعمة الله
تعالی التی یذکرنا بها عندما یقول: «و اذکروا نعمة الله علیکم إذ کُنتم اعداء فألف
بین قلوبکم فاصبحتم بنعمته اخواناً» و لا یشعر احد فی العالم باللذة التی یشعرها
المتأخون فی الله عزوجل و المتحابون فی جلال الله عزوجل، لذلک نعلم یقیناً ان الله
تعالی لا یضیّع القلوب المتعلقة به والجنود الذین یضحّون بدمائهم و اموالهم و
اولادهم من اجل نصرة الحق، ان الله کریم و لایضیع اجر من احسن عملاً.

س: ما هو مستقبل الحکومة فی لبنان و ما هو السبیل لتحقیق ذلک؟

ج: نحن نعتقد ان الصراع فی لبنان سیمتد طویلاً حتی یتکامل نمو المشروع
الاسلامی و ان القدرة علی اقامة کیان أو صیغة و طنیة فی لبنان سیکون أمراً متعسراً
جداً و ان کان هناک من مشروع یفرض بالقهر فلن یکتب له النجاح و الاستمرار طویلاً،
لذلک نری بأن أحسن الفرص من أجل اقامة حکم الله فی الأرض ان تنتصر الثورة فی ایران
لتمدّ ید العون الی المسلمین فی لبنان، لیتکامل مشروع المسلمین عبر هذه المساحة من
الارض و هذه المجموعة من الشعب المسلم. المسلمون فی لبنان یعتبرون وحدتهم حتی الآن
غیر متکاملة و لذلک یجب أن یتلقوا المساعدة و المعاونة من الثورة الاسلامیة
لاقناعهم و ارشادهم الی ضرورة وحدة صفهم قبل ان یفتک بعضهم بالبعض بالاغراءات التی
تحاول بعض الانظمة و بعض الجهات المستکبرة أن تفرض علیهم معرکة داخلیة فیما بینهم.
و ما معارک بیروت المؤلمة التی وقعت بین اللبنانیین و الفلسطینیین و بین الشیعة و
السنة الذین لایحملون الاسلام حقیقة، انما یحملون المبادیء الطائفیة و المصالح
الطائفیة الضیقة، ان هذه المعارک أخّرت قلیلاً مشروع الوحدة الاسلامیة و علی الاخوة
فی طهران أن ینصحوا «امل» ان تلتقی مع حزب الله علی الله واننا نعتبر کلّ خصومة
وعداء مع حزب الله من اکبر الفرص للاستعمار من اجل ضرب الوحدة الاسلامیة.

مهمة الاخوة فی إیران ان لایسمحوا للاخوة فی امل و فی حزب الله أن یعودوا الی
لبنان إلَّا بعد أن یتوحدوا و اما الرموز التی تصرّ علی تمزیق الصف الاسلامی فیجب
أن تعزل بطریقة و هذه الطریقة هی وحدة المخلصین، تعزل بقیة المتاجرین بالاسلام و
الطائفیة.

س: ما هو انطباعکم حول اللقاء مع الامام؟

ج: قبل ان یلتقی أحدٌ بالإمام، ربما یکون له تصوَرُ آخر و لکنه عندما یجلس امام
هذا الانسان یعرف أن الله یضع سرّه فی أضعف خلقه، فقد رأیت الامام انساناً ربانیاً
متواضعاً یرجو رحمة الله تعالی و تعلّقه بحب الله تعالی هو الذی اکسبه تایید الله
و هو فی غربته شریداً ملاحقاً منفیاً من بلاده، ان الله یؤکد لنا فی انتصار الامام
انه سیکون مع کلّ الذین سیسیرون علی درب الامام، علی درب النبوة الصادقة. ان هذا
الامل ان ینتصر شیخ کبیر علی دول العالم و ان یکسر الطوق الذی کان یضرب علی ایران
من قبل الاستکبار العالمی، هذا الانسان الذی بلغ من العمر ما یقارب التسعین عاماً،
یتحدّی البشریة کلها، لا شک ّ أنه روح الله و تأیید الله الذی یمده باللیل و
النهار فهو امام موصول بالله و الله سبحانه و تعالی سیبقی تأییده.

وجدیر بالمسلمین فی إیران أن یعرفوا قدر امامهم و ان یکونوا دائماً الی جانبه،
یسمعونه و یطیعونه لان الله امرنا ان نطیع الله و رسوله و اولی الامر منا، و علی
اولئک الذین یقفون متفرّجین أن یتقوا الله تعالی و ان یقفوا بجانبه مع جمیع
العلماء و جمیع المناضلین، لان بدل الایمان الکفر و بدل الاسلام الشرک و بدل
الامام، حاکم طاغیة. هل یقبلون ان یعود الطغیان الی إیران و ان یعود شاه آخریحکم
لحساب أمریکا، ماذا بعد الحق؟ فماذا بعد الحق إلَّا الضلال؟

نسأل الله تعالی أن یطیل فی عمر هذا الامام الذی أعز الله تعالی به المسلمین
بعد ان طال انتظارهم و نسأل الله عزوجل أن یلهم العلماء فی إیران و ان یلهم الجیش
و الحرس الثوری و کل العاملین أن یکونوا دائماً فی خدمة الامام و بأوامره و طاعته
ان الله لا یضیع اجر المحسنین.

: لا نستطیع أن نظهر مدی حبّنا و ودّنا تجاهکم فأنتم الیوم تعتبرون حجّة
یُستضاء به فقد أدَّیتم و تؤدُّون واجبکم علی أحسن وجه تجاه الإسلام فی هذه الظروف
الحساسة للتاریخ الإسلامی، فنتمنی لکم کل توفیق من الله تعالی، و نتمنی للبنان
المظلوم، نصراً تلوا النصر.

ج: و نحن نرجو ان تتذکروا اخوانکم بالدعاء و تشدوا عضدهم هناک لانهم مستضعفون
و لان الکفر یحاول الاجهاد علیهم. نحن دائماً ننظر الیکم کما کان ینظر هارون الی
موسی. و الله فی عون العبد مادام العبد فی عون اخیه المسلم.

سخنان معصومين

نامگذاری فرزندان

* پیامبر اکرم(ص):

«اِنَّ اَوَّلَ ما یَنحَلُ اَحَدُ کُم وَلَدَهُ الاِسم الحَسَن».

(بحار ـ ج 32 ص 122)

نخستین هدیه هر یک از شما به فرزندش، نام خوبی است که بر وی می نهد.

* پیامبر گرامی(ص):

«مِن حَقِّ الوَلَدِ عَلی والِدِهِ ثَلاثَهٌ: یُحسِّنُ اسّمهُ وَ یُعَلِّمُهُ
الکِتابَةَ وَ یُزَوِّجُهُ اِذا بَلَغَ»

(مکارم الاخلاق ـ ص 114)

از جمله حقوقی که فرزند بر پدر دارد، سه چیز است: نامی نیکو برای او برگزیند،
نوشتن را به وی بیاموزد و چون به حد بلوغ رسد، همسری برایش انتخاب کند.

* امیرمؤمنان(ع):

«اَوَّلُ ما یُبرّالرَّجلُ وَلَدَهُ ان یُسَمِّیَهُ بِاسمٍ حَسَنٍ،
فَلیُحَسِّنُ احَدُکُم اسمَ ولده»

(کافی ج 6 ـ ص 18)

نخستین کار نیک پدر نسبت به فرزندش این است که نام نیک بر او نهد. پس باید هر
یک از شما اسم خوب برای فرزندش برگزیند.

* امام باقر(ع):

«انّ رَسُولَ الله(ص) کان یُغَیِّرُ الاسماءَ القَبِیحَةَ فِی الرِّجالِ و
البلدان».

(قرب الاسناد ص 45)

رسول خدا(ص) نامهای زشت مردم و شهرها را تغییر می داد.

* امام سجاد(ع):

«ان رجلا کان یغشی علّی بن الحسین(ع) و کان یکنّی ابامُرّه. فکان اذا استأذن
علیه یقول ابومرّة بالباب. فقال علی بن الحسین(ع): «بِاللهِ اِذا جِئت اِلی بابِنا
فلاتَقُولُنَّ اَبامُرَّة»

(کافی ـ ج 6 ـ ص 21)

مردی به حضور امام سجاد(ع) می رسید که کنیه اش «ابُومرّه» بود و هنگام اجازه
برای ورود می گفت: ابُومرّه بر در خانه است. (و از آنجا که ابومرّه یکی از کینه
های شیطان است) امام به او فرمود: ترا بخدا هنگامی که به در منزل ما می آیی، نگو:
ابومرّه!

* رسول اکرم(ص):

«جاءَ رَجُلُ اِلیَ النبی(ص) فقال: یا رسولٌ الله ما حق ابنی هذا؟ قال
تُحَسِّنُ اسمَهُ و ادِّبهُ وَضَعهُ مَوضِعاً حَسَناً».

(فروع کافی ج 2 ص 94)

مردمی به حضور پیامبر(ص) رسیده و عرض کرد: ای رسول خدا! حق فرزندم بر من چیست؟
پیامبر فرمود: نام نیکو برای او انتخاب نمائی و او را خوب تربیت کنی و به کاری
مناسب او را بگماری.

* امام صادق(ع):

«قِیلَ لاَبی عَبدالله(ع) اِنا نُسَمِّیِ بِاَسمائِکُم وَ اَسماءِ آبائِکُم
فَیَنفَعُنا ذلِکَ؟ فَقال: اِی وَاللهِ … »

(سفینة البحار ج 1 ـ 662)

از امام صادق سؤال شد: ما فرزندانمان را به نام های شما و پدرانتان نامگذاری
می کنیم، برای ما سودی دارد؟ فرمود: آری بخدا قسم.

تفسیر سوره لقمان

شکر نعمت و کفران آن

آیت الله مشکینی

قسمت سیزدهم

«ô‰s)s9ur $oY÷s?#uä z`»yJø)ä9 spyJõ3Ïtø:$# Èbr& öä3ô©$# ¬! 4 `tBur öà6ô±tƒ $yJ¯RÎ*sù ãä3ô±o„ ¾ÏmÅ¡øÿuZÏ9 ( `tBur txÿx. ¨bÎ*sù ©!$# ;ÓÍ_xî Ӊ‹ÏJym »[1]

و ما به لقمان دانش و حکمت دادیم (و گفتیم) که شکر گزار خدا باش و هرکس شکر
خدا نماید به سود خود شکر کرده و آنکس که کفران کند (بخدا زیانی نرساند) چرا که
خداوند بی نیاز و دارای صفاتی حمیده است.

در قسمت قبل گر چه راجع به تفسیر این آیه بحث کردیم ولی چون به اختصار گذشت
لذا برای توضیح بیشتر همان بحث را ادامه می دهیم:

معنای شکر

شکر به معنی اظهار نعمت است و به دیگر سخن، شکر عبارت از بازدهی نعمتی است که
به انسان یا غیر او داده می شود. در فرهنگ عرب هنگامی که مثلاً درختی با آب و کود
لازم تغذیه شده و آن درخت بار و بر بموقع بدهد گفته می شود: «شجرة شکور» درخت
شکرگزار یعنی درختی که آثار این تغذیه در آن به وسیله میوه، ظاهر شده است.

پس شکر نعمت به این است که در عمل، آثار آن نعمت ظاهر گردد. بنابراین اگر
انسان هم بخواهد شکر گزار نعمتهای متنوع و فراوان الهی باشد باید با عمل خویش به
شکر نعمت بپردازد. و از این روی، امیرمؤمنان علیه السلام می فرماید: «شکر المؤمن
یظهر فی عمله»[2] سپاسگزاری
انسان مؤمن در عملش آشکار می گردد.

شکر نعمت متناسب با نعمت است.

البته شکر هر نعمتی متناسب با همان نعمت است، اگر آن نعمت، علم و دانش است،
شکر گزاری آن، به این است که اثر آن علم، نخست در خود وی ظاهر شده و سپس در جامعه
نمودار گردد، یعنی هم باید خود آن عالم به عملش عمل کرده و تقوی، تحصیل نماید و هم
در جامعه تأثیر بگذارد.

امیرمؤمنان علیه السلام در این باره می فرماید: «شکر العالم علی علمه، عمله و
بذله لمستحقیه»[3]

شکر گزاری دانشمند به این است که خود به مقتضای دانشش عمل نماید و هم به
دیگران که آمادگی فراگیری دارند آن را بیاموزد. عالمی که به علمش عمل می کند. گاه
می تواند یک جامعه را از سقوط نجات بخشد و این خود بزرگترین شکرگزاری نعمت علم
است.

خداوند متعال در آیه فوق، به لقمان دستور می دهد که: «ان اشکر لله» شکر خدا را
بجای آور، یعنی هم خود به حکمتی که به تو داده ام عمل نما و هم دیگران را از این
نعمت برخوردار ساز و سپس در آیات بعد فرازهائی از سخنان حکیمانه او را نقل می
نماید و بدین ترتیب شکر گزاری عملی لقمان را در این رهنمودهای حکیمانه نشان می
دهد.

پیامبر(ص) و اصلاح جامعه

پیامبر گرامی اسلام هنگامی در جزیرة العرب به پیامبری مبعوث می شود که فساد و
تباهی به تمام ابعاد زندگی مادی و معنوی آن جامعه رسوخ کرده و مردم را در خویش
غوطه ور ساخته بود، و از اینرو جاهلیت، نامگذاری بحق و مناسبی بود که با واقعیتهای
موجود آن جامعه کاملاً هم آهنگی داشت. پیامبر(ص) در نتیجه علم و حکمتی که خداوند
به او داده بود آن جامعه را اصلاح نمود و قرآن و حکمت را به آنان آموخت چنانچه
قرآن کریم می فرماید:

«uqèd “Ï%©!$# y]yèt/ ’Îû z`¿Íh‹ÏiBW{$# Zwqߙu‘ öNåk÷]ÏiB (#qè=÷Ftƒ öNÍköŽn=tã ¾ÏmÏG»tƒ#uä öNÍkŽÏj.t“ãƒur ãNßgßJÏk=yèãƒur |=»tGÅ3ø9$# spyJõ3Ïtø:$#ur bÎ)ur (#qçR%x. `ÏB ã@ö6s% ’Å”s9 9@»n=|Ê &ûüÎ7•B »[4] او
است آن خدائی که برانگیخت در میان جامعه محروم از علم و دانش، پیامبری که آیات
الهی را برای آنان تلاوت می نمود و در ساختن و تزکیه آنان می کوشید و قرآن و حکمت
را به آنها می آموخت گر چه قبل از آن در گمراهی آشکار بودند.

و این خود بالاترین شکر نعمت الهی است که انسانی تا این حد در اصلاح جامعه
توفیق یابد، و هنگامی که درباره کثرت خوف و خشیت او و علّت آن از آن حضرت سئوال می
شد می فرمود «افلا اکون عبداً شکورا»[5] آیا
بنده شکر گزار خداوند نباشم؟

شکرگزاری، بازتاب نعمت در عمل است

پس شکر گزاری نعمت، بازتاب آن نعمت در عمل انسان است. یک پزشک می تواند با
طبابت و مداوای مریضان، دو گونه عمل نماید: یکی اینکه علم پزشکی خویش را سبب تکاثر
و مال اندوزی قرار داده و جز به مادیات نیندیشد، بطوری که یک بیمار اگر امکان
پرداخت حق ویزیت او را نداشته باشد از معالجه او چشم پوشد گر چه این کار به بهای
از دست رفتن جان او پایان یابد و در این صورت چنین فردی بدون تردید مشمول آیه «ãNä39ygø9r& ãèO%s3­G9$# »[6] خواهد
بود. و نیز می تواند تا حد توانائی و قدرت خویش در مداوای بیماران بکوشد و درباره
آنان که از امکانات مالی کافی برخوردار نیستند، مراعات کامل نماید؛ این چنین فردی
با این عمل شکر نعمت علمی را که خداوند به وی داده بجای آورده است، برخلاف اینکه
اگر تنها به جمع مال فکر نماید که کفران نعمت حق تعالی را نموده است.

نتیجه کفران نعمت

این یک واقعیت است که اگر انسان در هر شغل و مقامی که باشد صرفاً امور مادی را
محور و پایه فعالیتهای فردی و اجتماعی خویش قرار دهد نه تنها به نفع جامعه خدمتی
به سزا انجام نمی دهد، بلکه در برابر هر جریانی هم که در جهت مصالح و منافع جامعه
باشد، با ایجاد موانع ایستادگی می نماید، از اینرو همیشه در برابر حرکت انبیا،
کسانی مزاحمت به وجود می آورده اند که پیام و برنامه های اصلاحی آنان را مخالف
مصالح شخصی خویش می پنداشته اند.

قرآن کریم درباره این قبیل افراد می فرماید: «!$tBur $uZù=y™ö‘r& ’Îû 7ptƒös% `ÏiB @ƒÉ‹¯R žwÎ) tA$s% !$ydqèùuŽøIãB $¯RÎ) !$yJÎ/ OçFù=řö‘é& ¾ÏmÎ/ tbrãÏÿ»x. ÇÌÍÈ   (#qä9$s%ur ß`øtwU çŽsYò2r& ZwºuqøBr& #Y‰»s9÷rr&ur $tBur ß`øtwU tûüÎ/¤‹yèßJÎ/ »[7] ـ و
ما هیچ پیامبری را به سوی جامعه ای نفرستادیم جز اینکه مال اندوزان و مترفین آنجا
گفتند: ما برسالت شما کافریم و گفتند: ما بیش از شما از مال و فرزند برخورداریم و
در آخرت هم رنج و عذابی نخواهیم داشت.

سپس در سوره «اسراء» برای اینکه نتیجه چنین موضعگیری و کفران نعمت را نشان دهد
تا برای دیگران مایه عبرت و اندرز باشد می فرماید: «!#sŒÎ)ur !$tR÷Šu‘r& br& y7Î=ök–X ºptƒös% $tRötBr& $pkŽÏùuŽøIãB (#qà)|¡xÿsù $pkŽÏù ¨,yÛsù $pköŽn=tæ ãAöqs)ø9$# $yg»tRö¨By‰sù #ZŽÏBô‰s? »[8] ـ
هنگامی که ما بخواهیم، جامعه ای را به سقوط و نابودی کشانیم، امر می کنیم به اشراف
و افراد مترف آن (که در برابر احکام الهی خاضع گردند) لکن آنها راه فسق و تبهکاری
را پیش گرفتند، پس تنبیه و هلاک سزای آنان بود، پس آنان را هلاک و نابود ساختیم.

لازم به تذکر است که قریه هر جا در قرآن استعمال شده به معنی جامعه و مجتمع
است نه به معنی روستا و ده، و فسق عبارت از خروج از اطاعت و سرپیچی است که یکی از
نمونه های روشن کفران نعمت و عدم شکر نعمتهای الهی می باشد.

امیدواریم روزی فرا رسد که همه دانشمندان و اطباء ما تعهد بیشتری نسبت به
جامعه احساس نمایند و چنین نباشد که در بعضی از شهرها مانند تهران، پزشکان متخصص
فراوان باشند ولی در شهرها و نقاط دور افتاده ای مانند زابل و بعضی نقاط دیگر پزشک
متخصص نداشته و یا اینکه در حد نیاز در آنجا نباشند، گر چه امروز هم پزشکان ما معمولاً
نسبت به جامعه و انقلاب احساس تعهد نموده و واقعاً خدمت می نمایند.

خود محوری، کفران نعمت است.

در هر صورت هر انسانی باید با خود این محاسبه را پیوسته داشته باشد که در
برابر نعمتهای الهی آیا شاکر است یا خیر؟ هر عضو از اعضای انسان شکر مخصوصی دارد،
مثلاً زبان انسان اگر در جهت منافع جامعه سخن بگوید، شکر نعمت را انجام داده و اگر
برای تخریب و تضعیف یک جامعه صالح به کار افتد، کفران نعمت نموده است. انسان باید
فکر کند که آیا تمام نیروی فکری و جسمی خود را در خدمت مصالح شخصی خود قرار داده و
یا برای جامعه و اسلام هم خدمتی می کند و آیا مال و ثروتی که به دست آورده تنها به
مصرف خود و خانواده اش می رساند و یا به دیگران هم کمک می نماید؟ و خلاصه اگر
انسان خود محوری باشد که هر چیز را برای خودش بخواهد باید بداند که شکر نعمت حق را
بجا نیاورده و جزء زیانکاران است.

سنّت حسنه و سنّت سیّئه

گاهی کار خیری که انسان انجام می دهد بصورتی است که حتی پس از مرگ آن فرد،
نتیجه آن کار باقی می ماند، مثلاً بیمارستانی می سازد که بعد از او تا سالیان دراز
برای معالجه و درمان بیماران از آن استفاده می شود، و یا برعکس مرکز فسادی می سازد
که پس از وی سالها نیز باقی می ماند! در هر صورت این یک نحوه شکرانه نعمت و یا
کفران آن است که از زمان زندگی تا مدت زمانی پس از مرگ ادامه دارد.

حدیثی از رسول اکرم صلی الله علیه و آله در این زمینه نقل شده است که: «من
سنَّ سنَّةَّ حسنة فله اجر من عمل بها و من سن سنَّة سیئة فله اجر من عمل بها»
هرکس که سنت و روش پسندیده ای را در جامعه پایه ریزی نماید، به اندازه ثواب افرادی
که به آن عمل می نمایند و یا از نتیجه آن کار نیک بهره مند می شوند، آن فرد ثواب و
اجر نصیبش می گردد ونیز اگر کار زشتی را در جامعه رواج دهد، هرکس که تحت تأثیر آن
قرار گرفته و همانگونه عمل نماید گناهی که بر او نوشته می شود به حساب بانی نخستین
آن سنت زشت هم گذاشته شده و در پرونده اش ثبت می گردد.

اگر یک استاد دانشگاه و یا یک دبیر و معلّم در کلاس درس با رفتار و گفتار خویش
شاگردان تحت تعلیم و تربیت خویش را بگونه ای آموزش و تربیت نماید که برای آینده
کشور و انقلاب اسلامی افرادی مؤثر و مفید باشند، هم خود شکرانه نعمت علم را بجای
آورده و هم به اندازه کارهای سازنده و ثمر بخشی که شاگردانش بعدها انجام می دهند،
اجر و مزد از خداوند متعال در یافت خواهد کرد. و در مقابل، چنانچه در شاگردان با
اخلاق و روش و آموزش خویش تأثیر منفی گذاشته و از آنها که هر یک می توانند نیروهای
فعالی برای آینده انقلاب باشند، افرادی بی خاصیّت و یا مخالف مصالح عمومی جامعه،
بسازد، در گناه اعمال آنان شریک خواهد بود.

و بدین ترتیب معنی «و من یشکر فانّما یشکر لنفسه و من کفر فان الله غنی حمید»
نیز روشن می شود که چگونه نتیجه شکر و کفران نعمت به خود انسان برمی گردد و خداوند
بی نیاز از آن است.

غنی و حمید

ضمناً در ذیل همین آیه با دو نام از نامهای حق تعالی آشنا می شویم که آن دو
نام عبارت اند از:

1- غنی، یعنی خداوند از تمام موجودات و اعمال و اثرات وجودی آنان بی نیاز است.
شما در نمازهای روزانه خود، چندین بار با کلمه «الله الصمد» به بی نیازی خداوند
اعتراف می نمانید، زیرا صمد بمعنی غنی است. خداوند غنی است یعنی بی نیازي ذاتی،
صفاتی و افعالی دارد.

2- حمید یعنی هر صفت ستوده و پسندیده ای که وجود داشته باشد، خداوند آن صفت را
داراست. پس حمید به معنی اینست که خداوند تمام صفات خوب را دارا است. در تسبیحات
اربعه نمازها می خوانیم: «سبحان الله والحمدلله» یعنی خداوند از هر عیبی مبرّا است
و تمام کمالات مخصوص او است. در علم اخلاق نیز تخلیه قبل از تحلیه است، ما نخست
خداوند را به تنزّه و مبرّا بودن از صفات ناپسند یاد می نمائیم و سپس صفات پسندیده
را خاص او می دانیم. ما هم اگر بخواهیم باصفات حمیده، خود را متّصف سازیم باید
نخست خود را از رذائل اخلاق تخلیه و پاکسازی نمائیم و سپس به فضایل اخلاق تحلیه و
آراسته شویم. شما وقتی که بخواهید اطاقی را رنگ آمیزی و تزیین نمائید، قبلاً آن را
از اثاثیه و وسائل خالی می کنید، انسان هم تا خود را از تکبر، حرص، بخل و سایر
صفات نکوهیده پاک نسازد هیچگاه نمی تواند از اخلاق شایسته و اسلامی برخوردار شود.
بنابراین «حمید» به معنای این است که خداوند منزه از هر عیبی بوده و واجد تمام
اوصاف کمال است.

ادامه دارد

خطبه 186 آیت الله العظمی منتظری

درسهائی از نهج البلاغه

کلام خداوند

در ادامة تفسیر خطبه 228 نهج البلاغه محمد عبده یا 186 نهج البلاغه صبحی
الصالح، و بحث درباره شناخت خداوند از راه صفات سلبیّه یا صفات اضافیّه، برخی از
صفات باریتعالی بررسی شد و اینک به ادامة بحث می پردازیم:

کن فیکون

«یقول لمن اراد کونه: کن! فیکون»

هر چه را خداوند اراده کند که موجود شود، می فرماید:

باش! پس او موجود می شود.

هر چیزی را که خداوند خواست ایجاد کند، با صرف اراده اش ایجاد می شود. و اینکه
تعبیر به «کن» (موجود شو) می شود، به این معنی نیست که خداوند لفظی را القا کند و
یا صدائی خارج شود تا آن شییء موجود گردد، بلکه همان اراده ازلی که خداوند نسبت به
تمام نظام وجود داشته و وجود من و شما هم جزء این نظام وجود است، قهراً همه
موجودات پیدا شده و می شوند. و برای اینکه معلوم شود، مقصود از «کن» چیزی نیست که
بر زبان جاری شود، (زیرا چنین چیزی از مختصات اجسام است) حضرت امیر علیه السلام
اراده خداوند را چنین توضیح می دهد:

نه صدا است و نه فریاد

«لا بصوت یُقرع و لابنداء یُسمع»

نه بوسیله صدائی که به گوش بخورد و نه بوسیله فریادی که شنیده شود.

قرع به معنای کوبیدن است و اطلاق آن بر صدا بدین جهت است که در اثر صدا موجی
در هوا پیدا می شود و در اثر برخورد با پرده گوش، در آن یک حالت انفعالی پیدا می
شود و صدا به گوش می رسد، این برخورد امواج با پرده گوش را «قرع» می نامند. لازم
به تذکر است که شنیدن چون یکی از ادراکات است، باید پس از برخورد امواج با پرده
گوش، توسط یک سلسله اعصاب به مغز برسد و آنگاه انسان می شنود و درک می کند. لذا
حضرت می فرماید: «لا بصوت یُقرع»

پس، کن فیکون الهی توسّط صدائی نیست که بگوش برسد و همچنین ندائی نیست که از
سوی خداوند شنیده شود زیرا نداء نیز بوسیله زبان ایجاد می شود و خداوند جسم نیست
که زبان داشته باشد.

بلکه «کن فیکون» همان ارادة حق تعالی نسبت به ایجاد موجودات است و این تعبیر
«کن فیکون» تنها برای این است که به ما بفهماند اگر خدا اراده چیزی بکند، آن چیز،
قهراً موجود می شود، نه اینکه صدائی شنیده شود یا آواز و فریادی به گوش رسد.

کلام، فعل حادث است.

«وَ انَّما کلامه ـ سبحانه ـ فعلٌ منه أنشأه»

و کلام خداوند چیزی نیست جز فعلی از او که آن را ایجاد کرده است.

یکی از صفات خداوند متکلّم است، ولی کلام خدا مانند کلام من و شما نیست که
صدائی باشد و در هر موجی ایجاد کند و به پردة گوش برخورد نماید.

و اینکه کلام خدا چگونه است، بحثی است مفصَّل و دامنه دار که از صدر اسلام و
پس از وفات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله شروع شده است و در مدتی قریب به 200
الی 300 سال بقدری این بحث اوج گرفت و در محافل علمی مورد گفتگو و مجادله قرار
گرفت که در اثر آن، بسیاری از علما در زندانهای بنی امیّه و بنی عبّاس جان سپردند.
مثلاً هرگاه حکومتی که قدرت را بدست می گرفت طرفدار این معنی بود که کلام خدا قدیم
است، دیگران را که با این طرز فکر مخالف می کردند، به زندان و شکنجه می سپرد و
هرگاه حکومت وقت معتقد به حدوث کلام خدا بود، آنان را که معتقد به قدم کلام بودند،
با آنها مبارزه می نمود و حدّاقل آنها را به انزوا و عزلت می کشاند. و تا آنجا این
بحث در اوساط علمی پیش رفت که علم اصول دین را علم کلام نامیدند و اشخاصی را که
بحث در این علم می کردند، متکلِّمین بر آنها اطلاق می شد. بنابراین پیدایش علم
کلام در اثر بحث های طولانی پیرامون نحوة تکلم خدا بود.

پیدایش اشاعره و معتزله

در این میان، علمای اهل سنّت دو شعبه شده بودند: 1- اشاعره 2- معتزله.

«حسن بن یسار بصری» از علمای اهل سنّت در بصره، محفلی علمی بپا کرده بود و
مسائل اصول عقاید را بحث می کرد.

روزی در اثناء بحث یکی از شاگردانش به نام «واصل بن عطا» با او به مخالفت
پرداخت و در نتیجه از استاد کناره گیری کرد. و از اینکه یکی از شاگردان مبَرّز حسن
بصری بود، در گوشه ای از مسجد، کلاس درسی جداگانه تشکیل داد و با استاد خود به
رقابت پرداخت. چون او عزلت را اختیار کرد و از درس استادش جدا شد، به او گفتند:
«اعتزل عن الحسن» یا «اعتزل عن اهل السنّة» او از درس استادش حسن بصری عزلت جست یا
از اهل سنّت کناره گیری کرد. و از این روی، طرفداران واصل بن عطّا را «معتزله» می
نامند.

و یکی از آنها که خط حسن بصری را دنبال کردند، محمد بن حسن اشعری است و او
رئیس طایفه ای بود. که با معتزله در عقاید شان اختلاف داشتند، لذا پیروان محمد بن
حسن اشعری را «اشاعره» می نامند.

حسن و قبح عقلی

یکی از مسائل اختلافی بین اشاعره و معتزله، مسئله حسن و قبح عقلی است. در
حالیکه معتزله قائل به حسن و قبح عقلی در مورد خداوند هستند، اشاعره بکلّی منکر
این مسئله می باشند. و به عبارت دیگر معتزلی ها می گویند: همانگونه که عقل حکم می
کند به منکر و قبیح بودن ظلم، پس خداوند نیز نباید ظلم کند و ظلم برای حق تعالی
قبیح است و همچنین، به حکم عقل، احسان کردن، کار خوب و پسندیده ای است پس احسان از
سوی خداوند نیز پسندیده است ولی اشاعره می گویند: حسن و قبح در مورد انسان معتبر
است و در مورد خداوند معنائی ندارد، چون خدا فعّال مایشاء است، پس ممکن است یک
کاری را که ما بد می دانیم، خداوند انجام دهد و هیچ قبحی هم ندارد، به عنوان
نمونه، اگر خداوند شمر را به بهشت و امام حسین (ع) را ـ العیاذ بالله ـ به جهنّم
ببرد، هیچ قبحی ندارد!!! و اصلاً عدالت ـ به عقیده اشاعره ـ درباره خداوند، فرض
نمی شود.

قانون و خلاف قانون!

من یادم می آید، یک وقتی که ما در قزل قلعه زندانی بودیم، ما را برای باز جوئی
برده بودند! من به آن شخص بازجو گفتم:

ـ بالاخره کشور قانون و مقرراتی دارد، و شما خلاف قانون می کنید و به مقررات
احترام نمی گذارید.

ـ خلاف قانون در چیست؟

ـ مثلاً همین که ما یک تلگراف به آیت الله خمینی زده ایم و طبق قانون کشور و
در ازای پولی که تلگرافخانه گرفته است، باید این تلگراف را مخابره می کردند. ولی
بجای مخابره تلگراف، ما آن را در میزِ جنابعالی می بينیم!!!

ـ اینها که تو می گوئی قانون نیست!!! قانون همان کاری است که ما می کنیم، تو
خواه راضی باشی و خواه ناراضی! کارهای ما قانون است نه آنچه شما می گوئید!!

و همچنین یادم می آید روزی یکی از کردها را دستگیر کرده و او را به قزل قلعه
آورده بودند. او هم عصبانی شده و فریاد می زد: چرا مقررات بین المللی زندانها را
رعایت نمی کنید؟ چرا! چرا! «ساقی» که آن وقت رئیس قزل قلعه بود، او را صدا کرد
گفت: اين تيرها را که کنار درب قزل قلعه نصب کرده اند مي بيني؟ گفت: آری! ساقی
گفت: این قانون هائی که تکرار می کنی، مربوط است به آن طرف تیر، آن طرف تیر، قانون
همان کاری است که ما انجام می دهیم!!

اشاعره هم ـ تقریباً – همينگونه می اندیشند. آنها منکر حسن و قبح عقلی هستند و
معتقدند خداوند مانند دیکتاتورها ـ نعوذ بالله ـ هر کاری را که بخواهد انجام می
دهد، و لذا هیچ فرقی ندارد که امام حسین (ع) را به جهنم ببرد و شمر را به بهشت!!
بهمین دلیل عدالت را جزء اصول دین نمی شمرند.

امّا معتزله ـ مانند شیعیان ـ قائل به عدالت خداوند هستند و معتقدند که: خدا
عادل است و ظلم نمی کند و ظلم هم همانگونه که برای ما قبیح است، در مورد خداوند
قبیح بلکه اقبح است. و لذا علمای کلام، معتزله و امامیّه را «عدلیه» می نامند.

حقیقت کلام خداوند

کلام خداوند نیز یکی از مسائل مورد اختلاف است که همواره بین اشاعره و معتزله
و دیگر فرقه های اسلامی مورد بحث و گفتگوهای زیاد قرار گرفته است.

طرفداران واصل بن عطا (معتزله) مانند ما شیعیان معتقدند که خدا متکلّم است و
کلام خداوند به صورت صوت و صدا هم در می آید امّا نه به این معنی که خداوند حنجره
ای داشته باشد و از حنجره اش صدا خارج شود؛ و به عبارت دیگر: صوت، قائم به خدا
نیست، بلکه قائم به فرشته یا درخت و امثال ذلک است. در قرآن می خوانیم: «و کلّم
الله موسی تکلیما» ـ و خداوند با موسی سخن گفت: این کلام خدا عبارت از صوتی بود که
در درخت ایجاد شد و موسی آن را با همین حروف معمولی شنید «انی انا ربّک» ـ من
پروردگار تو هستم. حال چه از درخت صدا خارج شده باشد و چه توسط فرشته ای بوده
باشد، در هر صورت با همین حروف و به صورت صدا، خداوند با حضرت موسی سخن گفت و حضرت
موسی(ع) هم آن سخنان را شنید.

بنابراین، کلام خدا عبارت است از اصوات و حروفی که از سوی باریتعالی ایجاد می
شود ولی قائم به خود خدا نیست مانند صدای ما انسانها که قائم به ما است به این
معنی که از دهان و حنجره ما خارج می شود، بلکه قائم به اشیاء دیگری است یا قائم به
فرشتگانی است که توسط آنها القاء می گردد.

یکی از مشخصات کلام الهی این است که حادث می باشد یعنی قدیم نیست پس آن درخت
که حضرت موسی(ع)، کلام خدا را از آن شنید، آن کلام در همان وقت ایجاد شده بود. و
مانند آن قرآن است که کلام خدا و حادث می باشد برای اینکه خداوند کلامی را به حضرت
جبرئیل(ع) القاء کرده و جبرئیل هم به پیامبر(ص) رسانده. پس کلام را پیامبر اکرم(ص)
از جبرئیل می شنید ولی خداوند آن را بر جبرئیل القاء می کرد و او آن را برای
پیامبر تکرار می نمود.

و از این روی، معتزله مانند شیعیان امامیّه عقیده دارند که قرآن، کلام خدا و
حادث است ولی نه به آن معنی که قائم به خدا باشد بلکه قائم به جبرئیل است، مانند
دیگر کلامهای خداوند که قائم به فرشتگان یا درخت و امثال ذلک می باشد ـ ولی حنابله
(طرفداران احمد بن حنبل) معتقد بودند که کلام خدا اصوات و حروف است و قائم به خدا
است و قدیم هم می باشد. دستة دیگری از اهل سنّت معتقد بودند که کلام خداوند عبارت
از اصوات و حروف است و قائم به خدا هم می باشد ولی حادث است نه قدیم. امّا اشاعره
چنین عقیده دارند که اصلاً کلام خدا، اصوات و حروف نیست و قدیم می باشد. و به
عبارت دیگر معتقد به کلام نفسی برای خداوند می باشند. یعنی بجز علم و اراده یک
حالت نفسانی را برای خداوند قائل هستند! البته این در جای خودش بحث مفصّلی دارد که
معلوم شود آیا کلام نفسی فرض می شود یا نه؟

و چون در زمان حضرت علی(ع) نیز، این بحث تا اندازه ای رایج بوده است، لذا حضرت
در این خطبه ـ اجمالاً ـ آن را مطرح کرده و می فرمایند: «کلام خدا حادث است و قائم
بخدا نیست»؛ زیرا اگر بگوئیم کلام، صفتی است قائم به خداوند و حادث، پس لازمه اش
این است که بگوئیم: خداوند محل حوادث است و این محال است زیرا خداوند جسم نیست که
محل حوادث باشد.

و اگر بگوئیم کلام، قدیم است، لازم می آید دو قدیم پیدا شود یعنی همانگونه که
خداوند قدیم است، یک صفتی هم به نام کلام خدا قدیم باشد، آن وقت شریک برای خدا فرض
کرده ایم و این شرک است. البته اشاعره به چنین چیزی معتقدند و می گویند: تمام صفات
خدا قدیم است و زاید بر ذات می باشد و لذا به آنها اعتراض می شود که اگر صفات
خداوند زائد بر ذات و قدیم باشند، پس باید معتقد به قدمای ثمانیه باشیم یعنی هشت
قدیم را بپذیریم که یکی خداوند است و هفت قدیم دیگر، صفات هفتگانه اش!! و این
عقیده حتی از عقیده مسیحیان نیز بدتر است زیرا آنها معتقد به اقانیم ثلاثه اند و
اینان به هشت قدیم!

بنابراین، اگر گفته شود کلام خدا قدیم است و غیر از ذات خدا است، لازم می آید
که علاوه بر ذات، معتقد به یک قدیم دیگر باشیم و این شرک است. لذا حضرت می فرماید:
«و انما کلامه سحبانه فعلٌ منه انشأه» کلام خدا کاری است از سوی خداوند که آن را
ایجاد کرده و این کار حادث است و قدیم نیست.

اگر دو قدیم باشد، دو خدا هست!

«و مثله لم یکن من قبل ذلک کائناً و لو کان قدیماً لکان إلهاً ثانیاً»

و مانند آن کلام، پیش از آن نبوده است و اگر قدیم باشد پس باید (همان کلام)
خدای دیگری باشد!

در بعضی از نسخه‌های نهج البلاغه «و مِثلَه» را «و مَثَّلَهُ» نوشته اند. پس
اگر مَثَّله باشد به این معنی است که: کلام خدا فعلی است که آن را ایجاد کرده و
ممثّلش نموده یعنی به صورت حروف آن را درآورده و بر پیامبر القاء شده است، پس آن
چیزی که بر زبان پیامبر جاری می شود و آنچه در قرآن نوشته شده، در حقیقت تجسّم
کلام خدا است که پس از انشاء و ایجاد آن، خداوند آن را به صورت خط و حروف درآورده
است.

و اگر آن را «مِثله» بخوانیم، مِثله مبتدا است و معنای جمله چنین می شود: این
کلام مانند صوتی است که در فضا ایجاد شده و ـ مثلاً ـ از درخت یا بوسیله فرشته بر
پیامبر القاء شده و پیش از این موجود نبوده است بلکه توسط جبرئیل حادث می شود یا
توسّط درخت بر حضرت موسی القاء می گردد.

و اگر این کلام خدا قدیم باشد، همانگونه که حنابله معتقد بودند که اصوات و
حروف هست ولی قدیم می باشد یا آنگونه که اشاعره عقیده داشتند که اصلاً اصوات و
حروف نیست بلکه کلام نفسی می باشد در حالی که قدیم نیز هست یعنی قائم به نفس
خداوند است و قدیم است، لازمة این دو سخن این است که یک قدیم دیگری بجز ذات اقدس
باریتعالی فرض شود، پس اگر کلام خدا قدیم باشد باید یک خدای دوّمی فرض شود زیرا دو
قدیم بمعنای دو خدا است.

البته همانگونه که تذکر دادیم، اشاعره نیز تنها به دو قدیم اعتقاد دارند بلکه
هشت قدیم و در حقیقت، هشت خدا برای خود قائل هستند که یکی ذات خداوند است و دیگران
صفات هفتگانه اش: عالم، مرید، قادر، حی، متکلّم، سمیع و بصیر زیرا هر صفتی را قدیم
می دانند مرحوم حاج ملا هادی سبزواری می گوید: «و الأشعری بازدیاد قائله» ـ اشاعره
قائلند که صفات خدا زائد بر ذات خدا است و قدیم می باشد.

بنابراین، اگر کسی معتقد باشد کلام خدا قدیم است، به دو قدیم اعتقاد پیدا کرده
که یکی ذات خداوند است و دیگری کلام خداوند و همانگونه که حضرت امیر(ع) می فرماید:
اگر قدیم دیگری باشد معنایش این است که خدای دیگری است در حالی که ادلّة توحید ما
را راهنمائی کرده که واجب الوجود بیش از یکی نیست و قدیم می باشد.

ادامه دارد

امام خمینی:

22 بهمن که غلبه ایمان بر کفر والله بر طاغوت و اسلام بر کفر بود، همه باید آن
را حفظ کنند و بزرگ بشمارند.

تداوم انقلاب در یادآوری پیروزی

22 بهمن روزی جاودان و فراموش نشدنی در تاریخ اسلام و ایران.

22 بهمن روز تجلّی حکومت الله در این خطّه شهید پرور.

22 بهمن روزي که درخت خونبار انقلاب مقدس اسلامي، بارور گرديده و به ثمر نشست.

22 بهمن روزی که برّنده ترین سلاح معنوی، پیروزی آفرید و دشمنان داخلی و خارجی
را به شکست وا داشت.

22 بهمن، روزی که کلمه توحید در وحدت کلمه بدست آمد.

22 بهمن روزی که در نتیجه اعتصام به حبل الله، کفّار از ضربه زدن به اسلام
مأیوس و نومید شدند و خداوند نصرت خود را به این ملّت شاکر و نستوه، ارزانی داشت.

22 بهمن روزی که ثابت شد رگبار «الله اکبر» از رگبار مسلسل ها قوی تر و
نیرومندتر است و همین «الله اکبر» است که باطنین انداختن در فضا، رعب در قلب دشمن
می افکند و سلاحش را بی اثر و در نتیجه مکرش را باطل و او را خرد و نابود می سازد.

22 بهمن به دنیا آموخت که انقلاب اسلامی هرگز فرموله نمی شود و در کامپیوتر
نمی گنجد.

22 بهمن به دنیا آموخت که انقلاب اسلامی با تحلیل های مکانیستی و ماشینی و در
نتیجه کامپیوتری شناخته نمی شود.

22 بهمن به استکبار جهانی آموخت که دارای یک نیروی نامرئی و ناپیدائی است که
نه تنها با وسائل و ابزار مادّی شناخته نمی شود که با شناخت ظاهری اسلام و تشیّع
از راه اسلام شناسانِ در خدمت شیطان بزرگ، هر چند با کوشش ها و تلاش های مداوم
همراه باشد، به نتیجه نمی رسد؛ زیرا دارای یک ویژگی منحصر به فرد، و از نظر
بیگانگان پدیدة ناپیدائی است که آموختنی نیست، و اینجا دیگر کمیت تخصّص ها و
آموزشهای دانشگاهی لنگ است؛ و این نیرو را نمی توان کامیپوتریزه کرد لذا همان
روزهای اوّل پیروزی انقلاب مجله آمریکائی «تایم» نوشت: «خمینی، سرشناس‌ترین و
ناشناخته ترین چهرة جهان است» و در اوائل بروز جنگ تحمیلی مجلّه آلمانی «اشپیگل»
نوشت: «ما به آمریکا نصیحت می کنیم تا (امام) خمینی زنده است، سر به سر ایران
نگذارد، زیرا او دارای نیروئی ناشناخته و مخفی است که هرگز با آن نمی توان مبارزه
کرد!» غافل از اینکه، امام خمینی، این نیروی مخفی را آنچنان به این ملّت بزرگ و
شهید پرور تزریق کرده است، که انقلاب اسلامی ایران را برای همیشه بیمه کرده است، و
خود امام فرموده: «انقلاب اسلامی یک موجودی الهی است که هرگز شکست نمی خورد».

22 بهمن به ما آموخت که در مبارزه با دشمنان اسلام، فقط باید تکیه بر خدا
داشت، گر چه دست از سلاح تهی باشد و وابستگی به شرق و غرب، هر چند با سلاحهای مدرن
مجهز باشد، در برابر نیروی هماهنگ مردمی که با سلاح ایمان، مبارزه می کنند، بی اثر
و خنثی خواهد بود.

22 بهمن يادآور خاطره هاي خونيني است که در عين تلخي، شيرين است.

22 بهمن یادآور فداکاریها، ایثارها و گذشتهای پیروزی آفرینی است که هرگز از
ذهن ها نمی رود و به فراموشی سپرده نمی شود.

و بجا است ما نیز همواره از این روز سرنوشت ساز یاد کنیم و عبرت بگیریم.
خداوند نیز می فرماید: «و ذکّرهم بأیّام الله» ـ آنان را از روزهای خدا یاد آر. و
هیچ شکّی نیست که 22 بهمن از ایّام الله است، چرا که در این روز رژیم ستم شاهی
برای همیشه به زباله دانی تاریخ فرستاده شد و حکومت بدست فرزند امیرالمؤمنین«ع»
افتاد.

ولی چرا این روزها را به یاد آوریم؟!

اگر 22 بهمن و آن همه فداکاری ها و ایثارها و شهادت ها و شهامت ها و از خود
گذشتگی ها را به یاد آوریم، دیگر جائی برای خود خواهی ها و خود محوری ها و فرصت
طلبی ها نمی ماند.

اگر 22 بهمن را به یادآوریم، توطئه‌ها و نقشه های مخالفان اسلام و انقلاب برای
لکه دار کردن انقلاب و خدمتگزاران مخلص آن، خنثی و بی اثر می شود.

اگر 22 بهمن را به یاد آوریم، هرگز مسائل تفرقه انگیز و تشتّت آور را مطرح نمی
کنیم که بجای آن صفا و محبت و صمیمیّت، نفاق و دشمنی و مصلحت های فردی حکمفرما
شود.

اگر 22 بهمن را یادآوریم که همه با هم در یک سنگر بزرگ و در زیر پرچم «لا اله
الا الله» و برهبری امام امّت، به مبارزه و پیکاری بی امان با طاغوت ستمگر می
پرداختیم و همه جای ایران جوش و خروش اسلامی بود و نغمه های شوم تفرقه افکنان هیچ
اثری نداشت، و همکاری و تعاون در تمام زمینه ها رایج و حکمفرما بود، امروز هم
اجازه نمی دادیم توطئه افکنان در صفوف منسجم و بهم پیوستة ما با ایجاد خطهای سوم و
چهارم و … رخنه کنند و ما را از خطّ مستقیم امام منحرف سازند.[1]

مقایسه ای بین دیروز و امروز

با مقایسه ای کوتاه بین دیروز انقلاب و امروز آن، درمی یابیم که نیاز ما به
وحدت و هماهنگی بیشتر است و نه تنها باید این وحدت برقرار باشد که باید گسترده تر
و همگانی تر شود.

مقصود از دیروز همان دوران ستمشاهی است که یک طاغوت دژخیم با مجهز بودن به
انواع سلاحها و با داشتن ساواکی قوی و خشن، بر مردم حکومت می راند و با
آزادیخواهان و مبارزان مسلمان و روحانیّون و هرکس که با قلم، بیان و کردارش، به او
اعتراض کرده و به مخالفت برمی خاست، وحشی ترین و ارتجاعی ترین روشهای قرون وسطائی
را برای خفه کردن و یا در بند کشیدن و حتی از بین بردن او روا می داشت.

امام امّت با ارشاد و هدایت مردم و هشدار دادن به آنها، طی سالیان دراز، و طبق
برنامه های صددرصد اسلامی، مردم را آماده مقاومت ساخت و در ایّامی که فشار رژیم
بیشتر و آمادگی مردم افزونتر شد، روحیه مقاومت نیز فزونی یافت و امام با اعلامیه‌ها
و سخنرانی های پی در پی انقلاب را دنبال کرد، تا به پیروزی نائل آمد.

بدون تردید، مهمترین عامل پیروزی، همان وحدت و انسجام مردم بود که همه با هم
فرمان های امام را مو به مو اجرا می کردند و کوچکترین ناهماهنگی در میان آنان دیده
نمی شد، و همین عامل به اضافة اتکاء کامل به خدای متعال و الهی بودن انگیزة
انقلاب، قدرت رژیم را کاهش داد تا به صفر رساند و از آن طرف، اقشار مختلف مردم روز
به روز قوی تر و نیرومند تر شده و با برپائی تظاهرات و اعتصابهای همگانی، کنترل
اوضاع را از رژیم سلب کرده و سرنوشت خود را بدست گرفتند و انقلاب اسلامی را به
پیروزی رساندند.

اکنون باید دید که آیا نیاز به وحدت و هماهنگی در آن زمان بيشتر بود يا در اين
زمان؟

آن روز ما بوديم و يک طاغوت ستمگر و امروز مائيم و هزاران طاغوت.

آن روز یک ساواک قوی بود و امروز سازمانهای جاسوسی بین المللی شرق و غرب.

آن روز دشمن از داخل به ما حمله می کرد و امروز از داخل و خارج، از زمین و
هوا، از شرق و غرب.

آن روز محاصره اقتصادی نبود و امروز محاصره نظامی و اقتصادی و … هست.

آن روز دست شیطان بزرگ از پشت پرده کار می کرد و امروز دستش رو شده است! و در
ظاهر و باطن، خفا و علن، پنهانی وبر ملا نقشه می چیند، توطئه می کند و می جنگد.

و آن روز هنوز استعمار گران آیه یأس نخوانده بودند و امروز که بحق آیه «الیوم
یئس الذین کفروا من دینکم» تجلّی یافته، با تمام قوا و نیرنگ ها و توطئه ها و
نیروها و سلاحها به جنگ ما آمده‌اند. و چون دیدند جنگ نظامی نمی تواند این ملّت
مقاوم و خداجوی را از پا درآورد، دست به یک جنگ خطرناکتر و پلیدتر زده اند و آن
جنگ روانی است. جنگ رواني که بوسیلة آن پیوندهای محکم قشرهای مسلمان را از هم
بگسلانند و همه را نسبت به همدیگر بدبین کنند و سرانجام فاتحه تمام پیروزی ها را
بخوانند.

البته ما مطمئنیم که در سایه پیروی از تعالیم نجاتبخش اسلام و رهنمودهای
حکیمانه رهبر معظم انقلاب و هشدارهای دلسوزانه امید امام و امت، هیچ گزندی به
انقلاب نخواهد رسید و همانگونه که مردم ما صدام جلاد را در دام بلا گرفتار کرده و
دشمنان را به رعب و وحشت انداخته اند، در این جنگ جدید نیز به مخالفان انقلاب در
هر لباس و مقامی باشند چه در داخل و چه در خارج، شکستی مفتضحانه خواهند داد و برای
همیشه آنان را ناکام خواهند کرد؛ ولی بی گمان در صورتی آرمان رهبر تحقّق می پذیرد
و دشمن رسوا و طرد می شود که همچنان وحدت مستحکم اسلامی پابرجا بماند ومردم با
همان روحیه ایثار و از خود گذشتگی دوران پیش از پیروزی در برابر سختی ها و مشکلات
تحمّل کرده، امید دشمنان را به نومیدی مبدّل سازند.

البته لازم به تذکر مجدّد است که «سواد اعظم» همچنان گذشته، با انقلاب پیوند
شکست ناپذیر خود را محکم نگهداشته و هرگز از خطّ رهبری پا را فراتر نگذاشته بلکه
بیش از پیش در جبهه های نور علیه ظلمت فداکاری و ایثار را به حد اعلای خود رسانده
و ما بحق شاهد مسلمانان صدر اسلام هستیم که گرداگرد وجود مقدّس پیامبر اکرم(ص) از
همه چیز خود گذشتند و اسلام را با خون و مال و فرزندان خود نگهداشتند و ملّت ما
امتحان خود را در جبهه و پشت جبهه داد و سربلند بیرون آمد. و این نغمه های شوم
اختلاف انداز و تفرقه افکن تنها از زبان قاعدین و مرتجعین بلند است؛ همان ها که در
ایام فداکاری، کنج عزلت را برگزیده و در گوشه های انزوا خزیده بودند و امروز خود
آگاه یا ناخودآگاه آتش بیار معرکه شده اند و آب به آسیاب دشمن می ریزند و لذا مردم
همیشه در صحنه، باید بیش از گذشته، هشیار و بیدار باشند و از شگردهای گام به گام
آنان آگاه شوند و هرگز دنباله رو آنان نباشند که این ملّت، همیشه در صحنه های
مبارزه پیشرو بوده و با این پیشرویها پیروزیها آفریده و در دو جهان سربلند خواهد
بود. و اما تکلیف منافقین و دشمنان آشکار انقلاب روشن است، آنان هر چه حادثه
بیافرینند، دودش به چشم خودشان خواهد رفت و از این طرف، ملت ما مقاوم تر و مصمم تر
در برابر آنان خواهد ایستاد و آنان را به روز سیاه نشانده و در آینده نیز خواهد
نشاند، ان شاء الله.

ولی چه کنیم که جنگ روانی را خنثی سازیم؟

مسئولین امور، بزرگترین مسئولیت را بر عهده دارند، آنان برای اینکه جلوی
هرگونه شایعة خانمانسوز را بگیرند و بهانه بدست مغرضان ندهند، لازم است همواره
خداوند سبحان را حاضر و ناظر بر کارهایشان بدانند وخدمت به مردم را وظیفه ای مقدس
بشمارند و در این خدمت، خلوص و قصد قربت داشته باشند و بکوشند که با صدق و صفا،
کمبودها را حل کنند نه با گزارش های مبالغه آمیز و با وعده های مؤجَّل که دردی را
درمان نمی کند.

این محرومان بودند که با نثار خون و مال خود شما را به این منصب رساندند، پس
باید در خدمت اینان باشید. هرکس باید در هر پست و مقامی هست، کار خود را نه تنها
خوب بلکه به نحو احسن انجام دهد تا اینکه کمبودها جبران گردد و محرومیت ها از بین
برود. و اگر کسی خدمتی کرد به رخ مردم نکشد و بر مؤمنین منت نگذارد که هر چقدر
کارش را خوب انجام داده باشد، در برابر خدمتهای مردم ناچیز است و تازه اگر تمام
وقتش را صرف خدمت بکند، وظیفه اش را انجام داده است و کسی که وظیفه اش را انجام می
دهد لازم است که نه منت بر دیگران نهد و نه توقّعی از کسی داشته باشد.

آنجا که اهل بیت عصمت و طهارت، خاندان علی(ع) به فقرا و مستمندان کمک می
کردند، در جواب تشکر آنان می گفتند: «انَّما نطعمکم لوجه الله، لا نرید منکم جزاء
و لا شکوراً»، تازه در آن کار هیچ الزامی نبوده و تنها یک عمل مستحب را ـ در حدّ
ایثار ـ انجام داده بودند ولی مسئولین ما باید توجه داشته باشند که کار آنها وظیفه
است یعنی اگر کم کاری کنند به اسلام، انقلاب و ملت خیانت کرده اند و کسی ایثار و
از خود گذشتگی از آنان نخواسته است، تنها خواست ملت این است که طبق قانون شرع و
قانون اساسی عمل شود و کارکنان دولت، اینقدر در اجرای کارها کاغذ بازی ـ که همچنان
به نحو گسترده تری ادامه دارد ـ نکنند و پارتی بازی که خیانت بزرگی است نداشته
باشند و اینقدر در اطاق ها و سالن های عریض و طویل اداره ها، مردم را ندوانند.

چه خوب است که آغاز سالگرد انقلاب اسلامی، آغازی باشد برای: اخلاص در عمل، صدق
در گفتار، خدمت خالصانه به ملت، محو پلیدترین آثار بجای مانده از طاغوت که همان کاغذ
بازی و پارتی بازی است و بالاخره وظیفه شناسی هر فرد و هر سازمان و هر وزارتخانه و
هر مقام مسئول.

اگر همه افراد به مفهوم تقوای در عمل، هم عمل داشته باشند و هم تقوی، هم تخصّص
باشد و هم تعهد بی گمان راه بر دشمنانی که جنگ روانی را در کشور امام زمان (عج) به
راه می اندازند، بسته می شود. اگر آن مؤمن متعهّدی که وظیفه اش را در خدمت به
انقلاب انجام داده، اکنون گرفتار بُروکراسی اداری نشود و امتیازی بین خود و دیگران
نیابد، بدون شک هیچ شایعه ای نمیتواند اخلاص او را نسبت به انقلاب و مسئولین کم
کند ولی اگر …

و همچنین اگر یک کارمند، در حدّ مسئولیّتش به کارها رسیدگی کند و بجای دشوار
کردن کارها، در پی رفع دشواری ها باشد و با مراجعین «بالتی هی احسن» و با برخوردی
انسانی (که توقع بیش از آن نیست!) رفتار نماید و کارش را فقط برای خدا انجام دهد و
اجر و پاداشش را از او بخواهد، راه یکساله را یک شبه خواهد رفت و رفتار خوب او نه
تنها شایعه ها را خنثی می سازد که بزرگترین خدمت به اصل انقلاب است.